İÇİNDEKİLER 1. İNTERNET NEDİR?... 2 1.1. İNTERNETE KİMLER BAĞLANIR?... 2 1.2. İNTERNETE BİLGİLERİ KİM KOYAR?... 3 2. İNTERNET İNSANLARA NELER SAĞLAR?... 3 2.1. E-POSTA... 4 2.2. CHAT (MİRC)... 4 3.İNTERNETE BAĞLANMAK İÇİN NELER GEREKLİ?... 5 3.1. MODEM... 5 3.2. TELEFON HATTI (ADSL)... 5 3.3.İNTERNET SERVİS SAĞLAYICISI (ISS)... 5 3.3.1 TTNET... 6 3.3.2 VEEZY... 6 3.3.3 E-KOLAY... 6 I
1. İNTERNET NEDİR? MYO BİLGİSAYAR KURSU 1.1. İNTERNETE KİMLER BAĞLANIR? Internet bağlantıları hakkında kural şudur: Bağlantı ne kadar hızlıysa o kadar iyidir. İnsanlar mümkün olan en hızlı bağlantıyı isterler, çünkü İnternetten kullanıma açık olan birçok resim, ses ve film bulunmaktadır. Bu günlerde, en yaygın olan bağlanma şekilleri, ya bir şirket veya üniversite LAN ı (Local Area Network) ya da telefon hattı üzerindendir. LAN lar üzerinden yapılan bağlantılar telefon hatlarından genellikle daha hızlıdır - Gerçi DSL (Digital Subscriber Lines) hatları bu durumu değiştirmektedir. Gelecekte televizyon ve kablo bağlantıları da sıkça kullanılmaya adaydır. Bu bölümde bilgisayarların internete bağlanma şekillerinin hepsine göz atacağız. Konu 10 da Internet bağlantı tiplerinin tümü hakkında kısa bir ön bilgi vereceğiz. Sadece değişik network ve telefon bağlantılarına değil, kablo modemleri ve DSL bağlantıları gibi yeni ve yüksek hızdaki bağlantıları da inceleyeceğiz. Daha önceleri Compuserve, America Online ve Microsoft gibi şirketler rekabet ortamında müşterilere hizmet veriyorlardı. Şimdi ise rekabet etmek yerine bütün şirketler birleşerek Internet kulübünün çatısı altında hizmet vermektedirler. Bir çevrimiçi şirketiyle internete bağlanmak en kolay yollardan biridir. Böyle bir şirkete bağlandığınızda bütün Internet elinizin altındadır. Konu 11 de çevrimiçi servislerle internette bağlanmak hakkında ayrıntılı açıklamalar bulabilirsiniz. Gelecekte, büyük ihtimalle fiber-optik kablolar sayesinde, evlerimizde yüksek hızda bağlantı kurma imkânımız olacaktır. Aslında hâlihazırda bazı şirketler bu sistemi kurmaktadırlar. Fakat bütün bir ülkenin bu sisteme geçmesinin bedeli milyarlarca dolardır ve bu yeterlilik ancak birkaç yıl hatta daha fazla zamanda elde edilebilir. Daha uygun bir seçenek ise daha düşük maliyetle ISDN (Integrated Services Digital Network) dir. ISDN sayesinde normal telefon hattı üzerinden Internete daha hızlı bağlanılabilir. ISDN henüz ülke çapında yaygın değildir. Bazı bölgelerde bu pahalı bir seçenek olmasına rağmen ücretin uygun olduğu yerler de vardır. Ayrıca özel bir modem gerektirir. Bütün bunlara rağmen gittikçe daha yaygın olarak, en hızlı modemlerden bile daha hızlı bir şekilde internete bağlanmak için kullanılmaktadır. Konu 12 de bu yeni teknolojinin kullanımı açıklanmıştır. Konu 13 te ise, gelecekte çoğumuz için önemli bir bağlantı şekli olmaya aday olan televizyonda Internet konusunu ele alacağız. Bu konu başlığı altında kablolu televizyonun internete bağlanmak için nasıl kullanıldığını ve televizyonunuzu internete dâhil olmak için nasıl kullanacağınızı açıklayacağız. Kablolu televizyon hattından internete bağladığınız PC nizi normalden, hatta ISDN den daha hızlı bir sonuç verir. Bunun yanında Web TV gibi servisler daha değişik bir seçenek yaratır. Normal televizyon ekranından Web e direkt bağlantı. Fakat bu durumda bağlantı kablolu yayın aracılığıyla değil genelde telefon hattıyla yapılır. Konu 14 internete bağlanmanın en tatlı yollarından biri olan Network bilgisayarından bahsedilmektedir. Bunun nedeni bu bilgisayarların lokal depolama ve yazılıma sahip olmadıkları için ucuz olmalarıdır. Bütün depolama ve yazılım ihtiyacı Internet üzerinden sağlanır. 2
Konu 15 te daha yeni ve daha hızlı yollardan biri olan DSL (Digital Subscriber Line) incelenecektir. Bu bağlantı sayesinde telefon hattı üzerinden çok yüksek hızlarda internette bağlanmak mümkündür. Bunu kullanmak için hem sizin hem de telefon şirketinizin özel modemlere ihtiyacı olacaktır. Bu bölümde İnternete yüksek hızlarda bağlanmanın ne kadar kolaylaşacağını göreceksiniz. Sadece İnternetten daha hızlı çalışabilmeyi değil videolar, animasyonlar ve diğer geniş yelpazeye sahip içeriklere yeni servisler aracılığıyla ulaşabilmeyi de öğreneceksiniz. 1.2. İNTERNETE BİLGİLERİ KİM KOYAR? Web sitesi tasarlamak bir bakıma kolay bir bakıma çok zor. Herkesin Webmaster olduğu bu dönemde, web konusunda eğitimli olduğunuzu firmanıza nasıl kanıtlayacaksınız? İnternet in hayatımıza girdiği ilk günlerde gündelik yaşantımızda bu kadar yer alacağını kestirmek çok kolay değildi. Bu gün ise birçok alanda işlerimizi yapabildiğimiz bir araç oldu. Bundan 3-5 sene öncesinde lüks olan Internet artık bir gereksinim. Neden ve nasıl bu kadar hızlı yaygınlaştığını sorguladığımızda aradığımız her bilgiye kolayca ulaşabilir olmamızın nedenlerin en başında geldiğini görüyoruz. Internet in bütün bu nimetlerinden yararlanırken devamlı olarak karşımıza çıkan yegâne terim WWW (World Wide Web) yani Web dir. İhtiyaçlar sonrasında her geçen gün hatta dakika dünya üzerinde farklı bölgelerden yeni Web siteleri yayına başlıyorlar. Kullanımın yoğunlaşması ile birlikte Web sitelerinin çoğalması ve bu siteleri yapacak eleman ihtiyacı ortaya çıkıyor. Peki, Web sitelerini kimler, nasıl yapıyor? Aslında yapılan araştırmalara bakılırsa dünya üzerinde bu sitelerin çoğunu bireyler hobi amaçlı olarak yapıyorlar ve güncelliyorlar. Kişisel sayfa olarak adlandırılan bu siteler günümüzde Internet teki Web Çöplüğü gibi kavramlara sebep olmakta. Çünkü birçoğu artık hiç bakılmayan, hatta yapan kişi tarafınca bile adresi unutulan ama hali hazırda yayında olan sayfalar. Yine araştırmaların sunduğu bulgulara göre insanların gündelik yaşantılarında kullandıkları siteler de zaten bu siteler değil. Kurumların yaptıkları ve belli bir alt yapıya sahip siteler kullanıcılar açısından daha çok tercih ediliyorlar. Sebeplerine bakılacak olursa, görülen o ki kullanıcılar aldıkları bilgilerin yâda hizmetlerin doğruluğuna daha çok inanıyorlar ve güveniyorlar. Bu alanda hizmet veren firmalar da bu sitelerin yapımlarını Web tasarımcılarına emanet ediyorlar. Bu anlamda Web tasarımcılarına büyük görevler düşüyor. Profesyonel iş yaşantılarında varlıklarını reklam ajansı olarak sürdüren birçok firma çağın gereğini yerine getirerek bu alana yöneliyorlar. Çok doğru ve isabetli bir karar. Tasarım anlamında da en sanatsal ve başarılı işleri çıkaran firmalar da bu tarz firmalar oluyor. Nedeni ise tasarımın bir ekip tarafından beraber olarak yürütülmesi. 2. İNTERNET İNSANLARA NELER SAĞLAR? İnternet devasa bir kütüphanedir: Akla gelen her konuda araştırma yapabilir, kaynaklar, kitaplar, makaleler, yorumlar bulunabilir. İnternet bir iletişim aracıdır: Dünyanın diğer 3
ucundakilerle bile görüntülü, yazılı veya sesli iletişim kurulabilir. Buna en basit örnek, messenger (msn, icq vb.) programlardır. İnternet bir medya aracıdır: Gazeteler, dergiler, yazarlar, internet haber siteleri, son dakika haberleri elinizin altındadır. Hatta radyo dinleyebilir, TV de izleyebilirsiniz. İnternet sanal bir bankadır: İnternet bankacılığıyla nakit para çekmek/yatırmak dışında neredeyse bütün bankacılık işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. İnternet sanal bir devlettir: Devlet (Kamu) siteleri üzerinden birçok resmi işlem artık internet üzerinden gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin, trafik cezası ödemek, bilgi edinmek, sınav başvurusu yapmak, çocuğunuzun notlarını öğrenmek vs. İnternet sanal bir mağazadır: Alışveriş siteleri aracılığıyla aklınıza gelebilecek hemen hemen her türlü eşya veya malzeme satın alabilirsiniz. İnternet bir paylaşım aracıdır: Kendi kişisel sitenizi (blogunuzu) birkaç dakikada oluşturabilir, yazı, resim, dosya gibi paylaşmak istediğiniz herşeyi dünya çapında yayınlayabilirsiniz. Bunları yapmak için site açmak şart değil, forumları, sosyal ağları veya bunlara benzer paylaşım sitelerini de bu amaçla kullanabilirsiniz. İnternet bir eğlence aracıdır: Müzik, film, video, karikatür, oyun, tv, radyo vs. Kurumsal Uygulamalar: Şirket veya kurumların birbirleriyle veya kendi şubeleri arasında veri aktarımı, veri paylaşımı, yedekleme, intranet uygulamaları, merkezi yönetim gibi pek çok hayati uygulama da internet üzerinden gerçekleşmektedir. Örneğin; size kargoyla gönderilen bir paketin ne aşamada olduğunu internet üzerinden takip edebilirsiniz. Burada kargo elemanları paketin geçtiği her aşamayı ellerindeki taşınabilir cihazlarla kendi sistemlerine internet üzerinden iletirler, bunu yaptıklarında kendi web sitelerinin veritabanını güncellemiş olurlar ve siz de bu bilgileri yine internet üzerinden takip edersiniz. 2.1. E-POSTA Elektronik posta (e-posta), Internet üzerinde bilgisayarlar ve insanlar arasında bilgi alışverişini sağlayan ve en yaygın kullanılan Internet uygulamasıdır. Internet üzerinde TCP/IP protokollarının bir parçası olan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) protokoluna dayalı e- posta sistemleri kullanılmaktadır. SMTP, e-posta mesajlarının Internet te rahat hareket etmelerini sağlayan bir protokol yada kural kümesidir. SMTP sayesinde farklı işletim sistemlerine sahip bilgisayarlar arasında (UNIX, WINDOWS NT, MACOS) e-posta alışverişi gerçekleşmektedir. E-posta istemci/sunucu prensibi ile çalışmaktadır. Mail okumak ve göndermek için kullanıcılar maillerinin geldiği ve gönderildiği bilgisayara, yani sunucuya erişmelidir. Bir istemci programı, sunucu bilgisayarın hizmetlerinden yararlanmak ve sunucudaki bilgilere erişmek için kullanıcının sunucu ile etkileşimde bulunmasını sağlamaktadır. Diğer bir deyişle istemci uygulaması kullanıcının mail okumasını, maile cevap göndermesini, maili yönlendirmesini, mail yazmasını ve mail göndermesini sağlayan arayüzdür. 2.2. CHAT (MİRC) Chat kelimesinin Türkçe bir sözlükte geçtiğini sanmıyorum ama genel olarak internet üzerinden diğer insanlarla konuşmak olarak açıklayabiliriz. İnternet üzerinden Chat yapmanız için ilk olarak icq veya mirc gibi bir programa ihtiyacınız olacaktır. Bu programları programlar bölümümüzden bulabilirsiniz. Bu programların bizi ilgilendiren kısmı bence mirc çünkü bu sayfaya geldiyseniz büyük ihtimalle #Eskişehir kanalına uğramışsınızdır. 4
Mirc internet üzerindeki belli server'lara bağlanarak internet üzerinden diğer insanlarla genel veya özel olarak Chat yapmak için kullanılan bir programdır. Bu programın nasıl çalıştığını anlatmayacağım çünkü aranızda bilmeyen olduğunu sanmıyorum eğer varsa bize #Eskişehir kanalından ulaşabilirler. İrc'de size yardımcı olacak üç tane bilgisayar vardır. Bunlara Nickserv, Chanserv ve Memoserv denilmektedir. 3.İNTERNETE BAĞLANMAK İÇİN NELER GEREKLİ? 3.1. MODEM İnternete bağlanmak için teknik donanımın tam olması gerekir. Modem; bilgisayarların telefon hatlarını kullanarak bilgi alıp vermesini, haberleşmesini sağlayan aygıttır. Sayısal bilgiyi telefon hatlarından geçebilecek şekle dönüştürmek için modülasyon; gelen veriyi tekrar bilgisayarın anlayabileceği duruma getirmek için demodülasyon işlemi yapması nedeniyle modem adını almıştır. Modemler size internete ulaşmayı, uzaktaki bir bilgisayarı kontrol etmeyi, karşılıklı olarak her türlü haberleşmeyi sağlar. Faksınızı çekebilir, kâğıda gereksinim duymadan faksınızı alabilirsiniz. Telefonun ahizesini kaldırmadan görüşme yapabilir, onun bir telesekreter gibi çalışmasını sağlayabilirsiniz. 3.2. TELEFON HATTI (ADSL) Telefon tesisini ve iletişimini sağlayan tel örgü ağı. 3.3.İNTERNET SERVİS SAĞLAYICISI (ISS) İngilizce adı (ISP) 1 olarak bilinmektedir. İnternet servis sağlayıcısının görevi şirketlere ve kişilere internet bağlantısı temin etmektir. Örnek verecek olursak bugün bizlerin İnternet e bağlanmasını sağlayan servis sağlayıcısı TTNET 'dir. Kısaca ISS ya da İngilizce de ISP (Internet service provider) olarak bilinir. (ISS), genellikle bir ücret karşılığı İnternet'e erişiminizi sağlayan bir şirkettir. Bir İSS ye bağlanmanın en yaygın yolları telefon hattı (çevirmeli) veya geniş bant bağlantısı (kablolu veya DSL) 2 kullanmaktır. Birçok ISS e-posta hesapları, web tarayıcıları gibi ek hizmetler ve web sitesi oluşturmanız için alan sağlar. İnternet' e bağlanmak için servis sağlayıcı kurumdan kullanıcı şifresi ve bağlantı için kullanılacak telefon numarası alınır. Bağlantı kurulduğunda servis sağlayıcı, bilgisayar için geçici bir IP 3 adresi belirler. Farklı bağlantılarda IP adresi değişerek Internet'e bağlantı yeni bir IP adresi ile sağlanır. Servis sağlayıcının hat kapasitesi, İnternet' e bağlanma hızını etkiler. Seçiminizi yaparken servis sağlayıcıların hat kapasitelerini öğrenip, en yüksek olanını seçmeniz İnternet' e bağlantı hızınızı olumlu yönde etkileyecektir. Günümüzde internet servis sağlayıcıları arasındaki rekabet yüksektir bu rekabetten dolaysıda internet hizmetinin fiyatları makul seviyelere gelmiştir. Bir servis sağlayıcı size ilk 3 ay 1 (ISP): Internet Service Provider 2 (DLS) Hali hazırda var olan bakır telefon kablosu üzerinden yüksek hızda veri iletişimi sağlayan teknolojidir 3 (IP): Internet Protocol 5
3.3.1 TTNET interneti ücretsiz sunabilirken diğer bir servis sağlayıcı size ilk 6 ay indirimli internet kullandırabilmektedirler. 3.3.2 VEEZY TTNET denildiğinde ilk akla gelen internettir. Ttnet bir kuruluş mudur? Aslında Ttnet,Türk Telekom un adsl hizmet vermek için kurduğu kendi şirketidir. TTNET in açılımı Türk Telekom Net dir. Gördüğünüz gibi burada internet kelimesinden net alınmış ve başına Türk Telekom un baş harfleri eklenecerek kurumsal bir firma profili oluşturulmuş. Gelmiş geçmiş en kazık hizmet. Yüzlerce dolara (ki sene 98) sadece internet paketi almanın adı. Bir de üstüne telefon parası öde ilk saatlik girişe yüzlerce lira. Superonline değil, Vestel net bağlantısı verirlerdi. Vestel işi beceremeyince son 6 ay Superonline devrettiler. devalüasyon olduğunda ciddi para kırdılar. Zehir, zıkkım, haram olsun aldıkları paralar. 3.3.3 E-KOLAY Çeşitli konularda içeriğe ve internet rehberine sahip bir portal. 6