LEGIONELLA TALİMATI 1. AMAÇ : Lejyonella mücadelesinde belirli bir program oluşturmak ve bu programın standart olarak uygulanmasını sağlayarak lejyonella riskini önlemektir. 2. KAPSAM : Teknik servis, housekeeping 3. SORUMLULUK: Teknik servis elemanları, otel işleri ile ilgili çalışanlar( Housekeeping personeli) Bahçeden sorumlu personel, hamam ve sauna çalışanları, konu ile ilgili diğer personel 4. : 4.1 Teknik servis elemanları, otel işleri ile ilgili çalışanlar( Housekeeping personeli) Bahçeden sorumlu personel, hamam ve sauna çalışanları, konu ile ilgili diğer personel legionella bakterisi ile bilgilendirme eğitimi almalıdır. 4.2 Otel sorumlusu ve bölüm sorumluları tayin edilmelidir. 4.3 Teknik servis, housekeeping, bahçe ile ilgili uygulamadan ve takibinden sorumlu kişiler belirlenmelidir. 4.4 Bakım mekanik temizlik : Otelin sezon süresine ve şartlarına uygun olarak belirlenen zamanlarda, sistemin bakım ve temizliği, anlaşmalı firma tarfından belitirlen şartnameler doğrultusunda yapılmalı ve kontrol edilmelidir. 4.5 Tüm işlemleri ayrıntılarıyla kayıtlara geçirmeli, firma ve otel yetkilileri tarafından imzalanmalıdır. 4.6 Sistemin korunması: Sistem kullanıma açıldıktan sonra dezenfeksiyon düzenli ve sürekli uygulanmalıdır. 4.7 Isıtma ve soğutma suları, kireç ve korozyon inhibitörleri ile şartlandırılmalıdır. 4.8 Isı ile ilgili talimatlara uyulmalıdır. 4.9 Takip: Bakteriyolojik, fizyolojik, kimyasal analizleri düzenli yapılmalıdır. 4.10 Periyodik aralıklarla Legionella su kültürü yapılması gerekmektedir.dezenfeksiyonun etkinliği araştırılmalıdır. Sorumlu personelin indirekt denetimi ( kullanılan ürünlerin uygun şekilde kullanımı, ısı takibi, kesinti sonrası uygulamalar...gibi diğer önlemlerin denetlenmesi ) 1
Bu Bölüme Eklenecekler; - Sorumlu personelin aldığı eğitimler, eğitim katılım formları - Bakım için çalışılan firmaların bilgileri, yapılan anlaşmalar - Temizlik ve dezenfeksiyon konusunda çalışılan profesyonel firmanın bilgileri, yapılan anlaşmalar (su yumuşatma tankı, boyler kazan, soğutma kulesi, su deposu...) - Kullanılan kimyasalların sağlık bakanlığı izinleri, kullanım talimatları, kimyasal ürün güvenlik bilgi formları - Periyodik olarak analiz yaptırılan firmanın izin belgeleri - Yapılan analizlerin sonuçları 2
LEJYONELLANIN ÖNLENMESİ İÇİN UYGULANMASI GEREKENLER ODALAR SICAK SU TANKI ( BOYLER ) SOĞUK SU TANKI ( SU DEPOSU) SOĞUTMA KULESİ FANCOİL VE SPLİT KLİMALAR SU YUMUŞATMA TANKI JAKUZİ YÜZME HAVUZU SÜS HAVUZU TÜRK HAMAMI BAHÇE SULAMA, FİSKİYELER BUZ MAKİNASI 3
1. ODALAR ODALAR Duş ve musluklardan su 5 dakika akıtılmalıdır. Musluklardan akan sıcak su 1 dakika içinde 50 C olmalıdır. Termometreler düzenli kalibre edilmelidir. Değerler çizelgelere işlenmelidir. Soğuk su 1-2 dakika içinde 20 C derecenin altında olmalıdır. Sıcaklık kontrolleri termometrelerle yapılmalıdır. Termometreler düzenli kalibre edilmelidir. Değerler çizelgelere işlenmelidir. Serbest klor kontrol edilmelidir. Olması gereken klor seviyesi 0,3-0,5 ppm Musluk, duş başlıkları, armatürler, lavabo ve küvet giderleri dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Housekeeping temizlik çizelgelerine mutlaka eklenmelidir. Boş kaldığı her gün Her hafta Musluk ve duş başlıklarının kireçten arındırılmalıdır. Sök, temizle başlıkta ve hortumdaki kırış tabakasını yok et. Perlatörler, duş spirallari, iç aparatları komple çıkartılıp kireç sökücü solüsyonda bekletilmelidir. Kireç çözme işleminden sonra mümkünse bulaşık makinasında yıkanmalıdır. Her ay 4
DUŞ BAŞLIĞI VE ARMATÜR TEMİZLİK TALİMATI 1. Amaç: Duş başlığı ve armatür temizliğinin doğru yapılmasını sağlamaktır. 2. Kapsam:Otelde bulunan bütün duş başlıkları ve armatürleri kapsar. 3. Tanımlar: 4. Sorumlular:Teknik Sorumlu, Housekeeping personeli 5. Uygulama: 5.1 Duş başlıklı ve armatür içindeki pislik tutucu filtreler sökülmelidir. 5.2 Sökülen yüzeyler üzerinde, aşırı deformasyon mevcut ise bu ekipman değiştirilmelidir. 5.3 Ekipmanlar değiştirilmeyecek ise, sökülen parçalar,kireç çözücüde temizlenip, 80 derecede sıcak suda bekletilmelidir.( Bulaşık makinasında ısıl işleme tabi tutulabilir.) 5
SICAK SU TANKI ( BOYLER) BOYLER Sıcak su tankı çıkışı min 60 C olmalıdır. Tanka dönüş suyu sıcaklığı min 50 C olmalıdır. Kazan gözleme musluğundan akan suyun bir dakikada 50 C ye çıkıp çıkmadığını kontrol et Boylerlerin blöflemesi yapılmalıdır. Tankın temizliği (tortu ve kireçten arındırma,dezenfeksiyon) Profesyonel bir firmadan yardım alınmıyorsa, Talimata uygun temizlenmelidir. Sıcak su tankı veya sıcak su sisteminin 1 kısmı 1 hafta veya daha uzun bir süre bakım,tadilat vb. nedenlerle devre dışı kaldıysa, yeniden kullanıma sokulduğu andan itibaren suyun sıcaklığı en az 1 gün süre ile 70 C de tutulmalıdır. Tüm sıcak su musluklarından 5 dakika su akıtılmalıdır. Termal Dezenfeksiyon: Kazan ya da ısıtma suyu dahil tüm su sistemini 60 C ısıtabilecek şekilde bir saat çalıştırılmalı, tüm musluklar açılarak her bir musluktan en az 5 dakika suyun 60 C sıcaklıkta akması sağlanılmalı. Ölü noktalar ve sistem bitim noktaları için izlenebilir ısıtma uygulanmalıdır. 3 ayda bir Gerektiğinde Gerektiğinde 6
BUHAR KAZANLARINDA BLOF SİSTEMİ : Kazan suyunda buhar üretilip takviye suya verilmesi ile istenmeyen birikim ve yoğunluk artışı ortaya çıkar. Bunu ve bundan doğabilecek zararları önlemek amacıyla kazan suyunun belli bir miktarını boşaltma işlemine BLÖF denir. Kazan blöf edilmesi için buhar istihsalinin en düşük olduğu saatler tercih edilmelidir. Günlük periyodik çalışma saatleri içerisinde devreye alınan kazanlarda buhar istihsalinin en düşük olduğu işletmeye giriş ve çıkışında basıncının 2.0-2.5 Bar (Atü) sağlandığı ortamda kazanı seviye şişelerinden kontrol ederek 10.0-12.0 mm alçalıncaya kadar suyunun boşaltılması en sağlıklı blöf uygulamasıdır. Kazanlarda blöf uygulaması yapılırken kazanlarda bir blöf ve bir glop valf kombine olarak kullanılmakta ise evvela blöf valf ( çabuk açılan ve kapanan valf ) açılmalı sonra glop valf ( sürgülü vana ) ile blöf yapılmalıdır. İyi Bir Blöf Rejimi Uygulaması İle Şu Sakıncaların Önüne Geçilebilir ; 1) Kazanda blöf suyu ile atılabilecek çamur pişip, kışırlaşmadan atılabilir. 2) Kazan suyunun iletkenliği ve yoğunluğu kontrol edilebilir. 3) Isı transfer yüzeylerinde kışır teşekkülü ve korozyon oluşmaması sağlanmış olur. 4) Köpürme ve kabarmanın önüne geçilerek sisteme su ve katı taneciklerin taşınması önlenir. 5) Kazan suyunun yüzey gerilimi düşürülerek buhar verimi arttırılır. 6) Kışır ve korozyon önlenerek kazanın ömrü uzar. 7) Blöf suyu ısısından besi suyu ısıtmak v.s. işlemlerden yararlanılarak ısı kaybı önlenir. 8) Kazan suyunun yoğunluğundaki artış kaynama noktasını yükselterek ısı kaybına sebep olur. 7
BOYLER KAZAN TEMİZLİK TALİMATI 1. Amaç: Boyler kazanları temizliğinin doğru yapılmasını sağlamaktır. 2. Kapsam:Otelde bulunan bütün boyler kazanları kapsar 3. Tanımlar: 4. Sorumlular:Teknik Sorumlu 5. Uygulama: Koruyucu kıyafet, gaz maskesi, eldiven, çizme giymeden uygulamaya başlamayın!! 5.1 Sıcak su tankları içersinde mevcut su, öncelikle boşaltılarak tortu ve pisliker uzaklaştırın. 5.2 Fırça vesu ile mekanik temizliğini yapın 5.3 Tankın içerisini su ile durulayın. 5.4 Boya gerekiyorsa boyanmasını sağlayın. 5.5 Boylerlerinin içinin boyanması gerekiyorsa profesyonel yardım isteyin. Kendiniz yapacaksanız gerekli önlemleri almayı unutmayın. 5.6 Temizlik ve boya işleri bittikten sonra tankın kapağını kapatın ve havasını alarak su doldurun. 5.7 Soğuk su giriş, sıcak su giriş sirkülasyon ve sıcak su çıkış vanalarını kapatıp, kazan sirkülasyonun açın ve boylerlerin iç ısısının 70 dereceye çıkartın 5.8 Bu seviyede 1 gün boyunca tutun, bu aşamada sıcak su vermeyin. KAZAN TEMİZLİĞİNDE PROFESYONEL YARDIM ALMAK EN SAĞLIKLI DIR. 8
SOĞUK SU TANKI ( SU DEPOSU ) SU DEPOSU Tankın suyun sıcaklığı 20 C nin altında olmalıdır. Serbest klor düzeyi ölçülmelidir. Olması gereken klor seviyesi: min 0,5 ppm. Klor dozaj pompalarını kontrol edilmelidir. Su depolarının, borularının ve izolasyonlarının kontrolünü yapın, kapaktan vana açıp kapatırken içine pislik gitmediği kontrol edilmelidir. Tankın temizliği ( tortu ve kireçten arındırma,dezenfeksiyon ) Profesyonel bir firmadan yardım alınmıyorsa, Talimata uygun temizlenmelidir. Her ay Yılda 2 defa 9
SOĞUK SU TANKI TEMİZLİK TALİMATI 1. Amaç: Soğuk su tanklarının temizliğinin doğru yapılmasını sağlamaktır. 2. Kapsam:Otelde bulunan bütün soğuk su tanklarını kapsar 3. Tanımlar: 4. Sorumlular:Teknik Sorumlu 5. Uygulama: Koruyucu kıyafet, gaz maskesi, eldiven, çizme giymeden uygulamaya başlamayın!! 5.1 Su ve fırça ile mekanik temizliğini yapın. 5.2 Kaba kirleri depodan uzaklaştırın 5.3 20 lt su içerisine 0,5 lt havuz kloru döküp, bu karışımı yumuşak uçlu bir fırça ile deponun duvar, taban bütün yüzeylerine sürün. 5.4 Klorun etki etmesi için 1 saat bekleyin 5.5 Daha sonra bol su ile durulayıp depodan çıkın. 5.6 Depoya su doldurmaya başlayın bu esnada her 1 m³ su için 25 gr havuz klorunu deponun içine dökün 5.7 Depoda asit kullanıldıysa, klor asla kullanmayın. DEPO TEMİZLİĞİNDE PROFESYONEL YARDIM ALMAK EN SAĞLIKLI DIR. 10
SOĞUTMA KULESİ ve EVAPORATİF KONDENSERLER Soğutma kulelerini açık ve kapalı devreli olarak ikiye ayrılabilir. Kapalı devre soğutma kulesi; soğutulmak istenen proses akışkanı ( chiller devresinde dolaşan su) hava ile doğrudan temasta değildir. Su boruların içindedir. Boru dışında boruları ıslatan ve hava ile temasta olan sekonder devre suyu, açık deverli soğutma kulelerine göre çok dah az miktardadır. Sekonder devrede dış borulama genellikle yoktur. Su tamamen cihaz içinde sirküle eder. Açık devre soğutma kulesi; Bakterilerin çoğalması için en uygun ortamlardan biridir. Kule tabanında, haznedki su pompa ile kondensere basılır. Su konderserden geçerken, soğutucu akışkan üzerindeki ısıyı alır ve tekrar soğutma kulesi üst noktasından kule tabanına doğru akar.akış esnasında su kule tabnına doğru damla tutucular arasından yavaşça akarkeni kule üzerindeki fan da damla tutucularıdan yukarıya doğru sağladığı hava geçişleri ile suyu buharlaştırarak soğutur. Bu proses esnasında, aerosol olarak dökülen su, ters akımla hava ile ortama pülvarize yayılmaktadır. SOĞUTMA KULESİ Temizlik Dezenfeksiyon Soğutma kulelerini/evaporatif kondenserleri, besleme tankını, ve tüm sistemleri tüm ıslatılmış yüzeyler dahil temizleme ve dezenfeksiyon yapılmalıdır.kireç kazıma da gereklidir. Kule malzemesi temizlenmiş ve kışır kireçten arındırılmış olmalıdır. Temizlik işlemi için profesyonel yardım alınmalıdır. Rutin işletme bakımı Merkez kontrol fonksiyonu, iletkenlik sensoru kalibrasyonu, blöf fonksiyonu, su dağıtım sistemlerinin düzeni, sprey/oluk durumu eliminatörler, kule malzemesi, tank, immersion( batırılmış ) ısıtıcılar, fanlar ve ses azaltıcıların kontrolü 6 ayda bir Aylık yada 3 ayda bir ( riske göre) 11
FANCOİL VE SPLİT KLİMALAR Fancoillerdeki yoğuşma tavalarında bulunan, drenajdaki sorunlardan kaynaklanan su birikintileri, solunum yoluyla bulaşan her türlü mikroorganizma için risk teşkil eder.bu sistemin mutlaka periyodik aralıklarla temizlenmesi ve biyolojik tıkanmayı önlemek amacıyla, uzun etkili-yavaş salınımlı bir biyosit ile dezenfekte edilmelidir. FANCOİL Temizlik Dezenfeksiyon 6 Ayda bir Tablet ( nonoxidising bir biocid ) 6 ayda bir 12
SU YUMUŞATMA TANKI Suyun yumuşak olması lejyoner hastalığının önlenemesi için alınacak önlemlerden biridir. SU YUMUŞATMA TANKI Tuz tankları boşaltılıp, mekanik temizliği yapılmalıdır. Temizlik Dezenfeksiyon Su yumuşatma tanklarının gövede içi ve reçine temizliği için profesyonel yardım alınması gerekir. Her ay ( gerektiğinde ) Üreticinin önerdiği zamanda 13
JAKUZİ VE SICAK SU HAVUZU Tedavi amaçlı kullanılabilen bu tür havuzlarda ; su pülverize olarak havuz içerisine verdiği için risk teşkil etmektedir. Havuzlar sürekli dezenfeksiyonla ( klor) şartlandırılmalıdır. JAKUZİ Serbest klor, Ph ve sıcaklık ölçümü yapılmalıdır. Olması gereken klor düzeyi: Olması gereken ph. 7,2-7,6 Eğer ph 7.2 den düşük ise, hızlı kloramin oluşumundan dolayı göz yanması olabilir.hızlı klor kaybı olur. ph 7.6 dan fazla ise dezenfeksiyon etkisinde azalma, göz yanması, cilt kuruması, puslu su ve kireç kışır oluşumu olur. Olması gereken max. Sıcaklık 40 C İdeal: 35-37 C Sıcaklık çok düşük ise kullanıcıların hoşuna gitmeyecektir. Sıcaklık çok yüksek ise klor kullanımı artar, kullanıcılar rahatsız olur,buharlaşma artar, kireç oluşum potensiyeli artar. Günde 3 defa Filtre ve kum filtrelerinin geri yıkanması Bütün sistemin dezenfeksiyonu Her hafta 14
YÜZME HAVUZU Havuz Bakım Talimatları kimyasal tedarikçi firmanın ürünleri doğrultusunda hazırlanmalıdır. Ortaya çıkabilecek havuz problemleri ile ilgili düzeltici uygulama planları oluşturulmalıdır. YÜZME HAVUZU Serbest klor, Ph ve sıcaklık ölçümü yapılmalıdır. Olması gereken klor düzeyi: ( Kapalı havuzlara oranla, Açık havuzlarda buharlaşma daha çok olduğundan klor seviyeleri gün içinde daha fazla değişmektedir.) Olması gereken ph. Olması gereken sıcaklık Filtre ve kum filtrelerinin geri yıkanması Dozaj pompalarının kontrolü Filtre kumu temizliği ve dezenfeksiyon Günde 3 defa 6 ayda bir Taşma depoları temizliği ve dezenfeksiyon 6 ayda bir 15
SÜS HAVUZU VE ÇEŞMELER, FİSKİYELER Ortalama yayılan su zerreciklerinin özellikle 5 mikron ve altındaki büyüklükte olanları risk teşkil etmketedir.bu havuzlarda da, yüzme havuzlarındaki gibi sürekli bir sirkülasyon ve dezenfeksiyon sağlanmalıdır. SÜS HAVUZU ÇEŞME FİSKİYELER Temizlik Dezenfeksiyon Havuzları,spey başlarını ve besleme tanklarını temizleyin ve gerekli ise kışır tabakasını giderin. Sistemin durumuna göre 16
TÜRK HAMAMI TÜRK HAMAMI Bütün yüzeylerin temizliği ve dezenfeksiyonu yapılmalıdır. ( Varsa) Hamam bölümünde bulunan musluklardan ve duşlardan su akıtma işlemi yapılmalıdır. ( 5 dakika) Kurnaların içinde su bırakılmamalıdır. Kontrolü yapılmalıdır. Kullanılmayan zamanlarda, gün sonunda Musluk, duş başlıkları, armatürler, lavabo ve küvet giderleri dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Housekeeping temizlik çizelgelerine mutlaka eklenmelidir. Haftalık Musluk ve duş başlıklarının kireçten arındırılmalıdır. Sök, temizle başlıkta ve hortumdaki kırış tabakasını yok et Perlatörler, duş spirallari, iç aparatları komple çıkartılıp kireç sökücü solüsyonda bekletilmelidir. Kireç çözme işleminden sonra mümkünse bulaşık makinasında yıkanmalıdır. Her ay 17
HAMAM TEMİZLİK TALİMATI 1. Amaç: Hamam temizliğinin doğru yapılmasını sağlamaktır. 2. Kapsam:Otelde bulunan Türk hamamını kapsar 3. Tanımlar: 4. Sorumlular: Housekeeping Bölümü yönetici ve çalışanları 5. Uygulama: 5.1 Giderlerin kapaklarının kaldırın 5.2 Bütün yüzeylerin, giderler, g,der kapakları, kurnalar dahil olmak üzere fırça ve deterjan ile mekanik temizliğini yapın.deterjanı bol su ile durulayın. 5.3 20 lt su içerisine 1 lt havuz kloru döküp, bu karışımı yumuşak uçlu bir fırça ile giderler ve kurnalar dahil olmak üzere hamamın bütün yüzeylerine sürün. 5.4 Klorun etki etmesi için 30 dakika bekleyin 5.5 Daha sonra bol su ile durulayıp depodan çıkın. 5.6 Takunya kullanılıyorsa yukarıda bahsedilen klor çözeltisi içinde 30 dakika bekletin. 5.7 Gün sonunda kurnaların içini boşaltıltın. 18
BAHÇE SULAMA SİSTEMLERİ VE FİSKİYELER Bahçe sulamada, özellikle kuyu suyu veya atık su arıtma deşarj suyu kullanımı Lejyoner hastalığı oluşumu açısından ciddi derecede risk oluşturur.yangın söndürme için ayrı depo kullanımı mevcut ise risk yüksektir. BAHÇE SULAMA Temizlik Dezenfeksiyon Spinkler yapılan bahçe sulamasını gece 01:00 den sonra yapılmalıdır. 6 ayda bir Gerektiğinde Püskürteçler ya da hortumlu dönen sulama sistemleri Bu sistemde aerosollere maruz kalma rislinin en aza indirilmesinden emin olun Bahçe nemlendirme sistemleri Sprey başlarını, boruları ve besleme tankını temizleyin ve gerekirse kışır tabakasını giderin. Gerektiğinde Yıllık 19
BUZ MAKİNESİ Haznede buzun dışında bir malzemenin olmadığının kontrolü Düzenli temizlik ve dezenfeksiyon yapılmalıdır. Buz makinası talimatına uyulmalıdır.temizliği sırasında bütün buzları boşaltıp, haznenin her tarafının temiz bir süngerle mekanik temizliğini yapın. Kimyasalla her yüzeyin temizliğini yapılmalıdır. Üretici talimatları uygulanmalıdır. Hazneyi doldurduktan sonra makinayı çalıştırıp ilk üretilen buzları atın.temizlik kayıtları yapılmalıdır. Haftalık 20