KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi Kümelerin Tanımlanması ve Önceliklendirilmesi
Rekabetçilik Önem Küme Yönetim Yeteneği Başarılı Kümeler
Kümelerin Tanımlanması ve Önceliklendirilmesinde Dikkate Alınan Kriterler Önem Rekabetçilik Küme Yönetim Yeteneği Ulusal Önceliklerle uyum Firma stratejisi ve rekabet yapısı Strateji Bölgesel önceliklerle uyum Girdi koşulları Ekip İstihdam Talep koşulları Kurumsallık Ciro & ihracat İlgili ve destekleyici sektörler Uzmanlık Potansiyel Devlet Networkler Finansman
Kümelerin Tanımlanması ve Önceliklendirilmesinde Kullanılan Metodlar Önem 3 Yıldız Analizi LQ (Yerellik Katsayısı) Girdi Çıktı Analizi Rekabetçilik Porter ın Elmas Modeli 5 Güç Analizi Kıyaslamalı SWOT Küme Yönetim Yeteneği ESCA (Cluster Labelling) Ulusal Küme Kıyaslama Sistemi
3 Yıldız Analizi Genellikle istihdam üzerinden yapılır. İhracat veya Ciro üzerinden de yapılabilir. ECO* İzmir Büyüklük = Sektör İstihdam Sektör İstihdam >%10 >%4 Baskınlık = Sektör İstihdam Genel İstihdam >%10 >%5 Sektör İstihdam Uzmanlık = Baskınlık = Baskınlık Genel İstihdam Sektör İstihdam >2 >1 ECO: European Cluster Observatory Genel İstihdam
Büyüklük 3 Yıldız Analizi ortalama çizgisi %20 %10 2 Uzmanlık ortalama çizgisi 0 %10 Baskınlık %20
Elmas Modeli Devlet Firma Stratejisi ve Rekabet Yapısı Girdi Koşulları Talep Koşulları İlgili ve Destekleyici Aktörler Şans
Kaynak: Automotive Cluster in Michigan (USA), 8 Mayıs 2009,
Uluslararası Rekabet Analizi Örneği (Elmas Modeli) Kaynak: Turkey s Textiles and Apparel Cluster, 4 Mayıs 2012,
Kaynak: Turkish Automotive Cluster, 5 Mayıs 2011,
DEVLET DEVLET Devlet (-1/Düşük) (-1) Mevzuat, Bürokrasi (-1) Vergiler (-1) Teşvikler ve İthalat Rejimi (0) Ekonomi Firma Stratejisi ve Rekebet Yapısı (Orta/ 0) (-1) Ar-Ge (-1) Yenilikçilik (0) Katmadeğer (-1) Firmalar arası işbirliği (0) Yurtdışına bağımlılık (0) KOBİ yapılanması (0) Rekabet ve rekabet stratejileri (0) İş Sağlığı ve Güvenliği Girdi Koşulları (Düşük/ -1) (0) Nitelikli iş gücü (0) Eğitim (-1) İş makinesi parkı ve niteliği (-1) Enerji (0) Teknoloji (0) Hammadde (0) Altyapı (-1) Kuruluş yeri GİRDİ KOŞULLARI GİRDİ KOŞULLARI FİRMA STRATEJİSİ FİRMA VE REKABET STRATEJİSİ YAPISI VE REKABET YAPISI İLGİLİ VE DESTEKLEYİCİ İLGİLİ VE KURULUŞLAR DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR TALEP KOŞULLARI TALEP KOŞULLARI Talep Koşulları (Orta/ 0) (0) İhracat (0) Satış sonrası hizmet (0) İç talep (0) Kamu kurumlarının talebi İlgili ve Destekleyici Kuruluşlar (Orta/ 0) (0) STK lar (0) Diğer sektörlerle ilişki (0) CE işareti için başvurulacak kurumlar
Türkiye'de Kümelenme Politikasının Geliştirilmesi Projesi. (2009). Eskişehir, Kütahya, Bilecik Seramik İş Kümesi Yol Haritası.
Rekabet Analizi Ölçeklendirme Yüksek Rekabet Gücü Çok Yüksek +2 100 Yüksek +1 75 Rakip Yığın/Kümelerle Eşit Rekabet Gücü Düşük Rekabet Gücü Ortalama 0 50 Düşük -1 25 Çok Düşük -2 0
Uluslararası Rekabet Analizi Örneği (Elmas Modeli) FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI Strateji Rekabet Gücü Kurumsallık İnovasyon ve Ar-ge Kapasitesi İşbirliği GİRDİ KOŞULLARI İnsan Kaynağı Hammadde Maliyetler Altyapı TALEP KOŞULLARI İç Talep Dış Talep Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri İLGİLİ VE DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR Üniversite STK, Oda, OSB Kamu Finans Değer Zinciri DEVLET Destek ve Vergiler Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi Devlet Politikası 100 Kocaeli Otomotiv Yan Sanayi Rekabet Analizi (47) 72 50 60 57 60 59 52 48 57 44 41 50 51 60 39 53 40 30 57 22 33 57 37 37 31 43 0 Kaynak: Kocaeli Sektörel Bazda Rekabet Analizi Raporu, Kocaeli İl Özel İdaresi, 18.08.2011, ISBN: 978-605-359-483-3
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI Strateji Rekabet Gücü Kurumsallık İnovasyon ve Ar-ge Kapasitesi İşbirliği GİRDİ KOŞULLARI İnsan Kaynağı Hammadde Maliyetler Altyapı TALEP KOŞULLARI İç Talep Dış Talep Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri İLGİLİ VE DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR Üniversite STK, Oda, OSB Kamu Finans DEVLET Destek ve Vergiler Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi 100 SamsunMedikal Cihazlar ve Aletler Sektörü Rekabet Analizi(50) 50 515051 63 57 59 48 46 43 60 55 51 525051 49 44 35 414041 313332 38 38 38 49 45 48 464546 67 6968 80 73 76 78 73 75 55 53 50 41 35 38 35 30 23 68 58 51 40 34 37 35 26 20 46 40 43 38 33 35 55 50 47 0 firma ortalaması uzman ortalaması genel ortalama Kaynak:Samsun Ekonomisine Yön Veren Sektörlerin Rekabet Analizi Raporu, Samsun İl Özel İdaresi, Ocak 2011
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI Strateji Rekabet Gücü Kurumsallık İnovasyon ve Ar-ge Kapasitesi İşbirliği GİRDİ KOŞULLARI İnsan Kaynağı Hammadde Maliyetler Altyapı TALEP KOŞULLARI İç Talep Dış Talep Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri İLGİLİ VE DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR Üniversite STK, Oda, OSB Kamu Finans İlgili ve Destekleyici Sektörler DEVLET Destek ve Vergiler Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi Uluslararası Rekabet Analizi Örneği (Elmas Modeli) X Sektörü Uluslararası Rekabet Analizi (-1,22) 2 1,5 1 0,5 0-0,5-1 -1,5-2 Firma Ortalaması Uzman Ortalaması Genel Ortalama Kaynak: innocentric, Örnek Olay Çalışması için Sahte Veri ile Hazırlanmıştır
Kalite Fiyat Çeşitlilik Yenilikçilik Üretim Kapasitesi Hammadde Ürün Tasarımı Paket Tasarımı Marka Bilinirliği Termin Süresi Garanti Süresi Satış Sonrası Servis Web Sayfası Katalog Fuar Katılımı Kongre Katılımı Satış Ekibi Büyüklüğü Satış Ekibi Niteliği Bayi Sayısı Ortalama Belirlenmiş Bir Pazar için Ürün Rekabet Analizi Örneği Üretici Firma (Samsun) Medikal Firma (Pakistan'dan İthalat) Uluslararası Firma (Almanya) ÜRÜN TASARIM SATIŞ GENEL Kaynak: KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi, Samsun Sağlık Ekipmanları Sektörü Pilot Projesi, Eğitim 2 - Grup Çalışması, 11.12.2012
Firma Başına 4 Yıllık Üniversite Mezunu Oranı % 100 90 80 70 Bilişim 4 yıllık üniversite mezunu ve yabancı dil bilen personel oranlarına bakıldığında Bilişim Sektörü, Metal İşleme ve otomotiv Sektörlerine göre oldukça önde gelmektedir. Bu nedenle bilişim sektörü sağladığı istihdamın niteliği açısından diğer sektörlere göre bölge için daha avantajlıdır. 60 50 40 30 20 10 0 Otomotiv Yan Sanayi Metal İşleme İnnoCentric İstihdam Nitelik-Nicelik Matrisi 2011 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Firma Başına Yabancı Dil Bilen Personel Oranı % Ancak Bilişim Sektöründeki firmalar genellikle mikro ölçeklidir. Bu nedenle firma başına nitelikli insan kaynağı yüzdeleri yüksek olsa da, firma başına sağladıkları nitelikli insan kaynağı istihdamı düşüktür. Mevcut Durum itibarı ile sektörlerin bölgede sağladıkları nitelikli insan kaynağı istihdamı açısından karşılaştırıldığında bilişim sektörünün ve metal işleme sektörünün hiçbir zaman otomotiv sektörünü yakalaması mümkün görülmemektedir. Ancak bilişim vadisi projesi gerçekleştiği taktirde bölgeye sağladıkları nitelikli insan kaynağı istihdamı açısından bilişim sektörünün otomotiv yan sanayinin önüne geçeceği de çok açıktır. Kaynak: Kocaeli Sektörel Bazda Rekabet Analizi Raporu, Kocaeli İl Özel İdaresi, 18.08.2011, ISBN: 978-605-359-483-3
İnnoCentric Katma Değer Tablosu 2011 BÜYÜK ÖLÇEKLİ OTOMOTİV YAN SANAYİ METAL İŞLEME BİLİŞİM 250 Çalışan 25.000.000 TL Ciro ORTA ÖLÇEKLİ 50 Çalışan 5.000.000 TL Ciro KÜÇÜK ÖLÇEKLİ 10 Çalışan 1.000.000 TL Ciro MİKRO ÖLÇEKLİ Bu matris sektörlerin rekabet gücü ölçümlerini doğrulamak amacı ile kullanılmaktadır. Görüleceği üzere rekabet gücü ölçümlenen her sektör için işletme büyüklüğü tanımı kullanılarak çalışan sayısı ve ciro açısından konumlandırma yapılmıştır. Mevcut durum itibarı ile Otomotiv Yan Sanayi Sektörünün yukarıdaki grafikteki ciro konumu çalışan sayısı konumundan daha yüksektir. Bu da sektörün katma değerli çalıştığı anlamına gelir. Metal işleme ve Bilişim sektörlerinin ciro konumu çalışan sayısı konumundan daha düşük seviyededir. Mevcut durum itibarı ile katma değersiz çalıştıklarını göstermektedir. Yukarıdaki tablo genel olarak değerlendirildiğinde Otomotiv Yan Sanayi, Metal İşleme ve Bilişim Sektörleri için sırasıyla ölçümlenen 51, 35,33 değerleri ile uyum içinde olduğu görülmektedir. Kaynak: Kocaeli Sektörel Bazda Rekabet Analizi Raporu, Kocaeli İl Özel İdaresi, 18.08.2011, ISBN: 978-605-359-483-3
Firma Başına Ortalama Ciro (Milyon TL) METAL İŞLEME BİLİŞİM BİLİŞİM METAL İŞLEME BİLİŞİM METAL İŞLEME OTOMOTİV YAN SANAYİ OTOMOTİV YAN SANAYİ OTOMOTİV YAN SANAYİ Sektörlerin Yıllara Göre İhracat-Yurtiçi Dağılımı 30 25 20 15 10 5 0 2009 2010 2011 İhracat 3,71 0,16 0,06 5,37 0,32 0,11 7,58 0,58 0,08 Yurtiçi 12,16 1,83 0,66 16,33 2,31 0,75 20,25 3,69 0,83 Kaynak: Kocaeli Sektörel Bazda Rekabet Analizi Raporu, Kocaeli İl Özel İdaresi, 18.08.2011, ISBN: 978-605-359-483-3
Yurtiçi Pazar Payı 100 90 80 70 60 Uluslararası Rekabet Gücü Düşük Sektör Yıldız Sektör Pazar Dominasyonu Matrisi sektörlerin yurtiçi ve yurtdışı pazar performanslarından yola çıkarak sektörlerin rekabet güçlerini belirlemek için kullanılır. Ortalama çizgileri karşılaştırması yapılan üç sektörün ortalama değeri bulunarak elde edilmiştir. Bu nedenle sektörlerin matristeki pozisyonları sadece kendi aralarındaki göreceli değerlendirme yapmak için kullanılmalıdır. 50 40 30 20 10 0 Metal İşleme Rekabet Gücü Düşük Sektör Otomotiv Yan Sanayi Doğal Rekabetçi Sektör innocentric Pazar Dominasyonu Matrisi 2011 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Bilişim Cirodaki İhracat Oranı Kocaeli de rekabet gücü ölçümlenen sektörler Pazar Dominasyonu Matrisine yerleştirildiğinde Otomotiv Yan Sanayi Sektörü yıldız sektör alanında, Metal İşleme Sektörü uluslar arası rekabet gücü düşük sektör alanında, Bilişim Sektörü rekabet gücü düşük sektör alanında konumlanmaktadır. Yukarıdaki tablo genel olarak değerlendirildiğinde Otomotiv Yan Sanayi, Metal İşleme ve Bilişim Sektörleri için sırasıyla ölçümlenen 51, 35,33 rekabet gücü değerleri ile uyum içinde olduğu görülmektedir. Kaynak: Kocaeli Sektörel Bazda Rekabet Analizi Raporu, Kocaeli İl Özel İdaresi, 18.08.2011, ISBN: 978-605-359-483-3
Düşük Pazarın büyüme oranı Yüksek Pazar payı Yüksek Düşük B A C D
Katılımınız için Teşekkürler