FONKSİYONEL SAĞLIK ÖRÜNTÜLERİNE GÖRE TOPLUM TANILAMA REHBERİ Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Sağlığı Algılama Beslenme- Metabolik Durum Boşaltım Fiziksel ajan GÖZLEM GÖRÜŞME ÖLÇÜM VERİ KAYNAKLARI Sağlığı etkileyen davranışlar var mı (olumlu/olumsuz)? Alışveriş olanakları nasıl? Marketler yeterli mi? İçerik ve çeşitliliği nasıl?ücretler nasıl? Lokanta var Okul/işyeri yakınlarında fast-foodlar var Obesite ve malnutrisyon görünümlü olanlar var Çocuklar?Yaşlılar?Kadınlar? Bölgede kimyasal atıklar gözleniyor Katı atıklar gözleniyor Bölgenin büyüklüğü Yerleşim yeri nasıldır? Akarsu,dere,dağ,tepe var Bölgede atıklardan kaynaklanan bir koku var İklimi,bitki örtüsü,su kaynakları nasıl? Toplum sağlığı nasıl algılıyor? Gereksinim duyulan ve var olan sağlık hizmetleri Sağlık uygulamalarını etkileyen kültürel örüntüler Toplumda itfaiye,polis vb. güvenliği sağlayan kuruluşlar yeterli mi? Okullarda yürütülen beslenme programları var Örn,süt dağıtımı Yaşlıların beslenmelerine yönelik yürütülen kurumsal bir program var Gıda fiyatları uygun Kimyasal atık yerleri var Atıkları kontrol etmeye yönelik çabalar var Ne boyutta? Denetleme hangi kurum tarafından yapılıyor? Kontroller için yasal yaptırımlar var Toplumun nüfus ve yaş dağılımı Medeni durum,cinsiyet oranı Eğitim,meslek ve gelir dağılımı Sosyal güvence durumu Mortalite, morbidite ve enfeksiyon hastalık göstergeleri Yeterli içme/kullanma suyu var Kalitesi nasıl? Suyun kontrolü nasıl sağlanıyor? Beslenme bozukluğuna bağlı göstergeler Paraziter hastalıkların görülme sıklığı Kronik sosyal hastalıkların (kardiyovasküler has,kanser,diabet vb.) görülme sıklığı? Atıklar ne sıklıkla toplanıyor? Gıda üreten/satan işyerlerinde denetleme sıklığı? Toplum bireyleri ile Sağlık kuruluşlarındaki sağlık göstergelerinden yararlanma Bölgenin çeşitli yerleri gezilerek beş duyu organı kullanılarak gözlem yapma Sağlık kuruluşlarındaki sağlık göstergelerinden yararlanma Toplum liderleriyle Yerel yönetimle Sağlık ocağı çalışanlarıyla
Biyolojik ajan Bölgede tesisler/fabrikalar var Zararlı atıklara yol açan tesis/işletmeler var Aktivite- Egzersiz Fare/sıçan vb. var Serbest dolaşan köpekler var Gözlenebilen rekreasyon alanları Sokaklarda ya da boş arsalarda çocuklar oynuyor Spor olanakları (yüzme havuzu, tenis kortları vb.var Bisiklete binen koşu yapan bireyler gözleniyor Kültürel programlar var Kültür merkezi,yaşlılar merkezi vb. Bölgenin genel aktivite düzeyi nasıl?(sessiz,koşuşturmalı vb.) Sinek,karasinek ve diğer haşerelerin kontrolünde kullanılan kimyasal maddeler Gıda üreten/satan işyerlerinde kontaminasyon var Çocuk,adölesan,erişkinler için aktivite olanakları var mı?(spor,eğlence vb.) Bölgede nüfus hareketliliği nasıl? Ulaşım olanakları nasıl? Bireylerin eğlencelerine olanak sağlayan kaç yer var?kimlere yönelik? Nüfus artıyor/azalıyor ya da sabit kalıyor Göç hızı ve yönü Bölgedeki spor merkezlerinin sayısı Görüşme (spor merkezleri,yerel yönetim,halk) Sağlık ocağı istatistik verileri
Uyku-dinlenme Bölge sessiz mi? Endüstri,otobüs,tren,kamyon vb. gürültüler var Günün belirli dönemlerinde yoğunlaşan hareketlilik var Diğer gürültü kaynakları Bilişsel Toplumun karar verme algılama örüntüsü/biçimi Kararlar birkaç kişi yada grup lideri tarafından mı veriliyor? Baskı Bölgede bireylerin farkında olmadığı sağlıkları üzerinde olumsuz etki yaratan etkenler var Örn;kimyasal atık, asbestos vb. Gürültüyü kontrol altına almak için ne tür çabalar gösteriliyor? Yerleşim yeri endüstri tesislerinden ayrı tutulmuş Gürültü kaynakları Sağlıkla ilişkili aktiviteleri, toplum liderleri,işadamları,din görevlileri ve diğer sosyal gruplar destekliyor Yetişkin eğitimi arzu ediliyor, ve ulaşılabiliyor Bölgedeki belirli noktalarda gürültü düzeyleri (ölçüm var Bölgede tren,havaalanı vb. var Bölgenin eğitim düzeyi okul sayısı? Okullardaki öğrenci sayısı? Okuldan ayrılma oranı? Mevcut sağlık kuruluşlarından yararlanma yüzdesi? Görüşme (yerel yönetim ) Milli eğitim müdürlüğü Okul yönetimleri Sağlık ocağı Anlaşma/uzlaş ma Ekip çalışması Toplumun gereksinim ve amaçlarını karşılayabilmek için sağlıkla ilgili hizmetler arasında anlaşma var Sağlık görevlileri arasında uzlaşma var Sağlıkla ilişkili kurumlar birlikte çalışıyor Ya da birbirlerinden kopuk Sağlık kurumlarının hizmet sunumunda benzeyen yönler var Bölge sakinleri toplumun sağlık amaçlarına ulaşabilmede işbirliği çabaları olduğuna inanıyorlar Örn,sağlık ocağı ve belediye işbirliği. Bölge halkı, bölgenin genel iyiliği için sağlık aktivitelerini destekliyor Örn, aşı kampanyaları, toplantılar vb. Kendini Bireylerin genel durumu nasıl? Bölge sakinleri yaşamak için iyi En çok hangi yaş grubu var?
Algılama Stresli?Rahat?Gergin? Sokakların genel görünümü nasıl?yürüyüş yolu,bahçeler?vb. Temiz mi?ya da çöpler var Bölgedeki ev ve diğer binaların genel görünümleri nasıl?iyi görünümlü?onarılmamış? bir yer olduğunu düşünüyorlar Sağlıkla ilgili konularda bireyler arasında görüş ayrılığı var (kültürel özellikler göz önüne alınarak) Herhangi bir toplum aktivitesi var (piknik,gösteri,festival vb.) Sosyo ekonomik düzeyi Etnik gruplar var Özellikleri Bölge sakinleriyle Muhtarla Sağlık ocağı çalışanları Rol ve İlişkiler Bölge aktiviteleri ve toplantılar hakkında bilgi veren/sağlayan gazete,bülten,broşürler var Toplantı yerleri nerededir? Sokak köşeleri,toplantı büroları,parklar,vb. Bölge sakinleri arkadaşça görünüyor Karşılaştıklarında birbirleriyle selamlaşıyorlar Cinsellik ve Üreme Aile planlaması hizmetleri sunuluyor Bölgede evlilik,adölesan,aile danışmanlık hizmetleri gözleniyor Toplumsa sağlıkla ilgili duyurular nasıl yapılıyor?(gazete,bülten,afiş, anons vb.) Halkı bilgilendirmeye yönelik bölge radyo,tv istasyonları var Bölge ile ilgili konuları,sorunları tartışmaya yönelik halk toplantıları yapılıyor Bölgede halk liderleri var Bölge sakinleri kolaylıkla ulaşabiliyor Sağlık kurumlarının bağışıklama/tarama gibi aktivitelerine halk destek veriyor Okulların bu aktivitelerle işbirliği oluyor Toplumda yeterince iş olanağı var Ücretler yeterli mi? Seksle/cinsellikle ilgili suçlar problem oluşturacak boyutta Kadına/çocuğa uygulanan şiddet problem oluşturacak boyutta Aile ve adölesanlara yönelik özel hizmetlere ulaşılıyor Toplantılara katılım yüksek/düşük mü? İşsizlik oranı Ortalama gelir Şiddet, çocuk ve yaşlı istismar oranı Boşanma hızı Meslek türleri Kadınlarda evlenme oranı Ortalama evlenme yaşı Bebek ve ana ölüm hızı Seksle ilgili suçlara ilişkin istatistik veri var Kadına/çocuğa yönelik şiddete ilişkin istatistik veri var Ulaşılabilir aile danışmanlık Sağlık ocağı istatistik verileri Karakol Bölge sakinleriyle Sağlık ocağı istatistik verileri Karakol
Bölge sakinleri okullarda cinsel eğitimini istiyor ve destekliyor hizmetleri ne kadardır? Aile tipleri Ailelerde ortalama birey sayısı Kadın7erkek oranı Adölesan evlenme oranı Düşük hızı
Başetme Bölgede gözlenebilen sağlığı koruma ve geliştirmeye yönelik hizmetler Bölgedeki eğitim olanakları Değer ve İnançlar Bölgenin geçmiş öyküsü hakkında neler biliyor sunuz? -Geleneksel uygulamaları var -Hangi değerler değişti? Sağlığı koruma ve geliştirmeyle ilişkili ulaşılabilir hizmetler Bu hizmetler nerelerde sunulmaktadır? Bu hizmetler halk tarafından kabul ediliyor Bölgenin gereksinim duyduğu hizmetler Sağlık hizmetleri özel mi?kamusal Bu hizmetler destekleniyor (bütçeleri nasıl karşılanıyor? Bölgede madde bağımlılığı var En önemli sağlık problemi Bunlara yönelik sürdürülen hizmetler Bölgede hizmet sunumundan memnun kalınmayan sağlık kuruluşları var Bölgenin öncelikleri Bölge halkı yeni fikirlere açık Etnik gruplar (varsa) kabulleniyor Genel değerler ve normlar paylaşılıyor Toplumun desteklediği değişiklikler Bölgede hakim olan töreler (sünnet,beşik kertmesi, vb. ) Bölgedeki sağlık olanakları tipi/sayısı? Sigara,alkol ve ilaç bağımlılık oranları neler? Bölgede sağlıkla ilgili yapılan toplantılarda ele alınan öncelikler Toplum bireyleri ile Görüşme (bölge sakinleri,muhtarlar,sağlık çalışanları)