1. GIDA VE BESLENME KONFERANSI Gıda Takviyesi Mevzuatı ve Onay Sistemi Oluşturmada Türkiye nin Başarı Hikayesi Harun TOKAY Şube Müdürü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı 23.11.2017-ANKARA
Takviye Edici Gıda Mevzuatı 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (13 Haziran 2010) Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik (2 Mayıs 2013 tarihinde yayımlandı, 2 Ağustos 2013 tarihinde yürürlüğe girdi.) Türk Gıda Kodeksi Takviye Edici Gıdalar Tebliği (16 Ağustos 2013 ) Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği (26 Ocak 2017) Kanun kapsamında yayımlanan ilgili yatay mevzuat Katkı maddeleri Aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri Bulaşanlar Pestisit kalıntıları Hijyen Veteriner ilaçları tolerans düzeyleri Ambalajlama Taşıma ve depolama Numune alma ve analiz metotları
Takviye Edici Gıda Mevzuat Geçmişi 560 sayılı Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname nin yayımlandığı 24 Haziran 1995 tarihinden itibaren vitamin ve mineral içeren takviye edici gıdalar ile birlikte özel beslenme amaçlı gıdaların üretimi, ithalatı ve kontrolleri Bakanlığımız tarafından yürütülmeye başlanmıştır. 2000 yılında Bakanlığımız ve Sağlık Bakanlığı arasında yapılan protokolle sadece 2 yıllığına yetki Sağlık Bakanlığına verilmiştir. 2002 yılından itibaren takviye edici gıdaların üretimi, ithalatı ve kontrolleri Bakanlığımız tarafından yürütülmeye devam etmiştir. 05/06/2004 tarihinde yayımlanan 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun un 27. maddesinde yer alan Takviye edici gıdalar ve bebek mamalarının üretim, ithalat, ihracat ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. hükmü ile Bakanlığımızın takviye edici gıdalarla ilgili yetkisi devam etmiştir.
5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu Takviye edici gıdalar ve özel tıbbî amaçlı diyet gıdalar MADDE 28- (1) Takviye edici gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Ancak, özel tıbbî amaçlı diyet gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir.
Yasal Dayanak (5996 sayılı Kanun ) Sorumluluklar MADDE 22- (4) Piyasaya arz edilecek gıda ve yemlerden onay alınması zorunlu olanlar Bakanlıkça belirlenir. Ürün sahibi, onay için Bakanlıkça talep edilen bilgi ve belgeleri sunmak zorundadır. Bu ürünlerin, onay alınmadan üretimi, ithalatı ve piyasaya arzı yasaktır.
Takviye Edici Gıda Mevzuatı Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik Yönetmeliğin Sorumluluklar başlıklı 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında Takviye edici gıdalar onay alınmadan üretilemez, işlenemez, ithalatı yapılamaz ve piyasaya arz edilemez. hükmü yer almaktadır.
Takviye edici gıda nedir? (5996 Sayılı Kanun ) Takviye edici gıdalar: Normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla, vitamin, mineral, protein, karbonhidrat, lif, yağ asidi, amino asit gibi besin öğelerinin veya bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan bitki, bitkisel ve hayvansal kaynaklı maddeler, biyoaktif maddeler ve benzeri maddelerin konsantre veya ekstraktlarının tek başına veya karışımlarının, kapsül, tablet, pastil, tek kullanımlık toz paket, sıvı ampul, damlalıklı şişe ve diğer benzeri sıvı veya toz formlarda hazırlanarak günlük alım dozu belirlenmiş ürünlerdir.
Takviye Edici Gıda Komisyonu Takviye Edici Gıda Komisyonu; Bakanlığımızdan altı temsilci, Sağlık Bakanlığı ndan üç temsilci, Her iki Bakanlıkça ayrı ayrı seçilecek konusunda temayüz etmiş üçer bilim insanı olmak üzere, Takviye edici gıda konusunda deneyimli on beş üyeden oluşmaktadır.
Takviye edici gıdalarda kullanılan vitaminler, mineraller ve bunların dışında besleyici veya fizyolojik etkileri bulunan maddeler ile ilgili değerlendirmeyi yapar ve değerlendirme sonucunu Bakanlığa sunar. 2-4 yaş grubu çocuklara yönelik takviye edici gıdaların onay başvuruları ile ilgili değerlendirmeyi yapar ve değerlendirme sonucunu Bakanlığa sunar. Takviye Edici Gıda Komisyonu
Kurum, Kuruluş Ve Bilimsel Veri Tabanları EFSA (European Food Safety Authority) FDA (Food And Drug Administration) EMA (European Medicines Agency) FAO (Food And Agriculture Organization) WHO (World Health Organization) SCI (Science Citation Index) ve SCI-Expanded (Science Citation Index Expanded) dergileri
Uzman Veri Tabanı Bakanlığımızın tegonay@tarim.gov.tr adresinde uzmanların uzmanlık alanlarını ve iletişim bilgilerini içeren verilerin yer aldığı Takviye Edici Gıda Uzman Veri Tabanı oluşturulmuştur. Akademisyen, tıp doktoru, kimyager, gıda mühendisi, kimya mühendisi, biyolog, eczacı, ziraat mühendisi, veteriner hekim olmak üzere 38 uzman yer almaktadır.
Bilgilendirme Bakanlığımızca onaylanan takviye edici gıdaların listesi, bu gıdaları üreten, işleyen ve ithal eden gıda işletmeleri ile onay alınan takviye edici gıdaların reklam ve tanıtımının yapılacağı alan adı ve URL adres/adresleri Bakanlığımızın web sitesinde güncellenerek yayınlanmaktadır. Tüketiciler, takviye edici gıda ile ilgili bilgilere adı geçen sistemden ulaşabilmektedir.
Bitki Listesi www.tarim.gov.tr 13
Takviye Edici Gıdalar Kısıtlı Maddeler Listesi 14
Takviye edici gıda üreten ve/veya işleyen (yurtiçi ve yurt dışı dahil) gıda işletmelerinde HACCP (Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları) veya GMP ilkelerine dayalı kontrol sisteminin uygulanması zorunludur. Takviye Edici Gıda Üretim Yerleri HACCP-GMP
Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi Bakanlığımızca onaylanan takviye edici gıdalar ile ilgili bilgiler Bakanlığımızın ggbs.tarim.gov.tr sitesinde güncellenerek yayınlanmaktadır. Onay Durumu Ürün Adı Numarası (İthal/Yerli) Üretici/İthalatç ı İşletme(ler) Üretici İşletme Kayıt/Onay Numarası Üretici/İthalatçı İşletme Adresi Ürünün Satışının Yapıldığı Beyan Edilen İnternet/URL Adresleri
İstatistiki Bilgiler Takviye Edici Gıda Komisyonu tarafından 80 kez toplantı yapıldı. 22.11.2017 tarihi itibariyle 3457 takviye edici gıdaya onay verildi. 2-4 yaş grubuna yönelik 18 takviye edici gıdaya onay verildi. 221 adet bileşen kısıtlı maddeler listesinde yayınlandı.
18