YURT DIŞI GÖREV RAPORU Emir: Bakanlığımızın B.18.0.DİD.0.01.0-903.07.03-112 sayı ve 29/03/2011 tarihli görev oluru Katılımcının Adı Soyadı : Dr. Neşat ERKAN Görev Yeri : Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Gidilen Ülke ve Şehir : Fransa / Avignon Düzenleyen Kuruluş: Fransa Tarım Bakanlığı, FAO Silva Mediterranea (Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü Akdeniz Ormancılık Birliği), EFIMED (Ormancılık Araştırma Enstitüsü Akdeniz Ofisi) Konusu : II. Akdeniz Orman Haftası etkinliklerine ve bu kapsamda düzenlenecek olan EFIMED yıllık toplantısı ve diğer bilimsel toplantılara EFIMED odak noktası sıfatı ile katılım. Süresi : 4 gün (yol hariç) Toplantının İçeriği, Seyri ve Elde Edilen Bilgiler: I. Gün (05/04/2011): 09:00-09:30 Açılış konuşmaları yapılmış, ormancılık haftası kutlamalarının 2010 yılında Antalya da başlatılmış olmasına vurgu yapılmış ve Akdeniz ormancılık sorunlarının çözümü açısından önemi ifade edilmiştir. 09:30-11:00 I. Oturum: Tarafımdan katılım sağlanılmış olan ve orman-iklim değişikliği ilişkilerinin işlendiği bu oturumda Alain Chaudron yönetiminde aşağıdaki üç sunum yapılmıştır 1) Henry-Luc Thibault (Plan Bleu): Strategic Mediterranean natural resources: current stuation and future challenges 2) Yves Birot (EFIMED): Science serving forestry in the Mediterranean: the ways ahead 3) Abderrahim Houmy (Morocco): Adapting the forest policy framework in the Mediterranean to global change: key challenges and questions 11:30-13:00 II. Oturum: Tarafımdan katılım sağlanılmış olan ve orman-su ilişkilerinin ayrıntısı ile tartışıldığı bu oturumda Marc Palahi yönetiminde aşağıdaki dört sunum yapılmıştır. 1) Yves Birot (EFIMED): Introduction to Water for forest and people in Mediterranean region 2) Giorgio Matteucci (Italy): Do forest attract rainfall? 3) Carlos Gracia (CREAF-Spain): Green and blue water: What trade-offs? 4) Bart Muys (Belgium), Robert Mavsar (EFIMED): New approaches to assess the impact of land-use and forest management on water-related ecosystem services 1
Oturumun sonunda 2010 yılında Antalya da düzenlenmiş olan I. Orman Haftası kutlama etkinliğine ilişkin görüntülerden oluşan ve tarafımdan hazırlanmış olan power point sunumu gösterilmiştir. 14:30-16:30 III. Oturum: Bu oturum üç ayrı salonda ve üç ayrı grup (1-EFIMED, 2-Silvamed yürütme kurulu, 3- Ormanlar, toplum ve ülke) olarak gerçekleşmiş olup tarafımdan EFIMED grubuna katılım sağlanılmıştır. Bu grupta Yves Brot yönetiminde aşağıdaki dört sunum yapılmıştır. 1) Marc Palahi (EFIMED): EFIMED highlights and the futre ERANET on Mediterranean forest research. 2) Robert Mavsat (EFIMED): Updates on EFIMED forest economics projects. 3) Carlos Gracia (CREAF-Spain): Optimasing the management of Mediterranean forests on under climat change : a new scientific approaches. 4) Jean-Paul Lanly (France): Feedback from the Parmenides Conference in Alexandria. Marc Palahi tarafından yapılan sunumda başlatılması planlanan ERANET:FORESTERRA projesi konusunda bilgi verilmiş ve Akdeniz Ülkelerinde araştırma çalışmalarının koordinasyonunu amaçlayan bu çalışma vesilesi ile Tüm Akdeniz ülkelerindeki araştırma kapasitesinin %85 inin İspanya, Fransa, Türkiye ve İtalya tarafından oluşturulduğuna vurgu yapılmıştır. 17:00-19:00 IV. Oturum: Bu oturum dört ayrı salonda ve dört ayrı grup (1-EFIMED danışma kurulu, 2-ARCMED genel kurulu, 3-Orman yangınları konusunda Position Paper (öneri paketi) hazırlama, 4- Ormanlar, toplum ve ülke) olarak gerçekleşmiş olup tarafımdan Orman yangınları konusunda Position Paper hazırlama grubuna katılım sağlanılmıştır. Bu toplantı Silvamed 3. Grup (WG3) Orman yangınları grup üyelerinin katılımı ile yapılmış olup üzerinde çalışılan metin tamamlanamadığı için daha sonra tamamlanmak üzere grup üyelerine gönderileceği bildirilmiştir. II. Gün (06/04/2011): 09:00-09:30 François Lefevre (INRA-France) tarafından bir hoş geldiniz konuşması yapılmış ve arkasından Xavier Le Roux (France) tarafından Biodiversity: current issues and the role of science / sociaty interplay konulu bir sunum yapılmış ve daha sonra oturumlara geçilmiştir. 09:30-10:45 I. Oturum: Carlos Gracia (Spain) tarafından başkanlığı yapılan bu oturuma tarafımdan da katılım sağlanmış ve aşağıdaki sunumlar yapılmıştır 1) Jacques Blondel (France): Can lessons be drawn from comparing biodiversity Mediterranean marine and terrestrial ecosystems? 2) Bart Muys (Belgium): Do ecosystem productivity and resilience relate to biodiversity? 2
11:15-12:30 II. Oturum: François Lefevre (France) tarafından yönetilen bu oturumda da aşağıdaki sunumlar yapılmıştır 1) Etienne Klein (France): Inferences on dispersal and migration capacities: from local to landscape scales 2) Ran Nathan (Isreal): A movement ecology approach for stadying spatial Dynamics of Mediterranean forests 14:30-15:15 III. Oturum: Davide Pattenella (Italy) tarafından yönetilen bu oturum biyolojik çeşitliliğin ve orman ekosisteminin değerlemesi ile ilgili olarak iki sunum yapılmış ve tarafımdan katılım sağlanmıştır. 1) Margaret Shannon (EFI): The value of biodiversity: social and economic insights. 2) Markku Ollikainen (Finland): Financing biodiversity in private forests: The METSO programme 15:30-16:30 Konuşmacılar ile ilgi grupları arasındaki etkileşimi artırmak amacı ile paralel toplantılar halinde üç grup toplantısı yapılmıştır. 17:00-17:30 Her üç oturumda hazırlanan raporların tartışılması yapılmıştır. III. Gün (07/04/2011): Arazi gezisi 07:45-18:00: Toplam dört noktada değerlendirmeler yapılmış olup noktalar ve konuları aşapıda verilmiştir. 1. Nokta: Mont Ventoux dağının eteğinde yapılan ilk değerlendirmede Fransız yetkililer tarafından bu alanda doğal tür olan meşe ormanlarının yerel halkın taleplerinin de dikkate alınarak nasıl yönetildiği konusunda bilgiler verilmiştir. Ayrıca bu alanda çok değerli ve mantara benzer, meşe ormanlarında üretilen Trüf yetiştiriciliği ile ilgili bilgiler verilmiştir. 2. Nokta: Cezair orijinli sedir ağaçlandırma alanlarındaki büyüme-gelişme, silvikültür, doğal gençleştirme ve tomruk üretimi ile ilgili bilgiler verilmiştir. Ayrıca Trüf üretimi ile ilgili olarak ta ilave bilgiler verilmiştir. 3. Nokta: Yangından sonra gelen karaçam-sedir karışık ormanında işletmecilik ve silvikültürel değerlendirmeler, karaçam ormanında doğal gençleştirme, kayın ormanında doğal gençleştirme konularında bilgiler verilmiştir. 4. Nokta: 1450 m. yükseltiye sahip olan ve Birleşmiş Milletler tarafından Natura 2000 kapsamında biyolojik rezerv olarak belirlenen orman alanında bilgi verilmiş ve değerlendirmeler yapılmıştır. IV. Gün (08/04/2011): 09:30-11:30 Paralel Oturumlar Bu zaman aralığında değişik salonlarda dört oturum düzenlenmiştir: 1) AGORA proje toplantısı 3
2) SYLVAMED proje toplantısı 3) FAO genişletilmiş yürütme kurulunun EFFIS (European Forest Fire Information System) konusundaki toplantısı 4) Ormanlar, toplum ve ülke Bu oturumda tarafımdan EFFIS konusundaki toplantıya katılım sağlanmıştır. Toplantıda Avrupa ülkeleri düzeyinde orman yangınları öncesi ve sonrası istatistiklerin sağlıklı tutulması, bunun için ülkelerin belirledikleri odak noktaları vasıtası ile EFFIS merkezi ile sürekli iletişim içinde olması, elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi yoluyla yangınlarla mücadelede işbirliğinin sağlanması gibi konular üzerinde durulmuştur. EFIS tarafından yapılan sunumda kullanılabilir durumdaki mevcut bilgilere ilişkin bir sunum yapılmış, arkasından Fas tarafından yapılan sunumda ülkeleri ile EFFIS işbirliğine vurgu yapılmış, daha sonra da EFFIS in 2011-2012 yılı programı tartışılmıştır. 12:00-13:00 Genel Oturum II. ormancılık haftasına katılan tüm taraflar ve paydaşların oturumlardan elde edilen çıktılar üzerine ve geleceğe ilişkin beklentiler konusunda görüş alışverişi ve tartışma gerçekleştirilmiştir. 04:30-17:00 Paralel Oturumlar Bu zaman aralığında değişik salonlarda üç oturum düzenlenmiştir: 1) Silvamediterranea 3. Çalışma Grubu(Mediterranean Forests and sustainable developpment) toplantısı 2) AGORA Proje toplantısı 3) CPMF (Collaborative Partnership on Mediterranean Forests) yürütme kurulu toplantısı Bu oturumda tarafımdan Silvamediterranea 3. Çalışma Grubu toplantısına ülkemiz adına katılım sağlanmıştır. Toplantıda üye ülke temsilcilerinin kendilerini tanıtmalarının ardından 2009 yılında uygulamaya konan 4 yıllık çalışma planının sunumu yapılmıştır. Daha sonra grubun çalışma programı sunulmuş ve bu kapsamda başlatılması planlanan yeni bir projeden bahsedilmiştir. Proje kapsamında önceden planlanmış olan ülkemizden Mersin Yöresindeki Orman Köylerinin Kalkındırılması konusunda bir çalışmanın da yer aldığı dikkat çekmiştir. Ancak zaman darlığı nedeni ile ayrıntılar tartışılamamış, grup yöneticileri tarafından konu ile ilgili olarak grup üyelerinin email aracılığı ile fikrinin sorulacağı ifade edilmiştir. Sonuç ve Öneriler: II. Orman Haftası kutlaması etkinliği Akdeniz ve Avrupa ülkelerinden ve diğer ülkelerden toplam 220 kişiden oluşan bilim adamı, sivil toplum örgütü temsilcisi, orman işletmecisi, bürokrat ve özel orman sahibi katılımı ile gerçekleşmiştir. Ülkemizden Bakanlığımızdan OGM ve AR-GE ile diğer Bakanlıklardan toplam 11 kişilik ekip ile katılım sağlanan etkinlikte ülkemiz başarılı bir şekilde temsil edilmiştir. Katılım sağlanılan toplantılardan Akdeniz ormancılığı ile ilgili yürütülmekte olan bilimsel çalışmalar konusunda bilgi edinilmiş, gelecekte Akdeniz ormancılık sorunlarının çözümüne yönelik başlatılması planlanan araştırma çalışmaları konularında istişarelerde bulunulmuştur. 4
Ülkemizin sahip olduğu coğrafik yapı ve orman zenginliği, geniş ve etkin orman işletmeciliği ve AR-GE kapasitesi etkinlikte ilgi görmüş ve değişik vesilelerle Akdeniz Ormancılık sorunlarının çözümünde ülkemizin önemine vurgu yapılmıştır. Orman Genel Müdürlüğü tarafından Silvamediterranea dönem başkanlığına talip olunmuş, kurul tarafından bu talebe olumlu karşılık verilmiştir. 2012 yılı toplantısının ülkemizde yapılması kararlaştırılmıştır. Akdeniz Orman Haftası kutlaması etkinliklerinin ana organizasyonunu üstlenen EFIMED yönetimi tarafından bu organizasyonun her yıl yapılmasının ekonomik yetersizlikler ve iş yoğunluğu nedeni ile mümkün olamayacağı ifade edilmiş ve bundan böyle kutlamaların iki yılda bir yapılması planlanmış, bu karar çerçevesinde bundan sonraki etkinliğin 2013 yılındaki Cezayir de yapılması kararlaştırılmıştır. Akdeniz ülkelerinin güncel ormancılık sorunları ile ilgili bilimsel sunumlar, tartışmalar ve değerlendirmelerin yapıldığı bu etkinliklere ülkemiz araştırma kurumlarından, özellikle Akdeniz ormancılığı konusunda çalışan araştırma kuruluşlarından daha etkin katılım faydalı olacaktır. Bu yolla Akdeniz ormancılık sorunları ile ilgili gelişmelerden haberdar olunacak ve geleceğe yönelik ortak çalışma ve işbirliği olanakları elde edilebilecektir. İş bu rapor tarafımdan hazırlanmıştır. 19/04/2011 Dr. Neşat ERKAN Araştırma Müdürü 5