Ürün Portföyü Ve Olası Uygulamaları Ağustos 2014
Bölüm 1 SE Savunma ve Havacılık İHA Ürünleri Bölüm 2 İHA, İKA ve Olası Askeri Uygulamaları
SE SAVUNMA ve HAVACILIK İHA ÜRÜNLERİ İHA, İnsansız HavaAraçları Ürün Portföyünde 3 ana Ürün bulunmaktadır. ALBATROSS, Tilt Rotor Dikey/Yatay Uçuş Özellikli İHA, Sabit Kanat Hidrojen Yakıtlı İHA, QuadRotor, QuadCopter Genel Maksatlı İHA, Ana Ürün ve İHA Ürün Portföyünün amiral gemisi olarak değerlendirdiğimiz ALBATROSS, iki rotoru hareketli eksene (tilt rotor) sahip olmak üzere üç rotorlu; yüksek manevra ve hız kabiliyetine haiz; helikopter gibi dikine kalkış-iniş ve uçuş yapabilen (VTOL); sabit kanatları ile uçma ve yatay kalkış-iniş kabiliyetine sahip; her iki uçuş modu arasında havada geçiş yapabilen; kablosuz bir şekilde gerçek zamanlı olarak veri alışverişinde bulunabilen; kamera, tutucu (gripper) vb. unsurları stabil olarak taşıyabilen ve askeri/ sivil amaçlı kullanılabilecek milli, yeni bir İnsansız Hava Aracı dır, benzeri dünyada sadece bir firma tarafından üretilmektedir.
ALBATROSS, Dikey/Yatay Uçuş Özellikli İHA SE - İHA Ürünleri
ALBATROSS, Dikey/Yatay Uçuş Özellikli İHA SE - İHA Ürünleri
ALBATROSS, Dikey/Yatay Uçuş Özellikli İHA SE - İHA Ürünleri
ALBATROSS - PROJE AŞAMALARI ve DESTEKLER Projenin başlangıcından itibaren 1 Bilgisayar Mühendisi 36 ay, 2 Mekatronik Mühendisi toplam 42 ay, 1 Uçak mühendisi 10 ay, 1 Uzay ve Havacılık mühendisi 9 ay, 1 Kontrol Mühendisi 12 ay, 1 Elektronik Mühendisi 6 ay görev aldı. Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile sistemin ihtiyaçları karşılayacak düzeyde olmasına yönelik görüşmelerimiz devam etmektedir.
ALBATROSS - PROJE AŞAMALARI ve DESTEKLER Kendi öz kaynaklarımızla geliştirmeye başladığımız projemiz için 18.10.2011 tarihinde KOSGEB e makine-teçhizat, donanım, hammadde, yazılım ve hizmet alımı giderlerimiz için başvuru yaptık ve kabul edilerek toplamda 39 356 TL lik bir destek aldık. Sonrasında 05.02.2013 tarihinde revizyon talebinde bulunarak 2 380 TL lik bir revizyon alarak destek olarak kullandığımız bedel toplamda 41 736 TL ye yükseldi. Projemizin daha sonraki aşamalarında, 10.10.2011 tarihinde TÜBİTAK a hava, kara ve deniz taşıtları için ataletsel algılayıcılara sahip otomatik pilot sistemi başlıklı, 400 000 TL bedelli ve otonom insansız hava gemisi başlıklı, 400 000 TL bedelli iki adet başvurumuzu gerçekleştirdik. Maalesef TÜBİTAK tarafından projelerimiz gerekli olgunluğa gelmediği nedeniyle olumsuz cevap aldık ve çalışmalarımızı pes etmeden, ülkemize fayda sağlama içselliği ile daha da motive olmuş bir biçimde yine kendi sınırlı öz kaynaklarımızla devam ettirdik.
ALBATROSS - PROJE AŞAMALARI ve DESTEKLER Atılım Üniversitesi ile ortak olarak gerçekleştirdiğimiz ve akademik araştırma kapsamı içerisinde bulunan başka, ancak alt yapısı aynı olan üç dönerkanatlı özerk hava taşıtı (3DÖHAT) projemiz için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı na destek başvurusunda bulunduk. Bakanlığın SANTEZ programı kapsamında 180 000 TL tutarında destek kullandık. Aynı boyutlara sahip bir başka gövde ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi için tek motorlu, düz uçuşa sahip bir hava aracı üzerinde anlaşmış ve projeye başlamış durumdayız. MAM ın geliştirdiği Hidrojen Yakıt Hücresi ile uçacak olan bu hava aracı 5 saat gibi bu boyutta bir iha nın sahip olacağı en yüksek uçuş süresine erişecektir. Nisan 2014 itibari ile hava aracının gövdesi tamamlanmış, normal batarya ile uçuşlarına Mayıs 2014 te başlanması planlanmıştır. Proje Kasım 2014 te bitirilecek, çıkarılacak ürün ile hava aracı 5 saat uçuş süresine sahip olacaktır.
ALBATROSS - PROJE AŞAMALARI ve DESTEKLER Projemizin tasarımı ve bilgisayar ortamında geliştirilmesi tamamen bitmiş durumdadır. Bu aşamadan sonra geçmek istediğimiz üretim, pazarlama ve son ürün üretimi fazlarıdır.
ALBATROSS - ÖZELLİKLER VTOL Özelliği Dik iniş kalkış yapabilmesi (VTOL), herhangi bir fırlatıcıya veya düz bir zemine ihtiyaç duymadan kalkış yapabilmesine ve paraşüt vb. gibi iniş takımlarına ihtiyaç duymadan her türlü araziye iniş yapabilmesini sağlamaktadır. Dik iniş kalkış yapabilen İHA lar üzerlerine kolayca monte edilebilen faydalı yüklerin çeşitliliğine göre farklı görevlere sahiptirler (Kamera - Keşif gözlem, Dedektör Mayın tarama gibi). Havada asılı kalma özelliği ile sabit ya da yavaş seyir eden nesnelerin takibi kolaylaşmaktadır.
ALBATROSS - ÖZELLİKLER Mevcut Modellere Göre Avantajlar Mevcut sabit kanatlı modellere göre modelimizin avantajı dik kalkış ve iniş yapabilmesi ve havada asılı kalabilmesidir. Sadece döner kanatlı modellere göre avantajımız ise düz uçuşa geçmesi ile daha yüksek hızlara çıkabilmesi ve bu sebeple daha uzun bir menzile sahip olmasıdır.
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler Albatros standart modeli yaklaşık 2,5 metre kanat açıklığına sahip olup 15 kg ağırlığındadır. 1 kg faydalı yük taşıması planlanmaktadır. 10,000 ft yükseklikte 3 saatten fazla görev süresi öngörülmektedir. Kontrol menzili 50km olarak planlanmaktadır.
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Genel Özellikler
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Fonksiyonel Özellikler VTOL: Araç bulunduğu noktadan dik şekilde kalkış yapabilme özelliğine sahiptir. Aynı sistem kullanılarak dik şekilde iniş de sağlanabilmektedir. Hover: Araç uçuş sırasında pervanelerinin yönünü değiştirerek havada asılı kalabilecek veya düşük hızlarda yatay ve dikey uçuş yapabilmektedir. Düz Uçuş: Araç sabit kanatlı uçak gövdesine sahip olması ile pervanelerinin normal konuma getirilerek düz şekilde uçabilmekte, yüksek hızlara ve irtifalara çıkabilmektedir.
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Fonksiyonel Özellikler Oto Pilot: Sistem oto pilot özelliğine sahip olacak, yüklenen görevi pilota ihtiyaç duymadan gerçekleştirme özelliğine sahiptir. Kullanılmakta olan oto pilot yazılımı firmamız tarafından geliştirilmiştir Otomatik iniş kalkış: Araç otomatik pilot ve otomatik denge kontrol yazılımları ile dik ve yatay iniş kalkışını pilota ihtiyaç duymadan yapabilmektedir.
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Faydalı Yükler Kamera Keşif ve gözlem için İHA üzerinde faydalı yük olarak kamera yerleştirildiğinde, termal kamera ile canlıları algılayabilir, gece görüş kamerası ile 24 saat çalışabilir, yüksek çözünürlüğe sahip özel kameralar ile görünmeyecek kadar yüksek irtifadan hedefi fark edebilir.
ALBATROSS SİSTEM ÖZELLİKLERİ Faydalı Yükler Özel Amaçlı Algılayıcılar İHA üzerine çeşitli algılayıcılar yerleştirilerek çeşitli görevler tanımlanabilir. Bu görevler insansız bir taşıtın yapmaması halinde insan hayatını tehlikeye atabileceğinden böyle bir sistemin üzerine yerleştirilerek, mayın tarayan İHA, radyoaktivite ölçen İHA gibi modları olabilir. Firmamızın üzerinde çalıştığı İHA havada askıda kalabildiği için sadece sabit kanatlı sistemlerle yapılaması mümkün olmayan ölçümleri yapabilmesi öngörülmektedir.
ALBATROSS SİSTEM Mekanik Sistemler Elektronik Sistemler Algılayıcılar Yazılım Yer İstasyonu
ALBATROSS SİSTEM Mekanik Sistemler Gövde Gövde alüminyum alaşım şase üzerine kompozit (Karbon fiber) gövde ve kanatlardan oluşmaktadır.
ALBATROSS SİSTEM - Elektronik Sistemler Fırçasız Motor Hız Kontrol Ünitesi Kendi tasarım ve üretimimiz olan motor hız kontrol ünitesi ile hassas motor devir ayarları sağlanacak, bu hassasiyet aracın denge ve uçuşunun daha kararlı olmasına yardım etmektedir. Genel Kontrol Bilgisayarı Tüm alt sistemleri denetleyen ve haberleşmelerini sağlayan ana denetleyicidir. Denge Kontrol Ünitesi Atalet sensörlerinden gelen veriyi işleyerek filtrelenen veriyi kontrol sinyallerine çevirip aracın denge ve stabilizasyonunu kontrol eden alt sistemdir.
ALBATROSS SİSTEM - Elektronik Sistemler Kablosuz Haberleşme Üniteleri Datalink: Yer ünitesiyle veri iletişimini sağlar, telemetri bilgilerini gönderir. Firmamızın daha önce projelerinde kullandığı uzun menzilli (50+ km) veri aktarım üniteleri modifiye edilip sistem üzerinde kullanılacaktır. Videolink: Faydalı yük kameradan görüntü aktarır. Bu bağlantı kullanılacak bant genişliğinin fazla olması nedeni ile analog sinyaller ile iletilecektir. Görüntü İşleme Ünitesi Kameradan gelen görüntüleri işler ve sıkıştırma işlemlerini gerçekleştirir.
ALBATROSS SİSTEM - Elektronik Sistemler Batarya Batarya Lityum Polimer teknolojiye sahip yüksek enerji ağırlık oranına sahiptir. Görev süresine göre hücre sayısı artırılıp azaltılabilir. Kullanılması planlanan tüm ana ve alt sistemlerin ilk aşamada hazır ürünlerden oluşması, daha sonrasında hepsinin firmamız tarafından tasarlanıp üretilmesi planlanmaktadır. Bu sayede dışa bağımlılık ve veri güvenliği sorunları da çözülecektir.
ALBATROSS SİSTEM - Yazılım SE - İHA Ürünleri
ALBATROSS SİSTEM - Yazılım Genel Kontrol Yazılımı Genel kontrol yazılımı, hava aracındaki genel işleyişi ve birimler arasındaki haberleşmeyi sağlar. Algılayıcılardan gelen verileri yorumlayıp gerekli sinyalleri alt sistemlere iletir. Uçuş ve Denge Kontrol Yazılımı Uçuş ve denge kontrol yazılımı IMU ve diğer sensörlerden gelen bilgileri işleyen yazılımdır. LQR, H infinity regülatörleri ve robust kontrolcü algoritmaları ile verileri işleyerek kontrol sinyallerini oluşturur. Oto-Pilot Yazılımı Otomatik pilot yazılımı hava aracının navigasyon kabiliyetini kontrol eder. GPS ve diğer sensörlerden aldığı bilgileri işleyerek otomatik iniş kalkış ve uçuşu sağlar. Otomatik pilot yazılımı da firmamız bünyesinde tasarlanmaktadır.
ALBATROSS SİSTEM Yazılım Faydalı Yük ve Görüntü İşleme Yazılımları Faydalı yük yazılımı hava aracındaki faydalı yükün işlevlerini ve durumunu kontrol eden ve gerekli bilgileri işleyip yer istasyonuna aktaran yazılımdır. Güç Kontrol Yazılımı Güç kontrol yazılımı bataryalarda kalan enerjiye göre menzil ve uçuş süresi bilgilerini hesaplar. Güç kontrol biriminden aldığı verileri işleyip gerçek zamanlı enerji harcama hesaplamalarını yapar ve tahmini uçuş süresini kullanıcıya bildirir.
ALBATROSS SİSTEM Algılayıcılar Ataletsel Seyrüsefer Birimi (INS) Ataletsel Sensör Birimi, üç ivmeölçer, üç jiroskop, üç magnetometre ve gerekli bazı sensörlerin birleşmesiyle oluşur. Gürültüden arındırılması için filtrelenmiştir. Roll, Pitch ve Yaw açı ve açısal hız bilgilerini gönderir. İlk etapta hazır ürünlerin kullanılacağı sistemimizde, ileriki aşamada kendi bünyemizde IMU/INS tasarlamak ve üretmek de hedeflerimiz arasındadır. 30 Hz ile 1000 Hz arası hızlarda istenilen verileri gönderen INS, bu değişkene göre ve hassasiyetine göre farklı modellere ayrılır. Küresel Konumlandırma Birimi (GPS) INS çok hassas bir sensördür ve her zaman tam doğru bilgiyi ölçemeyebilir. Bu sebeple doğruluğuna güvendiğimiz bir sensörü INS dan gelen veriyi doğrulamak için kullanmamız yararımıza olacaktır. GPS, konum, yükseklik, hız, bilgilerinden yönelim gibi bilgileri elde edip INS dan gelen veriyi günceller.
ALBATROSS SİSTEM Algılayıcılar Mesafe Algılayıcıları Kızılötesi Algılayıcılar: İHA'nın düşük irtifada yerden yüksekliğini ve çevredeki objelerin yakınlığını algılamak için kullanılmaktadır. Ultrasonik Algılayıcılar: İHA'nın kızılötesi algılayıcılara göre daha uzun mesafeleri ultrasonik sinyallerle algılayan bir çeşit sensördür. Basınçölçer Basınç algılayıcısı sayesinde mutlak yükseklik bilgisi edinilir. Bu bilgi ile GPS'ten gelen veri doğrulanır ve daha doğru sonuç elde edilmiş olur. Akımölçer Motorların ve işlemcilerin üstünden geçen akımı ölçer ve kısa devre kontrolü sağlar. Elde edilen akım bilgisi sayesinde kalan enerjinin hesaplanması için gerekli alt sistemlere akım bilgisini iletir.
ALBATROSS SİSTEM Yer İstasyonu Yer istasyonu sabit, mobil ve araçla tümleşik olarak üç ayrı şekilde tasarlanmıştır. Bilgisayar, özel kontrol kartı ve antenden oluşur. Bilgisayar askeri standartlarda dış kullanıma uygundur. Özel kart anten pan-tilt özelliğini kontrol eden arabirimdir. Anten ise video ve veri haberleşmesini sağlamak için iki farklı frekansta çalışır. Yer istasyonunda çalışan iki yazılım vardır, bunlar görev kontrol yazılımı ve anten kontrol yazılımıdır.
ALBATROSS SİSTEM Yer İstasyonu Görev Kontrol Görev kontrol yazılımı İHA'nın görevlerinin tanımlandığı ve işlendiği yazılımdır. İHA'dan gelen video ve foto bilgileri bu yazılım üzerinden işlenir. İHA'ya gönderilen rota ve görev bilgileri araç üzerinde çalışan yazılım tarafından alınır. Bu görevler gerçekleştirilirken video ve telemetri bilgileri gerçek zamanlı yer istasyonuna iletilir. Anten Kontrol Anten kontrol yazılımı aracı havada takip ederek anten menzilini maksimum seviyede kontrol etmeye yarar. Aracın koordinatları ve antenin yerdeki konumundan aldığı bilgileri kullanarak yer istasyonu antenini araca yönlendirir.
ALBATROSS SİSTEM Yer İstasyonu SE - İHA Ürünleri
Bölüm 1 SE Savunma ve Havacılık İHA Ürünleri Bölüm 2 İHA, İKA ve Olası Askeri Uygulamaları
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Olası Askeri Uygulamalar; Keşif Üs Koruma Hedef Tanımlama Muharebe Desteği ve İstihbarat Saldırı Arama Kurtarma Sınır Güvenliği İnsansız Hava Araçlarında aranan özellikler; Ekonomik olmalı, ve Faydalı-Yük çeşitliliği olmalı Manevra kabiliyeti yüksek olmalı Saldırı amaçlı kullanımda silah montajına uygun olmalı Tamamen stabil çalışmalı ve mümkün olduğunca küçük olmalı
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Zorluklar Ağırlık Kontrol zorlukları Enerji yönetimi Navigasyon Haberleşme Elektronik uyumluluk Kararlılık ve Mukavemet Faydalı yük sorunu Motor seçimi ve motorların tamamen eş olmaması Geometrik problemler Simülasyon zorluğu Filtreleme, İşaret işleme ve aktarma Gerçek zamanlılık
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR İHA Dünyada Genel Durum (2009 İtibarı İle) 294 farklı İHA modeli 49 ülkede 974 tasarım projesi, % 85 i askeri amaçla kullanılmakta Toplam harcama 4.4 milyar $, gelecek 10 yılda 62 milyar $
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Sabit Kanatlı İHA lar Predator Raven GlobalHawk
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Döner Kanatlı İHA lar Yamaha RMAX Camcopter Microdrone MD4-1000
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Görevler IMINT SIGINT GPS Pseudolite Air Sampling Strike EW/ESM Decoy BPI/BPLI Target Cargo / Logistics ACN
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Faydalı Yükler (Keşif/Gözetleme) Cameras Still Motion Panoramic Electro-Optical FLIR IRLS SAR ISAR IFSAR
İHA/İKA Olası Askeri Uygulamalar İHA OLASI ASKERİ UYGULAMALAR Faydalı Yükler (EW/ESM) Chaff Active EW Jammers COMINT ELINT ESM Ordnance Leaflets/Propaganda
SE Savunma ve Havacılık Ltd.Şti. Gazi Üniversitesi Gölbaşı Yerleşkesi Teknopark Web: www.sesavunma.com E-mail: info@sesavunma.com Tel: +90 312 4960072 Fax: +90 312 3970006