TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝNÝN DIÞ ÝLÝÞKÝLERÝNÝN DÜZENLENMESÝ HAKKINDA KANUN Kanun Numarasý : 3620 Kabul Tarihi : 28/3/1990 Resmi Gazete : Tarih: 6/4/1990 Sayý: 20484 Dýþ Ýliþkiler MADDE 1- Türkiye Büyük Millet Meclisinin milletlerarasý faaliyetlerinden baþlýcalarý þunlardýr: a) Türkiye Cumhuriyetinin üye olduðu milletlerarasý kuruluþlardan, üye ülke parlamentolarýnýn temsil edildiði organlar çerçevesinde yürütülen iliþkiler. b) Türkiye Cumhuriyeti ile bünyesinde parlamenterlerden müteþekkil bir organ bulunan milletlerarasý bir kuruluþ arasýnda mevcut bir anlaþma gereði tesis edilmiþ veya edilecek karma parlamento komisyonlarý çerçevesindeki iliþkiler. c) Milletlerarasý bir anlaþma ile veya böyle bir anlaþma olmaksýzýn kurulmuþ veya kurulacak parlamento birlikleri çerçevesindeki iliþkiler. d) Yabancý devletler parlamentolarýnýn bir veya birkaçý ile karþýlýklýlýk ilkesine göre kurulacak dostluk gruplarý ile yürütülen iliþkiler. e) Yabancý devletler parlamentolarý ile karþýlýklý resmi ziyaretler.
f) Yabancý parlamentolar, hükümetler, milletlerarasý kurum, kurul veya kuruluþlarýn parlamento üyelerinin iþtirakiyle düzenleyecekleri milletlerarasý toplantýlar ile bunlardan Türkiye Büyük Millet Meclisince düzenlenecek toplantýlar. g) Türkiye nin dýþ politikasýný ilgilendiren konularda yabancý ülkelere gönderilecek özel parlamento heyetlerinin faaliyetleri. Üyelerin Seçimi MADDE 2- Birinci maddede gösterilen dýþ iliþkilerde, dostluk gruplarý hariç, Türkiye Büyük Millet Meclisini temsil edecek heyet üyeleri aþaðýdaki esaslara göre seçilirler. a) Türkiye Büyük Millet Meclisini temsil edecek asýl ve yedek üyeler mensup olduklarý siyasi parti grubunun iç yönetmelik hükümlerine göre aday gösterilirler. Bu adaylar T.B.M.M. Baþkanlýðýnca Genel Kurulun bilgisine sunulmakla seçilmiþ sayýlýrlar. Asıl üyenin katýlmadýðý her toplantý ve çalýþmaya yedek üye oy verme hakký da dahil olmak üzere tam yetkiyle katýlýr. Bu katýlýmý saðlamaktan Heyet Baþkaný sorumlu ve yetkilidir. b) Her bir siyasi parti grubuna düþen sayý, bunlarýn, parti gruplarý toplam sayýsý içindeki yüzde oranlarýna göre Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðýnca tespit edilir. Bu sayý ve oranlara, siyasi parti gruplarý, bildirimden itibaren üç gün içinde itiraz edebilirler. Bu itirazlar, Baþkanlýk Divaný tarafýndan kesin olarak karara baðlanýr. c) Bir siyasi parti grubunun, kendisine düþen asýl veya yedek üyeliklerden bir diðer siyasi parti grubu lehine, seçim sonuçlarý kesinleþmeden önce feragat etmesi mümkündür.
d) Yedek üyelikler için de yukarýdaki bentler uyarýnca iþlem yapýlýr. Ayný siyasi parti grubuna mensup bir asıl üyenin yerini ancak ayný gruba mensup bir yedek üye alabilir; (c) bendi uyarýnca yapýlmýþ olan feragatlar saklýdýr. e) Bu madde gereðince yapýlan seçimler Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalýþma dönemi olarak kabul edilen Baþkanlýk Divaný görev süresince geçerlidir. Birinci dönem 2 yýl, ikinci dönem 3 yýllýk süreyi kapsar. f) Heyet üyelerinin kendi aralarýndan üye tamsayýsýnýn salt çoðunluðunun oyu ile seçecekleri milletvekili o heyetin baþkaný olur. Üyeliðin Sona Ermesi MADDE 3- Birinci maddeye göre oluþan parlamentolararasý gruplarýn üyelerinden mensubu olduðu siyasi parti ile üyelik baðý sona eren veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grup kurma hakkýný kaybeden bir siyasi parti grubu mensubu milletvekilinin üyeliði kendiliðinden sona erer. Siyasi parti gruplarýnýn oranlarýnda deðiþiklik olmasý sonucunda bunlarýn bir heyette sahip olduklarý üyelik sayýsý deðiþen oranlara uymuyorsa, Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný bu durumu tespit eder. Bunun üzerine ikinci madde uyarýnca gerekli iþlem yapýlýr. Dostluk Gruplarý ve Parlamentolararasý Birlik Gruplarý MADDE 4- Dostluk gruplarý ve parlamentolararasý birlik gruplarý Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda alýnacak karar üzerine kurulurlar.
Dostluk gruplarý Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütün üyelerine açýktýr. Parlamentolararasý birlik gruplarýnýn veya temsil heyetlerinin teþkili amacý ile ikinci maddeye göre yapýlacak seçimlerde, ilgili parlamentolararasý birliðin ana tüzüðü varsa bu tüzük hükümleri de nazara alýnýr. Dostluk gruplarýnýn dýþ temas heyetleri temsili olarak oluþturulur. Bu temaslar Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanýnýn oluruyla ve mütekabiliyet esaslarýna göre düzenlenir ve yürütülür. Tüzükler MADDE 5- a) Dostluk gruplarý tüzüklerini kendileri yaparlar. Bu amaçla hazýrlanacak tüzüklerde; (i) deðiþik siyasi eðilimli üyelerin gerek dostluk grubu yönetim kurulunda, gerek grup adýna dýþ ülkelere gönderilecek temsil heyetlerinde adaletli bir þekilde yer almalarýný saðlayacak; (ii) ayný Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesinin birden fazla dostluk grubu yönetim kuruluna seçilmesini önleyecek ve (iii) dýþ ülkelere gönderilecek dostluk grubu heyetlerini yalnýzca yönetim kurulu üyeleri ile sýnýrlandýrmayacak hükümlerin de öngörülmesi gereklidir. b) Parlamentolararasý birlik için Grup Tüzüðü yapýlmasý gerekiyorsa bu Tüzük Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýk Divanýnca ve Hükümetin görüþü alýndýktan sonra yapýlýr. Parlamentolararasý birlik için hazýrlanacak tüzüklerde bu maddenin (a/i) bendinde kayýtlý hususa ilaveten yurt dýþýnda yapýlacak temas ve toplantýlara muntazaman katýlmasýný saðlayacak hükümler de öngörülür.
Yabancý Parlamentolara Yapýlacak Resmi Ziyaretler MADDE 6- Yabancý parlamentolardan Türkiye Büyük Millet Meclisine yapýlan ziyaret davetlerine uyup uymamak konusunda karar Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda alýnýr. Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný alýnan kararý diplomatik yoldan davet sahibine duyurur. Davete uyulacaksa, ikinci madde uyarýnca seçim yapýlýr. (Deðiþik: 9/10/1996-4186/1 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanýnýn heyete baþkanlýk etmesi halinde, grubu bulunan tüm partiler Ýçtüzük hükümleri uyarýnca kendilerine düþen oran nispetindeki sayýda üye ile heyette temsil edilir. Daveti yapan Parlamento ile karþýlýklý Dostluk gruplarý kurulmuþ ise, Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný, Dostluk Grubu Baþkanýný veya ilgili siyasi parti grubunun müspet görüþünü almak kaydýyla bir milletvekilini bu heyete dahil edebilir. Bu takdirde, bu üyenin mensup olduðu gruba düþen sayýdan bir kiþi eksiltilir. Türkiye Büyük Millet Meclisine Yapýlacak Resmi Ziyaretler MADDE 7- Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafýndan, yabancý parlamentolara yapýlacak ziyaret davetleri, Baþkanlýk Divanýnca kararlaþtýrýlýr. Bu karar Genel Kurulun bilgisine sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný alýnan kararý diplomatik yoldan davet edilene duyurur.
Yürütme Organýnýn Dýþ Temaslarýna Katýlým MADDE 8- Cumhurbaþkaný, Baþbakan ve Bakanlarýn yaptýklarý yurt dýþý gezi, temas ve toplantýlara Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan siyasi partilerin milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun kararýyla katýlabilirler. Kongre ve Konferanslar MADDE 9- Yabancý parlamentolar, hükümetler, milletlerarasý kurum, kurul veya kuruluþlarýn, parlamento üyelerinin iþtirakiyle düzenlenip, Türkiye Büyük Millet Meclisinin de bir heyetle katýlmasý istenilen kongre ve konferans gibi milletlerarasý toplantýlara katýlýp katýlmama konusunda Meclis Genel Kurulundan karar alýnýr. Alýnan karar Meclis Baþkaný tarafýndan diplomatik yoldan davet sahibine duyurulur. Davete uyulacaksa, heyetin seçimi ikinci madde uyarýnca yapýlýr. Birinci fýkraya göre ve isim belirtilmek suretiyle yapýlan davetlerde; siyasi parti gruplarýnýn yüzde oranlarýna uygun olmasý kaydýyla ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðýnýn olumlu görüþleri üzerine Genel Kurulun onayý ile heyet seçilmiþ olur. Siyasi Tanýtma Faaliyetleri MADDE 10- Türkiye nin dýþ politikasýný ilgilendiren konularda; milli dava ve çýkarlarýmýzýn gereði gibi tanýtýmý ve destek saðlanmasý amacýyla yabancý ülke parlamenterleri ile temaslar yapýlmasý ve fikir oluþturulmasý için Türkiye Büyük Millet Meclisinden bir heyet gönderilmesine Dýþiþleri Bakanlýðýnýn gerek
görmesi halinde, konu hakkýnda Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýk Divanýnýn görüþ ve önerisi üzerine Genel Kurulca karar verilir. Gönderilmesi kararlaþtýrýlan heyetin seçimi ikinci madde uyarýnca yapýlýr. Araverme veya Tatilde Uygulanacak Usul MADDE 11- Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalýþmalarýna ara vermesi veya tatilde bulunmasý hallerinde, dört, altý ve dokuzuncu maddelerdeki davetlerle onuncu maddedeki Baþkanlýk Divaný önerilerinin onaya sunulmasý ve heyetlerin seçimi imkansýz ise; Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný, siyasi parti grup baþkanlarý veya vekillerinden birisi veya yetkili bir grup temsilcisi ile birlikte yapacaklarý toplantýda alýnacak karar uygulanýr. Bu karar, Meclis çalýþmalarý baþladýðýnda Genel Kurulun bilgisine sunulur. Yabancý Dil Þartý MADDE 12- Bir, iki, dokuz ve onuncu maddeler gereðince Türkiye Büyük Millet Meclisinden milletlerarasý toplantýlara katýlacak olan milletvekillerinin Fransýzca veya Ýngilizceyi veyahut gitmeleri bahis konusu olan toplantýda kullanýlacak dillerden birini iyi bilmeleri gereklidir. Bu milletvekillerinin ikinci madde gereðince isimlerinin Meclise sunulabilmesi ve seçimlerinin kesinlik kazanabilmesi için, bu fýkrada yazýlý dillerden birini iyi bildiklerini kanýtlayýcý bilgi ve belgeleri mensubu olduklarý siyasi parti grubu yönetimine vermeleri gereklidir. Siyasi parti gruplarý bu bilgi ve belgeleri inceleyip araþtýrdýktan sonra hasýl olacak kanaatlarýný, belgeleri ile birlikte
ve her aday için ayrý bir yazý ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðýna bildirirler. Ancak bu bilgi ve belgeler üzerinde Baþkanlýk Divanýnda inceleme yapýlmadan ve aranan yabancý dil bilgisinin mevcudiyeti tespit edilmeden adaylar Genel Kurulun bilgisine sunulamaz. Dil bilgisi yeterli görülmeyen adaylarýn yerine yenilerinin gösterilmesi ilgili siyasi parti grubundan istenir. Dostluk gruplarý ve yabancý parlamentolara ziyaret amacý ile gidecek heyet üyelerinde yabancý dil þartý aranmaz. Heyetlerin Hükümetle Temasý MADDE 13- Birinci maddede sayýlan heyetler, dýþ ülkelere gitmeden önce hükümetle temas ederler. Hükümet, bu heyetlere istedikleri ve gerekli bilgileri verir ve gereken yardýmý yapar. Heyet Baþkanlarýnýn Görevleri MADDE 14- Bu Kanunda bahis konusu heyet baþkanlarý, heyetin temsil görevini yerine getirmesini saðlayýcý tedbirleri alýrlar. Her toplantýya gitmeden önce toplantý gündemindeki konular hakkýnda Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanýna bilgi vermek ve dönüþte ise heyetin faaliyetleri ile ilgili bir rapor hazýrlayarak Meclis Baþkanlýðýna sunmak zorundadýrlar. Komisyon ve alt komisyon üyeleri de dönüþlerinde, heyet baþkanlýðýna raporlarýný yazýlý olarak verirler. Birinci maddenin (a), (b), (c) bentlerine göre oluþan heyet baþkanlarý, bu raporlara ilaveten yýl sonunda yýllýk faaliyet raporu hazýrlayýp Meclis Baþkanlýðýna sunarlar. Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðý bu raporlardan gerekli gördüklerini Genel Kurulun bilgisine sunar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkaný, ikinci fýkrada belirtilen heyetler arasýnda bilgi alýþ veriþini ve koordinasyonu saðlamak amacýyla yýlda iki defadan az olmamak üzere heyet baþkanlarý ile toplantýlar yapar. Türkiye Büyük Millet Meclisi Binasýnýn Milletlerarasý Toplantýlarda Kullanýlmasý MADDE 15- Türkiye Büyük Millet Meclisi binalarýnýn milletlerarasý toplantýlar için kullanýlmasýna, Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýk Divaný izin vermeye yetkilidir. Bu iznin verildiði, ilgili mercie Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðý tarafýndan bildirilir. Yürürlükten Kaldýrýlan Kanun MADDE 16-16/1/1964 tarihli ve 378 sayýlý Yasama Meclisleri Dýþ Münasebetlerinin Düzenlenmesi Hakkýnda Kanun ile ek ve deðiþiklikleri yürürlükten kaldýrýlmýþtýr. GEÇÝCÝ MADDE- Bu Kanunun 2 nci maddesinin (e) bendi hükmü 1991 yýlý çalýþma dönemi için yapýlacak heyet seçimlerinden itibaren uygulanýr. Yürürlük MADDE 17- Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer. Yürütme MADDE 18- Bu Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi yürütür.
3620 SAYILI KANUNA EK VE DEÐÝÞÝKLÝK GETÝREN MEVZUATIN YÜRÜRLÜÐE GÝRÝÞ TARÝHÝNÝ GÖSTERÝR LÝSTE Kanun Farklý tarihte Yürürlüðe No. yürürlüðe giren maddeler giriþ tarihi 4186 13/10/1996