ASKERÎ YARGITAY İÇTÜZÜĞÜ Dayandığı Kanunun Tarihi ve Sayısı: 27.6.1972-1600 Yayınlandığı Resmî Gazete Tarih ve Sayı: 29/7/1990-20589 BİRİNCİ KISIM Askerî Yargıtayın Kuruluşu, Genel İlkeler ve Çalışma Usulleri BİRİNCİ BÖLÜM Kuruluş ve Genel İlkeler Amaç ve Kapsam Madde 1-27/6/1972 (*) tarih ve 1600 sayılı Askerî Yargıtay Kanununun 26 ncı maddesine dayanılarak hazırlanan bu İçtüzüğün amacı; Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı, Daire Başkanları ve Üyeleri, Başsavcı Başyardımcısı ile yardımcıları ve tetkik hâkimleri ile personelin yetki, görev ve sorumluluklarını, Askerî Yargıtayın iç düzeni ile karar organları ve idarî birimler ve kalemlerin çalışmasını, seçimlerin yapılmasını, tutulması zorunlu kayıt ve defterler ile basılı kağıtlar ve bunların kullanılışını ve Askerî Yargıtay Kanununda düzenlenmeyen hususların uygulamasını sağlamaktır. Kuruluş Madde 2 - Askerî Yargıtay, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve diğer kanunlarla görevlendirilmiş bağımsız bir yüksek mahkemedir. Askerî Yargıtay; Başkanlık, Başsavcılık ve kanunda öngörülen sayıda Daire ve kurullar ile idarî birimler ve kalemlerden oluşur. Askerî Yargıtayın kadroları, Askerî Yargıtay Kanunu ve bu İçtüzükle belirlenen hizmet özellik ve gerekleri dikkate alınarak, Millî Savunma Bakanlığı kuruluş ve kadrolarında gösterilir. Temsil ve Vekâlet Madde 3 - Askerî Yargıtay ı Başkan temsil eder. (*) 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Askerî Yargıtay İçtüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzükle, 1 inci maddede geçen 26/7/1972 ibaresi, 27/6/1972 şeklinde değiştirilmekle, metne işlenmiştir. 1
(Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Görevin boşalması veya Başkanın hukukî veya fiilî nedenlerle görevinde bulunmaması hâllerinde kendisine İkinci Başkan, onun yokluğunda da en kıdemli Daire Başkanı vekâlet eder. Kurullara Katılmada Öncelik Madde 4 - Askerî Yargıtay Genel Kurulu, Daireler Kurulu ve Başkanlar Kuruluna katılmak, Daire Başkanları ve Üyelerin başta gelen görevlerindendir. Duruşmada Bulunanların Görüşmelere Katılma Zorunluluğu Madde 5 - Bir işin duruşmasında bulunmuş olan Başkan ve Üyelerin kurul kadrolarında değişiklik, izin ve hastalık gibi nedenler dışında o işin görüşüldüğü kurulda yer alması zorunludur. Kurullara Başkanlık Madde 6 - Askerî Yargıtay Genel Kurulu ile Daireler Kurulu ve Başkanlar Kuruluna Başkanın, başkanlık etmesi asıldır. Başkanın bulunmadığı ya da başkanlık etmediği hâllerde İkinci Başkan, onun da bulunmadığı hâllerde en kıdemli Daire Başkanı başkanlık eder. Daire Başkanlarına Vekillik ve Bu Sıfatla Kurullara Katılma Madde 7 - Dairelere, Daire Başkanının başkanlık etmesi asıldır. Ancak, vekillik görevini yapmak koşullarından birinin gerçekleşmesi hâlinde; kıdemli üye dairede ve diğer kurullarda başkana vekillik eder. (Ek fıkra: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairedeki en kıdemli üyenin Daireler Kurulunda sözcü üyelik görevini yürütüyor olması, dairesi başkanlığına vekâlet etmesine engel değildir. Başkanlar Kuruluna Katılma Zorunluluğu Madde 8 - Yasal özürleri olmadıkça İkinci Başkan ve Daire Başkanları, Başkanlar Kuruluna katılmak zorundadırlar. Başkanların izinli olmaları veya yasal özürleri hâlinde, İkinci Başkan yerine en kıdemli Daire Başkanı, Daire Başkanı yerine o dairenin kıdemli üyesi kurula katılır. Görüşmelerin Gizliliği Madde 9 - Kurullarda görüşmeler gizlidir. Görüşmelerde Başkan, Üyeler ve görevli Tetkik Hâkimleri dışında kimse bulunamaz. Hâkim adayları bu görüşmelerde bulundurulabilirler. 2
İKİNCİ BÖLÜM Üyeliğin Boşalması, Üye Seçimi ve Atanmalar Üyeliğin Boşalması ve Seçim Madde 10 - Ölüm veya emeklilik, üyelik hukukundan vazgeçme nedeniyle başka göreve atanma, disiplin ve soruşturma sonucu görevden uzaklaştırılma, sağlık ve diğer nedenlerle üyeliğin boşalması hâllerinde, Askerî Yargıtay Üyeleri, en az yarbay rütbesinde birinci sınıf askerî hâkimler arasından Askerî Yargıtay Genel Kurulunun, mevcut üye tamsayısının salt çoğunluğu ile her boş yerin üç misli olarak gösterdiği adaylar arasından Cumhurbaşkanınca seçilir. Üyeliğin bir veya daha fazla boşalması hâlinde, boşalan üyelikler için yapılacak seçimin zamanını ve seçilecek üye sayısını Genel Kurul bir kararla belirler. (Ek cümle: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Karar tarihi ile seçim tarihi arasında en az 10 gün süre bulunması zorunludur. Seçimin zamanı ve seçilecek üye sayısının belirlenmesini müteakip, seçilme niteliğine sahip askerî hâkimlerin isim listeleri ve gerekli görülen diğer bilgiler, Millî Savunma Bakanlığı ndan veya gerektiğinde Kuvvet Komutanlıklarından ivedi bir yazı ile istenir. Listelerin gecikmesi halinde Başkanlıkça diğer kaynaklardan yararlanılarak isim tespiti cihetine gidilir. Askerî Yargıtay Kanununun 2 ve 6 ncı maddeleri gereğince Daire ve üye sayısında artırım yapıldığı hâllerde de yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre seçim yapılır. Seçimin Şekli Madde 11 - Seçimler Genel Kurul salonunda yapılır. Seçim için gerekli mühürlü ve imzalı oy pusulalarının düzenlenmesi, tebligat işleri ile diğer hazırlıklar, Başkanlıkça yürütülür. Aday listeleri seçimden en az üç gün önce üyelere dağıtılır. Genel Kurul tarafından seçimlere geçilmesinden önce, kendi üyeleri arasından üç kişilik seçim kurulu oluşturulur. Oy pusulalarının toplanması, oyların sayımı ve seçim tutanağının düzenlenmesi bu kurulca yapılır. (Ek fıkra: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) İzin ve istirahat gibi sebepler oy kullanmaya engel teşkil etmez. Bu üyeler, Genel Kurulda hazır bulundukları takdirde oy kullanabilirler. Seçim tutanağında, seçim gün ve saati, seçime katılan Genel Kurul Başkan ve Üyelerinin rütbe, ad ve soyadları, seçime katılamayanların özürlerinin ne olduğu, tur adedini ve her turda alınan oy sayıları yer alır. Seçim tutanağı dört nüsha olarak düzenlenerek, Başkan ve Üyelerce imzalanıp, Başkan tarafından mühürlendikten sonra, üçü Millî Savunma Bakanlığı na gönderilir ve biri de özel dosyasında saklanır. Seçimlerde kullanılan oy pusulaları, seçim tutanaklarının imzalanmasından sonra seçim kurulunca yok edilir. 3
Diğer Seçimler Madde 12 -Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Askerî Yargıtay Kanunu ve diğer kanunlarda gösterilen kuruluşlara, Askerî Yargıtay Başkan ve Üyeleri arasından yapılacak seçimler; üyeliğinde herhangi bir nedenle boşalma olan kuruluşun Başkanlığınca Askerî Yargıtay Başkanlığı na bildirilmesi üzerine, en kısa sürede yukarıdaki kurallara göre yapılır. (Ek cümle: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Ancak anılan kanunlarda seçim yöntemi için özel bir düzenleme yapılmışsa bu hükümler uygulanır. Boşalmanın adlî tatile rastlaması hâlinde aday belirlenmesi tatil sonrasına bırakılır. (Ek fıkra: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Başkanlar Kurulunca yapılması gereken seçimlerde, Askerî Yargıtay Başkanı, seçimin zamanını, seçim yapılacak üye sayısını, seçilme niteliğine sahip üyelerin isim listesini ve gerekli görülen diğer bilgileri belirler ve aday listelerinin seçimden en az 3 gün önce üyelere dağıtılmasını sağlar. 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre bu seçimlerde uygulanmaz. Seçim Kurulu görevini Askerî Yargıtay Genel Sekreteri yerine getirir. Seçimler, gizli oy ve açık sayım usulüyle yapılır, kararlar salt çoğunluk ile alınır. Sonuçlar Askerî Yargıtay Başkanı tarafından derhal ilgili yerlere bir yazı ile bildirilir. Atanma Madde 13 - Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve Daire Başkanları, Askerî Yargıtay Üyeleri arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanırlar. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Boşalan makama atama yapılıncaya kadar bu görevlerin, rütbe ve kıdem sırasına göre en kıdemli üye tarafından vekâleten yürütülmesine Başkanlar Kurulunca karar verilir. Atama, bu makamlara atanmaya hak kazanılıp, vekâlet edilen tarihten geçerli olmak üzere bir ay içinde yapılır. Atanma Şekli Madde 14 - Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve Daire Başkanları ile Askerî Yargıtay Üyeliğine seçilen askerî hâkimlerin atanmaları, Genelkurmay Başkanlığı nın teklifi üzerine Millî Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayıp, Cumhurbaşkanı nın onaylayacağı müşterek kararname ile yapılır. Anılan kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır. Başsavcı Başyardımcısı ve Yardımcılarının Atanmaları Madde 15 - Başsavcı Başyardımcısı, Albay rütbesinde birinci sınıf askerî hâkimler arasından Başsavcı tarafından gösterilecek üç aday içinden Millî Savunma Bakanı nca seçilerek usulüne göre atanır. Başsavcı yardımcıları, kanunda öngörülen nitelikleri haiz askerî hâkimler arasından Başsavcı tarafından boş yerin üç katı olarak gösterilen adaylar arasından seçilerek, Askerî Hâkimler Kanunu hükümlerine göre usulünce atanırlar. 4
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Genel Görev ve Yetkiler Başkanın Görevleri Madde 16 - Başkanın görevleri şunlardır: a) Askerî Yargıtay'ı temsil etmek, b) Askerî Yargıtayın verimli ve düzenli çalışmasını sağlamak ve bu yolda uygun göreceği önlemleri almak, Dairelerin çalışmaları hakkında gerekli gördüğü bilgileri istemek, c) Askerî Yargıtay kurullarına başkanlık etmek, kurul gündemlerini hazırlatmak, d) Askerî Yargıtay Üyeleri arasından genel sekreteri seçmek, e) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay Başsavcısı, İkinci Başkanı, daire başkanları ve üyelerinin disiplin veya cezai soruşturma gerektiren eylemlerine ilişkin, isim ve imzayı havi ihbarlar ve şikâyetlerle ilgili, ihbar ve şikâyetin dayandığı ve Yüksek Disiplin Kurulu ya da Genel Kurulun incelemesi için gerekli olabilecek bilgi ve belgeleri ilgili yerlerden istemek; disiplin veya cezai soruşturma gerektirdiği değerlendirilen eylemlerle ilgili olarak, ilgililer hakkında soruşturma açılmasına lüzum olup olmadığına karar vermek üzere konuyu Yüksek Disiplin Kuruluna ya da Genel Kurula intikal ettirmek, f) (Değişik bent: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay a ait önemli geçici işlerde veya Başkanlık ettiği kurullarda dosya incelemek üzere Askerî Yargıtay üyelerini veya tetkik hâkimlerini görevlendirmek, g) Askerî Yargıtay memur ve idarî görevlilerini denetlemek ve denetletmek, hizmetin gereklerine göre uygun göreceği yerlerde ilgili Daire Başkanlarının görüşlerini de alarak görevlendirmek, h) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dava dosyalarını dairelere ve Daireler Kurulu sözcülerine havale etmek, ı) Örnek olabilecek nitelikteki Daireler Kurulu kararlarını ayırarak, çoğaltıp Başsavcıya, İkinci Başkana ve Daire Başkanları ile Üyelere dağıtımını sağlamak, j) Başsavcılık tarafından yapılacak itirazlarda, on beş günlük süreyi belirlemek üzere, itiraz tebliğnamesini içeren dosyanın Genel Sekreterlikçe alındığı tarihi onaylamak, k) Daire Başkanlarını, Dairesinin kararlarına yönelik direnme veya itirazdan haberdar etmek, 1) Daireler Kurulunca, askerî hâkim veya yardımcıları için verilen notları içeren fişleri, Genel Sekreterliğe vererek, belirlenen zamanda notların birleştirilmesi suretiyle meslekî sicil belgelerini düzenlemek, m) Askerî tetkik hâkimleri ile Askerî Yargıtay Daireler Kurulunda görevli sivil tetkik hâkimlerine kendi kanun ve yönetmelikleri gereğince sicil belgesi düzenlemek, Dairelerden gelenlerle birlikte Adalet Bakanlığına göndermek, n) Kendisine bağlı idarî birimlerdeki personele sicil vermek, 5
o) Askerî Yargıtay Kanunu ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapmak. İkinci Başkanın Görevleri Madde 17 İkinci Başkanın görevleri şunlardır: a) Yokluğunda Başkana vekâlet etmek, b) Askerî Yargıtay Kanununda belirtilen kurullara katılmak, c) Başkanın diğer görevleri nedeniyle yerine getiremeyip devrettiği görevleri ile, Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak. Daire Başkanlarının Görevleri Madde 18 - Daire Başkanlarının görevleri şunlardır: a) Dairesinin kuruluna başkanlık etmek, b) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairenin verimli, düzenli ve uyumlu bir şekilde çalışmasını, işlerin çabuk ve iyi incelenip karara bağlanmasını, kararlar arasındaki tutarsızlıkların giderilmesini sağlamak ve duruşmalı olanlar dâhil daireye verilen dava dosyalarını işlerin niteliğine ve dosyaların kapsamına göre dengeli olarak tetkik hâkimlerine, zorunlu hallerde üyelere dağıtmak, c) Dairenin toplantı günlerini tayin etmek, gündemi düzenlemek ve en az bir gün önceden üyelere duyurmak, d) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dava dosyalarının tetkik ve görüşülmesi sonunda oyları toplamak ve kendisinin yazmayacağı kararların taslaklarını yazacak tetkik hâkimi ya da üyeyi belli etmek, e) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Sözcü üye veya tetkik hâkimi tarafından yazılan karar taslağını gerektiğinde görmek ve görüşlerini bildirmek, karara imza atacaklar arasında gerekçe yönünden uyuşmazlık bulunması halinde, gerekçenin ne şekilde yazılacağı hususunda karar vermek üzere heyeti toplantıya davet etmek, f) Hukukî bir meselede Dairesinin yerleşmiş bir içtihadından veya Daireler Kurulunun veya diğer bir Dairenin yerleşmiş içtihadından ayrılmak istemesi hâlinde veya Daire ile Daireler Kurulu kararları veya Daireler Kurulu kararları arasında aykırılık gördüğünde bu konudaki içtihatların birleştirilmesi için durumu Başkanlığa sunmak, g) Askerî hâkim ve yardımcıları hakkında verilen not fişlerini, her ayın sonunda bu fişlere göre düzenlenen cetvel ile birlikte Başkanlığa göndermek, h) Askerî tetkik hâkimleri ile Dairelerde görevli sivil tetkik hâkimlerine kendi kanun ve yönetmelikleri gereğince sicil belgesi düzenlemek ve göndermek, ı) Dairesinde toplantı ve karar için yeterli üye adedini sağlamak amacıyla durumu Askerî Yargıtay Başkanlığına bildirmek, j) Daire kalem görevlilerini denetim ve gözetim altında bulundurmak, k) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairesinin ilk yargı yeri olarak Başkanlar Kurulunca belirlenmesi hâlinde, kurul üyelerini belirleyip, tetkik hâkimlerinden veya önemli dosyalarda kurul 6
üyelerinden birisini sözcü tayin ederek onun raportörlüğünde soruşturma evresine ilişkin bütün belgelerin incelenmesini ve Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre iddianamenin kabul ya da iadesine karar verilmesini sağlamak, l) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairesinin ilk yargı yeri olarak baktığı davalarda tensip ve duruşma hazırlığı için gerekli işlemleri yapmak, duruşma gününden Askerî Yargıtay Başsavcılığını haberdar etmek, duruşmaları yönetmek, hüküm ve kararlara ait gerekçeleri kendisi yazmayacaksa taslağı yazacak tetkik hâkimini veya zorunlu hallerde üyeyi belli etmek, Üyelerin Görevleri Madde 19 -Üyelerin görevleri şunlardır: a) Kendilerine verilen dava dosyalarını inceleyip, kurulda sözcülüğünü yapmak, b) Bulundukları kurullarda görüşmelere katılmak ve oy vermek, c) Görevlendirildikleri hâllerde karar ve taslaklarını yazmak, d) Daire Başkanının bulunmadığı hâllerde kıdem esasına göre başkanlık görevi yapmak, e) Askerî Yargıtaya ait önemli geçici işlerde veya ilgili o1duğu konularda Askerî Yargıtay Başkanının verdiği işleri yapmak, f) Askerî Yargıtay Kanunu ve bu İçtüzük ile diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapmak, Kurulların Görevleri Madde 20 - Daireler, Daireler Kurulu, Genel Kurul, Başkanlar Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu ile İçtihatları Birleştirme Kurulu, görevlerini Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Askerî Yargıtay Kanununa ve diğer kanunlarda gösterilen esaslara göre yaparlar. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay Genel Kurulu, askerî yargıyı veya askerî hâkimleri ilgilendiren kanun taslak ve tasarıları hakkında Millî Savunma Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı ile diğer bakanlık ve kurumların istemi üzerine görüşlerini bildirir. Bildirilecek görüşün Genel Kurulda belirlenmesine esas olmak üzere, Başkan tarafından uygun görülecek sayıda üyeden oluşan bir komisyon oluşturulabilir. Bu takdirde komisyon tarafından hazırlanacak rapor, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Başkanlığa verilir. Görüş istenen kanun taslak ve tasarılarının konusu askerî yargıyı ve askerî hâkimleri dolaylı da olsa ilgilendirmiyorsa, Başkan bu durumu ilgili bakanlık veya kuruma bildirebileceği gibi, görüş bildirilmesini gerekli görüyorsa aynı usulle Genel Kurulun görüşünün belirlenmesini sağlar. (Ek fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay Genel Kurulu, ayrıca, Askerî Yargıtay ı ilgilendiren konularda ilke kararı alabilir, Askerî Yargıtay Onur Günü programlarının esas ve ilkelerini belirler. 7
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İdarî Birimler Genel Sekreter Madde 21 - Askerî Yargıtay Genel Sekreteri, üyeliğe ait bütün hak ve yetkileri saklı kalmak üzere, Başkan tarafından üyeler arasından seçilir. Genel Sekreterin izinli veya özürlü olması hâllerinde Başkan diğer bir üyeyi geçici olarak görevlendirebilir. Genel Sekreter, Başkan tarafından gerekli görüldüğünde değiştirilebilir. (Değişik fıkra: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Genel Sekretere zorunluluk olmadıkça, dosya verilmez ve dairesi kuruluna katılmaz. Dairesinin ilk derece mahkemesi olarak baktığı davalarda kurula dahil edilmez. Başkan, gerekli gördüğü konularda Genel Sekretere yazışmalarda kendi adına imza yetkisi verebilir. Genel Sekreter, kadro ve kuruluşunda gösterilen hizmet bölümlerinin amiridir. Genel Sekreterin Görevleri Madde 22 - Genel Sekreterin görevleri şunlardır: a) Başkana ait (Daire Müdürlüğü idarî işleri dışında) idarî işleri İçtüzük ve Başkanlık direktifleri doğrultusunda yürütmek, b) Genel Kurul ve Başkanlar Kurulu toplantıları için gündem ve diğer işlerin yürütülmesinde Başkana yardım etmek, c) İçtihatları Birleştirme Kuruluna sevk edilecek dosyaları incelemek, gündemini ve raporunu hazırlamak ve en az 15 gün önce üyelere dağıtımını sağlamak, Başkanın görevlendirmesi hâlinde kararı yazmak, d) (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dava dosyalarının, dairelere ve Daireler Kurulu sözcülerine dağıtımı ön hazırlıklarını yapmak, e) Yüksek Disiplin Kurulunun yazı işlerini yürütmek, f) Genel Sekreterlik emrinde bulunan hizmet bölümlerinde görevli personeli, Başkanın bilgisi altında lüzum gördüğü hizmetlerde çalıştırmak, izin istemleri hakkında özel kanun ve yönetmelik hükümlerine göre işlem yapmak, g) İtiraz tebliğnamesini içeren dosyaların Genel Sekreterlik bürosuna teslim edildiği tarihi işaret ile Başkanın onayına sunmak, h) Başkanın emir ve direktifleri doğrultusunda tasnif ve yayın işlerini yürütmek (Genel Sekreterin bu görevi yürütmesinde gerekli personel ve malzeme Başkanlıkça sağlanır), ı) Daireler ve Daireler Kurulunca, askerî hâkim ve yardımcıları ile sivil hâkimlere verilen notları birleştirmek ve ayrıca yetkili amirlerce düzenlenen sicil belgelerinin süresinde ilgili mercilere gönderilmesini sağlamak. 8
Genel Sekreterlik Hizmet Bölümleri Madde 23 - Genel Sekreterlik hizmet bölümleri, Askerî Yargıtay kadrolarında gösterilir. teşkilât ve Genel Sekreterlikte Tutulacak Defter ve Dosyalar Madde 24 - Genel Sekreterlikte aşağıda yazılı defter ve dosyalar tutulur: Defterler a- Başsavcılıktan gelen ve Daireler ile Daireler Kurulu sözcü üyelerine havale olunan dosyaların kaydına mahsus defter, b- İçtihatları Birleştirme Kuruluna sevk edilen işlerin kaydına mahsus esas ve karar defteri, c- Gündem ve talik defteri, d- İç ve dış dağıtım zimmet defteri, e- Yüksek Disiplin Kurulu kayıt ve karar defteri, f- Askerî Yargıtay Başkanlık esas defteri, g- Başkanlar Kurulu Esas ve Karar Defteri, (*) Dosyalar a- İç, dış emirler ve genelgeler dosyası, b- Gizli emir ve genelgeler dosyası, c- Seçim işleri dosyası, d- İçtihatları birleştirme kararları dosyası, e- Genel Kurul toplantı tutanak ve kararlar dosyası, f- Başkanlar Kurulu toplantı tutanak ve kararlar dosyası, g- Yüksek Disiplin Kurulu karar dosyası, h- Askerî hâkim ve yardımcıları ile adliye hâkimlerine Daireler ve Daireler Kurulunca verilen not fişleri ve bunlara ait cetveller dosyası, Daire Müdürü Madde 25 - Daire Müdürü Askerî Yargıtay Başkanına bağlıdır. Daire Müdürünün yokluğunda kendisine vekâlet edecek kişi Başkan tarafından seçilir. Daire Müdürü, görevine giren hizmetlerin görülmesinde Genel Sekreter ile birlikte koordineli çalışma yapar. Anlaşmazlık halinde Başkanın emir ve direktifleri doğrultusunda hareket edilir. Daire Müdürünün Görevleri Madde 26 - Daire Müdürünün görevleri şunlardır: a- Nöbet, emniyet, muhafaza, bakım, onarım ve temizlik işleri ile alarm işlerini düzenlemek ve kontrol etmek, (*) 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Askerî Yargıtay İçtüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzükle, Defterler bendine eklenen (g) alt bendi, metne işlenmiştir. 9
b- İstihbarata karşı koyma ve emniyet raporları ile diğer personel raporlarını göndermek, c- Ayrılan, katılan personelin kıt'a özlük dosyalarının gönderilmesi ve getirilmesi işlemlerini sağlamak, d- Personele ait tayin, terfi ve intibak hizmetleri ile sicil işlerini takip ve kontrol etmek, e) (Değişik bent: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Büro malzeme ve ihtiyaçlarına ilişkin hizmetleri sağlamak ve yürütmek, f) Makam ve servis araçlarının faal olarak hizmete devamını ve ikmalini sağlamak, g) Personelin, maaş ve özlük haklarına ilişkin işleri yürütmek, h) Kadro ve bütçe ihtiyaçlarını belirleyip, hazırlamak, ı) Başkanın isteğine göre brifing hazırlamak, j) Seferberlik hazırlıkları ile ilgili işleri yürütmek. Daire Müdürlüğü Hizmet Bölümleri Madde 27 - Daire Müdürlüğü hizmet bölümleri, Askerî Yargıtay teşkilât ve kadrolarında gösterilir. Daire Müdürlüğünde Tutulacak Defter ve Dosyalar Madde 28 - Daire Müdürlüğünde Silâhlı Kuvvetler Dosyalama Yönergesi, Karargâh Hizmetleri Yönergesi ve diğer Yönergeler ile emirlerde istenen defter ve dosyalar tutulur. BEŞİNCİ BÖLÜM Tetkik Hâkimliği Tetkik Hâkimlerinin Görevlendirilmesi Madde 29 - (Değişik madde: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay Başkanlığı emrinde ve Daireler Kurulu ile Dairelerde görev yapmak üzere tetkik hâkimi bulunur. Askerî Yargıtay Kanununa göre askerî veya adliye hâkimlerinden atanan ya da görevlendirilen tetkik hâkimlerinin çalışacakları görev yeri ve kurullar, Askerî Yargıtay Başkanlar Kurulu tarafından belirlenir ve gerektiğinde değiştirilir. Tetkik Hâkimlerinin Görevleri Madde 30 - Tetkik hâkimleri, Daireler Kurulu ve Daire Başkanları tarafından kendilerine verilen evrak ve dosyaları imza karşılığında kalem başkâtibinden (yazı işleri müdüründen) alırlar. Kendilerine havale edilen dava dosyalarını uygun süre içersinde inceleyip, Daireler Kurulu ve Dairelerin duruşmalı dava dosyaları ile ilgili iddia ve savunmalarla kararın dayandığı gerekçeleri, bütün delilleri ve kanun yollarına başvuru nedenlerini tebliğname 10
aşamalarına ait dosya özetini kapsayan hazırlıklarını yaparak, gerekli raporlarını düzenlerler. Daire ve Daireler Kurulunun görüşmelerinde ve Dairenin duruşmalı işlerinde hazır bulunurlar, hazırladıkları raporları okurlar, gerekli açıklamayı yaparlar. Raporlar tetkik hâkimi tarafından tarih atılıp imzalanmak suretiyle kurul başkanına verilir. Bu raporlar kurulca imzalanan karar ile birlikte sıra numarasına göre ayrı bir kartonda saklanır. Tetkik hâkimleri, kurul başkanlarınca başka birisi görevlendirilmedikçe, inceleyip sözcülüğünü yaptıkları dosyaya ait kararın taslağını hazırlarlar ve kurul başkanlarınca bu konuda verilen diğer işlemleri yaparlar. Askerî Yargıtay Kanununa 11.12.1981 tarih ve 2563 sayılı Kanunla eklenen Ek-2 nci madde gereğince adliye hâkimleri arasından görevlendirilen tetkik hâkimleri, sıkıyönetim komutanlıkları askerî mahkemelerince verilmiş bulunan kararlara ilişkin olarak aynı şekilde görev yaparlar. ALTINCI BÖLÜM Kurulların Çalışması Dairelerin Çalışması Madde 31 - Daireler bir Başkan ile dört Üyenin katılmasıyla toplanır; oybirliği sağlanamadığı hallerde kararlar oyçokluğu ile verilir. Oylar sözcü üye ve onu takiben en kıdemsiz üyeden başlanılarak toplanır. Başkan herhalde oyunu en son kullanır. (Ek cümle: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairelerin ilk yargı yeri olarak baktığı davalarda ise oylar en kıdemsiz üyeden başlanılarak toplanır. (Ek fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Görüşme ve duruşmalara katılacak üyeler, adlî yıl başında, bir adlî yılı kapsayacak biçimde dönüşümlü listeler hâlinde daire başkanınca saptanır. Önceden saptanan üyelerin mazereti nedeniyle kurula katılamamaları hâlinde kurul; görüşmelere katılmayan diğer üyelerin en kıdemlisinden başlanarak tamamlanır. Daha önce Dairede incelenmiş olan dosyalar, mümkün oldukça önceki kurul üyelerince incelenir. Görüşmeye katılan Başkan ve üyelerin adları mahallerine gönderilecek karar örneklerine de yazılır. Karar çoğunluk ile verilmişse karşı oy yazısı kararların asıl ve örneklerinde gösterilir. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Karşı oy gerekçesini ayrıca yazmak isteyen üye, bunu en geç kararın yazılmasından itibaren bir hafta içinde Kurul Başkanına vermek zorundadır. Çoğunluk ve azınlık görüşlerinde karşı düşünceyi küçültücü üslûp kullanılamaz. (Ek fıkra: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) İlk yargı yeri olarak bakılacak davalarla ilgili iddianamenin kabul ve iadesi kararları, Başkanlar Kurulu kararına bağlı soruşturma dosyasının Daire Başkanlığına teslimini müteakip 15 gün içinde verilir. İddianamenin kabulü kararı verilmesi ile birlikte davanın tensibi yapılarak duruşma için gerekli hazırlıklar tamamlanır. Belirlenen duruşma gününden duruşmada iddia makamını teşkil edecek olan Başsavcılık haberdar edilir. 11
İddianamenin iadesine karar verilmesi hâlinde soruşturma dosyası, iddianameyi düzenleyen askerî savcıya gönderilmek üzere Askerî Yargıtay Başkanlığına teslim edilir. Dosyaların Dağıtılması Madde 32 - Dosyalar görevlilere, Daireye geliş ve esas defterindeki sıra numaralarına göre verilir. Ancak Başkan gerektiğinde bu sırayı değiştirmeye yetkilidir. Acele işler ve Başkanın yaptığı değişiklik dışında bu sıra bozulmaz. Dosyaların görevlilere dağıtılması Daire Başkanının uygun göreceği şekilde ve zamanda yapılır. Herhangi bir nedenle 7 günden fazla görevinden ayrılan görevlilere dosya verilmez. Ancak bu görevlilerin tetkikinden geçmiş olup da, acele işlerden sayılmayan dosyalar bu kayıttan istisnadır. Dosyaların ve ilişiği belgelerin dağıtımı zimmetle olur. Görevlilerce İşin İncelenmesi ve Takriri Madde 33 - Askerî Yargıtay incelemesi için görevlilere verilen dosyalar bekletilmeksizin görev, temyiz veya itiraz edilebilir nitelikte bulunup bulunmadığı, temyiz isteminin veya itirazın süresinde olup olmadığı ve diğer noksanlıklar yönünden ön incelemeye tabi tutulur. Beliren duruma göre bu dava dosyaları Daire kurulunda öncelikle ele alınır. Görevliler kendilerine verilen işi daha önceden belirlenen haftanın belli günlerinde Daire kuruluna takrir ederler. Görüşmeler sonucunda verilen kararlar bir belgeye yazılarak Başkan ve Üyelerce imza edilir. Bu belge karar yazılıp imzalanıncaya kadar görevlilerce saklanır. Ayrıca takrir edilen işlerin gündeminde, her işin karşısında verilen kararların niteliği Başkan tarafından yazılır. Bu çizelgeler özel kartonunda saklanır. Görüşmeler tamamlanınca görevli sözcü üyeler veya tetkik hâkimleri verilen kararın taslağını uygun zaman içerisinde hazırlayıp Başkana verirler ve kararın yazımı için Başkan tarafından verilen diğer işlemleri ayrıca yerine getirirler. Dairelerde Görüşmelerin Yöntemi Madde 34 - Dairelerde görüşmeleri Başkan yönetir. Görevli sözcü üye veya tetkik hâkimleri açıklamalarını yaptıktan sonra Kurulca gerekli görülmesi hâlinde, düşüncelerini gerekçesi ile sunarlar. Eksik kalan yönler bulunursa, Başkan veya Üyelerce açıklama istenerek bu husus görevliye tamamlattırılır. Yönteme ilişkin konuşma istemleri esas konusundaki konuşmalardan önce yapılır. İnceleme konusunun önceki aşamalarında azınlıkta kalan üyeler sonraki aşamalarda oy kullanmak zorundadırlar. Çekimser oy kullanılamaz. Görüşmelerin yeterliği konusunda çıkan uyuşmazlık, kurulda bulunanların çoğunluk oyu ile çözümlenir. Konunun daha ayrıntılı araştırılması gerekli görülürse, görüşme ertelenir. Erteleme nedeniyle kurulun sonraki toplantılarına ve evveliyatlı dosyaların görüşmelerine engelleri bulunmadıkça aynı üyeler katılır. Daire Başkanı oyunu en son kullanır. 12
Daireler Kurulunun Çalışması Madde 35 - Daireler Kurulu, Askerî Yargıtay Başkanının Başkanlığında, İkinci Başkan, Daire Başkanları, kararına itiraz edilen veya direnilen Daire hariç olmak üzere Dairelerden ikişer üyenin katılması ile kurulur. (Ek fıkra: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Dairelerin ilk yargı yeri olarak baktığı davalar hakkında temyiz yolu ile inceleme yapacak Daireler Kuruluna hükme ve esaslı kararlara katılan Daire Başkan ve üyeleri katılamaz. Bu hâllerde Daireler Kurulu toplanamazsa noksan üyeler diğer dairelerden tamamlanır. Bu takdirde noksan üyeleri belirleyecek Başkanlar Kurulu, temyiz incelemesine katılamayacak olan daire başkanları ve üyeler bulunmaksızın toplanır. Bir daireyi temsil edecek üye bulunmaması halinde diğer dairelerdeki en kıdemli üye bu Daireyi temsil eder. (Ek fıkra: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askeri Yargıtay Kanununun 38 inci maddesine göre seçilmiş ve dava açılmasına karar vermiş olan soruşturma kurulunda görev yapanlar, bu davaya bakan Daire Kuruluna ve temyiz incelemesi yapacak Daireler Kuruluna katılamaz. (Değişik bent: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Kurula katılacak üyeler, adli yıl başında, bir adli yılı kapsayacak biçimde dönüşümlü listeler hâlinde başkan tarafından saptanır. Önceden saptanan üyelerin mazereti nedeniyle kurula katılamamaları hâlinde kurul; o dairenin, o daireyi temsil edecek üye bulunmaması hâlinde bir sonraki dairenin Daireler Kuruluna en az katılmış üyesinden, katılım durumunun eşitliği hâlinde kıdemli olanından başlanarak tamamlanır. Daha önce Daireler Kurulunda incelenmiş olan dosyalar, mümkün oldukça önceki kurul üyelerince incelenir. Başkanın kurula katılamaması halinde İkinci Başkan kurula başkanlık eder. Bu takdirde kararına itiraz edilen veya direnilen daireden inceleme konusu kararın alınmasına katılmamış bir üye kurula katılır. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Askerî Yargıtay daire sayısının yükselmesi veya indirilmesi sonucu kurulun üye sayısı çift sayılı olduğu takdirde, kararına itiraz edilen veya direnilen daireden inceleme konusu kararın alınmasına katılmamış bir ya da iki üye kurula katılır. Daireler Kurulunda oybirliği sağlanamadığı takdirde kararlar oyçokluğuyla verilir. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Oylar, görevlendirilmişse sözcü üye ve onu takiben en kıdemsiz üyeden başlanılarak toplanır. Başkan herhalde oyunu en son kullanır. Görüşmeye katılan başkan ve üyelerin adları mahallerine gönderilecek karar örneklerine de yazılır. Karar çoğunluk ile verilmişse karşı oy yazısı kararların asıl ve örneklerinde de gösterilir. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Karşı oy gerekçesini ayrıca yazmak isteyen üye, bunu en geç kararın yazılmasından itibaren bir hafta içinde Kurul Başkanına vermek zorundadır. 13
Çoğunluk ve azınlık görüşlerinde karşı düşünceyi küçültücü nitelikte üslûp kullanılamaz. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Başkanlar Kurulunca, Daireler Kurulunda sözcü üyelik yapmak üzere yeteri kadar üye ya da raportör tetkik hâkimi seçilir. Sözcü üyeler ya da tetkik hâkimlerinin görev süreleri Başkanlar Kurulunca belirlenir. Sözcü üyeler ya da tetkik hâkimleri, Başkanlar Kurulunca gerekli görüldüğünde değiştirilebilirler. Başkanlar Kurulunca zorunlu nedenler olmadıkça seçilen üyelerin katılma tarihleri esas alınıp, en eski üyeden başlanarak sözcü üye seçilir. En az 1 yıl Genel Sekreterlik yapan üyeler, Daireler Kurulu sözcü üyeliği yapmazlar. Daireler Kurulunda Dosyaların Dağıtılması Madde 36 - Dosyalar görevlilere Daireler Kuruluna geliş ve esas defterindeki sıra numaralarına göre verilir. Ancak Başkan gerektiğinde bu sırayı değiştirmeye yetkilidir. Acele işler ve Başkanın yaptığı değişiklik dışında bu sıra bozulmaz. Dosyaların görevlilere dağıtılması Başkanın uygun göreceği şekil ve zamanda yapılır. Herhangi bir nedenle on beş günden fazla görevinden ayrılan görevlilere bu süre içerisinde dosya verilmez. Ancak daha önce bu görevlilerin tetkikinden geçmiş olup da, acele işlerden sayılmayan dosyalar bu kayıttan istisnadır. Dosyaların ve ilişiği belgelerin dağıtımı zimmetle olur. Görevlilerce İşin İncelenmesi ve Takriri Madde 37 - Askerî Yargıtay incelemesi için Daireler Kuruluna verilen dosya1ar, görevliler tarafından bekletilmeksizin görev, temyiz veya itiraz edilebilir nitelikte bulunup bulunmadığı, temyiz isteğinin veya itirazın süresinde olup olmadığı ve diğer noksanlıklar yönünden ön incelemeye tabi tutulur. Beliren duruma göre bu dava dosyaları Daireler Kurulunda öncelikle incelenip karara bağlanır. Görevliler kendilerine verilen işi, daha önceden haftanın belirlenen günlerinde Daireler Kurulunda takrir ederler. Görüşmeler sonucunda verilen kararlar bir belgeye yazılarak kurul başkanı ve üyelerce imza edilir. Bu belge karar yazılıp imzalanıncaya kadar görevlilerce saklanır. Ayrıca, Başkan oylama sonuçlarını gündemi belirleyen çizelgede gösterir. Karar yazılıncaya kadar bu çizelge Başkan tarafından saklanır. Görüşmeler tamamlanınca görevli sözcü üyeler veya tetkik hâkimleri verilen kararın taslağını uygun zaman içerisinde hazırlayıp kurul başkanına verirler ve kararın yazımı için kurul başkanınca verilen diğer işlemleri yerine getirirler. Sözcü üyenin bu görevinin devamı süresince Dairesi tarafından kendisine dosya verilmez ve zorunlu nedenler dışında Dairesi kuruluna katılmaz. 14
Daireler Kurulunda Görüşmelerin Yönetimi Madde 38 - Daireler Kurulunda görüşmelerin açılması ve yönetimi, kurul başkanına aittir. Toplantı açıldıktan sonra yoklama yapılır, toplantı için Başkan tarafından gündemde, önceden belirlenen üyelerin tamam olduğu saptanırsa gündeme geçilir. Görüşmeye sözcü üye ve tetkik hâkiminin konuyu açıklamasıyla başlanır. Sözcünün açıklamaları sözü kesilmeksizin dinlenir. Noksan kalan yönler olursa Başkan ve üyelerce açıklama istenerek bu hususlar görevliye tamamlattırılır. Açıklama tamamlandıktan sonra konu hakkında konuşmak isteyen üyelere istem sırasına göre söz verilir. Yönteme ilişkin konuşma istemleri esas üzerindeki konuşmalardan önceye alınır. Kurul başkanından söz alınarak konuşulur. Soruların yöneltilmesi Başkana karşı yapılır. Kurul Başkanı görevliye açıklamaları yaptırır. Görüşmeler sırasında karşılıklı tartışma yapılamaz. Konuşmakta olan üyenin sözü başka bir üye tarafından kesilemez. Konu dışında ve tekrar niteliğinde konuşma yapılamaz. Uyarılmasına rağmen bu tutumunu sürdüren üyenin sözü Başkan tarafından kesilir. Üyenin ısrarı hâlinde anlaşmazlık kurulca çözülür. İnceleme konusunun daha önceki aşamalarında azınlıkta kalan Başkan ve Üyelerin sonraki aşamalara katılıp oy kullanması zorunludur. Çekimser oy kullanılamaz. Kendisine ileri sürmediği bir görüş yakıştırılan üye, görüşmelerin her aşamasında söz isteyebilir. Başkanın söz vermemesi halinde üye direnirse, kurulun oyuna başvurularak çözüme gidilir. Görüşmelerin yeterliliğini Kurul Başkanı takdir eder. Ancak konunun aydınlığa kavuşması için görüşmelerin sürdürülmesi üyeler tarafından istenip de Kurul Başkanı bu isteğe katılmaz ise, bu konu kurulda bulunanların oylarıyla çözülür. Kurul Başkanı oyunu en sonra kullanır. Genel Kurulun Çalışması Madde 39 - Askerî Yargıtay Genel Kurulu Başkan, Başsavcı, İkinci Başkan, Daire Başkanları ile mevcut üyelerin tamamından kurulur. Genel Kurul mevcut üye tamsayısının beşte dördü ile toplanır. Kararlar oyçokluğuyla verilir. Oyların eşit1iği halinde Başkanın katıldığı tarafın oyları çoğunluk oyu sayılır. Özel hükümler saklıdır. Genel Kurulun Toplanma Şekli Madde 40 - Askerî Yargıtay Başkanı, Genel Kurulu her zaman toplantıya çağırabileceği gibi, üye tamsayısının beşte birinin veya Başsavcının, İkinci Başkanın veya Daire Başkanları çoğunluğunun; nedenlerini belirterek yapacakları yazılı başvuru üzerine de bu başvuru tarihinden itibaren on beş gün içinde Genel Kurulu toplar. 15
Genel Kurul gündemsiz toplanamaz. Gündem Başkanlıkça duyulan ihtiyaca veya yapılan tekliflere göre düzenlenir. Genel Kurulun sözcülüğü ve yazı işleri, Genel Sekreter tarafından yürütülür. Üyeler toplanma tarihinden en az üç gün önce gündemden haberdar edilir. Genel Kurulda Görüşmelerin Yönetimi Madde 41 - Genel Kurulda görüşmelerin yönetimi Başkana aittir. Görüşmelerin yönetiminde, yukarıda Daireler Kurulu görüşmelerinin yönetimine ilişkin olarak belirlenen hususlar aynen geçerlidir. Teklif maddelerinin görüşülmesinde ilk söz teklif sahiplerine aittir. Gündemlerde gündem dışı tekliflere ait bir madde bulunur. Görüşmelerde Başkan görüşünü önceden bildirmez. Gündeme göre söz alan üyeler, en az birer defa konuştuktan sonra, yeterlik öneri veya önergesi Başkan tarafından oylanır, görüşmeler tamamlanınca esas konu oylanarak bir karar verilir. Gündemdeki konuların görüşülmesi sona erince, gündem dışı öneriler varsa bunların görüşülüp görüşülmeyeceğine veya bir sonraki toplantıya bırakılmasına Genel Kurulun çoğunluğunca karar verilir. Oylar en kıdemsiz üyeden başlanarak toplanır. Başkan oyunu en sonra kullanır. Genel Kurul toplantılarındaki görüşmelerin özeti, Genel Sekreter tarafından bir tutanağa geçirilir. Düzenlenen tutanak Genel Sekreterlikçe daktilo edilerek kurula katılan Başkan ve Üyelere imzalatılır. Bu tutanak özet1erine düşüncelerinin yanlış veya yetersiz bir şekilde geçirildiğini gören üye, tutanağın düzenlenmesinden itibaren bir hafta içinde tutanağın altına açıklama yapabilir. Bu suretle tamamlanan tutanak özet1eri Genel Sekreterlikçe özel dosyasında saklanır. Üyeler her zaman bu dosyaları inceleyebilirler. İçtihatları Birleştirme Kurulu Madde 42 - İçtihatları Birleştirme Kurulu, Askerî Yargıtay Kanununun 30 ve 31 inci maddelerinde yazılı esaslar dairesinde Genel Kurulun toplanmasıyla oluşur. İçtihatları Birleştirme Kurulunun sözcülüğünü Genel Sekreter yapar. İçtihatların birleştirilmesi başvurusundan itibaren en geç bir ay içerisinde sözcü tarafından rapor hazırlanıp Başkanlığa sunulur. Sözcü üyenin kişisel düşüncesi raporda belirtilir. Raporu alan Başkan Genel Kurulu en geç 2 ay içinde toplantıya çağırır. Sözcü üye tarafından hazırlanan rapor örnekleri belirlenen görüşme gününden en az on beş gün önce Kurul Başkan ve Üyelerine Genel Sekreterlikçe dağıtılır. Kararlaştırılan günde Genel Kurul toplanır. Bu toplantıda çoğunluk sağlanamaz ise sonraki toplantı gün ve saati Kurul Başkanınca belirlenir. Kurul Başkanı toplantıyı açtıktan sonra sözcü üye, konu hakkında gerekli açıklamalarda bulunur. 16
Başkanın doğrudan doğruya istemi veya Askerî Yargıtay Başsavcısı ile Daire Başkanlarının başvurusu üzerine içtihatların birleştirilmesine gelinmesi hâlinde sözcü üyenin açıklamasından sonra konunun esası üzerinde görüşmelere başlanır. Diğer merci ve kişilerin başvuruları hâlinde ise, ön sorun olarak içtihatların birleştirilmesi yoluna gitmenin gerekip gerekmediği hususları görüşülüp, mevcut üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verilir. Oylama içtihatların birleştirilmesi gerektiği yolunda sonuçlanırsa, sözcü üye esasa ilişkin görüş ve düşüncelerini açıklar. (Değişik fıkra: 6/1/2004 tarihli ve 25338 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) İçtihatları birleştirme kararlarının değiştirilmesi ve kaldırılması hakkında da yukarıdaki hükümler uygulanır. Görüşmelerde Genel Kurul çalışma esaslarına göre söz alan üyelerin, konuşmaları bittikten veya görüşmelerin yeterliliği kararlaştırıldıktan sonra oylamaya gidilir. İçtihatları Birleştirme Kurulunda kararlar oyçokluğu ile verilir. Oyların eşitliği halinde Başkanın katıldığı tarafın oyu çoğunluk oyu sayılır. Bu toplanma ve kararlarda Askerî Yargıtay Başsavcısı hazır bulunur. Görüşme ve oylamaya katılır. Oylar en kıdemsiz üyeden başlanarak toplanır, Başkan oyunu en sonra kullanır. İçtihadı birleştirme kararlarına karşı oy kullananlar, kararın yazıldığı tarihten başlamak üzere on gün içerisinde ayrı ayrı veya birlikte karşı oy gerekçelerini yazarak Genel Sekreterliğe verirler. (Değişik fıkra: 25/10/2014 tarihli ve 29156 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Kurul toplantılarıyla ilgili özet tutanakların tutulması, imzaya açılması, karar ve gerekçenin yazılması, çoğaltılması ve imzalattırılması Genel Sekreterlikçe sağlanır. Kararın bir örneği Resmî Gazetede yayımlanmak üzere Başkan tarafından ilgili yere gönderilir. Başkanlar Kurulu Madde 43 - Askerî Yargıtay Başkanlar Kurulu; Başkan, İkinci Başkan ve Daire Başkanlarından oluşur. Başkan, Başkanlar Kurulunu her zaman toplantıya çağırabilir. Kurulda kararlar oyçokluğu ile verilir. Oyların eşitliği halinde Başkanın katıldığı tarafın oyları çoğunluk oyu sayılır. Kurulun yazı işlerini Genel Sekreter yürütür. Yüksek Disiplin Kurulu Madde 44 - Askerî Yargıtay Yüksek Disiplin Kurulu, Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve Daire Başkanlarından oluşur. Kurulun toplantı yeter sayısı, üye tamsayısı veya bir eksiğidir. Kararlar oyçokluğu ile verilir. Oylarda eşitlik halinde Kurula sevk edilen kişinin lehine olan oylar geçerli olur. 17
Kurula sevk edilenler ile bunlardan daha kıdemsiz olan üyeler görüşmelere katılamaz. Kıdemsiz olanların katılamaması sonucu kuru1 üye sayısı beşten az olursa, konu Genel Kurulda incelenir. Genel Kurulun kararı kesindir. Kurulun yazı işlerini Genel Sekreter yürütür. Askerî Yargıtay Başkanı, Başsavcısı, İkinci Başkanı ve Daire Başkanları ile üyeleri hakkında gerekli soruşturma, Askerî Yargıtay Kanununun 34 ve sonraki maddeleri hükümlerine göre yapılır ve gerekli kararlar alınır. Yüksek Disiplin Kuruluna intikal ettirilen bir konuda kurulca gerek görülüp bir kişinin görevlendirilmesi hâlinde bu kişinin raporunu Kurul Başkanlığına vermesi üzerine Kurul Başkanı toplantı gününü belirler ve raporla birlikte soruşturma evrakının birer örneğini üyelere dağıtır. Dağıtımdan en az on beş gün geçmedikçe toplantı yapılamaz. Hakkında soruşturma yapılanın istemi veya Yüksek Disiplin Kurulunun gerekli görmesi hâlinde kendisinin Kurulda dinlenmesine karar verilir. İlgili istediği takdirde vekili aracılığı ile de yazılı veya sözlü savunmasını yapabilir. Yüksek Disiplin Kurulu toplantı ve görüşmeleri gizlidir. Oylama gizli yapılır. Karar ilgiliye gizli olarak tefhim edilir. Ancak; karar ilgilinin veya vekilinin yokluğunda verilmiş ise, Tebligat Kanunu hükümleri çerçevesinde ilgiliye tebliğ olunur. Kesinleşen kararlara ilişkin işlemler, Kurul Başkanı tarafından yerine getirilir. YEDİNCİ BÖLÜM Daire ve Daireler Kurulu Kalem Teşkilâtı ile Buralarda ve İdarî Birimlerde Tutulacak Defter ve Dosyalar Daire Başkâtibinin (Yazı İşleri Müdürünün) Görevleri Madde 45 - Dairelerin başkâtipleri (yazı işleri müdürleri) kalem teşkilâtındaki memurların amiri olup, görevleri şunlardır: a) Daire Başkanının emir ve talimatı altında, kalem teşkilâtındaki memurların çalışmalarını, mesaiye devamlarını kontrol ve takip etmek, görevle bağdaşmayan durumlarını Başkana bildirmek, b) Kurul gündemini en az bir gün önceden hazırlayıp, Başkana imzalatarak üyelere dağıtmak, c) Başkan başka türlü emretmedikçe, kararların sırasına göre ve bekletilmeden daktilo edilmesini sağlamak, karar taslağını hazırlayan sözcü üye veya tetkik hâkimine gösterip, imzası veya kontrolünü sağladıktan sonra Başkan ve diğer üyelerin imzasına sunmak, d) İşi biten dosyaların bekletilmeden Başsavcılığa gönderilmesini sağlamak, 18
e) Ara kararlarını ilgili yerlere zamanında göndermek, f) Duruşma günü tebliğine dair işlemlerde, sözcü üye veya tetkik hâkiminin kontrolünü sağladıktan sonra, buna ilişkin evrakı zamanında ilgili yerlere göndermek, g) Tahliye veya infazın durdurulmasına ilişkin işlemlerde en süratli bir şekilde evrakın ilgili yerlere gönderilmesini sağlamak, h) Defter ve diğer kayıtların düzenli bir şekilde tutulmasını, karar ve yazıların dosyalanmasını sağlamak, ı) Başkan, üye ve tetkik hâkimi tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek, üye ve tetkik hâkimlerinin verdiği görevlere ilişkin hususlarda görüş ayrılığı olursa, durumu Başkana iletip onun vereceği emir doğrultusunda görevi yürütmek. i) (Ek bent: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) İnfazı tamamlanan dava dosyalarına ilişkin olarak, arşiv işlemlerini askerî mahkemelerde uygulanan mevzuat hükümlerine göre yürütmek. Diğer Memurlar Madde 46 - Daire Kalem teşkilâtındaki diğer memurlar, Başkan, üye ve tetkik hâkimleri ve başkâtip (yazı işleri müdürü) tarafından verilecek görevleri yapmakla yükümlüdürler. Daire Kalemlerinde Tutulacak Defler ve Dosyalar Madde 47 - Daire kalemlerinde aşağıdaki defter ve dosyalar tutulur: a) Defterler; (*) 1- Genel Evrak Kayıt Defteri, 2- Kanun Yolu İncelemesi Esas Defteri, 3- İlk Yargı Yeri Esas Defteri, 4- Kanun Yolu İncelemesi Karar Defteri, 5- İlk Yargı Yeri Karar Defteri, 6- Gündem ve Talik Defteri, 7- Zimmet Defteri, 8- Üye ve Tetkik Hâkimi Zimmet Defteri, 9- Fihrist Defteri, b) Dosyalar; 1- Karar Dosyası, 2- Gündem Dosyası, 3- Hâkim ve Yardımcılarına Verilen Not Fişleri ve Bunlara Ait Cetvel Dosyası, 4- Askerî Yargıtay Dairelerinde Görevlendirilen Hâkimler Hakkında Düzenlenen Not ve Sicil İşlemlerine İlişkin Evrak Dosyası, (*) 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Askerî Yargıtay İçtüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzükle, Defterler bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentleri değiştirilmiş; aynı bende 3 numaralı alt bentten sonra gelmek üzere (4) ve (5) numaralı alt bentler eklenmiş ve diğer alt bentler teselsül ettirilmiş olup ek ve değişiklikler, metne işlenmiştir. 19
5- İstatistik Dosyası, 6- Emir ve Genelgeler Dosyası, 7- Yazışma Dosyası, c) Daire Başkanlığınca hizmet özellik ve gerekleri dikkate alınarak tutulması emredilen diğer defter ve dosyalar da ayrıca tutulur. Daireler Kurulu Kalem Teşkilâtı Madde 48 - Daireler Kurulu başkâtibi (yazı işleri müdürü) kalem teşkilâtındaki memurların amiri olup, görevleri şunlardır: a) Askerî Yargıtay Başkanının emir ve talimatı altında, kalem teşkilâtındaki memurların çalışmalarını, mesaiye devamlarını kontrol ve takip etmek, görevle bağdaşmayan durumlarını Başkana bildirmek, b) Daireler Kurulu gündemini hazırlayıp Başkana imzalatmak, raporların daktilo edilmesini sağlamak, c) Gündemi ve raporları, Daireler Kurulu toplantısına katılacak üyelere toplantı gününden en az 2 gün önce dağıtmak, d) Kararların Başkan tarafından başka türlü emredilmedikçe sırasına göre bekletilmeksizin daktilo edilmesini sağlamak, karar taslağını hazırlayan sözcü üye veya tetkik hâkimine gösterip, imza veya kontrolünü sağladıktan sonra kurul başkanı ve diğer üyelerin imzasına sunmak, e) İşi biten dosyaların veya ara kararlarının bekletilmeden ilgili yerlere gönderilmesini sağlamak, f) Tahliye veya infazın durdurulmasına ilişkin işlemlerde en süratli bir şekilde evrakın ilgili yerlere gönderilmesini sağlamak, g) Defter ve diğer kayıtların düzen1i bir şekilde tutulmasını, karar ve yazıların dosyalanmasını sağlamak, h) Başkan, üye ve tetkik hâkimleri tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek, üye ve tetkik hâkimlerinin verdiği görevlere ilişkin hususlardaki tereddütleri Başkana iletip, onun vereceği emir doğrultusunda görevi yürütmek, Diğer Memurlar Madde 49 - Daireler Kurulu kalem teşkilâtındaki diğer memurlar, Başkan, Üye, tetkik hâkimleri ve başkâtip (yazı işleri müdürü) tarafından verilecek görevleri yapmakla yükümlüdürler. Daireler Kurulu Kaleminde Tutulacak Defter ve Dosyalar Madde 50 - Daireler Kurulu kaleminde aşağıdaki defter ve dosyalar tutulur: a) Defterler; 1- Genel Evrak Kayıt Defteri, 2- Daireler Kuruluna Havale Edilen Dosyaların Kaydına Mahsus Esas Defteri, 3- Karar Defteri, 20
4- Zimmet Defteri, 5- Sözcü Üye ve Tetkik Hâkimi Zimmet Defteri, 6- Fihrist Defteri, b) Dosyalar; 1- Karar Dosyası, 2- Rapor Dosyası, 3- Gündem Dosyası, 4- Hâkim ve Yardımcılarına Ait Not Fişleri ve Bunlara Ait Cetvel Dosyası, 5- Askerî Yargıtay Daireler Kurulunda Görevlendirilen Hâkimler Hakkında Düzen1enen Not ve Sicil İşlemlerine İlişkin Evrak Dosyası, 6- Emir ve Genelgeler Dosyası, 7- Yazışma Dosyası, Diğer Defter ve Dosyalar Madde 51 - Daire, Daireler Kurulu ve diğer idarî birimlerde, Askerî Yargıtay Başkan1ığınca hizmet özellik ve gerekleri dikkate alınarak tutulması uygun görülen defter ve dosyalar ayrıca tutulur. SEKİZİNCİ BÖLÜM Kalemler İle İlgili Müşterek Hükümler Kalemlerde Dosya İncelemesi ve Örnek Çıkarılması Madde 52-(Değişik madde: 5/10/2012 tarihli ve 28432 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İçtüzükle) Kanun yollarına başvurulması nedeniyle Askerî Yargıtay a gönderilen dava dosyalarının müdafi ve katılan vekilince incelenmesi ve örnek alınması, Dairelerde Daire Başkanının, Daireler Kurulunda İkinci Başkanın izniyle yazı işleri müdürü veya görevlendireceği bir kalem personelinin yanında ve gözetiminde gerçekleştirilir. Müdafi ve katılan vekili, bütün tutanak ve belgelerin örneklerini gerekli giderleri karşılayarak harçsız olarak alabilir. Müdafi ve vekilin onanmasını istediği örnekler için 492 sayılı Harçlar Kanunu (1) sayılı Tarife gereğince hesaplanan harcın Maliye Veznesine yatırılması sağlanır. Kanun yolu evresinde vekâletnamesi olmaksızın davayı alıp almayacağı konusunda kanaat edinebilmek isteğiyle başvuran avukatın ve görevlendirdiği stajyerinin dava dosyasını incelemesine izin verilir. Askerî Yargıtay Dairelerinin iddianamenin kabulü kararı vererek ilk yargı yeri olarak bakmaya başladığı dava dosyalarının ve bu davalara ilişkin muhafaza altına alınmış delillerin, sanık ve müdafi, katılan ve vekili, mağdur ya da şikâyetçi ile suçtan zarar gören ve vekillerince veya görevlendirilmiş avukat stajyerlerince incelenmesi ve örnek alınması, Daire Başkanının izniyle yukarda belirtilen esaslara göre yerine getirilir. 21