ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU BİLGİ NOTU MAYIS Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 13/07/ tarihinde yılı Mayıs ayına ilişkin Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu Gelişmeleri ni yayımladı. yılı Mayıs ayı sonu itibarıyla 2014 yılı sonuna göre; Özel sektörün yurtdışından sağladığı toplam kredi borcu, 3,1 milyar dolar azalarak 208,9 milyar dolar olmuştur. Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, 7,2 milyar dolar artarak 174,9 milyar dolara yükselmiştir. Uzun vadeli kredi borcu içinde finansal kuruluşların borcu 8,6 milyar dolar artarak 93,5 milyar dolara yükselirken, finansal olmayan kuruluşların borcu 1,4 milyar dolar azalarak 81,4 milyar dolara gerilemiştir. Özel sektörün yurtdışından sağladığı ticari krediler hariç kısa vadeli kredi borcu, 10,3 milyar dolar azalarak 34 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Kısa vadeli kredi borcu içinde finansal kuruluşların borcu 10,5 milyar dolar azalarak 31 milyar dolara gerilerken, finansal olmayan kuruluşların borcu 175,5 milyon dolar artarak 3 milyar dolara yükselmiştir. Özel sektör 1 yıl içinde 68,7 milyar dolar anapara ödemesi gerçekleştirecektir. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu yılı Mayıs sonunda, bir önceki yıl sonuna göre 7.206 milyon dolar artarak 174.869 milyon dolar olmuştur. Toplam uzun vadeli kredi borcunun % 53,5 i olan 93.493milyon doları finansal kesime, % 46,5 i olan 81.376 milyon doları finansal olmayan özel sektöre aittir (Tablo 1). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
yılı Mayıs sonunda, finansal kesime ait uzun vadeli özel sektör borcunun 75.076 milyon doları bankaların, 18.417 milyon doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşların borçlarından oluşmaktadır. yılı Mayıs sonunda finansal olmayan kesime ait uzun vadeli özel sektör borcunun 70.799 milyon doları kredilerden, 4.985 milyon doları yabancı sermaye sayılan kredilerden, 309 milyon doları ticari kredilerden ve 5.283 milyon doları da tahvillerden oluşmaktadır. Tablo 1. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcu Borçluya Göre Dağılım 2011 2012 2013 2014 yılı Mayıs sonunda sektörler itibarıyla finansal olmayan özel sektörün yurt dışından sağladığı uzun vadeli kredi borcunun % 0,5 i olan 368 milyon doları tarım sektörü, % 42,3 ü olan 34.458 milyon doları sanayi ve % 57,2 si olan 46.551 milyon doları hizmetler sektörü tarafından kullanılmıştır (Tablo 2). I- Finansal 48.054 57.074 73.076 84.862 87.014 88.679 93.493 i- Bankalar 34.904 41.744 54.891 65.967 68.812 70.314 75.076 Krediler 31.607 31.335 38.840 44.398 45.986 47.245 52.098 Tahvil 3.297 10.409 16.052 21.568 22.826 23.070 22.978 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kurl. 13.150 15.330 18.184 18.896 18.202 18.364 18.417 Krediler 12.892 15.034 16.361 15.372 14.552 14.660 14.601 Yabancı Sermaye Sayılan Krd. 257 296 328 403 359 343 397 Tahvil 0 0 1.495 3.121 3.291 3.362 3.420 II- Finansal Olmayan 78.938 82.744 82.947 82.801 79.333 80.820 81.376 Krediler 73.133 75.068 73.497 72.482 69.225 70.455 70.799 Yabancı Sermaye Sayılan Krd. 5.289 5.852 5.766 4.993 4.618 4.780 4.985 Ticari Krediler 310 416 336 324 292 299 309 Tahvil 206 1.407 3.348 5.002 5.198 5.286 5.283 TOPLAM 126.992 139.818 156.023 167.664 166.347 169.498 174.869 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Tablo 2. Finansal Olmayan Özel Sektör Kuruluşlarının Yurt Dışından Sağladığı Uzun Vadeli Kredi Borcunun Sektörel Dağılımı Sektörler 2011 2012 2013 2014 Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Özel sektörün yurt dışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu yılı Mayıs sonunda, bir önceki yıl sonuna göre 10.336 milyon dolar azalarak 34.002 milyon dolar olmuştur. Toplam kısa vadeli kredi borcunun % 91,2 si olan 31.019 milyon doları finansal kesime, % 8,8 i olan 2.983 milyon doları finansal olmayan özel sektöre aittir. TARIM SEKTÖRÜ 618 610 505 441 357 359 368 A. Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık 618 610 505 441 357 359 368 SINAİ SEKTÖRLER 35.469 37.837 37.522 35.816 33.921 34.165 34.458 B. Madencilik ve Taşocakçılığı 2.969 2.704 2.119 2.376 1.962 1.967 1.973 C. İmalat 22.948 25.004 25.194 23.906 22.868 23.071 23.215 D. Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi ve Dağıtımı 9.548 10.125 10.203 9.520 9.080 9.114 9.258 E. Su Temini, Kanalizasyon, Atık Yönetimi ve İyileştirme Faaliyetleri 3 4 6 14 11 12 12 HİZMETLER SEKTÖRÜ 42.851 44.296 44.919 46.543 45.055 46.296 46.551 F. İnşaat 5.712 5.544 5.966 7.454 7.449 7.540 7.612 G. Toptan ve Perakende Ticaret 4.030 3.683 4.085 4.315 3.989 4.081 4.238 H. Ulaştırma ve Depolama 11.907 12.618 13.217 12.987 12.647 13.320 13.182 I. Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 2.013 1.989 2.793 2.669 2.531 2.474 2.449 J. Bilgi ve İletişim 7.058 7.799 5.833 5.593 5.549 5.765 5.742 L. Gayrimenkul Faaliyetleri 4.483 4.533 4.743 4.644 4.504 4.523 4.590 M. Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler 5.345 5.210 4.407 4.362 4.087 4.239 4.204 N. İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri 457 429 399 585 566 637 657 O. Kamu Yönetimi ve Savunma; Zorunlu Sosyal Güvenlik 0 0 0 0 0 0 0 P. Eğitim 80 123 178 257 243 243 242 Q. İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri 701 681 702 823 772 777 902 R. Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor 173 166 163 227 217 219 222 S. Diğer Hizmet Faaliyetleri 893 1.523 2.432 2.626 2.499 2.478 2.511 T. Hanehalklarının İşverenler Olarak Faaliyetleri; Hanehalkları Tarafından Kendi Kullanımlarına Yönelik Olarak Ayrım Yapılmamış Mal ve Hizmet Üretim Faaliyetleri 0 0 0 0 0 0 0 U. Uluslararası Örgütler ve Temsilciliklerinin Faaliyetleri 0 0 0 0 0 0 0 TOPLAM (Finansal Olmayan) 78.938 82.744 82.947 82.801 79.333 80.820 81.376 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
yılı Mayıs sonunda, finansal kesime ait kısa vadeli özel sektör borcunun 28.997 milyon doları bankalara, 2.022 milyon doları ise bankacılık dışı finansal kuruluşlara aittir. Finansal olmayan özel sektörün 2.983 milyon dolar olan kısa vadeli kredi borcunun 2.852 milyon doları kredilerden, 132 milyon doları da yabancı sermaye sayılan kredilerden oluşmaktadır (Tablo 3). Tablo 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu Borçluya Göre Dağılım 2011 2012 2013 2014 I- Finansal 23.461 28.122 38.824 41.531 37.230 34.729 31.019 i- Bankalar (*) 22.158 26.254 36.449 39.510 35.122 32.772 28.997 Krediler 22.158 26.240 34.977 35.701 31.566 29.373 25.639 Tahvil 0 14 1.472 3.809 3.556 3.399 3.358 ii- Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar 1.302 1.868 2.375 2.020 2.108 1.957 2.022 Krediler 1.302 1.868 2.375 2.015 2.080 1.935 2.000 Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 0 0 0 0 0 0 0 Tahvil 0 0 0 6 28 22 22 II- Finansal Olmayan 1.426 2.516 2.631 2.808 2.689 2.822 2.983 Krediler 1.381 2.408 2.586 2.731 2.572 2.703 2.852 Yabancı Sermaye Sayılan Krediler 46 107 44 76 117 120 132 Tahvil 0 0 0 0 0 0 0 TOPLAM 24.887 30.638 41.455 44.338 39.919 37.551 34.002 Not: Ticari krediler dahil değildir. (*): Repo işlemlerinden doğan borçlar dahil değildir. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıl veya Daha Kısa Olan Kredi Borcunun Vade Dağılımı Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu yılı Mayıs sonu itibari ile kalan vadeye göre incelendiğinde; 1 yıl içinde toplam 68.696 milyon dolar anapara geri ödemesi gerçekleştirileceği görülmektedir (Grafik 3). İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
Haziran- Temmuz- Ağustos- Eylül- Ekim- Kasım- Aralık- Ocak-2016 Şubat-2016 Mart-2016 Nisan-2016 Mayıs-2016 1 YILA KADAR TOPLAM TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Grafik 3. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kalan Vadesi 1 Yıla Kadar Olan Kredi Borcunun Aylara Göre Dağılımı 90.000 80.000 70.000 68.696 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 9.759 5.934 5.449 7.442 5.406 5.921 4.646 3.842 3.909 5.066 3.601 7.721 0 Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgiye www.tcmb.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5