ELM221 DEVRE TEORİSİ I LABORATUVARI 2018 2019 GÜZ DÖNEMİ DENEY - 1 FÖYÜ Öğrencinin Numarası : Adı Soyadı : Grup Arkadaşının Adı Soyadı :
AÇIKLAMALAR : Laboratuvar dersine gelirken bu föyü beraberinde getirmeyenler deneye kabul edilmeyecektir. Laboratuvar dersine gelirken o hafta yapılacak deneye ait ön çalışma eksiksiz yapılmalı, deney föyünde gerekli yerler doldurulmalıdır. Ön çalışmasında eksikler olan veya geçerli mazereti olmaksızın ön çalışmasını hazırlamayanlar deneye kabul edilmeyecektir. Laboratuvar dersine gelirken o hafta yapılacak deneyde kullanılacak devre bileşenleri (direnç, kondansatör, bobin, vs..) ve deneyde kullanacağınız boardlar tarafınızca temin edilmelidir. (Deneylerde kullanılacak devre bileşenleri her deneyde belirtilmiştir.) Geçerli mazereti olmaksızın eksik deney malzemesi ile laboratuvar dersine katılmak isteyen öğrenci deneye kabul edilmeyecektir. Deney için gerekli olan devre bileşenlerinin bizzat satın almanız tavsiye edilmektedir. Her öğrenci bilimsel hesap makinesi getirmekle yükümlüdür. Cep telefonları kabul edilmeyecektir. Deney sırasında aldığınız verileri kaydedeceğiniz/dolduracağınız tablolar Yapılan Ölçümler kısmında yer almaktadır. Deney sonrası aldığınız ölçümleri Laboratuvar Asistanlarına onaylatmalısınız. Verilerin deney sonunda Laboratuvar Asistanlarına onaylatılmaması o deneye girmediğiniz anlamına gelir. Her bir deneyin sonunda yer alan Raporlama kısmına, yapılan deney sayesinde derste öğrendiğiniz ve laboratuvar dersi ile pekiştirdiğiniz bilginizi yazmanız gereklidir. Yazacağınız yorumlarınız rapor yerine geçmektedir. Bu sebeple deney sonrasında yaptığınız ölçümler ve hesaplamalardan edindiğiniz çıkarımlarınızı bu kısma olabildiğince açık ve net şekilde yazmanız önemlidir. Raporlama kısmını doldurulmamış deney föyleri onaylanmaz. Ayrıca, yapılan deney ve alınan verilere göre raporlama kısmının doldurulması ödev olarak verilebilir veya deney sonrasında doldurmanız istenebilir. Dönem sonunda her bir öğrenci, belirlenecek bir tarihte, laboratuvar asistanlarınca kendisine bildirilecek bir deneyi tek başına gerçekleyip deney föyünden haricen rapor formunda teslim etmekle yükümlüdür. Rapor formatı derse ait web sitesinde bulunmaktadır. Öğrencinin tek başına yapacağı bu deney Laboratuvar Dersi Finali olarak değerlendirilecektir. Bu sebeple Devre Teorisi 1 ders içeriğine ve deneylere hâkim olmanız önemlidir.
DENEY 1: LABORATUVAR CİHAZLARINI TANIMA I. AMAÇ Bu deneyin amacı laboratuvar cihazlarını tanımaktır. Cihazlar, dirençlerin değişik metotlarla ölçülmesiyle tanıtılacaktır. Direnç renk kodları ile direnç değeri bulmak için Direnç Renk Kodu Tablosu deneyde gerekli olacaktır. II. ÖN ÇALIŞMA a) Dersin kitabında verilen direnç okuma hakkındaki eki (Appendix E: Standard Resistor Color Code) okuyunuz ve direnç kodlarına mümkün olduğunca aşina olunuz. b) Voltmetre ve ampermetre devreye nasıl bağlanır. Hatalı bağlanırsa cihazlar yanar mı? Neden? c) Aşağıdaki tabloda verilen senaryolardan yararlanarak, değerleri bilinmeyen üç direncin değerlerini hesaplayınız, renk kodlarını yazınız. Direnç Kaynak Gerilimi (V) Akım Değeri (ma) Direnç Değeri (Ω) R1 5 10,638? R2? 10 4,7 k R3 15? 1 k Renk Kodu (?-?-?-altın/gümüş) d) Aşağıda verilen senaryolar için kullanılması gereken devreleri ayrılan boşluklara çiziniz. (Not: 1 adet 1kΩ luk direnç öğrenci tarafından getirilecektir. Değeri bilinmeyen direnç tarafımızca verilecektir.) Senaryo 1: 1 Ohm-metre Değeri bilinmeyen direnç 1
Senaryo 2: 1 DA Gerilim Kaynağı (5 V değerine ayarlı.) Sınırsız sayıda Voltmetre (bu senaryoda ampermetre kullanmayınız.) 1 kω luk direnç Değeri bilinmeyen direnç Senaryo 3: 1 DA Gerilim Kaynağı (5 V değerine ayarlı.) Sınırsız sayıda Ampermetre (bu senaryoda voltmetre kullanmayınız.) 1 kω luk direnç Değeri bilinmeyen direnç III. YÖNTEM Size verilen direncin değerini okuyunuz ve kaydediniz. Daha sonra Ön Çalışma da belirlediğiniz devreleri kurunuz ve her bir direnç için yaptığınız ölçümleri kaydediniz. V. ANALİZ Her bir senaryoda yaptığınız ölçüm değerlerini kullanarak direnç değerini hesaplayınız. Bulduğunuz değeri, ohmmetre ile yapılan ölçüm sonucu ve renk kodundan okuduğunuz değerle karşılaştırınız. Eğer farklı değerler elde ediyorsanız, niye farklı olduklarını ve hangi senaryo ile en iyi ölçüm yapılabildiğini sebebiyle birlikte açıklayınız. 2
VI.RAPORLAMA 1. ONAY 2. ONAY 3
ÖN ÇALIŞMA PUANLAMASI ADIM PUANLAMA Voltmetre Ampermetre Sorusu 20 Direnç Renk Kodu Okuma 20 Ohm Metre ile Direnç Okuma 20 Voltmetre ile Direnç Okuma 20 Ampermetre ile Direnç Okuma 20 DENEY PUANLAMASI ADIM PUANLAMA Ohm Metre ile Direnç Okuma 20 Voltmetre ile Direnç Okuma 40 Ampermetre ile Direnç Okuma 40 4