Türkiye'de E-Belediyecilik Uygulamaları: Bursa Nilüfer-Osmangazi-Yıldırım Belediyelerinin Web Sitelerinin Analizi ElifKarakurt Tosun... Giriş Bilgi teknolojilerinin gelişimi, küreselleşmenin etkileri ve bu iki dinamiğin bileşiminden doğan 'ağ ekonomileri', toplumsal boyutta kaçınılmaz bir paradigma dönüşümüne yol açmıştır. Bilgi sermayenin, bilgi dolaşımı ise ekonomik faaliyetin temeline yerleşmekte, bir ağ yapılanmasıyla dünyayı kuşatan bu dolaşım, salt ekonomiyle sınırlı kalmamakta, toplumsal ilişkilerin kurduğu ağlara egemen olan etkileşim boyutunun sunduğu artı değerle birlikte gelişmektedir (Uçkan, 2003: 3). Söz konusu sosyo-ekonomik dönüşüm, yönetim biçimlerini, dolayısıyla devletin işleyiş mekanizmalarını da doğrudan etkilemektedir. Küreselleşme; hükümetleri, kültürleri ve kurumsal yapıları farklı biçimlerde birbirlerine bağlayan, enstrümantal bir haberleşme ağıyla harekete geçirmektedir (Castells, 2000: 115). Böylece ekonomiden toplumsal yaşama ve siyasete kadar tüm uzamlarda bilgi teknolojileri yoluyla aktif hale gelen haberleşme ağlarının etkilerine rastlanılmaktadır. Siyasi ve idari ilişkilerde bilgi teknolojilerinin kullanılmasıyla birlikte 'e-devlet', 'e-yönetişim', 'e-demokrasi', 'ebelediyecilik' kavramları ortaya çıkmaktadır. Bu çalışma çerçevesinde 'e-belediyecilik' olgusu ele alınacaktır. Çalışma iki temel bölümden oluşmaktadır; birinci bölümde, küreselleşme süreçlerinde yerel yönetimlerin ön plana çıkmaları, Türkiye'de yerel yönetimler ve bilgi teknolojilerinin kullanımı genel hatları ile ele alınacaktır. İkinci bölümde, e-belediyecilik kavramı irdelenecek ve Türkiye'de e-belediyecilik alanında yürütülen çalışmalara örnek uygulama olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yer a lan Ni1üfer, Osmangazi ve Yıldırım Belediyeleri'nin web sayfaları analiz edilecektir. Her üç belediyenin web sitelerinde ana sayfa ve alt sayfalar incelenecektir. Bu sayfalarda yer alan linkler; erişebilirlilik, güncellik, hızlı erişim, rahat kullanım, içerik, etkileşim kriterleri çerçevesinde analiz edilecektir. Çalışmada Bursa merkez ilçelerinin ele alınma nedeni; Bursa'nın sosyo ekonomik açıdan Dr., Uludag Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu. Çağdaş Yerel Yönetimler, Cilt 17 Sayı 2 Nisan 2008, s. 71-94.
72 Çağdaş Yerel Yönetimfer, J 7 (2) Nisan 2008 Türkiye 'nin en önemli şehirleri arasında yer alması ve Bursa merkez ilçelerinde bilgi toplumunun bir gerekliliği olarak yürütülen e-belediyecilik çalışmalannın Türkiye'deki diğer belediyelere örnek teşkil edecek olmasıdır. Küreselleşme Süreçlerinde Yerel Yönetimler Küreselleşme söyleminde önemli bir yere sahip olan Giddens, küreselleşmeyi; uzak yerleşimleri birbirlerine, yereloluşumların millerce ötedeki olaylarla biçimlendirildiği ya da bunun tam tersinin söz konusu olduğu yollarla bağlayan dünya çapındaki toplumsal ilişkilerin yoğunlaşması olarak tanımlamaktadır (Giddens, 2000, 1998, 1994). İletişim ve bilgi teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte tek bir küre altında birleşrnek mümkün olabilmekte ve dünyanın homojenleşmesinden bahsedilebilmektedir; diğer yandan yine söz konusu teknolojik gelişmelerle birlikte farklı kültürler dünya düzlemine çıkabilmekte ve kendilerini tanıtabilmektedirler, bu yönüyle dünya düzleminde çok kültürlü bir yapı ortaya çıkmaktadır (Aslanoğlu, 1998: 123). Waters, küreselleşmenin itici gücü olarak kapitalizm ve ulus devletin krizini görmektedir. Kapitalizmin krizi, mekanı (ulus devletin mekfmı) yeniden yapılandırarak aşması ile küreselleşme sağlanacaktır (Waters, 1995). Bu bağlamda küreselleşen dünyada ulus-devlet, en çok konuşulan ve tartışılan kavramlardan biri olmuştur. Modernitenin toplumsal, siyasi ve kültürel alanlardaki etkisini yitirmesi ve hemen her alanda post-modem yeni bir sürecin başlamasıyla, devlet olgusunun da yeni içerik kazanması ve yeniden yorumlanması gündeme gelmiştir (Parlak, 2003: 347). Bu anlayışın bir sonucu olarak sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş sürecinde merkezi ağırlıklı yönetim sistemlerinden güçlü yerel yönetime, temsili demokrasiden katılımcı demokrasiye doğru gelişmelerin var olduğu gözlenmektedir. Bu anlayış doğrultusunda gelişmiş ülkelerde ve özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi konusunda çeşitli çalışmalar başlatılmıştır. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ile ilgili çalışmalar; yerel yönetimlerin dayandığı değerler olan yerel özerklik, katılım ve etkenlik ilkelerinin (Keleş, 1998: 45) geliştirilmesi ve yerel halka daha verimli hizmet sunabilme gayesini gütmektedir. Yerel işlerin halkın katılımı ve denetimiyle yürütülmesi, merkeziyetçi yapıdan uzaklaşılması, yerel yönetimlerin özerkleştirilmesi anlamındaki yerelleşme olgusu, son zamanlarda yaygın olarak uluslararası sözleşmelerde buna bağlı olarak ulusal metinlerde yer almaya başlamıştır (Öner, 2002: 126). Küreselleşme ile birlikte hem ulus-devlet hem de yerel yönetimler yeniden yapılanma sürecine girmekte ve yeni bir yönetim anlayışı şekillenmektedir. Bu yeni yönetim yapısının başlıca kavramlan; yerelleşme, yönetişim, saydamlıkhesap verebiliriilik, etkinlik ve yeni yönetim tekniklerinin uygulanması şeklindedir. Yönetimin, merkezi otoritenin tekelinden çıktığı ve yetkilerin yerel toplu
Türkiye 'de E-BeJediyecilik Uygu/ama/an 73 lukla ve geniş anlamda yönetilenlerle paylaşıldığı bir yönetim tarzının egemen kılınması (Parlak, 2003: 375) anlayışı yaygın olarak kabul görmektedir. 'Yönetişim' kavramı bu çerçevede ele alınmalıdır. Yönetişim kavramının ilk kullanımı governance olan kavramla, 'uluslararası ilişkilerde siyasal boyutun kullanılması' ön plana çıkmaya başlamıştır. Türkçe'de kavramın karşılığı yönetişim (governance) olarak yaygınlaşmıştır (Çukurçayır, 2003: 260). Yönetişim topluluğun / toplumun idaresinde yeni yönetsel süreçlere önem vererek yönetim kavramının anlamında önemli değişiklikler getirmiştir (Downs ve Murray, ı 996: 8). "Yönetişim, bireyin toplumsal ve siyasal rollerini de yeniden tanımlamaktadır. Bu anlamda yönetişim, toplumsal ölçekte, bireyi pasif himaye edilen bir konumdan çıkarmakta, kamusal alanda etkin ve eylemde bulunma kudretine sahip bir konuma geçirmektedir. Bireylerin, yeni düzenlemelerle sınırlandınlmış bir nitelikten, sorumluluk üstlenen bir niteliğe kavuşmalan sağlanmaktadır (Tekeli, ı 999: 250)." Böylece "klasik yurttaş tanımı değişmekte, sosyal a landa çok boyutlu ilişkiler içersinde olan çok kimlikli yurttaş tanımı öne çıkmaktadır. Devlet - toplum arasındaki ilişki; tek boyutluluktan çıkmakta, 'etkileşimsel' çok boyutluluğa dönüşmektedir (Göymen, 2000: 6)." Kamu yönetiminde yaşanan önemli dönüşümlerden bir diğeri, bilgi teknolojilerinin siyasi ve idari mekanizmada yaygın kullanımı yoluyla siyasi-idari karar mekanizmalanna vatandaşlann etkin katılımına olanak sağlamasıdır. Kamu yönetiminde bilgi teknolojilerinin kullanımı genelolarak e-devlet kavramı ile a çıklanmaktadır. Kamu Yönetiminde Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı: E-Devlet Olgusu Devlet ve toplum arasındaki ilişkilerin dönüşümünde bilgi teknolojilerinde yaşanan değişimlerin etkileri önemli bir yere sahiptir. Bilgi teknolojilerinde yaşanan değişimlerin neticesinde, vatandaşlann yönetim süreçlerine etkin katılımına iınkanı veren 'e-devlet' olgusu ön plana çıkmaktadır. E-devlet, vatandaşlann haftanın yedi günü, günün yirmi dört saati internet yoluyla kamusal hizmetlerden yararlandığı, yönetimdeki şeffaflık sayesinde yerel ve ulusal yönetim süreçlerinden haberdar olduğu, düşünce ve görüşlerini ilgililere aktararak bu yönetim sürecine müdahale edebildiği bir yönetim modelini ifade eder. Elektronik devlet veya e-devlet; "devletin vatandaşlara karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve hizmetler ile vatandaşlann devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlannda kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi" (Türkiye Bilişim Derneği, 2004) biçiminde tarif e dilebilir. Fakat burada gözden kaçınırnaması gereken bir unsur, elektronik devlet ile kullanılan teknolojinin türünden daha ziyade, hizmetin yerine getirilme biçimi vurgulanmaktadır. Yani elektronikleşen devlet değil, hizmetin vatandaşa
74 Çağdaş Yerel Yönetimler, J7 (2) Nisan 2008 sunulma biçimidir (Yıldırır ve Karakurt, 2004). Bazı akademisyenler e-devletin kamusal hizmetlere ulaşmada internetten yararlanmak şeklindeki tanımını, e devlet kavramını daralttığı ve basitleştirdiği için reddetmektedirler. Nitekim bu yönde bir düşünceye sahip olan Yıldız, kamu yönetimi bünyesinde yararlanılan bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımının sadece internet ve web sitesiyle sınırlı olmadığı, aynı zamanda kamusal karar vericilere şehir planlaması konusunda yardımcı olan yazılımların, kurumsal performans ve etkinliği arttıran, karar alma sürecine ve sunulan kamusal hizmetlerin kalitesine olumlu katkılarda bulunan coğrafi bilgi sistemlerinin, karar verme sistemlerinin ve bilgiye ulaşım araçlarının da kullanıldığını belirtmektedir (Yıldız, 2003: 310). "E-devlet modeli, merkeziyetçi olmayan bir yatay koordinasyon yapısı sunmaktadır. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin etkin kullanımı sayesinde, kamu yönetiminin tüm birimleri arasında bağlantı kurulmaktadır ve bu bağlantılar yoluyla kurumlar, yurttaş erişimine / katılımına açılmaktadır {Uçkan, 2003: 45)." Eğer bir sınıflandırma yapılırsa elektronik olarak sunulan kamu hizmetlerinin günlük yaşam, yönetim ve politik katılım olmak üzere üç düzlemde; bilgi verme, iletişim ve çevrim içi hizmet verme şeklinde kullanıldığı görülmektedir. Bu çerçevede sunulan kamu hizmetleri; iş yaşamı, konut, eğitim, sağlık, kültür, ulaşım, çevre, turizm, çeşitli yasal düzenlemeler, idari ve siyasi tanıtım, idari karar alma süreçleriyle ilgili bilgiler, forum, şikayet ve öneri amaçlı e-posta, anketler, referandum, seçimler, vb. şeklinde kullanılmaktadır (European Commission, 1998). Türkiye'de Yerel Yönetimler ve Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı Türkiye' de yerel yönetimlerdeki e-devlet uygulamalarının genellikle belediyelerle sınırlı kaldığı, diğer yerel yönetim birimleri olan il özel idareleri ve köy lerin kurumsal web sayfası oluşturma konusunda belediyelere oranla yetersiz olduğu gözlenmektedir. Belediyecilik hizmetlerinde bilgi teknoloj ilerinin kullanılmasıyla 'e-belediyecilik' kavramı ortaya çıkmıştır. Elektronik devletin (edevlet) önemli bir parçası olarak düşünülmesi gereken elektronik belediyecilik (e-belediyecilik), belediyelerin hemen her açıdan (hizmet, yönetim anlayışı, yeni istihdam olanakları, vb.) ülke kalkınmasına katkılarını artıracak kapsamlı bir projedir. Bu yolla belediye-yerel halk arasında karşılıklı iletişim ve bilgi alışverişi yolu ile kaliteli hizmet sunumu ve yerel demokrasinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Yerel halka hizmet üretme sorumluluğu ile donatılmış olan belediyelerin bu sorumluluğunu yerine getirebilmeleri noktasında, teknoloj ik gelişmeleri kurumsal işleyişe aktarmaları gerekmektedir (Yıldırım ve Öner, 2004). Türkiye genelinde bilgi teknolojilerinin kullanılmasında belediyelerin hangi aşamada olduğu incelendiğinde aşağıdaki veriler ortaya çıkmaktadır (bilisimsurasi.org.tr, 2007);
Türkiye 'de E-Belediyecilik Uygulamaları 75 Türkiye'de belediyelerin %86'sı bilgisayara sahiptir. Ülke genelinde belediyelerin % 75'i internet erişimine sahiptir. Belediyelerin %38'i otomasyon l amaçlı yazılım paketi kullanmaktadır. Bilgi işlem birimi olan belediye oranı % 15 'tir. Yerel bilgisayar ağı olan belediye oranı %45 'tir. Belediyelerin 0/063 'ü, bilgisayan olan belediyelerin ise %73 'ü, bir özel şirketten hizmet desteği almaktadır. Piyasadan yüksek oranda hizmet alı mı yapılmakta, ancak bu alımlar belediyelerde otomasyon düzeyini yaka lama anlamına gelmemektedir. Piyasada toplam yaklaşık olarak 200 şirket etkinlik göstermektedir. Şir kederden en büyük ilk 10'u, bir şirketten destek alan belediyeler toplamı nın %72'sİne hizmet vermektedir. Bilgisayara sahip olan belediyeler bütününde otomasyon %44, internet kullanımı 0/074, yazılım / donanım İçin firma desteği alma %72 düzeyin dedir. Belediyelerin bilgi teknolojilerini kullanımlan kadar, bunu hangi alanlarda kullandıklan da dikkate alınmalıdır. İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Proje Uygulama Birimi tarafından yürütülen Yerel Bilgi Projesi 'nden elde edilen ve belediyelerin bilişim altyapısı hakkında fikir verebilecek bilgiler, Çizelge 1 ' de gösterildiği gibidir. Çizelge 1. İş ve İşlemlerde Bilgisayarın Kullanım Oranı İş ve İşlemler Yüzde (%) Muhasebe 70 Bütçe sistemi 67 Personel 54 Hizmet Yönetimi (Su, katı atık vb.) 43 İmar Yönetimi 12 Otomasyon amaçlı yazılım paketi kullanım oranı 38 Firmalardan yazılım ve donanım desteği alanların oranı 63 Kaynak: bilisimsurasi.org.tr, 2007 Bu verilere göre; belediyelerin çoğu bilgi işlem merkezi ve yetişmiş insan gücü desteğinden yoksun, bilgisayan sadece hazır paket programlarla, genelde de mali işlemlerde kullanan bir yapıya sahiptir. lotomasyon terimi ile mali işler, su ücreti, vergi tahsilatı gibi işlerin belli yazılımlar temelinde bilgisayar ortamına geçirildigi ve işlerin bu ortamda yürütüldügü sistem kastedilmektedir.
76 Çağdaş Yerel YOnelimier, J7 (2) Nisan 2008 E-Belediyecilik: Kavramsal Bir Açılım E-belediyecilik; "kente ilişkin verilerin güncel teknolojiye dayalı bilgi teknolojileri destekli çalışmalarla yönetilerek, bu verilerden kent ve toplum yararına olacak bilgilerin üretilmesi ve bu bilgilerin vatandaşların hizmetine sunulması (Henden, 2004)" olarak tanımlanabilir. E-belediyecilik, vatandaşın yönetime katılması, şeffaflığın, hesap verilebilirliliğin sağlanması için önemli bir ortam hazırlar. E-belediyecilikte "vatandaş odaklı hizmet" anlayışı esas alınmaktadır. Bu da, 21. yüzyılın kamu yönetimine ışık tutması hedeflenen yönetişim olgusunun ilkeleri ile ilintilidir. Demokratik katılımın elektronik sistemler aracılığı ile sağlanması, günümüzde doğrudan demokrasinin önündeki zaman ve mekan engelini ortadan kaldıracak ve demokratik katılımın maliyetini düşürecektir (Henden ve Henden, 2005: 57). E-belediye kavramı; kendinin ve kentliye hizmetin sürekli daha da ön plana çıktığı, performans ve verimliliğin arttırılarak, iş süreçlerinin elektronikleştiği, kentlilerin ve onları yönetmekle görevli olanların, kentle ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgiye hızlı bir şekilde ulaşabildiği, kurumun ve vatandaşların yerine getirmekle yükümlü olduğu görev ve hizmetlerin karşılıklı olarak kesintisiz bir şekilde 7 gün 24 saat yerine getirilebileceği, belediyenin şeffaflaşmasıyla gelir - giderden, ihale ve imara, tüm konularda faaliyetlerin izlenebildiği, yönetimin demokratikleşmesiyle vatandaşların her konuda görüş, eleştiri, şikayet, öneri ve katkılarını bildirebilecekleri, internet kullanımının yaygınlaşmasıyla oluşmakta olan bilim ve teknoloji destekli müşterek bir yönetim sistemine işaret etmektedir (Türkiye Bilişim Derneği, 2004). Bu hizmetlerin internet ortamında vatandaşların kullanımına sunulduğu e belediyecilik uygulamalarının temel hedefi, kentdaşların yaşam kalitesini artırmaktır. Bu tür sistemler, sonuç olarak hizmet maliyetlerini de son derece aşağıya çekebilme imkanı yaratacaklardır (Güler, 2001). E-Belediyeciliğio Hizmet Başlıkları Her belediyenin web sayfası birbirinden farklıdır ve her belediyenin kendine özgü sayfa yapısı ve içeriği vardır. E-belediyecilik çerçevesinde hazırlanan bir web sayfasında genelolarak aşağıda belirtilen hizmet başlıklarına yer verilmektedir / verilmelidir. Bu hizmet başlıkları; harita, imar uygulaması ve kadastro işlemleri, şehir / bölge planlama, teknik altyapı hizmetleri ve koordinasyonu, park - bahçe ve yeşil alanların yapım ve yönetim hizmetleri, kriz yönetimi, kentsel yönetim / denetim, teknik ve sosyal altyapı yönetim ve denetimi, ulaşım! toplu taşımacılık sistemleri / trafik, adres bilgi sistemi, abone sistemi, imar durumu! çap işlemleri / yapı ruhsatı / yapı kullanma izin belgesi, fen işleri, vergi ve harçlar, toplum sağlığı, eğitim, savunma ve güvenlik, ticaret ve sanayi, turizm, hizmet masaları (Türkiye Bilişim Derneği, 2004) şeklinde özetlenebilmektedir.
Türkiye 'de E-Belediyecilik Uygulamaları 77 İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'nin, İstanbul'daki e-belediyecilik hizmetlerini kapsayan araştınnasına göre; vatandaşlar, e-belediye hizmeti veren belediyelerin %40'ında günlük 100-250 arası işlemi internet aracılığıyla gerçekleştinnektedirler. Araştınnaya göre, belediyelerin e-belediye kapsamında verdikleri hizmetlere bakıldığında %18,8'lik oranlarla vergi ve borç öğrenme hizmeti ilk sırada yer almaktadır. % 14,5 oranla rayiç değerleri öğrenme ikinci, kent bilgi sistemi / coğrafi bilgi sistemi de %13 ile üçüncü sırada yer almaktadır. Bunlan %8,8 ile şikayet, %2,9 ile ihale duyurulan, %1,S'er payla beyanname venne / bildirimde bulunma ve Beyaz Masa hizmetleri takip etmektedir (turkpoint.com, 2006). E-Belediyecilik Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar Yerel yönetimlerde bilgi teknolojileri uygulamalan kişi ve kuruluşlannın yerel yönetim birimleri üzerinde (belediye özelinde) baskı unsuru oluştunnasına olanak sağlamaktadır. Böylece katılımcı demokrasi yönünde ciddi bir adım a tılmış olmaktadır. Buna karşın bilgi teknolojilerinin devlet kurumlannda ve belediyelerde kullanılması sürecinde, bir takım sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Karşılaşılan problemler şu şekilde özetlenebilir; Talep ve erişim sorunu; Türkiye' de internete erişebilme olanaklanna sahip kişilerinin nüfusa oranı oldukça düşük seviyelerdedir (Yıldız, 2003: 315). Güven; devlet vatandaş ilişkilerinde taraflann birbirlerine güvenmesi i lişkileri kolaylaştıran ve zenginleştiren olmazsa olmaz bir koşuldur (Yıldız, 2003: 315). Bilişime yapılan ilk yatınm maliyetlerinin yüksekliği, Bilgisayar donanımlannın demirbaş statüsünde işlem gönnesi, Web sayfalannın daha çok ilgili yörenin tarihi ve doğal güzelliklerini tanıtma ve turizmi teşvik etmeye yönelik oluşu (Ulusoy ve Karakurt, 2003: 84), Web sayfalannın yeterince hızlı bir şekilde güncellenmemesi, Y önetimsel bilgi ve hizmetlere ilişkin geri bildirim olanaklannı sağlayan belediyelerin azlığı (Ulusoy ve Karakurt, 2003: 84), Hukuki ve teknik alanlarda yasa ve mevzuatlardaki yetersizlik, Yerel yönetim kademelerinde bilgi eksikliği nedeni ile yeniden yapılanma programlanna, e-dönüşüm politika ve projelerine temkinli yaklaşım,
78 Çağdaş Yerel Yönetim/er, J7 (2) Nisan 2008 Personelde yeni teknoloji uygulamalarına karşı direnç, eğitim ve iletişim ihtiyacı, Geleneksel siyaset, politika yapma biçimleri ve farklı parti üyeliklerinden gelen yöneticiler arasındaki anlaşmazlık ve çatışmalar, Bürokratik engeller. Tespit edilen sorunlar ışığında, Türkiye'de kamu yönetimi alanında bilgi teknolojilerinin kullanılması ya da diğer bir deyişle, e-devlet çalışmaları konusunda ciddi sorunların olduğu görülmektedir. Nitekim Birleşmiş Milletler'in resmi internet sitesinde yer alan, ülkelerin elektronik devlet altyapılarına ilişkin (unpan.org, 2007) 2006 yılı verilerine göre; Türkiye, e-devlet hazırlık indeksi n de 180 ülke arasında 60'ıncı sırada yer almaktadır. ı Bursa Belediyelerinde E-Belediyecilik Uygulamaları Çalışmanın bu bölümünde Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım Belediyeleri'nde e-belediyecilik alanında gerçekleştirilen çalışmalar ele alınacaktır. Her üç belediyenin web sitelerinde ana sayfa ve alt sayfalar incelenecektir. Web siteleri erişebilirlilik, güncellik, hızlı erişim, rahat kullanım, içerik, etkileşim kriterleri çerçevesinde analiz edilmiştir. Nilüfer Belediyesi E-Belediye Çalışmaları Nilüfer Belediyesi 2002 yılından bugüne web tabanh bilgi teknolojilerini kullanmaktadır. 1 Aralık 2005 tarihinde, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Türkiye Bilişim Vakfı (TBV)'nin, düzenledikleri "etr Ödülleri" kapsamında, Nilüfer Belediyesi, "e-yerel Yönetim Hizmetleri" kategorisinde, "e-dönüşüm Projesi" ile birinci olmuştur. Nilüfer Belediyesi'nin web sitesinin adresi www.nilufer-bld.gov.tr; inceleme aralığı ise, 01. 12.2005-05.04.2007'dir. AnaSayfa Nilüfer Belediyesi'nin web sitesinin en üst bölümünde solda Nilüfer Belediyesi 'nin simgesi olan Nilüfer çiçekleri, sağ üst köşede İse Nilüfer Belediyesi 'nin işaretlendiği bir Türkiye haritası ve Atatürk resmi vardır. Ana sayfanın en alt sağ köşesinde ise "e-işlem - Nilüfer Belediyesi Elektronik İşlem" butonu yer almaktadır. Ana sayfa mönüsünde şu başlıklar yer almaktadır; 1 Aynı verilere göre Türkiye, e-devlet hazırlık indeksinde 2003 yılında 49 uncu, 2004 yılında 57 inci ve 2005 yılında ise 52 nci sırada yer almaktadır.
Türkiye 'de E~Belediyecilik Uygulama/arı 79 Başkanın ofisi, E-hizmet, Belediyemiz, Hizmetlerimiz ve Projelerimiz, Nilüfer ve Yaşam, iletişim, Forum, Hizmetlerimiz, E posta, Hızlı Erişim Linki, Son Dakika Haberler, Kültürel ve Sanatsal Etkinlikler, Haberler, Bağlantılar, Diğer Haberler. Alt Sayfalar Başkanın Ofisi; Mustafa Bozbey, Başkan'ın Mesajı, Başkanı izleyin, Başkan 'ın Programı. E-Hizmet; İmar Durumu, Kent Rehberi, İnşaat Ruhsat Takibi, Nilüfer Meclisi, Araç Takip, E-Tahsilat, İhaleler, Kazı Ruhsatları, Bilgi Edinme Hakkı, İnsan Kaynakları, Belediye Postası. Belediyemiz; Organizasyon Şeması, İl Genel Meclisi, Belediye Meclisi, Encümen, Komisyonlar, Müdürler, Muhtarlar, Mecliste İlk Söz Hakkı, Eski Başkanlarımız, Hizmetlerimiz ve Projelerimiz; Hizmetlerimiz; 7/24 iletişim Hattı, Alışveriş Merkezleri, Bahçıvanlık Kursu, Bale Kursları, Bisiklet Projeleri, Cenaze Hizmetleri, Cumhuriyet Meydanı, E-belediye, Engelliler Masası, Engelsiz Nilüfer Projesi, Evlilik Ormanı, Geri Kazanım Projesi, Giyim Pazarı, Hizmet Birimlerimiz, Hizmet Masası, İletişim Noktaları, İnsan Hakları, Karting Pisti, Kondisyon Merkezi, Koşu Yolları, Kültür Merkezi, Müzik Kursları, Nilüfer' de Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Projesi, Nilüfer' de Kart, Okullarda Temizlik, Özel Günlere İlgi, Parklar, Pazar Yerleri, Süt Dağıtım Projesi. Yıllık Hedeflerimiz; 2005 Yılı Hedefleri, 2004 Yılı Hedef ve Raporları, 2003 Y ılı Hedef ve Raporları. Devam Eden Projelerimiz; Yeni Parklar, Planlama Çalışmaları, Atatürk Kent Ormanı, Balat F3 Pisti, Hobi Bahçeleri, Geçici Y o1cu Aktarma İstasyonu. Geleceğin Nilüferi; Beşevler Meydan Projesi, Ataevler Dört Mevsim Parkı, Atatürk Kent Ormanı, Ayalı Dere, Balat Meşe Ormanı, Çamlıca Ormanı, Pazar Alanı, Trafik Eğitim Pisti, Sokak Çocukları, Konak Kreş, Kasımhklar, Huzurevi, İhsaniye Meydanı, Balat F3 Pisti, Ekolojik Ev, Hobi Evleri eskizleri. Nilüfer ve Yaşam; Nilüfer Tarihçesi, Nöbetçi Eczaneler, Mahalle Haritaları, Fotoğraflar, Kardeş Şehirler, Nilüfer'de Yaşayanlar, Okul ve Dershaneler, Sağlık Poliklinikleri, Restoranlar, En Güzel Bahçe Yarışması, Alışveriş Merkezleri, Ulaşım, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı, Akaryakıt LPG İstasyonları, Tüp Gaz ve Su Satış Bayileri, Satış Ve Servisler, Bunları Biliyor Musunuz? Resim ve Şiir Yarışması, Yasa ve Sözleşmeler. Hızlı Erişim}' İmar Durumu, Kent Rehberi, Kültür Sanat, İnsan Kaynakları, Forum, Başkanın Programı, İhaleler, E-İşlem.
80 Çağdaş Yerel Yönetimler, J7 (2) Nisan 2008 Son Dakika: 6. Nilüfer Şenliği (2007). Yerel Gündem 21, Nilüfer Belediye Spor, Hayvan Hastanesi, Kardeşim Olur Musun? Nilüfer ve çevre, Bahçe Bakımında Temel Prensipler, Kent ve Sağlık Sempozyurnu, Nilüfer İşçi Sağlığı Merkezi, Nilüfer Sanat. Bağlantılar; Halk Sağlığı, Haberler; "Nesiller Bir Araya Geldi", "Nilüfer Oda Orkestrası ve Çok Sesli Korodan Muhteşem Konser" başlıklı haberler yer almaktadır. Diğer Haberler; Halk sağlığına destek verenlere teşekkürler, Dünya Su Günü'nde anlamlı panel, Organik Ürün pazannda renkli görüntüler, Ezgi'nin Günlüğü'nden muhteşem konser, Çifte açılış, Halk Sağlığı'nda 5 yılın ardından, Nilüfer' de yeşil hareket başlıklı haberler bulunmaktadır. ErişebUirlilik Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesinde yer alan linklerin tamamı incelenmiştir ve bu linklerin tümünün işler olduğu görülmüştür. Güncellik Çalışma kapsamında Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesi düzenli olarak her gün sürekli ziyaret edilerek güncelliği takip edilmiştir. Buna göre; Başkan'ın Ofisi linkinde yer alan Başkan'ın Programı bölümünde Belediye Başkanı Mustafa Bozbey'in günlük programı her gün için güncellenmektedir. Nilüfer Meclisi linkinde yer alan Meclis Gündemi ve Meclis Kararlan bölümünde bulunan bilgiler 07 Mart 2007 tarihine aittir. Belediye Postasılinki ise Eylül 2006 tarihinde güncellenmiştir. Haberler linki; her gün için güncellenmektedir. Kültür-sanat; Nilüfer İlçesinde gerçekleşen sanatsal aktivitelerin programı güncel bir şekilde yayınlanmaktadır. Nöbetçi Eczaneler linki; güncel bilgilere sahiptir. Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesi incelendiğinde genel olarak güncelolduğu gözlenmektedir. Hızlı Erişim Nilüfer Belediyesi'nin web sitesi ZoomX5 model modem aracılığıyla 128 512 MB Bağlantı Hızı ve 54 KB/s internet hızı ile yaklaşık olarak 3 saniye içinde açılmaktadır.
Türkiye 'de E-Belediyeci/ik Uygu/ama/arı 81 Rahat Kullanım Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesi oldukça kısa bir sürede açılmaktadır; sitede Nilüfer ilçesi'ni ve belediye hizmetlerini tanıtıcı linkler fonksiyonel bir konuma sahiptir. Sitedeki tüm linkler oldukça kısa bir sürede ve sorunsuz bir şekilde a çılmaktadır. İçerik Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesi belediye hizmetlerini ve faaliyetlerini vatandaşlara iletme ve vatandaşların belediye hizmetlerini internet üzerinden gerçekleştirebilmeleri açısından yeterli bir içeriğe ve donanıma sahiptir. Ayrıca sitede belediyenin çalışmaları ve hizmetleri vatandaşlara zamanında güncel bir şekilde iletilmektedir. Çevrim içi Hizmetler Sitede çevrim içi olarak verilen hizmet, Başkan'ın Ofisi linkindedir. Belediye Başkanı'nın Alemdar ve Nilüfer hizmet binalarında bulunan iki odası da canlı olarak izlenebilmektedir. Ayrıca Araç Takip sistemiyle, GPRS sistemi ile araçlar sürekli olarak takip edilebilmektedir. Nilüfer Belediyesi bünyesinde bulunan Temizlik, Sulama, Zabıta, Kaçak İnşaat, Veteriner ve Makine İkmal araçları dahilolmak üzere toplam 37 Araçta GPRS sistemi ile canlı takip yapılıp raporları alınmaktadır Etkileşim Çalışmanın bu bölümünde Nilüfer Belediyesi 'nin web sitesinde kullanıcıların etkileşimli olarak gerçekleştirebildiği işlemlerin neler olduğu araştırılmıştır. Bu işlemler şu şekildedir; Başkanın Ofisi; Başkanın günlük programı izlenebilmekte ve belediye başkanı ile görüşmek isteyen kişiler randevu talebi formu doldurabilmektedir. İmar Durumu; Vatandaşlara, belediyeye gelmeden arsasının imar durumunu öğrenme olanağı da sağlanmaktadır. Ada parsel numarası ile bu bilgilere ulaşıp internetten imar durumu bilgisini alabilmektedir. Kent Rehberi; Vatandaşlar Kent Rehberi'nden arama yapmakta, cadde, sokak, mahalle veya önemli noktaların (resmi binalar, eczane, cami, park vb.) isimlerini girerek haritayı görüntüleyebilmektedir. İnşaat Ruhsat Takibi; İnşaat ruhsatı müracaatları, evrak numarası ve yıllarına göre internet üzerinden takip edilmektedir. Ruhsat talep sahibi, her inşaat ruhsatı talep dosyasının mevcut durumunu, hangi birimde olduğunu (mimari büro statik büro vb.), eksik evrak olup olmadığını, onaylanıp onaylanmadığını web sayfasından takip edebilmektedir.
82 Çağdaş Yerel Yönetimler, J7 (l) Nisan 1008 E-işlem; Kullanıcı belediyeye olan vergi borçlannı belediyeye gelmeden ödeyebilmekte, kurulan e-işlem merkezi sayesinde borcunu öğrenebilmekte, ödeme yapabilmekte, beyan bilgilerine ulaşmakta, tahakkuk ve geçmiş vergi tahsilat bilgilerini görebilmektedir. E-Tahsilat; Özel bir bankanın alt yapısını kullanarak, Yönetim Bilgi Sistemi ile entegreli, vatandaşlann belediyeye olan tüm borçlan kredi kartı ile tahsil edilebilmektedir. Kişi vatandaşlık numarası ve sicil numarasına göre ödemelerini gerçekleştirmektedir. İhaleler; Web sayfasından belediye ile ilgili ihale bilgilerine ulaşılabilmekte ve sonuçlan da takip edilebilmektedir. Bu linkte 23.02.2007 tarihli ihaleyle ilgili bilgi verilmektedir. Bilgi Edinme Hakkı; 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Yasası gereği yapılacak müracaatlan değerlendirmek üzere Nilüfer Belediyesi bünyesinde kurulan hizmet masalanna iletilen talepler ve gönderiler hizmet masası görevlilerince kayda alınmakta ve talep edilen bilgiler vatandaşa iletilmektedir. Osmangazi Belediyesi E-Belediye Çalışmaları Osmangazi Belediyesi, nüfusu ve yüzölçümü bakımından Türkiye'nin sekizinci, Bursa 'nın en büyük merkez ilçesidir. Bilgi teknolojileri destekli ve vatandaş odaklı, sahip olduğu 'Kalite Belgesi Güvencesi' ile hizmet veren bir belediyedir. Osmangazi Belediyesi Mayıs 2001 tarihinden itibaren internet üzerinden hizmet vermektedir. 30 Kasım 2004 tarihinde, Türk Sanayicileri ve İşadamlan Derneği (TÜSİAD) ve Türkiye Bilişim Vakfı (TBV)'nin, Türkiye'nin bilgi toplumuna geçişi sürecinde, etürkiye (etr) dönüşümünün gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak amacı ile düzenledikleri "etr Ödülleri" kapsamında, Osmangazi Belediyesi "e-yerel Yönetim Hizmetleri" kategorisinde büyük ödüle hak kazanmıştır. Osmangazi Belediyesi'nin web sitesinin adresi www.osmangazi-bld.gov.tr. inceleme aralığı ise, Ol. 12.200S-0S.04.2007'dir AnaSayfa Sayfanın en üstünde, mavi fonda, sol köşede Osmangazi Belediyesi 'nin logosu ve "Osmangazi'de Hizmetle Geçen 3 Yıl" yazısı yer alırken, sağ köşede Belediye Başkanı Recep Altepe'nin fotoğrafı bulunmaktadır. Yine sayfanın en üst bölümünde, belediye logosu ile Recep Altepe'nin fotoğrafı arasında kalan bölümde Recep A1tepe'nin bir konuşma metni sürekli bir şekilde akmaktadır. Osmangazi Belediyesi'nin web sitesinde yer alan linkler şu şekildedir; Borç Ödeme, Öneri Sistemleri, Hizmet Masalan, Nöbetçi Eczaneler, Kültür-Sanat, Çalışmalar, Yönetim, E-belediye, Osmangazi, İmar, Halk Rehberi, Basın, Bele
Türkiye 'de E-Be/ediyecilik Uygu/ama/arı 83 diye Spor, ilkelerimiz, Kalite Çalışmaları, Tarihi Çevre Koruma, Çalışma Raporu, İletişim, Başvuru, OSYEG, Fotoğraf Galerisi, Bilgi Edinme, ihaleler, Atatürk, Site Haritası, 2004 e-tr Yerel Yönetim Hizmetleri Kategorisi Büyük Ö dülü Osmangazi 'nin, Anket, Osmangazi Cebinizde, Sanat Güneşimiz Zeki Müren'i Tanıyalım, Konut Talebi Tespit Anket Formu. Alt Sayfalar; Borç Ödeme; Özel bir bankanın alt yapısı kullanılarak vergi borçları ödenmektedir. Öneri Sistemi; Katılımcılık ilkesi çerçevesinde gerek kurum içi iletişimde, gerekse diğer kurumlar ve hizmet verilen kesim ile ilişkilerde, "Toplumun Tüm Kesimlerinin Belediye Yönetimine Katılımını Sağlamak" amaçlanmaktadır. Hizmet Masaları; Hizmet masaları sayesinde belediyeye gelen tüm başvurular tek merkezden değerlendirilmekte, işlem sürelerinin ve vatandaş memnuniyetinin istatistiksel veri halinde sorgulanabilirliği sağlanmaktadır. Kültür-Sanat; Ahmet Hamdi Tanpınar, 2005 Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Yarışması, Akpınar Kültür Merkezi. Çalışmalar; Tarihi Çevre Koruma, Yollar, Hizmet Binaları, Sağlık, Sabit Pazarlar, Kamulaştırma, Çevre Düzenlemesi, Spor Sahaları, Bilgi İşlem, ParkIar, Geri Dönüşüm. Yönetim; Başkan, Organizasyon Şeması, Yönetim Birimleri, Meclis, Komisyonlar, Encümen, Muhtarlar, İz Bırakanlar. E-Belediye; E-tahsilat, E-başvuru, imar Durumu, Kent Haritası, Evrak Takip, Nöbetçi Eczaneler, Rayiç Bedeller, E-devlet, Sicİl Öğrenme, Meclis Kararları, Meclis Gündemi. Osmangazi; Belediye Tarihçesi, Yaşam Alanları, Kültür Sanat Turizm, Mekanlar, Bithinya'dan Bursa'ya, İnanç Mozaiği, Su ve Şifa, Bursa Mutfağı. imar; imar Planı Örneği, İmar Durumu Talebi, İmar Yönetmeliği, Yapı Ruhsatı Alırken, Yapı Kontrolü, Gerekli Evraklar. Halk Rehberi; Ne için ne gerekli? Gerekli Telefonlar, Evlenenler için, Kentlilik Bilinci, Bağlantılar, Sık Sorulan Sorular, Ulaşım. Basın; Basın Bültenleri, Bağlantı-iletişim, Logomuz. Belediye Spor; Spor, Kurslar. ilkelerimiz; Görevimiz, Misyonumuz, ilkelerimiz.
84 Çağdaş Yerel Yönetimler, 17 (2) Nisan 2008 Kalite Çalışmalarz; Kurulum çalışmalan, eğitim çalışmalan, tetkik ve belgelendirme, belge revizyonu, bugün, öneri sistemleri başlıklanndan oluşmaktadır. Tarihi Çevre Koruma; Bu alanda yapılan etkinliklere ilişkin aktiviteler ve aktivitelerin fotoğraflan, çeşitli projeler bulunmaktadır. (Bursa Kültür Yolu Canlandırma Projesi, Sur ve Sur Kapılannın Restorasyonu Projeleri, Irgandı Köprüsü Restorasyon Projesi, Osmangazi Kamberler Tarih Ve Kültür Parkı 'Turizm Koordinasyon ve Bilgi Merkezi Projesi, Karabaşı Tekkesi Kültür Merkezi Projesi, Gökdere Medresesi Kültür Merkezi Projesi, Ördekli Hamamı Kültür Merkezi Projesi, Haraçcıoğlu Medresesi Hisar Kültür Merkezi Projesi, Üftade Tekke Düzenleme Çalışmalan, vb.) Çalışma Raporu; Bu link çalışmıyor. iletişim; Katılımcı yönetim anlayışının ve uygulamada olan ISO 9002 Kalite Yönetim Sistemi 'nin bir gereği olarak vatandaşlann destekleri ve eleştirileri belediyedeki tüm yönetici ve personele ilişkin iletişim kanallan belirtilmiştir. Başvuru; Kişilerin istek ve şikayetlerinin belediye bünyesinde yetkili kişilere iletebilmesini amaçlanmaktadır. OSYEG; Osmangazi Belediyesi Yerel Gündem 21 faaliyetlerinden bahsedilmektedir. Fotoğraf Galerisi; İki köprü arası Osmangazi Fotoğraf Galerisi'nin fotoğraflan yer almaktadır. Bilgi Edinme; 4982 sayılı Bilgi Edinme Yasası gereği bilgi edinme başvurularına ilişkin linktir. ihaleler; Yapılacak ve Sonlandınlmış İhalelere ilişkin olarak her ihale için i şin adı, ihale tarihi, teminat, tahmini bedeli, ihale durumu belirtilmektedir. Atatürk; Atatürk ile ilgili tanıtıcı bilgiler ve fotoğraflar. Piyasalar,' T.C. Merkez Bankası verilerine göre çeşitli dövizlerin alış-satış bedelleri yer almaktadır. Anket; "Belediyemizin Çalışmalarından Memnun musunuz?" sorusu yer almaktadır. Osmangazi Cebinizde; Wap sistemi yoluyla belediye hizmetlerinden haberdar olma ve hizmetlerden yararlanma. Sanat Güneşimizi Tanıyalım,' Zeki Müren'in şarkılannın dinlenmesi. Konut Talebi Tespit Anket Formu; TOKİ'nin Osmangazi Belediyesi içerisinde yaptıracağı konutlarla ile ilgili vatandaşlann taleplerinin toplanmasını içermektedir.
Türkiye 'de E-Belediyecilik Uygulamaları 85 Erişebilirlilik Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesinde yer alan linklerin tamamı incelenmiştir. Buna göre sitede bir tek çalışmayan link vardır. Söz konusu link ise; Çalışma Raporu'dur. Güncellik Çalışma kapsamında Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesi, her gün düzenli ziyaret edilerek güncelliği takip edilmiştir. Buna göre; Belediye Spor linkinde yer alan bilgiler 16 Şubat 2007 tarihine aittir. Basın linkinde ise, bulunan haber 2 Nisan 2007 tarihine aittir. Nöbetçi eczanelere ilişkin bilgiler her gün için güncellenmektedir. Meclis Kararlan linkinde yer bilgi 07 Şubat 2007 tarihine, Meclis Gündemi linkinde bulunan bilgi ise 4 Nisan 2007 tarihlidir. Piyasalar; T.C. Merkez Bankası verileri doğrultusunda her gün için güncellenmektedir. Haberler linkinde, yer alan haberler sürekli olarak güncellenmektedir. Hızlı Erişim Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesi ZoomX5 model modem aracılığıyla 128-512 MB Bağlantı Hızı ve 54 KB/s internet hızı ile yaklaşık olarak 5 saniye içinde açılmaktadır. Rahat Kullanım Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesi oldukça kısa bir sürede açılmaktadır. Site görselolarak oldukça renkli ve hareketli bir görünüme sahiptir. Sitede Bursa ve Osmangazi İlçesi'nin kültürel - tarihi - ekonomik değerlerini, belediye yönetimini ve belediye hizmetlerini tanıtıcı linkler fonksiyonel bir konuma sahiptir. Sitedeki tüm linkler oldukça kısa bir sürede ve sorunsuz bir şekilde açılmaktadır. Ayrıca ana sayfada yer alan Sanat Güneşimizi Tanıyalım linkinde Zeki Müren 'in şarkılannın dinlenebiliyor olması siteyi ziyaret eden kişileri olumlu bir şekilde etkilemektedir. İçerik Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesi belediye hizmetlerini ve faaliyetlerini vatandaşlara iletme açısından yeterli bir içeriğe sahiptir. Ayrıca belediye hizmetlerinin internet üzerinden gerçekleştirilmesini sağlayan linkler ve donanıma sahip olduğu görülmektedir. Aynca belediyenin internet üzerinden sunduğu hizmetlerin vatandaşlar tarafından da gerçekleştirildiği görülmektedir. Örneğin;
86 Çağdaş Yerel Yönetimler. /7 (2) Nisan 2008 Temmuz 2005 itibariyle Kent Rehberi Haritası'ndan 12.490 kişi yararlanmıştır. Yine Temmuz 2005 itibariyle vatandaşlar 29.488 kez web üzerinden imar durumunu öğrenmişlerdir. Ayrıca e-tahsilat linki aracılığıyla 4.083 işlem gerçekleştirilerek 72.827,60 YTL değerinde tahsilat yapılmıştır (Vardar, 2005). Bir başka bilgiye göre 03 Mart 2005 tarihinden 31 Aralık 2005 tarihine kadar 159492 kişi siteyi ziyaret etmiştir (Osmangazi Belediyesi, 2006). Çevrim içi Hizmetler Osmangazi Belediyesi 'nin web sitesinden çevrim içi olarak verdiği bir hizmet bulunmamaktadır. Etkileşim Çalışmanın bu bölümünde kullanıcılann etkileşimli olarak gerçekleştirebildiği Osmangazi Belediyesi'nin web sitesinde işlemlerin neler olduğu araştınımıştır. etkileşimli olarak verilen hizmetler şu şekildedir; E-beyanname; 2004 yılından itibaren vatandaşlar internet üzerinden beyannamelerini doldurmakta ve vergi borçlarını ödeyebilmektedirler. Bunun için bir defaya mahsus belediyeye gelen mükellefler elektronik işlem yapacaklanna dair bir taahhütname imzalayıp şifre alarak, oturdukları yerden beyanname doldurup beyan, tahakkuk ve tahsilat bilgilerine ulaşabilmekte, borçlannı ödeyip e-dekont alabilmektedir. Kent Bilgi Sistemi; Bursa Osmangazi Belediyesi ve mücavir alanlan içerisinde, istenilen her yerin her türlü haritası pafta bazında veya mahalle bazında ekrana getirilmektedir. Bu haritalann tümü Ülke Yüzey Ağı koordinat sisteminde olup, istenilen kombinasyonda birlikte görüntülenebilmektedir. Sistemde mevcut olan haritalar şunlardır; halihazır haritalar, kadastro mülkiy~t haritalan, imar planlan, hava fotoğraflan (1999), uydu görüntüleri (2002, 2004), içme suyu altyapı haritalan, kanalizasyon altyapı haritaları, yağmur suyu altyapı haritaları, mahalle sokak rehber haritalan, çeşitli analiz ve rapor haritalan ve bina fotoğraflan. Kent Rehberi; Vatandaşlar, belediye sınırlan içerisinde aradığı bir adrese ulaşabilirler. Etkileşimli harita üzerinde mahalle ve sokak adına göre ya da türe göre arama yapılabilmektedir. Buna göre; Bursaray istasyonlan, camiier, eczaneler, eğitim kuruluşlan, oteller, resmi kuruluşlar, sağlık kuruluşlan üzerinden a rama yapılabilmektedir. İhaleler; Yapılacak ve sonlandınlmış ihalelere ilişkin olarak her ihale için işin adı, ihale tarihi, teminat, tahmini bedeli, ihale durumu belirtilmektedir. Hizmet Masaları; 4982 sayılı Bilgi Edinme Yasası gereği hizmet masalan sayesinde belediyeye gelen tüm başvurular tek merkezden değerlendirilmekte, iş
Türkiye 'de E-Be/ediyecilik Uygu/ama/arı 87 lem sürelerinin ve vatandaş memnuniyetinin istatistiksel veri halinde sorgulanabilirliği sağlanmaktadır. Öneri Sistemi; Katılımcılık ilkesi çerçevesinde "Toplumun Tüm Kesimlerinin Belediye Yönetimine Katılımını Sağlamak" amaçlanmaktadır. Piyasalar; Çeşitli ülke paralannın Merkez Bankası verilerine göre alış satış bedelleri yer almaktadır. İmar Planları; Şeffaflık ilkesi doğrultusunda, belediye sınırlan içerisindeki tüm imar planlan internette yayınlanmaktadır. Bu sistemde, imar planlan üzerinde eski yeni ada parsel numarasına göre ya da mahalle - sokak ismine göre sorgulama yapılabilir. Planlar üzerinde büyütme küçültme kaydırma işlemleri gerçekleştirilebilir. Anket; Bu linkte "Belediyemizin Çalışmalanndan Memnun musunuz?" sorusu yer almaktadır. Fakat anketin sonuçlan görüntülenmemektedir. Sadece kullanıcılara ankete katıldıklan için teşekkür edilmektedir. Yıldırım Belediyesi E-Belediyecilik Çalışmaları Ytldınm Belediyesi 'nin web sitesi Mart 2000 tarihinden itibaren hizmet vermektedir. Haziran 2006'da Ytldınm Belediyesi'nin web sitesinin yeniden yapılandırma çalışmalan, tamamlanarak site son halini almıştır. Yıldınm Belediyesi'nin web sitesinin adresi www.yıldınm-bld.gov.tr. inceleme aralığı ise, O ı. ı 2.2005-05.04.2007' dir. AnaSayfa Sol üst köşede, mavi fon üstüne, Ytldınm Belediyesi'nin sembolü yer almaktadır. Web sitesinin ana sayfasında yer alan linkler şu şekildedir; Başkan, Kurumsal, Projeler, Yıldınm Rehberi, E - Belediye, Sosyal Belediye, Raporlar, Etkinlikler - Duyurular, Kent Rehber Haritası, E - Çap (İmar Durumu), Hızlı Erişim, İş ve Yaşam, Ekip Çalışma Programlan, Haber Arşivi, Anket, Yıldınm Belediyesi Spor Kulübü, Yıl dınm Belediyesi Gençlik Konseyi, Öneri Katkı, Bilgi Edinme, E- İhale, Sayaç. Alt Sayfalar Başkan; Başkan'ın Özgeçmişi, Başkanlanmız. Kurumsal; Organizasyon Şeması, BelediyeMeclisi, Komisyonlar, Müdürlükler, Muhtarlıklar, Kardeş Şehirler, Mülkiyet Listesi, Kalite Politikamız. Projeler; Tamamlanmış Projeler, Devam Eden Projeler.
88 Çağdaş Yerel Yönetimler, J7 (2) Nisan 2008 Yıldırım Rehberi; Kent Rehber Haritası, Muhtarlıklar, Önemli Telefonlar, Belediye Kurumsal Telefon Defteri, Mekanlar, Nöbetçi Eczaneler, Linkler, Ne İçin Ne Gerekli, Dilekçe Örnekleri, Ekip Çalışma Programı, Mülkiyet Listesi. E-Belediye; E - Çap (İmar Durumu), E - Tahsilat, Borç Sorgulama, İmar Planları, Meclis Kararları, İhaleler, Bilgi Edinme. Kent Rehber Haritası; Yıldırım Belediyesi'ndeki mahalle, sokak, okul, hastane, sağlık ocakları, vb. mekanların yeri ile ilgili bilgilere ulaşılmaktadır. E-Çap (imar Durumu ); Ada / parsel bazında seçili bir yerin imar durumu hakkında bilgi veren bir linktir. Sosyal Belediye; Sosyal Faaliyetler. Raporlar; 2004 Çalışma Raporu. Etkinlikler Duyurular; Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, Güncel Kültür Sanat Etkinlikleri. Hızlı Erişim; Belediye Telefon Rehberi, Ne için ne Gerekli, Dilekçe Örnekleri, Örnek İşyeri, Engelli Vatandaşımıza Hizmet Anketi, Belediye Logosu, 5393 Belediyeler Kanunu. iş ve Yaşam; Nöbetçi Eczaneler, Sağlık Ocakları, Okul ve Dershaneler, Otobüs Hatları. Ekip Çalışma Programı; Fen İşleri Ekip Listesi, Yılgüzek Ekip Listesi, Park Bahçeler Ekip Listesi, Makine İkmal Ekip Listesi. Haber Arşivi; Dostluk Turnuvası, Yıldırım Belediyesi Marmara Bölge Birincisi, Yıldırım Belediyesi Çanakkale Şehitlerini Anma Tırmanış!. Anket,' "Barış Manço Kültür Merkezi Etkinliklerine Katılıyor Musunuz?" sorusu yer almaktadır. Yıldırım Belediyesi Spor Kulübü; Yıldırım Belediyesi Spor Kulübü'nün kuruluşu ve hizmetleri hakkında bilgi verilmektedir. Yıldırım Belediyesi Gençlik Konseyi; Yıldırım Belediyesi Gençlik Konseyi 'nin kuruluş süreci, vizyon, misyon ve faaliyetleri hakkında bilgi verilmektedir. Öneri Katkı; Kullanıcıların belediyenin çalışması ile ilgili önerilerini iletebilecekleri bir linktir. E-ihale; Tamamlanmış son on ihaleye ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
Türkiye 'de E-Belediyecilik Uygulamaları 89 Erişebilirlilik Yıldınm Belediyesi'nin web sitesinde yer alan linklerin tamamı incelenmiştir. Buna göre sitede çalışmayan linkler şunlardır; Kent Rehberi Haritası, Örnek İşyeri. Güncellik Çalışma kapsamında Yıldınm Belediyesi'nin web sitesi her gün düzenli olarak ziyaret edilerek güncelliği takip edilmiştir. Buna göre; Kültür - Sanat linkinde, sanatsal aktiviteler güncel bir şekilde verilmektedir. Haberler; bu linkte yer alan haber 20 Mart 2007 tarihine aittir. Meclis Gündemi linkinde, yer alan bilgi en son 07 Mart 2007 tarihine aittir. İhale linkinde, güncel ihale adında bir bölüm vardır. Bu bölümde yer alan ihalelere ilişkin en son ilan tarihi 21 Aralık 2006' dır. Nöbetçi Eczaneler linkinde, Bursa İl Sağlık Müdürlüğü'nün web sayfasına yönlendirilerek güncel bilgiler verilmektedir. Hızlı Erişim Yıldınm Belediyesi'nin web sitesi, ZoomX5 model modem aracılığıyla 128 512 MB Bağlantı Hızı ve 54 KB/s internet hızı ile yaklaşık olarak 5 saniye içinde açılmaktadır. Rahat Kullanım Yıldınm Belediyesi 'nin web sitesi oldukça kısa bir sürede açılmaktadır. Sitede yöreyi, belediye yönetimini ve belediye hizmetlerini tanıtıcı bilgileri içeren linkler fonksiyonel bir konuma sahiptir. İçerik İçerik açısından Yıldınm Belediyesi'nin web sitesi belediye hizmetlerini ve faaliyetlerini vatandaşlara iletme ve tanıtma açısından yeterli bir içeriğe sahiptir. Belediyenin web sitesinde 2006 Hazİran 'ında yapılan düzenlemelerle internet üzerinden e - belediyecilik hizmetleri gerçekleştirilebilmektedir. Çevrim içi Hizmetler Yıldınm Belediyesi 'nin web sitesi incelendiğinde sitede çevrim içi olarak verilen bir hizmete rastlanılamamıştır. Etkileşim Çalışmanın bu bölümünde kullanıyılann etkileşimli olarak gerçekleştirebildiği işlemlerin neler olduğu araştınımıştır. Yıldınm Belediyesi'nin web sitesinde etkileşimli olarak verilen hizmetler şu şekildedir;
90 Çağdaş Yerel Yönetimler, 17 (2) Nisan 2008 İhaleler; İşin adı, süresi, teminatı, tarihi, ihale ile ilgili açıklayıcı bilgi yer almaktadır. Em/ak çevre Katılım; Emlak ve çevre vergisi borcunun internet üzerinden ö denmesini içermektedir. İmar / Mahalle Bilgileri; MahaUelerin imar durumu ve İlçe Planlan aynntılı olarak tanıtılmaktadır. Özürlü Anketi; İlçede bulunan özürlüleri tespit ve gerekli yardımlan sağlama amaçlı özürlü anketi düzenlenmiştir. E-Çap; Belirtilen parsel/ada bazında söz konusu yerin imar durumu hakkında bilgiye ulaşılabilmektedir. Vergi Ödeme; Kişiler vergi sicil numaralan, ad ve soyadlannı belirterek internet üzerinden vergi borçlannı ödeyebilmektedir. Sonuç ve Değerlendirme Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırlan içinde yer alan Nilüfer, Osmangazi ve Yıldınm Belediyeleri'nin web siteleri ana sayfa ve alt sayfalannda yer alan linkler aracılığıyla erişilebilirlilik, günceuik, hızlı erişim, rahat kuuanım, içerik, çevrim içi işlemler ve etkileşim kriterleri çerçevesinde analiz edilmiştir. Bu analiz ile sitelerin e-belediyecilik uygulamalannda hangi seviyede olduklannın tespit edilmesi amaçlanmıştır. Aşağıda yer alan Çizelge 2'de, belirli hizmetlerin web sitelerinde yer alıp almadığı değerlendirilirken, Çizelge 3 'te ise, tespit edilen kriterler çerçevesinde web sitelerinin etkinlikleri karşılaştınlmaktadır. Belediyeler Çizelge 2. Nilüfer, Osmangazi ve Yıldırım Belediyelerinin Web Sitelerinin içeriklerinin Karşılaştırılmasl J ;:: Q,) ;;ıı.. Q,) 'C 'Q' ;;... Qo> Qo> ;;.. i :a ı.. C'fıl Q,) e ~ =. Qo> ı.. e = - Q,) ı.. 'Q -, 'i3 'i3 i ci ~. Qo>..::.= -' (C'f = Qo> c'f,- -~ t: -; ~~ t = Q,) i =..::.=.c ~~ -~ i ~:E ~:O ~:C ;;ı.. ı.., ~ ~~ -ı-. ~( C:i}.,~ Nilüfer 1 1 o 1 1 1 1 1 1 1 1 Beledb'esi Osmangazi 1 1 1 1 1 1 -; 1 1 1 1 Belediyesi Yıldırım Beledb'esi 1 1 1 1 1 O 1 1 1 O 1 J Çizelge ı'de belediye sitelerinin içeriklerinin kıyaslanmasında 'O' ve 'i' degerleri kullanılacaktır. 'O' söz konusu hizmetin bulunmadıgını, 'i' ise 'söz konusu hizmetin web sitesinde yer aldıgını ifade etmektedir.