Anahtar Kelimeler: Kültür, Türk Kültürü, Metafor, Yabancı Öğrenciler, TÖMER.

Benzer belgeler
SOSYAL BİLGİLER DERSİ ( SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN

ULUSLARARASI ÖĞRENCİLER ve YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDEKİ GELİŞMELER

Teori (saat/hafta) Laboratuar (saat/hafta) Beslenme ve Diyetetiğe GiriĢ BES113 1.Güz ÖnkoĢullar

Yıl: 4, Sayı: 18, Aralık 2017, s

KĠMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLĠK DÜZEYLERĠ. Sinem GÜNEġ, Nusret KAVAK, Havva YAMAK

TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR. İlknur M. Gönenç

Ek-1. Tablo 1. TYYÇ nin OluĢturulma AĢamaları ve Tamamlanma Tarihleri. 1 Süreci baģlatmak için karar alınması Nisan 2006

SOSYAL BİLGİLER DERSİ ( SINIFLAR) ÖĞRETİM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN

SINIF ÖĞRETMENLĠĞĠ SOSYAL BĠLGĠLER ÖĞRETĠM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN

SINIFTA ÖĞRETĠM LĠDERLĠĞĠ

ĠSHAKOL. Ġġ BAġVURU FORMU. Boya Sanayi A.ġ. En Son ÇekilmiĢ Fotoğrafınız. No:.. ÖNEMLĠ NOTLAR

ARAP ÖĞRENCİLERİN GÖKKUŞAĞI TÜRKÇE ÖĞRETİM SETİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNE YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ * ÖZET

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

OKULÖNCESĠNDE TEMATĠK YAKLAġIM ve ETKĠN ÖĞRENME. Prof. Dr. Nilüfer DARICA Hasan Kalyoncu Üniversitesi

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

İletişim Programlarına Özgü Öğretim Çıktıları

İLEDAK İletişim Programlarına Özgü Öğretim Çıktıları

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Amaç ve Sorunlar (Hindistan Örneği) Sedat MADEN 1 Adem ĠġCAN 2

ÜNĠVERSĠTE ÖĞRENCĠLERĠNĠN ÇEVRE KAVRAMINA ĠLĠġKĠN METAFORĠK ALGILARI. The Metaphoric Perceptions of University Students Towards Environment Concept

224 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications April, 2011 Antalya-Turkey

TABULOJĠ GRUBU PROJE DANIŞMANLARI. Özgü TÜRK Ömer GÜNGÖR Gökhan KARAASLAN

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL

T.C. BĠNGÖL ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ Strateji GeliĢtirme Dairesi BaĢkanlığı. ÇALIġANLARIN MEMNUNĠYETĠNĠ ÖLÇÜM ANKET FORMU (KAPSAM ĠÇĠ ÇALIġANLAR ĠÇĠN)

TÜRKÇENĠN ANA DĠLĠ OLARAK ÖĞRETĠMĠNDE KARġILAġILAN SORUNLAR VE BU SORUNLARIN GĠDERĠLMESĠNE YÖNELĠK ÖNERĠLER: ANKARA ÖRNEĞĠ *

KALĠTE BĠLGĠLENDĠRME TOPLANTISI SONUÇ BĠLDĠRGESĠ. 18 Temmuz Harran Üniversitesi. Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyet Ayrımcılığı. Ġlknur M. Gönenç

Hacettepe Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi TÖMER

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÜZERİNE BAKIŞ AÇILARI

Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science

EK-3 ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

DERS TANIMLAMA FORMU. Proje/Ala n Çalışması

2016 YILI OCAK-HAZĠRAN DÖNEMĠ KURUMSAL MALĠ DURUM VE BEKLENTĠLER RAPORU

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

EĞĠTĠM ÖĞRETĠM YILI ÖZEL ATA ORTAOKULU 7.SINIF TEKNOLOJĠ ve TASARIM DERSĠ YILLIK DERS PLANI

Kitap Tanıtımı: İlköğretimde Kaynaştırma

U.D.E.K. Üniversite Düzeyinde Etkisi. M Hëna e Plotë Bedër Universitesi. ÖZET

KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU 2014 YILI SAYIŞTAY DENETİM RAPORU

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS. Seçmeli. Bu dersin sonunda öğrenci; 1. Ogrenciler bilimin doğasını anlar.

Küme Yönetimi URGE Proje Yönetimi. Kümelenme Bilgi Merkezi Deneyimleri

ORTA ÖĞRETĠM KURUMLARINDA BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠNĠN KULLANIMINA ĠLĠġKĠN ÖĞRENCĠ GÖRÜġLERĠNĠN ANALĠZĠ

ĠLKÖĞRETĠM 6. VE 7. SINIF SOSYAL BĠLGĠLER PROGRAMINDAKĠ COĞRAFYA KONULARININ GENEL AMAÇLARININ

Türk Dili II (TURK 102) Ders Detayları

TOROS ÜNĠVERSĠTESĠ ĠNGĠLĠZCE HAZIRLIK OKULU EĞĠTĠM ÖĞRETĠM VE SINAV YÖNERGESĠ

Available online at

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU

BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ ÖĞRETİM PLANI (MÜFREDAT) I. Yarıyıl Zorunlu Dersler. Ders Kodu Dersin Adı (T+U+L) K AKTS

GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale. Prof. Dr. Serap NAZLI

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

Maket Yapımı (ICM 494) Ders Detayları

BİLGİ EVLERİNDE UYGULANAN ÖĞRENCİ KOÇLUĞU ÇALIŞMALARI

ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÖĞRETMENİ

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Bilim Tarihi ve Felsefesi GKS Ön Koşul Dersler

BÖLÜM I. 1.1.GİRİŞ. ĠĢitileni almak ve saklamak ya da iģitileni anlamak amacıyla dikkat harcamak (Sever, 2000:11).

BĠRĠNCĠ BASAMAK SAĞLIK ÇALIġANLARINDA YAġAM DOYUMU, Ġġ DOYUMU VE TÜKENMĠġLĠK DURUMU

BEDEN EGITIMI ÖGRETMENI ADAYLARıNIN SINIF ORGANIZASYONU VE DERS ZAMANI KULLANIMI DAVRANıŞLARlNIN ANALIzI

Akademik İngilizce I (ENG101) Ders Detayları

Estetik (MTT194) Ders Detayları

1. Adı Soyadı: Selim EMİROĞLU. 2. Doğum Tarihi: Unvanı: Yrd. Doç. Dr.

Dersin Adı D. Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Bilim Tarihi ve Felsefesi GKS003 IV Ön Koşul Dersler

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı

RÜġTÜ AKIN VAKFI BAġKANLIĞI NA ;

U.D.E.K. Ishik Universitesi Erbil/ Irak, ÖZET ABSTRACT

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMI

T.C. FIRAT ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ EĞĠTĠM PROGRAMLARI VE ÖĞRETĠM ANABĠLĠM DALI YÜKSEK LİSANS TEZ ÖNERİSİ

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MİLLİ DEĞERLERE YÖNELİK METAFORLARI Hatice KARAÇANTA 1

DERSİN ADI DERSİN ÖĞRETİM ELEMANI SINAV TARİHİ VE SAATİ. Doç. Dr. ġafak ULUÇINAR SAĞIR :00

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS. Türkçe. Seçmeli. Bu dersin sonunda öğrenci;

11. SINIF DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Stil ve İmaj (MTT485) Ders Detayları

1. Adı-Soyadı: Mahir Kalfa 2. Unvanı: Doç. Dr. 3. Öğrenim Durumu

I.YIL HAFTALIK DERS AKTS

ANKARA YILDIRIM BEYAZİT ÜNİVERSİTESİ SOSYALBİLİMLER ENSTİTÜSÜ Şarkiyat Araştırmaları Anabilim Dalı

Batik (MTT271) Ders Detayları

ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

AN EVALUATION OF SPEAKING ANXIETY FOR LEARNERS OF TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE

Drapaj (MTT224) Ders Detayları

Siyaset Psikolojisi (KAM 318) Ders Detayları

TÜRKİYE VE AVUSTURYA MÜZİK ÖĞRETMENİ YETİŞTİRME PROGRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI ÖZET

HER DERS 1 SORU(N) PROJESİ

EĞĠTĠM VE ÖĞRENCĠ KOÇLUĞU. Gençlere ve Üniversite Öğrencilerine Yönelik Ġlk ve Tek Koçluk Programı 21 Saat CCEU

SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ SINIF ÖĞRETMENLĠĞĠ EĞĠTĠMĠ YÜKSEK LĠSANS PROGRAMI DERSLERĠ. Ders Kodu Dersin Adı Öğretim Üyesi Dersin Kredisi

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN İKLİM KAVRAMIYLA İLGİLİ METAFORLARI (ZİHİNSEL İMGELERİ)

ÖĞRENCĠLERĠN MATEMATĠK ÖĞRETĠMĠNDE KULLANILAN DĠLE YÖNELĠK GÖRÜġLERĠNĠN KARġILAġTIRILMASI

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR

Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı- Tezli Yüksek Lisans Programı Ders İçerikleri

İÇ DENETİM BİRİMİ BAŞKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ KONTROL VE RİSK YÖNETİMİ ÇALIŞTAY RAPORU

KELİME VE KAVRAM HAVUZUNDAN SEÇEREK YAZMA TEKNİĞİNİN ÖĞRENCİLERİN YAZMA BECERİLERİNE ETKİLERİ

Sosyal Bilimlerde İstatistik ve Araştırma Yöntemleri II (KAM 210) Ders Detayları

BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ. Dilek OLUT

Sosyal Bilimlerde İstatistik ve Araştırma Yöntemleri I (KAM 209) Ders Detayları

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ SERTİFİKA PROGRAMLARI. Hazırlayan Mustafa Altun

Mimarlık ve Sanat Tarihi III (ICM 321) Ders Detayları

Modern Edebi Teori ve Eleştiri (ELIT 404) Ders Detayları

Transkript:

Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2018, Yıl:6, Sayı:12 Geliş Tarihi: 15.01.2018 Kabul Tarihi: 09.04.2018 Sayfa:254-262 ISSN: 2147-8872 TÜRKÇE ÖĞRENEN YABANCI ÖĞRENCİLERİN TÜRK KÜLTÜRÜ NE İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI Mehmet Alptekin * Tuba Kaplan ** Özet Dil öğretiminde, kültür aktarımının yeri yadsınamayacak kadar büyüktür. Öğrenilen dil ile birlikte ait olduğu toplumu tanıyabilmek ve anlayabilmek için kültürünü de öğrenmek gerekmektedir. Yabancılara Türkçe öğretiminde de kültür aktarımı büyük bir önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin Türk Kültürü hakkındaki düşüncelerini metaforlar aracılığıyla nasıl kavramsallaştırdıklarını ortaya koymaktır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim döneminde Gaziantep Üniversitesi TÖMER de B1 seviyesinde Türkçe öğrenen toplam 57 öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcıların her birinin Türk Kültürü... gibidir, çünkü... ibaresini tamamlamasıyla elde edilen ham veriler, nitel çözümleme tekniklerinden içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, katılımcılar Türk Kültürü kavramına ilişkin olarak toplam 38 adet geçerli metafor üretmiştir. Bu metaforlar araştırmacılar tarafından ortak özellikleri bakımından irdelenerek iki farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. Söz konusu bu iki kavramsal kategori katılımcıların uyruğu ve yaşı bakımından önemli derecede farklılık göstermiştir. Kavramsal kategoriler ayrıca öğrencilerin eğitim düzeyleri (lise, lisans, yüksek lisans) bakımından da önemli derecede farklılık göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Kültür, Türk Kültürü, Metafor, Yabancı Öğrenciler, TÖMER. * Okt. Dr., Gaziantep Üniversitesi, Türkçe Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÖMER), https://orcid.org/0000-0003-2387-2576, meh.alptekin@hotmail.com ** Okt., Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi Bölümü Öğretim Elemanı, https://orcid.org/0000-0002-7813-0679, tubakaplan27@hotmail.com

www. turukdergisi.com M. Alptekin & T. Kaplan METAFORIC PERSPECTIVES ON "TURKISH CULTURE" FOR FOREIGN STUDENTS LEARNING TURKISH LANGUAGE Abstract The place of culture transfer in language teaching is too big to be denied. It is necessary to learn the cultures in order to understand and understand the society to which it belongs. Cultural transfer is also of great importance in teaching Turkish to foreigners. The purpose of this research is to bring up how the foreign students learning Turkish language conceptualized their thoughts about Turkish culture by metaphors. The objective work team of the research is formed of the total of 57 foreign students learning Turkish language in level B1 in TÖMER (Turkish language teaching center) in Gaziantep University. Every participant completed the sentence Turkish culture is like.., because.. and the acquired raw data from the answers is analyzed by quantitative and qualitative data analysis techniques. According to the findings of the research, the participants produced total of 38 current metaphors about Turkish culture concept. Those metaphors are studied by the researchers according to the common features among the metaphors, and collected in two different conceptual categories. The two different conceptual categories showed a lot of differences according to nationality, age, and the gender of the participants. Also the conceptual categories showed a lot of differences according to participants education level (high school, bachelor s degree, postgraduate) Key words: Culture, Turkish culture, metaphor, foreign students, TÖMER. Giriş Metafor terimi, Latince ve Grekçe metafora kökünden gelir. Meta: öte, aģırı ve pherein: taģımak, yüklenmek sözcüklerinden oluģmuģtur. Günümüzde söz sanatı olarak daha çok tanınan metafor, dilimizde ise karģılığını eğretileme olarak bulmuģtur (Salman 2003, 54). Türkçe Sözlük'te Ġstiare (TDK 2005, 1380) Ģeklinde açıklanmaktadır. Morgan ise metafor kavramı için dünyayı kavrayıģımızın içine sinen düģünme ve görme Ģekli (Morgan 1998) olarak tanımlar. Tanımdan yola çıkarak metaforların hayata bakıģ açımızı yansıttığını söylemek yerinde olacaktır. Metafor, bir tür benzetme gibi görülse de aslında benzetme değildir. Söylenmek istenen kavramın zihinde çağrıģtırdığı sembol, Ģekil ve resimler birer metafordur. Metafor, bir nev'i insanların düģ gücünü tetikleyen bir araçtır. Ġfade etmekte zorlanılan bazı kavram ve durumlar metaforlar aracılığı ile kolay bir Ģekilde aktarılmaktadır. Bu durumda, metaforlar aracılığı ile kiģinin olaylara bakıģ açısını görmek de kolay olmaktadır. Eğitim ortamında da metaforların önemi yadsınamaz. Özellikle öğrencilerin öğrenmekte zorlandığı bazı kavram ve terimlerin öğrenimi sürecinde; bazı zor soyut kavramların somutlaģtırılmasında ve görselleģtirmesinde metaforlar son derece Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2018, Yıl 6, Sayı: 12-255 -

M. Alptekin & T. Kaplan www.turukdergisi.com önemlidir. Bu bağlamda, metaforlar yeni bir bilginin öğrenilmesini kolaylaģtırmasının yanı sıra bir düģünce ve görme biçimidir (Morgan 1998). Aydın a göre ise metafor; iki Ģey arasında benzerlik kurarken, anlatımı daha güzel bir üslupla ifade etmek adına benzetme edatları kullanmaksızın anlaģılması ve anlatması zor olan unsurların kolay açıklanmasını sağlayan sözcük ya da sözcük grubudur (2006, 10). Metaforların özellikleri (Lakoff ve Johnson 2005 ten akt. Ġrem Yücel Cengiz 2016, 13-14) Ģu Ģekilde özetlenmiģtir: Metaforlar temelde kavramsaldır; metaforik dil ikincildir. Kavramsal metaforlar gündelik tecrübeler ile temellenir. Soyut düģünce bütünüyle olmasa da büyük ölçüde metaforiktir. Metaforik düģünce kaçınılmaz, hep mevcuttur ve genellikle bilinçdıģıdır. Soyut kavramlar metaforlar olmadan eksiktir. Örneğin; büyü, cazibe, delilik, birleģme, büyütme, vb. metaforlar olmaksızın aģk, aģk değildir. Kavram sistemimiz bütünüyle tutarlı değildir. Çünkü kavramlar hakkında akıl yürütmek için kullanılan metaforlar tutarsız olabilir. Biz hayatlarımızı metafor aracılığıyla sağlanan çıkarımlar temelinde yaģarız. Yukarıdaki özelliklere genel anlamda bakıldığında metaforların yaģantı temelli ortaya çıktıkları ve yeni yaģantılarla yeniden yapılandırıldıkları, soyut kavramların metaforlar olmadığı takdirde tam anlamıyla açıklanmasının ve anlaģılmasının zor olacağı söylenebilir. Ayrıca anlama ve anlatma becerilerinin dıģında anlatımı güçlendirmek, konunun önemine dikkat çekmek için de metaforlardan yararlanılmaktadır. Metaforun belli baģlı özelliklerine değindikten sonra çalıģmamızın ikinci kısmını oluģturan yabancılara Türkçe öğretiminde kültür iliģkisine geçmeden önce burada ana hatlarıyla kültür kavramına değinmek yerinde olacaktır. Ġbrahim Kafesoğlu'na göre kültür, bir topluluğun dünya görüģünü kadrolayan manevi değerlerle, bu manevi güçlerin faal hayata yansımasından doğan teknolojinin oluģturduğu bir bütün dür (Kafesoğlu 1984, 1). Hilmi Ziya Ülken'e göre kültür; milletin içinde bulunduğu medeniyet Ģartlarına göre yarattığı bütün dil, ilim, sanat, felsefe, örf ve âdetler ve bunların toplamıdır (Ülken 1948, 7). Yavuz Abadan ise kültürü, sadece tabiatın insan eliyle iģlenmesi değil, bizzat insanın ahlâki, sosyal, entelektüel, teknik istidat ve kabiliyetlerinin geliģtirilmesi (Abadan 1956, 174) olarak ifade etmektedir. Mehmet Kaplan ise soyut bir kavram olan kültürün bir amacı olduğuna değinir. Kültür; dili, musikiyi, mimariyi, dağı, taģı her Ģeyden önce insanı iģlemek, bunları ulaģabilecekleri en yüksek, en güzel, en ince noktaya kadar ulaģtırmak olduğuna değinir (Kaplan 1976, 67). Bu yönüyle bir milletin gelenek-görenekleri, inanıģları, kısacası dünya görüģü kültürünü oluģturmaktadır. Kültür, insan temelli bir kavram olduğu için nerede insan varsa orada - 256 - TURUK International Language, Literature and Folklore Researches Journal 2018, Year 6, Issue 12

www. turukdergisi.com M. Alptekin & T. Kaplan kesinlikle kültür var olmuģtur. Ancak her insan topluluğunun dini, siyasi, ekonomik ve coğrafi özelliklerine göre Ģekillenen dünya görüģüne bağlı olarak da kültürü farklılık göstermektedir. Yabancı dil, hedef dile ait dil bilgisi kurallarını öğrenerek veya salt kelime bilgisini ezberleyerek yapılamaz. ĠletiĢimin en önemli boyutu olan dil, bu noktada sahneye çıkmaktadır. Barın da dili, kültürün bir parçası ve en önemli aktarıcısı olarak kabul etmektedir. Modern dil öğretim yaklaģımlarında, dil öğretiminde kültür aktarımının da baģarıya ulaģmada önemli olduğunu belirtmektedir (Barın 2004, 25). Dil öğretimi, Avrupa Dil Portfolyosu nda da bir kültürleģme süreci olarak ifade edilmektedir. Nitekim Avrupa Dil Portföyü; dil öğrenimi ve deneyimlerini geliģtirmek, kiģilerin kendi dil yeterliliklerinin değerlendirebilmesini sağlamak, çok sayıda dil öğrenimini ve bu dillerin öğrenimi ile eğitim ve iģ alanlarını, uluslar arası boyutta sağlıklı bir biçimde yürütülmesine ve kiģilerin kiģisel dil hedeflerine ulaģmasına yardımcı olmak, çok dillilik ve çok kültürlülüğün önemini vurgulamak, Avrupa ülkeleri arasında dil öğrenmeyi kolaylaģtırarak turistik, yerleģme, eğitim gibi alanlarda dolaģımı sağlamak amacıyla oluģturulmuģtur (ġimģek 2011, 33). Yabancı dil edinimi aynı zamanda hedef dilin konuģulduğu yerin yaģam Ģeklini, hayata bakıģ açısını yani kültürünü öğrenmek demektir (Özil 1991, 96). Hedef dil öğreniminde, o topluma yönelik kültür kodları anlamlandırılmaya baģlandığında kelimeler, kavramlar sadece birer sesten oluģan metin olma özelliğinden sıyrılacaktır. Kültür aktarımı, dil öğrenme sürecinin yadsınamaz bir parçasıdır. Kültür aktarımı, hedef dili öğrenmeye çalıģan kiģilerin o dile ait düģünce dünyasına daha kolay girmelerini sağlamanın yanı sıra eğitim-öğretim faaliyetinin de eğlenceli geçmesini sağlamaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, Türk kültürüne ait unsurların dört temel dil becerileri (okuma, konuģma, yazma, dinleme) aracılığı ile aktarılması yabancıların öğrendikleri dilin kültürünü de yakından tanımlarına olanak sağlamakla beraber; dil becerilerinin geliģimini de sağlamaktadır. Nitekim Yabancılara Türkçe öğretiminin temel ilkelerinden biri, dil ile birlikte kültürün verilmesi olarak kabul edilmektedir (Barın 2011, 46). Yöntem AraĢtırmamız nitel araģtırma yöntemlerinden biri olan olgu bilim yaklaģımı ile desenlenmiģtir. Olgu bilim araģtırmaları, farkında olunan ancak derinlemesine ayrıntılı bir anlayıģa sahip olunmayan olgulara odaklanılması olarak tanımlanmaktadır (Yıldırım ve ġimģek 2011). Bu doğrultuda araģtırma sürecinde üzerine odaklanılan Gaziantep Üniversitesi TÖMER de Türkçe öğrenen öğrencilerin Türk Kültürü hakkındaki düģüncelerini metafor yardımı ile nasıl kavramsallaģtırdıkları olarak belirlenmiģtir. Çalışma Grubu AraĢtırma, Gaziantep Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi ndeki B1 grubundaki 43 öğrenci ile yürütülmüģtür. Öğrencilerin milliyetlerine göre ise dağılımı Suriye (%54), Afrika (%16), Afganistan (%12), Türkmenistan (%5), Moğolistan (%5), Filistin (%7) olarak belirlenmiģtir. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2018, Yıl 6, Sayı: 12-257 -

M. Alptekin & T. Kaplan www.turukdergisi.com Verilerin Toplanması AraĢtırmaya katılan öğrencilerin Türk Kültürü kavramına iliģkin sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmak için araģtırmacılar tarafından yarı yapılandırılmıģ bir görüģme formu hazırlanmıģ ve bu formda öğrencilere ana dilleri, kaç yıldır Türkiye de yaģadıkları ve Türk kültürünü tanıma Ģanslarının olup olmadıkları ile birlikte öğrencilerden Türk Kültürü... gibidir, çünkü... ibarelerini tamamlamaları istenmiģtir. Öğrencilerin üretmiģ oldukları metaforlar ve görüģme sorularına verdikleri cevaplar araģtırmanın veri kaynağı olarak kullanılmıģtır. Verilerin Analizi AraĢtırma sonucunda elde veriler, içerik analizi ile değerlendirilmiģtir. Ġçerik analizi araģtırmanın kuramsal olarak çok açık ifade edilemediği veya daha derinlemesine bir analize gereksinim duyulduğu durumlarda gerçekleģtirilmektedir (Yıldırım ve ġimģek 2011). Bulgular Türkçe öğrenen yabancı uyruklu öğrencilerin Türk kültürüne iliģkin ürettiği metaforlar iki kategori altında (somut bir olgu olarak Türk kültürü ve soyut bir olgu olarak Türk kültürü) toplanmıģtır. Yapılan araģtırmada yer alan öğrencilerin ülkelere göre oransal dağılımı, Suriye (%54), Afrika (%16), Afganistan (%12), Türkmenistan (%5), Moğolistan (%5), Filistin (%7) olarak belirlenmiģtir. Uyruklarına ve öğrenim durumlarına göre dağılımlarının istatistiksel verileri aģağıdaki tabloda yer almaktadır. 16 14 12 10 8 6 4 2 Lise Lisans Yüksek Lisans Doktora 0 Şekil 1: AraĢtırmaya katılan öğrencilerin milliyetleri ve eğitim seviyeleri - 258 - TURUK International Language, Literature and Folklore Researches Journal 2018, Year 6, Issue 12

www. turukdergisi.com M. Alptekin & T. Kaplan Somut Bir Olgu Olarak Türk Kültürü İle İlgili Metaforlar Türk kültürüne iliģkin somut metaforlar incelendiğinde araģtırmaya dahil olan öğrencilerden 43 tanesinin 25 metafor ürettiği gözlemlenmiģtir. Öğrencilerin buldukları metaforlar aģağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo 1: Somut Bir Olgu Olarak Türk Kültürü Metafor Tablosu Metafor F Açıklama Kalp 5 Türk kültür hasssas. Türkler kalbi çok sevgi var. Kültür türkler kalp gibi. Kültür yoksa insan yok. Her iģ sevgi var. Okul 4 Bize çok öğretiyor. Tüm bilgi var. Çünkü en iyi Türk öğretmenler var. Ben çok farklı ilim anladım. Deniz 4 Çok büyük. Çok derin. Çok rengili ve eglencili. Çok büyük. Ağaç 3 Çok kültürler var. Ġnsanlara faydalı verir. Çok eskidir, bu sebeple. Osmanlı. Ev 3 Türkiye Süriye kabul etti. Bize ev verdi. Aile gibi davranıģ yaptı. Anne 2 Her Ģey var. Çünkü çok Ģefkat var. Ay 2 Karanlıkta yol açtı. Bize ıģık verdi. Yıldız 2 Türk kültür bize yıldız gibi ıģık oldu. Çünkü hiç gizli yok. Kahve 2 Kahve gibi dostluk ve lezzet var. Bir kahvenin kırk senne hatrı var. Hazine 1 Her Ģey var. Okyanus 1 Çok zengin. Çiçek 1 Çok güzel kokun. GüneĢ 1 GeçmiĢten geleceğe kadar bize ıģık tutar. Dünya 1 Çok farklı dünya. Yağmur 1 Onlarsız yaģanmaz. Su 1 Bu insana hayat verer. Sandık 1 Çok eski eģye var. Elektrik 1 Elektrik yok hayat zor, Türk kültür gibi. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2018, Yıl 6, Sayı: 12-259 -

M. Alptekin & T. Kaplan www.turukdergisi.com Bahçe 1 Bahçede çok çiçek var, Türk kültür gibi. Kar 1 Kar çok çeģit ver, aynısı kültür. Ġnci 1 Gizli ve kıymetli çok eģya var. Köprü 1 Batı ve doğu kültür arasında. Ayran 1 Hem temiz hem leziz. Dağ 1 Güçlü ve heybet. Piramit 1 Türk kültüründe sır ve merak var. Soyut Bir Olgu Olarak Türk Kültürü İle İlgili Metaforlar Türk kültürüne iliģkin soyut metaforlar incelendiğinde araģtırmaya dahil olan öğrencilerden 18 tanesinin soyut metafor ürettiği gözlemlenmiģtir. Öğrencilerin buldukları metaforlar aģağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo 2: Soyut Bir Olgu Olarak Türk Kültürü Metafor Tablosu Metafor F Açıklama AĢk 2 Menfat yok. AĢk gibi güzel ve heyecan var. Efsane 1 Her Ģey yanlıģ. Dostluk 1 Bize aynı dostluk yapar. Cennet 1 Çok büyüktür. Can 1 O bize ruh verir. Merhamet 1 Türkler çok acımalı insan. Nezaket 1 BarıĢ 1 Türk erkekler ve kadınlar naziktirler. Türklerde savaģ yok ve sevmezler. Dürüst 1 Türk te yalan yok. Misafirperver 1 Onlar yabancılara davet ve ikram eder. Ölüm 1 Sonunda cennet var. - 260 - TURUK International Language, Literature and Folklore Researches Journal 2018, Year 6, Issue 12

www. turukdergisi.com M. Alptekin & T. Kaplan Melek 1 Yabancılara melek gibi yardım eder. Güç 1 Türk ülkesi çok güçlü. Sonuç AraĢtırma sonucunda katılımcıların en fazla somut metafor ürettikleri gözlemlenmiģtir. Bunun nedeni olarak öğrencilerin Türkçeye yeteri kadar hâkim olamamaları ve Türk kültürünü çok yakından tanıyamamaları gösterilebilir. Soyut metaforlarda ise Türk kültürünün en belirgin özelliklerini vurgulayan unsurlara dikkat çektikleri görülmüģtür. Soyut ve somut olarak sınıflandırılan metaforlarda Türkiye nin son zamanlarda izlediği ulusal ve uluslararası denge politikasının etkili olduğu söylenebilir. BarıĢçıl anlayıģın sosyal yaģama etkilerinin yabancı öğrencilerdeki yansıması olarak da nitelendirilebilir. Yabancı öğrencilerin metafor yoluyla Türk kültürüne iliģkin algıları göz önüne alındığında; Yabancı öğrencilerin genel anlamda Türk kültürüne karģı olumlu bir algıya sahip oldukları, Türk kültürünün çok zengin, gizemli ve köklü bir geçmiģe sahip olduğunu vurguladıkları, Türklerin ve Türk kültürünün tüm dünyayı kucaklayan anaç bir ev sahibi tavrı sergilediğine dikkat çektikleri, Sosyal açıdan incelendiğinde menfaatten uzak; sadakat, huzur ve vefa odaklı iliģkiler kurulduğunun altını çizdikleri, Bilimsel konularda yeni ufuklar açması ve imkânlar tanıması bakımından okula benzettikleri, Ġçinde yaģadıkları toplumun kültürü ile yıldız, güneģ, deniz, ay, su gibi insan hayatında önemli yer teģkil eden unsurlara benzeterek hayati önem yüklemeleri, Jeopolitik konumu dolayısıyla sahip olduğu Doğu-Batı kültür sentezinin yabancı misafirlere de yansıdığı, Öğrencilerin barıģ ve can metaforlarından yola çıkarak Türklerin savaģ değil barıģ yanlısı bir millet olduklarını düģündükleri, Kahve metaforuyla, Türk mutfak kültüründeki bir öğe ile insan iliģkilerindeki samimiyet arasında bağlantı kurdukları, Ağaç metaforuyla ise Türk kültürünün Osmanlı gibi köklü ve sağlam bir geçmiģe sahip olduğunun farkında oldukları görülmüģtür. Bu konuda öğrencilerin Türk kültürünü yakından tanımaları amacıyla gerek ders kitaplarında gerekse de ders dıģı etkinliklerle yaģadıkları kültürü yakından tanıtılması önerilebilir. Ayrıca kültür tanıtımı ile ilgili etkinliklerin dört temel dil becerisinin tamamının içine yayılarak verilmesinin yerinde olacağı kanaatindeyiz. Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 2018, Yıl 6, Sayı: 12-261 -

M. Alptekin & T. Kaplan www.turukdergisi.com 174. KAYNAKLAR ABADAN Yavuz, "Kültür Mefhumu ve DeğiĢimi", Yücel Mecmuası, S:10 (1956), s. AYDIN Ġbrahim Hakkı, Bir Felsefi Metafor Yolda Olmak, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, S: 21 (2006), s. 9-22. BARIN Erol, Türk Soylulara Türkiye Türkçesinin Öğretiminde Deyimler ve Atasözlerinin Önemi, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S:1 (2004), s. 22-26. BARIN Erol, Yabancılara Türkçe Öğretiminde Ġlkeler, Türk Yurdu, S:1 (2011), s. 44-47. KAFESOĞLU Ġbrahim, "Milli Kültür-Siyaset ĠliĢkisi", Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S: 4 (1984), s.1. KAPLAN Mehmet, "Kültür ve Medeniyeti Meydana Getiren Unsurlar", Türk Kültür ve Medeniyeti, S:1 (1976), s. 68. MORGAN Gareth, Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor, Mess Yayınları, Ġstanbul 1998. ÖZĠL ġeyda, Dil ve Kültür, Çağdaş Kültürümüz Olgular ve Sorunlar, Cem Yayınevi, Ġstanbul 1991. SALMAN Yurdanur, Dilin DüĢevreni: Eğretileme, Kitap-lık, S: 65 (2003), s.53-54. ġġmġek Hasan ve YILDIRIM Ali, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yay., Ankara 2011. ġġmġek Pınar, Yabancılara Türkçe Öğretiminde Okuma Metinleri ve Yardımcı Okuma Kitapları Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2011. TDK, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2005. ÜLKEN Hilmi Ziya, Millet ve Tarih Şuuru, Türkiye ĠĢ Bankası Kültür Yayınları, Ġstanbul 1948. YÜCEL CENGĠZ Ġrem, Biyoloji Öğretmen Adaylarının Laboratuar Kavramına İlişkin Metaforları ve Görsel İmajları, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2016. - 262 - TURUK International Language, Literature and Folklore Researches Journal 2018, Year 6, Issue 12