Haklar ve Yükümlülükler ÇOCUKLAR ve GENÇLER İÇİN BİLGİ

Giriş Lijn5'te tedavi gören tüm gençlerin, bazı hakları ve yükümlülükleri vardır. Bu belgede, senin hak ve yükümlülüklerinin neler olduğu yazılıdır. Belgede çok fazla bilgi ve bazı yerlerinde de zor kelimeler olduğu için, belgede yazılı olan her şeyi anlamanın sana zor gelebileceğini tahmin edebiliyoruz. Bu yüzden bu belgeyi ebeveynlerinle/bakıcılarınla ve mentor (aile) rehber(iy)le okuman ve tartışmanda fayda vardır. Bu genel hak ve yükümlülüklere ek olarak, tabii ki mentor/rehber (aile rehberi) ile de uymak zorunda olduğun bireysel anlaşmalar yapacaksın. İçerik Tedavi Planı sayfa 3 Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı sayfa 3 Şikayet Hakkı sayfa 6 Sırdaş Kişi sayfa 7 Söz Hakkı sayfa 8 İlişki Kuralları sayfa 9 Parasal Konular sayfa 9 Adresler sayfa 10 Ek: Şikayet Formu Haklar & Yükümlülükler 2

Tedavi Planı Bizde tedaviye gelirsen, seninle ve/veya anne-babanla birlikte altı hafta içinde bir tedavi planı hazırlarız. Bu planda genel tedavi hedefleri ve/veya eğitim hedefleri yazılı olur. Tedaviyi uygulayabilmek için sen ve/veya anne-baban/bakıcıların buna onay vermelidir. Bu amaçla, 12 yaşı ve daha üzeri kişilerden bu tedavi planını imzalamalarını istiyoruz. 16 yaşına basana dek, ebeveynlerin/bakıcıların da planı imzalamalıdır. Tedavi planın tedavin süresince birkaç kez değerlendirmeye tabi tutulur. Lijn5, senin tedavi planını mümkün olduğu kadar iyi bir şekilde uygulamaya zorunludur. Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı Dosyana kimler bakabilir? Kanunlarda senin hakkında herkesin ne bilebileceği ve senin hakkında ne okuyabileceği belirlenmiştir. Çünkü özel yaşamın gizliliği hakkına sahipsin. Lijn5, bilgilerinin herkes tarafından okunamamasını mümkün olduğu kadar iyi bir biçimde sağlayacaktır. Bu amaçla bir özel yaşamın gizliliği yönetmeliğine sahibiz. Bu yönetmelikte senin ve ebeveynlerinin/bakıcılarının bilgilerini nasıl kullandığımız yazılıdır. Aşağıda en önemli konuların bir özeti bulunuyor. Yönetmeliğin tamamını Lijn5 web sitesinde (www.ln5.nl) bulabilirsin. Bilgi Toplama Lijn5, okul ve araştırma gibi konularda senin hakkında bilgi toplar. Bunu sana mümkün olduğunca yardımcı olmak ve rehberlik etmek amacıyla yapıyoruz. Lijn5 sadece yardım hizmeti ile ilgisi olan bilgileri toplar. Ön görüşmeden önce Lijn5'in, senin ve anne-baban hakkında hangi bilgilere ihtiyacı olduğunu öğreneceksin. Bilgilerin Arşivlenmesi Lijn5, bilgilerin arşivlenmesi için kağıt üzerine kurulu bir sisteme sahiptir. Tedavin sona erdiğinde, hakkındaki tüm bilgiler, merkez arşive gider. Lijn5'in, bu kağıt sisteminin yanında bir de dijital sistemi vardır. Bilgilerin Saklanması Bilgiler Lijn5'in merkezi arşivinde on beş yıl saklanır. Merkez arşivde sadece tedavi koordinatörünün izniyle bilgi araması yapılabilir. Haklar & Yükümlülükler 3

Bilgilerin Kullanımı Lijn5, Örneğin okula ya da aile hekimine gönderebilmek için bilgilerin istendiğinde izin vermeden önce imza ister. İzin beyanını imzalamakla ilgili kurallar şu şekilde işler: 12 yaşından daha mı küçüksün? Bu durumda sadece ebeveynlerin/bakıcıların (yasal temsilci) izin beyanını imzalar. Yaşın 12 ile 16 arasında mı? Bu durumda sen ve anne-baban/bakıcıların (yasal temsilci) beyanı imzalar. Yaşın 16 veya üzeri mi? Bu durumda izin beyanını tek başına imzalayabilirsin. Lijn5 Çalışanlarının İnceleme Hakkı Dosya dolabı her zaman kilitlidir. Lijn5 çalışanları sadece ilgilerinin olduğu gençlerin bilgilerini inceleme hakkına sahiptir. Tüm çalışanların sır saklama yükümlülüğü vardır. Bunun anlamı, çalışanların normalde, iznin olmadan bilgilerin hakkında üçüncü şahıslarla konuşamayacağıdır. Üçüncü şahıslar denildiğinde, ailen ve tedavinle doğrudan ilgisi olmayan yardım görevlileri kastediliyor. Lijn5'te Gençlerin Bilgileri İnceleme Hakkı Dosyanı incelemek istersen, tedavi koordinatörüne yazılı bir dilekçe verebilirsin. Dosyana bakmanın kuralları şu şekilde işler: 12 yaşından daha mı küçüksün? Bu durumda ebeveynlerin / bakıcıların (yasal temsilci) bunu senin adına yapar. Bu durumda sana ne okuduklarını anlatacaklardır. Yaşın 12 ile 16 arasında mı? Bu durumda sadece ebeveynlerin / bakıcıların (yasal temsilci) dosyana bakabilir. Ebeveynlerinin inceleme hakkının olmamasını istersen bunu söyleyebilirsin. Yaşı 16 veya üzeri mi? Bu durumda dosyana kendin bakabilirsin. Lijn5, annebabanı/bakıcılarını (yasal temsilcilerini) bundan haberdar eder. Senin için bir problem oluşturursa, bununla ilgili seninle konuşacağız. Bu durumda bunu nasıl çözeceğimize bakarız. Bizdeki tedavin bittikten sonra, bilgilerini incelemek ve kopyalamak üzere yazılı bir dilekçe verebilirsin. Bunu yardım hizmetini bitirmeyi istemen gibi nedenlerle yapabilirsin. Lijn5, dilekçeyi aldıktan sonra 14 gün içinde cevap vermelidir. Dilekçen reddedilirse, bu yazılı olarak ve nedenleri de söylenerek açıklanacaktır. Buna itiraz edebilirsin. Bunu nasıl yapman gerektiği, şikayet hakkı bölümünde açıklanıyor. Bilgi Edinme Hakkı Dosyanın içeriği hakkında sorun olduğunda, ne zaman istersen tedavi koordinatörünle temasa geçebilirsin. Tedavi koordinatörüne dilekçe verdiğinde o, tedavin sırasında hakkında hangi bilgilerin toplanacağını bildirmelidir. Tedavi koordinatörün, bilgilerinin neden ve ne amaçla kullanılacağını anlaşılır bir dilde açıklayacaktır. Tedavi koordinatörün dilekçeni sadece senin çıkarını ya da başkalarının çıkarı için reddedebilir. Bu durumda o, sana yazılı olarak ve açıklamalı bir şekilde isteğin neden reddedileceğini bildirecektir. Haklar & Yükümlülükler 4

Bilgilerin Değiştirilmesi ve Silinmesi 12 yaşından küçüksen, anne-baban (yasal temsilci) hata olduğu açıkça kanıtlanabilir olan hataları dosyandan sildirebilir ve düzelttirebilir. 12 yaşından büyüksen, sen ve anne-baban bunu yaptırma hakkına sahipsiniz. Bunun için tedavi koordinatörüne dilekçe verebilirsiniz. Kendisi size 14 gün içinde cevap vermelidir; ayrıca bir itiraz prosedürü de vardır. İnternet Kullanımı Lijn5'te bilgisayar kullanırsan, kullanım bilgilerin bir dosyaya kaydedilir. Bu bilgiler en fazla 6 ay boyunca saklanır. İnternete girişte bir istismar şüphesi olursa, kaydedilmiş olan bilgiler bununla ilgili araştırma yapmak için kullanılabilir. Bu araştırma, tedavi koordinatörünün görevlendirmesiyle bir bilgisayar uzmanı tarafından yapılır. Bu tür bir araştırmadan hep haberdar edilirsin ve Lijn5 sonucu sana yazılı olarak bildirir. Bildirim Yükümlülüğü Lijn5, senin güvenli bir ortamda yaşayıp ikamet edebilmenin önemli olduğunu düşünüyor. Çalışanlarımız, aile içi şiddet, cinsel istismar veya çocuk istismarının işaretlerini ve şüphelerini tanıma ve seni bunlara karşı koruma konusunda özel eğitim almışlardır. Böyle bir şey buna rağmen gerçekleşecek olursa, kanun gereğince bunu, Çocuk ve Ergen Bakımı Teftiş Kurumu ve Sağlık Bakımı Teftiş Kurumu gibi yetkili makamlara bildirmek zorundayız. Bir suç söz konusu olduğunda Lijn5 bu konuda polise suç duyurusunda bulunmak zorundadır. Sevk Endeksi Bazı durumlarda birden fazla yardım görevlinin olması mümkündür. Sana mümkün olduğu kadar iyi yardımcı olabilmek için birbirimizle ilgili bu bilgiye sahip olmamız önemlidir. Sevk Endeksi, yardım görevlilerine yönelik, birbirleriyle hızla temasa geçebilmeleri için çevrimiçi bir yardımcı araçtır. Kaygılandığımız bir konu olursa, bunu daima ilk önce seninle ve anne-babanla/bakıcılarınla konuşuruz ve bir çözüm ararız. Bazı durumlarda bu kaygılar sürer. Böyle bir durum olduğunda, Sevk Endeksine bir kayıt yapabiliriz. Bu sırada senin soyadını, adres bilgilerini ve yurttaş hizmet numaranı (BSN) ve kendi iletişim bilgilerimizi veririz. Okulda öğretmeninin ya da beden eğitimi öğretmeninin kaygıları olursa, sana en iyi nasıl yardımcı olabileceğimize, onlarla birlikte bakarız. Utrecht'te, işbirliği ortaklarıyla, yardım alan gençlerin hepsini kaydetmek konusunda anlaştık. Yani buna ekstra kaygımızın olmadığı gençler de dahildir. Belediyelerle Bilgi Paylaşımı 18 yaşından küçük olan gençlere verilen yardım hizmetinin masraflarını karşılayabilmek için belediyelerin bazı bilgilere ihtiyacı vardır. Ljn5'in belediyene vereceği bilgiler, mümkün olduğunca sınırlıdır ve sadece fatura için gerekli olan bilgilerdir. Bu sayede senin ve ebeveynlerinin/bakıcılarının özel yaşamının gizliliği iyi bir şekilde korunmuş olur. Aynı şey yardım görevlisinin mesleki sır saklama yükümlülüğü için de geçerlidir. Lijn5 belediyelere sadece aşağıdaki bilgileri verir: Yurttaş hizmet numaran (BSN) ya da adın ve soyadın, adresin ve doğum tarihin. Aldığın yardımın türü. Yardımın (tahmini) başlangıç ve bitiş tarihleri. Haklar & Yükümlülükler 5

Şikayet Hakkı Lijn5 çalışanları sana mümkün olduğunca iyi bir şekilde rehberlik vermek istiyor. Yine de bazen kötü giden bazı şeyler olabilir. Seni anlamadığımızı hissedebilirsin; ya da çalışanlardan ya da kurum sakinlerinden birinin sana hatalı şekilde davrandığını düşünebilirsin. Lijn5'te işlerin yürüyüş tarzının seni memnun etmemesi de mümkündür. Böyle durumlarda bir şey söyleyebilmen gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca bunu yapman hoşumuza gider. Çünkü bu sayede çalışma şeklimizi daha iyi hale getirebiliriz. Şikayet nedenlerine örnekler: Rehberler seninle yapılan anlaşmalara uymuyor. Ciddiye alınmadığını hissediyorsun. Başkaları sana iyi davranmıyor (saldırganlık, küfretme/alay edilme, cinsellik çağrışımları olan davranışlar). Hangi konularda şikayette bulunamazsın? Kendi yaptığın anlaşmalar konusunda. Anlaşılan kurum içi kurallar konusunda. Şikayetini ne zaman yapabilirsin? Lijn5'te kalırken veya evde ikamet ederek Lijn5'ten rehberlik aldığın sırada. Lijn5'ten ayrıldıktan sonra, şikayet nedeninin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçmemişken. Ne yapabilirsin? Adım adım. Tedavi için Lijn5'e geldiğinde sana bir şikayet formu verilir (bu formu son iki sayfada bulabilirsin). Bu formu, gördüğün tedavi veya Lijn5'teki başka bir şey ile ilgili memnun olmadığın bir şey olduğunda kullanabilirsin. Bir şikayetin olduğunda, yapabileceğin en iyi şeyler şunlardır: Rehberinle senin mutsuz eden şeyin ne olduğunu ve neyin değişmesini istediğini konuşman. Rehberin seninle birlikte yapılabilecek bir şey olup olmadığına bakar. Bundan sonra yine de memnun kalmazsan, bunu başka bir grup lideri, küme yöneticisi veya tedavi koordinatörü ile konuşabilirsin. Bu durumda, bu kişi ne yapılabileceğine seninle birlikte bakacaktır. Gerekirse şikayet formunu birlikte doldurursunuz. Ayrıca şikayetini her zaman, bir mektup yazarak veya şikayet formunu klachtencommissie@opbouw.nl adresine göndererek Stichting de Opbouw'un şikayet komisyonuna bildirebilirsin. Bu şikayet komisyonu her zaman, önceden bu konuda bir görüşme yapılıp yapılmadığını soracaktır. Komisyon dışarıdan insanlardan oluşur; yani burada görevli kişiler ne Lijn5'in, ne de Stichting De Opbouw'un çalışanlarıdır. Şikayetin Haklar & Yükümlülükler 6

gizli işlem görür. Merkezi şikayet komisyonunun adresini sayfa 10'da ve www.opbouw.nl adresindeki web sitesinin 10. sayfasında bulabilirsin. Mektup yazmak sana zor mu geliyor? Öyleyse şikayet formundaki talimatlardan yararlan. Merkezi şikayet komisyonuna bir şikayette bulunduğunda, beş iş günü içinde şikayetinin işleme alınıp alınmadığı ve işlemin devamında nelerin yapılacağı sana bildirilir. Merkezi şikayet komisyonu çoğunlukla ilk önce şikayetinin bir kurum çalışanıyla konuşulup konuşulmadığına bakacaktır. Komisyon gerekli görürse, bir görüşme için çağrılabilirsin. Bir kurum çalışanı ile ilgili bir şikayet söz konusu ise, bu kişi de bu görüşmeye çağrılabilir. Tedavinin devamında, şikayette bulunman senin açından kesinlikle bir dezavantaj yaratmayacaktır. Stichting De Opbouw'un şikayetlerle nasıl ilgilendiğinin açıklandığı resmi bir yönetmeliği vardır. Okumak istersen bunu info@ln5.nl adresine bir e-mail yazıp yönetmeliği isteyebilirsin. Gençler İçin Sırdaş Kişi Sırdaş kişi, paylaşmak istediğin şeyleri anlatmak için güvenebileceğin bir kişidir. Bazen sıkıntılı olduğun bir konuyu arkadaşlarına, rehberlerine ve/veya ailene aktarmayacak birilerine anlatman senin için güzel bir şey olabilir. Bu konu, senin korktuğun ya da kötü olduğunu düşündüğün ya da seni kaygılandıran bir konu olabilir. Lijn5'in sırdaş kişisi de böyle biridir. Aklına gelebilecek her şey hakkında sırdaş kişiye gidebilirsin. Dolayısıyla problemlerini güvenerek bu kişiyle konuşabilirsin. Senin iznin olmadan hiç kimse anlattığın şeyleri öğrenemez ve sırdaş kişinin sır saklama yükümlülüğü vardır. Sırdaş kişi senin için şunları yapabilir: Seni güzelce dinlemek. Ne yapabileceğin konusunda sana tavsiyelerde bulunmak. Şikayetini, şikayet ettiğin kişiyle konuşarak çözmek istersen, sana yardımcı olmak. Sırdaş kişi, sen şikayetini Stichting De Opbouw'un merkezi şikayet komisyonuna sunmak istersen de sana yardıma hazır olacaktır. Sırdaş kişi sana, şikayetini kağıda dökmek ve şikayet komisyonuna çağrılmak istersen sana destek vermek konusunda yardımcı olabilir. Kısaca AKJ de denilen sırdaş kişi, Ergen ve Çocuk Bakımı Şikayet Bürosunda da çalışır. Bu, kimseye bağımlı olmayan bir vakıftır; yani sırdaş kişi Lijn5'te çalışan biri değildir. Ona 088-555 10 00 numaralı telefondan ulaşabilirsin ya da info@akj.nl adresine mail de gönderebilir veya www.akj.nl web sitesinden sohbet de edebilirsin.. Haklar & Yükümlülükler 7

Söz Hakkı Grup veya Ev Toplantısı Lijn5'te, çeşitli konular hakkında görüşünü bildirebilirsin. Tüm gruplarda, düzenli olarak, senin için önemi olan konularda konuşabileceğin ve bilmek istediğin şeyler hakkında sorular sorabileceğin grup veya ev toplantıları yapılır. Grup veya ev toplantıları, grup liderlerinin/mentorların ekip toplantılarında, sürekli üzerinde konuşulan bir konudur. Ayrıca toplantıdan çıkan ilgi gösterilmesi gereken konular, gençlik konseyine getirilir. Gençlik Konseyleri Lijn5, bakım hizmeti verdiği ikamet merkezlerinde ve bölgelerde çeşitli gençlik konseylerine sahiptir. Konseyler, Lijn5'te kalan ve Lijn5'ten ayakta bakım hizmeti alan gençlerden oluşur. Gençlik konseylerindeki gençler, küme yöneticisi ile durumun nasıl olduğunu konuşur. Ayrıca bazı şeylerin değişip değişemeyeceğini de konuşurlar. Bunlar, herkesin şikayetçi olduğu şeylerdir. Bunlar örneğin, yemekler, yatma saatleri, harçlık, bilgisayar kullanımı, boş zaman faaliyetleri gibi şeyler olabilir. Gençler ayrıca Lijn5 tarafından yapılan anlaşmaların uygulanması hakkında da konuşabilirler. Ayrıca konu, Lijn5'in yıllık (küme) planı veya müşteri memnuniyeti hakkında yapılan anlaşmalar da olabilir. Gençlik konseylerinden çıkan soru ve ilgi gösterilmesi gereken noktalar, müşteri konseyine sunulabilir. Gençlik konseylerine bir koç rehberlik eder. Bir gençlik konseyinin üyesi olmak istersen, mentoruna/(aile) rehberine başvurabilirsin. Müşteri Konseyi Lijn5'in de bir müşteri konseyi vardır. Gençlerin yanı sıra ebeveynler ve ailenden kişiler de bu konseye üye olabilir. Müşteri konseyi, Ljn5'te tedavi gören bütün çocuk ve gençlerin çıkarlarını savunur. Bu durumun böyle olması gerektiği, Bakım Kurumlarında Söz Hakkı Kanununda da (WMCZ) yazılıdır. Lijn5 yönetimi pek çok genç için önemli olan çeşitli konularda müşteri konseyi ile konuşur. Örneğin gençlerin özel yaşamının gizliliği ya da şikayet hakkı gibi konularda konuşulur. Ayrıca müşteri konseyinde, Lijn5'in yıllık hesapları ve bütçesi gibi politikalara dair konularda da konuşulur. Bazen ebeveynlerin ve gençlerin kendileri konu açar. Ama Lijn5 yönetiminin müşteri konseyinin belli bir konu hakkındaki görüşünü duymak istemesi de mümkündür. Müşteri konseyinde kişisel konular hakkında konuşulmaz. Müşteri konseyinden çıkan ilgi gösterilmesi gereken konular da, grup veya ev toplantılarında ve gençlik konseylerinde konuşulur. Sen ve/veya ebeveyn(ler)in de Lijn5 hakkında konuşmaya katılmak istiyorsanız, clientenraad@ln5.nl adresine bir mail gönderebilirsin.. Haklar & Yükümlülükler 8

İlişki Kuralları Lijn5 dahilinde herkesin kendisini iyi hissetmesini sağlamak için, birbirimizle nasıl geçineceğimize dair anlaşmalar yaptık. Bu anlaşmalar, bütün çocuklar, gençler ve Lijn5 çalışanları için geçerlidir. Bu anlaşmaların çalışanlara yönelik olanları davranış kurallarında, çocuk ve gençler için ise ilişki kurallarında yazılıdır. Diğerlerinin yanında bu kurallar arasında şunlar da bulunur: Ayrımcılık yapmayacağım. Başkalarına küfür etmeyeceğim. Başkalarına saygı göstereceğim. Bedene yönelik şiddet uygulamayacağım. Başkalarının odasına izinsiz girip çıkmayacağım. İzinsiz başkalarının fotoğrafını ve filmini çekmeyeceğim. Silahım bulundurmayacağım. (Sert) Uyuşturucum yok. Başkalarının yaşama hakkı, inancı, siyasi görüşleri ve kültürel arka planına saygım var ve davranışlarımda bunları hesaba katıyorum. Başkalarının dış görünümü, giyim tarzı ve cinsel tercihlerine saygı duyarım ve bunlarla ilgili incitici sözler söylemem. Ev Kuralları Geçici olarak Lijn5'te kalan gençler, buraya farklı ortamlardan ve ailelerden gelir. Herkesin alışkın olduğu ayrı kurallar vardır. Birbirimizle iyi geçinebilmek ve aynı evde yaşayabilmek için ev kuralları vardır. Bunlar durumun gruptaki herkes tarafından anlaşılır olmasını sağlar. Böylece başkalarından ne bekleyebileceğini bilirsin. Başkaları da senden ne bekleyebileceğini bilir. Bu kurallar grup rehberlerinin sana vereceği ayrı bir kitapta yazılıdır. Ev kuralları özellikle birbirimizle nasıl geçineceğimiz hakkındadır. Kurallarda, kavga etmek ya da küfür etmek yerine birbirimizi iyi dinleyeceğimiz, başkalarına saygılı davranacağımız ve anlaşmalara uyacağımız gibi şeyler yazılıdır. Gençlere Yönelik Parasal Konular Lijn5'te geçici olarak kalıyorsan (aynen kendi evinde olduğu gibi) bazı masrafların olur. Örneğin harçlığınla bir şey satın almak isteyebilirsin ya da yeni bir tişörte ihtiyacın olabilir ya da okula gitmek için otobüse para vermen gerekebilir. 18 yaşından daha küçüksen, harçlığını, giyim eşyalarının parasını ve seyahat masraflarını anne-baban ya da yasal temsilcin karşılar. Haklar & Yükümlülükler 9

Yaşın 18 veya daha büyükse, kendi harçlığın, giyim eşyalarının parasını ve seyahat masraflarını kendin karşılaman gerekir. Bu durumda, genellikle kendine ait bir gelirin de olur. Bu gelir, öğrenim finansmanından ya da eğer işsizsen, devlet ödeneğinden geliyor olabilir. Gelirinden CAK'a kendi katkı payını ödersin. Bu katkı payı, aldığın yardım ve destek içindir. Bunu mentorunla/rehberinle güzelce konuşman önemlidir. Bu konuda daha fazla bilgiyi CAK'ın web sitesinde bulabilirsin: www.hetcak.nl. Sen 21 yaşına girene kadar, anne-baban ya da yasal temsilcin, senin geçimin, öğrenimin ve zorunlu sigortalarından parasal sorumluluğunu taşımaya devam eder. Borçların varsa, sen 21 yaşına girene kadar anne-baban bunlardan sorumlu olmaya devam eder. Bundan sonra kendi borçlarından sen sorumlu olursun. Anne-baban, bizden, parasal konular ve gerekli sigortalar hakkında daha fazla bilgi alacaktır. Adresler Gençlere yönelik sırdaş kişi T 088-555 10 00 E info@akj.nl Web sitesi aracılığıyla sohbet için: www.akj.nl Lijn5 Müşteri Konseyi clientenraad@ln5.nl Stichting De Opbouw Merkezi Şikayet Komisyonu Adres: Stichting De Opbouw Postbus 14070 3508 SC Utrecht www.opbouw.nl Lijn5, Utrecht'te bulunan Stichting De Opbouw'un bir bölümüdür. Haklar & Yükümlülükler 10