E-TİCARET YAPACAK FİRMALARIN SUNUCULARINA KENDİLERİNİN Mİ SAHİP OLMALARI YOKSA HOSTING UYGULAMASINA GİTMELERİ Mİ DAHA AVANTAJLIDIR? İlk aşamada Çevrimiçi işler için e-ticaret yazılımlarına yatırım yapmaya karar vermek gerekmektedir. Birçok bulut (cloud) servis sağlayıcısı e-ticaret yazılımlarını servis olarak sunar ve bunun aylık abonelik ücreti mevcuttur. Bu ücretin her ay ödenmesi gerekmektedir. Bunun dışında kendi sunucumuza e-ticaret yazılımını yükleyip kullanmak gibi bir alternatifimizde mevcuttur. Ancak bunların hangisinin avantajlı, hangisinin dezavantajlı olduğunu yapacağımız işe, işin hacmine göre belirlememiz gerekmektedir. Öncelikle kendi yazılımımızı kendi sunucumuzda barındırmamızın maliyeti yüksektir. Ancak sunucumuzu nasıl kullanacağımıza, ne zaman yükselteceğimize ve değişiklik yapacağımıza kendimiz karar veririz. Bunun dezavantajı yüklemeden, bakımdan ve zamanı geldiğinde yükseltmeden sorumlu olmaktır. Maddi anlamda bunun maliyeti yüksektir. Sorunsuz data transferi için bant genişliği, yüksek bağlantı hızı gibi etkenler önemlidir ve bunların temin edilmesi yüksek fiyatlara mal olmaktadır. Kendi sunucumuzun yönetimi de bize ait olacaktır yani kendi sunucumuzu kendimiz yönetmeliyiz. Yani kendi sunucumuzu yönetebilmemiz için Şirket olarak bir Bilişim Teknolojileri birimine ve bu işi yapan personellere ihtiyacımız var. Büyük çaplı şirketlerde bilişim teknolojileri alanında yapılan çalışmalar zaten mevcut olduğundan genellikle bilişim teknolojileri birimleri mevcuttur. Dolayısıyla ekstra bir masrafa girmeyeceklerdir. Yüksek hızlı internet hatları ve sunucuları zaten faal çalışan işletmelerdir. Ekstradan IT alanında çalışan personelleri de mevcuttur. Sunucu yönetiminde de sıkıntı yaşamayacaklardır. Herhangi bir IT birimi kurmalarına da gerek yoktur. Var olan personelle, var olan imkânlarla, olanaklarla işlerine devam edebileceklerdir. Ancak Küçük çaplı firmalar için aynı durum söz konusu değildir. Çalışanı 10 ve altında olan küçük çaplı firmalarda IT birimi bulunmamakta bu alanla ilgili personel de
çalıştırmamaktadır. Ekstradan kurulu bir sunucu sistemi ya da bilgisayar ağı da bulunmamaktadır. Hızlı internete de ihtiyaç duymayan küçük çaplı firmaların, kendi sistemini kendisi yönetmesi olanaksız hale gelmektedir. Ayrıca ilk defa bu seçimi yapan bir firma, ilk defa işini internet ortamına taşıyor demektir. Yani henüz bu alanda hiç yol kat etmemiş ve herhangi bir gelir de elde etmemiştir. Ne derece gelir elde edebileceği ise muammadır. Bu sebeple işin tutup tutmayacağı da belirgin olmadığından ilk etapta, küçük çaplı işlerde, yapılması gereken hosting uygulamasına gidilmeli ve elde edilen gelir ile IT sektörüne yatırım yapılıp bu şekilde büyümeye gidilmelidir. Büyük şirketlerde ise durum farklıdır. Büyük şirketlerde IT personeli, IT birimi, sunucu, hızlı internet hattı hali hazırda zaten mevcuttur. Tekrardan ekstra masraflar yapılmasının ve mali anlamda bunun zararı olmayacaktır. Ancak hosting mi? yoksa sunucu mu? Sorusunu sorarken, üzerinde durduğumuz konulardaki içeriğe bakılarak yalnızca maddi anlamda bir farklılıktan bahsedemeyiz. Örneğin; bir şirketin, hostinge yüklü olan e-ticaret sisteminin içerisindeki veriler, müşterilerin kişisel bilgileri, kredi kartı, hesap numarası bilgileri, satın aldığı ürün bilgileri ve şirketin alış satış fiyatları gibi kişisel bilgilerin çalınması, kaybolması, silinmesi, yok olması gibi ihtimaller mevcuttur. Ayrıca bilgimiz dışında hosting de çalışma yapıldığı günlerde biz reklam için diğer şirketlere para ödüyor olabiliriz. O gün hostingde bakım olacağını bildirmemiş olan bir hosting şirketi bizi zarara sokabilir. Veri güvenliği önemlidir ve verilerin tutulması gereken, güvenliğinin sağlanması gereken sunucu kendi sunucumuz olmalıdır. Böylece kendi sunucumuzun güvenliğini kendimiz sağlarız ve verilerimiz güvende olur. Verilerimizi her akşam yedekleme şansımız olur. Güvendiğimiz hosting firmasının sorunlu bir firma olması, veri güvenliğini sağlayamaması, bağlantılarda problem yaşatması bizim dışımızda gelişen olayları kabullenmemiz gerekmektedir. Oysa kendi sunucumuzda böyle bir
durum söz konusu olmaz. Veri güvenliği önemli bir konudur ve bunu ancak kendi sunucumuza sahip olmak ile çözebiliriz. Hosting firmasının internet bağlantısı bant genişliği, internet bağlantısı hızı kullandığı donanımlar sunucularının hızı, aynı anda siteye girebilen kişi sayısı bunlara bağlıdır. Tüm bu sebepledir ki; bunları tam olarak bilmemiz teknik olarak mümkün olamayabilir. Çünkü hosting satın alınırken sadece firmaların verdiği bilgileri bilebiliriz. Ötesine geçemeyiz. Sistemi çalışma hızını, işlemcisini ancak satın aldıktan sonra görebiliriz. Bunun içinde ilgili maliyeti ödemiş oluruz. İade şansımız olabilir fakat pek çok hosting firması bunu kabul etmeyebilir. Hosting de yüklü olan siteye aynı anda 70 kişi reklamlar vasıtasıyla girmek istediği takdirde bunu kabul etmeyen bir sunucuda barınıyorsa hosting, bu bizim için ciddi bir kayıp ve zarar demektir. Çünkü reklam bedeli ödediğimiz halde, müşteri e-ticaret sitemizi ziyaret etmek istediği halde yani ürünlerimiz ile ilgilendiği halde, sayfaya bağlanamıyor iletisi aldığı an bir hosting de barınmamamız gerektiğini anlarız. Öyle web siteleri vardır ki; Özgün tasarımlara sahiptir, on binlerce dolarlık sitelerdir. Örneğin, www.gittigidiyor.com gibi www.hepsiburada.com gibi. Bu sitelerin içerisinde bulunan yazılımın geliştirilmesi işlemi on binlerce dolarlık bir sermaye gerektirir. Bu yazılımları geliştiren programcılar çok yüksek meblağlara satarlar. Eğer kendi sunucumuz olmasa bu tarz özgün geliştirilmiş e-ticaret yazılımımızı başkasına kaptırabiliriz. Çünkü başkasının sunucusuna kendi web sitemizi, özgün tasarımımızı yani maliyeti yüksek bir e- ticaret sistemini yükleyeceğiz. Bu sistem başkasının sunucusunda bulunacak. O sunucuda güvenlik açıkları bulunması halinde verilerimizi kaybedebiliriz. Sistemimizi çalabilirler. Kendi özgün tasarımımızı çalıp kullanabilirler. Kendi sunucumuz olmasa eğer; başka bir sunucuya yani hosting sağlayıcısının sunucusuna sürekli bağımlı kalmamız gerekecektir. Bilgilerimiz onların elinde olacak,
güvenliğini hosting firması sağlayacak ve ne derece güvenli olacağı da tartışılır bir durum olacaktır. Oysa kendi sunucumuzun güvenliğini biz bizzat kendi personelimiz ile sağlarız. Bu durumda veri kayıplarında hasar görmeyiz. Her gün yedekleme yapıp verilerimizi güvende tutabiliriz. Böylelikle yılların birikimi olan datalarımız, kayıtlarımız başkalarının, kötü niyetli kişilerin eline geçmekten kurtulmuş olacak kendi ekibimiz ile çalışmış verilerimizi korumuş ve sunucumuzun güvenle hizmet vermesini sağlamış olacağız. Sunucuları zaten büyük şirketlerin temin etmesi bunun maliyetini karşılaması sorun olmaz. Personelini de temin edebilir. Ancak küçük firmalar için personel çalıştırmak böyle bir departmanın kurulması, sunucunun temin edilmesi ekstra yük getirmektedir. Küçük işletmelerde bu mali yük sorununu, sunucusundan alan satarak karşılayabilir. Yani zaten altyapısını bir sunucu hizmeti verebilecek duruma gelmişse küçük işletmenin, Birden fazla web sitesini sunucusunda barındırabilir. Yani o küçük işletme aynı zamanda sunucusunun maliyetini, altyapı bedelini, internet sağlayıcı hizmeti ücretini kendisi bizzat hosting satarak karşılayabilir. Çünkü tüm alt yapıyı zaten hazırlamıştır. Kendi sektöründe yapacağı e-ticaret in yanı sıra hosting satışı işine de sadece sunucunun ve altyapısının maliyetini çıkarabilmek adına, girmesinde bir sakınca yoktur. Bu şekilde çevresindeki pek çok firmaya da uygun fiyattan hosting satışı sağlamış olur. Küçük firmalar için bir diğer alternatifte, birkaç firma birleşerek bir sunucu kurması olacaktır. Çünkü böylece hepsi küçük çaplı iş yaparken aynı zamanda e-ticaret sistemine de geçmiş olacaktır. Bir sunucuda onlarca web sitesinin barınabileceği düşünüldüğünde, bunun yapılmasında hiçbir engel yoktur. Ayrıca pek çok meslek odası, ticaret odası mevcuttur.
Her ilde meslek odaları, ticaret odaları vardır. Buradaki genel organizasyonlarla hem firmaların küçük maliyetlerle güvenle e-ticarete geçirilmesi sağlanabilir hem de mesleki birlik açısından bir koordinasyon oluşturulmuş olur. Örneğin Kuyumcular odasının böyle bir organizasyona gitmesi oda olarak sunucusunu kurması ve uygun fiyattan firmalara hosting satışı yapması, teknik olarak bir hosting firmasından alınması gereken hosting den daha uygun fiyata geleceği ve sunucunun daha güvende olacağı açıktır. Firmaların meslek odası tarafından teknik personel temini de sağlanarak anında teknik destek alma sorunu da çözülmüş olacaktır. Oysa bazı hosting firmalarında bazı saatlerde muhatap bulunamamakta, kimden satın alındığı dahi bilinmemekte, bazı sorunlarda kimseye ulaşılamamaktadır. Hosting firmalarından bilgisizce alınan hosting alanları, teknik bilgi yetersizliği, teknik destek sağlanması gibi olumsuz etkenler; meslek odasının kuracağı bir IT birimi ile bilişim teknolojileri alanında yapılması gereken her şey ilgili birim tarafından yapılıp odaya üye olan meslek kuruluşlarına destek verilebilir. Bu şekilde sürekli bilişim alanında teknik destek sağlanır. Firmaların bilişim dünyası hakkındaki bilgileri verilen seminer ve eğitimlerle arttırılır, pekiştirilir yükseltilir. Bu tarz uygulamalar elbette ki; hosting satın almaktan daha iyi olacaktır. Burada önemli olan firmaların sahip oldukları sunucuda e-ticaret sistemlerini işletmeleridir. Çünkü güvenilmeyen hosting firmaları ile zarar görebilir ve kayıpları büyük olabilir. Sonuç olarak; büyük ya da küçük firmaların ilk hedefi kendi sunucularını temin etmeleri olmalıdır. Eğer böyle bir imkân yoksa bunun temin edilmesini sağlamak üzere birden fazla firma ile sunucuyu temin edip ortak maliyet ile kullanılabilir hale getirmelidir. Tüm bunlar mümkün değilse en son başvuracağı şey bir firmadan hosting talep etmek olmalıdır.