SABİT ORANLAR YASASI Bünyamin Saydam 9-C Sınıfı www.kimyaokulu.com
SABİT ORANLAR YASASI Sabit oranlar yasası, elementlerin birbirleri ile bileşik oluştururlarken belli oranda birleşmesine dayanan bir yasadır. 1799 yılında Joseph Proust tarafından bulundu. Bir bileşiği oluşturan elementlerin, bileşikteki kütleleri arasında sabit (belirli) bir oran vardır. Bu durumu açıklayan kanuna sabit oranlar kanunu (yasası) denir.
SABİT ORANLAR YASASI Elementlerin birbirleri ile bileşik oluştururlarken belli oranda birleştiklerini bulan Proust, bugün sabit oranlar yasası olarak bilinen yasa için şu tanımı yapmıştır: Bir element başka bir elementle birleşerek bileşik oluşturduklarında bileşik içindeki elementlerin kütleleri oranı sabittir.
SABİT ORANLAR YASASI Buna göre; bir bileşik örneğin suyun 18 gramında 16 gram oksijen varken geri kalan 2 gramı hidrojendir. 9 gram su alınırsa bunun 8 gramı oksijen ve 1 gramı hidrojendir. Yani su, hidrojen ve oksijenin 1/8 oranında birleşmesiyle oluşmuş bir bileşiktir.bu oran suyun ne şekilde elde edilmiş olursa olsun kesinlikle değişmez.
Joseph Proust un Hayatı PROUST (Joseph Louis), fransız kimyageri (Angers 1754-1826). Bir eczacının oğluydu. Rouele in öğrencisi oldu. Paris te Salpetriere hastahanesi başeczacılığına getirildi. İd-rar, fosforik asit ve şap üstüne incelemeler yaptı, balonlarda seyreltik havanın yerine hidrojenin kullanılması üstünde çalıştı, ay-rıca Pilâtre de Rozier ile işbirliği yaparak bir balonla uçmayı başardı (1874). İspanya -ya gitti, Segovia Topçu okulunda kimya öğ-retmeni oldu, Madrid de kral Carlos IV ün laboratuvarını yönetti; bu sırada üzümden şeker elde etti. 1806 da Fransa ya döndü. Kıta ablukası sırasında Napolyon ona bir şeker fabrikası kurması için önemli bir pa-ra teklif etti, fakat Proust bu teklifi kabul etmedi. Kimyasal analizin kurucularından olan Proust, kaynağı ne olursa olsun, suyun bileşiminin değişmediğini ispat ederek, 1806 da, kendi adını taşıyan sabit oranlar kanunu nu ortaya koydu. Berthollet ile bu konu-da giriştiği uzun bir tartışmada (1801-1808), kimyasal türlerin bileşiminin mutlak şekilde değişmez olduğu ilkesini savundu ve sonun-da düşüncesini kabul ettirdi.
SORULAR Sabit oranlar yasası nedir? Bir bileşiği oluşturan elementlerin, bileşikteki kütleleri arasında sabit (belirli) bir oran vardır. Bu durumu açıklayan kanuna sabit oranlar kanunu (yasası) denir. Sabit oranlar yasasını hangi bilim adamı, ne zaman bulmuştur? 1799 yılında Joseph Proust tarafından bulundu.
SORULAR 1) Hidrojen ile Oksijen suyu oluştururken 1/8 kütle oranında birleşirler.5 gr Hidrojen tepkimeye girerse kaç gr su oluşur? A) 9 B) 20 C) 40 D) 45 E) 50 Cevap:D
SORULAR 2) 28 gr bakır tozu ısıtılarak,havanın oksijeni ile tepkimeye sokuluyor.bakır oksit oluşurken bakır ile oksijen 4/1 oranında tepkimeye girer.buna göre bakırın tümünün bakır oksit haline gelmesi için kaç gr oksijen gerekir? A) 10 B) 5 C) 7 D) 14 E) 20 Cevap: C
SORULAR Bileşiğin Kütlesi (gr) 21 14 7 6 12 18 Karbonun Kütlesi (gr) 3) C ve H den oluşan bileşiğin kütlesinin C kütlesi ile değişimi grafikte verilmiştir. Buna göre 30 gr C ile 15 gr H den oluşan bileşikte hangi elementten kaç gr artar? A) 15 gr C B) 5 gr H C) 10 gr H D) 5 gr C E) 15 gr C Cevap: C
1 3 SORULAR 4) 9 gr X ile 27 gr Y elementlerinden 36 gr mx bileşik elde edildiğine göre oranı kaçtır? m y A) 1/3 B) 1/4 C) 2/3 D) 3 E) 4 Cevap: A
m m o x SORULAR o 5) XO bileşiğinde kütlece m oranı ¼ olduğuna x göre X in atom kütlesi kaç gramdır? (O=16) m A) 4 B) 8 C) 64 D) 32 E) 30 Cevap: C
SORULAR 6) Magnezyum oksit bileşiğindeki magnezyum elementi kütlesinin, oksijen elementi kütlesine oranı 3/2 dir. Buna göre, 24 gram magnezyumla kaç gram oksijen birleşir? A) 6 B) 12 C) 18 D) 30 E) 16 Cevap: E
SORULAR 7) Demir oksit bileşiğindeki elemenntlerin kütlece eşleşme oranı 7/2 dir. Buna göre, demir oksit oluşturmak üzere, 28 g demir ile 12 g oksijen tepkimeye sokulduğunda, hangi elementten kaç gram artar? A) 12 g demir B) 8 g oksijen C) 2 g demir D) 4 g oksijen E)10 g oksijen Cevap: D
SORULAR 8) Demir sülfür bileşiğindeki demir elementinin kütlesinin, kükürt elementinin kütlesine oranı 7/4 dir. Buna göre, 56 gram demirle kaç gram kükürt birleşir? A) 8 B) 16 C) 24 D) 32 E) 40 Cevap: D
Slaytım Burada Bitti izlediginiz için tesekkür ederim Bünyamin Saydam 9-C Sınıfı Nu: 333 www.kimyaokulu.com