SÜTÇÜ İNEKLERDE SAĞIM HİJYENİ

Transkript

1 SÜTÇÜ İNEKLERDE SAĞIM HİJYENİ

2 Sütçü inek işletmelerinde Yasal düzenlemeler ve standartlara uygun üretim Hayvan sağlığı ve refahı Çalışanların bilgi-becerisi ve memnuniyeti MASTİTİSLERDE AZALMA - SÜT KALİTESİNDE ARTIŞ ÜRETİCİ ve TÜKETİCİ İÇİN KARLILIK

3 Hijyen? Sağlığı korumak amacıyla yapılacak tüm temizlik önlemleridir. Sağım hijyeninden önce genel ahır hijyeni sağlanmalıdır

4 Ahır Hijyeni için.. Ahırlar gübre, yem kalıntıları gibi maddelerin BİRİKİMİNE izin vermeyecek şekilde kurulmalı ve düzenlenmelidir. Temiz su kaynağı bulunmalıdır Araç ve insan giris-çıkısları için dezenfektan havuzu mutlaka yapılmalıdır Barınaklar yeterli havalandırma ve aydınlatma düzeneğine sahip olmalıdır. Bulaşıcı hastalık taşıyan hayvanların ayırılacağı karantina bölmeleri olmalıdır

5 Ahır Hijyeni için.. Barınaklara başka türde (koyun- keçi, kanatlı başta olmak üzere) hayvan girişi engellenmelidir Hastalık riski göz önünde tutularak düzenli dezenfeksiyon işlemleri yapılmalıdır Uygun ve onaylı dezenfektan kullanımına dikkat edilmelidir Sinek, haşere, kemirgenlerle mücadele (Ergin, larva, yumurta dönemine göre uygun ilaçlarla)

6

7 Hijyen - Mastitis Meme sağlığı koruma programlarında koruyucu önlemler tedavi programlarından çok daha etkilidir. Çünkü: Mastitisli bir ineğin %100 iyileşme şansı yoktur Süt üretimi ve kalitesi mutlaka azalacaktır Hastalığın nüks ihtimali Kullanılamayan süt? İşgücü kaybı Mastitisli ineklerde döl verimi sorunları artar Önemli bir kesim nedeni (%30)

8 Mastitis geliyorum der..

9 Sağmal dönem öncesinde dikkat edilmesi gerekenler.. Buzağıların birbirini emmeleri engellenmeli Kuru dönem tedavisi ihmal edilmemeli Kuru dönemde mastitis şüphesi bulunan hayvanlar MUTLAKA muayene ettirilmeli

10 Doğumu yaklaşan hayvanlar (son bir hafta) bol ve temiz altlıklı ayrı bir bölüme alınmalı Meme ödemi olan düve ve ineklerde tuzun azaltılması (yalama taşı vs.) Memedeki ödemin giderilmesi (soğuk uyg) Egzersiz

11 Ya sağmal dönemde? Sağım hijyenine dikkat edilmeli Travmatik sağım yapılmamalı Tüm sütün sağılması Makina ayarlarının düzenli olarak kontrolü

12 Sağım hijyeni sağımcıdan başlar. Genel sağlık / Cilt sağlığı Hastalık taşıyıcı kişiler bu bölümde çalıştırılmamalı- rapor Temiz giyim (sağım önlüğü, çizme) Sağım öncesi el temizliği için barınak içi/sağımhanede akar su. (el yıkama: 20 sn) Servis arabası (Dezenfektan solüsyon, Temizlik - Kurulama bezleri, Daldırma kapları, CMT kabı vs.)

13

14

15 Sağım Hijyeni: İnekler için. Günlük tımar (arka bacaklar karın altı başta olmak üzere) Meme ve meme basları temiz olmalıdır

16 Genel temizlikteki aksaklıklar nedeniyle MASTİTİS SORUNU OLMASA DA süt kalitesinde azalma görülecektir.

17 Süt sızdıran ineklerin tespiti yapılmalı (Sağım saatine mutlaka uyulmalı)

18 Kaç sağım? Genel olarak 12 saatte bir sağım yapılır Günlük süt verimi 35 kg üzerindekiler, Bazı meme başı operasyonu sonrası, Süt sızdırma sorunu bulunanlar 3-4 kez sağılabilir

19 Sağım sırası nasıl olmalı En sağlıklıdan başlayarak hasta olan ineklere doğru.. İlk laktasyondaki düveler. Memesi sağlam olan inekler. Somatik hücre sayısı yüksek inekler. Daha önce mastitis tedavisi görmüş inekler. Subklinik mastitisli inekler. Klinik mastitisli inekler.

20 Meme başı operasyonu geçirenler elle dikkatice sağılmalıdır

21 Meme başında çeşitli hastalık belirtileri varsa en son sırada ve elle sağılmalıdır

22 Sağım öncesi memenin temizliği

23 Sağım öncesi memenin temizliği Çevresel mikroorganizmalar Yıkama / Dezenfektanlı mendiller Sağım öncesi daldırma (30 sn bekledikten sonra kurulanmalı 90 sn içinde sağım) Kurulama (Ayrı kağıt havlular kullanılmalı)

24 Meme başının temizliği Püskürtmeli sistem Daldırmalı sistem (Teat Dipping)

25

26 Daldırma solusyonları (Teat dipping) Hekimin önerisi ile yapılacak antiseptik seçimi ve düzgün uygulamaların (20 sn) %50-90 oranında koruyucu etkisi bulunmaktadır. % lik iyot solüsyonları, klorheksidin, amonyum querternal bileşikleri, sodyum hipoklorit, hidrojen peroksit Uygulama sonrası kurulama yapılmalı Ön sağım unutulmamalı!

27

28 Ön sağım yere /ele bulaştırılmamalı

29 Ön sağım sırasında. Sütün indirilmesi uyarılır. KLİNİK MASTİTİSLİ İNEKLERİN TESPİTİ: Ön sağımda memede ağrı, şişkinlik, ateş Sütte sulanma, kanlanma, irin görüntüsü, pıhtı oluşumu, kötü koku Meme başında tıkanıklık, çatal süt, meme kanalında tıkanıklık (süt taşı, tümör vb.)

30 Ön sağımın önemi Sorun yok ise Gizli mastitisler araştırılmalıdır (Haftalık farklı ineklerde CMT uygulaması)

31 Sağım sırasında. Memedeki sütün tam olarak boşalması için ineğin sakin ve ehil kişilerce sağımı gerekir. Yüksek ses, sert davranışlar ineğin korkmasına ve sütünü tam olarak indirememesine neden olur Sağım işlemi yaklaşık 10 dk. içerisinde tamamlanmalıdır Memede kalan süt zararlı mikropların üremesi için en ideal ortamdır

32 Sağım sonunda Borulardaki süt takip edilmeli, sağım başlıkları boş memede tutulmamalı Meme başında hasar oluşumuna dikkat edilmeli Sağım sonu daldırma solusyonu uygulanmalı

33 Sağım sonrası daldırma Bu uygulama ile sadece meme dokusunda yaşayabilen (hasta ineklerin meme dokusuna yerleşmiş) zararlı mikoorganizmalar ortadan kaldırılır (Köpük, sprey, film formunda). Bu şekilde inekten ineğe bulaşan mastitisler ile mücadele edilmektedir

34 Sağım sonrası daldırma Bazı daldırma solusyonlarında bulunan kimyasallar ile meme başı çevresinde ince bir tabaka oluşturularak bulaşmaların önüne geçilebilir. Soğuk mevsimlerde bu solusyonlara gliserin ilavesi yapılabilir.

35 Sağım sonrası Meme başı deliği 30 dk boyunca açık kalacağından ineğin YATMASI ENGELLENMELİ Sağımı biten inekler için yemleme yapılmalı

36 Alınan süt Ahır kokusunun süte sinmemesi için hemen dışarıya çıkartılmalıdır. Süzülerek güğümlere aktarılmalıdır. Sağıldığında 37C olan süt 2 saat içerisinde 10 C e kadar soğutulmalıdır. Teslimi yapıldıktan sonra kullanılan tüm kova güğüm ve tülbentler yıkanmalı, İYİCE DURULANDIKTAN sonra yeni sağım için hazırlanmalıdır

37 Makineli sağımda dikkat Her inekten sonra sağım başlıklarının dezenfeksiyonu Vakum kaçaklarına dikkat Otomatik sistem yoksa meme vakumda iken çekilmemeli

38 Makineli sağımda dikkat Sağım bittikten sonra başlık, boru ve diğer dış aksam için dezenfektanlı su kullanılmalı Ardından derecelik su ile ön yıkama (su soğuk olursa süt yağı donacaktır) 50-60C su ile ana yıkama (suyun çok sıcak olması önerilmez, süt kalıntıları denatüre olur) Durulama- (önce ılık- sonra soğuk suyla) Teknik destek alınarak uygun dezenfektanlar kullanılmalı Etkin durulama şart! Aluminyum güğümlerde asitli kimyasallar kullanılmamalı

39

40 Vakum dalgalanmalarını önlemek ve pulzasyon ayarları için sağım ekipmanlarının düzenli bakımı şarttır Sağım başlıklarındaki lastikler yenilenmeli (6 ay) Yıllık cihaz kontrollerine dikkat

41