DIŞ TİCARET VE NAKLİYE

Transkript

1 DIŞ TİCARET VE NAKLİYE Dünya ticaretindeki mal akışları bir operasyon olarak düşünüldüğünde, bu operasyonların dayandığı temel direk nakliyedir. Ticarete konu olacak ürün, olası müşterisi için üretim noktasından tüketim noktasına ulaştırılamadığı sürece, gerçek ticari değerine ulaşamaz. Ticarette amaç maximum kar olduğuna göre, ürün doğru yer ve doğru zamanda, olası müşterisi için tüketim noktasında hazır bulundurulmalıdır.

2 Ürünün pazara ulaşmasını sağlayan NAKLİYE, ticarette ve sanayi de oldukça önemli bir yere sahiptir. İç ticaret ve ekonomide büyük öneme sahip olan nakliye, dış ticarette daha önemli bir yere sahiptir.

3 Gelişemeyen, kendini yenilemeyen bir taşımacılık sektörüyle, dış ticaret rekabet gücünün en önemli öğesini lehine kullanamamış hatta aleyhine çevirmiş olur.

4 Günümüzde dünya ticaretine baktığımızda gelişmiş veya gelişen, sanayileşmiş veya sanayileşen ülkeler güçlü ve geniş bir ulaştırma sistemine sahiptirler.

5 Ekonomide ve dış ticarette bu denli önemli yere sahip olan NAKLİYE, şekil olarak 5 ana başlık altında toplanmaktadır: 1-) Karayolu Taşımacılığı 2-) Denizyolu Taşımacılığı 3-) Havayolu Taşımacılığı 4-) Demiryolu Taşımacılığı 5-) Boru Hattı Taşımacılığı

6 KARAYOLU TAŞIMACILIĞI Yükün büyüklük itibari ile havayolu ile taşınması maliyetinin yüksek olduğu, demiryolu veya denizyolu ile taşınmasının zaman ve maliyet kaybı yarattığı durumlarda kullanılır.

7 DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI Küçük olmayan yüklerde, taşıma fiyatı olarak en uygun taşıma şekli olması nedeniyle tercih edilir. Sayı veya ölçü ve ağırlıkları nedeniyle büyük miktarlı taşımalarda en uygun taşıma şeklidir. Alternatifi olan karayolu taşımasında aynı yük için taşıma fiyatı yükleme yeri ve teslim yerinin uygun olması halinde yarı yarıya bazen üçte bire kadar düşmektedir. Fakat taşıma süresi karayolu taşımasının 2, bazen 4 5 katına kadar çıkmaktadır.

8 HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI Taşıma şekilleri arasında en pahalı olanı havayolu taşımacılığıdır. Genellikle hacim ve ağırlık olarak küçük, değer olarak büyük ve teslimi acil malzemelerde tercih edilir. Havayolu taşıması için en uygun ağırlık 0 ile 100 kg arasındaki malzemelerdir.

9 İHRACATTA TESLİM ŞEKİLLERİ 1-) TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX WORKS (EXW) 2-) GEMİ DOĞRULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP (FAS) 3-) GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB) 4-) TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA) 5-) MAL BEDELİ veya NAVLUN / COST AND FREIGHT( CFR) 6-) TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE PAID TO (CPT) 7-) MAL BEDELİ, SİGORTA ve NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHT (CIF) 8-) TAŞIMA ÜCRETİ ve SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP) 9-) SINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIER (DAF) 10-) GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIP (DES) 11-) RIHTIMDA TESLİM / DELIVERED EX QUAY(Duty Paid) (DEQ) 12-) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY UNPAID (DDU) 13-) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY PAID (DDP)

10 1-) TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX WORKS (EXW) İsmi belirtilen işyerinde teslim "Ex works" satıcının malları işletmesinde (fabrika,depo, atölye, antrepo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. BU TERİM TÜM SATIŞ ŞEKİLLERİ İÇİNDE SATICI İÇİN EN AZ YÜKÜMLÜLÜĞÜ İHTİVA EDEN BİR SATIŞ ŞEKLİDİR. İhracatçı sorumluluğu : Malları hazırlar İthalatçı sorumluluğu : Nakliye ve Sigorta

11 2-) GEMİ DOĞRULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP (FAS) İsmi belirtilen yükleme limanında gemi yanında teslim Bu terim Deniz taşımacılığında kullanılır. Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. İhracatçı sorumluluğu: Malları limana bırakır İthalatçı sorumluluğu: Nakliye ve Sigorta

12 3-) GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB) İsmi belirtilen Gemi güvertesinde teslimyalnız uluslararası limanlar için Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü belirlenen yükleme limanında mallar gemi küpeştesini açtığı andan itibaren yerine getirilmiş olur. Satıcı, malların yüklendiğini tüm detayları ile birlikte alıcıya bildirmelidir. İhracatçı sorumluluğu : Malları gemi küpeştesine İthalatçı sorumluluğu : Nakliye ve Sigorta

13 4-) TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA) Taşımacıya teslim, adı belirtilen yerde Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer yada noktada teslimi ile son bulur. İhracatçı sorumluluğu : Malları ilk taşıyıcıya yükler İthalatçı sorumluluğu : Nakliye ve Sigorta

14 5-) MAL BEDELİ veya NAVLUN / COST AND FREIGHT( CFR) Adı belirtilen varış limanında navlun ödenmiş olarak teslim (MAL+NAVLUN) Bu terim ile satıcı belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorundadır. İhracatçı sorumluluğu : Malları varış limanına kadar taşır İthalatçı sorumluluğu : Sigorta

15 6-) TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM/ CARRIAGE PAID TO (CPT) Adı belirtilen varış yerine kadar navlunu ödenmiş olarak teslim Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar taşınması için gerekli navlunu ödediği anlamına gelir. Satıcı, alıcıya malın sigortalanması amacıyla gerekli bilgileri iletecektir. İhracatçı sorumluluğu : Malları varış yerine kadar taşır İthalatçı sorumluluğu : Sigorta

16 7-) MAL BEDELİ, SİGORTA ve NAVLUN / COST, INSURANCE AND FREIGHT (CIF) Adı belirtilen varış limanında navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim Bu terim ile satıcı CFR'deki yükümlülükler gibi belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorunluluğuna aynen sahiptir, ancak ek olarak, malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı deniz sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder.

17 8-) TAŞIMA ÜCRETİ ve SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP) Adı belirtilen varış yerine kadar navlun ve sigorta primi ödenmiş olarak teslim Bu terim ile de satıcı CFR'deki yükümlülükler gibi belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorunluluğuna aynen sahiptir, ancak ek olarak malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı kargo sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı, sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder. CIF deniz taşımasında, CIP ise kara ve diğer taşımacılıkta kullanılır İhracatçı sorumluluğu : Malları varış yerine kadar taşır, sigorta İthalatçı sorumluluğu : Gümrükleme

18 9-) SINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIER (DAF) Sınırda adı belirtilen yerde teslim Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer yada noktada ancak bitişik ülkenin gümrük sınırından önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder. Sınır terimi, ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde söz konusu sınırın her zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak önem taşımaktadır. İhracatçı sorumluluğu : Malları sınıra kadar taşır İthalatçı sorumluluğu : Gümrükleme, İç nakliye

19 10-) GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIP(DES) Adı belirtilen varış limanında gemi güvertesinde teslim Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malı belirlenen varış limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır tutmakla sona erer. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu yere kadar olan bütün risk ve masraflar satıcıya aittir. İhracatçı sorumluluğu : Malları varış yerinde gemide tesli İthalatçı sorumluluğu : İndirme - Gümrükleme - İç nakliye

20 11-) RIHTIMDA TESLİM / DELIVERED EX QUAY(Duty Paid) (DEQ) Adı belirtilen varış limanında Gümrük Vergisi ödenmiş olarak rıhtımda teslim) Rıhtımda teslim terimi, sadece Deniz taşımacılığında veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden rıhtıma boşaltılmakla teslim edilecekse kullanılır. Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malları belirlenen varış limanında ithal gümrüğünden geçirilmiş olarak, rıhtım üzerinde alıcı emrine hazır tutmakla sona erer. Eğer taraflar malların alıcı tarafından gümrükten geçirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesini istiyorlarsa "duty paid" yerine "duty unpaid" terimini kullanmalıdır. İhracatçı sorumluluğu : Rıhtımda gümrük ödenerek teslim İthalatçı sorumluluğu : Gümrükleme - İç nakliye

21 12-) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY UNPAID (DDU) Adı belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmeden teslim Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve harçlar hariç). İhracatçı sorumluluğu: Rıhtımda gümrük ödenmeden teslim İthalatçı sorumluluğu : Gümrükleme-İç nakliye

22 13-) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED DUTY PAID (DDP) Adı belirtilen varış yerinde gümrük vergisi ödenmiş teslim Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde, belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır.