ÇEVRESEL ETKĐLER VE BĐNALAR & BĐNA BĐLGĐ MODELLEME PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ BEYKENT ÜNĐVERSĐTESĐ PROF. DR. SALĐH OFLUOĞLU THE COURSE MATERIAL WAS ADAPTED FROM BUILDING PERFORMANCE ANALYSIS FROM CERTIFICATE PROGRAM BY AUTODESK http://sustainabilityworkshop.autodesk.com/bpac 1
Enerji Kaynakları Enerji ihtiyacı büyük oranda (%85) fosil yakıtlarla karşılanmaktadır. Sınırlı ve azaldıkça maliyeti artan kaynaklardır. Grafik: Dünya birincil enerji tüketiminin kaynaklar bazında değişimi 1970 2010 (Kaynak BP Statistical Review of World Energy, 2011) Sera gazı salınımı (%75 CO2) ve iklim değişikliğinde etkendirler. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -2-
Yapı Sektöründe Kaynak Kullanımı Enerji tüketimi Dağılımı (Kaynak: Đzoder ısı yalıtım raporu, 2010) Yüksek hammadde tüketimi Yüksek enerji tüketimi. Yüksek atık boşaltımı Küresel CO 2 salınımı (Kaynak: International Energy Agency, EIA) Yetersiz yenilenebilir enerji kaynağı kullanımı PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -3-
Yenilenebilir Enerji Yenilenebilir enerji sınırsız ve çevre dostu bir enerji kaynağıdır. Türkiye yenilenebilir enerji kullanımında mevcut potansiyelinin çok altındadır. Grafik: Güneş ve Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlasları (Kaynak: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü) Grafik: Dünyada güneş enerjisi kurulu gücünün gelişimi 1996 2010 (Kaynak: REN21, Global Status Report 2011) Grafik: Dünyada rüzgar enerjisi kurulu gücünün gelişimi 1996 2010 (Kaynak: REN21, Global Status Report 2011) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -4-
Sürdürülebilir mimari beklentileri Yapımı sırasında ve işletiminde daha az enerji tüketen binalar Daha fazla yenilenebilir enerji kaynağı kullanan binalar Yapımda hammadde tasarrufu Architecture 2030 insiyatifi Daha az atık oluşturan yapım Daha az maliyetle daha yüksek kalitede bina üretimi Türkiye Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği ve Binalar için enerji kimlik belgesi zorunluluğu + Yeşil Binalar Zirvesi 20-21 Şubat 2014 Türkiye için yeni bir Ulusal Yeşil Bina Sertifikası nın lansmanı (ÇETBĐK) Yeşil bina sertifikaları PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -5-
Sürdürülebilir tasarım Sürdürülebilir Bina Tasarımı Çevreye duyarlı bina tasarımı veya yeşil bina tasarımı olarak da bilinir. Binanın tasarımı, yapımı ve kullanımını içine alan tüm yaşam döngüsünde performansını iyileştirerek çevreye ve içinde yaşayanların sağlık ve konforuna verdiği negatif etkiyi azaltan tasarım yaklaşımıdır. Temel amaçlar: Fosil enerji kaynak kullanımını azaltmak Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak Atık miktarını ve kirlilik düzeyini asgari düzeye indirmek Yaşayanlar için sağlıklı ve verimli ortamlar yaratmak PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -6-
Autodesk BPA Sertifikası Building Performance Analysis Certificate http://sustainabilityworkshop.autodesk.com/bpac PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -7-
Sürdürülebilir bina tipleri (Net) sıfır enerji bina Yüksek performanslı bina (YPB) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -8-
YPB için tasarım hedefleri Yaşayan konforu Isısal konfor Görsel konfor Hava kalitesi Kaynak kullanımı Malzeme kullanımı Enerji sistemleri Su kullanımı PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -9-
Yaşayan konforu Pasif iklimlendirme ağırlıklı ve verim ve mutluluk sağlayan seçenekler Isısal konfor Kişisel memnuniyet Isı, nem, hava akımı ve ışınsal kaynakların doğru oranı Güneş, rüzgar vb.doğal kaynaklar ve mekanik sistemler Görsel konfor Yeterli düzeyde ve kamaşmasız Kişisel mutluluk ve verim Yapay destekli, ama olabildiğince doğal Gölge elemanları ve yapay ışık seçimi Hava kalitesi Taze ve temiz hava sirkülasyonu Doğal seçenekler, minimal mekanik destek ihtiyacı PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -10-
Kaynak kullanımı Malzeme kullanımı Enerji sistemleri Su kullanımı Sürdürülebilir malzeme Düşük atık ve az israflı Olabildiğince doğal Az enerji ile üretilen, işenilen malzemeler Uygulamadan sonra enerji kazanımı yüksek Toksik içeriksiz,sağlıklı Uzun ömürlü Geri dönüşebilen Enerji üreten, kullanan, dönüştüren, depolayan sistemlerdir Enerji binanın ömrü boyunca en yüksek maliyet gideridir ve sera gazı üretimi sebebidir. Yenilenebilir kaynakları tercih etme Doğru tasarım ve malzeme seçimi önemlidir Đçme, temizlenme ve sulama amaçlıdır Su sınıfına göre arıtılıp yeniden kullanılabilir Yağmur suyu toplanabilir Doğru armatür seçimleriyle sudan tasarruf sağlanabilir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -11-
Sürdürülebilir bina tasarım evreleri Tasarım ölçekleri Detay seviyesi Ön tasarım (bina henüz yok) Kavramsal tasarım (kavramsal geometri) Tasarım geliştirme (tahmini geometri) Detaylı tasarım ve projelendirme (kesin geometri) Yapım (üretim) Tesis yönetimi ve bakım (bitmiş) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -12-
BIM ve Performans Analizi Gerçeğin sanal bir kopyası Parametrik ilişkiler Model tipleri ve tasarım ekibi Mimar bina geometrik modelini tanımlayan bir model oluşturur Bir mimar veya mühendis bina geometrisinden bir enerji modeli (EAM- Energy Analytical Model) yaratır Bir makine mühendisi boru tesisatı ve HVAC kanallarını tanımlayan bir disiplin tasarım modelini yaratabilir Tüm ekip tüm modelleri 3B de farklı proje elemanlarını koordine etmek için bir toplu tasarım modelinde birleştirebilir. Üreticiler ve müteahhitler bina için özel montajlar yapmak için üretim (fabrication) modeli oluşturabilirler. Tesis ve enerji mühendisleri bakım ve tadilatları koordine edebilmek için mevcut durum modeli kullanabilirler. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -13-
Bina Performans Analizi Konuları Đklim ve hava durumu analizi Bina enerji yüklerini anlamak Güneş ve gölge çalışmaları Güneş ışınımı (solar radiation) analizi Tüm bina enerji analizi Güneş ve hava akımı analizi Gün ışığı analizi PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -14-
BPA Đklim ve hava durumu analizi Farklı iklim ölçütlerinin tasarım kararlarına etkisini anlamak Đklim koşullarına göre pasif tasarım stratejileri uyarlamak Uygulama çıktıları (Climate Consultant): Đklimsel grafikler (psikometrik çizelgeler) oluşturmak Enerji etkin iklime duyarlı bina tasarlamayı öğrenmek PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -15-
BPA Bina enerji yükleri Yapı içinde enerjinin hareketi, ısı geçişi ile ilgili temel bilgiler Bina enerji ihtiyacına etki eden faktörler Bu faktörlerin binanın toplam enerji kullanımına etkisi Uygulama çıktıları (Vasari): Isıtma ve soğutma ihtiyacı grafikleri Kavramsal enerji analizleri ve farklı tasarım seçeneklerinin kıyaslanması Bina kütlesi ve yönü ile enerji kullanımını azaltma PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -16-
BPA Güneş ve gölge çalışmaları Güneş enerjisi ve ışığının pasif tasarımdaki önemini anlamak Mevsimler ve belirlenen günlerde güneşin hareketi ve konumunu anlamak Binanın kendisi ve çevredeki yapılaşmaların bıraktığı gölge Bina kütlesi ve yönü ile binanın güneş erişimini değiştirmek Farklı güneş kırıcılar hakkında bilgi sahibi olmak Uygulama çıktıları (Vasari): Bina ve arsası için güneş ve gölge çalışmaları üretmek PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -17-
BPA Güneş ışınımı analizi Güneş ışınımının temelleri ve hesaplanması Güneş ışınımının bina güneş yüklerine ve güneş kırıcı tasarımına etkisi Güneş ışınımının PV oluşturma potansiyeli Güneş ışınımından gerektiğinde faydalanma veya önleme stratejileri Uygulama çıktıları (Vasari): Binaya gelen solar ışınımın simülasyonunu oluşturmak PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -18-
BPA Tüm bina enerji analizi Enerji modeli oluşturmak ve bileşenlerini anlamak Modeli analiz ederek nerede enerji kazanımları sağlanabileceğini farklı tasarım alternatifleri üzerinden simülasyonunu yapmak Binanın enerji performansını anlamak ve enerji etkin bina için gerekli düzenlemeleri yapmak Uygulama çıktıları (Revit): Kavramsal model ve detaylı bina modeli üzerinden enerji analizi yapmak Potansiyel enerji kazanımı grafiğini (potential energy savings chart) kullanarak bina kabuğu ve iç sistemleriyle ilgili kararlar vermek PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -19-
BPA Rüzgar ve hava akımı analizi Rüzgardan faydalanma ve hava akımını kontrol ederek doğal havalandırma sağlamak Havanın bina içinde ve etrafındaki hareketini anlamak Bina için en uygun doğal havalandırma tipine karar vermek ve uygulama stratejisini belirlemek Uygulama çıktıları (Vasari/Revit): Tasarlanan bina etrafındaki hava akımını dinamik olarak görüntülemek PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -20-
BPA Gün ışığı analizi Gün ışığının görsel konfor, iç mekan planlaması, yapay ışık yükleri ve güneş kırıcılar üzerindeki etkisini anlamak Uygulama çıktıları (Revit): Aydınlatma çıktıları üzerinden tasarım kararlarını sorgulamak Binaya gün ışığı ile doğal ışık sağlama tekniklerini incelemek Işık miktarını ölçmek ve iyi aydınlatma üzerinde etkisi olan faktörleri anlamak Eylemlere göre kullanıcılar tarafından ihtiyaç duyulan ışık miktarını belirlemek ve destekleyici yapay ışık kullanımını anlamak PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -21-
Yazılım iş akışı Hedef ve ölçütleri bilmek Simülasyon ve analizler için araçlar kullanmak Tasarım optimizasyon kararları PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -22-
BPA araçları Vasari http://autodeskvasari.com Revit http://students.autodesk.com Climate Consultant http://www.energy-design-tools.aud.ucla.edu/climateconsultant/request-climate-consultant.php PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -23-
BIM ve kullanım alanları Bina ile ilgili tüm grafik (geometri/biçim vb.) ve alfasayısal (malzeme, maliyet, fiziksel çevre kontrolü vb) veriden oluşan bir 3B model meydana getirerek, bu modelin proje sürecine katılan paydaşlar tarafından binanın yaşam döngüsü boyunca ortak kullanımını sağlayan bir çalışma yaklaşımıdır. 1. 3B Sanal Bina ve Görselleştirme 2. Simülasyon ve Tasarım 3. Projelendirme ve Đşbirliği 4. Yapım Yönetimi 5. Bina Yaşam Döngüsü Desteği PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -24-
Sektördeki Paydaşlar ve Birlikte Çalışabilirlik Yapı sektöründe paydaşlar ve mevcut bölünmüş durum Bina yaşam döngüsü evreleri Birlikte çalışabilirlik (interoperability): paydaşlar arası doğru veri değişimi ve iyi iletişime dayalı işbirliği Yapı sektöründe paydaşlar (Kaynak: Kirk and Spreckelmeyer) ŞEMATĐK TASARIM TASARIM VE PROJELENDĐRME ĐMALAT ÇĐZĐMLERĐ YAPIM TESĐS YÖNETĐMĐ Bina yaşam döngüsü evreleri (Kaynak: Autodesk) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -25-
CAD veri tipi ve iletişim sorunları CAD verisi ile iletişim: Sadece grafik bilgi (bina geometrisi) içeriği 2B temsile dayalı yapı: planlar, kesitler, görünüşler ve detaylar Proje revizyonu zorlukları Fiili CAD standartları: DXF ve DWG Veri uyumsuzluğundan doğan sorunlar: Dönüştürme: Verinin farklı formatlara dönüşümü sırasında karşılaşılan eksiklikler ve hatalar Replikasyon: Aynı veriden tekrarlı kopyalar üretilmesi Koordinasyon: Belgeler arası eş güncellemenin sağlanması Fiili BDT standartlarıyla veri değişimi Yapı sektöründe birlikte çalışabilirlik ile ilgili yetersizliklerden kaynaklanan ilave maliyet (Kaynak: A.B.D Standart ve Teknolojiler Enstitüsü 2002) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -26-
Birlikte Çalışabilirlik için veri standardı Yapı sektörünün talepleri ve önemli yazılım şirketlerinin katılımıyla, birlikte çalışabilirliği daha etkin desteleyen bir standardın oluşturulması için IAI nın (International Alliance for Interoperability) kuruluşu Autodesk Revit : Projenin IFC dosyası olarak kaydedilmesi 15 Ocak 2014 tarihli Avrupa Birliği Kamu Đhale Yönergesi IFC (Industry Foundation Classes) standartının oluşturulması BIM yazılımlarının yaygınlaşması YÜKLENĐCĐLER MÜTEAHHĐTLER PLANLAMACILAR MAKĐNE MÜHENDĐSLERĐ MAL SAHĐPLERĐ MĐMARLAR ĐNŞAAT MÜHENDĐSLERĐ Üye ülkelerde 2016 ya kadar kamu sermayeli bina projelerde BIM kullanımının zorunlu olması veya teşvik edilmesi ELEKTRĐK MÜHENDĐSLERĐ PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -27-
BIM Temel Bileşenleri Nesneler Revit araç çubuğundaki bina elemanları-objeler Nesneler (objects) bir BIM yazılımında bilgi kapsülleridirler. Nesneler bina elemanlarını temsil ederler ve bir araya gelerek bina modelini oluştururlar. Revit : Pencere objesi ayarları Objeler biraraya gelerek yapı modelini oluşturur BIM veri standardında nesne olacak elemanların tanımı ve birbiriyle olan ilişkisi için önemli bir çaba sarfedeilmiştir. BIM = Nesne Modelleme olarak da bilinir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -28-
BIM Temel Bileşenleri Nitelikler Nitelikler (attributes) nesnelere yerleştirilen bilgilerdir. Yazılımlar ihtiyacı olan nitelikleri süzüp kullanır. Nitelik tipleri: Grafik (geometrik) Alfa-sayısal Dahili linkler Harici linkler Revit : Bir kapı nesnesine ait nitelikler Revit : Bir nesneye harici bir link atama Revit : Metraj tablosu ve çizim arasında dahili link Revit : Bir duvar elemanı için tanımlanabilen bazı alfasayısal nitelikler PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -29-
BIM Temel Bileşenleri Görünümler Görünüm adı verilen anlamlı veri düzenleri ile aynı nesne içeriği farklı meslek gruplarından kişilerce farklı amaçlarla kullanılabilir. Çok disiplinli veri model görünümleri Đstenen amaca uygun gösterimler/temsiller ve hesaplamalar elde etmek için bu veri düzenleri ana dosyadan süzülür. Revit : Modelin farklı görünüm seçeneklerine göre filtrelenmesi PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -30-
BIM Temel Bileşenleri 3B Model Nesneler bir araya gelerek üç boyutlu (3B) modeli meydana getirir. Tüm plan, kesit, görünüş, detay temsilleri ve metraj hesaplamaları bu 3B modelden oluşur. Ana amaç 3B modeli doğru ve gereken detayda oluşturmaktır. Revit 3B model ve ortografik temsil koordinasyonu PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -31-
BIM Temel Bileşenleri Eş zamanlı veri güncelleme 3B modelden üretilen planlar, kesitler, görünüşler vb. kendi bağımsız ekranlarına sahip olsalar da proje belgeleri birbirleriyle etkileşimlidir. Herhangi bir proje belgesindeki değişiklik tüm belgelerde eş zamanlı güncellenir. Bu sayede tüm proje belgeleri tutarlı olur ve belgeler arası koordinasyon sağlanır. Revit Project Browser ile Proje içinde farklı temsiller arasında seçim yapılması Proje belgeleri kendi çalışma ekranında bağımsız düzenlenebilir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -32-
BIM Temel Bileşenleri Parametrik Modelleme Parametreler sonradan düzenlenebilen değişkenlerdir. Parametre tanımlama kutuya veya açılan menüye yeni değer girilerek gerçekleştirilir. BIM de modelleme çoğu kez parametre tanımlama işlemidir. Revit : Merdiven nesnesi niteliklerinin Parametrik olarak tanımlanması Doğru parametre girilmesi için aralıklar tanımlanarak kullanıcının uyarılması sağlanabilir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -33-
BIM Temel Bileşenleri Detay seviyesi BIM yazılımlarında aynı nesne için farklı detay seviyesinde temsiller/bilgiler gömülü olabilir. Detay seviyesi projenin farklı evrelerine ve kullanılan ölçeğe göre değişebilir. Revit : Kapı elemanına gömülen farklı detay seviyeleri Nesnelerle ilişkilendirilen menü seçenekleri de detay seviyesini değiştirmek için kullanılabilir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -34-
Bina yaşam döngüsü evrelerinde BIM kullanımı I. TASARIM EVRESĐ III. TESĐS YÖNETĐMĐ EVRESĐ II. PROJELENDĐRME & YAPIM EVRESĐ IV. ONARIM veya YIKIM EVRESĐ PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -35-35
1- Tasarım evresinde BIM BIM de tasarım olanakları: 1- Tasarımın geometrik kütle oluşturma komutları ile meydana getirilmesi. 2-Tasarımın bir skript dili ile parametrik tasarım ilkeleriyle oluşturulması Đdeal tasarım süreci döngüseldir. Projenin her aşamasında tasarım geri dönülerek revize edilebilir. 3-Tasarımın performans analizi yapılarak geliştirilmesi PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -36-
1- Tasarım evresinde BIM Biçim oluşturma A-Yazılımlardaki mevcut 3B araç ve komutlarla geometrik biçimlerin oluşturulması B- Parametrik tasarım çerçevesinde skript dili yardımıyla geometrik biçimlerin oluşturulması Conceptual Mass komutları ile Revit te amorf form üretimi Dynamo skript diliyle Revit te form üretimi Son biçim mimari elemanlarla ilişkilendirilerek BIM modeline dönüştürülür PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -37-
1- Tasarım evresinde BIM Simülasyonlar C-Performans analizi Bina kütleleri, iç mekanlar, cephe elemanları, boşlukdoluluk ve malzeme vb. girdiler iklimsel verilerle farklı simülasyonlarda kullanılabilir. Güneş Pozisyonu Gölge Analizleri Güneşkırıcı Tasarımı Simülasyonlarda ortaya çıkan bina performansı analizi tasarım kararlarının gözden geçirilmesine ve geliştirilmesine imkan sağlar. Akustik Tasarım Enerji Analizleri Güneş Işınımı BIM performans analizleri bazı yeşil bina sertifikasyon programları için de puan kazanılmasını sağlar. Cephe Tasarımı Aydınlatma Analizi Görüş Açıları Analizi Autodesk Ecotech ile gerçekleştirilebilen analizler (Kaynak: Autodesk) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -38-
1- Tasarım evresinde BIM Örnek Tres Mimarlık: Aydos Terasları Projesi Gölge Analizi Teknopark ışık rafı / 3B sistem detayı Teknopark Yangın Planı PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -39-
2- Projelendirme ve Yapım Evresinde BIM Paralel Çalışma Farklı veya aynı meslek grupları arasında firma içi ve dışı proje işbirliği BIM Sunucusu BIM Yöneticisi BIM sunucusu üzerinden simültane paralel çalışma olanağı Kullanıcılar yetkilendirilmesi Güvenilir ve zamanlı bilgi paylaşımı proje verimliliğini önemli ölçüde arttırır. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -40-
2- Projelendirme ve Yapım evresinde BIM Revit Architecture ve Revit Structure arasında veri değişimi (Kaynak: Goldberg, Catalyst 2005) Model verisi değişimi Mimari model, BIM yapı ve mekanik proje yazılımlarına yazılım ailesinin desteklediği formatta veya IFC dosya formatında aktarılıp yapı ve elektromekanik projelerin oluşumunda kullanılabilir. Mimari model ve dolayısıyla tasarım ihtiyaç doğrultusunda revize edilebilir. Çoğu kez yazılımlar arası çift yönlü düzenleme bağlantısı mevcuttur. Revit Structure ve RFEM arasında stürüktürel analiz için veri değişimi (Kaynak: Autodesk) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -41-
2- Projelendirme ve Yapım evresinde BIM Çakışma Tesbiti Farklı BIM modelleri (mimari, yapı ve mekanik) biraraya getirilerek elemanların birbiriyle çakıştığı yerler veya çok yaklaştığı bölgeler hızla bulunabilir. Çakışmalar hem grafik, hem de rapor halinde gösterilebilir. Çakışmaları önceden görmek ve düzeltmek sonradan oluşabilecek zaman, iş gücü ve maliyet ile ilgili kayıpları ortadan kaldırır. Autodesk Navisworks ile çakışma tesbiti ve raporlaması (Kaynak: Autodesk) PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -42-
2- Projelendirme ve Yapım evresinde BIM 4B-5B-6B Modelleme Revit ortamında BIM modelinin animasyon için hazırlanması 3B BIM modeli elemanları iş programı, maliyet, performans, analizi, mekan/mahal ile ilişkilendirilerek: (4B) zaman (5B) maliyet (6B) sürdürülebilirlik (7B) tesis yönetimi alanlarında animasyonlar oluşturulabilir. Bina iş programını referans alan bir Autodesk Navisworks yapım animasyonu Özellikle inşaat sırasında ortaya çıkabilecek sorunlar bina yapım ve iş akış süreçlerini gösteren animasyonlarda tespit edilebilir. PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -43-
3- Tesis Yönetimi evresinde BIM BIM modeli, yapım sonrası bakım ve işletim amaçlı kullanılabilir. Olası kullanımlar: Đklimlendirme (HVAC) ve elektrik sistemlerinin düzgün işletimi Bina için güvenlik ve izleme sistemleri kurulumu BIM mekanları ile bütünleşme (Kaynak: FM:Systems) Bina afet ve acil durum tahliye planları hazırlanması Emlak ve mekan-insan kaynağı yönetimi PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -44-
4- Yeniden kullanım ve yıkım evresi BIM modelinin bazı alternatif kullanımları: Bina onarımı ve güçlendirilmesi Bina yıkımı ve malzeme geri dönüşümü Mekansal performans geliştirimi Yeni işlev çerçevesinde kullanım Yıkım ve malzeme geri dönüşümü Sydney Opera binasında BIM modeli kullanılarak bina performans geliştirimi PERFORMANSA DAYALI MĐMARĐ TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -45-