Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü

Transkript

1 vii İçindekiler Ön Söz Çeviri Editörünün Ön Sözü x xi 1 GİRİŞ Seçilmiş Genel Kitaplar ve Jeoloji Üzerine Kaynak Malzemeler Jeolojik Saha Teknikleri ile İlgili Kitaplar 3 2 ARAZİ DONANIMLARI VE GÜVENLİK Giriş El mercekleri ve dürbünler Pusula eğimölçer Eğimli/dalımlı düzlemin yönünün belirlenmesi Çizgisel/doğrusal yapıların yönelimi Üçgenleme (Nirengi): Pusula kullanarak konum belirleme Küresel konum sistemleri (GPS) ve altimetreler Mesafe ve kalınlık ölçümü Standart mesafe ve kalınlık ölçümleri Eğimli tabakaların ölçümünde Jacob sehpasının kullanımı Sınıflandırma ve renk çizelgeleri Çekiç, keskiler ve diğer donanımlar Basılı arazi defteri Dizüstü bilgisayar, netbook veya defter şeklinde kullanılan Kişisel Dijital Asistan (PDA) Yazma donanımları, haritalar ve ilgili kaynaklar Yazma donanımları Haritalar ve ilgili kaynaklar Rahatlık, arazi güvenliği ve arazi güvenlik donanımları Kıyafetler, sırt çantası kişisel malzemeler Arazi güvenliği Arazi güvenlik donanımları Koruma, saygı gösterme ve izin alınması Ek okumalar 41 3 ÇEŞİTLİ ÖLÇEKLERDE SAHA ÇALIŞMALARINA BAŞLANGIÇ Giriş: Ne, nerede, nasıl? Saha çalışmalarının hedefi Saha çalışmasının nerede yapılacağına karar vermek Mevki tayini Araştırmanın ölçeği, başlama noktası ve temel gözlemler Bölgesel bakış Mostra başında El numuneleri Olağan veri biçimlerine genel bir bakış 51

2 viii 4 ARAZİ DEFTERİ Giriş: Arazi defteri kullanmanın amacı Arazi defterinin düzeni İlk sayfalar Günlük notlar Yararlı bazı tavsiyeler Saha skeçleri (taslakları): Bir şekil bin kelimeye bedeldir Genel ilkeler: Amaç, boş alan ve kullanılan araçlar Mostra skeçleri Metre-santimetre boyutlu yapıların skeç çizimi Skeç haritalar Yazılı notlar: Verilerin, fikirlerin ve yorumların yazıyla kaydedilmesi Verileri ve gözlemleri yazıyla kaydetmek Yorumları, tartışmaları ve fikirleri yazıyla kaydetmek Diğer veri setleri ve yorumlarla korelasyon yapmak 77 5 PALEONTOLOJİK BİLGİNİN KAYDEDİLMESİ Giriş: Fosiller akıllı parçacıklardır Fosiller neden önemlidir? Fosil verilerinin derlenmesi Fosil tipleri ve korunmaları Fosil sınıflaması Fosilin korunması İz fosiller Moleküler fosiller Fosil dağılımı ve fosillerin bulunduğu yerler Taşınmış mı yoksa yaşadığı yerde mi? Örnekleme stratejileri Biyostratigrafi veya evrim çalışmaları için örnekleme Katman yüzeylerinin örneklenmesi ve paleoekoloji Bolluk tahmini Varlık/yokluk ve kalitatif bolluk tahminleri Bolluğun nicel ölçümleri Kaç örnek gerekir? Özet Ek okumalar TORTUL KAYAÇLARIN ÖZELLİKLERİNİN KAYDI VE GRAFİK LOG OLUŞTURULMASI Giriş Tortul birimleri ve tortul yapıları tanıma, tanımlama ve kayıt Tortul litoloji kaydı Tortul yapıların kaydı Grafik loglar Grafik loglar için bilinen kurallar Bir grafik log kurulumu veya çizimi Sahada kayalar: Tortul ortam kurulumu (inşa edilmesi) ve tanımsal özellikleri 127

3 ix 6.5 İklim değişimi ve deniz düzeyi (seviyesi) değişimi yorumu için tortul kayaların kullanımı İklim değişimi İstif stratigrafisi ve göreceli deniz düzeyi (seviyesi) değişimi Ek okuma MAGMATİK KAYAÇLARIN ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Ekipman, bazı kısa bilgiler ve güvenlik Magmatik kayaların saha ilişkileri Çevre kayalarla ilişkiler İçsel yapı: Eklemler ve damarlar İçsel yapı: Büyük ölçekli diğer yapılar Magmatik kayaların mineralojisi ve küçük ölçekli dokuları Petrolojik tip Mineral dokusu ve yapısı Güncel ve aktif volkanlar Ekipman ve güvenlik Erişim Gözlemler Ek okumalar YAPISAL JEOLOJİ VERİLERİNİN KAYDEDİLMESİ Ekipman ve ölçüm Yapısal ölçümler ve bunların not edilmesi Kırılgan yapılar: Faylar, eklemler ve damarlar Düzlemsel kırılgan yapılar - yönelim Kırılgan yapılar yardımıyla geçmiş hareketlerin belirlenmesi Sünek yapılar: Makaslama zonları, foliasyonlar ve kıvrımlar Düzlemsel sünek yapıların yönelimi Makaslama/gerilme yönü: Gerilme lineasyonları Makaslama türü: Kinematik belirteçler/indikatörler Makaslama yamulmasının (shear strain) büyüklüğü/miktarı Kıvrım analizi Ek okumalar BAŞKALAŞIM KAYAÇLARININ ÖZELLİKLERİNİN KAYDEDİLMESİ Başkalaşım kayaçlarının arazi çalışmaları için temel yetenek ve aletler Arazi ilişkileri ve içerik Dokular Bantlaşma Tane dokuları Tepkime dokuları Mineraloji Yaygın başkalaşım minerallerinin belirlenmesi Mineral topluluklarını kullanmak Başkalaşım kayaçlarının sınıflandırılması Başkalaşım ve deformasyonun aydınlatılması Kinematik öncesi özellikler Kinematikle eş zamanlı özellikler Kinematikle sonrası özellikler Ek okumalar 205

4 x 10 JEOLOJİK HARİTALAMA İlkeler ve amaçlar Hazırlık ve malzemeler Taban haritaları ve diğer yardımcılar Haritalama ekipmanları Lokasyon, lokasyon, lokasyon Ekipman Taban haritalarının kullanımı Arazi haritası yapmak Arazi haritası üzerine kaydedilen bilgiler Haritayı geliştirmek Şematik bir enine kesit çizme Haritalama teknikleri Travers haritalama Dokanak haritalaması Yüzlek haritalaması Diğer belirtileri kullanma Jeolojik harita Arazi haritasını temize çekme Enine kesitler Temize çekilmiş nihai haritalar Dijital haritalar ve CBS Ek okumalar SAYISAL VERİLERİN KAYDI VE CİHAZLARIN SAHADA KULLANIMI Veri toplama Cihaz kalibrasyonu ve baz (temel) istasyonları Araştırma kılavuz çizgileri Cihazların taşınması ve korunması Diğer veri setleriyle karşılaştırma Ek okumalar FOTOĞRAFÇILIK ÖRNEKLEME Örneklerin Seçilmesi ve Etiketlenmesi İnce kesit için örnekler Yönlü örnekler Jeokimyasal analizler için örnekler Mineral ayıklama için örnekler Fosiller için örnekler Bölgesel çalışmalar için örnekleme Yüksek-çözünürlü örnek setleri Örnekleri etiketleme ve ambalajlama Pratik Öneriler Materyallerin işaretlenmesi ve ambalajlanması Örneklerin çıkarılması (alınması) SON SÖZLER Bilimsel rapor yazımı üzerine ileri düzeyde ek okumalar 260

5 xi KAYNAKLAR 261 EK A1: GENEL 263 EK A5: FOSİLLER 265 EK A6: TORTUL 273 EK A7: MAGMATİK 293 EKLER A8: YAPISAL 296 EK A9: BAŞKALAŞIM 302 EK A10: HARİTALAMA 306 Dizin 310