İtalya denizel Kuvaterneri için yeni bir stratigrafi 2 Giuliano RU GGİERİ

TÜ R K İY E DENİZEL K U V A TERN E R İ NE AÎT BAZI PR O B LEM LER V E G. RUGGİERİ NİN İTA LY A DENÎZEL K U VA- TERN ERİ İÇlN YENİ STR A TI GRAFİK ŞEM A SI İLE BlR KARŞILAŞTIR M A I Prof. D r. O ğuz E R O L 1 İtalya denizel Kuvaterneri için yeni bir stratigrafi 2 Giuliano RU GGİERİ Ana çizgileri aşağıda kısaca belirlenmiş olan şemanın ilk kopyaları, sadece bazı ayrıntıları farklı olm ak üzere, In q u a nin 1977 Birm ingham Kongresinde az sayıda dağıtılmış idi. Bu şema ilk kez 1953 de yazarın, önceleri G ignoux nun Santa M artha di C atanzaro da tanım ladığı K alab riyen tip lokaliteşinin, paleontolojik yöntem ler yardım ıyla, Palermodaki Siciliyen tip lokalitesi ile karşılaştırılabileceğini farketmesi sonucu olarak düzenlenm iştir. Bu görüş, yazar ve arkadaşlarının, G ignoux (1913) nun İtalya K uvaterneri için kesinlikle belirlediği geleneksel stratigrafi nin arazide tam olarak uygulanmasının olanaksız bulunduğunu saptam alarından sonra daha da geliştirilmiştir. Bununla birlikte eski kurallardan bazıları mümkün olduğu kadar değiştirilm em iştir. Bu korunmuş olan kurallar şunlardır: a. Akdenizde (örneğin Arctica islandica L., Cytheropteron testudo S A R S gibi) kuzeyli türler in ilk görünüm ü ile sınırların belirlenmesi, b. İtalyada kalın yerel batiyal ve neıitik tortullarla belirlenen A lt Pleyistosen bölüm lerinin üçe ayrılm ası, c. Denizel sekilerle belirlenen Üst Pleyistosen in ikiye ayrılm ası (A). D iğer yandan burada iki önemli yenilik ileri sürülm ektedir: 1. K alab riyen evresi (G ignoux 1910, 1913) kullanım dışı bırakılmıştır. Çünkü bu terim D oderlein in daha önce (1872) tanım ladığı 1 O ğuz E R O L. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinde profesör. 2 A new stratigraphy for the marine Q uaternary of Italy. Litoralia. Newsletter of the Commission on Quaternary Shorelines 1979. 11-6:9-10 da yayınlanm ış olan yazının O. Erol tarafından yapılan çevirisidir. 3 Giuliano R U G G İE R İ. Institute di Geologia, Corso Tuköry 131, Palermo, Italy. (A) O. Erol un bu tercümeyi izleyen karşılaştırma yazısındaki A paragrafına bakınız.

2 O ĞUZ EROL Siciliyen ile eşanlamlıdır. H ernekadar, K alabriyen teriminin dünya ölçüsünde yayılm ış olması nedeniyle, bazı zorluklara neden olacak ise de, böyle bir işlemin kendi yönünden güçlü kanıtları vardır: a. G ignoux tarafından hiçbirzam an önerilmemiş olan, ancak birçok yazar tarafından K alab riyen in tip lokalitesi olarak kabul edilen ve Selli ( 19 7 1) tarafından L ectostıatotype olarak şeklen önerilmiş bulunan Santa M aria di Catanzaro kesiti, aslında Palermo yakınındaki A cqu a dei Corsari Siciliyen tip kesiti ile karşılaştırılabilir. b. G ignoux Kalabriyen terimini, Pliyosen üzerinde uyumlu bir biçim de duran, ancak ilk kuzeyli türler i taşıyan katm anlar dizisini belirlemek am aciyle kullanmıştır. G ignoux nun bu ilk tanımına uygun yeni bir stratotip in seçilmesi, bazı K uvaternerciler hâla Santa M aria stratotipi ni esas alm ayı yeğliyecekleri için, K alabriyen teriminin anlam ının daha karışık hale gelmesine neden olacaktır. Bu nedenle, yazara göre, bundan sonraki olası karışıklıkları önlemek yönünden, biraz üzücü olm akla birlikte, K alabriyen teriminin tüm üyle kullanım dışı bırakılması yerinde olur (B). 2. A lt Pleyistosen kapsam ı içinde kalm ak üzere, yeni bir evre olarak Santerniyen önerilmiş (Ruggieri-Sprovieri 1977); ve Emiliyen evresinin kapsam ı (Ruggieri-Selli 1948) önemli ölçüde değiştirilmiştir. A lt Pleyistosenin üç evresini kapsam ak üzere tek bir Selinuntiyen teriminin kullanılm ası uygun gibi görünm ektedir (Ruggieri-Sprovieri, baskıda). D iğer yandan, ilk olarak G ignoux (1913) tarafından belirlendiği şekilde, deniz yüzünden 100 m. yüksek sekilerle Siciliyen in karşılaştırılmasından (C), bir anlam ı kalm adığı için, vazgeçilm iştir. D aha az önemli değişiklikler ise şöyledir: 3. Siciliyen evresi için daha erken bir m utlak yaş verilmiştir. Ö nceleri, Palermo kenti içinde, denizel kalkarenit katm anlarında bulunan Elephas arıtiquus dişine dayanılarak Siciliyen e 0,7 m ilyon yıllık bir yaş verilm iş idi. Şim di, bu kalkarenit in Siciliyen e değil daha sonraki bir çağa ait olduğu fikrini doğrulayan kanıtlar vardır. 4. Tireniyen öncesine ait olan ve kuzeyli türler i kapsamayan sekileri belirlem ek için yeni bir evre Krotoniyen (Crotonien) (Ruggieri, Unti, U nti, M oroni 1977) tanım lanm ıştır (D). Tireniyen terimi, în - qua nın Akdeniz-K aradeniz kıyı komisyonunun görüşüne uygun olarak güneyli türleri ( Strombus katm anları adı verilen serileri) kapsayan B Erol un yazısındaki B paragrafına bakınız.

İTALYA DENİZEL KUVATERNERİ 3 bütün sekileri içerecek biçim de kullanılmıştır (E). K rotoniyen ve Siciliyen arasında, Bourcart (1938) tarafından Roma regresyonu olarak belirlenmiş bulunan oldukça uzun bir karasal dönem bulunduğu kabul edilmiştir. Şem a oldukça yeni şu bazı başka gözlem lere dayanılarak geliştirilmiştir. a. Selinuntiyen boyunca denizel fauna sürekli olarak soğuk tiplerden oluşmaz. Şem adaki sıcak dönemlerin, durum u ve sayısı henüz kesinlikle belirlenememiştir. b. Emiliyen sırasında ve Siciliyen sonunda olm ak üzere, oldukça önemli sayılabilecek iki orojenik evre vardır. îlk tektonik evre, yazar tarafından incelenmiş olan kesitlerin hepsinde belirgin bir boşluğun oluşmasına neden olmuştur, ikinci tektonik evre, tortulları üzerinde herzam an bir aşınım yüzeyinin gelişmiş olduğu Siciliyen evresinin sonunu belirler (E). M ud ak yaşlar, Santerniyen, Siciliyen ve Tireniyen evreleri için yayınlanm ış olan bilgilere dayandırılm ıştır. K rotoniyenin başlangıcım belirleyen yaş tüm üyle kuram saldır. Seçilm iş bibliyografya B O U R C A R T J. 1938. La marge continental. -B ull. Soc. Geol. France. 5-8: 393~474~ R U G G Î E R İ G. 1953. Eta e fauna di un terıazzo m arino sulla costa iónica della C alab ria. -G io rn. Geol. 2. 23: 19-16 8 - R U G G Î E R İ G. -S P R O V Í E R Í R. 1977. Ricerche sul Siciliano di Palerm o. -B oíl. Soc. Geol. Ital. 94: 16 13-16 2 2- R U G G Î E R Î G.-S P R O V Í E R Í R. 1979. Selinuntiano, un nuovo superpiano p eril Pleistocene italian o.-b o íl. Soc. Geol. I t a l.- (Baskıda). R U G G İ E R Î G.-U N T Í A.- U N T İ M.-M O R O N Í M.A. 1977. L a calcarenite di M arsala. -B oíl. Soc. Geol. Ital. 94: 16 2 3-16 57- S E L L İ R. 1971. Calabrian. -G iorn. Geol. 2.37/2:55-64- S P R O V İE R İ R. - R U G G İ E R İ G. 1979. Globorotalia truncatulinoides excelsa n. sp., a guide fossil for the Italian Pleistocene. -B ull. Soc. Geol. Ita l.- (Baskıda). C D E Erol un ekli yazısındaki C,D,E paragraflarına bakınız.

4 OĞUZ EROL - a w w g «s ^ û- 38 UJ ^ Z sı ; - *- 0.0 - S İ l İ d i 0.'j j LUUt * E a u ^ wu u c/» ac JE mğrıne stages DENİZEL EVRELER VERSILIAN C/3 5. ^ i "î s uj z o LU 8 Uj o <â f- c/î 2 à O»«h < 2.0-1 UPPER PLIOCENE ÜST PLİYOSEN A = W 3 rn t; = C o! d ; I S --------- SICAK, SOĞUK < ] = Oroger ic phase o ro je n ik e v re S trombus bubonius N ew stratigraphic scheme for the marine Quaternary of Italy. İtalya denizel terneri için yeni stratigrafik şema. K uva-

II Türkiye Denizel K uvaterneri ne ait bazı problem ler ve G. R uggieri nin İtalya Denizel K uvaterneri için yeni Stratigrafik Şem a sı ile bir karşılaştırm a G. R u ggieri nin İtalya denizel Kuvaterneri hakkında ileri sürdüğü, ve tercümesi yukarıda verilmiş olan, yeni stratigrafik şem a incelendiğinde, Türkiye kıyılarındaki denizel Kuvaterner depoları ve sekileri hakkında bazı ilginç karşılaştırm alar ve bazı problemlerin çözüm ü yolunda yorum lar yapılabilir. Bu problemlere, R uggieri nin makalesindeki sıra ile, oraya tarafım ızdan eklenmiş olan A ilâ E harflerine göre belirlenm ek suretiyle, d eğin ileb ilir: (A) Pleyistosen depolan ve sekilerini, öncelikle alt ve üst olmak üzere iki ana bölüm e ayırm a fikri, Türkiye kıyılarındaki görünüme de uygun düşer. Gerçekten T ü rkiye kıyılarında Üst Pleyistosene sokulabilecek oldukça iyi gelişmiş kıyı sekileri ve onlarla doğrudan ilişkili Tireniyen fosilleri taşıyan denizel depolar ile daha yaşlı sekiler ve onlarla bağlantılı, yerinden oynamış denizel depolar ve akarsu birikintileri hemen bütün kıyı alanlarında, birbirinden belirgin olarak ayırt edilebilir (Erol 1980, K a ya n 1975). (B) A lt Pleyistosene ait denizel depolar Türkiye kıyılarında fazla yaygın değildir ve Italvadakilerle karşılaştırılabilecek ölçüde incelenmemiştir. Buna rağmen sözkonusu depoları kendi aralarında bölüm lem ek, hatta üçe ayırm ak olasıdır. A ncak bu üçlü bölüm lemenin, R uggieri nin önerdiği üçlü ayrım a uyduğunu söylemek için henüz zam an erkendir. Türkiye kıyılarında gözlenm iş olan A lt Pleyistosen denizel depoları kısaca şöyle sayılabilir: a. Sinop çevresinde bazı kırmızı renkli A lt Pleyistosen depoları vardır (Akkan 1975). b. G elibolu-m üıefte çevresinde Ç avda depoları ve yerinden oynamış sekiler görülür (English 1904, Erol-Nuttall 1973, Taner 1977. 1978). c. Ç anakkale Boğazı kuzeyinde Ç a rd a k ta olasılıkla A lt Pleyistosene sokulabilecek m arnlı-kumlu bazı depolar vardır (Erol- N uttall 1973: 73).

6 O ĞUZ EROL d. Söke çevresinde bazı cardium lu katm anlar vardır ÎBecker Platen-Lohnert 1972, G öney 1973, Erol, 1976). e. Rodos ta bazı K alabriyen depoları gözlenmiştir (Becker Platen-Loh n ert 1972). f. A n talya doğusunda Villafrankiyen tortulları bulunduğu belirtilmiştir (Ardos 1969). g. Asi Deltasında olasılıkla K alab riyen ve Siciliyene ait konglomeralar vardır (Erol 1963). (C) R uggieri nin 100 m. sekileri ile Siciliyen depolan arasında doğrudan ilişki kurm anın gerekm ediği şeklindeki düşüncesine rağ men, jeom orfolojik bakım dan, T ü rkiye kıyılarındaki 100 m. sekilerinin, A lt Pleyistosen yerşekli sistemlerinin engenç ve en göze çarpan öğesi olduğuna işaret etmek yerinde olur. Gerçekten, Türkiye kıyılarında örneğin Ç anakkale yöresinde, ortalam a 100 m. sekileri düzeyinden alçak konum larda Tireniyen faunası taşıyan ve oldukça iyi gelişkin sekiler ve depolar gözlenebildiği halde; daha eski, olasılıkla Enalt Pleyistosen sekileri ve depolarında böyle bir düzenlilikten söz edilemez. Bu nedenle 100 m. sekilerinin Türkiye kıyılarında Enalt Pleyisyosen ile A lt-o rta-ü st Pleyistosen sistemlerinin ayrımı için bir bağlantı (röper) düzeyi olma özelliği vardır, ve aksini belirleyen yeni gözlem ler yapılm adığı sürece 100 m. sekilerinin Enalt Pleyistosen sistemlerinin enyaşlı öğesi olduğu, ve Siciliyen ile dolaylı bir ilişkisi bulunduğu fikrini korumak uygun olur. Ö teyandan, Türkiyede, R uggieri nin açıklam alarına esas aldığı Siciliyen depoları ile doğrudan karşılaştırılabilecek depolar henüz saptanm adığı için, Türkiye ve İtalyaya ait sözkonusu iki sonuç arasında bir çelişki olduğunu söylemek gerekmeyebilir. Gerçekten, R uggieri nin ikinci tektonik evre, tortulları üzerinde lıerzaman bir aşınım yüzeyinin gelişmiş olduğu Siciliyen döneminin sonunu belirler şeklindeki sonucuna dayanılarak, Türkiyedeki 100 m. ve 70-80 m. sekilerinin İtalyada Siciliyen depoları üzerinde gelişmiş olan aşınım yüzeyine tekabül edebileceği söylenebilir, dolayısiyle bu sekilerin Enalt Pleyisto- senden A lt Pleyistosene geçişi belirlediğinin kabulü gerçeğe pek aykırı düşmese gerektir (Erol 1979, 1980, Erol 1981). (D) T ü rkiye kıyılarında, klasik anlam ı ile T iren iyen e sokulabilecek 30-35 m. sekileri ve onlarla ilgili depolardan daha yüksek ve olasılıkla daha yaşlı olan ve yine klasik tanım lar dikkate alınarak M ilaziyen diye tanım lanan 50-60 m. akarsu sekilerini, örneğin

TÜ R K İY E DENİZEL KUVATERNERÎ 7 Çanakkale yöresindeki N arababa çakıllarını (Erol 1963, 1973, 1976, 1980, Erol 1981), R u ggieri nin O rta Pleyistoşen karasal evresi sonlarına sokmak m üm kündür. Bununla birlikte onların, R uggieri nin Tireniyen öncesine a it olarak tanım ladığı Krotoniyen ile karşılaştırılması olasılığı da düşünülebilir. A yrıca, bu noktada, Çanakkale Boğazı kuzey kesiminde yine 50-80 m. yükseklikte bulunan ve T ire niyen faunası taşıyan bazı başka depolan (Erol-N uttall 1973, Erol 1976, 1980) bu akarsu çakıllı seki lerden ayııdetm ek gerektiğini belirtmek yerinde olur. Son çalışm alarım ıza göre (Erol 1981) Tireniyen fosilli bu yüksek depolar o düzeye büyük olasılıkla tektonik olaylar (faylanm a) etkisiyle çıkmıştır. (E) Tektonik olaylara ilişkin açıklam alar yönünden İtalya ve Türkiye kıyılan arasında yine bazı benzerlikler bulunabilir. Gerçekten Siciliyen öncesine ait ve yerinden oynamış, çarpılmış ve alçalmış Ç avda v.b. eski depolar ile, Siciliyen ile yaşıt seki ve depolar arasında belirmiş birinci tektonik evre hareketleriyle; daha çok 100 m. ve 80 m. sekilerinin yükselmesi sonucunu doğurmuş olan, ve esas bakımından A lt ve O rta Pleyistoseni ayıran ikinci tektonik evre etkilerinden söz edilebilir (E rol 1976, 1980). R u ggieri nin ikinci tektonik evre, tortullan üzerinde herzam an bir aşınım yüzeyinin gelişmiş olduğu Siciliyen dönemi sonunu belirler cümlesi bu yönden ilginçtir. A n cak, örneğin Ç anakkale Yüresinde yaşlı Tireniyen depolarını etkilemiş tektonik olaylar bulunduğunu da hatırlatm ak yerinde olur (Bak. paragraf D ). DEĞİNİLEN K A YN A K LA R Akkan E. 1975. Sinop yarımadasının jeomorfolojisi. D il ve Tarih-C oğr. Fak. Y ay. 261. 107 s. Ankara. Ardos M. 1969. Orta Toroslar ve Akdeniz sektörünün jeomorfolojik problemleri. Ege Ü n. Fen. Fak. İlmi. Rap. Serisi. 63. İzmir. Becker Platen j. D.-Lohnert E. 1972. Ueber Cardium-Funde aus dem Kaenozoikum der Umgebung von Söke, VVesttürkei. Geol. Jb. 2: 55-63- English Th. 1904. Eocene and later formations surrounding the Dardanelles. Q uart. Journ. Geol. Soc. 60: 243-295. London. Erol O. 1963. A si JVehni deltasının jeomorfolojisi vj dördüncü zaman deniz-akarsu sekileri. D il ve Tarih-Coğr. Fak. Y ay. 148. 89 s. Ankara.

OĞUZ EROL Erol O.-Nuttall C.P. 1973. Çanakkale yöresinin denizel Kuaterner depolan. Coğr. Araşt. 5-6: 27-91. A nkara. Erol O. 1976. Ege Denizinin Anadolu kıyılarında Kuaterner kıyı çizgisi değişmeleri ve ilgili problemler. T B T A K. V. Bilim K ong. İzm ir. M F B B A G Tebliğleri: 97-113. Ankara. Erol O. 1979. Türkiyede Neojen ve Kuvaterner aşınım dönemleri, bu dönemlerin aşınım yüzeyleri ile yaşıt (korelan) tortulara göre belirlenmesi. Jeom. Derg. 9.8: 1-40. A nkara. Erol O. 1979. Dördüncü Çağ (Kuvaterner) Jeoloji ve jeomorfolojisinin ana çizgileri. A. Ü. D il ve T arih Coğr. Fak. Y ay. 289. 68 s. Ankara. Erol O. 1980. Anadoluda Kuaterner pluvial ve interpluvial koşullar ve özellikle güney İç Anadoluda son buzul çağından bugüne kadar olan çevresel değişmeler. Coğr. Araşt. 9:5-16. A nkara. Erol O. 1980. Occurances o f the marine Quaternary formations in Turkey. Geologie M éditerrannée. Num éro spécial. (Baskıda-In print) Erol O. 1981. Çanakkale Yöresi güney kesiminin jeomorfolojisi. Erol O. (Ed.) Biga Yarımadası Batı ve güney kıyı kesiminin jeomorfolojisi. M T A Tem el Araşt. D a. R apor. (Yayınlanm am ıştır). Eysinga F. W. B. 1975. Geological Time Table. 3rd Ed. Elsevier Pub. Co. Amsterdam. Göney S. 1973. Büyük Menderes deltası. İst. Ü n. Coğr. Enst. Derg. 10. 18-19: 339-354- İstanbul. Kayan. İ. 1975. Didim platosunun Kuaterner jeomorfolojisi ve genç tektonik hareketler. T B T A K V. Bilim Kong. 1975 İzm ir. M F B B A G T eb liğler: 79-96. Ankara. Ruggieri G. A new stratigraphy for the marine Quaternary o f Italy. Litoralia.N ewsl. o f the Com m. on Q uaternary Shorelines 11-6:9-10 Taner G. 1977. Gelibolu Yarımadası Neojen formasyonları ile Bakuniyen mollusca faunasının incelenmesi. Ankara. Ün. Fen. Fak. Doçentlik tezi. 66 s. A nkara. (Teksirdir). Taner G. 1978. Gelibolu Yarımadası Neojen stratigrafisi. T J K B T K ong. 32. Bildiri özetleri: 29-30. A nkara.

TÜ R K İY E DENİZEL KUVATERNERİ fol? 2 oî3 r T ÜR KİYE VE İTALYA KUVATERNERİ KARŞILAŞTIRM A T A BLOS U (KUR AMSAL ) E YSIN C A 1975 K A RASAL BUZUL WURM R / W RISS INTERCl m NIZ v e r s i u y e n TÍR E N IYE N MILA2IY E N RUGGİERİ 1979 İTALYA DENİZEL VERSILIYEN T İR E N IY E N EROL 1981 CANAKK. KIYI S 6 2m.- SS 7m. S U IS m. MONASTRIY. D E N İZ E L EROL 198 0(1977) A N A DOLU PLUV. S 5-6 ' PLUV. S t ab INTERPLUV. PLU V IY A L S 3 M /R IGL. KROTONIYEN S 3 3 5 m TİRENİYEN D E N İZ E L INTER PLU V. MINDEL PLUVIYAL 0-SH S2 S İC İLİYE N S 2 S0m. z G /M İG L, NARABABA AKARSU ÇAKILLARI IN T E R P L U V KARASAL SUNZ E MIL IY EN DÖNEM PLUVIYAL S 1o. b i - T /G IGL. " T ~ KALABRİYENİ Sİ C İL İYEN S 1b 80 m BÜYÜKKIR AKARSU ÇAKILLARI S 1 o 100m! - BÜYÜKKIR AKARSU ÇAKILLARI i ı.sj- TUNA i -j.1 I [ J I rı I emiliyen i (S 1a?) BİBER/TUNA 61. GELİBOLU ÇAVDA DEPOLARI iâl _L L SA N TER N IYEN D IV AŞINIM YÜ2EYLERI D IV AŞINIM YÜZEYLERİ S S EKİ D Y Ü K S E K DÜZLÜK -TEKTONİK HAREKET O, EROL 1981

Some Problem s O f The M arine Quaternary O f Turkey. In Respect To The New Stratigraphic Scheme For The M arine Quaternary O f Italy By G. R uggieri (1979). O ğuz E R O L 1 After having studied the new stratigraphic scheme for the marine Q uaternary o f Ita ly o f G. R uggieri (1979) some interesting com parisons between Turkish and Italian m arine Q uaternary can be made. These problems, which are indicated under letters (A) to (E), can be summerized as follows: (A) Prim arily the subdivision o f the Pleistocene deposits and terraces into two main phases as Lower and U pper, coincides w ith the observations made along Turkish Coasts. In fact, the younger group o f lower terraces and their deposits w hich contain T yrrhen ian fossils and the older terraces and their flu vial and dislocated marine deposits can be clearly distinguished from each other. (B) T h e Low er Pleistocene m arine formations along the T u r kish coasts are fairly lim ited and they are not studied in details, and therefore they can not be com pared simply with the Italian outcrops. A ll those formations, however, can also be grouped into three. But it is too early to com pare these three groups, with the three formations described by R uggieri. T h e occurances o f the Turkish Low er Pleistocene m arine form ations can be stated as follows: a. There is a red coloured form ation o f probably Low er Pleistocene age in the Peninsula o f Sinop at the Black Sea Coast (Akkan 1975) b. The Tchaudean deposits and dislocated terraces at Gelibolu and M ürefte in the north of the Dardanelles has been known for a long time (English 1904, Erol-N uttall 1973). c. There is a m arly -sandy form ation just in the east o f Ç ardak, in the northeast end o f the Dardanelles (Erol-N uttall 1973: 73, Taner 1977> 1978). d. Some deposits with cardium fossils are found in the vicinity o f Söke at the Aegean Coast (Becker Platen-Lohnert 1972, Göney 1973, Erol 1976). 1 O ğuz E R O L. Professor in the University of Ankara, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi.

M ARINE QUATERNARY OF TURKEY 11 e. The presence o f C alabrian deposits in the Rhodes Island is known (Becker Platen-Lohnert 1972, Erol 1976, 1980). f. Some V illafrachian deposits are reported in the east o f A ntalya at the M editerranean Coast (Ardos 1969). g. There are some formations o f probably Calabrian and Sicilian age in the A rea o f the Orontes D elta (Erol 1963). (C) In spite o f the conclusion reached by R u ggieri: T h e correlation between Sicilian and the terrace 100 m. above sea level, is rejected, from the geom orphological point o f view one m ay still consider the 100 m. terraces o f T u rkey as the youngest element o f the Lower Pleistocene landform systems. A long the Turkish coasts, i.e. in the Dardanelles Area, below the 100 m. terraces there is a system o f fairly well developed marine terraces with Tyrrhenian fossils, while the terraces and dislocated deposits o f Lowest Pleistocene age are found above this level. Therefore, the 100 m. terraces can be considered as a basis for distinction o f Lowest and Low er-m iddle-u pper Pleistocene formations and terrace systems respectively. So, until the new arguments might arise, it is still useful to accept that the 100 m. terraces as the youngest m ember o f the Lowest Pleistocene systems, and to accept an indirect relation between the 100 m. terraces and Sicilian deposits, at least from the geom orphological point o f view. O n the other hand, however, since one can not speak o f Sicilian formations o f T u rkey w hich are well developed as in Italy, there m ay not be a disagreem ent between the apperances in Turkish coasts and R u ggieri s descriptions. Indeed, depending on the below conclusion o f R uggieri: The second orogenic phase determins the end of Sicilian, the top o f w hich is alw ays represented by an erosion surface, and it can be accepted the 100 m. and 70-80 m. terraces of T u r key m ay correspond to the erosion surfaces w hich at the top of Sicilian deposits o f Italy and therefore the author o f this note tends to accept the 100 m. terraces o f T u rkey as an indicator o f the transition from the Lowest to Low er Pleistocene systems (See T able and Erol 1979, 1980, 1981). (D) T h e 50-60 m. flu vial terraces and for example the N arababa Pebbles (Erol 1981) o f the Dardanelles Area w hich are higher and obviously older than the 30-35 m. Tyrrhenian terraces, and therefore attributed to M ilazzian in classical sense along the Turkish Coasts (Erol 1963, 1973, 1976, 1980), can now possibily be correlated with

12 OĞUZ EROL the end phases o f the M iddle Pleistocene continental interval o f Rug- gieri, or w ith the Crotonian which eracted for pre-tyrrhenian terraces by R uggieri. O n the other hand it should be noted here that the 50-80 m. elevated deposits which contain Tyrrhenian fossils (Erol-Nuttall 1973, Erol 1976, 1980) should be differentiated from those flu vial pebbles (of N ara baba). According to the author s recent works (Erol 1981) the elevated deposits with Tyrrhenian fossils should have been dislocated by new tectonic movements (faulting). (E) There is, more or less a sim ilarity between the Turkish and Italian coasts as the orogenic phases compared. A tectonic phase w hich principally correspond to the first phase o f Ruggieri, m ay be dislocated the T chaudean deposits, and seperated the 100 m. (Sicilian?) deposits and terraces from the older Pleistocene formations. T he second tectonic phase w hich occured at the end o f Sicilian (?) and uplifted the 100 and 80 m. terraces, represents principally the transition between the L ow er and M iddle Pleistocene landform systems (Erol 1976, 1980, 1981). T h e sentence o f R uggieri: The second phase determ ined the end o f Sicilian, the top o f w hich is alw ays represented by an erosion surface is again significant in this respect. A dditionally, basing on the tectonically elevated T yrrhenian deposits at the northern part o f the Dardanelles A rea (Erol 1981), one should remember (see paragraph D) that there occured some newer tectonic movements (faulting) w hich dislocated the early Tyrrhenian deposits. R EFERENCES CITED Akkan E. 1975. Sinop yarımadasının jeomorfolojisi ( Geomorphology o f the Sinop Peninsula). Publ. o f the U niv. o f Ankara. D.T.C. Fac. No. 261-10 7 pp. A nkara. (In Turkish). Ardos M. 1969. Problèmes géomorphologiques du versant sud du Taurus Central, Turquie M éridionale. M éditerranée 3: 232-256. Becker Platen J. D.-Lohnert E. 1972. Ueber Cardium-Funde aus dem Kaenozoikum der Umgebungvon Söke, W esttürkei. Geol. Jb. 2: 55-63. English Th. 1904. Eocene and later formation surrounding the Dardanelles. Q uart. Journ. Geol. Soc. 60: 243-295. London. Erol O. (1963). Die Géomorphologie des Orontes-Deltas und der anschliessenden Pleistozaenen Strand-und Flussterrassen, Provinz Hatay, Türkei. Publ. o f A nkara U niv. D.T.C. Fac. No 148. 110 pp. A nkara.

M A RINE QUATERNARY OF TU R K EY 13 Erol O. -N uttall C.P. 1973. Some marine Quaternary deposits in the Dardanelles Area. C oğr. Araşt. Derg. 5-6: 27-91. A nkara. Erol O. 1976. Quaternary shoreline changes on the Anatolian coasts o f the Aegean Sea and telated problems. Bull. Soc. Gdol. France 28. 2: 459-468. Paris. Erol O. 1979. The Neogene and Quaternary erosion cycles o f Turkey in relation to the erosional surfaces and their correlated sediments. Jeom. Derg. 9. 8: 1-40. A nkara. (In Turkish, w ith English sum mary). Erol O. 1979. Quaternary Era. O utlines o f its geology and geom orphology. Publ. o f the Ankara U niv. D.T.C. Fac. No 289. 68 pp. Ankara. (In Turkish). Erol O. 1980. Quaternary pluvial and interpluvial conditions in Anatolia and environmental changes especially in south-central Anatolia since the last Glaciation. Coğr. Araşt. Derg. 9: 5-16. Ankara. (In Turkish with English Sum m ary). Erol O. 1980. Occurances o f the marine Quaternary formations in Turkey. G eologie M editerrannee. Num ero special. (Baskida-In print). Erol O. 1981. Çanakkale Töresi güney kesiminin jeomorfolojisi (Geomorphology o f the southern part o f the Dardanelles Area). In Erol O. (Ed.). Biga Yarımadası batı ve güney kıyı kesiminin jeomorfolojisi (Geom orphology o f the western and southern parts o f the Biga Peninsula). M.T.A. Report. A nkara. (In Turkish, Unpublished). Eysinga F.W.B. 1975. Geological Time Table. 3 rd Ed. Elsevier Pub. Co Amsterdam. Göney S. 1973. Büyük Menderes deltası (Delta o f Büyük Menderes river). Istanbul Univ. Coğr. Enst. Derg. 18-19: 339-354. Istanbul. (In Turkish). K ayan t. 1975. Didim platosunun Kuaterner jeomorfolojisi ve genç tektonik hareketler ( Quaternary geomorphology and tectonics o f the Didim Plateau). 5 th Congr. o f T B T A K : 79-96. Ankara. (In Turkish). Ruggieri G. 1979. A new stratigraphy for the marine Quaternary o f Italy. Litoralia. Newsl. o f the Com m, on O uaternary Shorelines 11-6:9-10. Taner G. 1977. Gelibolu Yarımadası Neojen formasyonları ile Bakuniyen mollusca faunasının incelenmesi (A study o f the Neogene formations and Bakunian fauna o f the Gelibolu Peninsula). H abilitation Thesis. A nkara U niv. Sci. Fac. 66 pp. (In Turkish, Unpublished). Taner G. 1978. Gelibolu Yarımadası Neojen stratigrafisi (Neogene stratigraphy o f the Gelibolu Peninsula). 32. th Congr. o f Turkish Geol. Soc. Abstracts o f Papers: 29-30. (In Turkish).

14 O ĞUZ EROL *Y- C O RRELATIO N TA B LE FOR TURKISH AND ITAL! AN OUAT ERNARY (T ANTATIVE ) TOC EYSIN G A 1975 CONTINENT. GLAC İMEDIT ERRAN. VE R s T liä n - WURM TYRRHENIAN R / W RISS INTERG (ILAZZIAN RUGGI ERİ 1979 ITALY MARINE v E r s i l i a n - EROL 1981 EROL 1980(1977) D ARDANEL.COAS AN ATOL. PLUVIAL S 6 2 m - S5-6 - PLUV.S U b S 5 7m! = TYRRHENIAN S i, 15 m INTERPLUV. 1_ MONASTRIAN ' M A R IN E P L U V IA L S 3 M /R IGL. C ROT ONI A N! O. I IS 3 35 m i TYRRHENIAN : MARINE INTERPLUV. as m i n d e l i SICI LIAN QjS2 <- 50 m PLU VIA L S 2 G / M IGL. ; 3 i _ İN A R A B A B A P EB B LE S X (FLUVIAL l-nterpl U V. CONTINENTAL INTERVAL GUNZ. EMILIAN p l u v i a l S 1 a b 1.0 I D / G IGL. 5 1b 80m. * i b ü y ü k k ir O P E B B L E S FLUVIAL ;CAL ABRIAN SICILIAN 5 1 a 100 m BÜYÜKK1R P E B B L E S FLUVIAL DANUBE (S 1 a?) EMILIAN BIBER/DAN UBE GELİBOLU TCHAUDA DEPOSITS IGL. Li s D IV EROSI- D IV EROSI- ONAL SURF. ONAL SURF. 5ANTERNI AN T E R R A C E S D HIGH S U R F A C E S -TECTONIC MOVEMENTS O. EROL 1981