Sporcularda Omuz Yaralanmaları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 1
Amaç Sportif faaliyet sırasında omuzu yaralanan bir sporcuya tanı koymak ve ilk yardımı yapmak olmalıdır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 2
Omuz anatomisi 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 3
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 4
En çok omuz yaralanması görülen sporlar Voleybol Tenis Yüzme, Su topu Basketbol Halter Güreş Futbol Eskrim Kayak Golf, Buz hokeyi 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 5
En sık görülen yaralanma nedenleri Eklem gevşekliği Kas gücü eksikliği-asimetri Vücut mekaniği Yetersiz tedavi edilmiş eski yaralanmalar Psikolojik sorunlar Oyunun zorluğu, oyuncunun mevkii Malzeme ve saha/hava şartları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 6
Öncelikle İlk Yardım: Sahada yaralanan bir sporcuya ne yapmalıyız? 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 7
Hasta şuursuz yatıyor ve nefes almıyor??? Bu en ciddi durumdur. Örnekleri maalesef daha yeni yaşanmıştır. Baş arkaya getirilerek nefes yolu açılmalı, nabız kontrol edilmeli, kalp durmuş ise Kalp-Akciğer masajına başlanmalıdır. Uzuv yaralanmaları ise daha sonra değerlendirilmelidir. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 8
Omuz bölgesi yaralanmaları Omuz çevresi kesileri, kontüzyonları Kas-kiriş yaralanmaları Omuz eklemi gevşekliği Omuz kırıkları Köprücük kemiği kırıklar AK ve SK eklemi çıkıkları Kürek kemiği kırıkları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 9
Kas ve kiriş yaralanmaları İç adaleler(döndür ücü kılıf=rotator Cuff yaralanmaları) Dış adaleler(deltoid, pectoralis major, latissimus dorsi, teres major yaralanmaları) İç+dış adale(biceps tendon yaralanmaları) 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 10
Omuz eklemi gevşekliği (Darbeye bağlı çıkıklar, alışkanlık yapmış çıkıklar, istemli çıkıklar) Öne Arkaya Her yöne 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 11
Sahada müdahale 1 En önemli nokta sporcunun yaralanan omuzunu dikkatle gözlemektir. Çıkık ve kırıkların ilk bulgusu şekil bozukluğu yani deformite dir. Hemen el bileği nabazanına bakılmalı, eğer alınamıyorsa acilen hastaneye sevk edilmelidir. Omuzdan kola ve önkola vuran şiddetli ağrı boyun veya koltuk altı sinirlerinin zedelendiğini gösterir; hasta hekim tarafından sahanın içinde muayene edilmeden yerinden oynatılmamalıdır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 12
Sahada müdahale 2 Gerekirse hastanın forması bir makas ile kesilmeli, omuz rahatça izlenmelidir. Hastanın omuzunu tutuş şekli tanıya yardımcı olacaktır. Hastanın ağrıyan yerini göstermesi ve ağrısının yayıldığı noktanın sorgulanması da tanı koymaya yardımcıdır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 13
Sahada müdahale 3: Omuzun ve kolun gözlenmesi Omuz ve kol göğüse yapışık, baş karşı tarafta= AK eklem yaralanması veya köprücük kemiği kırığı Kol sarkması= Sinir kopması Kilitli kol= Kol sağlam kol ile desteklenmiş, havada ve içe dönük= Öne çıkık; Kol gövdeye yapışık ve içe dönük= Arkaya çıkık Kısa ve şekil bozukluğu gösteren kol= Kırık. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 14
Sahada müdahale 4: Omuz ve çevresinin muayenesi Omuz başının durumu AK eklemin muayenesi Köprücük kemiğinin muayenesi SK eklem muayenesi Kol kemiğinin(humerus, pazu kemiği) muayenesi Kürek kemiğinin muayenesi 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 15
Omuz çıkığında ne yapmalıyız? İlk yapılacak hastayı dikkatlice gözleyip yerinden oynatmamaktır. Omuz çıkığı düşünülüyor ise sahada takılması mümkün değildir. Oyun dışına alınan sporcunun omuzu eğer alışkanlık çıkığı ise yerine takma denenebilir. Başarılamaz ise basit bir kol-gövde sargısı ve soğuk uygulama ile hastaneye yollanmalıdır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 16
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 17
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 18
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 19
Omuz takma manevraları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 20
Manevralar Hipokrat Kocher Milch Stimson Skapular 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 21
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 22
Klasik Tespit: Velpau Bandajıdır. Omuzu gövdeye yanaştırıp kolu içe dönük tespit eder. Güncel soru: Omuz çıkıklarının tedavisinde mutlaka gereklimidir? 1 1.George A C Murrell, Treatment of shoulder dislocation: is a sling appropriate? MJA 2003; 179 (7): 370-371 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 23
Eğer omuz çıkıkları ameliyatsız tedavi edilecek ise askı veya Velpau bandajı yapılmamalıdır. Omuz ile gövde arasına konan bir yastık ile mutlaka kol dışa dönük tespit edilmelidir 1,2. 1. Itoi E, Sashi R, Minagawa H, et al. Position of immobilization after dislocation of the glenohumeral joint. A study with use of magnetic resonance imaging. J Bone Joint Surg Am 2001; 83-A(5): 661-667. 2. Hatrick C, O'Leary S, Miller B, et al. Should acute anterior dislocation of the shoulder be treated in external rotation. Transactions of the 48th Annual Meeting of the Orthopaedic Research Society. Dallas, Texas; 2002. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 24
Ancak: 20 yaşın üzerindeki sporcularda darbeye bağlı omuz öne çıkıklarının %71 i, 20 yaşın altındaki sporcularda ise % 83 ü maalesef nüks olmaktadır. Bandajın veya rehabilitasyon programının nüksün önlenmesinde hiçbir önemi yoktur 1. 1.Rowe CR, Zarins B: Recurrent transient subluxation of the shoulder. J Bone Joint Surg 63A:863 872,1981 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 25
Genç sporcu İlk çıkık İmmobilizasyon ve uzun bir rehabilitasyon programı yerine= ARTROSKOPİK BANKART TAMİRİ yapılmalıdır 1. 1. Wen DY, Current concepts in anterior shoulder dislocations, Am J Emerg Med, 1999;17:401-407. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 26
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 27
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 28
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 29
Omuz kırıkları 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 30
Kırık şüphesinde ne yapmalıyız? Daha önce de değindiğimiz şekil bozukluğu ve aşırı ağrı, kütlemekıtırdama bulguları kırığı gösterir. Acilen saha dışına alınan sporcuya kol gövde sargısı yapılır, soğuk uygulanır ve hastaneye yollanır. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 31
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 32
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 33
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 34
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 35
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 36
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 37
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 38
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 39
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 40
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 41
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 42
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 43
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 44
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 45
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 46
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 47
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 48
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 49
4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 50
Teşekkürler. 4.9.2014 Dr. Haluk Öztekin 2004 51