Sigorta Primi: Sigortacının sigorta sözleşmesi ile üzerine aldığı rizikoya karşılık sigortalının ödediği ücrettir.



Benzer belgeler
SİGORTA VE REASÜRANS İLE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN MALİ BÜNYELERİNE İLİŞKİN ESASLAR VE ÖZSERMAYE YETERLİLİĞİ

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/88

SİRKÜLER RAPOR 2 SERİ NO LU KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ. Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/53

10. Bölüm TEKNİK KARŞILIKLAR. Yrd. Doç. Dr. Ekrem KARA

Tel: Fax: ey.com

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/88

28 Temmuz 2010 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK. Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

SİGORTA VE REASÜRANS ŞİRKETLERİNCE AYRILAN TEKNİK KARŞILIKLAR

Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

MUHASEBE VE FINANSAL RAPORLAMA WEB SORU 1: Aşağıdakilerden hangisi kazanılmamış primler karşılığı (KPK) hesaplama esasları açısından yanlıştır?

TEMEL SIGORTA WEB EKİM 2017

Sigorta Şirketleri için 2006 Yılı Mevzuat Değişiklikleri*

Yayımlandığı Resmi Gazete: Yayımlayan Kurum: Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)

Dr. Metin SARIASLAN SİGORTA MUHASEBESİ

MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA SINAVI MAYIS 2017 WEB. Aşağıdaki verilere göre işletmenin pasif toplamı aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

TEMEL SİGORTACILIK. Gerçekleşen hasar oranı, sigorta tarifesinde öngörülen hasar oranından daha düşük olursa aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğrudur?

86 SERİ NO'LU GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞ TASLAĞI

Hazine Müsteşarlığından : 27/12/2011 SİGORTACILIK HESAP PLANINDA YENİ HESAP KODLARI AÇILMASINA DAİR SEKTÖR DUYURUSU ( 2011/ 14 )

G E N E L G E

İlgili olduğu maddeler : Gelir Vergisi Kanunu Madde 22, 40, 63, 75, 86, 89, Sayılı Kanun Geçici Madde 1. Verilmesini Gerektiren Gelirler

2017 YILI AKTÜERLİK SINAVLARI MAYIS 2017 TEMEL SİGORTACILIK SINAV SORULARI WEB. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi aktüerlerin görev alanı girmez?

SON DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE SİGORTA VE KAMBİYO İŞLEMLERİNDE BSMV UYGULAMASI

Şirket Kodu 1060 Yıl 2013 Tablo Kodu Frekans Versiyon 2. Açıklama Yabancı Para (YP) 0

11 Finansal Varlıklar ile Riski Sigortalılara Ait Finansal Yatırımlar

YÖNETMELİK. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

SİRKÜLER RAPOR GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞİ. ( Seri No : 86 ) Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/87

SİGORTA VE REASÜRANS İLE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN TEKNİK KARŞILIKLARINA VE BU KARŞILIKLARIN YATIRILACAĞI VARLIKLARA İLİŞKİN YÖNETMELİK

" " Hesap Kodu Hesap Adı YTL

Şirket Unvanı. HÜR SİGORTA AŞ Şirket Kodu Yıl 2012 Tablo Kodu Frekans. Q3 Versiyon 2

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2011/2 TARİH:

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

SİGORTA VE REASÜRANS İLE EMEKLİLİK ŞİRKETLERİNİN TEKNİK KARŞILIKLARINA VE BU KARŞILIKLARIN YATIRILACAĞI VARLIKLARA İLİŞKİN YÖNETMELİK

Hazine Müsteşarlığından: AKTÜERYAL ZĐNCĐRLEME MERDĐVEN METODUNA ĐLĐŞKĐN GENELGE (2010/12)

2018 İKİNCİ SEVİYE AKTÜERLİK SINAVLARI MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA 28 NİSAN 2018

mali açıklamalar YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

DÖNEMİ GELİR TABLOSU

5766 sayılı Kanunun 25 inci maddesi ile 6802 sayılı Kanunun 30, 31 ve 47 nci maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Buna göre 6802 sayılı Kanunun;

Hesap Kodu Hesap Adı YTL

LÜTFEN DİPNOTLARI ve AÇIKLAMALARI OKUYUNUZ

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi 30 HAZİRAN 2016 TARİHİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.

NO: 2012/96. Limited şirketlerde kar payı avansına ilişkin 509 uncu maddenin üçüncü fıkrasının uygulanacağı

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi 31 ARALIK 2016 TARİHİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.

ŞİRKET UYGULAMALARI. Katılımcı Havuzu nun Danışma Komitesi nin onayladığı aşağıdaki ilgili maddede sayılan yöntemlerle değerlendirilecektir,

VARLIKLAR Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmiş. Önceki Dönem Bağımsız Denetimden Geçmiş I- Cari Varlıklar Dipnot

SĠGORTA VE REASÜRANS ĠLE EMEKLĠLĠK ġġrketlerġnġn SERMAYE YETERLĠLĠKLERĠNĠN ÖLÇÜLMESĠNE VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠNE ĠLĠġKĠN YÖNETMELĠK

VARLIKLAR Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmiş. Önceki Dönem Bağımsız Denetimden Geçmiş I- Cari Varlıklar Dipnot

MUHASEBENİN GERÇEKLEŞME İLKESİ IŞIĞINDA SİGORTA ŞİRKETLERİNDE CARİ RİZİKOLAR KARŞILIĞI AYRILMASI İŞLEMİNİN İNCELENMESİ VE BİR ÖNERİ

"Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir."

ZİRAAT HAYAT VE EMEKLİLİK A.Ş. 31 MART 2012 TARİHİ İTİBARİYLE HAZIRLANAN BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMEMİŞ DİPNOTLAR

6327 sayılı kanun ile yapılan değişikliklerin vergi uygulamalarına etkileri madde madde aşağıdaki gibidir.

ÜCRETLİLERİN PRİM ÖDEMEGÜN SAYILARINDA USÜL VE ESASLAR

2016 YILI I.DÖNEM AKTÜERLİK SINAVLARI: MUHASEBE. Soru 1

SİGORTA İŞLEMLERİ İLE KAMBİYO İŞLEMLERİNE İLİŞKİN GİDER VERGİLERİ TEBLİĞİ YAYIMLANDI

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi 31 MART 2016 TARİHİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi 31 ARALIK 2015 TARİHİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.

ÜCRETLİLERİN PRİM ÖDEME GÜN SAYILARINDA USÜL VE ESASLAR

Muhasebe, Personel Müdürlükleri ne

Kreş Yardımı ve İkale Ödemelerinde Gelir Vergisi İstisnası ile İlave Asgari Ücret İndirimine İlişkin Tebliğ

taksitin tahsili ile doğmaktadır. Bu nedenle, sigorta muamelesinin düzenlenme ve iptal işleminin aynı vergilendirme dönemi içinde yapılması ve iptal e

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü. Sayı : [I

Satış kazancının fon hesabında tutulması başlıklı bölümün ikinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

11 Finansal Varlıklar ile Riski Sigortalılara Ait Finansal Yatırımlar

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi 30 EYLÜL 2016 TARİHİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.

1. Gelir Vergisi Kanunu'nda Yer Alan Çeşitli Had ve Tutarlar 2015 Yılında Uygulanmak Üzere Belirlendi.

Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta

CİV Hayat Sigorta Anonim Şirketi 31 Aralık 2014 Tarihi İtibarıyla Bilanço (Para Birimi: Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. AYRINTILI SOLO BİLANÇO (Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmiş) VARLIKLAR. Bağımsız Denetimden Geçmiş

2 SERİ NO.LU KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ İLE 1 SERİ NO.LU TEBLİĞDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. AYRINTILI SOLO BİLANÇO (Bağımsız Denetimden Geçmiş) VARLIKLAR

Konu : Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ile şahıs sigorta primleri

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi. 31 Mart 2013 tarihi itibariyle ayrıntılı bilanço (Para birimi - Türk Lirası (TL)) Varlıklar

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi

AvivaSA Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi

AKSİGORTA ANONİM ŞİRKETİ

Aegon Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi

1 TEMMUZ 2013 TARİHİNDEN İTİBAREN UYGULANACAK ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

30 HAZİRAN 2018 VE 31 ARALIK 2017 TARİHLERİ İTİBARIYLA BİLANÇO (Tüm Tutarlar Türk Lirası (TL) olarak gösterilmiştir.)

VARLIKLAR Bağımsız Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmiş Denetimden Geçmiş Dipnot 30 Haziran Aralık 2013

Aegon Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi

Yukarıda yer alan bölümdeki aktüeryal yöntemler ifadesinin aktüeryal gerekçelere dayanılarak olarak değiştirilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.

MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI PRİMLERİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILIP YAPILMAYACAĞI SORUNU

VARLIKLAR Bağımsız Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş Denetimden Geçmiş Dipnot 30 Eylül Aralık 2014

ASGARİ ÜCRET VE SOSYAL GÜVENLİKLE İLGİLİ TABAN VE TAVAN ÜCRETLERİ

Yapı Kredi Sigorta A.Ş.

VARLIKLAR Bağımsız Sınırlı Bağımsız Denetimden Geçmemiş Denetimden Geçmiş Dipnot 31 Mart Aralık 2014

Bağımsız Denetimden Geçmemiş Dipnot Cari Dönem Cari Dönem I- Cari Varlıklar

SOSYAL GÜVENLİĞE İLİŞKİN TABAN VE TAVAN ÜCRETLER

MUHASEBE VE FİNANSAL ANALİZ EKİM 2016 SINAV WEB SORULARI

Yapı Kredi Sigorta A.Ş.

Aegon Emeklilik ve Hayat Anonim Şirketi

Bağımsız Denetimden Geçmiş Dipnot Cari Dönem Cari Dönem I- Cari Varlıklar

MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA. Sigortacılık Hesap Planında aşağıdaki seçeneklerde verilen hangi hesap kodu kullanılmaz?

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. AYRINTILI SOLO BİLANÇO (Bağımsız Denetimden Geçmemiş) VARLIKLAR

AEGON EMEKLİLİK VE HAYAT A.Ş. AYRINTILI SOLO BİLANÇO (Bağımsız Denetimden Geçmiş) VARLIKLAR

Transkript:

Sigorta teknik karşılıklarının vergisel etkileri Levent Atakan I. Bazı sigortacılık terimleri Sigorta: Kişi ve kurumların bazı şartlar altında karşılaşacakları zarara veya gelir kaybına yol açan olayların maddi sonuçlarından kendilerini korumak için belli bir prim karşılığında risklerini devrettiği anlaşmadır. Poliçe: Sigortacının, belli bir prim karşılığı sigorta ettirenin para ile ölçülebilir menfaatine zarar gelmesi halinde tazminat vermeyi veya hayat sigortalarında bir miktar para ödemeyi taahhüt ettiği bir akittir. Riziko: Sigortadan faydalanan veya sigorta ettiren kimsenin kanunla yasak edilmiş ve ahlaka aykırı fiilleri dışında doğabilecek her türlü zararlardır. Sigorta Primi: Sigortacının sigorta sözleşmesi ile üzerine aldığı rizikoya karşılık sigortalının ödediği ücrettir. Teminat: Sigortacının sigortalıya rizikonun gerçekleşmesi halinde vermeyi taahhüt ettiği güvencedir. Aktüer: Sigortacılık tekniği ile buna ilişkin yatırım, finansman ve demografi konularında olasılık ve istatistik teorilerini uygulayarak, yasal düzenlemelere uygun prim, rezerv ve kar paylarını hesaplayarak tarife ve teknik esasları hazırlayan kişilerdir. Reasürans (Mükerrer Sigorta): Sigortacının, sigorta ettiği menfaatleri dilediği şartlarda tekrar sigorta ettirmesidir. Sigorta şirketleri, teminat verdikleri rizikolarda büyük hasarların aynı zamana gelme ihtimaline karşı hasar ödemelerinde zorlanmamak için mükerrer sigorta yaptırırlar. II. 2008 yılında Türkiye de sigorta sektörü Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğinin (TSRŞB) 2008 yılı faaliyet raporuna göre 2008 yılı sonu itibariyle sigorta sektörde faaliyet gösteren 59 sigorta şirketi bulunmaktadır. Bu şirketler tarafından üretilen sigorta prim geliri 2008 yılında cari fiyatlarla bir önceki yıla göre %7,76 oranında artarak 11.779.882.000,00 TL olmuştur. Dolar bazında ise prim geliri bir önceki yıla göre %7,83 oranında artmıştır. Aynı dönemde küresel ekonomik krizin etkisiyle Avrupa Birliği nde sigorta sektörünün prim büyüklüğü 1.65 trilyon dolardan 1.61 trilyon dolara düşerek dolar bazında %6,7 reel düşüş göstermiştir. Küresel ekonomik kriz etkilerini 2009 yılında Türk sigorta sektöründe de gösterse de sigorta sektörü Türkiye de gelişmekte olan bir sektör olup, ülkemizde diğer sektörlerin ihtiyaç duyduğu güvenceleri sağlamaktadır. Çarpıcı bir örnek vermek gerekirse 2008 yılında ülkemizdeki sigorta şirketleri tarafından toplam 13.780 milyar TL teminat verilmiş olup, bu tutar GSYİH nın yaklaşık 15 katıdır. Bu oran sigorta şirketlerinin reel ekonominin çarklarının çalışması için sağladığı güvencenin ve sigortacılık sektörünün ülkemiz ekonomisi için ne kadar önemli olduğunun göstergesidir. A member firm of Ernst & Young Global Limited

III. Sigorta teknik karşılıkları Sigorta teknik karşılıkları; sigorta şirketleri ve reasürans şirketlerinin sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerini gerekli olduğu durumda yerine getirebilmeleri için belirli kriterler esas alarak sigorta primleri üzerinden ayırdıkları karşılıklardır. Bir riskin sigorta şirketince üstlenildiği ve bu riskin gerçekleştiği durumda riske ilişkin teminatın sigorta şirketince yerine getirilebilmesi yani sigortalıya zararının ödenebilmesi için bu risklerin gerçekleşme ihtimalleri dikkate alınarak ödenecek tutarlar için sigorta şirketlerince karşılık ayrılması gereklidir. Karşılıklar sigorta şirketlerince yasal düzenlemeler dışında (Sigortacılık Kanunu hükümleri uyarınca karşılık ayrılması zorunludur.) ekonomik nedenlerle de ayrılmaktadır. A. Sigorta teknik karşılıklarına ilişkin Sigortacılık Kanunu nda yer alan düzenlemeler 14 Haziran 2007 tarih ve 26552 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu nun Teknik karşılıklar başlıklı 16 ncı maddesinde teknik karşılıklara ilişkin açıklamalara yapılmıştır. İlgili maddenin 1 inci fıkrasında sigorta şirketleri ve reasürans şirketlerinin sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülükleri için, ilgili maddede belirtilen esaslara göre yeteri kadar karşılık ayırmasının zorunlu olduğu ifade edilirken, 2 ila 7 nci fıkralarda teknik karşılıkların tanımlarına yer verilmiş, 8 inci fıkrada reasürör payına ilişkin olarak düzenlemede bulunulmuş ve ilgili maddenin 9 uncu (son) fıkrasında ise teknik karşılıklara ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği ifade edilmiştir. Yukarıda bahsi geçen 16 ncı maddenin 2 ila 7 nci fıkralarında yer alan teknik karşılıklara sırasıyla aşağıda yer verilmektedir. 1. Kazanılmamış primler karşılığı (KPK) Kazanılmamış primler karşılığı yürürlükte bulunan her bir sigorta sözleşmesine ilişkin olarak yazılan brüt primin gün esasına göre takip eden hesap dönemine veya dönemlerine sarkan kısmından; yürürlükte bulunan yıllık hayat sigortaları ile süresi bir yılı aşan birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında ise yazılan brüt primlerden varsa birikime ayrılan kısım düşüldükten sonra kalan tutarın takip eden döneme veya dönemlere sarkan kısmından oluşan karşılıktır. Kanunda gün esasına göre karşılık hesaplaması mümkün olmayan reasürans ve retrosesyon işlemlerinde, sekizde bir esasına göre kazanılmamış primler karşılığı ayrılmasının mümkün olduğu ifade edilmiştir. 2. Devam eden riskler karşılığı Sigorta sözleşmesinin süresi boyunca üstlenilen risk düzeyi ile kazanılan primlerin zamana bağlı dağılımının uyumlu olmadığı kabul edilen sigorta branşlarında, ayrıca kazanılmamış primler karşılığının sigorta şirketinin taşıdığı risk ve beklenen masraf düzeyine göre yetersiz kalması halinde ayrılan karşılıktır. 3. Dengeleme karşılığı

Takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere Hazine Müsteşarlığınca belirlenen branşlar için ayrılan karşılıktır. Sigortacılık Kanununda Hazine Müsteşarlığının, bu karşılığı ikame edecek şekilde, belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde ihtiyat ayrılmasına karar verebileceği ifade edilmiştir. 4. Matematik karşılık Matematik karşılık; bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık, hastalık ve ferdî kaza sigortası sözleşmeleri için sigorta şirketleri tarafından sigorta ettirenler ile lehdarlara olan yükümlülüklerini karşılamak üzere sözleşme teknik esaslarında belirtilen, istatistiksel ve aktüeryal yöntemler kullanılarak hesaplanan karşılıklar ile taahhüt edilmişse, bu karşılıkların yatırıma yönlendirilmesi sonucu elde edilen gelirden sigortalılara ayrılan pay karşılıkları toplamıdır. 5. Muallâk tazminat karşılığı Kayda geçmiş ancak ödenmemiş tazminat tutarları ile gerçekleşmiş ancak kayda geçmemiş tahmini tazminat tutarları ve bu tazminatlar ile ilgili yapılan gider karşılıkları ve bu tutarların yetersiz kalması durumunda yeterlilik için Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde ayrılan ek karşılıklardır. 6. İkramiyeler ve indirimler karşılığı Sigorta şirketlerinin ikramiye veya indirim uygulamasına gitmesi durumunda, carî yılın teknik sonuçlarına göre sigortalılar veya lehdarlar için ayrılan ikramiye ve indirim tutarları karşılığıdır. B. Sigorta teknik karşılıklarına ilişkin Hazine Müsteşarlığı yönetmeliği Hazine Müsteşarlığı, sigorta ve reasürans şirketlerinin mevcut ve muhtemel yükümlülüklerini karşılayacak miktarda teknik karşılık ayırmalarını sağlamak amacıyla 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 16 ncı maddesi ve 28.3.2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun 8 inci maddesinde kendisine tanınan yetkiyi kullanarak Sigorta Ve Reasürans İle Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmelik i hazırlamış; ve bu yönetmelik 07.08.2007 tarihli Resmi Gazete de yayınlanmıştır. İlgili yönetmeliğin bazı bölümleri 18.10.2007 tarihli Resmi Gazete de yayınlanan yönetmelik ile değiştirilmiş ve yönetmeliğin son hali 1.1.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İlgili yönetmelikte sigorta şirketleri tarafından ayrılan; - Kazanılmamış primler karşılığı, - Devam eden riskler karşılığı, - Muallak tazminat karşılığı - Matematik karşılıklar - Dengeleme karşılığı - İkramiye ve indirimler karşılığı hesaplama yöntemleri detaylı olarak açıklanmıştır.

C. Sigorta teknik karşılıklarına ilişkin Kurumlar Vergisi Kanunu nda ve ilgili tebliğlerinde yer alan düzenlemeler 1. Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan düzenlemeler 21.06.2006 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun İndirilecek giderler başlıklı 8 nci maddesi kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. İlgili maddenin 1 nci fıkrasının (e) bendinde; sigorta ve reasürans şirketlerince bilanço gününde hükmü devam eden sigorta sözleşmelerine ilişkin sigorta teknik karşılıklarının kurumlar vergisi hesabında gider olarak dikkate alınabileceği ifade edilmiştir. İlgili maddede yer alan karşılıklar sırasıyla; a. Muallak hasar ve tazminat karşılıkları Gider kaydedilebilecek olan muallak hasar ve tazminat karşılıkları Kurumlar Vergisi Kanununda; tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş hasar ve tazminat bedelleri veya bu hesap yapılmamışsa hasar ve tazminatın ve bunlarla ilgili tüm masrafların tahmini değerleri ile gerçekleşmiş, ancak rapor edilmemiş hasar ve tazminat bedelleri ve bunlara ilişkin masraflardan, reasürör payı düşüldükten sonra kalan tutar ile saklama payına isabet eden muallak hasar karşılığı yeterlilik farkları olarak tanımlanmıştır. b. Kazanılmamış prim karşılıkları Gider kaydedilebilecek olan kazanılmamış prim karşılıkları Kurumlar Vergisi Kanununda, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk etmiş primlerden, komisyonlar düşüldükten sonra kalan tutarın gün esasına göre bilânço gününden sonraya sarkan kısmından, aynı esasa göre hesaplanan reasürör payının düşülmesinden sonra kalan tutar olarak tanımlanmıştır. İlgili tanımda bu tutarın, nakliyat emtia sigortalarında, yıllık primin komisyon düşüldükten sonraki tutarından şirketlerin kendi saklama paylarında kalanının % 25'ini geçemeyeceği ifade edilmiştir. Bent devamında kazanılmamış prim karşılığının gün esasına göre hesaplanması mümkün olmayan reasürans ve retrosesyon işlemlerinde 1/8 yöntemi uygulanabileceği ifade edilmiştir. c. Hayat sigortalarında matematik karşılıkları Gider kaydedilebilecek olan hayat sigortalarında matematik karşılığının her sözleşme üzerinden ayrı ayrı hesaplanacağı ifade edilmiş ve karşılıkların, gelirleri vergiden istisna edilmiş olan menkul kıymetlere yatırılan kısmına ait faiz ve kar payları, giderler arasında gösterilemeyeceği belirtilmiştir. d. Dengeleme karşılığı Gider kaydedilebilecek olan dengeleme karşılığı Kurumlar Vergisi Kanununda; takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere sadece deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için hesaplanan karşılıklardır şeklinde tanımlanmıştır.

Aynı zamanda ilgili bendin beşinci sırasında bir bilânço döneminde ayrılan sigorta teknik karşılıklarının, ertesi bilanço döneminde aynen kara ekleneceği hükmü bulunmaktadır. 2. 1 seri no.lu kurumlar vergisi genel tebliğinde yer alan düzenleme ve açıklamalar Yukarıda yer verildiği üzere ilgili maddede sigorta teknik karşılıklarının detaylı olarak tanımlarına yer verilmiştir. 03.04.2007 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde de sigorta teknik karşılıklarının nasıl hesaplanacağına ilişkin detaylı açıklamalarda bulunulmuştur. Ek olarak 1 no.lu tebliğde sigorta ve reasürans şirketlerinde bilanço gününde hükmü devam eden sigorta sözleşmelerine ilişkin ayırdıkları teknik karşılıkları, Kurumlar Vergisi Kanununda ve ilgili tebliğlerinde belirtilen hesaplama ve şartlar dikkate alarak kurum kazancından indirim konusu yapılabilecekleri ifade edilmiştir. Başka bir ifade ile Maliye Bakanlığı bazı sigorta teknik karşılıklarının ne olduğu ve nasıl hesaplanacağı konusunda kendisi ayrı bir belirlemeye gitmiştir. Diğer taraftan teknik karşılık ayrılmasına ilişkin Hazine Müsteşarlığı yönetmeliği 18.10.2007 tarihi itibariyle yayınlanmış olduğundan Hazine düzenlemeleri ile Maliye Bakanlığı düzenlemeleri arasında ortaya çıkan farklar veya yeni karşılıklar için Maliye Bakanlığı tarafından Kurumlar Vergisi Tebliğlerinde açıklamalar yapılmıştır. 3. 2 seri no.lu kurumlar vergisi genel tebliğinde yer alan düzenleme ve açıklamalar 22.4.2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 2 seri numaralı tebliğde teknik karşılıkların Hazine tarafından yeniden düzenlendiği ifade edilerek; - Muallak hasar ve tazminat karşılıklarının hesaplanmasına ilişkin açıklamada bulunulmuş ve sigorta mevzuatına göre belirlenen gerçekleşmiş ancak henüz rapor edilmemiş olan hasar ve tazminat bedelleri ile saklama payına isabet eden muallak hasar karşılığı yeterlilik farklarının da muallak hasar ve tazminat karşılığı kapsamında indirim konusu yapılabileceği ancak, aktüeryal zincirleme merdiven metodu kullanılmak suretiyle ilave olarak ayrılan ek karşılıkların gider olarak indiriminin mümkün olmadığı belirtilmiştir. - Sigortacılık mevzuatında kazanılmamış prim karşılığı hesaplamasında daha önceki düzenlemeye göre farklılıklar bulunmasına karşın, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi gereken kazanılmamış prim karşılıklarının, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca ve 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin bu bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde hesaplanacağı ifade edilmiştir. - Deprem hasar karşılıkları bölümü tebliğden çıkartılmış ve 5684 sayılı Kanunla birlikte sigorta şirketlerince deprem hasar karşılıkları adı altında karşılık ayrılmadığı, anılan Kanun uyarınca ayrılması gereken devam eden riskler karşılığı, dengeleme karşılığı ile ikramiyeler ve indirimler karşılığının sigorta şirketlerince kurum kazancının tespitinde gider olarak indiriminin mümkün bulunmadığı ifade edilmiştir. 4. 3 seri no.lu kurumlar vergisi genel tebliğinde yer alan düzenleme ve açıklamalar Deprem hasar karşılığı uygulaması son bulduğundan, 20.11.2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 3 seri numaralı tebliğ ile 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Tebliğinin "8.6.5. Ayrılan sigorta teknik karşılıklarının ertesi bilânço döneminde aynen kara nakledilmesi" bölümünde yer alan deprem hasar karşılığına ilişkin açıklamalar kaldırılmıştır.

İkinci olarak ise sigorta şirketlerince Sigortacılık Kanunu uyarınca deprem hasar karşılıkları adı altında karşılık ayrılma uygulamasına son verildiğine atıfta bulunularak Sigortacılık Kanunu uyarınca sigorta ve reasürans şirketlerince "Dengeleme karşılığı" adı altında yeni bir karşılık ayrılabilmesi imkanı geldiği ifade edilmiştir. Tebliğin devamında dengeleme karşılığı adı altında ayrılan karşılıkların kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilmesinin mümkün olduğu belirtilerek, 01.01.2008 tarihinden itibaren uygulanmak üzere takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere sadece deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için hesaplanan dengeleme karşılıklarının sigorta ve reasürans şirketlerince gider olarak dikkate alınabilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir. Diğer taraftan ilgili tebliğde 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu uyarınca ayrılan karşılıklardan olan devam eden riskler karşılığı ve ikramiyeler ve indirimler karşılığının sigorta şirketlerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak indiriminin mümkün olmadığı tekrarlanmıştır. D. Sigorta teknik karşılıklarına ilişkin güncel sorunlar 1. Sigortacılık Kanunu uyarınca ayrılan teknik karşılıkların kurum kazancının tespitinde gider kabul edilebilen ve gider kabul edilemeyen karşılıklar olarak sınıflandırılması Yazımızda açıklandığı üzere sigorta teknik karşılıkları sigorta ve reasürans şirketlerinin sigorta sözleşmelerinden doğan yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için ayrılmaktadır. Aynı zamanda bu karşılıkların ayrılmasına ilişkin düzenlemeler Devlet tarafından sigorta sektörüne ilişkin gerekli düzenlemeleri yapması için görevlendirilen Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılmaktadır. Ek olarak sigorta şirketlerince ayrılan karşılıklar ve bu kurumların mali tabloları bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenerek Hazine Müsteşarlığına raporlanmaktadır. Bu kapsamda; - Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen esaslara göre ayrılan karşılıkların bazıları Vergi İdaresince gider kabul edilmeyerek bu karşılıklar için ayrı bir karşılık ayırma yöntemi belirlenmesi, - Ayrılması zorunlu tutulan karşılıkların bazı bölümlerinin (deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için hesaplanan dengeleme karşılıkları dışında kalan dengeleme karşılıklarının) kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edilmemesi, - Bazı karşılıkların tümünün (devam eden riskler karşılığı) kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edilmemesi, sigorta şirketlerinin vergilendirilmesi konusunda belirsizlik yaratmaktadır. Bu gibi sorunların önüne geçilebilmesi ticari anlamda elde edilmemiş bir karın vergilendirilmemesi için Hazine ve Maliye Bakanlığının sigorta teknik karşılıklarına ilişkin olarak düzenlemeleri bir arada yürütmesinin yerinde olacağını düşünüyoruz. 2. Potansiyel rücu gelirlerinin indirimi

Hazine Müsteşarlığı tarafından yayınlanan Sigorta ve Reasürans İle Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmeliğin Muallak tazminat karşılığı başlıklı 7 nci maddesinin 2 nci fıkrası uyarınca (kısaca) sigorta şirketlerince muallak hasar karşılığı rakamının tespiti sırasında son 5 veya daha fazla yıllarda tahakkuk etmiş muallak hasar dosyalarına ilişkin olarak, bu hasarların oluştuğu dönemi izleyen dönemlerde tahsil edilen rücu, sovtaj ve benzeri gelirlerin söz konusu yıllara ait tahakkuk etmiş muallak tazminat karşılıklarına bölünmesi suretiyle bulunan ağırlıklı ortalama dikkate alınarak bir tutar hesaplanması ve bu tutarın muallak hasar karşılığının tespiti sırasında gelir olarak dikkate alınması gerektiği belirtilmektedir. Sigorta şirketleri de bu uygulamaya paralel hareket etmektedir. Kurumlar Vergisi Kanunu ve ilgili tebliğlerinde muallak hasar karşılığı hesaplanması sırasında bu tip bir gelir kaydedilmesi gerektiği hususunda hüküm bulunmamaktadır. Ancak ilgili tutarın indirim konusu yapılabileceği konusunda da kanunda ve ilgili tebliğlerinde bir açıklama yoktur. Ancak Maliye Bakanlığının Hazine Müsteşarlığınca yönetmelikle eklenen ve gider yaratan karşılıkları kabul etmemesi yaklaşımı dikkate alındığında karşılık ayrılması kapsamında gelir kaydedilen bu tutarı da gelir olarak dikkate alınmaması gerektiği iddia edilebilir. Öte yandan konuya ilişkin olarak bir düzenleme bulunmaması bu tutarın indirimine ilişkin tereddütler yaratmaktadır. İlgili tutarın kurumlar vergisi hesabında indirim kalemi olarak dikkate alınıp alınmayacağı konusunda Maliye Bakanlığının açıklama yapmasının yerinde olacağını düşünüyoruz. 3. Dengeleme karşılıklarının gelir kaydı Yazımızda açıklandığı üzere deprem hasar karşılığı uygulamasına son verilmesini müteakiben deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için sigorta şirketleri tarafından dengeleme karşılığı adı altında bir karşılık ayrılmaktadır. Bu karşılığın ayrılmasındaki mantık daha önce deprem hasar karşılığında olduğu gibi olası bir depremde sigorta şirketlerinin mali sorumluluklarını yerine getirebilmesi için bir kaynak yaratmaktır. Aynı zamanda Kurumlar Vergisi Kanunu nun 8 nci maddesi uyarınca deprem ve mühendislik branşlarında verilen deprem teminatı için hesaplanan dengeleme karşılıkları kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edilmektedir. Ancak Kurumlar Vergisi Kanunu nun 8 inci maddesinde yer alan bir bilanço döneminde ayrılan teknik karşılıkların ertesi bilanço döneminde aynen kara eklenmesi hükmü kapsamında bir önceki yılda ayrılan ve Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca gider olarak dikkate alınan bu dengeleme karşılıkları bir sonraki dönem gelir olarak hesaplara intikal etmekte ve kurumlar vergisi açısından giderleştirilmesine izin verilen tutar bir sonraki yılda gelir kaydedilmekte ve tanınan giderleştirme hakkı sadece bir yıl ötelemeye dönüşmektedir. Her ne kadar dengeleme karşılığının yerine geldiği deprem hasar karşılığı için de benzer bir uygulama söz konusu idiyse de, uygulama bu hali ile dengeleme karşılığı adı altında deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için ayrılan karşılığın gider kaydedilmesine izin verilmesi hükmüne ve sigorta şirketleri bünyesinde deprem fonu oluşturması amacına ters düşmektedir.

Bu kapsamda Maliye Bakanlığının karşılık uygulamasını bir vergi alma yöntemi olarak değerlendirmek yerine, karşılıkları sigorta şirketlerinin sorumluluklarını yerine getirmesi için kaynak yaratan bir uygulama olarak görmesi ve konuya açıklık getirilmesi amacıyla gerekli düzenlemeleri yapması yerinde olacaktır.