BİTKİ TANIMA III
BAHÇE ÇİÇEKLERİ Perenniyal veya mevsimlik olan çok boylanmayan çiçeklerdir. Yer örtücü işlevi vardır Ağaç veya çalı gibi bitkilerin altında kullanılır
SINIFLANDIRILMALARI 1. Perenniyal 2. Mevsimlik 1. Tohumla üretilen 2. Soğanlı 3. Rizom ve yumrulu 1. Normal ortam 2. Gölge çiçekleri 3. Su bitkileri
Perenniyal çiçekler Çok yıllık bitkilerdir Vejetasyon periyodu sonunda toprak üstü kısmı kurur ve toprak altı kısımları canlı kalıp diğer yıl yine sürer Genelde küçük ve bol çiçek taşırlar Elverişsiz koşullara dayanıklılığı fazladır
Mevsimlik çiçekler Sadece belli bir mevsimde veya en çok iki mevsimde canlıdır Çevre koşullarına hassastır Genelde tohumla üretilir Çok bakım isterler İyi korunmalı ve gübrelenmelidirler
Bahçe çiçeklerinin peyzajda kullanımı Önemi: bahçeye renk katar, canlılık verir, hoş kokular sağlar Bahçe tasarımında kullanılacak bitkilerin iyi tanınması ve birbiri ile uyumları önemlidir Hazırlanan projeler sırasında bitkilerin tanınması önemlidir
Bitkilerin önemli özellikleri Çiçek açma zamanı Çiçeklenme süresi Çiçeklerin rengi Çiçeklerin büyüklüğü Çiçek boyları Ekolojik istekleri Bilinmelidir
BAHÇE ÇİÇEKLERİNİN SINIFLANDIRILMASI
1. FAMİLYA AMARANTHACEAE
Celosia ve İresine cinslerinin bazı türleri süs bitkisi olarak kullanılır Genus: İresine P. Br. (bloodleaf) Amerika, avusturalya ve hindistanda yayılış gösterir TÜRLER: İresine lindennii İresine herbsti
güzel yapraklıdır kolay yetişir Aydınlık yarı güneşli ortam sever Mayıs ekim sonuna kadar dışarıda durabilir Yazın bol su ister Kışın 10-15 derecelik kapalı mekana alınmalıdır Çelikle üretilir
İ. herbstii
İ. lindennii
Genus: Celosia C. Argentea (horoz ibiği) Üretimi: tohumlar ocak-nisan ayında ekilir. Dikim zamanı: nisan ayında diklir. Çiçeklenme dönemi: Haziran- eylül aylarında çiçeklenir. Solmuş çiçeklerin uzaklaştırılması çiçeklenme süresini uzatır. Öbekler halinde ekilenilirler, parter kenarlarına dikilebilirler.
Sıcağı severler, gece sıcaklığı 12 derecenin altına düşmemelidir Güneşli yerleri severler. Her tür toprakta yetişirler. Yaz aylarında bol su isterler. Üç farklı kültivarı vardır C. Argentea cv. Cristata C. Argentea cv. Plumosa C. Argentea cv. Cristata nana
C. Argentea
C. Argentea cv. Cristata
C. Argentea cv. Plumosa
C. Argentea cv. Plumosa
2. Familya Apocynaceae
Özellikleri: Az miktarı otsu genellikle odunsudur. Sarılıcı, çalı ve ağaç formunda olanlar vardır. Yıllık ve çok yıllık türler içerir Nerium ve Vinca cinslerini içerir.
Genus: Vinca Yaprak dökmeyen sarılıcı bitkilerdir. Alt bölümler odunlaşmıştır. Yapraklar sapsız yada kısa saplıdır. Yapraklar haça benzer ve karşılıklı dizilirler. Çiçekler saplıdır ve yaprak koltuklarında tek tek bulunur. çanak yapraklar kısa huni biçiminde birleşmiştir Taç yapraklar boru şeklinde birleşmiş ve geniş uçludur.
Yayılış ve türleri avrupa, akdeniz, doğu asya ve tropik bölgelerde yaşayan 12 türü vardır. Türkiye de hemen hemen tüm bölgelerde tüm türleri bulunur. Vinca herbacea V. difformis V. majör V. minör V. libanotica
Vinca herbacea Bir metreden kısa otsu bitkidir. Herdem yeşildir. Mavi- menekşe çok az beyaz taç yaprak vardır. Güney avrupa balkanlar ve türkiyede yetişir
Vinca difformis Herdem yeşil, bodur çalımsıdır. Çiçekli sürgünler dik diğer sürgünler sarkıktır Yapraklar yumurta biçimlidir Çiçekler uzun saplı solgun mavi renklidir Çiçekler üst yaprakların koltuğundadır Akdeniz ülkeleri ve Türkiye de görülür
Vinca majör Bir metreye kadar boylanır Herdem yeşil ve çalımsıdır Mavi çiçeklidir Güney avrupa ve türkiyede yetişir
V. minör 20 cm kadar boylanır Çok yıllık bir bitkidir Yaprakları yumurtamsı dibe doğru daralmıştır Çiçekleri leylak mavi renktedir Mayıs eylül aylarında çiçek açar Türkiye de yetişir
Kültür formu: Vinca rosae (pervane çiçeği, rozet çiçeği) Vatanı madagaskardır Herdem yeşil ve çok yıllıktır Temmuz ekim arası 3 ay kadar çiçekli kalabilir Güneşli ve bol gübreli yerlerde yetişir
hybrit
Genus: Nerium Nerium oleander (Zakkum) Akdeniz ülkelerinde yetişir Herdem yeşildir Yapraklar mızrak şekillidir Beyaz, pembe, kırmızı çiçekleri vardır Haziren eylül arasında çiçeklidir Güzel kokuludur Bitkinin her organı çok zehirlidir Çocuk bahçelerinde bu bitkiden kaçınılmalıdır
Torf çakıl ve kemik unu içeren bir karışıma gübre eklenmesi ile oluşan toprak uygundur Haftada bir kaç kez sulanmalı kışın az su verilmelidir Bol ışık sever Yazın normal sıcaklık, kışın en az 5 derece Kuru havaya dayanıklıdır Çok yağmurda kalmamalıdır
3. Familya Araucariaceae
Genel özellikler Herdem yeşildir. Açık tohumlu iğne yapraklıdır Çiçekler kozalak şeklindedir Çiçekler iki evciklidir
Genus: Araucaria Yapraklar yassı ve deri gibi serttir Tohumları yenebilir Odunları iç yapı malzemesi olarak kullanılabilir Ülkemizde iki değişik türü egzotik olarak yetişir A. araucana (şili arakoryası) A. heterophilla (salon arakoryası)
A. araucana (şili arakoryası) 20-30 m boylanabilirler Yapraklar üçgen biçimde sert ve batıcıdır Çoğunlukla 5 li sarmal dizilmişlerdir Tohumlar yenir
A. heterophilla (salon arakoryası) Küçük bir fidan olarak saksıda yetiştirilir Oysa 50-60 m boylanabilir Güney Anadolu şehirlerinde iyi yetişir Doğrudan güneş görmemelidir Sıcak havalarda bitkiye su püskürtülmelidir Kışın çok ısıtılan yerde tutulmamalıdır 2-3 derecenin altına düşmeyen yerlerde tutulmalıdır
4. familya Balzaminaceae
Özellikleri Birçoğu otsu pek azı çalımsıdır Yaprak dizilişleri almaçlı, çevrel yada karşılıklıdır. Çiçekler erdişi renkli ve büyüktür Tek yada salkım şeklinde örtü yaprak taşır Çanak yapraklar taç gibi renklidir Meyvede Çok sayıda tohum vardır
Genus: İmpatiens (pelesenkler, kına çiçekleri) Çiçekler sarı, beyaz, kırmızı yada menekşe renklidir Karadeniz bölgesinde bulunur Boya yapımında kullanılan türleri vardır İ. nolitangera İ. glandulifera İ. walleriana İ. balzamina
İmpatiens nolitangera (dokunma bana çiçeği) Bir metre boylanır Tek yıllıktır Saplı yapraklar yumurta biçimlidir Almaçlı dizilişli yaprakları vardır Çiçekler yaprak koltuğunda tek tek yada salkım şeklindedir Çanaklar 5 parçalıdır Meyve etli kapsül meyvedir Avrupa Türkiye ve japonya çine kadar yayılır
İ. glandulifera Güzel kokulu çiçekleri vardır 10-14 çiçek salkım şekillidir Erguvan kırmızısı çiçekleri vardır İnternodlar şişkin ve etlidir Bir metre boylanabilir
İ. walleriana Bu türün hybritleri çok sayıda ve çok değişik renklidir
İ. balzamina Çiçekler beyaz, kırmızı, sarı, mavi ve mor renklidir Bazılarının çizgileri lekeli veya çizgilidir Çiçekler kısa saplıdır ve yaprak koltuğundan çıkar Bitki gövdesi etli, internodlar şişkindir Kamelya formu en değerlisidir
5. familya Boraginaceae
Genel özellikler Özellikle tropik bölgelerde yaşayan 3700 kadar türü bulunur Çoğunlukla otsu ender olarak çalımsıdır Tüm vejatatif organlar yumuşak tüylerle kaplıdır Yapraklar genelde sarmal ender olarak çevrel yada karşılıklıdır Böcekler ile tozlaşır En önemli cinsi myosotis tir
Genus: Myosotis (Unutma beni çiçeği) Amerika, Asya Avrupa ve Türkiye de vardır. Çiçekler mavi, beyaz ve pembe renklidir Yapraklar sarmal dizilişlidir Tümü yumuşak tüylüdür Önemli türleri M. silvatica M. hybrida M. intermedia M. versicolor M. hispida
M. silvatica İki yada çok yıllık otsu bitkilerdir 50 cm ye kadar boylanabilir Yapraklar mızrap ve eliptiktir Çiçek sapları 10 mm dir Çanak yapraklar tüylüdür Taç yapraklar parlak mavi renktedir Çiçeklerin ortası sarı renklidir
Cv Rosylva
M. hybrida
M. intermedia
M. versicolor
M. hispida