Bölüm 1: Zorunluluklar

pantone black pantone black 70% pantone black 40% pantone black 30% Lettertypes: Kid Type Paint Comic Sans Ms Regular / Bold Bölüm 2 Önemlİ Bİlgİ Bölüm 1: Zorunluluklar Bijdragen tot de ontwikkeling van de werkgelegenheid door inzetbaarheid, ondernemerschap, aanpasbaarheid, en gelijke kansen te bevorderen, en door te investeren in menselijke hulpbronnen. 25

26

İçİndekİler 01 Giriş sayfa 1 BÖLÜM 1 Yükümlülükler BÖLÜM 2 Önemlİ bilgiler 02 Bir işe başlayabilir misiniz? sayfa 7 (başlama önkoşulları) 03 Ticari işyeri mi yoksa bir sayfa 11 şirket mi olacak? (firma biçimleri) 04 Sosyal güvenliğiniz ne olacak? sayfa 13 05 Muhasebeniz paha biçilmezdir sayfa 17 06 Hangi vergiler ve ne kadar? sayfa 19 (Vergiler ve KDV) Denetim Listesi sayfa 23 07 Finansman mı arıyorsunuz? sayfa 29 08 İzinler için başvuruda sayfa 33 bulunma 09 Kendinizi yeterince sayfa 37 sigortalatın (Sigortalar) 10 Kontroller ve denetimler sayfa 39 11 Devralmalar ve franchising sayfa 43 12 İthalat ve ihracat sayfa 45 13 Müşteri ilişkileri ve ağlar sayfa 49 UNIZO ile daha iyi iş sayfa 51 gerçekleştirmek Önemli adresler 27

28

07 Bir iş kurmak için paraya ihtiyacınız vardır. Bu, kendi paranız (birikimleriniz) veya borç alınmış para olabilir. Olası bir finansmancıya hazırlıksız gitmeyiniz. Finansman başvurusuna hazır olup olmadığınızı öğrenmek için aşağıdaki şemayı gözden geçiriniz. Para mı arıyorsunuz? 7A İşletme planınızı kağıda döktünüz mü? İşletme planınız aşağıdaki sorulara cevap veriyor mu? Güçlü (ve zayıf) taraflarım nelerdir? Hangi ürünleri veya hizmetleri arz edeceğim ve satacağım? Müşterilerim ve satıcılarım kimlerdir? Rakiplerim kimlerdir? HAYIR tavsiye İsteyİnİz Hükümet, yeni başlayan girişimcilere tavsiyede bulunan bazı organizasyonları sübvanse eder. Bu hizmet genellikle kullanıcı için, yani sizin için, bedavadır. Örneğin size en yakın UNIZO Başlayanlar Servisi ni mutlaka ziyaret ediniz (kitapçığın sonundaki önemli adresler bölümüne bakınız). Burada size para verilmez, fakat burada para tasarruf edersiniz! tarihinde ye gittim Bana aşağıda yazılı açıklamalar/düşünceler yapıldı:.......... EVET Devam Edİnİz 29

Aynı zamanda ana hatlarıyla bir finanssal plan çıkarttınız mı? Bu plan, aşağıdaki soruların cevaplarını İçerİr: Hangi yatırımları yapmak istiyorum ve maliyetleri nedir? 7b Hangi geliri elde etmeyi bekliyorum? Bunu nasıl hesapladım? Ne için paraya ihtiyacım var (stok, makine, iç düzenleme, vb.)? HAYIR Başlangıç Rehberi ni (startwijzer) kullanınız. ( www.startwijzer.be Web sitesi aracılığı ile bulabilirsiniz) Flaman Hükümetinden Girişimcinin portföyü (ondernemerschapsportefeuille) hakkında daha fazla bilgi alınız. Buradan, pazar araştırması, iş planı hazırlama, pazarlama tavsiyeleri, bir firmanın kurulması, eğitim vb. gibi profesyonel danışmanlık için finansman elde edebilirsiniz. EVET Devam Edİnİz Yatırım yapmak İstedİğİnİz tasarrufa sahipsiniz İşi olmayan (en az son 3 ay boyunca) ve bir iş arayan, işsizlik yardımı alan bir işsiz veya sosyal yardım desteği alan bir şahıs olmanız durumunda başlangıç kredisini alma hakkına sahip olabilirsiniz. maksimum 30 000 luk bir miktar UNIZO Başlangıç Rehberi sizi adım adım işinizi başlatma hazırlıkları ile ilgili bilgilendirir. Kullanışlı ipuçları verir. Başlangıç rehberini aynı zamanda CD-Rom ile de edinebilirsiniz. Size en yakın UNIZO Başlayanlar Servisine başvurunuz (önemli adresler listesine bakınız) veya www.startwijzer.be Web sitesini ziyaret ediniz. 7c bu miktarın % 25 i için kendi katkınız söz konusu ise (maksimum 7.500), ve ve geri ödeme döneminin 5, 7 veya 10 yıl olması halinde Serbest çalışan genç girişimciler planı 30 yaşından daha genç olan başlayan şahıslar için enteresandır. Bu plan, özellikle ücretsiz yönlendirme ve aynı zamanda projenin başlama evresinde aylık 375 luk bir gider ödeneği içerir. Bu ödenek, bekleme ödeneği veya yerleşim ödeneği ile kombine edilebilir. Ticari bir bankadan borç para alacaksanız büyük bir olasılıkla belirli garanti ve güvenceler vermeniz gerekecektir. Bununla ilgili olarak, bankacınızla birlikte, Garanti Fonu na (Waarborgfonds) (Brüksel de, www.brusselswaarborgfonds.be veya tel. 02-548 22 99) veya Garanti Düzenlemesi ne (Waarborgregeling) (Flaman bölgesinde) başvuruda bulunabilirsiniz. Aynı zamanda bankacınız ile birlikte bir başlangıç kredisi için Katılım Fonu na (Participatiefonds) başvuruda bulunabilirsiniz. Kendİ İş fikrinizi gerçekleştirmek İçİn kendi tasarrufunuz yok Ailenize, arkadaşlarınıza ve tanıdıklarınıza sorunuz ve bilgi edininiz! Belki onlar sizin iş fikrinize yatırım yapmak istiyor olabilirler. Aynı zamanda iş fikrinizin değerini ve fizibilitesini kontrol ediniz. Yaratıcı girişimcileri destekleyen ve finanse etmek isteyen özel inisiyatifler de vardır. Örneğin aşağıdaki adreslerden bilgi alınız: Başlangıç Kredisi ve Serbest Çalışan Genç Girişimciler planı için size en yakın UNIZO Başlayanlar Servisine başvurunuz (önemli adresler listesine bakınız). Söz konusu kurum, sizinle birlikte, Katılım Fonu (Participatiefonds) için gerekli olan dosyayı hazırlayacaktır. ( www.fonds.org veya tel. 02-210 87 87) 7d Bizidee: yaratıcı girişimciler için bir yarışma. edinebilirsiniz. (tel. 03-203 09 24) www.bizidee.be Web sitesinden daha fazla bilgi Business Angel + sıradan bankaların cesaret edemediği yenilikçi ve olağandışı planlara sahip olan firmalar için. Şartları karşılamanız durumunda bir veya daha fazla Business Angels in (hali hazırda kurulmuş girişimciler) mali yardım ve yönlendirme yardımından yararlanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Katılım Fonu (Participatiefonds) ile temasa geçiniz. 30

Flaman Hükümeti başlayan girişimciler için çeşitli araçlar sunmaktadır. Hükümetin finansal ürünleri ile ilgili liste için ParticipatieMaatschappij Vlaanderen nv [Flaman Yatırım Katılım Şirketi Anonim Şirketi] ( www.pmv-kmo.be veya tel. 02-229 52 30) ile temasa geçiniz. Dayanışma Kredisi (solidaire Lening) için size en yakın UNIZO Başlayanlar Servisi ile temasa geçiniz (önemli adreslere bakınız). Size Katılım Fonu (Participatiefonds) başvuru dosyanızı hazırlamanızda yardımcı olacaklardır ( www.fonds.org veya tel. 02-210 87 87). Aynı zamanda bir kazan-kazan kredisi (win-win-lening) duyurulmuştur. Bu, gerçek şahısları, arkadaşları ve aileleri girişimcilere ödünç para vermek için cesaretlendirdiği bir vergi indirimidir. İşlerin ters gitmesi durumunda paylaşılmış risk söz konusudur, çünkü böyle bir durumda Flaman Hükümeti toplam zararın % 30 unu geri ödeyecektir. Brüksel de BRUSTART ile temasa geçebilirsiniz. Brüksel in bu Bölgesel Yatırım Departmanı ( www.gimb.be veya tel. 02 548 22 11) Brüksel bölgesindeki kuruluş evresindeki veya beş yıldan genç olan KOBİ leri destekler. BRUSTART ın finanssal yardımı iki şekilde olabilir: azınlık hissedar katılımının elde edilmesi; bir kredinin verilmesi. Bu finanssal yardım miktarı 12.500 den 250.000 e kadar değişir ve genellikle beş yıl içindir. Projenin finansmanı esnasında BRUSTART dan yardım alan firmalar, yardımın gerçekleştirildiği bütün süre için stratejik yönlendirme ve firma yönetimi konularında yardım ve destekten yararlanabilirler. Belki de Katılım Fonu nun (participatiefonds) Dayanışma Kredisi nden (Solidaire lening) yararlanmanız da mümkündür (sadece iş arayanlar ve sosyal yardım alan şahıslar için söz konusu): maksimum 12.000 Katılım Fonu nun diğer kredileri ile kombine edilemez gelir işsizlik yardımı kadar sınırlı 7e Halİhazırda başlamış olmanız durumunda çeşitli destek önlemleri Eğer halihazırda başlamış iseniz ve işinizi büyütmeyi, geliştirmeyi vb düşünüyorsanız, idari bölgeler böyle bir durumda da çeşitli destek önlemleri de öngörmektedirler. Aşağıdaki şıkların söz konusu olması durumunda bunu düşünebilirsiniz: personel çalıştırmak istiyorsanız (Plus-Eén-Plan, Plan Activa ) araştırma ve yenilik yapmak istiyorsanız Bütün adresleri kitapçığın son bölümündeki Önemlİ Adresler listesinde bulacaksınız. çevreyi koruyucu yatırımlar yapmak istiyorsanız malları veya hizmetleri ihraç etmek istiyorsanız eğitim kursları takip etmek istiyorsanız yönetim tavsiyesi edinmek istiyorsanız Destek önlemleri ile ilgili daha fazla bilgi için Flaman Hükümeti ile temasa geçiniz. www.vlaanderen/be/ ondernemen Web sitesini ziyaret ediniz veya ücretsiz 0800 30 201 numaralı telefondan Flaman bilgi hattını arayınız. Brüksel Bölgesi de çeşitli destek önlemleri sağlar. Bunlar ile ilgili en önemli adresleri Web sitesi veya Brüksel Girişimciler Kurumu (BAO - tel. 02-422 00 20) üzerinden bulabilirsiniz. www.ecosubsibru.be Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu nun desteği ile gerçekleşmiştir. 31

32

08 Bir ruhsat, belirli etkinlikleri gerçekleştirmek için bir izindir. Belirli ürünler ile veya belirli bölgelerde çalışabilmek için de bir ruhsat gereklidir. Devlet, söz konusu ruhsat zorunlulukları sayesinde daha iyi bir şekilde kontrol gerçekleştirebilir. Daha fazla bilgi almak veya ruhsat başvuruları için hangi hükümetin sorumlu olduğunu bilmek önemlidir: Federal Hükümet (Belçika), Bölgesel (Flaman, Brüksel veya Valon) veya Belediye Yönetimi. Ruhsat başvurusu 8A Başlangıç ruhsatları (firmanızın aktiviteleri başlamadan önce) Seyyar satıcı ve pazarcı kartı (leurkaart): firma dışında gerçekleştirilecek olan satışlar için veya sabit bir işyerinizin olmadığı durumlar için. Bu pazarcı ya da seyyar satıcı kartı için, belediye yönetiminin ilgili dairesinde ve/veya işletmeler gişesinde başvuruda bulunabilirsiniz. Serbest meslek kartı (beroepskaart): Belçika da ikamet eden yabancılar için ( 02C C ye bakınız) Kasaplık ruhsatı Bu ruhsat için Federal Hükümet Ekonomi Servisi nde (FOD Economie) başvuruda bulunmalısınız. 8b Dİğer ruhsatlar Bunlar özel meslekler için söz konusu olan ruhsatlardır (aynı zamanda 02E E ye bakınız). Müteahitlerin kaydedilmesi (ek olarak hükümet işleri için tanınmış olmak) Serbest ve entelektüel meslekler için yönetmelik Belirli meslekler için meslek faaliyetini gerçekleştirme özel şartları 33

Çevre ve şehir İmar ruhsatları (şehir planlama ve düzenleme yönetmeliği) Çevre ruhsatı 8c Firmanız, aktivitenizin çevre üzerindeki etkisine göre (olası ses gürültüsü, su, hava, toprak ve arazi kirliliği, atık üretim, vb.) belirli bir sınıf altında kategorize edilecektir. I.inci ve II.inci sınıf (büyük çevre etkili) firmalar gibi III.üncü sınıf firmalar (küçük çevre etkili) için de, belediyenizde görevli olan çevre sorumlusu memur ile temasa geçiniz. Beledİyemdekİ çevre sorumlusu memur... dur. Fİrmam, Sınıf I II III altına girmektedir. İmar İznİ Bu izne sadece yeni inşaatlar için değil aynı zamanda yıkım, yeniden yapılandırma, veranda yerleştirme veya ışıklı reklam gibi çalışmalarda da ihtiyacınız vardır. Bazı çalışmalar izinden muaf tutulmaktadır. Sınırlı kapsamdaki diğer çalışmalar için kendiniz başvuruda bulunabilirsiniz. Büyük çalışmalar için ise mimarınız başvuru dosyasını hazırlamalıdır ve gerekli izin için başvuruda bulunmalıdır. İlk önce belediyenizdeki Şehir ve Bölge Planlama (Ruimtelijke Ordening) Dairesi ne başvurunuz. Önemli bilgi www.ruimtelijkeordening.be Web sitesinde bulunmaktadır. Sosyal ekonomik İzİn Sosyal ekonomik iznin, büyük ticari şirketler (> 400 m²) tarafından şirketin yerleşik olduğu belediyeden alınması gerekmektedir. Belediyenin, söz konusu ticari şirketin çevresine olan etkisinin olumlu olduğuna karar vermesi halinde söz konusu izin verilmektedir. Konu ile ilgili karar alma sürecinde aşağıdaki faktörlere bakılmaktadır: 1. Ticari şirketin kurulu olduğu alan ve yeri 2. Tüketiciler üzerindeki etkisi 3. İstihdam üzerindeki etkisi 4. Mevcut ticaret üzerindeki etkisi Gıda endüstrisinde çalışma İzİnlerİ Gıda zincirindeki ürünleri son kullanıcılar için işleyen, kullanan, satın alan, ithal eden, depolayan veya satan her firma, Federal Gıda Zinciri Güvenlik Acentesi nde (Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) ilgili beyanı doldurmalıdır (FAVV veya Gıda Acentesi - www.favv-afsca.fgov.be ve tel. 02-208 34 11). 8d 34

8e Dİğer İzİnler Aşağıdaki liste, ek izin gerektiren meslek veya ürünlerin özetini içerir. Bu listede bilgi elde etmek veya başvuruda bulunmak için hangi kamu kuruluşu ile temasa geçmeniz gerektiği de belirtilmiştir. İşletmeler gişeniz size bu konuda daha fazla yardım edebilir! Römork üreticisi: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ulaşım ve Taşımacılık Patates satış ve ihracatı: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Muhasebeci: Muhasebeciler ve Vergi Danışmanları Enstitüsü Avukat: Avukatlar Barosu Atık yağ depolama ve tanzim: Flaman Toplumu Bakanlığı Alarm sistemleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) İçişleri Alkol, ispirtolar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Eczane eczanelerin açılması, transfer edilmesi ve birleştirilmesi Eczaneciler Birliği: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı, Mimar: Mimarlar Birliği Otobüs işletmeciliği: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ulaşım ve Taşımacılık Bandajcılar: Ulusal Sağlık ve Maluliyet Sigortası Enstitüsü (RIZIV) İşletme revizörü: İşletme Revizörleri Enstitüsü Kasap ve yan ürünler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Yaşlılar yurdu: Flaman Toplumu İdaresi, Aile ve Yaşlılar Bakım Hizmeti Dairesi Yatırım danışmanı: Bankacılık ve Mali Komisyon Zirai kullanım amaçlı ilaçlar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Zirai kullanım amaçlı olmayan ilaçlar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı, Güvenlik ve gözetim firmaları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) İçişleri Muhasebeci: Muhasebeciler Meslek Enstitüsü Yangın güvenlik kapıları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) İçişleri Yangın teknisyeni: AMINAL, Genel Doğa Koruma Yönetimi İş bulma büroları: Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Mayalı içkiler satan kahvehane ve şaraphaneler : Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye, Gümrük ve Devlet Kesintileri Dedektif: İçişleri Bakanlığı, özel dedektiflik bölümü Elmas (işlenmemiş): Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi, Kotalar ve İzinler Dairesi Veteriner: Veterinerler Birliği Değerli metaller: Garanti Ofisi Belçika Kraliyet Akçesi, Garanti Kütüğüne Kayıt Gıda maddeleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı, Borsa aracısı: Bankacılık ve Mali İşler Komisyonu ve Borsa Komisyonu Yumurtalar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Depo işletmecisi: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Fitofarmasötik ürünler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Gaz: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi İşitme protezleri: Ulusal Sağlık ve Maluliyet Sigortası Enstitüsü (RIZIV) İlaçlar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı, Farmasötik Denetim Hekim: Hekimler Birliği İcra Memuru: İcra Memurları Birliği Tehlikeli, sağlıksız veya çevreye zararlı firmalar: Belediye yönetimi veya çevre ile ilgili il hizmeti Aile ve Yaşlılar Yardımı: Flaman Toplumu Bakanlığı Toksik maddeler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Tahıl ürünleri tüccarlar ve ithalatçılar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Taş ocakları: Flaman Toplumu Bakanlığı, Ekonomi ve İstihdam Dairesi Sınır İşlem Büroları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye, Gümrük ve Devlet Kesintileri İdaresi Taş ocakları (yer altında): Taş ocağının bulunduğu yerin il idaresi Arazi geliştirme çalışmaları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Hosteslik acenteleri: Flaman Toplumu Bakanlığı - İstihdam Otel işletmeciliği: Flaman Bölgesi Turizm Dairesi Apartman binalarında ev atıkları kanalları. Flaman Toplumu Bakanlığı Evlilik büroları veya acenteleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Ödenmemiş fatura tahsil büroları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Reşit olmayan gençleri ıslah ve koruma kurumları : Federal Devlet Hizmeti (FOD) Adalet Geçici iş bulma acentesi: Flaman Toplumu Bakanlığı - İstihdam Kamp kurma yerleri: Flaman Bölgesi Turizm Dairesi Çocuk bakım yurtları: Çocuk ve Aile Kurumu Kind en Gezin Fizyoterapist: Serbest Çalışan Fizyoterapistler Birliği (UZK) Gazeteler ve periyodik dergiler: Yayımcılar ile temasa geçiniz Kredi aracıları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Zirai hayvanlar ticareti: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi 35

Zirai ev hayvanları nakliyesi: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ulaşım ve Taşıma Toprak mesahacı: Kraliyet Toprak Mesahacıları ve Uzmanları Konfederasyonu Leasing veya finansman kirası: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi ve Flaman Toplumu Bakanlığı Likör üreticisi: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Konuşma terapisti: Ulusal Sağlık ve Maluliyet Sigortası Enstitüsü (RIZIV) Piyango ve şans oyunları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Adalet Gübreler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Mineral yağlar toptancılar, depo işletmecileri, perakendeciler ve benzin istasyonu işletmecileri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Midye ve istiridye yetiştirme: Yerel belediye yönetimi Noter: Belçika Kraliyet Noterler Federasyonu Hayvan besininde işlenmemiş olan östrojen, antibiyotik ve anti-tiroide terapi maddeleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Finanssal içerikli firmalar: Bankacılık ve Finans İşleri Komisyonu Gözlükçü: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV), Tıbbi Bakım Hizmet Dairesi Ortopedist: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV) Başka işe yerleştirme bürosu: Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Dairesi At yarışmaları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Kümes hayvanları mezbahası, depolama, soğutma ve işleme: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Posta aracılığı ile sipariş üzerine satışlar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Protez teknisyeni: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV), Tıbbi Bakım Hizmet Dairesi Psikolog: Psikologlar Komisyonu Seyahat acentesi: Flaman Bölgesi Turizm Dairesi İşçi ve memur seçme büroları: Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Dairesi Kasaplar Hazır et satıcıları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Kesim haneler ve mezbahalar: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Oyun makineleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye, Eşit Vergilendirme Dairesi Püskürtme makineleri (onaylama): Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Şekerciler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Gayrimenkul yönetimi: Gayrimenkul Komisyoncularının Mesleki Enstitüsü Tütün: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Takoğraflar, taksimetreler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Dişçi: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV) Taksi hizmetleri: Yerel belediye yönetimi, Brüksel İdari Bölgesi Tiyatro bürosu (artistlere aracılık yapma): Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Dairesi Yaşlılar yurdu: Flaman Toplumu Bakanlığı Tombala: Federal Devlet Hizmeti (FOD) İçişleri Bakanlığı Taze, soğutulmuş ve donmuş et, yağ ve sakatatların ihraç edilmesi: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı İş bulma acenteleri: Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Dairesi Gayrimenkul ve emlak komisyoncuları: Gayrimenkul ve Emlak Komisyoncularının mesleki Enstitüsü Taşıma firmaları: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ulaşım ve Taşıma Gıda dükkanlarında et satışı (hazır et ürünü satan küçük işletmeci): Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Hemşire, ebe: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV) Hayvan taşımacılığı: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Yolcu ve mal taşımacılığı: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ulaşım ve Taşıma Nakliye aracılığı ve komisyonculuğu: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Maliye Sigorta komisyoncusu: Sigortalar Kontrol Dairesi Deniz ürünleri firmaları işleme, dondurma ve paketleme: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Et ve et ürünleri: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Gıda maddeleri üretim, işleme, pazarlama ve ticareti: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı Ebe: Sağlık ve Maluliyet Sigortası Ulusal Enstitü (RIZIV), Tıbbi Bakım Hizmet Dairesi Havai fişek: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışanlar ve Enerji Dairesi Ateşli silah, cephane, çifte üretim, onarım ve ticareti: Polislik Daireleri Bahisler: Flaman Toplumu Bakanlığı Spor ve Açık Havada Yaşam Dairesi Personel bulma ve istihdam etme: Flaman Toplumu Bakanlığı İstihdam Dairesi Şarap, meyve şarabı, şarap gibi içecekler: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Halk Sağlığı, Gıda Ürünleri Kontrol Dairesi ve (FOD) Maliye Dairesi, Gümrük ve Ek Vergiler Dairesi 36 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu nun desteği ile gerçekleşmiştir.

09 Serbest çalışan bir girişimci olarak birçok risk ile karşı karşıyasınızdır. (önemli) bir müşteri ödeme yapmazsa... Pahalı makineler arızalanırsa... Bir personel üyesi işyerinde kaza geçirirse... Size bir araba çarpar ve ağır yaralanırsanız... Ürününüz veya tavsiyenizden dolayı bir müşteri zarar gördüyse... Ne olacaktır? Kendİnİzİ yeterince sigortalatın 9A Bu yüzden birkaç İlave sigorta poliçesi yaptırmak çok önemlidir Bu tür ilave sigorta seçimi haliyle bir serbest çalışan olarak yaptığınız işe ve çalıştığınız sektöre bağlıdır. Aşağıda belirtilen sigortalar kesinlikle tavsiye edilir Meslek faaliyetiniz esnasında üçüncü şahıslara vermiş olduğunuz zarara karşı bir İşletme Sivil Sorumluluğu (Burgerlijke Aansprakelijkheid) sigortası. Bir yangın sigortası Bir her türlü inşaat riskleri sigortası Bir yasal asistanlık sigortası Bir hırsızlık sigortası Aracınız için gerekli sigortalar Bir özel yaşam (aile) sivil sorumluluk sigortası 9b Üstelİk sizin sosyal statünüz bir minimum statüdür İlk aylık maluliyet kesinlikle ödenmemektedir. Yasal emeklilik maaşınız sınırlıdır. 37

Aşağıda belirtilmiş olan sigortalar sizin sosyal statünüzü tamamlar. Garantili gelir sigortası Küçük riskler (Kleine Risico s) sigortası Hastane sigortası (Hospitalisatieverzekering) Serbest ilave emeklilik maaşı (Kısaltılmış adı VAP) Her şeyi sigorta etmeniz gerekmez! Çİfte sigortalardan da kaçınınız. Kendİnİzİ İyİ bilgilendiriniz ve farklı teklifleri karşılaştırınız. Rehberİ dikkatlice okuyunuz! 9c Banka yöneticinize, sigorta komisyoncunuza ve sosyal güvenlik fonunuza gidiniz ve bilgi alınız. İlgİlİ sigortalarım:.......... Bİlgİ aldığım yer.......... 38 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu nun desteği ile gerçekleşmiştir.

10 Denetmenden korkmanıza gerek yoktur. Denetmenin en önemli tasası yasanın uygulanıp uygulandığını saptamaktır. Bu ilk anlamda onun bilgilendirme ve ipuçları verme ve daha sonra da gerçekleştirilmiş olan ihlalleri saptaması anlamına gelmektedir. Üstelik birçok idari daireler bilgi veren memurlara sahip olup, bunlar sizin bütün sorularınızı cevaplandırmaya yardımcı olabilirler. Bu yüzden denetimlerden korkma yerine bunları bir tavsiye olarak görmenizde yarar vardır. Denetmene, müşterinize davrandığınız gibi davranın: kibar davranınız ve denetmene karşı da rahat olunuz. Yasal şartlara uymak istediğinizi ve olası problemleri de çözmeye yönelik iyi niyetinizi gösteriniz. Denetime kesinlikle engel olmayınız. Denetmene kimlik kartını sorunuz. Adını ve görevini kaydediniz. Kendisine, denetimle ilgili olarak neyin mümkün olup olmadığını bildiğinizi gösteriniz. Gerekirse denetimler esnasında (önceden belirtilmiş olanlar için) muhasebecinizin veya danışmanınızın hazır bulunmasını ve yardımcı olmasını isteyiniz. Kontroller ve denetimler 10A Vergİ denetimi NE: Bu inceleme KDV ve aynı zamanda gelir ve kurumlar vergisini denetlemek için yapılır. Bu inceleme ile bütün hesap dokümanlarına bakılacaktır (kasa kayıdı, kasa defteri, fatura defteri, hesap bildirimleri, vb.). KİM: Vergi denetimi, Kurum ve Gelir Vergisi İdaresi (Administratie van de Ondernemings- en Inkomensfiscaliteit (AOIF)) tarafından yürütülür. Belçika daki resmi bir adrese kayıtlı olduğunuz vergi makamı aktivitenizi denetlemekten sorumludur. www.fiscus.fgov.be Web sitesinde ilgili adresi bulunuz (Adressen van de federale belastingadministraties). Bevoegheden bölümü adı altında araştırınız (veya tel. 02-336 69 99) ve buraya kaydediniz:) Vergİ makamım: YAPTIRIMLAR: Vergi yetkilileri, vergi beyanınızı eksik ya da geç doldurursanız veya beyanınızı değiştirme ile ilgili bir bildirime cevap vermezseniz belirlenmiş bir vergi miktarın yer aldığı bir bildirim (aanslag van ambtswege) uygulamasını gerçekleştirecektir. Böyle bir durumda bu bildirimi neden kabul etmediğinizi kendiniz kanıtlamanız gerekir. kötü niyet ile hareket etmemeniz durumunda, vergi kanunun ilk ihlali çoğu zaman bir para cezası veya vergi artırımı anlamına gelmez. İkinci ihlalde ise, 50 ile 1.250 arasında bir para cezası ve % 10 (herhangi bir hilenin gerçekleştirilmemiş olması durumunda) ile % 50 arasında bir vergi artırımı ve hatta % 200 lük (hile gerçekleştirme veya belge sahtekarlığı durumunda) bir vergi artırımı uygulanabilir. Bu tür durumlarda ayrıca cezai müeyyidelerin uygulanması da mümkündür (hapis cezası). 39

Ekonomİk denetim NE: Bu denetim Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi, KOBİ, Serbest Çalışan ve Enerji Kurumu (Genel İnceleme ve Uzlaştırma Müdürlüğü) tarafından organize edilmiştir. 10b Söz konusu daire, aşağıdaki kurallara uyup uymadığınız kontrol eder: fiyat yönetmeliklerine tabi ticari uygulamalar (indirimler, zararla satış yasağı, fiyat etiketleri, sözleşmede yasal olmayan maddeler, vb.) açılış saatleri, haftalık kapanış günleri, seyyar satıcılık (seyyar satıcı kartı) (leurderskaart) kayıt sertifikaları (ispatlı yönetim ve meslek bilgisi) KİM: Federal Devlet Hizmeti (FOD) Ekonomi ( www.mineco.fgov.be Web sitesinde FOD Voorstelling Organisatie Organigram Controle en Bemiddeling Structuur veya tel. 02-277 51 11) YAPTIRIM: Denetmenin bir ihlali cezalandırmak için çeşitli imkanları vardır: resmi uyarı prosedürü: gerçekleştiren ihlali düzeltmek için ilgili şahsa belirli bir süre verilir: idari bir yaptırım: belirli bir aktiviteyi gerçekleştirme izni iptal edilir. bir idari uzlaşma: resmi bir tutanak tutulur ama kesilen para cezasının ödenmesi halinde cezai hukuk ile ilgili yasal prosedür devam etmez (Para Cezası Tahsil Ofisi (Ontvangkantoor van Penale Boeten) aracılığı ile) Polis Mahkemesi veya Ceza Mahkemesi tarafından uygulanan bir cezai yaptırım ( 20,000 e kadar para cezası veya hapis cezası) İstİhdam denetimi NE: Bu denetim, sosyal denetim olarak ta adlandırılır ve dört önemli hizmeti kapsar. 1. Çalışma saatlerini, cumartesi günü çalışmayı ve fazla mesaiyi, genç yaştaki işçilerin istihdamı ve öğrenci işleri gibi konularda kontroller gerçekleştiren sosyal yasaların gözetimi denetimi. 10c 2. İşçilerin çalışma koşulları (güvenlik, sağlık gibi...) konusunda kontroller gerçekleştiren işteki çalışma ve yaşam koşullarının gözetimi denetimi. 3. Sosyal güvenlik ile ilgili zorunluluklar, kaçak iş, geçici işsizlik, sahte serbest çalışan, yasal olmayan iş ve yabancı firmalar tarafından başka bir işletmede görevlendirilmiş kişiler gibi konularda kontroller gerçekleştiren Federal Devlet Hizmeti (FOD) Sosyal Güvenlik Dairesinin denetimi. 4. Aynı zamanda, Ulusal Sosyal Güvenlik Dairesi (RSZ), Serbest Çalışanların Sosyal Güvenliği Ulusal Enstitüsü (RSVZ), ve Ulusal İş ve İşçi Bulma Dairesi nin de (RVA) kendi denetim servisleri vardır. KİM: Yani Federal Devlet Hizmeti (FOD) Sosyal Güvenlik Dairesi nin ve (FOD) İstihdam, İş ile Sosyal Diyalog Dairesi nin farklı denetim servisleri vardır. Bu denetim servislerinin yerel büroları da vardır. Söz konusu bürolarını Web sitelerinden bulabilirsiniz. (FOD) İstihdam, İş ile Sosyal Diyalog Dairesi: www.meta.fgov.be (Metagids A-Z Arbeidsinspectie (İş denetimini) seçiniz) veya telefon 02-233 41 11 Federal Devlet Hizmeti (FOD) Sosyal Güvenlik Dairesi: http://socialsecurity.fgov.be (Organisatie Huidige Organogram Directorie-Generaal Sociale Inspectie yi seçiniz) veya telefon 02-528 62 20 İşte Çalışma Refahının Gözetimi Genel Müdürlüğü nün (De Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk) bir merkez yönetimi ve 10 yerel müdürlüğü vardır (5 tanesi Flaman bölgesinde, 4 tanesi Valon bölgesinde ve 1 tanesi de Başkent Brüksel bölgesinde). Bu yerel müdürlüklerin her birinin, temel gözetimi gerçekleştirdikleri kendi alanları vardır. www.meta.fgov.be/ 40

Sosyal Mevzuatı Gözetim Kurumu (Het Toezicht op de Sociale Wetten), merkez yönetim ve 25 dış müdürlüğü kapsar (13 tanesi Flaman bölgesinde, 10 tanesi Valon bölgesinde, 1 tanesi Başkent Brüksel bölgesinde ve 1 tanesi de Almanca Konuşan Toplum için). Bu dış müdürlüklerin yetkileri, belirlenmiş bölgeler içinde uygulanır. Sosyal Mevzuatı Gözetim Kurumu nun ayrıca iki de Nakliye departmanı vardır: Bunlar, diğer kurumlarla yakın işbirliği içinde ve ulusal düzeyde yoldaki malların nakliyesi ile ilgili kontrolleri koordine ederler. www.meta.fgov.be/pa/paa/framesetnlbe00.htm Bu denetmenler, çalıştıkları sürece kendi yetki alanı içindeki bütün çalışma yerlerine veya gözettikleri yasanın sorumluluğu kapsamındaki yerlerde personel çalıştırıldığını tahmin ettikleri çalışma yerlerine, herhangi bir zamanda, gündüz veya gece ve önceden bir bilgi vermeden girebilirler. YAPTIRIM: Denetimciler, uyarı yapma, yasayı ihlal etmiş olan şahsın bunu düzeltmesi için zaman tanıma ve resmi tutanaklar düzenleme hakkına sahiptirler. Siz, resmi tutanağın bir fotokopisini ücretsiz olarak edinebilirsiniz. Siz aynı zamanda ifadenizin harfi harfine tutanağa kayıt edilmesini isteme hakkına da sahipsinizdir. İş mahkemeleri işbu resmi tutanakları değerlendirir, ve gerektiğinde ceza kararı alabilir. 10d Çevre Denetİmİ NE: Bu denetimler çevre ruhsatı, atıklar, taban düzenlemesi ve aktivitenizin çevreye diğer etkileri (gürültü kirliliği, suyu kirletme, vb.) ile ilgili yönetmeliğin uygulanıp uygulanmadığını kontrol eder. KİM: İdari bölgeler bu kanunlarla ve kontrollerle ilgili yetkilidirler. Bu yüzden bu denetim kurumları, Flaman Toplumu Bakanlığı na (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap), Valon ya da Brüksel İdari Bölgeleri ne bağlıdırlar. Belediye devlet memurları veya yerel polis, koku, gürültü veya madde kirliliği gibi yerel problemlerle ilgilenirler. Denetmenler günün veya gecenin her saati tüm kuruluşlara, (konut olarak kullanılmayan) tüm mekanlara ve iş yerlerine izin istemeden girebilirler. Rutin kontrollerin yanında özel konularla ve sektörlerle ilgili (inşaat, marangozluk, vb. sektörler) koordineli eylemleri de vardır. Flaman Bölgesi ndeki en önemli kurumlar: AMINAL: Çevre, Doğa, Toprak ve Su İsleme Idaresi, Çevre Denetleme Bölümü ( www.mina.be veya tel: 02 553 80 11) OVAM: Flaman Kamusal Çöp Maddeleri Kurumu (Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij) ( www.ovam.be veya tel: 015 28 42 84) VMM: Flaman Çevre Kurumu (Vlaamse MilieuMaatschappij) ( www.vmm.be bilgi gişesi tel: 053 72 64 45) Brüksel deki en önemli kurum BIM dir: Brüksel Çevre İdaresi Enstitüsü (Brussel Instituut voor Milieubeheer) ( www.ibgebim.be veya tel: 02 775 75 75) YAPTIRIM: Denetmenler genellikle çevre eksiklerinin düzeltilmesine yönlendirecek değişiklikleri vereceklerdir. Gerekirse ihlallerle ilgili yasal tutanak tutabilir ve düzenlemeyi yasal yollarla (savcılık tutanağı ile) mecbur hale getirebilirler. 10e Gıda denetimi NE: Gıda zincirinin bütün aşamalarında gıda maddeleri ve bunların esas malzemelerinin incelenmesi, araştırılması ve onaylanması: üretim, işleme, depolama, nakliye, satış, ithalat ve ihracat. Bunlar gıda maddelerinin incelenmesi (halk sağlığına tehlikesi), ürünlerin etiketlenmesi, katkı maddelerinin mevcudiyeti, personel ile araçlar ve üretim ile satış yerlerindeki hijyeniğin kontrolünü içerir. KİM: Federal Gıda Zincirin Güvenliği Acentesi nin (het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen) (FAVV veya Belçika Gıda Acentesi) denetimcileri ve müfettişleri ( www. favv-afsca.fgov.be veya telefon 02-208 34 11). Kendileri bir şikayet almaları (anonim olabilir) üzerine veya programlı bir kontrol çerçevesinde, kontroller gerçekleştirebilirler. Kontrolleri gerçekleştirebilmek için numune alabilirler, evrak isteyebilirler veya mallara el koyabilirler. Kendileri mesleki gizlilik esasına bağlıdırlar. 41

YAPTIRIM: Gıda Acentesi bir uyarı verebilir (ihlali gerçekleştirmiş olan şahsa bu ihlali durdurması için verilmiş olan bir süre). Söz konusu kurum, tanınma izni veya ruhsatı geçici veya sürekli olarak iptal edebilir, idari para cezaları kesebilir ve adli takip kararı aldırabilir. ÖNEMLİ Rüşvet vermek ve para almak/yemek Rüşvetin bütün şekilleri yasal olarak ciddi bir şekilde yasaklanmıştır (10 Şubat 1999 tarihli yasa). Memurların rüşvet alması ve aynı zamanda memurlara rüşvet verme de ağır bir şekilde cezalandırılır. Bu nedenle denetmene hiçbir zaman için rüşvet vermeyi denemeyiniz. 6 aydan başlayıp, maksimum 5 yıla kadar ve/veya 2.500 e kadar para cezası alma riskiniz söz konusudur. 42 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu nun desteği ile gerçekleşmiştir.

11 Devralma ve franchising 11A Devralma Yeni bir iş kurmak yerine, halihazırda kurulmuş olan ve işleyen bir işi de bir önceki sahibinden devralabilirsiniz. www.overnamemarkt.be web sitesinde birçok DEVREDİLECEK işyerleri bulunabilir. Kendinizi iyi bir şekilde bilgilendirmeniz son derece önemlidir. Ne ödeyeceğinizi ve ne için ödeyeceğinizi bilmeniz gerekmektedir. Önceki iş sahibinin NEDEN, hangi nedenle işi bırakmak istediğini sorunuz! Her zaman yazılı bir sözleşme yapınız. Aşağıdakİ şemayı gözden geçirebilirsiniz. 1. Tek kişi İşletmesİ (éénmanszaak) mi yoksa şirket mi devralıyorsunuz? Tek kişi İşletmesİ devralıyorsunuz: Bunun, firmaya ait her şeyin bir kağıt üzerinde belirtilmiş olduğu, bir yasal çerçeve bütünü olmadığını iyi bilmeniz gerekmektedir. Bu yüzden yanlış anlamalara neden olmamak ve daha sonra da olumsuz sürprizlerle karşılaşmamak için hangi elementlerin devralma işlemine dahil olduğunu iyi (yazılı) bir şekilde belirlemeniz gerekmektedir. Bİr şirket devralıyorsunuz: Böylece hisseleri devralıyorsunuz: Firmanın bilançosunu, kar ve zarar hesaplarını çok dikkatlice inceleyiniz. Aynı zamanda borçları da devralırsınız. Hisse kaydına hisselerin transferini kaydediniz. Verimlilik için gerekli olan bütün üretim faktörlerini kesinlikle devralmalısınız. Bunlar: isim, müşteriler (adres listesi), kira kontratı, müşteri sözleşmeleri, ekipman, makineler, mobilya, stok, muhasebe hesapları, arşiv, vb Herhangi bir bireysel borcu veya borç talep ve takiplerini devralmadığınızdan emin olunuz. 2. Devralma fiyatının pazarlığını yapıyorsunuz. Bir firmanın ne değerde olduğunu belirlemek çok zordur. Değer her zaman analiz ve bir hesaplamanın sonucudur. Şunlar üzerinde durabilirsiniz: kazanç/kar getiri değeri: geçmişte gerçekleştirilmiş olan kar, ileriki karın mevcut değerinin belirlenmesi için başlama noktasıdır. 43

hakiki değer: hava parası dışında işyerinin bütün her şeyinin gerçek değeri (ekipman, bina, stok, vb.). hava parası: mevcut müşterinin, iyi ticari ismin, firmanın özel yerleşim yerinin değeri Değer, fiyat değildir! 3. Gereklİ İzİnlerİ gözden geçiriniz. ( 08 e bakınız) Hala geçerliler mi? Ne kadar süre daha kadar geçerliler? Gerçekten de başvurusu yapılmış mı ve elde edildi mi? Özellikle aşağıda belirtilmiş olan konulara dikkat ediniz: çevre izni (bu izin bütün faaliyetleri kapsıyor mu?) imar ve planlama izni sosyo ekonomik izin (400 m 2 yi aşan dükkan alanları için) 4. Her zaman profesyonel devralma danışmanlarından tavsiye alınız. Bunun için örneğin, muhasebecinize veya bir aracıya başvurabilirsiniz. Devralma danışmanları listesi için www.overnamemarkt.be Web sitesine bakınız Franchİsİng ve ticari İşbİrlİğİ Franchising, imtiyaz alan (serbest çalışan girişimci) ve imtiyaz veren arasında bir ticari işbirliğidir. İmtiyaz veren, bir marka adı, bir formül, knowhow (bilgi) ve desteği bir ücret karşılığında imtiyaz alana sunabilir. 11b İmtiyaz veren veya formül yaratıcısı, sınırlı yatırım ve yerel bir tüccarın uzman bilgisi ile proje geliştirebilir. İmtiyaz alan, kendi işini geliştirmek için, bir gruba ait knowhow (bilgi), destek ve mikro avantajları ve bir marka adını elde eder. Ticari İşbirliği Yasası, imtiyaz alıcılarını dengesiz sözleşmelere karşı korumaya çalışır. Yasa, imtiyaz vericilere, geniş bir bilgi verme zorunluluğunu, empoze eder. İmtiyaz alıcısı adayı önceden sözleşmeye bakabilir ve formül yaratıcısının bilgilerini (işbirliği formülünün deneyimi, geçmişi ve geleceği ve beklentileri) ve sözleşmedeki önemli maddeler ile ilgili açıklamaların yer aldığı ek bir bilgilendirme belgesi, kendisine verilir. Bu noktadan sonra kendilerine, işbirliğini gerçekleştirip gerçekleştirmemeye karar vermeleri için bir ay düşünme süresi verilmelidir. Herhangİ bir İşbİrlİğİ sözleşmesini kesinleştirmeden önce, aşağıdaki sorulara açıkça bir cevap verebildiğinizden emin olunuz: 1. Sistem hakkında yeterli bilgim var mı? 2. Ne kadar bir süre için ve hangi iptal hakkı şartları altında? 3. Sözleşme devredilebilir mi? 4. Münhasır haklar nelerdir (bölge, satıcılar)? 5. Geriye ne de kadar serbest girişimcilik kalmaktadır? 6. Hangi maliyetler vardır? 7. Hangi ciro ve/veya satın alma yükümlülükleri vardır? 8. Devretme ve Ticaret Fonu nun devralma şartlar nelerdir? 9. Rekabet etmeme maddesi var mı? 10. Sözleşmenin tek taraflı feshi mümkün mü? Bu işbirliği formülü için ayrıntılı bir şekilde tavsiye alınız. Sözleşmenizin adli açıdan hızlı bir şekilde gözden geçirilmesi için UNIZO Mağaza Konseyi (UNIZO Winkelraad) ile temasa geçebilirsiniz. ( www.unizo.be/winkelraad - telefon 02-238 06 51). 44 Bu girişimci rehberi, UNIZO ile Anvers Şehri Girişımcilere Danışmanlık Bürosu, Gent Şehri Ekonomik İşler ve İstihdam Servisi, STEBO ve UNIZO Flaman-Brabant Bölgesi ve Brüksel Şubesi nin ortak çalışması ve Avrupa Sosyal Fonu nun desteği ile gerçekleşmiştir.