MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ 26 YILI FAALİYET RAPORU Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı 27
I- GENEL BİLGİLER A- Misyon ve Vizyon Misyonumuz ülkemizin değişik ölçekte jeoloji haritalarını üreterek kullanıcılar için alt yapı bilgileri hazırlamaktır. Vizyonumuz, halkımızın refahı ve güvenliği için tüm yerbilim verilerinin üretildiği, yerbilimleri konusunda alt yapı bilgisi üreten ve araştırmacılık niteliğiyle ön plana çıkan bir kurum olmaktır. B- Yetki, Görev ve Sorumluluklar Jeoloji Etütleri Dairesi, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün 284 sayılı kuruluş kanununda, Ülkemizin işletmeye elverişli madenlerini aramak, bulunanların kalite ve rezervlerini tespit etmek ve ayrıca madencilik sektörüne hizmet verecek alt yapı çalışmalarını yapmak şeklinde özetlenen görevlerinin yerine getirilmesinde, yer yüzeyinin en uygun bir şekilde planlanmasına ve kullanılmasına dönük çalışmaların yanında kurum sorumluluğunun ana ilkelerine sadık kalarak jeoloji ile ilgili her türlü çalışmaları yapar. Bu anlayışla Jeoloji Etütleri Dairesi, 1- Ülkemizin jeolojik yapısını ortaya koymak, 2- Değişik amaç ve ölçekli jeoloji haritaları yapmak, 3- Jeoloji raporları düzenleyerek elde edilmiş bilgileri ilgili kamuoyuna sunmak, böylece doğal kaynakların aranmasına ve işletilmesine yönelik faaliyetlerin alt yapısını oluşturmak, 4- Çevre jeolojisi ve mühendislik jeolojisi projeleri gerçekleştirmek, bu çerçevede arazi kullanım haritaları üreterek sanayi bölgeleri, yerleşim, baraj santral vb. nin yer seçimini yönlendirmek, karayolu, demiryolu, köprü, tünel güzergah etütlerini yapmak, 5- Ülkemizin aktif kırık hatlarını belirleyerek bu hatlar boyunca depremsellik çalışmaları yapmak, böylece deprem gibi çok yönlü araştırmaları gerektiren bir konuda jeolojik yaklaşımlar sergileyerek, depremlerin olumsuz etkilerini azaltma yönündeki çalışmalara katkıda bulunmak, 6- Yurdumuzdaki mağaraların tarihsel, turistik, ekonomik ve kültürel potansiyellerinin belirlemek amacıyla mağara etütleri yapmak, 7- Nitelikli kadroların yetiştirilmesine yönelik hizmet içi eğitim olanaklarını sağlamak, 8- Uzaktan algılama çalışmaları ile kurum içi ve kurum dışı projelere destek vermek, maden arama, doğal afet vb. çalışmalara katkıda bulunmak, 9- Sağlık sektörüne, yapılacak çalışmalarla katkıda bulunmak, 1- Doğal anıtlarımızı değerlendirmek, onları tanıtmak, korumak ve ülke turizmine kazandırmak görevlerini üstlenmiştir. 1
B- İdareye İlişkin Bilgiler 1- Fiziksel Yapı Jeoloji Etütleri Dairesi ni oluşturulan birimler diğer dairelere ait birimlerle birlikte olmak üzere 4 Blok içine yerleşmiştir. Genel Harita Arşivi Uzaktan Algılama Merkezi JEOLOJİ ETÜTLERİ ANLIĞI G BLOK E BLOK Bu yerleşim düzeni içersinde, C blokta Genel Harita Arşivi, G blokta Daire Başkanlığı, AR- GE Planlama ve Değerlendirme Koordinatörlüğü ile Jeoloji Projeleri Koordinatörlüğü, E blokta Yer Dinamikleri Araştırma ve Değerlendirme Koordinatörlüğü ve müstakil bir blokta Uzaktan Algılama Merkezi hizmet vermektedir. 2- Örgüt Yapısı Daire Başkanlığı'nın idari yapısını; Daire Başkanı'na bağlı 4 koordinatörlük ve 1 Büro Şefliği ile Koordinatörlüklere bağlı olarak görev yapan 1 Birim Yöneticiliği oluşturur. Daire örgüt yapısı aşağıda verilmiştir. DAİRE BAŞKANI AR-GE Planlama ve Değerlendirme Koordinatörlüğü Jeoloji Araştırmaları Koordinatörlüğü Yer Dinamikleri Araştırma ve Değerlendirme Koordinatörlüğü Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Koordinatörlüğü Proje İzleme ve Destek Birimi Jeoloji Araştırmaları Birimi Uygulamalı Jeoloji Birimi Uzaktan Algılama Uygulamaları Birimi Harita Arşivi Birimi Paleontoloji Birimi Karstve Mağara Araştırmaları Birimi Coğrafi Bilgi Sistemleri Uyg. Birimi Büro Şefliği Aktif Tektonik Araştırmaları Birimi Sistem-Destek Birimi 2
3- Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Etkinlik ve verimliliğin artırılması amacıyla Genel Müdürlüğümüzün hizmetlerinin yürütülmesi sırasında bilgi ve teknoloji kaynaklarından azami ölçüde faydalanılmaktadır. Uzaktan Algılama Türkiye'deki Uzaktan Algılama çalışmalarının öncüsü olarak 197'lerde çalışmalara başlayan Genel Müdürlüğümüzde, 1991 yılında gelişmiş ülkelerdeki uzaktan algılama tesislerini de örnek alan modern cihazlardan kurulu bir laboratuar oluşturuldu. Bu merkez için planlanan etkinlikler yerbilimlerinin birçok disiplininde kullanılabilen, Uzaktan Algılama ve Cografi Bilgi Sistemleri çalışmalarıdır. Merkezimizde bu kapsamda Görüntü Analiz ve Coğrafi Bilgi Sistemleri konularında çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Uzaktan Algılama Merkezinde kullanılan donanım ve yazılımlar aşağıda verilmiştir. Donanım Grafik 1: Uzaktan algılama donanımları Spektrometre A Tarayıcı Ploter Tarayıcı Yazıcı Server Faks Dizüstü Bilgisayar Bilgisayar(WS) Bilgisayar(PC) Fotokopi 1 2 2 2 1 1 3 6 7 8 1 2 4 6 8 1 12 Yazılım 9 Adet ERDAS Imagine/Lieca 8.6 / 8.7 2 Adet RSI ENVI 4.3 7 Adet PCI Geomatica 9.1 5 Adet MicroImages TNT 7. 1 Adet EarthView SAR APP 9 Adet ArcGIS Desktop 9.2 6 Adet ArcInfo Workstation 8.1 / 9.2 1 Adet Surfer 6. 25 Adet Symantec Corp. Edition (Server) 18 Adet Office XP 23 9 Adet PhotoShop 7.CE 9 Adet Acrobat R/W 5.CE 9 Adet CorelSuite 11 3
Coğrafi Bilgi Sistemleri Birimi Donanımları Grafik 2: CBS donanımları A Tarayıcı 1 Ploter 2 Yazıcı Bilgisayar (PC) 1 1 Bilgisayar (WS) 1 2 4 6 8 1 12 Coğrafi Bilgi Sistemleri Birimi Yazılımları WİNDOWS XP PROF. ArcGIS/ArcMAP 9.1, ArcMAP 8.3 26 yılında dairemiz tarafından uygulanan projelerde kullanılan bilgisayarlar ve teknolojik cihazlara ilişkin bilgiler ise aşağıda gösterilmektedir. Grafik 3:Projeler Donanımları A Tarayıcı 1 Ploter 1 Tarayıcı 4 Yazıcı 23 Wireless Modem 1 Faks 1 Laptop 11 Bilgisayar 64 Fotokopi 1 1 2 3 4 5 6 7 4
4- İnsan Kaynakları Jeoloji Etütleri Dairesi nde 17.8.26 tarihi itibariyle toplam 186 personel görev yapmakta olup, unvanlara göre dağılımı aşağıda verilmiştir. Daire personelinin % 74,3'ü Jeoloji Mühendisi, % 6,15'i Jeomorfolog ve % 1,2 si Hidrojeoloji Mühendisi, % 1,2 si Jeolog ve % 1,2 si Maden Mühendisi olarak projelere doğrudan katkıları bulunmaktadır. Personelimizin %11,74 ü oluşturan 21 kişi idari, % 4,48 i oluşturan 8 kişi ise geçici işçi statüsüyle görev yapmaktadırlar. Grafik 4: Personelin Unvan ve Görevlere Göre Dağılımı GEÇİCİ 8 (% 4,47) BİLGİSAYAR İŞLT. HİZMETLİ 1 (%,56) 1 (%,56) VERİ HAZ. 4 (% 2,23) PROGRAMCI 1 (%,56) MEMUR 4 (% 2,23) PROGRAM YRD. 1 (%,56) ŞEF 3 (% 1,68) AYNİYAT MEMURU 2 (% 1,12) İNŞAAT TEKNİKERİ 1 (%,56) TEKNİK RESSAM JEOMORFOLOG 3 (% 1,68) 11 % 6,15 JEOLOG 2 (% 1,12) MADEN MÜHENDİSİ HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ JEOLOJİ MÜHENDİSİ 2 2 (% 1,12) (% 1,12) 133 (% 74,34) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 Kadrolu personelin yaş gruplarına göre dağılımı aşağıda gösterilmektedir. Toplam personelin yaklaşık % 4,94 ünün 3-4 yaş aralığında bulunduğu gözlemlenmektedir. 3 yaşın altında bulunan personel yaklaşık % 22 civarında bir grup oluştururken, yaklaşık % 2 civarındaki personel 41-5 yaş aralığındadır. Grafik 5: Kadrolu Personelin Yaş Gruplarına Göre Sayısal Dağılımı (Geçici işçiler hariç) 51 ve + 29 (% 16,96) 41-5 34 (% 19,88) 31-4 7 (% 4,94) 26-3 35 (% 2,47) 2-25 3 (% 1,75) 2 4 6 8 5
Personelin hizmet yıllarına göre sayısal ve oransal dağılımına ilişkin bilgiler aşağıda detaylandırılmıştır. Dairemiz kadrolu personelinin %33'lik kısmının 1 yıldan fazla kamu hizmeti tecrübesinin bulunması, yürütülen çalışmaların kalitesinde ve sürekliliğin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Ancak % 67 lik kısmın ise ivedilikle deneyim kazanması gerekmektedir. Grafik 6: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Hizmet Yılı Dağılımı 31 ve + 9 % 5,26 21-3 25 % 14,62 11-2 23 % 13,45 6-1 47 % 27,49 3-5 31 % 18,13-2 36 % 21,5 1 2 3 4 5 Personelin cinsiyet durumuna ilişkin veriler aşağıda yer almaktadır. Tüm çalışan personelin % 37,43 ü bayan elemanlardan oluşmaktadır. Grafik 7: Kadrolu Personelin Cinsiyet Dağılımı 12 % 62,57 1 8 6 4 2 112 Bay % 37,43 67 Bayan Dairemiz personel yapısının zaman içerisinde alanında uzmanlaşmış ve tamamıyla nitelikli kadrolardan oluşması hedeflenmektedir. 16 6
26 yılı sonu itibarıyla dairemiz kadrolu personelinin eğitim durumu sayısal ve oransal olarak aşağıdaki grafikte gösterilmektedir. Grafik 8: Kadrolu ve Sözleşmeli Personelin Eğitim Durumu 7 ORTAOKUL (% 3,91) LİSE 14 (% 7,82) ÖNLİSANS 5 (% 2,79) LİSANS YÜKSEK LİSANS 6 65 (% 33,52) (% 36,31) DOKTORA 27 (% 15,8) 1 2 3 4 5 6 7 Grafikte de görüldüğü gibi lise düzeyinin altında 7 personel bulunmakta olup bunlar genel olarak yardımcı hizmetler kadrosunda istihdam edilen ve emeklilik aşamasına gelmiş olan personeldir. Dairemize yeni alınan personelin genel olarak üniversite eğitimine sahip olanlar arasından temini yoluna gidilmekte ve önümüzdeki 5 yıllık dönemde destek hizmetleri dışındaki personelin yüksek lisans seviyesi ve üstü eğitime sahip olmalarının sağlanması hedeflenmektedir. 26 yılı içinde dairemiz teknik personeli 31 bilimsel toplantıya katılınmış, toplam 44 bildiri sunulmuş ve 9 makale yayınlanmıştır. 5- Sunulan Hizmetler Kurumumuz tarafından gerçekleştirilen çalışmalar aşağıda ana başlıklar olarak belirtilmiştir. 1/25. ölçekli jeoloji haritaları Çeşitli ölçekte sayısal ve kağıt baskı jeoloji haritaları Jeoloji haritaları yapımı Paleontoloji tanımlamaları Metropol alanlar için yerbilim verilerinin üretilmesi Mağara etütleri Kent ve stratejik yapılar için yer seçim çalışmaları Fay ve deprem çalışmaları Heyelan haritaları Uzaktan algılama Doğal anıtlara ilişkin veri üretimi Sağlığa zararlı minerallerin ve dağılımlarının belirlenmesi 7
Jeoloji araştırmalarından yararlanma alan ve konuları aşağıda tablo halinde verilmiştir. Jeoloji Araştırmaları Jeoloji Haritaları Sanayi / Enerji Çevre Sorunları Doğal Afetler Yer Seçimi Turizm Sağlık Büyük Mühendiislik Yapıları Alt Yapı Hizmetleri Maden ve Endüstriyel Hammadeler (Demir, Krom, Altın) Yerleşim Alanlarının Çevre Sorunlarının Çözümü Deprem Sanayi Tesisleri Doğal Anıtların Belirlenmesi Sağlığa Zararlı Minerallerin ve Dağılımlarının Belirlenmesi Köprü Yol Tünel Enerji Hammaddeleri (Petrol,Doğal Gaz, Kömür, Radyoaktif Mineraller v.b.) Katı Atık Depolama Alanı Belirleme Heyelan Kentsel Yerleşim Alanları Mağara Çalışmaları Baraj Sel Jeoturizm 8
II- AMAÇ VE HEDEFLER A. İdarenin Amaç ve Hedefleri Ülkemiz, jeolojisi karmaşık ve tektonik bakımından oldukça aktif bir kuşak üzerinde yer almaktadır. Jeolojideki bu karmaşıklık yeraltı kaynaklarının bulunmasını güçleştirdiği gibi, mevcut kaynakların işletilmesi aşamasında önemli problemlerin doğmasına ve fiziksel çevrede pek çok sorunla karşılaşılmasına neden olmaktadır. Bunun yanında yer hareketleri sonucunda deprem, heyelan ve volkanik faaliyetlere bağlı olarak doğal afetler meydana gelmekte, maddi ve manevi telafisi imkansız zararlara yol açmaktadır. Hem halkımızın güvenlik ve refah düzeyini artırmak, hem de küreselleşen dünyanın gelişmiş ülkelerine ayak uydurabilmek amacıyla, dairemiz, ülkemizin yerbilimsel problemlerini çözümlemek üzere aşağıdaki hedefleri belirlemiştir. AMAÇ Hazırlanan araştırma projeleri ile ülkemizin jeolojik yapısını ortaya koymak, doğal kaynakların aranma ve işletilmesine yönelik faaliyetlerin alt yapısını oluşturmak. Fiziksel çevrede karşılaşılan sorunları çözmek. Depremsellik çalışmaları yapmak. HEDEF Değişik tür ve ölçekli jeoloji haritaları yapmak, jeoloji raporları düzenleyerek ilgili kamuoyuna sunmak. Uygulamaya yönelik çevre jeolojisi ve mühendislik jeolojisi projeleri gerçekleştirmek, bu çerçevede arazi kullanım haritaları üreterek sanayi bölgeleri, yerleşim, baraj, santral vb. nin yer seçimini yönlendirmek, karayolu, demiryolu, köprü, tünel güzergah etütlerini yapmak. Ülkemizin aktif kırık hatlarını belirlemek. Tarihsel, turistik, ekonomik ve kültürel potansiyellerini belirlemek. Sağlık sektörüne katkıda bulunmak. Ülkemizin yerbilimsel problemlerini çözümlemek. Mağara etütleri yapmak, doğal anıtlarımızı değerlendirmek, onları tanıtmak, korumak. Ülkemizin riskli alanlarını belirlemek. Nitelikli kadroları yetiştirmek. B-Temel Politikalar ve Öncelikler Halkımızın güvenlik ve refah düzeyini artırmak üzere doğal kaynakların bulunmasına ve yer yüzeyinin kullanılmasına dönük karada ve denizde jeolojik araştırmalar yapmak, değişik amaç ve türde jeoloji haritaları üretmek, bu anlamda ülkenin jeodinamik evrimini kurmak; bunu gerçekleştirirken de jeolojik miras bilincini oluşturarak doğal anıt olabilecek oluşukları gelecek kuşaklara bırakmak Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı'nın politikasıdır. 9
Bu politika doğrultusunda öncelikli araştırma konuları; POLİTİKA JEOLOJİK ARAŞTIRMALAR YAPARAK ÜLKEMİZİN JEOLOJİ HARİTALARININ ÜRETİLMESİ POLİTİKASI Doğal kaynakların bulunmasına dönük değişik amaç ve türde jeoloji haritaları üretmek, bu anlamda ülkemizin jeodinamik evrimini ortaya çıkarmak üzere jeoloji araştırmaları yapılacaktır. ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN KULLANICILARIN VE TOPLUMUN HİZMETİNE SUNULMASI POLİTİKASI Üretilen harita ve jeolojik bilgilerin toplum yararına hizmete sunulabilmesi için orta ve küçük ölçekte jeoloji haritalarının basılarak kullanıcıların hizmetine sunulması ve jeolojik bilgileri üretmeye yönelik veri tabanının oluşturulması amaçlanmaktadır. DOĞAL AFET ZARARLARININ EN AZA İNDİRİLMESİ Ülkemizi etkileyen doğal afetlerin çoğunluğunun jeolojik kökenli olması nedeniyle doğal afetlerle mücadelede, hazırlık dönemi çalışmalarına yönelik deprem ve heyelan envanterlerini sayısal ÖNCELİKLER Bu kapsamda 1/25. ölçekli jeoloji haritalarının güncelleştirilmesi hedeflenmektedir. Yerbilimleri konusunda alt yapı hizmetleri üretebilmek, MTA'nın kendi temel bilgi birikimini arttırmak, ülkemizin çeşitli ölçekli jeoloji haritaları ihtiyacını karşılamak ve ülkenin üzerinde bulunduğu yer kabuğunun jeolojik evrimini ortaya çıkartabilmek için, geçmiş yıllarda yapılmış ancak günün ihtiyaçlarına her alanda cevap veremeyen 1/25. ölçekli jeoloji haritaları günün koşullarına uygun temel bilgileri içerecek şekilde güncelleştirilecektir. Bu kapsamda değişik ölçekte jeoloji haritaları basılarak yerbilimcilerin hizmetine sunulacaktır. 1/1. ölçekte ve 1/25. ölçekteki haritaların basımı öncelikli olarak gerçekleştirilecektir. Maden aramalarında bölgesel prospeksiyon amaçlı kullanılan ve özellikle özel sektör madenciliği ile doğalgaz boru hattı, otoyol, baraj, kentsel alanların ve sanayi bölgelerinin makroplanlamasında ihtiyaç duyulan haritaların basıma hazırlanması çalışmaları yapılacaktır. Üretilen verilerin, gerek Coğrafi Bilgi Sitemlerinde sayısallaştırılan değişik ölçekteki jeoloji haritaları, gerekse sayısal ortamlarda hazırlanan araştırma raporları şeklinde veri tabanında arşivlenerek kurumların kullanımına sunulması hedeflenmiştir. Doğal afet kaynağı araştırmaları ve haritalamaları, Deniz jeolojisi-jeofiziği araştırmaları ve haritalamaları yaparak kullanıcıların hizmetine sunmak amaçlanmaktadır. Ülkemizde deprem kaynağı olan diri (aktif) 1
ortamda hazırlayarak, doğal afet tehlikesinin ve buna bağlı oluşacak riskin ortaya konulması çalışmalarına temel veriler oluşturmak. ARAZİ KULLANIM PLANLAMASINDA YERBİLİM VERİLERİ Çevre ve arazi kullanım planlamalarında karar vericiler için gerekli olan temel yerbilim verilerinin toplanması amaçlanmaktadır. DOĞAL YAPI VE ANITLARIN TARİHSEL, TURİSTİK, EKONOMİK VE KÜLTÜREL POTANSİYELLERİNİ ARAŞTIRMA POLİTİKASI Yeryuvarının oluşumundan günümüze değin geçirmiş olduğu jeolojik süreçlerin kayıtlarının saklı olduğu Jeolojik Miras Alanları nın yok olmasının önlenebilmesi için yapılacak örnek çalışmalarla, ülkemizin Jeolojik Anıtları nın kayıtlarının derlenmesi ve envanter çalışmalarının başlatılmasına ve giderek artan koruma çabalarına katkı sağlanabilecektir. Karstik alanlar ve özellikle mağaraların; koruma ve kullanım yöntemlerinin ve ülkemizdeki dağılımlarının belirlenmesi, sistemlerin ileriye yönelik çevresel etkilere karşı davranışlarının saptaması, çalışmalarının yapılması, ekonomi ve jeoturizm açısından bir gerekliliktir. YERBİLİMLERİ DÜNYASINA YENİ VERİLER KAZANDIRMAK Gelişme sürecinde olan ülkemizde ekonomik çıkarları ve hızlı kalkınmayı hedef alan çalışmaların, istenilen amaca ulaşabilmesi için araştırma niteliği taşımasına özen gösterilmeli ve bunlardan temel, uygulamalı araştırmaların ve geliştirme çalışmalarının fayların jeolojik geçmişteki davranışları ve olası depremlerin yeri, büyüklüğü, kırılacak fayın uzunluğu ile depremlerin tekrarlanma sıklığına dayalı jeoistatistiksel tahminler yapılmasına olanak sağlayacak paleosismoloji çalışmaları yapılmaktadır. Bu kapsamda, Bölgesel Planlamalarda temel yerbilim verileri araştırmaları yapmak; kentleşme, yol, baraj, tünel vb. mühendislik hizmetleri çalışmaları yapmak hedeflenmektedir. Bu araştırmalar sonucu tematik olarak üretilen haritalar bölgesel planlamalarda temel veri sağlayacak özelliktedir. Bu politika doğrultusunda, ülkemizde yer alan mağaralar ile jeolojik miras olabilecek doğal anıtlarımızı değerlendirme, onları tanıtma, koruma ve ülke turizmine kazandırma çalışmaları yapılmaktadır. Milli Parkların Jeolojisi ve Türkiye Jeopark Alanlarının Belirlenmesi ile ülkemizin önemli doğa varlıklarının koruma altına alındığı jeolojik miras konumundaki bölgelerin, bu anlamda jeoloji haritalarının hazırlanması hedeflenmektedir. Türkiye nin eriyebilir kayalarının bulunduğu bölgelerinde, yüzey ve yeraltı karst sistemlerini belirli bir program dahilinde, başlangıcından günümüze olan oluşum ve gelişim süreçlerini incelemek, doğal kaynakların (mağara, yeraltısuyu, plaser maden yatakları) ve karst ekosistemlerinin koruma ve ekonomik olarak kullanım yöntemlerini belirlemek hedeflenmektedir. Yerbilimlerinin çeşitli dallarında gerek Genel Müdürlüğümüz kendi uzman kadrosu tarafından, gerekse üniversite ve yabancı uzmanlarla ortak olarak hazırlan çalışmaları gerçekleştirmek ve bu çalışmaları desteklemek hedeflenmektedir. Türkiye genelinde yapılacak olan jeolojik etütlerle 11
herbirine gerekli önem verilmelidir. Yer altındaki bilinmeyen maden yataklarının ortaya çıkarılabilmesi, günümüz koşullarında çok gerekli olan mühendislik hizmetlerinin verilebilmesi ve tüm canlılar için vazgeçilmez unsur olan doğal çevrenin doğru ve yararlı olarak kullanılabilmesi için gerekli olan alt yapı çalışmalarını oluşturmak, ancak yapılacak bilimsel araştırmaları destekleyerek gerçekleştirilebilir. Bu nedenle yapılacak olan bireysel çalışmaların desteklenmesi kurumumuz çalışmaları açısından çok önemli görülmektedir. NİTELİKLİ ARAŞTIRMACI YETİŞTİRME POLİTİKASI Kurumumuzda yeni göreve başlayan jeoloji Mühendislerine işe uyum sağlama, yönlendirme, yönlendirildiği konularda bilgilere ulaşma, kısmi görevlendirme, üzerine düşen görevi yerine getirme alışkanlığını kazandırmaktır. çeşitli jeolojik sorunlara çözüm aranarak, ülkemizin jeolojisine katkıda bulunulacaktır. Bu kapsamda gerek bireysel, gerek üniversitelerle, gerek uluslararası kişi ve kuruluşlarla ortak projeler gerçekleştirilmektedir. Kurumumuza ve ülkemiz yerbilim dünyasına nitelikli araştırmacılar kazandırabilmek için eğitim çalışmaları yapmak, araştırmacılara kendilerini geliştirebilecekleri eğitim olanakları sağlamak. 12
A- Mali Bilgiler III- FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER 1- Bütçe Uygulama Sonuçları Jeoloji Etütleri Dairesi projelerinin uygulanabilmesi için 26 yılında 3.67., YTL ödenek ayrılmış olup, projelerin 26 yılı harcamaları detaylı olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir. 26 yılı içinde makine ve teçhizat alımları yanı sıra, uygulanması planlanan 24 adet araştırma projesi faaliyette bulunmuştur. Bunun yanında ücretli işler kapsamında mağaralarda ön etüt araştırmaları, Amasya ilinin Arazi Kullanım Planlaması Yerbilim Verileri Projesi, Van ilinin Arazi Kullanım Planlaması Yerbilim Verileri Projesi ile TAEK (Sinop) Sinop Nükleer Teknoloji Merkezi Yer Bilim Verilerinin Araştırılması projesi de diğer araştırma projelerine ilave olarak uygulamaya konulmuştur. Aşağıdaki tabloda da detayları görüldüğü gibi, Jeoloji Etütleri Dairesi nin 26 yılı ödeneği 3.67., YTL olup, bunun 2.229.219,89 YTL sı (% 6,74) harcanmış, 1.176. YTL ödenek iadesi yapılmıştır. REVİZE ÖDENEK HARCANAN KALAN ÖDENEK İADE EDİLEN (YTL) ÖDENEK ÖDENEK 3.67. 2.229.219,89 1.44.78,11 1.176. 4 %6,74 3 2 1 ÖDENEK 367 GERÇEKLEŞE N 2229219,89 13
2.5., Revize Ödenek Harcanan Yüzdesi YENİ TÜRK LİRASI (YTL) % 98,13 3.67., % 6,74 2.229.219,89 % 113,75 2.., GENEL TOPLAM % 93,83 YENİ TÜRK LİRASI (YTL) 1.5., 1.., % 45,53 2.133.5, % 52,8 1.126.58, % 76,34 % 45,65 % 76,62 % 69,57 5.,, 67., 35.1,51 İDAME YENİLEME- MAKİNA TECHİZAT ALIMI JEOLOJİK VE JEOFİZİK ARAŞTIRMALAR 1.15.5, 843.884,61 Jeolojik Araştırmalar 146., % 1,79 2.614,5 Diri fay ve Paleosismoloji Araştırmaları 6., 58.879,3 Tematik Haritalar 55, 25.17 Deniz Araştırmaları 222., 17.312,43 Karst ve Mağara Araştırmaları % 6,13 6., 36.771 Harita Hazırlanması ve Basımı 176., 122.436,4 BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR 295., 276.88,81 ULUSAL VE ULUSARASI ARAŞTIRMALAR 34.5, ÜCRETLİ İŞLER 387.35,96 14
Jeoloji Etütleri Dairesinin 26 yılı tüm proje ödenek ve harcamaları ise aşağıdaki tabloda sunulmuştur. 26 YILI DETAYLI PROJE HARCAMA TABLOSU Ö.KOD.NO. PROJE ADI REVİZE ÖDENEK HARCANAN HARCANAN YÜZDE İDAME YENİLEME-MAKİNA TECHİZAT ALIMI 67. 35.1,51 % 45,53 26-3-6.1 Jeolojik alet ve Cihaz Alımı 25. 28.684,38 % 83,47 26-3-6.2 U. A. Merkezi, Malzeme ve Yedekleri 25. 91.686,88 % 36,67 26-3-6.3 Topoğrafik Harita Arşivinin Yenilenmesi 15. 4.729,25 % 3,15 26-2-6.1 MTA-Sismik1 Gemisi ve Sığ Etüt Botu Etüt cihazları Alımı ve Bakım Onarım 2., %, JEOLOJİK VE JEOFİZİK ARAŞTIRMALAR Jeolojik Araştırmalar 1.15.5 843.884,61 % 76,34 26-3-14.1 Jeoloji Ön Etütleri 129.5 63.591,64 % 49,11 26-3-14.2 26-3-14.3 Doğu Toroslar ın Jeodinamik Evrimi (Kayseri, Sivas, Malatya, Kahramanmaraş) Doğu Toroslar ın Jeodinamik Evrimi (Kahramanmaraş, Sivas, Malatya, Adıyaman) 195. 155.16,44 % 79,57 199. 144.844,39 % 72,79 26-3-14.4 Orta Torosların Jeodinamik Evrimi 215. 155.25,9 % 72,11 26-3-14.5 Karakaya Kuşağının Jeolojisi Ve Jeodinamik Evrimi (Bursa-Balıkesir Bölümü) 23. 19.587,96 % 93,89 26-3-14.6 Eskişehir-Ankara Arasında Kalan Bölgenin Jeolojisi 164. 134.674,28 % 82,12 26-3-14.7 26-3-14.8 Diri Fay ve Paleosismoloji Araştırmaları 146. 2.614,5 % 1,79 Türkiye Diri Fay Haritası nın Güncellenmesi Ve Diri Fay Veri Tabanı Oluşturulması 14. 2.614,5 % 1,87 İzmir Körfezi ve Sığacık Körfezinde Sığ Sismik Yöntemlerle Kıyıötesi Aktif Fayların İncelenmesi 6., %, Tematik Haritalar 6. 58.879,3 % 98,13 26-3-14.9 Türkiye Heyelan Haritası 6. 58.879,3 % 98,13 Karst ve Mağara Araştırmaları 222. 17.312,43 % 76,72 26-3-14.1 Türkiye Karst Ve Mağara Araştırmaları Projesi 193. 141.939,67 % 73,54 26-3-14.11 Mağaralarda Paleosismoloji Araştırmaları 29. 28.372,76 % 97,84 Deniz Araştırmaları 55. 25.17, %45,64 26-3-14.12 Deniz Jeolojisi ve Jeofiziği Araştırmaları 55. 25.17, %45,64 Harita Hazırlanması ve Basımı 6. 36.771, % 6,13 26-3-15.1 Küçük Ölçekli Haritaların Hazırlanması Ve Basımı Projesi 6. 36.771, % 6,13 BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR 176. 122.436,4 % 69,57 26-3-16.1 Türkiye Stratigrafi Komitesi Litostratigrafi Adlamaları Projesi 1. 4.636,9 % 46,37 26-3-16.2 KB Anadolu daki Paleozoyik Yaşlı Jeolojik Birimlerin Paleocoğrafik Konumu Ve Jeodinamik Evrimi 1. 7.93,5 % 79,31 26-3-16.3 Ankara Ve Yakın Çevresinin Tersiyer Volkanizması 4. 3.582, % 76,46 26-3-16.4 Arazi Uygulamaları Geliştirme Projesi 12. 8.592,96 % 71,61 26-3-16.5 Türkiye nin Jeolojik Miras Alanları Ve Bu Alanların Koruma 2. 12.141,37 % 6,71 Kullanım Yöntemlerinin Belirlenmesi Projesi 26-3-16.6 Batı Anadolu daki Jeolojik Unsurlar Ve Halk Sağlığına Etkileri (Tıbbi Jeoloji) 84. 58.552,31 % 69,71 ULUSAL VE ULUSLAR ARASI ARAŞTIRMALAR 295. 276.88,81 % 93,83 26-3-16.7 Ulusal Ve Uluslararası Araştırma Ve Teknik İşbirliği Çalışmaları 2. 197.72,59 % 98,54 15
26-3-16.8 MTA- JICA Jeolojik Uzaktan Algılama Projesi 25. 23.726,4 % 94,9 26-3-16.9 MTA-JICA Üçüncü Ülke Eğitim Proğramı Yeraltı Kaynaklarının 26. 23.387,47 % 89,95 aranması ve Değerlendirilmesi 26-3-16.1 Batı Ve Orta Anadolu Oligosen Paleocoğrafyası 3. 24.689,73 % 82,3 26-3-16.11 Toroslarda Oligo - Miyosen Havzalarının Tektono- Sedimanter Evrimi Ve Gölsel Ermenek Havzasının Erken Miyosen Manyetostratigrafisi 1. 4.329,54 % 43,3 Ve Astronomik Denetimli İklimsel Değişimlerinin Belirlenmesi 26-3-16.12 Türkiye Devoniyen Araştırmaları 4. 3.63,44 % 9,9 ÜCRETLİ İŞLER 34.5 387.35,96 % 113,75 26-3-21 Mağaralarda Ön Etüt Araştırmaları 1. 1.191,6 % 11,92 26-3-39 Amasya İlinin Arazi Kullanım Planlaması Yerbilim Verileri Projesi 18. 17.468,36 % 97,5 26-3-48 Sinop Nükleer Teknoloji Merkezi Yer Bilim Araştırmaları 3. 348.2,4 % 116,1 26-3-56 Van İlinin Arazi Kullanım Planlaması Yerbilim Verileri 12.5 11.625,6 % 93, 3.67., 2.229.219,89 % 61,31 2- Temel Mali Tablolara İlişkin Açıklamalar ÖZEL KOD 6.1.2.5 6.3.2.1 6.9.2.1 6.9.9.1 AÇIKLAMA 26 YILI ÖDENEK HARCANAN KALAN ORANI İşyeri Makine Teçhizat Alımları 65., 35.1,51 344.899,49 % 46,93 Harita Alımları 6., 36,771 599.963,229 %,6 Yurtiçi Geçici Görev Yollukları 1.4., 923.259,26 476.74,74 % 65,94 Diğer Sermaye Giderleri 1.2., 96489,12 55.91,88 % 94,51 Makine ve teçhizat alımları (6.1.2.5) kapsamında; büro malzemeleri için gerekli sarf malzemeleri, paleontoloji biriminde kullanılmak üzere 4 adet değişik türde mikroskop ve 1 adet kurutma fırını, çeşitli sarf malzemeleri (asit, lam, cam kurutma kabı, elek takımı, vb.), arazi çalışmalarında kullanılmak üzere 2 adet fotoğraf makinesi ile 4 adet jeolog pusulası ve 1 adet el GPS (küresel yer bulduru sistemi), 25 adet arazi çantası ve 3 adet arazi şapkası, arazi çalışmalarında kullanılmak üzere 1 adet lup, MTA-JICA Üçüncü Ülke Eğitim Programı Projesi faaliyetlerinde kullanılmak üzere masa bayrağı ve afiş, harita basımlarında ve proje işlerinde kullanılmak üzere plotter kartuşu, 15 adet jeolog çekici, 5 adet yazıcı toneri, çeşitli yazıcılarda kullanılmak üzere renkli ve siyah kartuş,cbs laboratuarlarında kullanılmak üzere 6 adet klima,taek-mta projesi çerçevesinde Sinop Nükleer Teknoloji Merkezi Yerbilim verileri projesinde kullanılmak üzere 2 adet diz üstü, 2 adet masa üstü bilgisayar, 3 adet dijital kamera, 1 adet video kamera, 1 adet renkli laser yazıcı vb. malzemelerin alınması ile Uzaktan Algılama ve CBS Merkezinin verilerinin depolandığı ana sunucunun arızasının onarılması işleri gerçekleştirilmiştir. Harita alımları (6.3.2.1) kapsamında; 48 adet harita kitapçıklarının basılması, 1 adet İstanbul Heyelan Kitabı nın basılması, 25 adet harita baskısı, harita basımlarında kullanılmak üzere 295 top kağıt, Türkiye Jeoloji ve Diri Fay Haritalarının 6 adet 16
çoğaltılması, 45 adet 1/ 1 ölçekli jeoloji haritasının baskıya hazırlanması işleri yapılmıştır. Yurtiçi geçici görev yollukları (6.9.2.1) kapsamında; projelerde görev alan personelin görev yollukları ödenmiştir. Diğer sermaye giderleri (6.9.9.1) kapsamında;1 adet Litostratigrafi kitabının basılması, 8 adet Jeotermal Enerji Seminer Notları nın basılması, Hizmet İçi Eğitim programı kapsamında yapılan harcamalar, Jeoloji Müh. Hizmet alımları, MTA-JICA Uzaktan Algılama Projesi nde kullanılmak üzere 4 adet ASTER uydu görüntüsü, 1 adet ASD Arazi spektrometresi kalibrasyonu, 26 yılı staj programı arazi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. A- PERFORMANS BİLGİLERİ 1- Faaliyet ve Proje Bilgileri Jeoloji Etütleri Dairesi'nin yaptığı çalışmalar, 1- JEOLOJİK ARAŞTIRMALAR 2- BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR 3- ULUSAL VE ULUSLARARASI ARAŞTIRMALAR 4- ÜCRETLİ İŞLER 5- DİĞER FAALİYETLER ana başlıklarında toplanmıştır. 1. JEOLOJİK ARAŞTIRMALAR 1.1. Jeoloji Ön Etütleri 27 ve daha sonraki yıllarda oluşturulabilecek projelere alt yapı hazırlamak üzere uygulamaya konmuş olan bu proje kapsamında yıl içerisinde ödeneğinin %49,11 ü olan 63591,64 YTL kullanılmıştır. 15 %49,11 1 5 ÖDENEK 1295 GERÇEKLEŞE N 63591,64 1.2. 1/25. ÖLÇEKLİ JEOLOJİ HARİTALARININ GÜNCELLEŞTİRİLMESİ 196 lı yıllarda MTA Genel Müdürlüğü tarafından tüm Türkiye yi kapsayacak şekilde 1/25. ölçekli jeoloji harita yapımına başlanmış, bu yönde yapılan çalışma ve üretilen projeler 9 lı yılların başlarında büyük ölçüde tamamlanmıştır. Ancak, yapıldığı ilk dönemlerde yeterince ayrıntıyı içermese de gereksinimleri o günün koşullarında kısmen de 17
olsa karşılayan 1/25. ölçekli jeolojik haritaları, ülkemizin morfolojik yapısından dolayı güç ulaşılan alanlarda yer yer çok genel kaya toplulukları şeklinde haritalanan jeolojik birimlerinin stratigrafileri, ilişkileri, sınırları ve yapısal konumları sağlıklı ve detaylı bir biçimde ortaya konulamamıştır. Bunun yanında, bir çoğunun yapımından sonra yerbilimlerinde meydana gelen çok hızlı ve önemli gelişmelerin de bu haritalara yansımamış olması, istenen standartların gerisinde kalmalarına neden olmakta, günümüz koşullarında ihtiyacı karşılamamaktadırlar. Son yıllarda maden aramalarının hız kazanması, alt yapı ve mühendislik hizmetlerinin yaygınlaşması, jeoloji biliminin diğer bilimlerle çok disiplinli çalışma konuları içinde büyük önem kazanması gibi nedenlerle kullanımı her geçen gün giderek artan 1/25. ölçekli jeoloji haritalarının ihtiyaca cevap verecek şekilde bir an önce günün koşullarına göre yeniden yapılması gerekmektedir. Bu proje; alt yapı hizmetleri üretebilmek, MTA'nın kendi temel bilgi birikimini arttırmak, Türkiye'nin çeşitli ölçekli jeoloji haritaları ihtiyacını karşılamak ve ülkenin üzerinde bulunduğu yer kabuğunun jeolojik evrimini ortaya çıkartmak için, geçmiş yıllarda yapılmış ancak günün ihtiyaçlarına her alanda cevap veremeyen 1/25. ölçekli jeoloji haritalarının günün koşullarına uygun temel bilgileri içerecek şekilde güncelleştirilmelerini amaçlamaktadır. 1.2.1. Doğu Torosların Jeodinamik Evrimi (Kayseri-Sivas-Malatya-K.Maraş) Projede; Kayseri, Sivas, Malatya ve K.Maraş il sınırları içerisinde yer alan I38, K39, L37 1/1. ölçekli alanlarda yürütülecek çalışmalarla 1/25. ölçekli jeolojik etüt ve revizyon çalışması yapmak, Afşin-Elbistan, Sarız-Pınarbaşı, Ermenek-Şarkışla-Altınyayla arasında yüzeyleyen ofiyolit, ofiyolitli melanj ile bunları kesen kayalarda jeokimyasal, radyometrik yaş tayini ve petroloji çalışmaları yaparak bölgenin jeodinamik evrimini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır Proje kapsamında 26 yılında; 8 km 2 Prospeksiyon, 15 km 2 Jeolojik Detay Etüt, 2 km2 Uzaktan Algılama çalışması yapılmıştır. Projenin ödeneği 195, YTL olarak belirlenmiş olup, %79,57 si olan 15516,44 YTL si harcanmıştır. 18
2 15 % 1 1 5 HEDEFLENEN 8 15 2 GERÇEKLEŞE N %1 P JD UA %1 8 15 2 2 15 1 5 ÖDENEK 195 GERÇEKLEŞE N 15516,44 %79,57 Proje işleri 1.2.2. Doğu Torosların Jeodinamik Evrimi (K.Maraş-Sivas-Malatya-Adıyaman) Proje kapsamında Doğu Torosların tektonik, yapısal ve stratigrafik özellikleri ortaya çıkarılacaktır. Bu kapsamda Metamorfik birimler ile allokton konumlu birimlerin stratigrafilerinin ve birbirleri ile olan ilişkilerinin ortaya çıkarılması, Bölgede yaygın yüzeylenim sunan mağmatik kayaçların (derinlik+volkanik) petrojenik özelliklerinin belirlenmesi, İnceleme alanında yer alan farklı metamorfik kayaç naplarının metamorfizma, fasiyes ve stratigrafik özelliklerinin ortaya çıkarılması ile birbirleriyle olan yapısal ilişkilerinin araştırılması, Bu metamorfik napların da tüm Toros kuşağındaki metamorfik naplar ile korelasyonunun yapılması ve Tüm Toros kuşağında isim birlikteliğine gidilerek formasyon birlikteliğinin sağlanması, amaçlanmış olup, bu kapsamda L39 ve L4 paftalarında 1/25. ölçekli detay jeolojik haritalalama çalışmaları yapılmıştır. 26 yılında Proje kapsamında; 15 km 2 Uzaktan Algılama, 3 km 2 Revizyon, 1 km 2 Jeolojik Detay Etüt gerçekleştirilmiştir. Arazi çalışmalarına Haziran ayında başlayan projenin 199, YTL olan ödeneğinin %72,79' u olan 144844,39 YTL si harcanmıştır. 15 1 %1 %1 %1 2 15 1 %72,79 5 5 RVZ JD UA HEDEFLENEN 3 1 15 GERÇEKLEŞEN 3 1 15 ÖDENEK 199 GERÇEKLEŞE N 144844,39 Proje işleri 19