SAMSUN TİCARET VE SANAYİ ODASI EKONOMİK BÜLTEN T Ü R K İ Y E Haziran 2019 Sayı:2
İçindekiler Sayfa Konu 1 ÖZET 8 TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 10 YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 11 FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, MAYIS 2019 12 DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 14 SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, NİSAN 2019 15 TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 16 PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 18 CİRO ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 20 İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, MART 2019 22 KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 24 YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 25 İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, NİSAN 2019 27 TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 28 SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, HAZİRAN 2019 29 EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 30 MOTORLU KARA TAŞITLARI, NİSAN 2019 32 DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 Kaynak: TÜİK i
ÖZET 1
ÖZET 1.TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,95 arttı TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,99, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,71 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,91 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %8,88 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda %4,09, ulaştırmada %2,18, eğlence ve kültürde %1,86 ve lokanta ve otellerde %1,61 artış gerçekleşti. 2.YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %2,67 arttı Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,99, bir önceki yılın aynı ayına göre %28,71 ve on iki aylık ortalamalara göre %32,85 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %1,87, imalat sanayi sektöründe %2,87, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe %1 artış, su temini sektöründe %2,51 düşüş olarak gerçekleşti. 3.FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, MAYIS 2019 Aylık en yüksek reel getiri Amerikan Doları'nda oldu En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %2,38, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %4,12 oranlarıyla Amerikan Doları'nda gerçekleşti. Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri Amerikan Doları'nda gerçekleşti Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde Amerikan Doları; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,92, TÜFE ile indirgendiğinde ise %14,84 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı oldu. Diğer taraftan, BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %33,07, TÜFE ile indirgendiğinde ise %27,44 oranlarıyla yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. 4.DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 İhracat birim değer endeksi %7,1 azaldı İhracat birim değer endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,7, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,6, yakıtlarda %2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %7,7 azaldı. İthalat birim değer endeksi %2,8 azaldı İthalat birim değer endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,5, ham maddelerde (yakıt hariç) %7,5 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4,7 azalırken, yakıtlarda %3,1 arttı. 2
5.SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, NİSAN 2019 Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %4 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %9,3 ve imalat sanayi sektörü endeksi %4,2 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,7 arttı. Sanayi üretimi bir önceki aya göre %1 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %7,8 ve imalat sanayi sektörü endeksi %0,9 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,9 arttı. 6.TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Tarım- ÜFE Mayıs ayında %0,95 azaldı Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım - ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,95 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,34, bir önceki yılın aynı ayına göre %30,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,93 artış gösterdi. 7.PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 Perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre %6,9 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,9 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %2,9, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %7,1, otomotiv yakıtı satışları %11,6 azaldı. Perakende satış hacmi bir önceki aya göre %1,8 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %1,8 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %1, otomotiv yakıtı satışları %4,6 azaldı. 8.CİRO ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 Toplam ciro %14,9 arttı Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,7 azaldı. Sanayi sektöründe ciro %22,3 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,3 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1,4 arttı. İnşaat sektöründe ciro %14 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki aya göre %11,6 azaldı. Ticaret sektöründe ciro %12,2 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,2 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,7 azaldı. Hizmet sektöründe ciro %23,9 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %23,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,6 arttı. 3
9.İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, MART 2019 İşsizlik oranı %14,1 seviyesinde gerçekleşti Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 334 bin kişi artarak 4 milyon 544 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 4 puanlık artış ile %14,1 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 4,2 puanlık artış ile %16,1 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 7,5 puanlık artış ile %25,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 4 puanlık artış ile %14,3 olarak gerçekleşti. Kayıt dışı çalışanların oranı %33,9 olarak gerçekleşti Mart 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,5 puan artarak %33,9 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 puan artarak %23,1 oldu. 10.KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 Türkiye'de 2019 Mayıs ayında 82 252 konut satıldı Türkiye genelinde konut satışları 2019 Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %31,3 oranında azalarak 82 252 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 15 895 konut satışı ve %19,3 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, 8 240 konut satışı ve %10 pay ile Ankara, 5 091 konut satışı ve %6,2 pay ile Antalya izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 4 konut ile Ardahan, 10 konut ile Hakkâri ve 26 konut ile Bayburt oldu. Yabancılara 2019 yılı Mayıs ayında 3 925 konut satışı gerçekleşti Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %62,5 artarak 3 925 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Mayıs 2019'da ilk sırayı 1 734 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 850 konut satışı ile Antalya, 216 konut satışı ile Ankara, 187 konut satışı ile Bursa ve 136 konut satışı ile Yalova izledi. 11.YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Yurt dışı üretici fiyat endeksi aylık %4,19 arttı Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %4,19, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,09, bir önceki yılın aynı ayına göre %30,66 ve on iki aylık ortalamalara göre %40,39 artış gösterdi. Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %4,95, imalat sanayi sektöründe ise %4,17 artış olarak gerçekleşti. 12.İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, NİSAN 2019 İnşaat maliyet endeksi aylık %1,60 arttı İnşaat maliyet endeksi (İME), 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %1,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,41 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,14, işçilik endeksi %0,41 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %26,52, işçilik endeksi %26,15 arttı. Bina inşaatı maliyet endeksi aylık %1,39 arttı Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre %1,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,59 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %1,94, işçilik endeksi %0,23 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %26,75, işçilik endeksi %26,23 arttı. Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi aylık %2,28 arttı Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre %2,28, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,80 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,75, işçilik endeksi %1,12 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %25,79, işçilik endeksi %25,86 arttı. 4
13.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tüketici güven endeksi 57,6 oldu Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre %4,3 oranında arttı; Mayıs ayında 55,3 olan endeks, Haziran ayında 57,6 oldu. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 78,3 oldu Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Mayıs ayında 73,9 iken, Haziran ayında %5,9 oranında artarak 78,3 oldu. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 73,9 oldu Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Mayıs ayında 70,1 iken, Haziran ayında %5,4 oranında artarak 73,9 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi aynı düzeyde kaldı İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında aynı düzeyde kalarak 56,3 olarak gerçekleşti. Tasarruf etme ihtimali endeksi 22 oldu Tasarruf etme ihtimali endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Mayıs ayında 20,8 iken, Haziran ayında %6,1 oranında artarak 22 oldu. 14.SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, HAZİRAN 2019 Hizmet sektörü güven endeksi 85,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Mayıs ayında 79,4 iken, Haziran ayında %7,5 oranında artarak 85,4 oldu. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %8,6, %8 ve %6,2 artarak 81,6, 79,1 ve 95,6 değerlerini aldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi 93,2 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Haziran ayında %3,7 oranında artarak 93,2 oldu. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %12 ve %4,2 artarak 82,1 ve 91,3 değerlerini aldı. Mevcut mal stok seviyesi endeksi ise %2,4 azalarak 106,3 oldu. İnşaat sektörü güven endeksi 50,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 49,8 iken, Haziran ayında %1,3 oranında artarak 50,4 oldu. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi %3,9 artarak 63,6 değerini aldı. Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi ise %2,8 azalarak 37,3 oldu. 15.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Ekonomik güven endeksi 83,4 oldu Ekonomik güven endeksi Mayıs ayında 77,5 iken, Haziran ayında %7,6 oranında artarak 83,4 oldu. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Haziran ayında tüketici güven endeksi 57,6 değerine, reel kesim güven endeksi 99,6 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 85,4 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 93,2 değerine ve inşaat sektörü güven endeksi 50,4 değerine yükseldi. 5
16.MOTORLU KARA TAŞITLARI, NİSAN 2019 Trafiğe kayıtlı araç sayısı Nisan ayı sonu itibarıyla 23 008 927 oldu Nisan ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 23 milyon 8 bin 927 adet taşıtın %54,2'sini otomobil, %16,4'ünü kamyonet, %14,1'ini motosiklet, %8,2'sini traktör, %3,7'sini kamyon, %2,1'ini minibüs, %1'ini otobüs, %0,3'ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Nisan ayında 54 322 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı Nisan ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 54 bin 322 taşıt içinde otomobil %55,1 ile ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla %25,4 ile motosiklet, %11,4 ile kamyonet, %4,6 ile traktör takip etti. Taşıtların %3,5'ini ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %7,5 azaldı Nisan ayında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %7,5 azaldı. Bu azalış otomobilde %8,5, minibüste %44,7, otobüste %22,6, kamyonette %18,2, motosiklette %1,1 olarak gerçekleşti. Kamyonda %10,7, özel amaçlı taşıtlarda %59, traktörde ise %5,2 artış oldu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %44,2 azaldı Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında %44,2 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde %45,7, minibüste %76,5, otobüste %56,7, kamyonette %50, kamyonda %60,9, motosiklette %28,5, traktörde ise %56 olarak gerçekleşti. Özel amaçlı taşıtlarda %95,3 artış oldu. 17.DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 İhracat %12,1 arttı, ithalat %19,3 azaldı Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2019 yılı Mayıs ayında, 2018 yılının aynı ayına göre %12,1 artarak 15 milyar 981 milyon dolar, ithalat %19,3 azalarak 17 milyar 819 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı %76,5 azaldı Mayıs ayında dış ticaret açığı %76,5 azalarak 1 milyar 838 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 Mayıs ayında %64,6 iken, 2019 Mayıs ayında %89,7'ye yükseldi. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu Almanya'ya yapılan ihracat 2019 Mayıs ayında 1 milyar 467 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 857 milyon dolar ile İtalya, 853 milyon dolar ile Birleşik Krallık ve 784 milyon dolar ile ABD takip etti. Rusya'dan yapılan ithalat, 2019 yılı Mayıs ayında 1 milyar 890 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 623 milyon dolar ile Çin, 1 milyar 619 milyon dolar ile Almanya ve 1 milyar 3 milyon dolar ile ABD izledi. Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,4 oldu Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Mayıs ayında ISIC Rev.3'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94,8'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4'tür. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %75,2'dir. Mayıs ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %15'tir. Genel ticaret sistemine göre ihracat 16 milyar 803 milyon dolar oldu Genel ticaret sistemine göre ihracat 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,4 artarak 16 milyar 803 milyon dolar, ithalat ise %20,1 azalarak 18 milyar 541 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda ihracatın ithalatı karşılama oranı %90,6 oldu. 6
ENDEKSLER 7
1.TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık %0,95 arttı TÜFE'de (2003=100) 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,99, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,71 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,91 artış gerçekleşti. Aylık en yüksek artış %8,88 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda oldu Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan, giyim ve ayakkabıda %4,09, ulaştırmada %2,18, eğlence ve kültürde %1,86 ve lokanta ve otellerde %1,61 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup %1,58 ile ev eşyası oldu Ana harcama grupları itibariyle 2019 yılı Mayıs ayında endekste düşüş gösteren bir diğer grup ise %1,18 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Yıllık en fazla artış %28,44 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler %26,75, ev eşyası %24,54, eğlence ve kültür %20,06 ve lokanta ve oteller %19,77 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır. Özel kapsamlı TÜFE göstergesi (B) aylık %1,57 arttı İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %1,57, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,37, bir önceki yılın aynı ayına göre %16,90 ve on iki aylık ortalamalara göre %18,79 artış gerçekleşti. Mayıs 2019'da endekste kapsanan 418 maddeden; 48 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 267 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 103 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti. Tüketici fiyat endeksi, Mayıs 2019 [2003=100] 8
9
2.YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Yurt içi üretici fiyat endeksi aylık %2,67 arttı Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,67, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,99, bir önceki yılın aynı ayına göre %28,71 ve on iki aylık ortalamalara göre %32,85 artış gösterdi. Yurt içi üretici fiyat endeksi değişim oranları, Mayıs 2019 [2003=100] Yurt içi üretici fiyat endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, Mayıs 2019 [2003=100] Sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %1,87, imalat sanayi sektöründe %2,87, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe %1 artış, su temini sektöründe %2,51 düşüş olarak gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Mayıs 2019 [2003=100] Aylık en fazla artış tütün ürünlerinde gerçekleşti Bir önceki aya göre en fazla artış; %10,27 ile tütün ürünleri, %7,08 ile ham petrol ve doğal gaz, %6,57 ile kok ve rafine petrol ürünleri olarak gerçekleşti. Buna karşılık mobilya %3,05, su temini %2,51, giyim eşyası %0,48 ile bir önceki aya göre azalan alt sektörler oldu. Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış dayanıksız tüketim malında gerçekleşti Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Mayıs ayında aylık en fazla artış dayanıksız tüketim malında ve yıllık en fazla artış enerjide gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi ana sanayi grupları ve değişim oranları, Mayıs 2019 [2003=100] 10
3.FİNANSAL YATIRIM ARAÇLARININ REEL GETİRİ ORANLARI, MAYIS 2019 Aylık en yüksek reel getiri Amerikan Doları'nda oldu En yüksek aylık reel getiri, yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile indirgendiğinde %2,38, tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde ise %4,12 oranlarıyla Amerikan Doları'nda gerçekleşti. Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde; yatırım araçlarından külçe altın %2,10, Euro %1,87 oranında yatırımcısına kazandırırken; mevduat faizi (brüt) %1,09, Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) %4,61 ve BIST 100 endeksi %10,55 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde külçe altın %3,84, Euro %3,61, mevduat faizi (brüt) %0,59 oranında yatırımcısına kazandırırken; DİBS %2,98 ve BIST 100 endeksi %9,02 oranında yatırımcısına kaybettirdi. Amerikan Doları üç aylık değerlendirmede; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %6,85, TÜFE ile indirgendiğinde ise %10,65 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı olurken; BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %20,17, TÜFE ile indirgendiğinde ise %17,33 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Altı aylık değerlendirmeye göre külçe altın; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %12,28, TÜFE ile indirgendiğinde ise %13,39 oranında yatırımcısına en yüksek kazancı sağlayan yatırım aracı oldu. Aynı dönemde BIST 100 endeksi, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %10,71, TÜFE ile indirgendiğinde ise %9,83 oranında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Yıllık değerlendirmede en yüksek reel getiri Amerikan Doları'nda gerçekleşti Finansal yatırım araçları yıllık olarak değerlendirildiğinde Amerikan Doları; Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %5,92, TÜFE ile indirgendiğinde ise %14,84 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı oldu. Diğer taraftan, BIST 100 endeksi Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde %33,07, TÜFE ile indirgendiğinde ise %27,44 oranlarıyla yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı oldu. Finansal yatırım araçlarının aylık reel getiri oranları, Mayıs 2019 11
4.DIŞ TİCARET ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 İhracat birim değer endeksi %7,1 azaldı İhracat birim değer endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %7,1 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,7, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,6, yakıtlarda %2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %7,7 azaldı. İthalat birim değer endeksi %2,8 azaldı İthalat birim değer endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %3,5, ham maddelerde (yakıt hariç) %7,5 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4,7 azalırken, yakıtlarda %3,1 arttı. Dış ticaret endeksleri, Nisan 2019 [2010=100] İhracat miktar endeksi %12,6 arttı İhracat miktar endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,6 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %7, ham maddelerde (yakıt hariç) %9,9, yakıtlarda %165,1 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %11,7 arttı. İthalat miktar endeksi %12,6 azaldı İthalat miktar endeksi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,6 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %0,5 ve yakıtlarda %9,1 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %0,6 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %17 azaldı. Dış ticaret miktar endeksleri, Nisan 2019 [2010=100] 12
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %2,6 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Mart ayında 165,6 olan ihracat miktar endeksi %2,6 azalarak, 2019 Nisan ayında 161,3 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Nisan ayında 148,8 olan ihracat miktar endeksi %8,8 artarak, 2019 Nisan ayında 161,8 oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %0,1 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Mart ayında 120,7 olan ithalat miktar endeksi %0,1 azalarak, 2019 Nisan ayında 120,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2018 Nisan ayında 142,6 olan ithalat miktar endeksi %14,5 azalarak, 2019 Nisan ayında 121,9 oldu. Dış ticaret haddi 2019 yılı Nisan ayında 100,4 olarak gerçekleşti İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2018 yılı Nisan ayında 105,2 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 4,8 puan azalarak, 2019 yılı Nisan ayında 100,4 oldu. 13
5.SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, NİSAN 2019 Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %4 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %9,3 ve imalat sanayi sektörü endeksi %4,2 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %0,7 arttı. Sanayi üretimi bir önceki aya göre %1 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %7,8 ve imalat sanayi sektörü endeksi %0,9 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,9 arttı. 14
6.TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Tarım- ÜFE Mayıs ayında %0,95 azaldı Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım - ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %0,95 azalış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,34, bir önceki yılın aynı ayına göre %30,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %19,93 artış gösterdi. Bir önceki aya göre değişim; ormancılık ürünlerinde %0,09 artış, tarım ve avcılık ürünlerinde %0,78 ve balıkçılıkta %7,79 azalış gerçekleşti. Aylık en fazla artış çok yıllık bitkisel ürünler ana grubunda gerçekleşti Ana gruplarda bir önceki aya göre değişim; çok yıllık bitkisel ürünlerde %5,96, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %0,61 artış, tek yıllık bitkisel ürünlerde ise %4,52 azalış gerçekleşti. Alt tarım gruplarından sebzeler bir önceki aya göre %9,92 azaldı Alt tarım gruplarından; diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler %7,57, tahıllar, baklagiller ve yağlı tohumlar %4,69, koyun ve keçi, canlı; bunların işlenmemiş süt ve yapağıları %1,27 artış, lifli bitkiler %8,04, canlı kümes hayvanları ve yumurtalar %6,06 azalış gösterdi. Mayıs 2019'da endekste kapsanan 82 maddeden; 6 madde bu ay endekse girerken, 37 maddenin fiyatlarında artış, 27 maddenin fiyatlarında azalış, 12 maddenin fiyatlarında ise değişim olmamıştır. Tarım ÜFE yıllık değişim, 2018-2019 [2015=100] 15
7.PERAKENDE SATIŞ ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 Perakende satış hacmi bir önceki yılın aynı ayına göre %6,9 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6,9 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %2,9, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %7,1, otomotiv yakıtı satışları %11,6 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi yıllık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] Perakende satış hacmi bir önceki aya göre %1,8 azaldı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %1,8 azaldı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,3, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %1, otomotiv yakıtı satışları %4,6 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış perakende satış hacmi aylık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] 16
Perakende ciro bir önceki yılın aynı ayına göre %13,3 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %13,3 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %20,2, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %12,9, otomotiv yakıtı satışları %5 arttı. Perakende ciro bir önceki aya göre %0,2 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış cari fiyatlarla perakende ciro 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %0,2 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %1,8, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %0,1 artarken, otomotiv yakıtı satışları %2 azaldı. Perakende satış endeksleri, Nisan 2019 [2015=100] 17
8.CİRO ENDEKSLERİ, NİSAN 2019 Toplam ciro %14,9 arttı Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,7 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro yıllık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro aylık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] Sanayi sektöründe ciro %22,3 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %22,3 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi ciro endeksi ise bir önceki aya göre %1,4 arttı. İnşaat sektöründe ciro %14 azaldı Takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %14 azaldı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış inşaat ciro endeksi ise bir önceki aya göre %11,6 azaldı. Ticaret sektöründe ciro %12,2 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,2 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ticaret ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,7 azaldı. 18
Hizmet sektöründe ciro %23,9 arttı Takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi, 2019 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %23,9 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış hizmet ciro endeksi ise bir önceki aya göre %0,6 arttı. Ciro endeksleri ve değişim oranları, Nisan 2019 [2015=100] 19
9.İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ, MART 2019 İşsizlik oranı %14,1 seviyesinde gerçekleşti Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 334 bin kişi artarak 4 milyon 544 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 4 puanlık artış ile %14,1 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 4,2 puanlık artış ile %16,1 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 7,5 puanlık artış ile %25,2 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 4 puanlık artış ile %14,3 olarak gerçekleşti. İstihdam oranı %45,4 oldu İstihdam edilenlerin sayısı 2019 yılı Mart döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 704 bin kişi azalarak 27 milyon 795 bin kişi, istihdam oranı ise 1,7 puanlık azalış ile %45,4 oldu. Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 240 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 464 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin %17,3'ü tarım, %19,7'si sanayi, %5,5'i inşaat, %57,4'ü ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,4 puan, inşaat sektörünün payı 1,8 puan azalırken, hizmet sektörünün payı 2,1 puan arttı. Sanayi sektörünün istihdam edilenler içindeki payı ise değişim göstermedi. İşgücüne katılma oranı %52,9 olarak gerçekleşti İşgücü 2019 yılı Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 630 bin kişi artarak 32 milyon 339 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,5 puanlık artış ile %52,9 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,1 puanlık azalış ile %71,7, kadınlarda ise 1 puanlık artışla %34,4 olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmamış temel işgücü göstergeleri, Mart 2018, Mart 2019 Kayıt dışı çalışanların oranı %33,9 olarak gerçekleşti Mart 2019 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,5 puan artarak %33,9 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 puan artarak %23,1 oldu. 20
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı %46,0, işsizlik oranı %13,7 oldu Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 72 bin kişi artarak 28 milyon 146 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,1 puan artarak %46,0 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 68 bin kişi artarak 4 milyon 487 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,1 puan artarak %13,7 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,1 puan artarak %53,3 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 5 bin, inşaat sektöründe 53 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe 94 bin, hizmet sektöründe 37 bin kişi arttı. Mevsim etkisinden arındırılmış temel işgücü göstergeleri, Mart 2018 - Mart 2019 21
10.KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 Türkiye'de 2019 Mayıs ayında 82 252 konut satıldı Türkiye genelinde konut satışları 2019 Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %31,3 oranında azalarak 82 252 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 15 895 konut satışı ve %19,3 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, 8 240 konut satışı ve %10 pay ile Ankara, 5 091 konut satışı ve %6,2 pay ile Antalya izledi. Konut satış sayısının düşük olduğu iller sırasıyla 4 konut ile Ardahan, 10 konut ile Hakkari ve 26 konut ile Bayburt oldu. Konut satış sayıları, 2018-2019 İpotekli konut satışları 2019 Mayıs ayında 5 231 olarak gerçekleşti Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %85,8 oranında azalış göstererek 5 231 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %6,4 olarak gerçekleşti. İpotekli satışlarda İstanbul 1 163 konut satışı ve %22,2 pay ile ilk sırayı aldı. Toplam konut satışları içerisinde ipotekli satış payının en yüksek olduğu il %19 ile Eskişehir oldu. Diğer satış türleri sonucunda 77 021 konut el değiştirdi Diğer konut satışları Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre %7 oranında azalarak 77 021 oldu. Diğer konut satışlarında İstanbul 14 732 konut satışı ve %19,1 pay ile ilk sıraya yerleşti. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde diğer satışların payı %92,7 oldu. Ankara 7 658 diğer konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara'yı 4 829 konut satışı ile Antalya izledi. Diğer konut satışının en az olduğu il 4 konut ile Ardahan oldu. Satış şekline göre konut satışı, Mayıs 2019 Satış durumuna göre konut satışı, Mayıs 2019 22
Konut satışlarında 33 765 konut ilk defa satıldı Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %39,2 azalarak 33 765 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı %41,1 oldu. İlk satışlarda İstanbul 6 873 konut satışı ve %20,4 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u 3 421 konut satışı ile Ankara ve 2 186 konut satışı ile Antalya izledi. İkinci el konut satışlarında 48 487 konut el değiştirdi Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %24,4 azalış göstererek 48_487 oldu. İkinci el konut satışlarında da İstanbul 9 022 konut satışı ve %18,6 pay ile ilk sıraya yerleşti. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı %56,8 oldu. Ankara 4 819 konut satışı ile ikinci sırada yer aldı. Ankara'yı 2 905 konut satışı ile Antalya izledi. Yabancılara 2019 yılı Mayıs ayında 3 925 konut satışı gerçekleşti Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %62,5 artarak 3 925 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Mayıs 2019'da ilk sırayı 1 734 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 850 konut satışı ile Antalya, 216 konut satışı ile Ankara, 187 konut satışı ile Bursa ve 136 konut satışı ile Yalova izledi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı Mayıs ayında Irak vatandaşları Türkiye'den 594 konut satın aldı. Irak'ı sırasıyla, 509 konut ile İran, 285 konut ile Rusya Federasyonu, 183 konut ile Afganistan ve 157 konut ile Suudi Arabistan izledi. 23
11.YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ, MAYIS 2019 Yurt dışı üretici fiyat endeksi aylık %4,19 arttı Ülke sınırları içinde üretimi yapılarak yurt dışına ihraç edilen malların üretici fiyatlarındaki değişimi ölçen yurt dışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE), 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %4,19, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,09, bir önceki yılın aynı ayına göre %30,66 ve on iki aylık ortalamalara göre %40,39 artış gösterdi. Sanayinin iki sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %4,95, imalat sanayi sektöründe ise %4,17 artış olarak gerçekleşti. Yurt dışı üretici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı, Mayıs 2019 [2010=100] Aylık en fazla artış diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünlerinde gerçekleşti Bir önceki aya göre en fazla artış; %6,50 ile diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünleri, %6,13 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler, %5,58 ile diğer ulaşım araçları sektöründe gerçekleşti. Ana sanayi gruplarında en fazla aylık artış ara mallarında gerçekleşti Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2019 yılı Mayıs ayında en fazla aylık ve en fazla yıllık artış ara mallarında gerçekleşti. Yurt dışı üretici fiyat endeksi ve değişim oranları, Mayıs 2019 [2010=100] 24
12.İNŞAAT MALİYET ENDEKSİ, NİSAN 2019 İnşaat maliyet endeksi aylık %1,60 arttı İnşaat maliyet endeksi (İME), 2019 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %1,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,41 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,14, işçilik endeksi %0,41 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %26,52, işçilik endeksi %26,15 arttı. İnşaat maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] Bina inşaatı maliyet endeksi aylık %1,39 arttı Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre %1,39, bir önceki yılın aynı ayına göre %26,59 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %1,94, işçilik endeksi %0,23 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %26,75, işçilik endeksi %26,23 arttı. Bina inşaatı maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi aylık %2,28 arttı Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre %2,28, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,80 arttı. Bir önceki aya göre malzeme endeksi %2,75, işçilik endeksi %1,12 arttı. Ayrıca bir önceki yılın aynı ayına göre malzeme endeksi %25,79, işçilik endeksi %25,86 arttı. 25
Bina dışı yapılar için inşaat maliyet endeksi yıllık değişim oranı, Nisan 2019 [2015=100] İnşaat maliyet endeksi ve değişim oranları, Nisan 2019 [2015=100] 26
13.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Tüketici güven endeksi 57,6 oldu Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Haziran ayında bir önceki aya göre %4,3 oranında arttı; Mayıs ayında 55,3 olan endeks, Haziran ayında 57,6 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Haziran 2019 Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 78,3 oldu Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi Mayıs ayında 73,9 iken, Haziran ayında %5,9 oranında artarak 78,3 oldu. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 73,9 oldu Genel ekonomik durum beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Mayıs ayında 70,1 iken, Haziran ayında %5,4 oranında artarak 73,9 oldu. İşsiz sayısı beklentisi endeksi aynı düzeyde kaldı İşsiz sayısı beklentisi endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Haziran ayında aynı düzeyde kalarak 56,3 olarak gerçekleşti. Tasarruf etme ihtimali endeksi 22 oldu Tasarruf etme ihtimali endeksi (gelecek 12 aylık döneme ilişkin) Mayıs ayında 20,8 iken, Haziran ayında %6,1 oranında artarak 22 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, alt endeksleri ve değişim oranları, Haziran 2019 27
14.SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİ, HAZİRAN 2019 Hizmet sektörü güven endeksi 85,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Mayıs ayında 79,4 iken, Haziran ayında %7,5 oranında artarak 85,4 oldu. Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %8,6, %8 ve %6,2 artarak 81,6, 79,1 ve 95,6 değerlerini aldı. Perakende ticaret sektörü güven endeksi 93,2 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi Haziran ayında %3,7 oranında artarak 93,2 oldu. Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar ve iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %12 ve %4,2 artarak 82,1 ve 91,3 değerlerini aldı. Mevcut mal stok seviyesi endeksi ise %2,4 azalarak 106,3 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel güven endeksleri, Haziran 2019 İnşaat sektörü güven endeksi 50,4 oldu Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki ayda 49,8 iken, Haziran ayında %1,3 oranında artarak 50,4 oldu. İnşaat sektöründe bir önceki aya göre; toplam çalışan sayısı beklentisi endeksi %3,9 artarak 63,6 değerini aldı. Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi endeksi ise %2,8 azalarak 37,3 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış sektörel güven endeksleri, alt endeksleri ve değişim oranları, Haziran 2019 28
15.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, HAZİRAN 2019 Ekonomik güven endeksi 83,4 oldu Ekonomik güven endeksi Mayıs ayında 77,5 iken, Haziran ayında %7,6 oranında artarak 83,4 oldu. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı. Haziran ayında tüketici güven endeksi 57,6 değerine, reel kesim güven endeksi 99,6 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 85,4 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 93,2 değerine ve inşaat sektörü güven endeksi 50,4 değerine yükseldi. Ekonomik güven endeksi, Haziran 2019 Ekonomik güven endeksi, sektörel endeksler ve değişim oranları, Haziran 2019 29
16.MOTORLU KARA TAŞITLARI, NİSAN 2019 Trafiğe kayıtlı araç sayısı Nisan ayı sonu itibarıyla 23 008 927 oldu Nisan ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı toplam 23 milyon 8 bin 927 adet taşıtın %54,2'sini otomobil, %16,4'ünü kamyonet, %14,1'ini motosiklet, %8,2'sini traktör, %3,7'sini kamyon, %2,1'ini minibüs, %1'ini otobüs, %0,3'ünü ise özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Nisan ayında 54 322 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı Nisan ayında trafiğe kaydı yapılan toplam 54 bin 322 taşıt içinde otomobil %55,1 ile ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla %25,4 ile motosiklet, %11,4 ile kamyonet, %4,6 ile traktör takip etti. Taşıtların %3,5'ini ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %7,5 azaldı Nisan ayında trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı bir önceki aya göre %7,5 azaldı. Bu azalış otomobilde %8,5, minibüste %44,7, otobüste %22,6, kamyonette %18,2, motosiklette %1,1 olarak gerçekleşti. Kamyonda %10,7, özel amaçlı taşıtlarda %59, traktörde ise %5,2 artış oldu. Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %44,2 azaldı Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısında %44,2 azalış gerçekleşti. Bu azalış otomobilde %45,7, minibüste %76,5, otobüste %56,7, kamyonette %50, kamyonda %60,9, motosiklette %28,5, traktörde ise %56 olarak gerçekleşti. Özel amaçlı taşıtlarda %95,3 artış oldu. Trafikteki toplam taşıt sayısı Ocak-Nisan döneminde 143 006 adet arttı Ocak-Nisan döneminde 213 bin 541 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı, 70 bin 535 adet taşıtın ise trafikten kaydı silindi. Böylece trafikteki toplam taşıt sayısı 143 bin 6 adet arttı. Nisan ayında 661 504 adet taşıtın devri yapıldı Devri (1) yapılan toplam 661 bin 504 adet taşıt içinde otomobil %70,8 ile ilk sırada yer aldı. Otomobili sırasıyla %16,3 ile kamyonet, %5 ile motosiklet, %3 ile traktör takip etti. Nisan ayında devri yapılan taşıtların %4,9'unu ise minibüs, otobüs, kamyon ve özel amaçlı taşıtlar oluşturdu. 30
Trafiğe kayıtlı LPG'li otomobil oranı %37,7 oldu Nisan ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 12 milyon 475 bin 682 adet otomobilin %37,7'si LPG, %37,2'si dizel, %24,7'si benzin yakıtlı olup, %0,1'i elektrikli veya hibrittir. Yakıt türü bilinmeyen (2) otomobillerin oranı ise %0,3'tür. Nisan ayında 29 927 adet otomobilin trafiğe kaydı yapıldı Nisan ayında trafiğe kaydı yapılan 29 bin 927 adet otomobilin %18'inin Fiat, %16,1'inin Renault, %8,7'sinin Volkswagen, %6,9'unun Peugeot, %6'sının Hyundai, %5,4'ünün Toyota, %5,1'inin Ford, %4,2'sinin Dacia, %4'ünün Honda, %3,8'inin Nissan olduğu, %21,9'unun ise diğer markalardan oluştuğu görüldü. Trafiğe en fazla 1501-1600 motor silindir hacimli otomobillerin kaydı yapıldı Ocak-Nisan döneminde trafiğe kaydı yapılan 125 bin 510 adet otomobilin %38,1'i 1501-1600, %27,2'si 1401-1500, %16,8'i 1301-1400, %11,3'ü 1300 ve altı, %5,4'ü 1601-2000, %1'i 2001 ve üstü motor silindir hacmine sahiptir. Trafiğe en fazla beyaz renkli otomobillerin kaydı yapıldı Ocak-Nisan döneminde trafiğe kaydı yapılan 125 bin 510 adet otomobilin %53,4'ü beyaz, %23,6'sı gri, %7,2'si siyah ve %5,6'sı kırmızı iken %10,2'si diğer renklerdedir. 31
17.DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ, MAYIS 2019 İhracat %12,1 arttı, ithalat %19,3 azaldı Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2019 yılı Mayıs ayında, 2018 yılının aynı ayına göre %12,1 artarak 15 milyar 981 milyon dolar, ithalat %19,3 azalarak 17 milyar 819 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı %76,5 azaldı Mayıs ayında dış ticaret açığı %76,5 azalarak 1 milyar 838 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2018 Mayıs ayında %64,6 iken, 2019 Mayıs ayında %89,7'ye yükseldi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %8,1 arttı Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2019 Mayıs ayında bir önceki aya göre ihracat %8,1 arttı, ithalat %4,1 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2019 yılı Mayıs ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %12 arttı, ithalat %19,7 azaldı. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu Almanya'ya yapılan ihracat 2019 Mayıs ayında 1 milyar 467 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 857 milyon dolar ile İtalya, 853 milyon dolar ile Birleşik Krallık ve 784 milyon dolar ile ABD takip etti. Rusya'dan yapılan ithalat, 2019 yılı Mayıs ayında 1 milyar 890 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 1 milyar 623 milyon dolar ile Çin, 1 milyar 619 milyon dolar ile Almanya ve 1 milyar 3 milyon dolar ile ABD izledi. 32
Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı içindeki payı %3,4 oldu Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Mayıs ayında ISIC Rev.3'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94,8'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %3,4'tür. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %75,2'dir. Mayıs ayında yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %15'tir. Genel ticaret sistemine göre ihracat 16 milyar 803 milyon dolar oldu Genel ticaret sistemine göre ihracat 2019 yılı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %11,4 artarak 16 milyar 803 milyon dolar, ithalat ise %20,1 azalarak 18 milyar 541 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda ihracatın ithalatı karşılama oranı %90,6 oldu. 33