Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 21, Aralık 2015, s. 554-560 Mücahit SARIKAYA 1 Burak GÜRER 2 AKTİF OLARAK SPOR YAPAN BADMİNTON ve TENİSÇİLERİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Özet Bu araştırmanın amacı, üniversite takımlarında oynayan badminton ve tenisçilerin bazı fiziksel özelliklerinin karşılaştırılmasıdır. Bu araştırmanın grubu üniversitelerde okuyan ve aynı zamanda üniversite badminton ve tenis takımlarında yer alan öğrenciler 20 badminton sporcusu 20 tenis sporcusu olmak üzere toplam 40 kişiden oluşmuştur. Araştırma bir karşılaştırma modelinde olup araştırma grubunun yaş, boy, kilo spor yaşı, el kavrama kuvveti (sağ,sol), bacak kuvveti, dikey sıçrama, anaerobik güç,, deri altı yağ ölçümleri alınmıştır. Araştırma grubunu oluşturan badmintoncuların en küçüğü 18 en büyüğü 26 yaşında olup, oluşan yaş ortalaması 21,90 dır.tenisçilerde ise en küçüğü 19 en büyüğü 26 yaşında yaş ortalaması 23,15 dir Çalışma sonuçlarına göre, badmintoncuların sağ ve sol pençe kuvvetleri ile tenisçilerin sağ ve sol pençe kuvvetleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır(p>0.05). Badmintoncuların Vücut yağ oranı ile tenisçilerin vücut yağ oranı arasında badmintoncular lehine anlamlı bir fark bulunmuştur(p<0.05). Bacak kuvvetleri bakımından da, tenisçiler lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür(p<0.05). Badmintoncular ve tenisçilerin Dikey sıçrama uzunluklarına bakıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur(p<0.05). Anaerobik güç parametrelerinde iki örneklem grubu arasında anlamlı bir fark belirlenmemiştir (P>0,05). Sonuç olarak; ölçülen değerlere bakıldığında bacak kuvveti değerleri tenis sporcuları lehine, dikey sıçrama, vücut yağ oranı ise badmintoncular lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. 1 Gaziantep Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Öğrencisi, mucahit.sarikaya@hotmail.com 2 Yrd. Doç. Dr. Gaziantep Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor ABD.,burakgurer27@gmail.com
555 Aktif Olarak Spor Yapan Badminton ve Tenisçilerin Bazı Fiziksel Özelliklerinin Karşılaştırılması Anahtar Kelimeler: Raket Sporları, Kavrama Kuvveti, Anaerobik Güç, COMPARISON of the ACTIVE BADMİNTON and TENNIS PLAYERS CERTAIN PHYSICAL CHARACTERİSTİCS Abstract The aim of this study is to compare certain physical characteristics of the badminton and tennis players who play at college teams. The participants comprise 20 badminton players and 20 tennis players, in total 40 players, who are in the college team. In that study which is a comparing research model, the age, height, weight, age of sports, hand grip strength (right and left), leg strength, vertical jump, anaerobic strength and subcutaneous fat were measured. The youngest of the badminton players is 18 years old and the oldest one is 26 years old; and the average of age is 21,90. However, the youngest tennis players is 19 years old and the oldest one is 26 years old; and the average of age is 23,15. According to the findings of the study, it was not found a statistically significant difference between the right and left grip strengths of the badminton and tennis players (p>0.05). It was observed a statistically significant difference between the participants body fat ratein favor of the badminton players (p<0.05). It was found out a statistically significant difference in the participants leg strength in favor of the tennis players (p<0.05). When the vertical jump length of the participants was examined, a statistically significant difference was observed (p<0.05). It was not seen a significant difference in terms of the participants anaerobic strength (P>0,05). Consequently, as the measured values were examined, it was determined that the difference in the participants leg strength values were found in favor of the tennis players while the difference in vertical jump and body fat rate values were found in favor of the badminton players. Keywords: Racquet Sports, Grip Strength, Anaerobic Power, GİRİŞ Tenis hem ferdi hem de takımlar arasında yapılacak tenis müsabakalarının hakkaniyetli bir şekilde ve uygun oyun standartlarında yönetilmesi, müsabakalara katılan sporcuların, antrenörlerin, idarecilerin ve seyircilerin ayrı ayrı haklarının korunması ve tüm oyun kurallarının dünya çapında aynı şekil ve standartta uygulanması için belli kurallar doğrultusunda oynanır (1). Temel olarak tenis, setler üzerinden oynanan; bayanlarda üç set, erkeklerde üç veya beş set devam eden, bayanlarda iki seti alanın erkeklerde ise beş setlik oyunlarda üç seti alanın, üç setlik oyunlarda ise iki seti alanın galip geldiği oyun formatında oluşturulmuştur (2). Tenis sporu gibi raketle oynanan Badminton ise, her yaştaki insanın rahatlıkla ve zevkle oynayabileceği, oynayanları ve izleyenleri şiddete itici öğeler taşımayan, rekreasyon ve fitness amaçlı olarak da kullanılabilen bir spor branşı olarak ifade edilmektedir (3). Oyunda setin kazanılması için sporculardan birinin 21 sayıya ulaşması gereken, iki set üzerinden oynanan, Setlerin 1-1 olması durumunda 3. set e uzayan bir oyun formatında sergilenir (4).
Mücahit Sarıkaya - Burak Gürer 556 Aslında badminton, kelime anlamı olarak soğuk meyve suyu anlamına gelmekte olup, bu güzel meyve suyunu ilk kez içen Badminton Kasabasından başlayarak bütün diğer İngiliz şehirlerine yayılmaya başlamış ve 1872 yılından itibaren bu spor dalı kasabanın ismi olan Badminton adı ile anılmaya başlamıştır (5). Daha sonra 1887 yılında Londra'da Badminton oyun kuralları belirlenerek kurallar dahilinde oynanmaya başlamıştır (6). Olimpik bir spor olan badmintonun diğer raketli sporlarda (masa tenisi, squash, tenis) olduğu gibi kısa süreli maksimal yada submaksimal yüklenmeler ve kısa süreli dinlenme periyotları bulunmaktadır. Dolayısıyla Tenis ve badminton sporlarında başarının ön koşulları özellikle sürat, dayanıklılık, kuvvet, koordinasyon, reaksiyon, sezinleme, oyun becerileri ve teknik başarı olarak ifade edilebilmektedir. Rakibe temasın olmadığı (non contact) bu ferdi sporlarda oyun içerisinde sıçramalara, hamlelere, hızlı yön değiştirmeler ve hızlı kol hareketlerine büyük gereksinim duyulur (7). Tenis ve badminton sporunda başarının önemli unsurlarından olan fiziksel özelliklerin bilinmesi bu sporcular açısından önem arz etmektedir. Bu bilgiler ışığında araştırmamızda üniversite takımlarında oynayan badminton ve tenisçilerin bazı fiziksel özelliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem Araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 öğretim yılında Üniversite takımlarında lisanslı olarak tenis ve badminton oynayan 20 tenisçi ve 20 badmintoncu olmak üzere toplam 40 sporcu oluşturmaktadır. Çalışmada karşılaştırma modeli kullanılmıştır. Verilerin Toplanması: Boy ve Vücut Ağırlığı Ölçümü Ağırlık 0,1 kg hassaslıkta bir kantar ile ölçülmüş, boy 0.01 cm hassaslıkta dijital boy ölçer aletiyle ölçülmüştür. Ölçümlerde, denekler tişört ve şort giymiş ve baş dik, ayak tabanları terazinin üzerine düz olarak yerleştirilmiş, dizler gergin, topuklar bitişik ve vücut dik pozisyonda iken ölçümler alınmıştır (8). Vücut yağ oranının yüzde (%) olarak hesaplanması Holtein skinfold caliper yağ ölçüm aracı ile aletin kıskaç kolları deri üzerinde sabit bir basınç yaparken, derinin çift katının kalınlığı ve deri altı yağ dokusu kalibrenin göstergesinde milimetre cinsinden okunmuş ve Mc Ardle-Katch Formülü ile hesaplanmıştır (8). Vücut yağ % sinin hesaplanması: 17-26 Yaş Erkek)=0.3 tr + 0.58 ss + 1.47 tr=triceps skinfold ölçüsü (mm) ss= Supscapula skinfold ölçüsü (mm) El-Pençe Kuvveti Deneklerin sağ ve sol kavrama kuvvetleri hassasiyeti 0.100 kg olan Takkei marka el dinamo metresi (Hand grip) ile gerçekleştirilmiştir (8). Bacak Kuvveti Ölçümü Ölçüm Takkei marka sırt ve bacak (back and lift) dinamometresi ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcıya belirli bir süre ısınma süresi verildikten sonra, denek ayakta dizleri bükülü durumda dinamometre sehpasının üzerine ayaklarını yerleştirerek kolları gergin, sırtı düz ve gövdesi hafifçe öne eğik iken elleriyle kavradığı dinamometre barını dikey olarak maksimum oranda
557 Aktif Olarak Spor Yapan Badminton ve Tenisçilerin Bazı Fiziksel Özelliklerinin Karşılaştırılması bacaklarını kullanarak yukarı çekmiş ve ölçümü gerçekleştirecektir. 3 ölçüm alınıp en yüksek değer baz alınmıştır (8). Dikey sıçrama testi ve Anaerobik gücün hesaplanması Anaerobik güç ölçümü Dikey sıçrama testi ile ölçülmüştür. Kollar ve parmaklar gergin vaziyette ayakta uzanabilen yükseklik ile sıçrayarak dokunulabilen nokta arasındaki mesafe cm olarak kaydedilmiştir. Deneklere iki deneme yapılacak ve iyi olan derece kaydedilmiştir. Anaerobik gücü hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılmıştır (8). Anaerobik güç= (kg.m./sn)=v4.9* (Vücut ağırlığı)* D formülü ile hesaplanmıştır. P= ( 49 (W) D) P=Anaerobik güç (kg.m/sn) W= Vücut ağırlığı (kg) D=Sıçrama mesafesi (m) 49=Standart zaman (sn) (141) Verilerin analizinde; aritmetik ortalama, standart sapma, t testi teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular SPSS 16.0 istatistik programında 0.05 düzeyinde anlamlılık düzeyine göre değerlendirilmiştir. Bulgular Tablo 1: Araştırmaya katılan Sporcuların bazı Fiziksel ve demografik özellikleri Ölçümler Tenis Badminton N X Ss N X Ss Yaş(yıl) 20 23,15 2,30 20 21,90 2,65 Boy(cm) 20 174,30 5,62 20 174,65 5,36 Vücut ağırlığı (kg) 20 68,28 6,82 20 65,77 5,92 Spor Yaşı (yıl) 20 10,50 2,62 20 11,80 1,57 Tablo 1 de görüldüğü üzere araştırma grubunda yer alan tenisçilerin yaş ortalaması 23,15, boy uzunlukları ortalamaları 174,30, vücut ağırlıkları 68,28 ve spor yaşları ortalaması 10,50 iken; badmintoncuların yaş ortalaması 21,90, boy uzunlukları ortalamaları 174.65, vücut ağırlıkları 65,77 ve spor yaşları ortalaması 11,80 olarak belirlenmiştir. Tablo 2: Araştırmaya Katılan Sporcuların Çeşitli Değişkenler Bakımından Karşılaştırılması Ölçümler Tenis Badminton N X Ss N X Ss t p Bacak kuvveti 20 115,48 12,30 20 107,89 9,48 2,185 0,035* Dikey sıçrama 20 42,80 1,73 20 48,75 1,78-5,235 0,001* Anaerobik güç 20 100,04 10,92 20 101,03 10,04-0,300 0,766 Sağ pençe 20 49,27 6,78 20 47,08 4,40 1,211 0,233 Sol pençe 20 41,68 5,09 20 40,02 3,63 1,183 0,244 VYY 20 9,88 1,83 20 8,73 1,14 2,378 0,023* N: Gruptaki kişi sayısı X : Aritmetik ortalama Ss: Standart sapma * Gruplar arasında farklılık önemlidir. Tablo 2 de sporcuların bacak kuvveti, dikey sıçrama, sağ ve sol el kavrama kuvveti ve Vücut yağ yüzdeleri değerleri verilmiştir. Bacak kuvveti ve vücut yağ yüzdeleri değerlerine
Mücahit Sarıkaya - Burak Gürer 558 bakıldığında gruplar arasında anlamlı farklılıklar olduğu ve bu farklılıkların tenisçiler lehine olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Dikey sıçrama değerleri göz önüne alındığında gruplar arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiş ve bu farklılığın badmintoncular lehine olduğu gözlemlenmiştir (p<0.05). Anaerobik güç ve sol el kavrama kuvveti değerleri incelendiğinde ise gruplar arasında anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Tartışma ve sonuç Araştırmamızda Üniversite takımlarında lisanslı olarak Badminton ve Tenis oynayan sporcuların seçilmiş bazı fiziksel özellikleri arasındaki farklılıklar karşılaştırılmıştır. Buna göre elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, Bacak kuvveti, sol el kavrama kuvveti ve vücut yağ yüzdeleri arasında gruplar arası anlamlı farklılıklar olduğu ve bu farklılıkların tenisçiler lehine olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Dikey sıçrama değerlerinde ise yine gruplar arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiş ve bu farklılığın badmintoncular lehine olduğu gözlemlenmiştir (p<0.05). Anaerobik güç değerleri incelendiğinde de gruplar arasında herhangi bir farklılık olmadığı ortaya konmuştur (p>0.05). Arslan (2009) Badmintoncuların dominant el kavrama kuvvetlerini 48.41±5.70 kg, dominant olmayan el kavrama kuvvetini ise 44.34±8.79 kg olduğu, tenisçilerin dominant el kuvvetlerinin 55.57±3.36kg, dominant olmayan el kavrama kuvvetlerinin 47.49±3.19kg olduğu görülmektedir. Başka bir çalışmada, Gelen ve arkadaşları (2006) 1. ligdeki tenisçilerin dominant el kavrama kuvvet değerleri; 46,2 ± 3,43 kg, dominant olmayan el kavrama kuvvetleri ise 39,6 ± 3,41 kg olarak belirlemiştir. 2. lig tenisçilerin dominant el kavrama kuvvet değerleri ise; 46,0 ± 4,90 kg, dominant olmayan el kavrama kuvvet değerleri 37,7 ± 4,96 kg olarak bildirilmiştir. Buna benzer diğer bir çalışmada, Çimen ve arkadaşları (1996) genç erkek masa tenisçilerin bazı motorik özelliklerine üzerinde etkisini inceledikleri çalışmada masa tenisçilerin sağ el kavrama kuvvetini48,75±6,56 kg sol el kavrama pençe kuvvetini ise 38,50±5,45kg olarak tespit etmişlerdir. Bu çalışma sonuçları araştırmamızdaki bulgularımızı destekler niteliktedir. Göral ve arkadaşları (2009) tenisçiler ile voleybolcuların bazı fiziksel uygunluk özelliklerini karılaştırdığı çalışmalarında tenisçilerin bacak kuvvetlerini 156,80±19,64 voleybol sporcularının ise 155,70±7,27kg olarak bulmuştur. Söyleyici (2011) yapmış olduğu tez çalışmasında üniversite öğrencilerinin bacak kuvveti ortalamasını 107.6±14.6 kg, olarak belirlemiştir. Diğer bir çalışmada Gelen ve arkadaşları (2006) 1. Ligde oynayan tenisçilerin bacak kuvvet değeri 185,1 ± 9,60 kg iken, 2. ligde oynayan tenisçilerin bacak kuvvet değerleri ise 173,9 ± 10,1 kg olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlar araştırma sonuçlarımız ile paralellik göstermektedir. Çatal ve arkadaşlarının (2011) beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri üzerine yaptığı çalışmada dikey sıçrama değerleri 51.86±4,61cm olarak belirlenmiştir. Bu sonuçta araştırmamızla benzerlik teşkil etmektedir. Çınar (2012) yaptığı çalışmada sporcuların anaerobik gücünü 94,90 9,12 olarak bulmuştur. Diğer bir çalışmada Kurt (2011) futbolcuların anaerobik güçlerini incelediği üzerine çalışmada anaerobik güç değerlerini 91,19.4 8,5 olarak bulmuştur. Bu çalışma sonuçları araştırmamızla paralel sonuçlar ortaya koymuştur. Suveren (2009) Elit düzeydeki erkek hentbolcular ve voleybolcular üzerinde yaptığı çalışmada voleybol sporcularının vücut yağ yüzdelerini 13,27 2,14 hentbol sporcularının vücut yağ yüzdelerini 15,95 3,03 olarak ortaya koymuştur. Bu sonuçlar araştırmamızla farklılık
559 Aktif Olarak Spor Yapan Badminton ve Tenisçilerin Bazı Fiziksel Özelliklerinin Karşılaştırılması gösterirken, farklı bir çalışmada ise Kılıç (2012) boksörler üzerine yaptığı çalışmada Vücut yağ oranı değerlerini 8,59 olarak bulunmuştur. Bu sonuç ise araştırma bulgularımızı destekler niteliktedir. Sonuç olarak; ölçülen değerlere bakıldığında bacak kuvveti değerleri tenis sporcuları lehine, dikey sıçrama, vücut yağ oranı ise badmintoncular lehine anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Anaerobik güç ve sağ, sol el kavrama kuvveti değerlerinde ise anlamlı bir fark bulunmamıştır. Araştırma grubumuzdaki sporcular arasında genel olarak çok büyük farklılıklara rastlanmamıştır. Bunun sebebi olarak badminton ve tenis sporcularının raket sporlarına yönelik benzer antrenman programları uygulaması düşünülmektedir. Ancak daha belirgin farklılıkların ortaya konması açısından farklı branşlarla karşılaştırılmalar yapılması önerilebilir. KAYNAKLAR 1. KOÇAK A. (1990). Tenis. İstanbul: Cihan Matbaacılık AŞ. 2. YARDIMCI M. (1997). Değişik Sportif Oyun Branşlarıyla Aktif Olarak Uğraşan Sporcuların Fiziksel Ve Fizyolojik Performans Parametrelerinin Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 7-9. 3. MEMEDOV R,C, Kale R. (1994). Uçan Tüytop Badminton. İstanbul: Başak Ofset. 4. FOX, E.L., BOWERS, R.W. (1988). The physiological Basis of Physical Education and Athletics, Sounder Collage Publishing, USA. 5. GROUP D, Step By Step Tenis & Other Raeket Sports, Diagrow Visual İnformation Limited, London, 2003. 6. GÜLMEZ, İ. (2007). Badminton Öğretimi, Badminton Federasyonu Yayınevi, Ankara, 3-5. 7. ARACI H. (2004). Öğretmenler ve Öğrenciler İçin Okullarda Beden Eğitimi. Ankara: Nobel yayın dağıtım. 8. ALTINKÖK, M. ve ÖLÇÜCÜ, B. (2012). 10 Yaş Tenisçilerde Yarışma Öncesi Postural Kontrol ile Çeviklik Performanslarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilim Dergisi, 14 (2): 273-276. 9. ARSLAN Y. (2009),Elit Badminton Ve Tenis Oyuncularının Bazı Antropometrik Özellikleri Ve Oransal İlişkilerinin Karşılaştırılması, Ankara; Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı. 10. GELEN E, SAYGIN Ö, KARAHAN M, KARACABEY K. (2006). 1. ve 2. ligdeki tenisçilerin fiziksel uygunluk özelliklerinin karşılaştırılması, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi; 20(2): 119-127. 11. ÇİMEN O, GÜNAY M. (1996). Dairesel Çabuk Kuvvet Antrenmanlarının 16-18 Yaş Grubu Genç Erkek Masa Tenisçilerin Bazı Motorik Özelliklerine Etkisi, Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Yüksekokulu Spor Bilimleri Dergisi, VII/3; 3, s. 3-11. 12. GÖRAL K, SAYGIN Ö, KARACABEY K, GELEN E. (2009) Tenisçiler İle Voleybolcuların Bazı Fiziksel Uygunluk Özelliklerinin Karşılaştırılması. e-journal of New World Sciences Academy Sports Sciences, 2B0022, 4, (3), 227-235.
Mücahit Sarıkaya - Burak Gürer 560 13. ÇATAL O.M. (2011). Farklı Germe Sürelerinin Dikey Sıçrama Performansına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi Spor Anabilim Dalı. 14. ÇINAR V. (2012). Sporcu ve Sedanterlerde Ağırlık Antrenmanları İle Çinko Takviyesinin Bazı Fiziksel Ve Hematolojik Parametrelere Etkisi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Elazığ. 15. SUVEREN C. (2009). Elit Düzeydeki Erkek Hentbolcular ve Voleybolcuların Antropometrik Ölçümleri ve Vücut Yağ Oranları ve Denge Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Araştırılması, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Antrenman ve Hareket Bilimleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara. 16. KILIÇ Y. (2012). 13-14 Yaş Boksörlerde 8 Haftalık Kamp eğitiminin bazı fiziksel uygunluk, fizyolojik ve antropometrik özelliklerine etkisi, Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ. 17. Söyleyici ZS. Tenis Teknik Öğretiminde 8 Haftalık Yoğun Kuvvet Ve Teknik Antrenman Programlarının Biyomotorik Ve Teknik Gelişimleri Üzerine Etkilerinin Araştırılması. 2011, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 78 sayfa, Isparta, ( Doç. Dr. Fatih Kılınç ). 18. Kurt İ. Futbolcular 8 Haftalık Pliometrik Antrenmanın Anaerobik Güç,Sürat ve Top Hızını Etkisi. 2011, 19 Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi, 193 sayfa, Samsun, ( Prof Dr. Seydi Ahmet Ağaoğlu ).