1.AMAÇ: Hastalara sağlık hizmeti ve bakım veren sağlık çalışanlarının, başta Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, HIV, Kuş Gribi, Domuz Gribi ve Mevsimsel İnfluenza olmak üzere kan, vücut çıkartıları, temas ve solunum yoluyla bulaşma riski taşıyan hastalıklara karşı sağlığının korunması; sağlık hizmetiyle ilişkili enfeksiyonlar ve çapraz bulaşların önlenmesi ile sağlık çalışanlarının güvenliğine yönelik koruyucu malzemelerin uygun kullanımının sağlanması hedeflenmiştir. 2.KAPSAM :Hastanedeki Tüm Birimleri kapsar. 3.KISALTMALAR: - 4.TANIMLAR: Kişisel Koruyucu Ekipman: Bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet veya malzemeyi ifade eder. 5SORUMLULAR:Tüm Sağlık Çalışanları 6.FAALİYET AKIŞI: 6.1.EL HİJYENİ 6.1.1.El Yıkama Gereklilikleri: Eller hastane ortamında sıvı sabun ve su ile yıkanmalı, El hijyeni için 5 an kuralına uyulmalı. Aşağıda belirtilen durumlarda eller yıkanmalı; Gözle görülür kir varlığında, Kan veya diğer vücut sıvıları ile kirlendi ise, Hasta ile her temas öncesinde ve sonrasında, Hasta bakımında kullanılan aletlere temas öncesinde ve sonrasında, İnvaziv işlemler öncesinde ve sonrasında, Eldiven giyme öncesinde ve sonrasında, Hasta çevresi ile temas öncesinde ve sonrasında, Vücut sıvı ve sekresyonları ile, bütünlüğü bozulmuş cilt ile veya mukoz membranlarla temas sonrasında, Hasta ile temasta önce kontamine bir alana temas edilmesi gerekti ise, bundan sonra temiz alana yapılacak temas öncesinde, El antiseptiği ile her beş ovalama işlemi sonrasında bir kere eller yıkanmalı.
Tuvalete girmeden önce ve sonra ellerin su ve sabunla yıkanmalı. 6.1.2. Hijyenik El Yıkama Yöntemi: Elde bulunan bütün takılar (saat dahil) çıkarılmalı. El Yıkama Şeması na uygun olarak, bileklerde dahil olacak şekilde eller yıkanmalı. Buna göre el yıkama 6 basamakta tamamlanmalı. 6.1.2.1.Musluk açılmalı. Eller ıslatılıp sıvı sabun avuca alınmalı, sabun köpürtülmeli. 6.1.2.2. Sağ el avuç içi sol el üzerinde, sonra sol el avuç içi sağ el üzerinde parmak araları dahil ovulmalı. 6.1.2.3.Parmaklar iç içe geçmiş şekilde parmak araları ovulmalı. 6.1.2.4.Parmaklar avuç içlerinde kilitlenip ovulmalı. 6.1.2.5.Sol başparmak sağ avuç içinde sağ baş parmak sol avuç içinde, ovulmalı. 6.1.2.6.Sağ parmaklar sol avuç içine, sol parmaklar sağ avuç içine sürtülerek ovulmalı. El yıkama bu şekilde minimum 40-60 saniye sürmeli. Bol su ile eller ve bilekler durulanmalı,kağıt havlu ile bileğe doğru kurulanmalı. Kurulama işlemi bittikten sonra musluk kağıt havlu ile kapatılmalı. Eller kesinlikle ıslak bırakılmamalı. 6.1.3. Cerrahi El Yıkama: Tırnaklar kısa ve ojesiz olmalı. Cerrahi el yıkamaya başlamadan önce bone saçları tamamen kapatmış ve maske takılmış olmalı. Etkisi yüksek bir antiseptik yıkanma solüsyonu kullanılmalı. Saat, yüzük ve bilezikler çıkarılmalı. Lavabo içine ve dışına dokunmamaya özen gösterilmeli. 6.1.3.1. Cerrahi El Yıkama Yöntemi:
Musluk açılmalı. Eller dirsekten yukarı düzeyde tutularak, eller ve bilekle dirsek arası ıslatılmalı. Antiseptik solüsyon alınarak iyice köpürtülmeli ve hijyenik el yıkama basamakları uygulanarak eller yıkanmalı. Bilekten dirseklere doğru çıkılarak kolun tüm yüzü köpürtülerek yıkanmalı. Eller ve kollar durulanmalı.durulama işlemi parmak uçlarından dirseklere doğru yapılmalı, eller daima dirsek üstü seviyede tutulmalı, suyun dirsekten aşağıya inişi önlenmeli. Steril bir fırça üzerine antiseptik solüsyon alınıp tırnak dipleri, parmak araları, avuç içi, elin sırtı ve kollar 5 dakika fırçalanmalı. Fırçalama işlemi de yine dairesel hareketlerle yapılmalı ve durulanmalı. Kurulanma işlemi steril malzeme ile parmak uçlarından dirseğe doğru yapılmalı, dirsekte kurulama tamamlanmalı. Havlunun kuru olan diğer ucuyla da diğer el aynı yöntemle kurulanmalı. 6.2.ALKOL BAZLI EL DEZENFEKSİYONU: Gözle görünür kir varsa eller su ve sabunla yıkanmalı. Alkol bazlı solüsyon (3-5 ml) bir avuca alınmalı. İki el birleştirilerek tüm el yüzeyi ve parmaklara temas edecek şekilde bir dakika süreyle iyice ovuşturulmalı ve kendi kendine kuruması beklenmeli. 6.3.ELDİVEN KULLANIMI 6.3.1 Temel İlkeler Eldiven el yıkama yerine kullanılmamalı. Eldiven giymeden önce ve eldiven çıkarıldıktan sonra el hijyeni sağlanmalı. Eldiven giyilmesinin, ellerin kontaminasyonuna karşı tam bir koruma sağlamadığı konusunda personel bilgilendirilmeli. Eldiven giyme endikasyonu ortadan kalkar kalkmaz eldiven çıkarılmalı. Eldivenli eller yıkanmamalı, üzerine alkol bazlı el dezenfektanı uygulanmamalı. Bir hastaya bakım verdikten sonra eldiven çıkarılmalı. Aynı eldiven birden fazla hastanın bakımı için kullanılmamalı. Aynı eldivenle asla iki farklı girişimde bulunulmamalı. Eldivenler yıkanmamalı ve yeniden kullanılmamalı.
Hasta bakımı sırasında, kontamine vücut bölgesinden temiz vücut bölgesine geçileceği zaman eldiven değiştirilmeli. Hastaların farklı vücut bölgelerine uygulanan işlemlerde, her işlemden sonra el hijyeni sağlanmalı ve eldiven değiştirilmeli. Hastadan hastaya geçerken eldiven değiştirilmeli. İzole hasta odasından çıkmadan önce eldivenler dikkatli bir şekilde çıkartılmalı, el hijyeni sağlanmalı ve odada bulunan kontamine araç-gereç ve çevre yüzeylerine dokunulmamalı. 6.3.2. Nonsteril Eldiven Kullanılması Gereken Durumlar: Hastayı sağlık personelinin geçici ya da normal florasından korumak için, Steril araç ve gereçlerin kullanımını kolaylaştırmak için steril eldiven, Muhtemel ancak bilinmeyen HIV, HCV; Hepatit B gibi enfeksiyonları bulaş tehlikesine karşı bu hastalara muayene, bakım ve tedavisinde kan/vücut sıvılarına temas olasılığı mevcut olduğunda, Tüm hastaların kan/vücut sıvısına temas ederken, Kan alırken, Kan/vücut sıvısı dökülen yerleri temizlerken, Serum setlerini değiştirirken ve kan setini torbasına takarken, Hastayı aspire ederken, İdrar torbası ve sürgü/ördeği boşaltırken, Kolostomi torbası değiştirilirken, Hastaya verilen her tür bakımda, İzolasyon türü ne olursa olsun izolasyondaki hastaların bakım ve tedavisinde eldiven giyilmeli. 6.3.3. Steril Eldiven Kullanılması Gereken Durumlar: Herhangi bir cerrahi işlem ya da vajinal doğum vb gibi hastanın steril vücut bölgesine yapılacak girişimlerde, İnvaziv radyolojik işlemlerde, Santral damar yolu açılması, kateter yerleştirilmesi işlemlerinde, Kullanılacak malzemelerin sterilitesinin korunması gereken durumlarda, Kemoterapötik ajanların hazırlanmasında,
6.4. YÜZ KORUYUCU, GÖZLÜK KULLANIMI: Entübasyon, bronkoskopi, aspirasyon gibi işlemler ile laboratuvar çalışmaları sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama olasılığında, Cerrahi girişimler esnasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar, kan ve doku sıçrama olasılığında, 6.5.MASKE KULLANIMI 6.5.1. Temel İlkeler: Kullanılacak maskeler kişiye özel olmalı. Maskeler ıslandığında değiştirilmeli. Maskenin yüze tam oturması sağlanmalı. Maske ağız ve burunu içine alacak şekilde kullanılmalı. 6.5.2. Cerrahi Maske: Cerrahi işlemler esnasında, Entubasyon, bronkoskopi, aspirasyon gibi işlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama olasılığında, Damlacık izolasyonu endikasyonu bulunan hastalara bir metreden daha yakın mesafede yapılacak girişimler esnasında, Damlacık izolasyonu uygulanan hastanın transportu sırasında. 6.5.3. N 95 Maske: Solunum izolasyonu gereken hasta odalarına girişte, Solunum izolasyonu gereken hastanın transportu sırasında, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, kuş gribi, domuz gribi tanısı alan hastaların tedavi ve bakım hizmetleri esnasında. 6.6. ÖNLÜK KULLANIMI 6.6.1. Nem bariyerli önlükler: Kan, vücut sıvıları, salgılar ve çıkartıların sıçraması ihtimali olan işlemler sırasında, Kirlenmiş cilt ya da giysi ve örtülerle teması gerektiren işlemler sırasında, Hasta bakımı sırasında, İzolasyon gerektiren hasta odalarına girişte ve bu hastaların bakımı sırasında. 6.6.2. Steril önlükler:
Cerrahi girişimler ile kateter takılması gibi invaziv işlemler sırasında. 6.7.Koruyucu ekipmanın uygun kullanımı Giyme sırası Önlük Maske Gözlük-yüz koruyucu Eldiven Çıkarma sırası Eldiven Gözlük-yüz koruyucu Önlük Maske Eldiven çıkarılırken; Elin üzerinden sıyrılarak içi dışına çevrilmeli. Diğer eldivenli el ile tutulmalı. Eldivensiz parmakla bilekten diğer eldiven sıyrılmalı. İçi dışına çevrilerek her iki eldivenden oluşan küçük bir torba şeklinde atılmalı. Gözlük-yüz koruyucusu çıkarılırken; Eldivensiz ellerle çıkarılmalı. Önlük çıkarılırken; Omuz kısımlarından tutulmalı. Kontamine dış yüz içe doğru çevrilmeli. Yuvarlayarak katlanmalı. Çıkarıldığında sadece temiz taraf görünmeli. Maske çıkarılırken Maske bağları (önce alttaki) çözülmeli. Maskenin ön yüzü kontamine olduğu için elle temas etmemeli. Bağlardan tutularak atılmalı. 6.8. GÜVENLİ ENJEKSİYON UYGULAMALARI
Tüm hastalara ait kan ve kan içeren vücut sıvıları (genital sekresyonlar, BOS, plevra, perikard, periton, sinovyal ve amniyon sıvıları) enfekte kabul edilmeli. Kanamalı ve kan yoluyla bulaşabilen hastalık tanısı alan hastalarda, olanaklar ölçüsünde korumalı enjektör ve intraketler tercih edilmeli. Kullanılan enjektörlerin iğneleri, kapağı kapatılmadan kesici-delici alet kutusuna atılmalı. Kesici-delici alet kutuları mümkün olduğunca çalışma alanına en yakın yerde bulundurulmalı. 6.9. BÖLÜMBAZINDA LAR Bölüm bazında kişisel koruyucu ekipmanlar ekli listede bütün bölümlere göre düzenlenerek belirtilmiştir. İhtiyaca göre bölüm bazında kullanılan kişisel koruyucu ekipmanlar değişebilir, bu durumda birim sorumluları gerekli talebi kalite yönetim birimine iletmelidir. BÖLÜMLER Dahili Branş Klinikler Cerrahi Branş Klinikler LAR Sıvı sabun, kağıt havlu,el antiseptiği, nonsteril eldiven,steril eldiven,bariyerli eldiven,yüz kor uyucu, gözlük,cerrahi maske,n95 Maske,nem bariyerli önlük,steril önlük,korumalı intraket ve korumalı enjektör. eldiven, bariyerli eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske, N95 Maske, nem bariyerli önlük, steril önlük, korumalı intraket ve korumalı enjektör. Ameliyathane Sterilizasyon eldiven, bariyerli eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske, N95 Maske, steril önlük, korumalı intraket ve korumalı enjektör,k önlük, tiroid koruyucusu. eldiven, polietilen laminasyonlu eldiven. Yoğun Bakım eld bariyerli eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske,n95 Maske, nem bariyerli önlük,steril önlük, korumalı intraket ve korumalı enjektör. İnvaziv Girişim Alanları (Endoskopi,Kolonoskopi,Sistoskopi, Radyoloji,Pansuman Odası, Laboratuvar,Od eldiven, bariyerli eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske, N95 Maske, nem bariyerli önlük,steril önlük, korumalı intraket
Acil Servis Poliklinikler Morg Teknik Servis ve korumalı enjektör,kurşun önlük,tiroid koruyucusu. eldiven, bariyerli eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske, N95 Maske, nem bariyerli önlük, steril önlük, korumalı intraket ve korumalı enjektör. eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske Sıvı sabun, kağıt havlu, el antiseptiği, nonsteril eldiven, yüz koruyucu, gözlük, cerrahi maske, N95 Maske, nem bariyerli önlük. Sıvı sabun, kağıt havlu, el antiseptiği, iş eldiveni, toz maskesi, çizme, yüz koruyucu, göz koruyucu ve kaynak maskesi, baret, kulak koruyucu.