KASIM 2015 T. C. KALKINMA KURULU TRC2 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI ŞANLIURFA TARIM VE KIRSAL KALKINMA KOMİSYONU İLERLEME RAPORU 2015/1 stajyer [Şirket adını yazın] 1
TRC2 (Diyarbakır-Şanlıurfa) 2014-2023 BÖLGE PLANI KOORDİNASYON VE İZLEME KOMİSYONLARI KURULUŞ YAPISI AMAÇ: Bölge Planı Koordinasyon ve İzleme ları, 2014-2023 Bölge Planında yer alan gelişme eksenleri altındaki stratejiler ve yatırım kararlarının gerçekleşmesi konusunda koordinasyona destek vermek ve ilerlemelere ilişkin izleme görevi görmek amacıyla kurulmuştur. KOMİSYON YAPISI: lar Kalkınma Kurulunda yer alan üyelerden komisyonla ilgili konularda faaliyetlerine göre isteğe bağlı olarak oluşturulur, gerek görülmesi halinde kurul dışındaki ilgili kurum-kuruluşlardan üye davet edilebilir. ÇALIŞMA YÖNTEMİ: Koordinasyon ve İzleme larının sekretaryası Karacadağ Kalkınma Ajansı Planlama Programlama ve Koordinasyon Birimince gerçekleştirilir. Ajans her komisyon için sorumlu bir uzman atar. Uzmanlar komisyonlarda kolaylaştırıcılık ve sekretarya görevini üstlenir. ilk toplantısında oy çokluğuyla bir başkan seçer. lar kurulun olağan toplantısından sonraki 3. ve 5. aylarda olmak üzere her 6 aylık dönemde 2 defa toplanır. İlk toplantıda Bölge Planının ilgili konu başlıkları altındaki gelişmeler değerlendirilir ve Ajansın sorumlu uzman personeli desteğiyle ikinci toplantıda (5. aydaki toplantı) değerlendirilmek üzere bir ilerleme raporu hazırlıkları yapılır. İkinci toplantıda ilerleme raporu komisyon tarafından değerlendirilerek Kalkınma Kuruluna sunulmak üzere son hali verilir. Hazırlanan ilerleme raporu Başkanı tarafından gündemin uygun olması halinde Kalkınma Kuruluna sunulur. Aşağıdaki çizelgede toplantı yapılacak aylara ilişkin bilgi verilmiştir. Mart Mayıs HAZİRAN Eylül Kasım ARALIK (I) (II) KALKINMA KURULU I. OLAĞAN TOPLANTISI (III) (IV) KALKINMA KURULU II. OLAĞAN TOPLANTISI Değerlendirme Hazırlığı Sunumu Değerlendirme Hazırlığı Sunumu 1
KOMİSYON İLERLEME RAPORU KOMİSYON TOPLANTI BİLGİLERİ Adı: Kalkınma Kurulu Şanlıurfa Tarım ve Kırsal Kalkınma u Toplantı Tarihi: 04 Kasım 2015 Toplantı Numarası 2015/1 Toplantının Yeri: Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Harran Toplantı Salonu Katılımcılar: Necip ÖZGÖKÇE (Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, İl Müdürü) Galip GAZANTER (Şanlıurfa Ziraat Odası, Ziraat Müh.) Ayşe ÇADIRCI KANDEMİR (Şanlıurfa Ticaret Borsası, Gen. Sek. Yrd.) Yrd. Doç. Dr. Ayşe CEBECİ (Harran Ünv., Öğretim Üyesi) Kadir Ferit KARAARSLAN (TKDK, Uzman) Reşit PALA (TKDK, Uzman) Ahmet EYYÜPOĞLU (Şanlıurfa Ziraat Odası, Başkan) Müslüm COŞKUN (GAP OTÜTDER, Yönetim Kurl. Bşk) Emine DEMİR (GAP BKİ, Zir. Yük. Müh). Murat TARİNİ (GAPTAEM, Müdr. Yard.) İbrahim ULUDAĞ (ŞUTSO, Bşk. Yrd.) Ahmet GÖKSU (2540 Sayılı Şanlıurfa T.K.KOOP., Müdür) M. Reşat KARADENİZ (Şanlıurfa DSYB, Başkan) Yrd. Doç. Dr. Ebru SAKAR (Harran Ünv. Ziraat Fak., Dekan Yrd.) M. Murat CANDEMİR (GAPBKİ OTK, Saha Koordinatörü) Necdet ABASSOĞLU (GAP Ekoder Yen.Kurl.Bşk.) Ali ÖZKUL (Harran Ünv.Ziraat Fak. Ziraat Mühendisi Yüksek Lisans Öğrencisi) Yunus ÇOLAK (Karacadağ Kalkınma Ajansı, Şanlıurfa Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü) Ajans Katılımcıları: Kolaylaştırıcı: Selman DELİL (PPKB Birim Başkanı), Raportör: Âdem Akgül (PPKB Uzmanı) Karacadağ Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Şanlıurfa Tarım ve Kırsal Kalkınma u nun 04 Kasım 2015 tarihinde yapılan ilk toplantısı Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odasının ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Kamu Kurum ve Kuruluşlarından 20 kurum temsilcisinin katılımı ile gerçekleşen toplantı, Kalkınma Ajansı Planlama Programlama ve Koordinasyon Birim Başkanı Selman DELİL tarafından yapılan toplantı açılış bilgilendirmesi ve sunumu ile başlamıştır. Yapılan bilgilendirmede Bölgemizin kalkınma yol haritası olan onaylı TRC2 Bölgesi Bölge Planının (2014-2023) hazırlanma ve onay süreci ile temel hedeflerine değinilmiş, komisyonun amacı ve görevlerine ilişkin bilgiler verilmiştir. 2
Bölge Planının 1. Gelişme Ekseninin Tarımsal Üretimin Rekabetçi Bir Yapıya Kavuşturulması amacı altındaki hedef, strateji ve yatırım kararlarına ilişkin ilerlemeler komisyonun görüşlerine sunulmuştur. İlgili stratejiler yetkili ve ilgili kurumların yürüttüğü yatırımlar ve projeler bağlamında değerlendirilmiş, bu kapsamda katılımcılar tarafından ifade edilen görüşler not edilerek ekteki toplantı notları dokümanında sunulmuştur. Toplantı sonucunda un Kalkınma Kuruluna sunulması yönünde karar aldığı konular aşağıda listelenmektedir; 1. Bölge Planının Hedef 1- Modern Tarım Yöntemleri Kullanılarak Üretim Kapasitesinin Artırılması ve Tarım Potansiyelinin En Üst Düzeyde Kullanılması ve Hedef 2- Tarımsal Üretimde Katma Değerin Artırılması ve Ürün Çeşitliliğinin Sağlanması hedefleri altındaki stratejilerde ilerlemeler kat edildiği ancak bazı eksiklikler bulunduğu ifade edilmektedir. 2. Suruç ve Bozova da sulamaya açılan yeni alanlarda çoğunlukla basınçlı kapalı sistem sulama sistemlerin kurulmuş olması olumlu bir gelişmedir. Ancak Suruç ve Akçakale'nin bazı yerlerinde basınçlı sulama sistemleri kurulmadığı, enerji sarfiyatı ve ortaklık kültürü olmamasından dolayı üreticinin bu sistemlere yanaşmadığı belirtilmiştir. Bunun yanında basınçlı kanalların damla ve yağmurlamaya elverişli olmasına karşın çiftçi tarafından bilinçsiz bir şekilde salma sulama yönteminin kullanıldığı bu durumun uzun vadede Harran örneğinde olduğu gibi sonuçlara yol açabileceği değerlendirilmiştir. 3. Tarım alanında verilen desteklerin sayı ve çeşitlilik olarak üreticileri bilinçli tarım yöntemlerini uygulamaya teşvik etmesi/zorlaması gerektiği değerlendirilmiştir. Bu bağlamda destek programlarının yeni kriterler (Gerekli eğitimleri alma şartı, araziye uygun sulama yönteminin seçilme şartı vb.) ve süreçler içermesi ayrıca yerele göre farklılaşması (havza bazlı) gerektiği vurgulanmıştır. 4. Uluslararası yabancı firmaların tohum, ilaç, gübre vb ürünlerle yüksek verim vaadiyle piyasada etkin hale geldiği, ancak verimliliğin yanında sürdürülebilirliğin ve kalitenin (ör; GDO lu ürünler) düşünülmediği belirtilmiştir. Bölgede yerel endemik türlerin/genlerin yok olması (karabuğday vb) ile toprak ve su kaynaklarının kirlenme tehlikesinin olduğu vurgulanmıştır. 5. GAPTAEM in çalışmalarıyla Edessa ve Elruha buğday çeşitleri ıslah edilmiştir. Endemik türlerin korumaya alınması ve ıslah edilmesi çalışmalarının önemi vurgulanmış bu türlerin Bölgede ticarileşmesinin desteklenmesi gerektiği belirtilmiştir. 6. Bölgede hayvan üreticilerinin profesyonel olmayan / işi bilmeyen kişilerce yapılması sektörde kötü bir imaj doğurmaktadır. Hayvancılığın profesyonel olarak yapılması, büyük işletmelerin yatırım yapması gerektiği belirtilmiştir. Tarımsal kimyasalların hayvanlar üzerinde de olumsuz etki yaptığı, hastalıklar ve düşük vb. geliştiği ifade edilmektedir. 7. Bölgede mülkiyet sorunu olduğu dolayısıyla toplulaştırmaların yeterince hızlı ilerlemediği görülmüştür. 3
8. Şanlıurfa da yapılması planlanan BESİ OSB nin gerekli istişareler yapılmadan hayata geçirilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Diyarbakır da görülen yönetimsel sorunların yanında hayvan hastalıklarının hızlı yayılma, hijyenin düzgün sağlanamaması gibi sorunlar yaşanabileceği dile getirilmiştir. 9. Şanlıurfa da meraların ıslahına devam edilmesi, ıslah ederken ilgili mera sahiplerine bir iki yıllığına yem desteği verilmesi önerilmiştir. 10. Şanlıurfa organik tarım açısından önemli potansiyel taşımasına karşın yapılan girişimler normal tarım arazilerine yakın olduğu için sertifikasyonlarda çoğu zaman sorunlar çıkmaktadır. Organik tarım için Suruç, Birecik ve Siverek gibi ilçelerde bulunan uygun araziler havza olarak belirlenmeli, organik dışında tarıma buralarda izin verilmemelidir. Bu alanda destekler kontrollü verilmeli, sertifika firmaları sıkı denetlenmelidir. 11. Şanlıurfa ya özgün coğrafi işaret niteliğindeki tarımsal ürünler (Sadeyağı, peynir, fıstık, nar vb.) tescillenerek marka haline getirilmelidir. Bu konuda ulusal düzeydeki gelişmeler takip edilmeli ve TPE ye gerekli başvurular yapılmalıdır. 12. Tarım ve hayvancılık konusunda verilen eğitimlerin yetersiz olduğu vurgulanmıştır. Harran Üniversitesi Ziraat ve Veteriner Fakülteleri ile TİGEM, GAPTAEM, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü koordinasyon içerisinde uygulamalı eğitimler vermesi gerekmektedir. Üniversitede bir eğitim çiftliği kurulması önerilmiştir. Öğrencilerin uygulamanın içerisinde yetişmesi gerektiği değerlendirilmiştir. 13. Bölgede tarımın gelişmesi için özel sektörle işbirliği içerisinde daha etkili çalışmalar yapılabileceği değerlendirilmiştir. 14. Karacadağ Kalkınma Ajansı Kalkınma Kurulu Şanlıurfa Tarım ve Kırsal Kalkınma u Başkanlığına Şanlıurfa GAP OSİTODER (Organik Tarımsal Üretim Ve Tüketim Derneği) Başkanı Müslim COŞKUN oy birliğiyle seçilmiştir. EKLER: 1-Bölge Planı Şanlıurfa Tarım ve Kırsal Kalkınma Amaç, Hedef ve Stratejileri 2-Toplantı Notları 4