Bu raporda, Türkiye elektrik piyasalarına ilişkin 2018 yılı özet verileri kamuoyunun bilgisine sunulmuştur.

Bu raporda, Türkiye elektrik piyasalarına ilişkin 2018 yılı özet verileri kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. Görüş ve önerilerinizi spotpiyasalar@epias.com.tr adresine bildirebilirsiniz.

Önemli Gelişmeler 2018 yılının PTF aritmetik ortalamasının 2017 yılına göre %41,34 artışla 231,64 TL/MWh olarak hesaplanması, Türkiye kurulu gücünün 3.326 MW artışla 88.526 MW olması, Yıllık üretim değerinin %3,8 artışla 306,7 TWh, tüketim değerinin %3,46 artışla 305,5 TWh olması, 2018 yılının en yüksek PTF değerinin 5 Eylül Pazartesi günü saat 16:00 da 375,79 TL/MWh olarak hesaplanması, Gün Öncesi Piyasasında 149,39 TWh, Gün İçi Piyasasında 2,93 TWh işlem gerçekleşmesi, Türkiye elektrik tüketiminin %50,01 inin Gün Öncesi Piyasasında işlem görmesi, Yıllık piyasa miktarının %60,1 ini İkili Anlaşmaların, %37,1 ini Gün Öncesi Piyasasının, %2,00 sini Dengeleme Güç Piyasasının, %0,7 sini Gün İçi Piyasasının oluşturması, Kaynak bazında üretim oranları incelendiğinde, Doğal Gaz - LNG nin %6 azalışla %31 e gerilemesi, İthal Kömür kaynakların %3 artışla %21 e yükselmesi, Kaynak bazında kuruluç güç değerleri incelendiğinde, Güneş santrallerinin %48 artışla 5.068 MW, Rüzgar santrallerinin %7,5 artışla 7.005 MW a yükselmesi, En yüksek saatlik puantın 45.996 MWh ile 3 Ağustos Cuma günü saat 17:00'de, en yüksek ani puant 46.160 MW ile 1 Ağustos Çarşamba günü 15:20 de, en düşük ani puantın ise 18.212 MW ile 16 Haziran Cumartesi günü saat 06:00 da olması, EPDK tarafından 2017 yılı için yayımlanan nihai listeye göre 17.400 MW olan YEKDEM den yararlanan santrallerin kurulu gücünün 2018 yılı için 1.866 MW artarak 19.266 MW olması, Toplam YEK bedeli 26,17 milyar TL, birim çekiş miktarı başına düşen 2018 yılı ortalama birim YEKDEM maliyeti 55,41 TL/MWh olması, 2018 yılının önemli gelişmeleridir.

İçindekiler 1. Spot Elektrik Piyasaları Faaliyetleri... 6 2. Gün Öncesi Piyasası... 9 3. Gün İçi Piyasası... 24 4. Piyasa Miktarları... 33 5. Dengeleme Güç Piyasası... 35 6. Yan Hizmetler Piyasası... 38 7. Uzlaştırma-Kayıt ve Serbest Tüketici İşlemleri... 41 8. TEİAŞ Verileri... 50

Spot Elektrik Piyasaları 1. Spot Elektrik Piyasaları Faaliyetleri EPİAŞ tarafından piyasa operasyonları faaliyetleri kapsamında gün öncesi ve gün içi piyasaları işletilmektedir. Gün öncesi piyasasında, piyasa katılımcıları tarafından sunulan teklifler doğrultusunda oluşan alış ve satış miktarları ile piyasa takas fiyatları ilan edilmekte, gün içi piyasasında ise sürekli ticaret yöntemi ile eşleşmeler gerçekleşmektedir. Gün öncesi ve gün içi piyasalarına ait yazılımlara İngilizce dil seçeneği eklenerek piyasada işlem yapan yabancı kullanıcılar için kolaylık sağlanmıştır. Her iki piyasa yazılımına ilişkin kullanıcı kılavuzları hem Türkçe hem de İngilizce hazırlanarak kullanıcıların hizmetine sunulmuştur. Ayrıca, piyasa katılımcılarına 7/24 etkin ve hızlı hizmet sağlamak amacıyla telefon hizmeti sunulmaktadır. Her iki piyasada gerçekleşen işlemlerle alakalı itirazlar incelenerek sonuçlandırılmaktadır. Piyasa katılımcılarından gelen ve mevzuat uyarınca yapılması gereken geliştirme talepleri ivedilikle değerlendirilerek faaliyete alınmaktadır. Piyasalara İlişkin Veri Yayımlama Faliyetleri salara İlişkin Veri Yayımlama Faaliyetleri Veri yayımlama faaliyetleri kapsamında; bağımsız, şeffaf ve taraflar arasında ayrım gözetmeme amacına yönelik olarak fiyat oluşumu ve gerçekleşen işlemlere ilişkin istatistikler yayımlanmaktadır. Günlük, haftalık ve yıllık raporlar 2016 yılından itibaren düzenli olarak yayımlanmakta olup, 2018 Eylül ayı itibariyle aylık rapor da diğer raporlarla beraber düzenli olarak katılımcılarla paylaşılmaya başlanmıştır. Söz konusu raporlara EPİAŞ internet sitesindeki Bültenler bölümünden, EPİAŞ mobil uygulamasından ve EPİAŞ ın resmi sosyal medya hesaplarından ulaşılabilmektedir. Yayımlanan bültenlere ilişkin görüş ve önerilerin alınması için anket düzenlenmiş ve anket sonuçlarına göre sürekli geliştirme çalışmaları devam etmektedir. EPİAŞ Mobil Uygulama EPİAŞ Mobil Uygulaması 31 Ekim 2018 tarihinde Mobil ios ve Android işletim sistemli cihaz kullanıcıları için kullanıma sunulmuştur. Mobil Uygulama ile EPİAŞ Şeffaflık Platformu verilerine, anlık elektrik üretim ve tüketim verilerine, Piyasa Mesaj Sistemi ile santrallerin bakım ve arıza bilgilerine, duyuru ve bültenlere ve güncel özet bilgilere erişilebilmektedir. Raporlar favorilere eklenerek, hızlı bir şekilde erişim sağlanabilmekte, Piyasa Takas Fiyatı hesaplandığında, yeni duyuru ve bülten yayımlandığında anlık bildirim alınabilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 6

Elektrik Spot Piyasaları Günlük Fiyat Değerlendirmesi ve Piyasa Analizi Faaliyetleri Günlük olarak piyasa takas fiyatlarının açıklanmasının ardından fiyat değişikliği nedenlerini tespit etmek amacıyla, katılımcıların Gün Öncesi Piyasası na sundukları teklifler bir gün önceki fiyatlar ile karşılaştırılarak incelenmekte ve analizler yapılmaktadır. Piyasa katılımcılarının Gün Öncesi Piyasası tekliflerinin yanı sıra Dengeleme Güç Piyasasındaki hareketleri de ayrıca incelenmektedir. Gün İçi Piyasası kontratlarında gerçekleşen eşleşmelerin katılımcı bazında analizi yapılarak, Gün İçi Piyasası nın Dengeleme Güç Piyasası na etkisi incelenmektedir. Günlük analizlere ilaveten uzun dönemli fiyat değişimlerinin nedenleri, mevzuat değişikliklerinin etkileri, optimizasyon algoritmasının analizleri yapılmaktadır. Yukarıdaki konulara ilişkin şirket içi ve düzenleyici kurumlara detaylı raporlar gönderilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 7

Gün Öncesi Piyasası

Gün Öncesi Piyasası 2. Gün Öncesi Piyasası 2.1. Gün Öncesi Piyasası Yazılımı Geliştirmeleri Yerli Gün Öncesi Piyasası Yazılımı İkinci Fazı Çalışmaları 1 Haziran 2016 teslim gününden itibaren, Piyasa takas fiyatları, EPİAŞ öz kaynakları ile geliştirilen, ileri teknolojiyi ve bilgiyi kullanan yazılım ve optimizasyon altyapısı ile hesaplanmaktadır. Piyasa birleşmesi ve bölünmesi kapsamında Gün Öncesi Piyasası yazılımında çalışmalar yapılarak etkilenecek ve değişecek tüm ekranlar belirlenmiş olup, teklif giriş, görüntüleme, sonuç bildirimi, diğer bildirimler, web servisler ve gerekli tüm iş kuralları oluşturulmuştur. Piyasa birleşmesi ve bölünmesi kapsamında optimizasyon algoritmasının yazılım geliştirmeleri de tamamlanmıştır. Kullanıcı dostu bir ara yüze sahip ve tamamen yerli kaynaklarımızla tasarlanmış ve geliştirilmiş olması sebebiyle esnek ve geliştirilmeye açık olan Gün Öncesi Piyasası yazılımının ikinci fazı 2019 yılının ilk yarısında Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği nin yayımlanması ile birlikte devreye alınacaktır. Ayrıca, 2019 yılında mevzuatın yayımlanmasını müteakiben birbiri ile ilişkilendirilmiş blok teklifler için eşleşme fiyatlarının belirlenmesi kuralı değiştirilecektir. Gün Öncesi Piyasası Karşılığı Olmayan Piyasa İşlemleri Karşılığı olmayan piyasa işlemleri, Gün Öncesi Piyasasında fiyat oluşumunu etkileyen ve piyasa şartlarını yansıtmayan piyasa takas fiyatının oluşumuna sebep olan önemli risklerden biridir. Bu kapsamda, gün öncesi piyasası teklifleri ve ikili anlaşma bildirimleri yapılırken uyulması gereken kurallar, karşılığı olmayan piyasa işlemlerinin tespiti, söz konusu ihlallere uygulanacak yaptırımların düzenlenmesi ve EPİAŞ tarafından yürütülecek süreçlere dair gerekli prosedürün hazırlanması çalışmaları sektör temsilcilerinin de katılımlarıyla yürütülmüş olup konu ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Organizasyon Limitlerinin Belirlenmesi Piyasa katılımcılarının olası hatalı teklif girişleri sonrasında karşılaşabilecekleri ciddi finansal risklerin önlenebilmesi amacıyla Gün Öncesi ve Gün İçi Piyasaları için Limit Belirleme Ekranları geliştirilmiş ve kullanıcı bazında limitlerin belirlenmesi ve kullanıcılar tarafından belirlenecek limitlerin aşımında teklif kaydının engellenmesi opsiyonları piyasa katılımcılarının kullanımına 2016 yılında sunulmuştur. Fakat piyasa katılımcılarının teklif limitlerini ihtiyaçlarının çok üzerinde belirlemesi ve risklerini azaltacak şekilde gerekli güncellemeleri göz ardı etmesi sebebiyle piyasa katılımcıları tarafından portföylerinin çok üzerinde teklifler girilebilmekte ve ciddi finansal risklerin oluşma ihtimali ortaya çıkmaktadır. Referans fiyatın hatasız belirlenebilmesi ve hatalı teklif girişlerinin önlenmesi için piyasa katılımcılarının Gün Öncesi ve Gün İçi Piyasalarında işlem yapabilecekleri alış-satış işlem limitlerinin EPİAŞ tarafından belirlenmesi için gerekli geliştirme çalışmaları tamamlanmış olup, söz konusu geliştirme 2019 yılı ilk çeyreğinde devreye alınacaktır. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 9

Gün Öncesi Piyasası 2.2. Yıllık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı (PTF) TL/MWh 250 231,64 200 150 149,59 150,11 164,00 138,03 140,60 163,84 100 50 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Grafik 1: Yıllık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı Gün öncesi piyasasında 2018 yılı için gerçekleşen yıllık ortalama piyasa takas fiyatı bir önceki yıla göre %41,34 artarak 231,64 TL/MWh olmuştur. 2.3. 2017-2018 Yılları Aylık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı (PTF) TL/MWh 350 300 250 200 150 100 50 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2018 182,86 175,77 158,56 193,57 179,44 185,62 208,13 298,91 327,27 317,28 291,22 257,89 2017 181,32 172,55 145,29 145,13 152,36 148,54 175,06 173,33 178,51 164,13 174,65 155,82 Grafik 2: 2017-2018 Yılları Aylık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı 2018 yılı PTF ortalamaları aylık bazda incelendiğinde, en düşük fiyatın 158,56 TL/MWh ile Mart ayında, en yüksek fiyatın ise 327,27 TL/MWh ile Eylül ayında oluştuğu gözlenmiştir. 2018 yılında PTF ortalaması, yılın ilk yedi ayında 2017 yılına göre ortalama 23,28 TL/MWh, Ağustos ayında yaşanan döviz kurlarında ki dalgalanma ve doğalgaz ücretlerine yapılan zamlar ile birlikte Ağustos ayından itibaren 2017 yılına göre ortalama 129,23 TL/MWh daha yüksek hesaplanmıştır. Her bir aya ait PTF ortalaması 2017 yılı ile kıyaslandığında en fazla artış Ekim ayında gerçekleşmiş ve ortalama PTF 153,15 TL/MWh artarak 317,28 TL/MWh olarak hesaplanmıştır. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 10

Gün Öncesi Piyasası 2.4. Günlük Ortalama Piyasa Takas Fiyatı TL/MWh 400 353,44 350 300 250 200 150 100 83,73 50 0 Grafik 3: 2018 Yılı Günlük Ortalama Piyasa Takas Fiyatı Yılın ilk yedi ayı genelinde günlük PTF ortalaması 200 TL/MWh in altında gerçekleşirken, Temmuz ayını takip eden üç ayda ise 300 TL/MWh in üzerinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı son günlerinde ise günlük PTF ortalaması 250 TL/MWh altında gerçekleşmiştir. PTF ortalaması 2018 yılında, günlük PTF ortalaması 1 kez 100 TL/MWh ve altında, 9 kez 100-150 TL/MWh arasında, 165 kez 150-200TL/MWh arasında, 48 kez 200-250 TL/MWh arasında, 69 kez 250-300 TL/MWh arasında ve 73 kez ise 300 TL/MWh ve üzerinde gerçekleşmiştir. 18 Mart Pazar günü, talep tarafında yaşanan düşüş ve arz miktarının da artması nedeniyle günlük PTF ortalaması 83,73 TL/MWh ile yılın en düşük değerine ulaşırken, döviz kurlarında yaşanan artış ve doğal gaz zamlarının da etkisi ile 7 Eylül Cuma günü, günlük PTF ortalaması 353,44 TL/MWh olarak hesaplanmış ve yılın en yüksek seviyesini görmüştür. 2.5. TL/MWh 400 Saatlik Piyasa Takas Fiyatı 375,79 350 300 250 200 150 100 50 1 Ocak 2018 0:00 11 Ocak 2018 0:00 21 Ocak 2018 0:00 31 Ocak 2018 0:00 10 Şubat 2018 0:00 20 Şubat 2018 0:00 2 Mart 2018 0:00 12 Mart 2018 0:00 22 Mart 2018 0:00 1 Nisan 2018 0:00 11 Nisan 2018 0:00 21 Nisan 2018 0:00 1 Mayıs 2018 0:00 11 Mayıs 2018 0:00 21 Mayıs 2018 0:00 31 Mayıs 2018 0:00 10 Haziran 2018 0:00 20 Haziran 2018 0:00 30 Haziran 2018 0:00 10 Temmuz 2018 0:00 20 Temmuz 2018 0:00 30 Temmuz 2018 0:00 9 Ağustos 2018 0:00 19 Ağustos 2018 0:00 29 Ağustos 2018 0:00 8 Eylül 2018 0:00 18 Eylül 2018 0:00 28 Eylül 2018 0:00 8 Ekim 2018 0:00 18 Ekim 2018 0:00 28 Ekim 2018 0:00 7 Kasım 2018 0:00 17 Kasım 2018 0:00 27 Kasım 2018 0:00 7 Aralık 2018 0:00 17 Aralık 2018 0:00 27 Aralık 2018 0:00 0 Grafik 4: 2018 Yılı Saatlik Piyasa Takas Fiyatı 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 11

Gün Öncesi Piyasası 2018 yılında saatlik PTF, 18 saat 0-5 TL/MWh, 130 saat 5-100 TL/MWh, 652 saat 100-150 TL/MWh, 2.764 saat 150-200 TL/MWh, 2.000 saat 200-250 TL/MWh, 1.090 saat 250-300 TL/MWh, 1.330 saat 300-350 TL/MWh 776 saat ise 350-2000 TL/MWh arasında hesaplanmıştır. 5 Eylül Pazartesi günü saat 16:00 da 2018 yılının en yüksek PTF değeri 375,79 TL/MWh olarak hesaplanırken, 2018 yılının en düşük PTF değeri de 18 Mart Pazar günü saat 12:00-15-00 saatleri arasında 0,00 TL/MWh olarak hesaplanmıştır. 2.6. Saat Bazında Piyasa Takas Fiyatı Ortalamaları TL/MWh 270,00 250,00 230,00 241,82 228,99 235,61 249,58 248,91 240,43 245,60 228,55 248,39 247,49 251,93 253,46 247,32 248,03 248,51 251,33 232,95 210,00 205,33 195,59 200,87 208,86 217,44 190,00 170,00 187,58 194,71 150,00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Grafik 5: 2018 Yılı Piyasa Takas Fiyatının Saatlik Ortalaması Saat bazında PTF ortalamaları incelendiğinde, PTF ortalamasının en düşük olduğu saat 187,58 TL/MWh ile 04:00, PTF ortalamasının en yüksek olduğu saat ise 253,46 TL/MWh ile 20:00 dır. 08:00-22:00 saatleri arasında PTF ortalaması yıllık ortalamanın üzerinde gerçekleşirken, 00:00-07:00 saatleri arasında, ve 23:00 de ise PTF ortalaması yıllık PTF ortalamasının altında gerçekleşmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 12

Gün Öncesi Piyasası 2.7. Yıllık Piyasa Eşleşme Miktarları TWh 160 149,39 140 120 100 80 60 48,92 60,20 79,22 99,30 114,05 123,32 40 20 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Grafik 6: Gün Öncesi Piyasası Yıllık Piyasa Eşleşme Miktarları 2012-2018 yıllarına ait Gün Öncesi Piyasası eşleşme miktarı her yıl artış göstermektedir. Gün Öncesi Piyasasında 2018 yılı için gerçekleşen yıllık eşleşme miktarı bir önceki yıla göre %21,14 artarak 149,39 TWh olmuştur. 2.8. 2017-2018 Yılları Aylık Eşleşme Miktarı TWh 14 12 10 8 6 4 2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2017 10,16 9,11 9,78 10,11 10,45 9,53 11,17 11,08 10,25 10,13 10,46 11,10 2018 12,79 11,71 13,23 12,71 12,43 12,14 13,66 12,96 12,28 11,20 11,49 12,79 Grafik 7: 2017-2018 Yılları Aylık Eşleşme Miktarı Gün Öncesi Piyasasında gerçekleşen toplam eşleşme miktarının aylık dağılımı incelendiğinde, en yüksek eşleşme miktarının 13,66 TWh ile Temmuz ayında, en düşük eşleşme miktarının ise 11,20 TWh ile Ekim ayında gerçekleştiği görülmüştür. 2018 yılında tüm aylarda eşleşme miktarı bir önceki yıla göre artış göstermiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 13

Gün Öncesi Piyasası 2.9. Günlük Eşleşme Miktarı MWh 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Grafik 8: 2018 Yılı Günlük Eşleşme Miktarı 2018 yılında Gün Öncesi Piyasasında günlük ortalama eşleşme miktarı 409.301 MWh olurken, en yüksek günlük eşleşme miktarı 492.972 MWh ile 19 Aralık Çarşamba günü, en düşük günlük eşleşme miktarı 294.225 MWh ile 1 Ocak Pazartesi günü gerçekleşmiştir. 2018 yılında günlük eşleşme miktarı; 1 günde (%8) 0-300.000 MWh, 21 günde (%55) 300.000-350.000 MWh, 111 günde (%37) 350.000-400.000 MWh, 189 günde (%37) 400.000-450.000 MWh, 43 günde (%37) 450.000-500.000 MWh arasında gerçekleşmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 14

1 Ocak 2018 0:00 11 Ocak 2018 15:00 22 Ocak 2018 6:00 1 Şubat 2018 21:00 12 Şubat 2018 12:00 23 Şubat 2018 3:00 5 Mart 2018 18:00 16 Mart 2018 9:00 27 Mart 2018 0:00 6 Nisan 2018 15:00 17 Nisan 2018 6:00 27 Nisan 2018 21:00 8 Mayıs 2018 12:00 19 Mayıs 2018 3:00 29 Mayıs 2018 18:00 9 Haziran 2018 9:00 20 Haziran 2018 0:00 30 Haziran 2018 15:00 11 Temmuz 2018 6:00 21 Temmuz 2018 21:00 1 Ağustos 2018 12:00 12 Ağustos 2018 3:00 22 Ağustos 2018 18:00 2 Eylül 2018 9:00 13 Eylül 2018 0:00 23 Eylül 2018 15:00 4 Ekim 2018 6:00 14 Ekim 2018 21:00 25 Ekim 2018 12:00 5 Kasım 2018 3:00 15 Kasım 2018 18:00 26 Kasım 2018 9:00 7 Aralık 2018 0:00 17 Aralık 2018 15:00 28 Aralık 2018 6:00 Gün Öncesi Piyasası MWh 31.000 2.10. Saatlik Eşleşme Miktarı 26.000 21.000 16.000 11.000 6.000 Grafik 9: 2018 Yılı Saatlik Eşleşme Miktarı 2018 yılında Gün Öncesi Piyasasında saatlik ortalama eşleşme miktarı 17.054 MWh olurken, saatlik eşleşme miktarları incelendiğinde, 5 saatte (%0,1) 0-10.000 MWh, 113 saatte (%1,3) 10.000-12.000 MWh, 2.195 saatte (%25,1) 12.000-15.000 MWh, 5.052 saatte (%57,7) 15.000-20.000 MWh arasında, 1.395 saatte (%15,9) ise 20.000 MWh ve üzerinde gerçekleşmiştir. 2018 yılında en düşük eşleşme miktarı 9.640 MWh ile 1 Ocak Pazartesi günü saat 05:00 te, en yüksek eşleşme miktarı ise 25.214 MWh ile 6 Ağustos Pazartesi günü saat 14:00 te gerçekleşmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 15

Gün Öncesi Piyasası 2.11. Saatlik - Blok Eşleşme İstatistikleri 2018 yılında satış yönünde eşleşen miktarın %68 i saatlik tekliflerden oluşurken, %32 si blok tekliflerden oluşmaktadır. Alış yönünde eşleşen miktarın ise %95 i saatlik tekliflerden oluşurken, %5 i blok tekliflerden oluşmaktadır. Mart ayı, %47 ile alış yönünde en fazla blok teklif eşleşme oranının olduğu aydır. Satış yönünde blok teklif eşleşme oranının en fazla olduğu ay %66 ile Temmuz ayı iken, blok teklif eşleşme oranının en fazla olduğu ay ise %48 ile Ocak ayıdır. Gön Öncesi Piyasasına satış yönünde teklif edilen blok tekliflerin eşleşme oranları günlük bazda incelendiğinde, en yüksek olduğu gün %88,29 ile 27 Temmuz Cuma, en düşük %9,88 ile 13 Mayıs Pazar olmuştur. Gön Öncesi Piyasasına alış yönünde teklif edilen blok tekliflerin eşleşme oranları günlük bazda incelendiğinde en yüksek %99,85 ile 23 Aralık Pazar, en düşük %0,71 ile 16 Ocak Salı günü olduğu gözlemlenmiştir. 2.11.1. Saatlik - Blok Satış Eşleşme Oranı Saatlik Satış Eşleşme Oranı 68% Blok Satış Eşleşme Oranı 32% Grafik 10: 2018 Yılı Saatlik - Blok Satış Eşleşme Oranı 2.11.2. Saatlik - Blok Alış Eşleşme Oranı Saatlik Alış Eşleşme Oranı 95% Blok Alış Eşleşme Oranı 5% Grafik 11: 2018 Yılı Saatlik - Blok Alış Eşleşme Oranı 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 16

Gün Öncesi Piyasası 2.11.3. Aylık Bazda Saatlik ve Blok Satış Eşleşme Miktarı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 7,69 7,87 9,95 9,29 10,13 9,12 8,40 8,52 7,60 6,66 6,87 9,39 5,10 3,84 3,28 3,41 2,21 3,01 5,26 4,44 4,68 4,54 4,61 3,40 0 2 4 6 8 10 12 14 Saatlik Satış Eşleşme Miktarı Blok Satış Eşleşme Miktarı TWh Grafik 12: 2018 Yılı Saatlik - Blok Satış Eşleşme Miktarı 2.11.4. Aylık Bazda Saatlik - Blok Alış Eşleşme Miktarı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 11,98 10,51 11,81 12,55 11,51 11,20 13,52 12,51 12,10 10,97 10,74 12,07 0,81 1,20 1,42 0,17 0,93 0,94 0,14 0,45 0,18 0,22 0,75 0,73 0 2 4 6 8 10 12 14 Saatlik Alış Eşleşme Miktarı Blok Alış Eşleşme Miktarı TWh Grafik 13: 2018 Yılı Saatlik - Blok Alış Eşleşme Miktarı 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 17

Gün Öncesi Piyasası 2.11.5. Aylık Bazda Teklif Edilen- Eşleşen Blok Satış Miktarı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık %32 %39 %38 %45 %48 %40 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 %53 %65 %62 %56 %58 %66 TWh Blok Satış Teklif Miktarı Blok Satış Eşleşme Miktarı Grafik 14: 2018 Yılı Blok Satış Teklif Miktarı - Eşleşen Blok Satış Miktarı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2.11.6. Aylık Bazda Teklif Edilen- Eşleşen Blok Alış Miktarı %22 %38 %47 %8 %42 %26 %4 %18 %8 %11 %37 %41 0 1 2 3 4 Blok Alış Teklif Miktarı Blok Alış Eşleşme Miktarı Grafik 15: 2018 Yılı Blok Alış Teklif Miktarı - Eşleşen Blok Alış Miktarı TWh 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 18

Gün Öncesi Piyasası 2.12. Aylık Bazda Fiyattan Bağımsız Alış-Satış ve Eşleşme Miktarı MWh 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık FB Alış Teklif Miktarı Eşleşme Miktarı FB Satış Teklif Miktarı Grafik 16: 2018 Yılı Aylık Bazda Fiyattan Bağımsız Alış-Satış ve Eşleşme Miktar Ortalamaları 2018 yılında saatlik ortalama fiyattan bağımsız alış miktarı 15.221 MWh, fiyattan bağımsız satış miktarı 10.166 MWh, eşleşme miktarı ise 17.055 MWh olmuştur. Fiyattan bağımsız alış miktarı, eşleşme miktarının %89 unu, fiyattan bağımsız satış miktarı ise eşleşme miktarının %60 ını oluşturmaktadır. Temmuz ayında saatlik ortalama fiyattan bağımsız alış miktarı 17.594 MWh ile (eşleşme miktarının %96 sı) yılın en yüksek değerine, Mayıs ayında fiyattan bağımsız satış miktarı 12.780 MWh (eşleşme miktarının %76 sı) ile en yüksek değerine ulaşmıştır. Saatlik ortalama eşleşme miktarının en yüksek değeri Temmuz ayında 18.363 MWh ile gerçekleşmiştir. Temmuz ayında saatlik ortalama eşleşme miktarı, yıl geneline göre 1.308 MWh (%8) daha fazla hesaplanmıştır. Temmuz ayında fiyattan bağımsız alış miktarı eşleşme miktarının %96 sını, fiyattan bağımsız satış miktarı eşleşme miktarının %54 ünü oluşturmuştur. 2.13. Gün Öncesi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi Milyar TL 80 70 60 50 40 30 20 10 0 69,69 41,47 33,90 26,52 28,66 15,30 18,98 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Grafik 17: Gün Öncesi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi Gün Öncesi Piyasasında 2018 yılı için gerçekleşen yıllık işlem hacmi bir önceki yıla göre %83,22 artarak 69,69 milyar TL olmuştur. İşlem hacmi alış ve satış tutarlarının toplamını içermektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 19

Gün Öncesi Piyasası 2.14. Ortalama Teklif Sayıları Yerli Gün Öncesi Piyasasının devreye alındığı tarih olan 1 Haziran 2016 dan itibaren geçen sürede ortalama teklif sayılarına ve fark tutarına aşağıda yer verilmiştir. Yıl Ortalama Saatlik Teklif Sayısı Ortalama Blok Satış Teklifi Sayısı Ortalama Blok Alış Teklifi Sayısı Ortalama Esnek Teklif Sayısı Ortalama Fark Tutarlı Kabul Edilen Teklif Sayısı Ortalama Fark Tutarı(TL) 2016* 15.028,5 128,0 20,1 2,7 4,2 34.012,6 2017 15.590,0 113,0 27,0 2,5 4,1 35.261,1 2018 16.358,0 124,0 32,0 23,0 7,0 1.431,57 *1 Haziran 31 Aralık 2016 arası günleri kapsamaktadır. Tablo 1: Gün Öncesi Piyasası Ortalama Teklif Sayıları 2.15. Teklif Türü Bazında Yıllık Ortalama Teklif Sayıları Yıl Saatlik Teklif Blok Satış Teklif Blok Alış Teklif Esnek Teklif 2012 7.323 87 46 0,3 2013 8.800 107 42 0,3 2014 10.064 99 38 0,8 2015 9.815 117 15 0,5 2016 12.458 130 17 1,6 2017 15.590 113 27 2,5 2018 16.358 124 32 23 Tablo 2: Gün Öncesi Piyasası Yıllık Ortalama Teklif Sayıları 2.16. Gün Öncesi Piyasasına Teklif Sunan Katılımcı Sayısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 735 733 745 759 768 763 751 744 728 728 735 750 Tablo 3: Gün Öncesi Piyasasına Teklif Sunan Katılımcı Sayısı 2018 yılında Gün Öncesi Piyasası na teklif veren ortalama katılımcısı sayısı 747 olmuştur. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 20

Gün Öncesi Piyasası 2.17. AB Enerji Borsaları (Orta-Batı ve Doğu) ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları EURO/MWh 2.17.1. Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 APX BPX Phelix EPEX FR GME N2EX Swissix Nord Pool EPİAŞ *Kaynak: Montel-Foreks * Döviz kur verisi TC Merkez Bankası kaynaklıdır. Grafik 18: Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları EURO/MWh 70,00 2.17.2. Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 CROPEX HUPX IBEX OPCOM OTE CZ Polpx SEEPEX EPİAŞ *Kaynak: Montel-Foreks * Döviz kur verisi TC Merkez Bankası kaynaklıdır. Grafik 19: Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 21

Gün Öncesi Piyasası 2.18. Enerji Borsaları (Orta-Batı ve Doğu) ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasa Eşleşme Miktarları 2.18.1. Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Eşleşme Miktarları MWh 1.400.000 1.300.000 1.200.000 1.100.000 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 APX BPX Phelix EPEX FR GME N2EX Swissix Nord Pool EPİAŞ *Kaynak: Montel-Foreks Grafik 20: Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Eşleşme Miktarları MWh 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2.18.2. Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Eşleşme Miktarları CROPEX HUPX IBEX OPCOM OTE CZ Polpx SEEPEX EPİAŞ *Kaynak: Montel-Foreks Grafik 21: Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Eşleşme Miktarları 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 22

Gün İçi Piyasası

Gün İçi Piyasası 3. Gün İçi Piyasası 3.1. 2018 Yılında Gün İçi Piyasasında Yapılan Güncellemeler Piyasa katılımcılarından gelen geri bildirimler doğrultusunda, katılımcıların Gün İçi Piyasası yazılımını verimli bir şekilde kullanabilmesi için ihtiyaç duyulan geliştirmelerin yapılması amaçlanmıştır. Gün İçi Piyasası, piyasa katılımcılarının dengesizliklerinin yönetilmesine imkan sağlayarak dengesizliklerin minimum seviyelere indirilmesini ve sistem işletmecisine daha dengeli bir sistem bırakılarak da fiziki dengelemeye katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Ülkemiz yerli kaynakları ile geliştirilen ve 1 Temmuz 2015 tarihi itibarıyla hizmete sunulan Gün İçi Piyasası Yazılımında 2018 yılı içerisinde gerçekleştirilen güncellemelere aşağıda yer verilmiş olup, 2019 yılı içerisinde de yazılım geliştirme çalışmaları devam edecektir. 1 Şubat 2018 tarihi itibariyle KGÜP yaptırımının yürürlüğe girmesi ile birlikte piyasa katılımcılarının KGÜP değerlerine uygun olarak üretim gerçekleştirmeleri önem kazanmıştır. Özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapan santrallerinin üretim tahminlerinin teslim zamanına yakın olması daha doğru tahmin imkanı verilebilecek ve Gün İçi Piyasasında fiziki teslimat zamanına daha yakın işlem yapabilme olanağının piyasa katılımcılarına sunulması ile KGÜP girişleri daha doğru gerçekleşmektedir. Piyasa katılımcılarından işlem sürelerinin düşürülmesi yönünde gelen taleplerin değerlendirilmesi ve sistem işletmecisi ile koordineli çalışmalar sonucunda Gün İçi Piyasasında fiziki teslimattan önce işlem yapılma süresi 1 Ekim 2018 itibarıyla 90 dakikadan 60 dakikaya düşürülmüştür. GİP-KGÜP dengeleme işlemleri ise fiziki teslimattan 60 dakika önce başlamakta olup, 30 dakika sürmektedir. Gün İçi Piyasası yazılımına, kullanıcı limiti olarak getirilen PTF ye Göre Fiyat Sapması limiti gelen talepler doğrultusunda 14 Kasım 2018 tarihi itibarıyla yönetici limitlerine de eklenerek hatalı teklif girişlerinin engellenmesi amaçlanmıştır. Bununla beraber, katılımcıların geçmişe dönük Gün İçi Piyasasında yaptıkları alış ve satış işlemlerini hangi amaçla yaptıklarını daha kolay analiz edebilmeleri için teklif girişlerinde Açıklama alanı getirilmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 24

Gün İçi Piyasası 3.2. Gün İçi Piyasası Yıllık Eşleşme Miktarı TWh 3,00 2,93 2,50 2,00 1,72 1,50 1,00 0,50 0,00 0,16 0,84 2015* 2016 2017 2018 *1 Temmuz 31 Aralık 2015 arası günleri kapsamaktadır. Grafik 22: Gün İçi Piyasası Yıllık Eşleşme Miktarı ( TWh) 2018 yılı Gün İçi Piyasası eşleşme miktarı 2017 yılına göre %71 artmıştır. 3.3. 2017-2018 Yılları Gün İçi Piyasası Aylık Eşleşme Miktarı MWh 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2017 143.985 118.915 130.381 134.927 161.349 168.403 139.932 156.482 144.239 98.920 124.068 194.867 2018 222.881 219.873 303.030 217.205 219.006 220.502 215.599 188.565 212.577 243.496 284.080 384.275 Grafik 23: 2017-2018 Yılları Gün İçi Piyasası Aylık Eşleşme Miktarı 2018 yılında Gün İçi Piyasasında toplam eşleşme miktarı 2,93 TWh olarak gerçekleşmiştir. Aralık ayında eşleşme miktarı 384.275 MWh olarak gerçekleşmiş ve bu değer yıl içindeki maksimum değer olmuştur. 2018 yılında en fazla günlük eşleşme miktarı 58.901 MWh ile 15 Şubat Perşembe günü, saatlik en fazla eşleşme miktarı 3.869 MWh ile 15 Şubat Perşembe günü saat 20:00'de gerçekleşmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 25

Gün İçi Piyasası 3.4. Gün İçi Piyasası Saat Bazında Toplam Eşleşme Miktarı MWh 200.000 180.000 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 185.609 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Grafik 24: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Saatlik Bazda Eşleşme Miktarı 2018 yılında saat bazında maksimum toplam eşleşme miktarı saat 23.00'te 185.609 MWh, minimum toplam eşleşme miktarı ise saat 00.00'da 65.878 MWh olarak gerçekleşmiştir. 3.5. Gün İçi Piyasasında Teklif Sunan Katılımcı Sayısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 283 311 339 325 355 355 329 340 330 378 368 408 Tablo 4: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasına Teklif Sunan Katılımcı Sayısı 2018 yılında Gün İçi Piyasasına teklif veren katılımcı sayısı ortalama 343 olmuştur. 3.6. Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Alış Miktarı Katılımcı 99 92 85 78 71 64 57 50 43 36 29 22 15 8 1 MWh 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 Grafik 25: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Alış Miktarı Yıllık toplam alış yönünde 5.000 MWh ve üzeri işlem yapan katılımcı sayısı 101 dir. Katılımcı bazında maksimum alış miktarı 213.175 MWh olarak gerçekleşmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 26

Gün İçi Piyasası 3.7. Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Satış Miktarı Katılımcı 106 99 92 85 78 71 64 57 50 43 36 29 22 15 8 1 MWh 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 Grafik 26: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Satış Miktarı Yıllık toplam satış yönünde 5.000 MWh ve üzeri işlem yapan katılımcı sayısı 112 dir. Katılımcı bazında maksimum satış miktarı 281.892 MWh olarak gerçekleşmiştir. 3.8. Aylık Bazda Gün İçi Piyasası Ağırlıklı Ortalama Fiyatı-PTF-SMF Değerleri TL/MWh 350 325 300 275 250 225 200 175 150 125 100 75 50 25 0 Gün İçi Piyasası AOF PTF SMF Grafik 27: 2018 Yılı Aylık Bazda Gün İçi Piyasası AOF - PTF - SMF Ortalamaları 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 27

Gün İçi Piyasası 2018 yılı Gün İçi Piyasası aylık AOF; Şubat, Mart ve Nisan ayları dışındaki tüm aylarda aylık PTF ortalamalarının ve Mart ayı dışındaki tüm aylarda aylık SMF ortalamalarının üzerinde hesaplanmıştır. Gün İçi Piyasası aylık AOF ile PTF arasındaki en yüksek fiyat farkı Eylül ayında görülmüştür. 3.9. Gün İçi Piyasası Yıllık Toplam Teklif Sayısı Adet 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 1.425.290 6.683.306 2017 2018 Grafik 28: 2017-2018 Yılları Toplam Teklif Sayısı 2017 2018 yılı sunulan toplam teklif sayısı incelendiğinde, sunulan teklif sayısı %369 artmıştır. 3.10. Gün İçi Piyasası Alış Satış Yönünde Yıllık Teklif Sayısı Adet 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 4.343.245 894.701 530.589 2017 2018 Alış Satış Toplam Teklif Sayısı Grafik 29: Alış ve Satış Yönünde Verilen Teklif Sayısı 2.340.061 2018 yılında sunulan 6.683.306 adet teklifin %65 i alış yönünde, %35 i ise satış yönünde verilmiştir. Opsiyon Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık OEYE 19 2 78 52 55 76 37 20 38 30 32 88 TEYE 1 2 4 3 6 0 2 1 6 2 2 4 Toplam 20 4 82 55 61 76 39 21 44 32 34 92 Tablo 5: Aylık Bazda OEYE-TEYE Sayısı 2018 yılında sunulan 6.683.306 adet teklifin %0,01'i Olanı Eşle Yok Et ve %0,001'i Tamamını Eşle ve Yok Et opsiyonu kullanılarak verilmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 28

Gün İçi Piyasası YIL/AY Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2017 46.524 43.139 66.187 62.971 69.821 77.328 114.221 213.476 116.536 154.061 128.573 332.453 2018 255.414 222.666 352.640 584.354 578.966 830.439 1.066.118 711.763 787.946 636.566 239.226 417.208 Tablo 6: 2017-2018 Yılları Aylık Teklif Sayısı 3.11. Gün İçi Piyasası 2018 Yılı Teklif ve Eşleşen Sayısı Adet 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Teklif Sayısı Eşleşen Teklif Sayısı Grafik 30: Teklif Sayısı ve Eşleşen Teklif Sayısı 2018 yılında sunulan tekliflerin %8,35 i eşleşmiştir. 3.12. Gün İçi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi Milyon TL 1.600,0 1.400,0 1.368,1 1.200,0 1.000,0 800,0 600,0 576,7 400,0 200,0 0,0 51,5 278,9 2015* 2016 2017 2018 *1 Temmuz 31 Aralık 2015 arası günleri kapsamaktadır. Grafik 31: Gün İçi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 29

0 45 90 135 180 225 270 315 360 405 450 495 540 585 630 675 720 765 810 855 900 945 990 1035 1080 1125 1170 1215 1260 1305 1350 1395 1440 1485 1530 1575 1620 1666 Gün İçi Piyasası 3.13. Gün İçi Piyasası 2018 Yılı Aylık İşlem Hacmi Milyon TL 250 200 150 100 50 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 32: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Aylık İşlem Hacmi 2018 yılında Gün İçi Piyasası toplam işlem hacmi 1,4 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. 3.14. Gün İçi Piyasası Eşleşmelerinin Kontrat Kapanış Saatine Yakınlığı MWh 90.000 80.000 19; 83.028 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Toplam Eşleşme Miktarı Dakika Grafik 33: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Eşleşmelerinin Kontrat Kapanış Saatine Yakınlığı 2018 yılında Gün İçi Piyasası nda kontrat kapanış saatine yakınlığa* göre eşleşmeler toplam eşleşme miktarı 83.028 MWh ile kontrat kapanışına 19 dakika kala gerçekleşmiştir. *Gün İçi Piyasası eşleşmelerinin kontrat kapanış saatine yakınlığı; her bir eşleşme zamanı ile eşleşmenin gerçekleştiği kontrat kapanış saati arasındaki farkı ifade etmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 30

Gün İçi Piyasası 3% 19; 3% 3% 2% 2% 0; 2% 9; 2% 1% 2; 1% 1% 0% 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 Dakika Grafik 34: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Eşleşmelerinin Tüm Eşleşmelere Oranının Kontrat Kapanış Saatine Yakınlığı 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 31

Piyasa Miktarları

Piyasa Miktarları Ay 4. Piyasa Miktarları 4.1. 2018 Yılı Aylık Bazda Piyasa Miktar Dağılımı Toplam İkili Anlaşma Özel İkili Anlaşma EÜAŞ İkili Anlaşma Satış TETAŞ İkili Anlaşma Satış Kamu Diğer GÖP Eşleşme Miktarı GİP Eşleşme Miktarı DGP Miktarı Toplam Piyasa Miktarı Ocak 23.099.293 7.907.722 3.841.407 9.611.656 1.738.508 12.792.088 222.881 1.602.407 37.716.668 Şubat 20.898.788 6.982.388 3.189.953 9.156.181 1.570.265 11.709.981 219.873 457.044 33.285.685 Mart 24.265.124 8.675.937 3.473.266 10.384.638 1.731.283 13.225.872 303.030 544.937 38.338.962 Nisan 19.429.984 7.391.108 2.647.733 7.723.682 1.667.461 12.714.178 217.205 421.903 32.783.270 Mayıs 20.674.738 7.551.124 2.738.558 8.663.571 1.721.485 12.433.297 219.006 599.718 33.926.759 Haziran 20.056.082 7.318.428 2.433.983 8.621.746 1.681.925 12.143.327 220.502 657.869 33.077.779 Temmuz 24.473.958 8.090.551 3.975.752 10.736.521 1.671.134 13.662.402 215.599 699.239 39.051.198 Ağustos 20.138.184 8.307.722 10.177.735 0 1.652.727 12.957.929 188.565 832.494 34.117.172 Eylül 16.799.935 6.885.007 8.232.501 0 1.682.427 12.277.014 212.577 792.294 30.081.820 Ekim 16.524.068 6.947.416 7.901.494 0 1.675.158 11.195.287 243.496 414.992 28.377.843 Kasım 16.784.952 6.987.605 8.402.817 0 1.394.530 11.490.910 284.080 515.927 29.075.868 Aralık 18.904.099 8.595.209 9.238.483 0 1.070.407 12.792.426 384.275 692.891 32.773.691 Toplam 242.049.205 91.640.216 66.253.681 64.897.995 19.257.313 149.394.710 2.931.088 8.231.713 402.606.715 Tablo 7: 2018 Yılı Aylık Piyasa Miktar Dağılımı Yıl içerisinde en yüksek ikili anlaşma miktarı 24.473.958 MWh ile Temmuz ayında, en yüksek EÜAŞ ikili anlaşma satış miktarı da 10.177.735 MWh ile Ağustos ayında gerçekleşmiştir. 8% 2,0% 0,7% 27% 38% 37,1% 60,1% 27% Özel İA TETAŞ Satış EÜAŞ Satış Kamu Diğer Grafik 36: Yıllık İkili Anlaşma Dağılımı Toplam İA GÖP Takas Miktarı DGP Miktar GİP Eşleşme Miktarı Grafik 35: Yıllık Piyasa Miktar Dağılımı Toplam İA: Alış veya satış yönünde yapılan ikili anlaşma miktarlarının toplamını, İA Özel: Özel şirketler arasında (her iki tarafı özel) yapılan ikili anlaşma miktarlarının toplamını, Kamu Diğer: TETAŞ İA alış miktarı ile EÜAŞ İA satış miktarı arasındaki farkı, GÖP Eşleşme Miktarı: Gün Öncesi Piyasasında satış yönünde gerçekleşen eşleşme miktarını, GİP Eşleşme Miktarı: Gün İçi Piyasasında satış yönünde gerçekleşen eşleşme miktarını, DGP Miktarı: Yerine getirilmiş YAL ve YAT talimatlarının toplamını belirtir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 33

Dengeleme Güç Piyasası

Dengeleme Güç Piyasası 5. Dengeleme Güç Piyasası TL/MWh 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 5.1. Aylık Ortalama PTF-SMF Değerleri 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık PTF SMF Grafik 37: Aylık Ortalama PTF - SMF Grafiği 2018 yılında SMF nin (Sistem Marjinal Fiyatı) aylık ortalaması, PTF nin aylık ortalamasından daha düşük seviyede seyretmiştir. 2018 yılında en yüksek aylık SMF ve PTF ortalaması Eylül ayında gerçekleşmiş olup, SMF 317,20 TL/MWh ve PTF 327,27 TL/MWh olarak hesaplanmıştır. 2018 yılında en düşük aylık SMF ortalaması 157,30 TL/MWh ile Mart ayında oluşmuştur. 5.2. Saatlik Sistem Marjinal Fiyatı TL/MWh 450,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Grafik 38: Saatlik Sistem Marjinal Fiyatı 2018 yılı günlük SMF ortalaması 226,51 TL/MWh olmuştur. 4 Eylül Salı günü saat 17:00 de 2018 yılının en yüksek SMF değeri 402,20 TL/MWh olarak hesaplanmıştır. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 35

1.01.2018 15.01.2018 29.01.2018 12.02.2018 26.02.2018 12.03.2018 26.03.2018 9.04.2018 23.04.2018 7.05.2018 21.05.2018 4.06.2018 18.06.2018 2.07.2018 16.07.2018 30.07.2018 13.08.2018 27.08.2018 10.09.2018 24.09.2018 8.10.2018 22.10.2018 5.11.2018 19.11.2018 3.12.2018 17.12.2018 31.12.2018 Dengeleme Güç Piyasası TL/MWh 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00-50,00-100,00-150,00-200,00 5.3. Saatlik PTF SMF Farkı Grafik 39: Saatlik PTF - SMF Farkı 2018 yılında PTF ile SMF arasındaki en yüksek fark 233,64 TL/MWh ile 22 Ekim Pazartesi günü saat 05:00 te olmuştur. SMF ile PTF arasındaki en yüksek fark ise 145,45 TL/MWh ile 25 Aralık Salı günü saat 23:00 te olmuştur. 5.4. Aylık Bazda 0-1 - 2 Kodlu Talimat Miktarı Talimat Yön YAL YAT Aylar/Talimat Etiket 0 1 2 0 1 2 Ocak 1.154.887 1.110 20.792 77.527 0 637.930 Şubat 403.321 0 0 194.882 233 0 Mart 546.561 0 0 202.181 73 0 Nisan 386.777 0 0 171.815 2.682 0 Mayıs 472.959 48.393 0 245.888 58.018 0 Haziran 782.537 6.662 0 201.663 18.333 0 Temmuz 838.513 131 0 110.107 28.253 0 Ağustos 879.260 399 0 132.127 98.243 0 Eylül 776.210 0 0 139.081 157.557 0 Ekim 391.836 113 0 176.643 28.140 0 Kasım 687.078 0 0 100.895 9.369 0 Aralık 941.740 229 0 143.170 3.012 0 Tablo 8: Aylık Bazda 0-1 - 2 Kodlu Talimat Miktarı 2018 yılında YAL ve YAT yönünde en fazla talimat Ocak ayında verilmiştir. En az YAL talimatı ise Nisan ayında, en az YAT talimatı da Kasım ayında verilmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 36

Yan Hizmetler Piyasası

Yan Hizmetler Piyasası 6. Yan Hizmetler Piyasası 6.1. Primer Frekans Kontrol MWh 350 300 250 200 150 100 50 0 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 40: Aylık Ortalama PFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı TL/MWh 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 2018 yılında tedarik edilen primer frekans kontrol(pfk) rezerv miktarının saatlik ortalaması 248 MWh tir. PFK ağırlıklı ortalama birim fiyatı ise 57,61 TL/MWh olmuştur. PFK rezerv miktarı en fazla Mart ayında 219.527 MWh olarak tedarik edilmiştir. Maksimum PFK rezerv birim fiyatı 90,48 TL/MWh ile Mart ayında gerçekleşmiştir. MWh 250 249 248 247 246 245 TL/MWh 62,00 60,00 58,00 56,00 54,00 52,00 244 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 50,00 Grafik 41: Saatlik Ortalama PFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı 2018 yılında her bir saate ait primer frekans kontrol(pfk) rezerv birim fiyatı incelendiğinde en fazla 11:00 de ortalama 249,5 MWh olarak gerçekleşmiştir. Maksimum ağırlıklı ortalama birim fiyatı 60,42 TL/MWh ile 04:00, 05:00 ve 06:00 da oluşmuştur. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 38

Yan Hizmetler Piyasası 6.2. Sekonder Frekans Kontrol MWh 920 915 910 905 900 895 890 Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 42:Aylık Ortalama SFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı TL/MWh 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 2018 yılında tedarik edilen sekonder frekans kontrol(sfk) rezerv miktarının saatlik ortalaması 910 MWh tir. SFK ağırlıklı ortalama birim fiyatı ise 89,13 TL/MWh olmuştur. SFK rezerv miktarı en fazla Ağustos ayında 683.220 MWh olarak tedarik edilmiştir. Maksimum SFK rezerv ağırlıklı ortalama birim fiyatı 151,10 TL/MWh ile Aralık ayında gerçekleşmiştir. MWh 1.000,0 900,0 800,0 700,0 600,0 500,0 400,0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 TL/MWh 130,00 120,00 110,00 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 Grafik 43:Saatlik Ortalama SFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı 2018 yılında her bir saate ait sekonder frekans kontrol(pfk) rezerv birim fiyatı incelendiğinde maksimum ağırlıklı ortalama birim fiyatı 119,62 TL/MWh ile 04:00, 05:00 ve 06:00 da oluşmuştur. En düşük ağırlıklı ortalama birim fiyatı ise 76,54 TL/MWh ile 16:00, 17:00, 18:00 ve 19:00 da oluşmuştur. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 39

Uzlaştırma-Kayıt ve Serbest Tüketici İşlemleri

Uzlaştırma ve Kayıt İşlemleri 7. Uzlaştırma-Kayıt ve Serbest Tüketici İşlemleri Uzlaştırma faaliyetleri Gün Öncesi Piyasası, Gün içi Piyasası, Dengeleme Güç Piyasası ile Enerji Dengesizliklerinin uzlaştırılmasını ve YEKDEM uzlaştırma bildirimlerini kapsamaktadır. EPİAŞ ın işlettiği piyasalar neticesinde kar/zarar etmemesi esastır. Prensip olarak uzlaştırma işlemleri yapılırken bu faaliyetlerin hızlı, güvenilir, şeffaf ve ilgili mevzuat kurallarına uygun bir şekilde yapılması esas alınmaktadır. Gün Öncesi Piyasası ve Gün İçi Piyasası nın uzlaştırmaları günlük olarak sistem alış ve sistem satış tutarları üzerinden yayımlanır. Günlük olarak katılımcıların alacak ve borç avans bildirimlerinin hesaplarının yapılması, fark fonlarının dağıtılması işlemleri yürütülmektedir. Uzlaştırma faaliyetlerinin yanı sıra piyasa katılımcılarının bulundurması gereken minimum teminatın, dengesizlik teminatının, gün öncesi piyasası teminatının, gün içi piyasası teminatı ve risk teminatının hesaplanıp yayımlanması ve mevzuat uyarınca gerekli yaptırımların uygulanması işlemleri sürdürülmektedir. Dengeleme Güç Piyasası kapsamında şirket bünyesinde katılımcıların bir önceki gün vermiş oldukları teklifler üzerinden ay sonunda Kesinleşmiş Yük Alma ve Yük Atma miktarları hesaplanmaktadır. Aynı zamanda aylık olarak Dengeleme Güç Piyasasında kesinleşmiş talimat miktarları ve teklif fiyatları üzerinden piyasa katılımcılarının alacak ve borç tutarları hesaplanmaktadır. Talimatlara ilişkin teslim etmeme maliyetleri hesaplanmakta ve yayımlanmaktadır. 7.1. SBDT Milyon TL 35,00 25,00 15,00 5,00-5,00-15,00-25,00-35,00-45,00-55,00-65,00-75,00-85,00-95,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 44: Aylık Bazda Sıfır Bakiye Düzeltme Tutarı Dengeleme Güç Piyasası, Enerji Dengesizlikleri ve Manuel Geçmişe Dönük Düzeltme Kalemi (GDDK) sonucunda ortaya çıkan ve aylık olarak piyasa katılımcılarına Uzlaştırmaya Esas Çekiş Miktarı oranında yansıtılan Sıfır Bakiye Düzeltme Tutarı 2018 yılı itibari ile sadece TEİAŞ a yansıtılmaktadır. 2018 yılı Sıfır Bakiye Düzeltme Kalemi tutarı değişimleri aylık bazda yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 41

Uzlaştırma İşlemleri 7.2. İSKK 2,50% 2,00% 1,88% 1,76% 1,77% 1,71% 2,16% 2,13% 1,96% 2,09% 2,04% 1,97% 1,89% 1,76% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 45: Aylık Bazda İletim Sistemi Kayıp Katsayısı Oranları 2018 yılı İletim Sistemi Kayıp Katsayısının (İSKK) aylık bazda oranları yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 7.3. YEKDEM 7.3.1. YEKDEM e Ödenen Bedel Milyar TL 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 46: YEKDEM Katılımcılarına Ödenen Toplam Bedel YEKDEM katılımcılarına ödenen toplam miktarlardaki değişimler aylık bazda yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 42

Uzlaştırma İşlemleri 7.3.2. YEKDEM Birim Maliyeti TL/MWh 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 47: YEKDEM Birim Maliyeti YEKDEM uzlaştırması sonucunda piyasa katılımcılarına yansıtılan aylık ortalama MWh başına birim maliyetleri yukarıdaki grafikte gösterilmiştir. YEKDEM Alacak ve Borç sonucunda aylık ortalama MWh başına birim maliyet piyasa katılımcılara yansıtılmıştır. YEK maliyetinin MWh başına en yüksek olduğu ay Haziran ayı, en düşük olduğu ay ise Ocak ayıdır. Milyar TL 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 7.3.3. YEK Gelir Kalemi 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 48: YEK Gelir Kalemi YEK gelir kaleminin aylık toplam miktarları grafikte gösterilmiştir. YEK gelir toplamının en yüksek olduğu ay Ağustos ayı, en düşük olduğu ay ise Şubat ayı olmuştur. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 43

Uzlaştırma İşlemleri 7.4. Dengeleme Güç Piyasası 7.4.1. Toplam DGP İşlem Hacmi Milyon TL 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 49: 2018 Yılı Toplam DGP İşlem Hacmi Dengeleme Güç Piyasasında oluşan toplam DGP maliyet hacminin aylık olarak dağılımı yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. Milyon TL 250,00 7.4.2. YAL-YAT Yönünde Toplam DGP İşlem Hacmi 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yük Alma Tutarı (TL) Yük Atma Tutarı (TL) Grafik 50: 2018 Yılı YAL-YAT Yönünde Toplam DGP İşlem Hacmi Dengeleme Güç Piyasasında oluşan YAL-YAT yönünde DGP maliyet hacminin aylık olarak dağılımı yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 44

Uzlaştırma İşlemleri GWh 1.000,00 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 7.4.3. DGP Toplam Talimat Miktarı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 51: DGP Toplam Talimat Miktarı Dengeleme Güç Piyasasında verilen toplam talimat miktarının aylık olarak dağılımı yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 7.4.4. DGP YAL - YAT Talimat Miktarı GWh 900,00 800,00 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yük Alma Miktarı (MWh) Yük Atma Miktarı (MWh) Grafik 52: DGP YAL-YAT Talimat Miktarı Dengeleme Güç Piyasasında verilen YAL ve YAT talimat miktarının aylık olarak dağılımı yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 45

Uzlaştırma İşlemleri 7.5. Dengesizlik 7.5.1. Toplam Enerji Dengesizlik Miktarı GWh 1.600,00 1.400,00 1.200,00 1.000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Pozitif enerji dengesizlik miktarı (MWh) Negatif enerji dengesizlik miktarı (MWh) Grafik 53: Toplam Enerji Dengesizlik Miktarı 2018 yılı içerisinde en yüksek dengesizlik miktarı Aralık ayında, en düşük dengesizlik Şubat ayında gerçekleşmiştir. Milyon TL 450,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 7.5.2. Toplam Enerji Dengesizlik Hacmi Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Pozitif enerji dengesizlik tutarı (TL) Negatif enerji dengesizlik tutarı (TL) Grafik 54: Toplam Enerji Dengesizlik Hacmi 2018 yılı içerisinde oluşan dengesizliklerin parasal hacminin aylık olarak dağılımı yukarıdaki grafikte gösterilmektedir. Aylık olarak YEKDEM Mekanizması uzlaştırması, YEKDEM alacak ve borç kalemleri altında yayımlanmaktadır. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 46

1.498.926 2.278.317 2.225.463 707.255 659.943 448.410 205.404 180.209 139.547 2.897.398 3.558.961 4.175.381 Kayıt ve Serbest Tüketici İşlemleri TWh 30 7.6. UEVM-UEÇM 25 20 15 10 5 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Uzlastırmaya Esas Veriş Miktarı (MWh) Uzlaştırmaya Esas Çekiş Miktarı (MWh) Grafik 55: Uzlaştırmaya Esas Veriş - Çekiş Miktarı 2018 yılı uzlaştırmaya esas veriş-çekiş miktarları değişimlerini gösteren grafik yukarıda yer almaktadır. 7.7. Serbest Tüketici 4.500.000 7.7.1. Serbest Tüketici Sayısı 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 56: 2018 Yılı Serbest Tüketici Sayısı İşlem gören serbest tüketici adetleri yukarıdaki grafikte gösterilmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 47

4.660 4.173 5.942 6.833 7.140 6.285 6.654 5.618 5.472 5.059 4.877 4.744 Kayıt ve Serbest Tüketici İşlemleri GWh 8.000 7.7.2. Serbest Tüketici Tüketim Miktarı 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 57: Serbest Tüketici Tüketim Miktarları 2018 Yılında serbest tüketici statüsünde ki kullanıcıların aylık çekiş miktarları toplamı grafikte gösterilmiştir. 7.8. Organizasyon Sayıları DÖNEM Dağıtım Görevli Perakende İletim OSB Üretim Toptan Üretim Genel Toplam Ocak 21 63 1 1 152 828 1.066 Şubat 21 63 1 1 153 836 1.075 Mart 21 63 1 1 153 841 1.080 Nisan 21 63 1 1 153 843 1.082 Mayıs 21 63 1 1 154 844 1.084 Haziran 21 63 1 1 154 847 1.087 Temmuz 21 63 1 1 153 853 1.092 Ağustos 21 63 1 1 150 863 1.099 Eylül 21 63 1 1 150 866 1.102 Ekim 21 63 1 1 150 888 1.124 Kasım 21 63 1 1 156 898 1.140 Aralık 21 63 1 1 155 899 1.140 Tablo 9: Aylık Bazda Organizasyon Sayıları Lisans sahibi piyasa katılımcılarının tüzel kişilik kayıt işlemleri, santral onayları katılım anlaşmaları ve serbest tüketici işlemleri yürütülmektedir. Lisans bazında mevcut katılımcı sayısı yukarıdaki tabloda belirtilmiştir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 48

TEİAŞ Verileri

TEİAŞ Verileri 8. TEİAŞ Verileri *Bu bölümdeki veriler 06.03.2019 tarihinde TEİAŞ ve YTBS den alınmıştır. 8.1. 2017-2018 Yılları Üretim Tüketim Değerleri 306,7 305,5 295,5 294,9 2017 2018 Grafik 59: 2017-2018 Yılları Üretim Değerleri (TWh) 2017 2018 Grafik 58: 2017-2018 Yılları Tüketim Değerleri (TWh) 2017-2018 yılları üretim-tüketim değerleri incelendiğinde, üretim değerinin %3,8 ve tüketim değerinin %3,46 oranında arttığı görülmüştür. 8.2. 2017-2018 Yılları Aylık Bazda Üretim Değerleri MWh 35.000.000 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2017 2018 2017 ve 2018 yılı üretim değerleri kıyaslandığında; Grafik 60: 2017-2018 Yılları Aylık Üretim Değerleri 2018 yılı üretim değerlerindeki en fazla artış oransal olarak %3,7 ile Haziran ayında gerçekleşmiştir. 2018 yılında en fazla üretim Temmuz ayında, en az üretim Şubat ayında gerçekleşmiştir. 2018 Temmuz ayında kaynak bazında üretim değerlerine bakıldığında, birinci sırada %33 ile Doğal Gaz kaynaklı santraller, ikinci sırada %23 ile İthal Kömür kaynaklı santraller yer almaktadır. 2018 yılında en yüksek saatlik puant 45.996 MWh ile 3 Ağustos Cuma günü saat 17:00'de gerçekleşmiştir. En yüksek ani puant 46.160 MW ile 1 Ağustos Çarşamba günü 15:20 de, en düşük ani puant ise 18.212 MW ile 16 Haziran Cumartesi günü 06:00 da ölçülmüştür. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 50

TEİAŞ Verileri 8.3. Kuruluş Bazında Santral Sayısı 4% 1% 0,4% Kuruluş Adı 6% Santral Sayısı Serbest Üretim 88% 1.223 İşletme Hakkı Devri 88 EÜAŞ Santralleri 57 Yap İşlet Devret 12 Yap İşlet 5 Lisanssız Santraller SERBEST Üretim Şirketi İŞLETME Hakkı Devredilen EÜAŞ Santralleri YAP İŞLET DEVRET Santralleri 6.059 Tablo 10: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Santral Sayısı YAP İŞLET Santralleri Grafik 61: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Santral Yüzdesi 8.4. 3% 4% Kaynak Sayısı Bazında 1% 1% 1% 1% Santral Kaynak Tipi AKARSU DOĞALGAZ 38% 8% RÜZGAR BARAJLI 9% BİYOKÜTLE LİNYİT JEOTERMAL FUEL OİL İTHAL KÖMÜR 13% ATIK ISI Diğer 21% Grafik 62: 2018 Yılı Kaynak Bazında Santral Yüzdesi(Lisanslı) Akarsu Doğalgaz Rüzgâr Barajlı Biokütle Linyit Jeotermal Fuel Oil İthal Kömür Atık Isı Diğer Kaynak Tipi Güneş Rüzgâr Atık Isı Biokütle Doğalgaz Akarsu Santral Sayısı(Lisanslı) 527 295 176 119 111 48 48 16 14 14 16 Santral Sayısı(Lisanssız) 5.864 74 54 34 22 11 Tablo 11: 2018 Yılı Kaynak Bazında Santral Sayısı 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 51

TEİAŞ Verileri 8.5. Kaynak Bazında Kurulu Güç LİNYİT 9.597 11% İTHAL KÖMÜR 8.939; 10% AKARSU 7.755 9% RÜZGAR 7.005 8% GÜNEŞ; 5.068; 6% JEOTERMAL; 1.260; 1% FUEL OİL; 709; 1% BARAJLI 20.536 23% Diğer 2.692 3% BİYOKÜTLE; 646; 1% TAŞ KÖMÜR; 616; 1% ASFALTİT; 405; 0% ATIK ISI; 310; 0% NAFTA; 5; 0% DOĞALGAZ 25.673 29% Grafik 63: 2018 Yılı Kaynak Bazında Kurulu Güç (MW) Türkiye, 01.01.2019 tarihi itibarıyla lisanslı 83.150 MW, lisanssız 5.376 MW ve toplamda 88.526 MW kurulu güce sahiptir. EPDK tarafından yayımlanan nihai YEK listesine göre 2018 YEK destekleme mekanizmasından yararlanan santrallerin kurulu gücü 19.266 MW a ulaşmıştır. Yenilenebilir kaynaklı santrallerin kurulu güçteki payı %47,8 dir. 2017-2018 kurulu güç karşılaştırılması kaynak bazında incelendiğinde, kurulu gücünde en fazla artış gösteren kaynak tipi Güneş santralleridir. 8.6. Kuruluş Bazında Kurulu Güç 4% 2% 7% 22% 65% Kuruluş Adı Kurulu Güç (MW) Serbest Üretim Şirketi 53.814 EÜAŞ Santralleri 18.489 Yap İşlet Santralleri 6.102 İşletme Hakkı Devredilen 3.387 Yap İşlet Devret Santralleri 1.359 Lisanssız Santraller 5.376 SERBEST Üretim Şirketi EÜAŞ Santralleri YAP İŞLET Santralleri İŞLETME Hakkı Devredilen Grafik 64: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Kurulu Güç Yüzdesi(Lisanslı) Toplam 88.526 Tablo 12: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Kurulu Güç Kurulu güç miktarının %77,8'i özel (serbest üretim, YİD, Yİ ve İHD) santrallerine, %22,2 si kamu santrallerine aittir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 52

TEİAŞ Verileri 8.7. 2017-2018 Yılları Üretim Değerleri 8.7.1. 2017-2018 Yılları Kaynak Bazında Üretim Değerleri Jeotermal; 5.969.682; 2% Rüzgar; 17.909.285; 6% Akarsu; 17.082.032; 6% Taş Kömür; 3.453.865; 1% Jeotermal; 7.611.576; 3% Diğer; 7.164.891; 2% Diğer; 6.365.070; 2% Taş Kömür; 3.005.554; 1% Akarsu; 19.199.742; 6% Doğal Gaz; 108.166.604; 37% Doğal Gaz; 90.560.654; 31% Rüzgar; 19.891.374; 7% Barajlı; 40.963.061; 14% Linyit; 40.540.406; 14% Linyit; 45.055.288; 15% Barajlı; 41.367.967; 14% İthal Kömür; 51.172.215; 18% Grafik 66: 2017 Yılı Kaynak Bazında Üretim Değerleri (MWh) İthal Kömür; 62.949.642; 21% Grafik 65: 2018 Yılı Kaynak Bazında Üretim Değerleri (MWh) 2018 yılı kaynak bazında üretim değerleri 2017 yılı üretim değerlerine göre incelendiğinden en fazla artış Jeotermal kaynaklı santrallerde (%27,5) gerçekleşmiştir. Doğal gaz kaynaklı santrallerinin yıllık üretimi %16 azalırken, İthal kömür kaynaklı santrallerinin yıllık üretimi %23 artmıştır. 8.7.2. 2017-2018 Yılları Kaynak Bazında Üretim Değerleri MWh Taş Kömür 30.000.000 Rüzgar 25.000.000 Linyit 20.000.000 Jeotermal 15.000.000 İthal Kömür 10.000.000 Güneş Doğal Gaz 5.000.000 Diğer OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZAĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 0 ARALIK Barajlı Akarsu Grafik 67: 2017-2018 Yılları Kaynak Bazında Üretim Değerleri 2018 yılı Ağustos ayı kaynak bazında üretim değerleri 2017 yılının aynı ayı ile karşılaştırıldığında, Doğal Gaz kaynaklı santrallerin üretimi azalırken, Barajlı ve İthal kömür kaynaklı santrallerin üretiminin arttığı görülmektedir. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 53

OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK TEİAŞ Verileri MWh 8.7.3. 2018 Yılı Kuruluş Bazında Üretim Değerleri 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 EÜAŞ Santralleri İŞLETME Hakkı Devredilen SERBEST Üretim Şirketleri Santralleri YAP İŞLET Devret Santralleri YAP İŞLET Santralleri Grafik 68: 2018 Yılı Aylık Kuruluş Bazında Üretim Değerleri 2018 yılında kamu kuruluşlarına ait santrallerin üretimdeki payı %15, özel santrallerin üretimdeki payı ise %85 dir. 8.8. İl Bazında Yıllık Üretim Miktarı Grafik 69: İl Bazında Yıllık Üretim Miktarı Yıllık üretim değerleri il bazında incelendiğinde, en fazla üretimin gerçekleştiği ilk beş il sırasıyla Çanakkale, Zonguldak, İzmir, Adana ve Hatay olmuştur. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 54

TEİAŞ Verileri 8.9. Aylık Bazda Uluslararası Elektrik Ticaret Raporu MWh 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK İthalat İhracat Grafik 70: 2018 Yılı Aylık Bazda Uluslararası Ticaret Raporu 2018 yılında toplam ithalat 2.466.009 MWh, ihracat ise 3.073.601 MWh olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılında en fazla ithalat 288.626 MWh ile Mayıs ayında, en fazla ihracat 400.387 MWh ile Aralık ayında yapılmıştır. 2018 EPİAŞ Yıllık Raporu 55

GRAFİKLER Grafik 1: Yıllık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı... 10 Grafik 2: 2017-2018 Yılları Aylık Ortalama Piyasa Takas Fiyatı... 10 Grafik 3: 2018 Yılı Günlük Ortalama Piyasa Takas Fiyatı... 11 Grafik 4: 2018 Yılı Saatlik Piyasa Takas Fiyatı... 11 Grafik 5: 2018 Yılı Piyasa Takas Fiyatının Saatlik Ortalaması... 12 Grafik 6: Gün Öncesi Piyasası Yıllık Piyasa Eşleşme Miktarları... 13 Grafik 7: 2017-2018 Yılları Aylık Eşleşme Miktarı... 13 Grafik 8: 2018 Yılı Günlük Eşleşme Miktarı... 14 Grafik 9: 2018 Yılı Saatlik Eşleşme Miktarı... 15 Grafik 10: 2018 Yılı Saatlik - Blok Satış Eşleşme Oranı... 16 Grafik 11: 2018 Yılı Saatlik - Blok Alış Eşleşme Oranı... 16 Grafik 12: 2018 Yılı Saatlik - Blok Satış Eşleşme Miktarı... 17 Grafik 13: 2018 Yılı Saatlik - Blok Alış Eşleşme Miktarı... 17 Grafik 14: 2018 Yılı Blok Satış Teklif Miktarı - Eşleşen Blok Satış Miktarı... 18 Grafik 15: 2018 Yılı Blok Alış Teklif Miktarı - Eşleşen Blok Alış Miktarı... 18 Grafik 16: 2018 Yılı Aylık Bazda Fiyattan Bağımsız Alış-Satış ve Eşleşme Miktar Ortalamaları... 19 Grafik 17: Gün Öncesi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi... 19 Grafik 18: Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları... 21 Grafik 19: Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Fiyatları... 21 Grafik 20: Orta-Batı Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Eşleşme Miktarları... 22 Grafik 21: Doğu Avrupa ve EPİAŞ Gün Öncesi Piyasası Eşleşme Miktarları... 22 Grafik 22: Gün İçi Piyasası Yıllık Eşleşme Miktarı ( TWh)... 25 Grafik 23: 2017-2018 Yılları Gün İçi Piyasası Aylık Eşleşme Miktarı... 25 Grafik 24: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Saatlik Bazda Eşleşme Miktarı... 26 Grafik 25: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Alış Miktarı... 26 Grafik 26: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasında Katılımcı Bazında Toplam Satış Miktarı... 27 Grafik 27: 2018 Yılı Aylık Bazda Gün İçi Piyasası AOF - PTF - SMF Ortalamaları... 27 Grafik 28: 2017-2018 Yılları Toplam Teklif Sayısı... 28 Grafik 29: Alış ve Satış Yönünde Verilen Teklif Sayısı... 28 Grafik 30: Teklif Sayısı ve Eşleşen Teklif Sayısı... 29 Grafik 31: Gün İçi Piyasası Yıllık İşlem Hacmi... 29 Grafik 32: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Aylık İşlem Hacmi... 30 Grafik 33: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Eşleşmelerinin Kontrat Kapanış Saatine Yakınlığı... 30 Grafik 34: 2018 Yılı Gün İçi Piyasası Eşleşmelerinin Tüm Eşleşmelere Oranının Kontrat Kapanış Saatine Yakınlığı... 31 Grafik 35: Yıllık Piyasa Miktar Dağılımı... 33 Grafik 36: Yıllık İkili Anlaşma Dağılımı... 33 Grafik 37: Aylık Ortalama PTF - SMF Grafiği... 35 Grafik 38: Saatlik Sistem Marjinal Fiyatı... 35 Grafik 39: Saatlik PTF - SMF Farkı... 36 Grafik 40: Aylık Ortalama PFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı... 38 Grafik 41: Saatlik Ortalama PFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı... 38 Grafik 42:Aylık Ortalama SFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı... 39 Grafik 43:Saatlik Ortalama SFK Rezerv Miktarı ve Ağırlıklı Ortalama Fiyatı... 39

Grafik 44: Aylık Bazda Sıfır Bakiye Düzeltme Tutarı... 41 Grafik 45: Aylık Bazda İletim Sistemi Kayıp Katsayısı Oranları... 42 Grafik 46: YEKDEM Katılımcılarına Ödenen Toplam Bedel... 42 Grafik 47: YEKDEM Birim Maliyeti... 43 Grafik 48: YEK Gelir Kalemi... 43 Grafik 49: 2018 Yılı Toplam DGP İşlem Hacmi... 44 Grafik 50: 2018 Yılı YAL-YAT Yönünde Toplam DGP İşlem Hacmi... 44 Grafik 51: DGP Toplam Talimat Miktarı... 45 Grafik 52: DGP YAL-YAT Talimat Miktarı... 45 Grafik 53: Toplam Enerji Dengesizlik Miktarı... 46 Grafik 54: Toplam Enerji Dengesizlik Hacmi... 46 Grafik 55: Uzlaştırmaya Esas Veriş - Çekiş Miktarı... 47 Grafik 56: 2018 Yılı Serbest Tüketici Sayısı... 47 Grafik 57: Serbest Tüketici Tüketim Miktarları... 48 Grafik 59: 2017-2018 Yılları Üretim Değerleri (TWh)... 50 Grafik 58: 2017-2018 Yılları Tüketim Değerleri (TWh)... 50 Grafik 60: 2017-2018 Yılları Aylık Üretim Değerleri... 50 Grafik 61: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Santral Yüzdesi... 51 Grafik 62: 2018 Yılı Kaynak Bazında Santral Yüzdesi(Lisanslı)... 51 Grafik 63: 2018 Yılı Kaynak Bazında Kurulu Güç (MW)... 52 Grafik 64: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Kurulu Güç Yüzdesi(Lisanslı)... 52 Grafik 65: 2018 Yılı Kaynak Bazında Üretim Değerleri (MWh)... 53 Grafik 66: 2017 Yılı Kaynak Bazında Üretim Değerleri (MWh)... 53 Grafik 67: 2017-2018 Yılları Kaynak Bazında Üretim Değerleri... 53 Grafik 68: 2018 Yılı Aylık Kuruluş Bazında Üretim Değerleri... 54 Grafik 69: İl Bazında Yıllık Üretim Miktarı... 54 Grafik 70: 2018 Yılı Aylık Bazda Uluslararası Ticaret Raporu... 55 TABLOLAR Tablo 1: Gün Öncesi Piyasası Ortalama Teklif Sayıları... 20 Tablo 2: Gün Öncesi Piyasası Yıllık Ortalama Teklif Sayıları... 20 Tablo 3: Gün Öncesi Piyasasına Teklif Sunan Katılımcı Sayısı... 20 Tablo 4: 2018 Yılı Gün İçi Piyasasına Teklif Sunan Katılımcı Sayısı... 26 Tablo 5: Aylık Bazda OEYE-TEYE Sayısı... 28 Tablo 6: 2017-2018 Yılları Aylık Teklif Sayısı... 29 Tablo 7: 2018 Yılı Aylık Piyasa Miktar Dağılımı... 33 Tablo 8: Aylık Bazda 0-1 - 2 Kodlu Talimat Miktarı... 36 Tablo 9: Aylık Bazda Organizasyon Sayıları... 48 Tablo 10: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Santral Sayısı... 51 Tablo 11: 2018 Yılı Kaynak Bazında Santral Sayısı... 51 Tablo 12: 2018 Yılı Kuruluş Bazında Kurulu Güç... 52

Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. Maslak Mahallesi Taşyoncası sokak N0:1/F F2 Blok 34485 Sarıyer/İstanbul Tel: +90 212 264 15 70 / 71 Faks: +90 212 269 01 12 / 13 www.epias.com.tr