ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AMBARLI FUEL-OİL I-II-III ÜNİTELERİNİN ÇİFT YAKITLI (DOĞALGAZ+MOTORİN) KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİNE (1400MW e /2333 MW t ) İSTANBUL İLİ, AVCILAR İLÇESİ, AMBARLI MEVKİİ NİHAİ TEMMUZ-2014 AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ. Adres:75. Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler Posta Kodu 06460, ANKARA, TÜRKİYE Telefon : +90 312 472 40 17 Faks : +90 312 472 31 69 Mobil : +90 532 333 87 39 e-posta : aktel1@aktel1.com web : www.aktel1.com Bu rapor, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemine uygunluğu belgelendirilmiş olan AK-TEL MÜHENDİSLİK Eğt. Tur. Gd. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmıştır. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu Gereği (Rapor Telif Hakları) Konusunda Yasal Uyarı;Bu raporun ve eklerinin, isim hakları, içeriği, şablonu, tasarımı ve içindeki tüm dokümanlara ait hakları saklıdır. Raporun içinde yer alan sayfalarda aksi belirtilmediği sürece, rapor ve ekleri içindeki hiçbir doküman, sayfa, grafik, tasarım unsuru ve diğer unsurlar izin alınmaksızın kopyalanamaz, başka yere taşınamaz, alıntı yapılamaz, internet üzerinden veya her ne şekilde olursa olsun yayınlanamaz ve kullanılamaz (arama motorlarının dizinleri için kullandıkları geçici bellek kayıtlarından alınmış olsalar dahi). Raporun telif hakkı konusunda firmamızın tüm talep ve açıklamalarını kabul ettiklerini beyan ve taahhüt ederler. Hakları saklı tutulmuş bu rapor ve eklerinin, sahiplerinin muvafakati olmadan hiç bir suretle çoğaltılamaz, alıntı yapılamaz, yayınlanamaz, başka bir yerde kullanılamaz. Rapor içinde yer alan tüm dokümanların, firmamızdan önceden verilmiş açık muvafakati olmaksızın başka raporda, eser yada medyalara kopyalanamaz.

PROJE SAHİBİNİN ADI ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRESİ NASUH AKAR MAH. TÜRKOCAĞI CAD. NO:2 BAHÇELİEVLER/ANKARA TELEFONU VE FAKS NO'SU TEL. : (312) 212 69 00 FAKS : (312) 212 78 54 PROJENİN ADI AMBARLI FUEL-OİL I-II-III ÜNİTELERİNİN ÇİFT YAKITLI (DOĞALGAZ+MOTORİN) KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİNE(1400MWe/2333 MWt) PROJE BEDELİ 1.800.000.000 TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) İSTANBUL İLİ, AVCILAR İLÇESİ, AMBARLI MEVKİİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Zone : 35 Ölçek Fak. : 6 derecelik 643198.423:4538109.158 643214.459:4537605.940 643194.189:4538119.896 643027.340:4538099.529 643008.573:4537291.537 642992.906:4537598.339 642994.466:4537450.969 642916.211:4538408.183 642953.286:4537255.748 642908.795:4538463.944 642909.511:4538359.188 642929.125:4537449.605 642898.502:4538308.415 642922.730:4537577.543 642873.892:4538508.008 642877.523:4538231.302 642866.914:4538092.267 642860.838:4538185.586 642853.807:4538175.341 642845.440:4538167.932 i Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : ----------- 40.97991442:28.70162800 40.97538058:28.70170205 40.98001187:28.70158018 40.97985770:28.69959306 40.97258564:28.69918333 40.97535089:28.69906810 40.97402366:28.69905258 40.98265642:28.69834399 40.97227306:28.69851825 40.98315979:28.69826876 40.98221638:28.69825306 40.97402285:28.69827598 40.98176116:28.69811053 40.97517598:28.69822956 40.98356263:28.69786422 40.98107052:28.69784345 40.97982042:28.69768528 40.98066176:28.69763464 40.98057079:28.69754874 40.98050553:28.69744761

642846.576:4538072.813 642844.005:4538111.236 642834.285:4538137.038 642824.473:4538155.708 642824.865:4538056.942 642790.866:4538060.396 642786.865:4538060.388 642782.877:4538060.001 642779.026:4538059.119 642771.507:4538056.109 642768.071:4538054.241 642692.064:4537587.754 642691.902:4537534.233 642691.923:4537533.603 642532.172:4537875.247 642291.199:4538934.867 642335.736:4537062.695 642320.780:4537130.421 642303.795:4537605.885 642312.603:4537145.144 642293.733:4537599.828 642301.214:4537153.955 642257.593:4537596.205 642247.973:4537590.093 642233.983:4537570.937 642230.783:4537553.553 642231.818:4537469.694 642222.477:4537023.794 642203.530:4536963.596 642183.829:4536946.285 642158.845:4536891.431 642065.558:4539100.794 641989.265:4539156.189 641973.627:4537044.605 641963.357:4536937.261 641941.041:4536805.317 641846.299:4537259.774 641801.313:4537416.494 641788.139:4537468.936 641752.773:4537610.382 641744.084:4537644.974 641740.933:4537660.120 641692.153:4538024.669 641678.878:4538123.741 641666.773:4538214.101 641653.398:4538315.391 641618.753:4538416.010 642122.180:4538880.556 642095.516:4538897.555 641992.146:4539019.039 PAFTA : BURSA G21-a2 40.97964885:28.69743915 40.97999524:28.69741747 40.98022925:28.69730794 40.98039908:28.69719567 40.97950975:28.69717752 40.97954676:28.69677436 40.97954737:28.69672682 40.97954465:28.69667935 40.97953731:28.69663339 40.97951152:28.69654336 40.97949537:28.69650211 40.97530826:28.69549145 40.97482638:28.69547719 40.97482070:28.69547729 40.97792483:28.69365805 40.98750799:28.69103877 40.97064266:28.69113727 40.97125513:28.69097516 40.97553927:28.69088272 40.97138910:28.69088141 40.97548646:28.69076178 40.97147041:28.69074813 40.97546016:28.69033158 40.97540682:28.69021588 40.97523674:28.69004526 40.97508080:28.69000325 40.97432552:28.68999627 40.97031213:28.68978282 40.96977337:28.68954391 40.96962093:28.68930589 40.96913140:28.68899649 40.98904138:28.68839562 40.98955340:28.68750173 40.97054281:28.68683130 40.96957807:28.68668468 40.96839383:28.68638931 40.97250240:28.68536798 40.97392137:28.68486944 40.97439585:28.68472494 40.97567565:28.68433718 40.97598862:28.68424187 40.97612558:28.68420790 40.97941648:28.68371184 40.98031094:28.68357680 40.98112667:28.68345367 40.98204104:28.68331795 40.98295306:28.68292933 40.98704842:28.68901785 40.98720613:28.68870491 40.98831796:28.68750447 ii

PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) EK-I: 2- TERMİK GÜÇ SANTRALLERİ: A) TOPLAM ISIL GÜCÜ 300 MWT (MEGAWATT TERMAL) VE DAHA FAZLA OLAN TERMİK GÜÇ SANTRALLARI İLE DİĞER YAKMA SİSTEMLERİ, DOSYAYI / RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI DOSYAYI / RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFONU, FAKS NOSU AK-TEL MÜH. EĞT. TRZ. GD. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ADRESİ : 1330. SOKAK NO: 16/16 AŞAĞI ÖVEÇLER / ANKARA TEL. : (312) 472 40 17 427 25 08 FAKS : (312) 472 31 69 e-posta : aktel1@aktel1.com YETERLİK BELGESİ NUMARASI, TARİHİ 47 / 26.10.2013 RAPORUN SUNUM TARİHİ 04.07.2014 iii

İçindekiler iv Sayfa No Bölüm I: Projenin Tanımı ve Amacı... 1 (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) Bölüm II: Proje İçin Seçilen Yerin Konumu... 3 II.I. Proje Yer seçimi... 4 (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, (Plan Notları ve hükümleri), Onaylı Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı, (Plan Notları ve lejantları) üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi) II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu... 5 (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin yerleşim planı, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri, temsili resmi) Bölüm III: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları... 6 III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları... 6 III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu... 7 III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi... 8 III.4.Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri... 9 III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için ihtiyaç duyulan ve yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi beklenen diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri.... 9 III.6. Kamulaştırma ve/veya yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı,... 10 III.7. Diğer hususlar.... 10 Bölüm IV: Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçerisindeki Çevresel Özelliklerin Açıklanması (*)... 10 IV.I Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, Etkilenecek Alanın Harita Üzerinde Gösterimi... 10 IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı... 12 IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler (Bölgenin genel ve yerel iklim koşulları, projenin bulunduğu mevkiinin topoğrafik yapısı, aylık, mevsimlik ve yıllık sıcaklık, yağış, bağıl nem, basınç ve buharlaşma rejimleri ve bunların grafikleri, enverziyonlu gün sayıları, kararlılık durumu, rüzgar yönü ve hızı, yıllık ve mevsimlik rüzgar gülü, fırtınalı günler sayısı, vb. )... 12 IV.2.2. Jeolojik özellikler (Bölgesel Jeoloji ve Faaliyet Alanı Jeolojisi) jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik hareketler ve depremsellik, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi, su baskını v.s. başlıkları altında incelenmesi, proje sahasının 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası ve inceleme alanına ait 1/1000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejantı, stratigrafik kolon kesiti, Jeoteknik Etüt Raporu)... 22 IV.2.3. Hidrojeolojik Özellikler (Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı),... 25

IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi, erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım durumları, alınacak izinler vb.),... 27 IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları ile birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım ilaçları),... 30 IV.2.6. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar),... 33 IV.2.7. Hidrolojik Özellikler, (Yüzeysel su kaynaklarından akarsu, göl ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri),... 33 IV.2.8. Soğutma suyunun temin edileceği sulardaki Canlı Türleri ve diğer özellikler (Bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları, dalga hareketleri, sıcaklık, derinlik, tuzluluk vb),... 34 IV.2.9. Termal ve Jeotermal Su Kaynakları (Bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, debileri, mevcut ve planlanan kullanımları),... 35 IV.2.10. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ),... 35 IV.2.11. Orman Alanları (Orman alanı miktarları, bu alanlardaki ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri, kapalılığı ve özellikleri, mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, proje alanı orman alanı değil ise proje ve ünitelerinin en yakın orman alanına mesafesi, 1/25.000 ölçekli meşcere haritası),... 37 IV.2.12. Flora ve Fauna (Türler, endemik türler, yaban hayatı türleri ve biyotoplar, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, bunlar için belirlenen koruma kararları; av hayvanları ve bunların popülasyonu ile yaşama ortamları) proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterimi, proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınacak koruma önlemleri (inşaat ve işletme aşamasında) arazide yapılacak flora çalışmasının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi,... 38 IV.2.13. Yakıt Kaynakları (Gazın hangi hattan alınacağı, proje sahasının doğalgaz boru hattına olan uzaklığı,),... 51 IV.2.14. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları,... 51 IV.2.15. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.),... 51 IV.2.16. Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi,... 52 IV.2.17. Diğer Özellikler... 52 IV.3. Sosyo - Ekonomik Çevrenin Özellikleri... 52 IV.3.1. Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler ),... 52 v

IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler),... 53 IV.3.3. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, bölgede mevcut endemik hastalıklar, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu),... 54 IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları... 55 IV.3.5. Gelir ve İşsizlik (Bölgede gelirin iş kollarına dağılımı iş kolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir),... 55 IV.3.6. Diğer Özellikler... 55 Bölüm V: Projenin Bölüm IV'te Tanımlanan Alan Üzerindeki Etkileri ve Alınacak Önlemler... 56 (Bu bölümde projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.I vev.2. başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı şekilde açıklanır.) V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 56 V.1.1.Arazinin hazırlanması ve ünitelerin inşası için yapılacak işler kapsamında (ulaşım altyapısı dâhil) nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelerde, nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları; kullanılacak malzemeler, araçlar ve makineler, kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, tozun yayılmasına karşı alınacak önlemler,... 57 V.1.2.Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşasında kullanılacak maddelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, depolanmaları, hangi işlem için nasıl kullanılacakları, bu işler için kullanılacak alet ve makineler,... 57 V.1.3.Zemin emniyetinin sağlanması için yapılacak işlemler (taşıma gücü, emniyet gerilmesi, oturma hesapları),... 58 V.1.4.Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı,... 58 V.1.5. Proje kapsamındaki su temini sistemi ve planı, kullanılacak su miktarı, özellikleri, nereden ve nasıl temin edileceği, ortaya çıkan atık suyun miktar ve özellikleri, nasıl arıtılacağı ve nereye deşarj edileceği,... 58 V.1.6. Hammadde ürün ve kimyasal maddelerin taşınması ve depolanması... 61 V.1.7. Proje kapsamındaki soğutma sisteminin yapısı, soğutma suyu alma ve deşarj yapılarında kullanılacak malzemeler, Soğutma suyu deşarjı, soğutma suyu sistemi ile ilgili yapıların inşaatı sırasında alınacak önlemler,... 61 V.1.8.Doğalgaz boru hattına yakınlığı(mesafesi), etkileşimi, doğalgaz boru hattı yapılması için gerekli olan işlemler,... 62 V.1.9.Proje kapsamındaki yapılacak çalışmaların karasal ve sucul flora ve fauna üzerine etkileri ve alınacak önlemler,... 63 V.1.10. Arazinin hazırlanmasından ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işler sonucu meydana gelecek katı atıkların cins ve miktarları, bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, (atıkların niteliği, ömürleri konusunda detaylı bilgi verilmesi, ÇED Yönetmeliği kapsamında alınan izinlerin rapor ekinde yer alması)... 64 V.1.11.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi,... 67 vi

V.1.12.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, oluşabilecek emisyonlar,... 70 V.1.13. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri,... 73 V.1.14. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, ağaç ve bitki kaybından ötürü fauna üzerine olabilecek etkiler, önlemler,... 73 V.1.15. Arazi hazırlama ve inşaat faaliyetleri sırasında olası orman yangınlarına karşı alınacak önlemler... 73 V.1.16.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği,... 74 V.1.17.Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi,... 74 V.1.18.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar,... 75 V.1.19.Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi,... 76 V.1.20.Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri vb.... 77 V.1.21. Faaliyetin yerleşim yerine mesafesi ve olası etkileri alınacak önlemler (1/25.000 ölçekli topografik harita üzerine işlenerek)... 77 V.1.22. Diğer faaliyetler,... 78 V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 78 V.2.1.Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, her bir ünitenin ayrıntılı proses akım şeması, temel proses parametreleri, prosesin açıklaması, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler, kullanılacak makinelerin, araçların, aletlerin ve teçhizatın özellikleri,... 78 V.2.2.Proje ünitelerinde üretilecek mal ve/veya hizmetler, nihai ve yan ürünlerin üretim miktarları, nerelere, ne kadar ve nasıl pazarlanacakları, üretilecek hizmetlerin nerelere, nasıl ve ne kadar nüfusa ve/veya alana sunulacağı,... 84 V.2.3.Proje için gerekli hammadde, yardımcı madde miktarı, özellikleri, nereden ve nasıl sağlanacağı, taşınımları, depolanmaları, taşınma ve depolanması sırasındaki etkileri,... 85 V.2.4. Proje ünitelerinde kullanılacak suyun hangi prosesler için ne miktarlarda kullanılacağı, nereden, nasıl temin edileceği, ne miktarlarda hangi alıcı ortamlara nasıl verileceği( arıtma tesisi dahil v.s.), suya uygulanacak ön işlemler (arıtma birimleri ile katma-besleme suyu olarak katılacağı birimleri kapsayan), su hazırlama ana akım şeması, su buhar çevrimi, proses akım şeması çevrimde uygulanacak su iç işlemleri, kullanılacak kimyasal maddeler,... 87 vii

V.2.5. Projenin tüm ünitelerinden kaynaklanacak atıksuların miktarları, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri, atıksu arıtma tesislerinde bertaraf edilecek parametreler ve hangi işlemlerle ne oranda bertaraf edileceği, arıtma işlemleri sonrası atıksuyun ne miktarlarda hangi alıcı ortamlara nasıl verileceği,... 88 V.2.6. Soğutma (ana ve yardımcı soğutma suyu) sistemine ilişkin bilgiler, soğutma suyu akım şeması, kullanılacak kimyasal maddeler ve miktarları, soğutma suyunun deşarj edileceği alıcı ortama etkileri ve alınacak önlemler,... 88 V.2.7.Proje kapsamında kullanılacak ana yakıtların ve yardımcı yakıtın hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı ve kullanılacak yakma sistemleri, emisyonlar, mevcut hava kalitesine olacak katkı miktarı, azaltıcı önlemler ve bunların verimleri, ölçümler için kullanılacak aletler ve sistemler, modelleme çalışmasında kullanılan yöntem, modelin tanımı, modellemede kullanılan meteorolojik veriler (yağış, rüzgar, atmosferik kararlılık, karışım yüksekliği vb.), model girdileri, kötü durum senaryosu da dikkate alınarak model sonuçları, muhtemel ve bakiye etkiler, önerilen tedbirler, Modelleme sonucunda elde edilen çıktıların arazi kullanım haritası üzerinde gösterilmesi, kullanılacak filtrelerin özellikleri, filtrelerin bakımı, arızalanması durumunda alınacak önlemler,... 90 V.2.8.Tesisin faaliyeti sırasında oluşacak diğer katı atık miktar ve özellikleri, bertaraf işlemleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için yeniden değerlendirilecekleri, alıcı ortamlarda oluşturacağı değişimler, muhtemel ve bakiye etkiler, alınacak önlemler... 92 V.2.9.Proje kapsamında meydana gelecek vibrasyon bakiye etkiler, alınacak önlemler, Çevresel Gürültü nün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne göre akustik raporun hazırlanması, (her bir tesis için ayrı ayrı hazırlanacak)... 94 V.2.10.Radyoaktif atıkların miktar ve özellikler, gürültü kaynakları ve seviyeleri, muhtemel ve bakiye etkiler ve önerilen tedbirler,... 95 V.2.11.Proje ünitelerinde üretim sırasında kullanılacak tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddeler, taşınımları ve depolanmaları, hangi amaçlar için kullanılacakları, kullanımları sırasında meydana gelebilecek tehlikeler ve alınabilecek önlemler,... 95 V.2.12.Proje etki alanında yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi,... 96 V.2.13. Sucul ve karasal flora/fauna üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler,... 96 V.2.14. Orman alanları üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler ve izinler, orman yangınlarına karşı alınacak tedbirler,... 96 V.2.15.Projenin tarım ürünlerine ve toprak asitlenmesine olan etkileri, toprak asitlenmesinin tahmininde kullanılan yöntemler ve alınacak tedbirler,... 97 V.2.16.Yeraltı ve yüzey suyuna etkiler ve alınacak tedbirler,... 98 V.2.17. Bölgenin mevcut kirlilik yükü (hava, su, toprak) dikkate alınarak kümülatif etkinin değerlendirilmesi,... 98 V.2.18 Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi,... 100 V.2.19 Tesisin faaliyeti sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği,... 101 V.2.20.Projenin işletme aşamasındaki faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar,... 101 viii

V.2.21.Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri,101 V.2.22. Termik santralin verimi, açığa çıkan atık ısının miktarı, enerji kaybından (yakıtın tamamının enerjiye dönüştürülememesinden kaynaklanan) dolayı atmosfere verilecek ısının başka amaçla kullanılıp kullanılmayacağı,... 102 V.2.23.Sağlık koruma bandı için önerilen mesafe,... 102 V.2.24.Diğer faaliyetler... 103 V.3. Projenin Sosyo - Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri... 104 V.3.1. Projeyle gerçekleşmesi beklenen gelir artışları, yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanma durumlarında değişiklikler vb.... 104 V.3.2. Çevresel Fayda-Maliyet Analizi... 104 V.3.3. Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi.( Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık, balıkçılık, arıcılık vb. faaliyetlere etkileri, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo- Ekonomik Açıdan Analizi, uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri)... 106 Bölüm VI: İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler:... 107 VI.1. Rehabilitasyon ve Reklamasyon Çalışmaları,... 107 VI.2. Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler... 107 VI.3. Olabilecek Hava Emisyonları... 108 Bölüm VII: Projenin Alternatifleri... 108 (Bu bölümde yer seçimi, santralin teknolojisinin, alınacak önlemlerin ve alternatiflerin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) Bölüm VIII: İzleme Programı ve Acil eylem Planı.... 108 VIII.1.Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı,... 108 VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığının ikinci paragrafında yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program.... 109 Bölüm IX. Sonuçlar... 110 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri ) Bölüm X. Halkın Katılımı... 111 (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamalar,) ix

Ekler (Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar) Notlar ve Kaynaklar: ÇED Raporunu hazırlayanların tanıtımı (Adı Soyadı, Mesleği, 1 kişi için 1 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmış kısa özgeçmiş, Referansları ve Rapordan sorumlu olduğunu belirten imzası) (bilgilenme kapsam ve özel format belirleme toplantısında komisyon tarafından ÇED Başvuru Dosyasını hazırlayan çalışma grubuna Su Ürünleri Mühendisi, Makine Mühendisi ve Kimya Mühendisi tarafından katkı sağlanması uygun görülmüştür.) x

Tablolar Listesi Sayfa No Tablo 1. Proje alanı koordinatları... 3 Tablo 2:Arazi Mülkiyeti ve kullanım durumu... 5 Tablo 3:Yatırım Programı... 6 Tablo 4: Kredi Harcama ve Geri Ödeme Tablosu... 7 Tablo 5: Projenin zamanlama tablosu... 7 Tablo 6:Projenin Fayda Maliyet Analiz Tablosu... 8 Tablo 7:Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri... 13 Tablo 8:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları... 14 Tablo 9: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri... 15 Tablo 10:Florya Meteoroloji İstasyonu basınç değerleri... 16 Tablo 11:Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri... 17 Tablo 12:Florya Meteoroloji İstasyonu rüzgarların esme sayıları toplamı... 18 Tablo 13:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı... 19 Tablo 14:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı (m/s)... 20 Tablo 15:Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü... 21 Tablo 16:Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı... 21 Tablo 17: Arazi kullanım kabiliyeti sınıflarına göre İstanbul ili arazilerinin kullanım şekilleri... 28 Tablo 18: İstanbul ili arazi varlığı dağılımı... 30 Tablo 19:2008 Yılı Tarla Bitkileri Üretim Alanları ve Üretim ve Miktarları... 31 Tablo 20:Kullanılan Tarım İlaçları... 32 Tablo 21:Proje alanı ve etki alanında Saptanan Flora Türleri... 39 Tablo 22:Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Balıkları... 41 Tablo 23:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Ikiyaşamlı (Amphibia) Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri... 45 Tablo 24:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Sürüngen (Reptilia) türleri, Korunma Durumları ve Statüleri... 46 Tablo 25:Proje Alanı ve Etki Alanında Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Kuş(Aves) Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri... 47 Tablo 26:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan Memeli (Mammalia) türleri ve Korunma Durumları... 49 Tablo 27:Proje kapsamındaki su temini... 59 Tablo 28:Soğutma suyu sistemi ile ilgili parametreler... 62 Tablo 29:Projenin inşaat aşamasında kullanılması planlanan makine listesi... 68 Tablo 30:İnşaat esnasında Gürültü dağılımı... 69 Tablo 31:Motorinin Özellikleri... 70 Tablo 32: İnşaat Sırasında Kullanılacak İş Makineleri... 70 Tablo 33:Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri... 71 Tablo 34:Kütlesel Debiler... 71 Tablo 35:Hesaplanan Emisyon Miktarları ve Sınır Değerler... 71 Tablo 36:Trafik Yükü... 76 Tablo 37:Doğal Gaz Spesifikasyonları (BOTAŞ)... 86 Tablo 38:Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri... 94 Tablo 39:Emisyon Ölçüm noktaları ve koordinatları... 99 xi

Grafikler Listesi Sayfa No Grafik 1: Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri... 13 Grafik 2: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları.. 14 Grafik 3: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri... 15 Grafik 4 : Florya İstasyonu Basınç Grafiği... 16 Grafik 5: Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri... 17 Grafik 6: Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği... 18 Grafik 7:Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği... 19 Grafik 8:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı grafiği... 20 Grafik 9: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı grafiği... 20 Grafik 10: Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü grafiği... 21 Grafik 11: Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı grafiği... 22 Grafik 12:İnşaat faaliyetleri esnasında gürültü dağılımı... 69 Şekiller Listesi Sayfa No Şekil 1:İş akım Şeması... 8 Şekil 2:Etki Mesafesi Uydu Görüntüsü... 12 Şekil 3:Stratigrafik kesit... 24 Şekil 4:Proje Alanının Fay Hatlarına Olan Mesafesi... 25 Şekil 5:İstanbul İli Arazi Kullanım Haritası... 29 Şekil 6:Arazi sınıflarının dağılımı... 29 Şekil 7:En Yakın Orman Alanı... 37 Şekil 8:Proje Alanının Vejetasyon Haritası... 38 Şekil 9:Trafik Hacim Haritası... 76 Şekil 10:Rankine çevrimine göre çalışan (Klasik Termik Santral) şeması... 79 Şekil 11:Brayton çevrimi çalışma şeması... 80 Şekil 12:Gaz ve buhar bileşik (Kombine çevrimine göre) çalışan santral şeması... 81 Şekil 13: Gaz ve Buhar Türbininden Oluşan Kombine Çevrim Santrali İş Akım Şeması... 82 Şekil 14:Etki Mesafesi Ölçüm Noktalarını Gösterir Uydu Görüntüsü... 100 xii

Ekler Listesi Ek 1 Ek 2 Ek 2A Ek 3 Ek 3A Ek 4 Ek 5 Ek 6 Ek 7 Ek 8 Ek 9 Ek 10 Ek 11 Ek 12 Ek 13 Ek 14 Ek 15 Ek 16 Ek 17 Ek 18 Ek 19 Ek 20 : Yer Bulduru Haritası : Topografik Harita : Vaziyet Planı : Proje Alanı Fotoğrafları : Uydu Görüntüsü : Deprem Haritası : Coğrafi Veri Portalı Görüntüsü : Jeoloji Haritası : Meşcere Haritası : Üretim Lisansı : Tapu : Çevre Düzeni Planı lejandı ve Plan Hükümleri : Su Kullanım Belgesi : İSKİ Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Suyu Kullanım Başvurusu : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Görüşü : Avcılar Belediye Başkanlığı Görüşü : Emisyon Ölçüm raporu : Deniz Suyu analizi : Soğutma Suyu Deşarj Modellemesi : Emisyon Dağılım Modellemesi : Projenin Deniz Ekosistemine Etkilerine Dair Hidrobiyoloji Raporu : Akustik Rapor Ek 21 Ek 22 : : Acil Müdahale Planı İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlığı ve Doğal Sit Alanları Görüşü xiii

Bölüm I: Projenin Tanımı ve Amacı (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) Proje, İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkii nde, Elektrik Üretim A.Ş. uhdesinde işletilmekte olan fuel-oil yakıtlı elektrik üretim santralinin 1. 2. ve 3. ünitelerinin yakıt sistemlerinin çift yakıt sistemine (doğalgaz+motorin) dönüştürülmesi ve kapasite artışı projesidir. Proje kapsamında fuel-oil yakıtlı 1. 2. ve 3. ünitelerin yerine toplam 1400 MW e kurulu gücünde ana yakıt olarak doğal gaz, yardımcı yakıt olarak motorin kullanacak çift yakıtlı kombine çevrim santrali (DGKÇS) planlanmaktadır. DGKÇS net veriminin %60 olması planlanmaktadır. Tesisin ısıl gücü 2333 MW t dir. Ambarlı Termik Santral Sahası içerisinde bulunan 4. ve 5. Ünitelerin doğal gaza dönüşüm ve rehabilitasyon işlemleri tamamlanmış olup, (2x408 MW) toplam 816 MW yükseltilmiş ve 21 Kasım 2013 tarihi itibariyle de işletmeye alınmıştır. Mevcut tesisler için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan alınan Üretim Lisansı Ek- 8 de sunulmuştur. Proje kapsamında mevcut durumda 1. 2. ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacaktır. Bu nedenle ilave arazi maliyeti bulunmamaktadır. Sahanın tüm mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş ye aittir. Proje alanını gösterir yer bulduru haritası, topoğrafik harita ve uydu görüntüsü eklerde sunulmuştur (Bkz. Ek-1, Ek-2, Ek-3A). İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahil, Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara sahilinde bulunan Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. ve 2. üniteler Şubat 1967 de, 3. ünite Ağustos 1970 de, 4. ve 5. üniteler Aralık 1970 ve Eylül 1971 yılında olmak üzere toplam (3x110 MW + 2x150 MW) 630 MW kurulu kapasiteyle işletmeye alınmıştır. Santral, kurulduğu zaman diliminde Türkiye nin en büyük elektrik üretim tesisidir. 1967 1970 yılları arasında işletmeye açılan fuel-oil yakıtlı 1, 2 ve 3. üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Sıvı yakıtlarda SO X emisyonu limit değerlerini sınırlayan düzenleme nedeniyle tesisin ekonomik olarak işletilmesi zora girdiğinden ünitelerin, doğal gaz yakıtlı kombine çevrim santraline dönüştürülerek veriminin artırılması ve ülke ekonomisine kazandırılması oldukça önemlidir. Ayrıca, nüfus yoğunluğu gittikçe artan İstanbul ve çevresi hava kirliliği değerlerini sağlama açısından, projenin yapacağı katkı nedeniyle de proje önemli bir yatırım olarak değerlendirilmektedir. İşletme şartlarında yıllık 1 milyon ton fuel-oil tüketimiyle, 4,5 milyon MWh üretim yapabilen santral 1987 yılına kadar (%60 ile %82 arası kapasite kullanımıyla) yoğun olarak kullanılmıştır. 1987 ile 1994 yılları arasında düşük kapasitelerde çalıştırılan santral, 1995 yılından itibaren 2000 li yılların başına kadar tekrar yoğun olarak kullanılmıştır. Fuel-oil fiyatlarındaki artışa ve kombine çevrim santrallerine göre verimleri oldukça düşük, klasik termik santral teknolojisiyle yapılmış olmasına bağlı olarak elektrik üretim maliyetlerinin yükselmesi; bununla beraber 40 yıla yakındır kullanılması sebebiyle arızaların artması, santralin ekonomik ve güvenli olarak üretim yapmasını zorlaştırmaktadır. 1

Marmara Bölgesi yurdumuzun sanayisi en gelişmiş bölgesidir. Enerji talebi diğer tüm bölgelere göre daha fazla ve talep artışı daha hızlıdır. Son yıllarda bölge önemli bir turizm merkezi haline gelmiştir. İstanbul bu konularda özellikle kongre turizmi ile çok büyük bir ilerleme sağlamış ve enerji güvenirliği çok önem kazanmıştır. Enerji santrallerinin tüketim merkezlerine yakın yapılması iletim kayıpları ve arz güvenliği açısından önem kazanmaktadır. İstanbul da elektrik üretim tesisi yapılabilecek hem merkezi ve hem de alt yapısı uygun yerlerden birisi Ambarlı dır. Ambarlı Fuel-oil Termik Santrali 1. 2. ve 3. üniteleri; buhar kazanının açıkta olduğu sahra tipinde, yakıtın (gaz türbini olmadan) kazanda brülörler yardımıyla yakıldığı, türbin giriş sıcaklığı 538 C olan, tekrar kızdırmalı, soğutmalı deniz suyu kullanılan, % 36 verimli ve buhar çevrimli, klasik termik santral tarzında yapılmıştır. Ünitelerin 40 yılı aşkın süredir kullanılmaları, santralin; kazan, türbin, kondensör vb. ana ekipmanlarında ve yardımcı ekipmanlarında yıpranmalara bağlı arıza ve duruşlara neden olmaktadır. İşletmede kullanılan fuel-oil, sahilin 900 m açığında bulunan bir platforma yanaşan tankerlerden temin edilmektedir. İşletmenin toplam yakıt depolama kapasitesi 102.500 ton olup, platform ile ana yakıt tankları arasındaki boru hattı Ø 16, 1800 m uzunluğunda ve Taşıma kapasitesi 800 900 ton / saat taşıma kapasitesindedir. Ambarlı Termik Santrali'nde mevcut durumda kullanılan doğalgaz Ukrayna üzerinden Türkiye ye gelmekte ve doğalgaz hattı santral sahasının hemen yanından geçmektedir. Bu doğalgaz hattı halen Ambarlı'da bulunan doğalgaz kombine çevrim santrali ile doğal gaz kombine çevrim santraline dönüştürülerek deneme çalışmaları başlatılan 4. ve 5. üniteleri beslemektedir. 1.583.623 m 3 /saat kapasiteye sahip BOTAŞ doğalgaz hattının boru çapı 36, basıncı ise 36 75 barg arasındadır. Halihazırda kullanılan doğalgaz RMS-A istasyonları 180.000m 3 /saat+300.000m 3 /saat olmak üzere toplam 480.000m 3 /saat olup, bu kapasite Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. 2. ve 3. üniteleri için yeterli değildir. Doğal gaza dönüştürülecek fuel oil 1, 2 ve 3 no.lu ünitelerin nominal ihtiyacı yaklaşık 270.000 m 3 /saat olarak düşünüldüğünde toplam doğal gaz ihtiyacı mevcut Ambarlı doğal gaz ve doğal gaza dönüşümü yapılan fuel oil 4. ve 5. üniteler dahil yaklaşık 750.000 m 3 /saattir. BOTAŞ mevcut hattı kapasitesi uygundur. Santralda doğal gaz yakıtına dönülmesinden sonra yılda yaklaşık 1,7 milyar m 3 doğal gaz kullanılacaktır. Mevcut santralın hemen yanında, Ambarlı Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı ( Ambarlı-A Santralı ) ile 4. ve 5. Ünitelerden oluşan Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı (Ambarlı-B Santralı) bulunmakta olup, her iki santral için BOTAŞ'a ait sırasıyla 300.000 m 3 /saat ve 180.000 m 3 /saat lik doğal gaz istasyonu mevcuttur. Projenin hayata geçmesiyle birlikte 1,2 ve 3. Ünitelerin ihtiyacına göre yeni yapılacak doğal gaz istasyonundan yakıt sağlanacaktır. Santralın 1. 2. ve 3. ünitelerinin yakıt dönüşümü tamamlandıktan sonra yılda 700.000 ton fuel-oil kullanımı önlenmiş olacaktır. Çevre kirliliği ile ilgili sorunları ve bölgenin artan enerji talebini önemli ölçüde çözmek ve bunu yaparken mevcut imkânlardan da azami ölçüde yararlanmak için, Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. 2. ve 3. ünitelerinde iyileştirme ve yenileme yatırımlarına gereksinim vardır. 2

Bölüm II: Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje kapsamında, İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde, Elektrik Üretim A.Ş. uhdesinde işletilmekte olan Ambarlı Fuel-oil Termik Santralinin 1. 2. ve 3. ünitelerinin yakıt sistemlerinin çift yakıt sistemine (doğalgaz+motorin) dönüştürülerek kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. Ambarlı tesisleri, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde yer almaktadır. Kurulu bulunduğu yer itibarı ile Ambarlı limanına, E5 karayoluna çok yakın bir konumdadır. E5 karayolu Avcılar bağlantısından 2 km içeride Marmara Denizi'nin kuzey sahilinde bulunmaktadır. Proje sahası ve çevresi, düz bir topoğrafya sergilemektedir. Santral sahasında arazi kotu deniz seviyesine göre +5.00 m'dir. Proje alanı koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 1. Proje alanı koordinatları Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası Datum : ED-50 Datum Türü : UTM Türü D.O.M. : 27 Zone : 35 Ölçek Fak. : 6 derecelik 643198.423:4538109.158 643214.459:4537605.940 643194.189:4538119.896 643027.340:4538099.529 643008.573:4537291.537 642992.906:4537598.339 642994.466:4537450.969 642916.211:4538408.183 642953.286:4537255.748 642908.795:4538463.944 642909.511:4538359.188 642929.125:4537449.605 642898.502:4538308.415 642922.730:4537577.543 642873.892:4538508.008 642877.523:4538231.302 642866.914:4538092.267 642860.838:4538185.586 642853.807:4538175.341 642845.440:4538167.932 642846.576:4538072.813 642844.005:4538111.236 642834.285:4538137.038 642824.473:4538155.708 642824.865:4538056.942 642790.866:4538060.396 642786.865:4538060.388 642782.877:4538060.001 642779.026:4538059.119 642771.507:4538056.109 642768.071:4538054.241 642692.064:4537587.754 642691.902:4537534.233 3 : Enlem,Boylam : WGS-84 : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : ----------- 40.97991442:28.70162800 40.97538058:28.70170205 40.98001187:28.70158018 40.97985770:28.69959306 40.97258564:28.69918333 40.97535089:28.69906810 40.97402366:28.69905258 40.98265642:28.69834399 40.97227306:28.69851825 40.98315979:28.69826876 40.98221638:28.69825306 40.97402285:28.69827598 40.98176116:28.69811053 40.97517598:28.69822956 40.98356263:28.69786422 40.98107052:28.69784345 40.97982042:28.69768528 40.98066176:28.69763464 40.98057079:28.69754874 40.98050553:28.69744761 40.97964885:28.69743915 40.97999524:28.69741747 40.98022925:28.69730794 40.98039908:28.69719567 40.97950975:28.69717752 40.97954676:28.69677436 40.97954737:28.69672682 40.97954465:28.69667935 40.97953731:28.69663339 40.97951152:28.69654336 40.97949537:28.69650211 40.97530826:28.69549145 40.97482638:28.69547719

642691.923:4537533.603 642532.172:4537875.247 642291.199:4538934.867 642335.736:4537062.695 642320.780:4537130.421 642303.795:4537605.885 642312.603:4537145.144 642293.733:4537599.828 642301.214:4537153.955 642257.593:4537596.205 642247.973:4537590.093 642233.983:4537570.937 642230.783:4537553.553 642231.818:4537469.694 642222.477:4537023.794 642203.530:4536963.596 642183.829:4536946.285 642158.845:4536891.431 642065.558:4539100.794 641989.265:4539156.189 641973.627:4537044.605 641963.357:4536937.261 641941.041:4536805.317 641846.299:4537259.774 641801.313:4537416.494 641788.139:4537468.936 641752.773:4537610.382 641744.084:4537644.974 641740.933:4537660.120 641692.153:4538024.669 641678.878:4538123.741 641666.773:4538214.101 641653.398:4538315.391 641618.753:4538416.010 642122.180:4538880.556 642095.516:4538897.555 641992.146:4539019.039 PAFTA: BURSA G21-a2 40.97482070:28.69547729 40.97792483:28.69365805 40.98750799:28.69103877 40.97064266:28.69113727 40.97125513:28.69097516 40.97553927:28.69088272 40.97138910:28.69088141 40.97548646:28.69076178 40.97147041:28.69074813 40.97546016:28.69033158 40.97540682:28.69021588 40.97523674:28.69004526 40.97508080:28.69000325 40.97432552:28.68999627 40.97031213:28.68978282 40.96977337:28.68954391 40.96962093:28.68930589 40.96913140:28.68899649 40.98904138:28.68839562 40.98955340:28.68750173 40.97054281:28.68683130 40.96957807:28.68668468 40.96839383:28.68638931 40.97250240:28.68536798 40.97392137:28.68486944 40.97439585:28.68472494 40.97567565:28.68433718 40.97598862:28.68424187 40.97612558:28.68420790 40.97941648:28.68371184 40.98031094:28.68357680 40.98112667:28.68345367 40.98204104:28.68331795 40.98295306:28.68292933 40.98704842:28.68901785 40.98720613:28.68870491 40.98831796:28.68750447 Proje alanı doğuda Küçükçekmece gölü ile Küçükçekmece ilçesi, güneyde ise Marmara denizi ile çevrelenmiştir. Proje alanının bulunduğu ilçe Avcılar yaklaşık 3.850 hektar bir yüzölçümüne sahiptir. İstanbul a 27 km. uzaklıktadır. TEM otoyolu, E-5 (D-100) karayolu ilçe sınırları içinden geçmektedir. II.I. Proje Yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, (Plan Notları ve hükümleri), Onaylı Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı, (Plan Notları ve lejantları) üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi) İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahil, Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara sahilinde bulunan Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. ve 2. üniteler Şubat 1967 de, 3. ünite Ağustos 1970 de, 4. ve 5. Üniteler Aralık 1970 ve Eylül 1971 yılında olmak üzere toplam (3x110 MW + 2x150 MW) 630 MW kurulu kapasiteyle işletmeye alınmıştır. Santral, kurulduğu 4

zaman diliminde Türkiye nin en büyük elektrik üretim tesisidir.1967 1970 yılları arasında işletmeye açılan fuel-oil yakıtlı 1, 2 ve 3. üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Proje kapsamında mevcut durumda 1. 2. ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi kullanılmayacaktır. Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam 126.239,91m 2 lik alanda bulunan fuel-oil 1-2 ve 3. üniteleri kapsayan alanda çalışma yapılacaktır. Bu alana ait tapu kayıtları Ek-9 da sunulmuştur. Proje alanının gösterildiği çevre düzeni planı, lejandı ve plan uygulama hükümleri ekte sunulmuştur (Bkz. Ek-10). Proje kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesinin İstanbul ili 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı kapsamındaki görüşü, Avcılar Belediyesi'nin alt ölçekli planlar kapsamındaki görüşü ekte sunulmuştur (Bkz. Ek-13, Ek-14). II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin yerleşim planı, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri, temsili resmi) Proje kapsamında mevcut durumda 1. 2. ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi ihtiyacı bulunmamaktadır. Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam 126.239,91m 2 lik alanda çalışma yapılacaktır. Projeye ait vaziyet planı Ek-2A da sunulmuştur. Proje alanı içerisinde mevcut bulunan fuel-oil 1, 2, 3 no'lu üniteleri 16.500 m 2, şalt sahası 16.000 m 2, fuel-oil tankları 14.000 m 2, idare binası 1500 m 2 alan kaplamaktadır. İdare binası 2 katlı olup 10 m yüksekliktedir. Proje alanına ait fotoğraflar Ek-3 te sunulmuştur. Tablo 2:Arazi Mülkiyeti ve kullanım durumu Ünite Alan Mülkiyet En yakın yerleşim Mevcuttaki fuel-oil 1,2,3 üniteleri 16.500 m 2 Elektrik Üretim Şalt sahası 16.000 m 2 A.Ş. ye ait toplam Fuel-oil Tankları 14.000 m 2 126.239,91m 2 lik tapulu alan İdare binası 1500 m 2 Tesis sahasına en yakın yerleşim yeri kuşuçuşu 500 m mesafededir. 5

Bölüm III: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları Tablo 3:Yatırım Programı YATIRIM YATIRIM BEDELİ ($) YILLAR 1 2 3 Etüt-Proje, Müh.ve Kontrolluk 15.000.000 4.500.000 9.000.000 1.500.000 Arazi Düzenleme ve Geliştirme 8.000.000 2.400.000 4.800.000 800.000 Hazırlık Yapıları (Şantiye vb.) 2.000.000 600.000 1.200.000 200.000 İnşaat (toprak işleri, altyapı, üstyapı vb.) 35.000.000 10.500.000 21.000.000 3.500.000 Çevre Koruma 1.000.000 300.000 600.000 100.000 Makine-donanım 750.000.000 225.000.000 450.000.000 75.000.000 Taşıma, Sigorta,İthalat ve Gümrükleme 15.000.000 4.500.000 9.000.000 1.500.000 Montaj 40.000.000 12.000.000 24.000.000 4.000.000 Genel Giderler 15.000.000 4.500.000 9.000.000 1.500.000 İşetmeye Alma Giderleri 6.000.000* 0 0 6.000.000* Beklenmeyen 13.000.000 3.900.000 7.800.000 1.300.000 Proje Bedeli 900.000.000 268.200.000 536.400.000 95.400.000 Yatırım Dönemi Faiz Giderleri 84.150.000 11.475.000 34.425.000 38.250.000 TOPLAM YATIRIM BEDELİ 984.150.000 279.675.000 570.825.000 133.650.000 Yatırım bedelinin yıllara dağılımında aşağıdaki ödeme esasları göz önüne alınmıştır. -Yatırım süresi ihale süreci sonunda gerçekleşecek sözleşme imzasından itibaren 3 yıldır. -Yatırım bedelinin % 30 unun ekipman bağlantılarının yapılması, imalatların başlaması ve avans olarak ödeneceği kabul edilmiştir. -Yatırım bedelinin % 60 ı, sahaya ekipmanların gelmesi ve işin gerçekleştirilmesi ile ödeneceği kabul edilmiştir. -Yatırım bedelinin %10 u Santralın İşletmeye alınması, Performans Testlerinin yapılması ve Geçici Kabulün yapılması ile ödeneceği kabul edilmiştir.(* İşletmeye alma giderlerinin tamamı 3. Yıl içerisinde ödenecektir) Kredi faiz ve anapara ödemeleri aşağıdaki tabloda belirtilen dağılıma göre yapılacaktır. Yatırımın müteahhitle sözleşme imzalanmasından itibaren 3 yıl süreceği tahmin edilmiştir. Yatırımın hazırlık ve yapılması dönemi esnasında kredi geri ödemesi planlanmamış ve 4. yıl sonunda başlayacak olan işletme döneminin ilk yılından başlamak üzere 8 yılda, eşit ana para ve gerçekleşen işletme dönemi faizlerinin ödenmesiyle kredi geri ödemelerinin tamamlanması planlanmıştır. 6

Tablo 4: Kredi Harcama ve Geri Ödeme Tablosu Yıl Kullanılan Dönem Sonu Yıl Sonu Faiz Ödemeleri Ana Para Geri Kredi ($) Bakiye ($) Yatırım İşletme Ödemeleri ($) (Kümülatif) (Borç) Dönemi ($) Dönemi ($) 1 - - - - - 2 229.500.000-229.500.000 11.475.000-3 688.500.000-688.500.000 34.425.000-4 765.000.000-765.000.000 38.250.000-5 - 95.625.000 669.375.000-33.468.750 6-95.625.000 573.750.000-28.687.500 7-95.625.000 478.125.000-23.906.250 8-95.625.000 382.500.000-19.125.000 9-95.625.000 286.875.000-14.343.750 10-95.625.000 191.250.000-9.562.500 11-95.625.000 95.625.000-4.781.250 12-95.625.000 - - - 13 - - - - - 14 - - - - - - Dış kaynaklı Kredide (765 milyon USD) yıllık %5 faiz öngörülmüştür. - Proje için 765.000.000 USD ( Proje Bedelinin %85 i) dış kaynaklı kredi kullanılacaktır. - Kredinin ilk 4 yılı geri ödemesiz ve takip eden 8 yıl boyunca eşit geri ödeme olmak üzere toplam 12 yılda geri ödeneceği öngörülmüştür. - Yatırımın 3 yıl ( 36 ay) sonunda tamamlanması öngörülmüştür. III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu Projenin toplam yatırım uygulama süresi ihale ve sözleşme imzasından itibaren 3 yıl olarak planlanmaktadır. Tablo 5: Projenin zamanlama tablosu 12 ay 1.yıl 2.yıl 3.yıl İhale ve sözleşme imzası Etüt proje ve mühendislik Mobilizasyon/yıkım-söküm Ekipman temin ve nakliyeler İnşaat işleri Montaj Testler ve işletmeye alma Ticari işletmeye alma 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 7

Mevcuttaki tesisin yıkım söküm işleminin yapılması Toz, gürültü, metal hurda oluşumu Mevcut tesis sahasının düzeltilmesi Toz, gürültü, hafriyat oluşumu DGKÇS ekipmanlarının temini ve sahaya getirilmesi Toz, gürültü oluşumu İnşaat İşlerinin Tamamlanması Makine Ekipman montajı ve mevcut sisteme adapte edilmesi Toz, gürültü, ahşap, metal ambalaj atığı oluşumu Toz, gürültü, ahşap, metal ambalaj atığı oluşumu DGKÇS testlerinin yapılması ve devreye alma Şekil 1:İş akım Şeması III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi Tablo 6:Projenin Fayda Maliyet Analiz Tablosu İŞLETME GELİRLERİ Kurulu Güç (MW) MW 1.350 Yıllık Çalışma Süresi Saat 7.000 Brüt Elektrik üretimi MWh 9.450.000 İç tüketim Oranı % 1,00% Yıllık Net Elektrik Üretimi MWh 9.355.500 Birim Elektrik satış Fiyatı $/kwh 0,09 Elektrik Satış Geliri $ 841.995.000 II. YATIRIMLAR Sabit yatırım $ 900.000.000 Birim Maliyet $/kw 666,7 İşletme Sermayesi $ 69.754.487 (işletme giderinin %10'u) Kredi Faizi $ 84.150.000 Toplam Yatırım Bedeli $ 1.053.904.487 III. İŞLETME GİDERLERİ Doğal gaz alt ısıl değeri kcal/m³ 8.852 Isı sarfiyatı kcal/kwh 1.435 Verim % 60 Birim doğal gaz tüketimi m³/kwh 0,162 Tüketilen doğal gaz(yıllık) 1.000 m³ 1.530.900 Doğal gaz birim fiyatı $/1000m³ 455 Toplam Sabit Degişken Sabit(%) Degişken(%) Yakıt Gideri 695.230.830 0 695.230.830 0,0% 100,0% Demiarilize su gideri 1.668.870 166.887 1.501.983 10,0% 90,0% Kimyasal madde gideri 171.045 17.105 153.941 10,0% 90,0% Personel gideri 7.903.421 7.113.079 790.342 90,0% 10,0% Bakım-onarım gideri 6.970.707 2.091.212 4.879.495 30,0% 70,0% Amortisman 60.480.000 60.480.000 0 100,0% 0,0% Giderlerin Genel Toplamı 772.424.873 69.868.283 702.556.591 9% 91% 8

İşletme sermayesi dahil 1.053.904.487 $ lık yatırımın, %15 öz kaynak, %85 kredi kullanılarak gerçekleştirilmesi ve İskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alınarak hazırlanan Nakit Para Akışı (A) Tablosunda ( Baz Senaryo) İç Karlılık oranının %7,13, Net Bugünkü Değerinin 60.360.695 $ ve 18 yıllık işletme dönemi içerisinde geri ödemenin gerçekleştiği görülmektedir. Sabit değerlerle (enflasyon dikkate alınmadan, yakıt maliyeti, elektrik satış fiyatı sabit alınarak), İşletme sermayesi dahil 1.053.904.487 $ yatırımın, %15 öz kaynak, %85 kredi kullanılarak gerçekleştirilmesi durumunda ve Iskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alındığında, İç Karlılık oranı : %7,13 Net bugünkü Değer : 60.360.695 $ (Kar edildiği) Geri Ödeme Süresi : 18 yıl olarak gerçekleştiği görülmektedir. Yine benzer şekilde, sabit değerlerle (enflasyon dikkate alınmadan, yakıt maliyeti, elektrik satış fiyatı sabit alınarak), İşletme sermayesi dahil 1.053.904.487 $ yatırımın, %100 öz kaynak kullanılarak gerçekleştirilmesi durumunda ve Iskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alındığında da, İç Karlılık oranı : %18,07 Net bugünkü Değer : 621.040.122 $ ( Çok daha karlı) Geri Ödeme Süresi : 13 yıl olarak görülmektedir. Duyarlılık analizlinde; belirleyici unsurun Yakıt maliyeti ve Elektrik satış fiyatı olduğu gözükmektedir. Her ikisinin enflasyon oranı üzerinde artması karlılığı artırmakta; enflasyon oranı altında kalması karlılığı azaltmaktadır. Yakıt maliyetinin elektrik satış fiyatı üzerinde artması yatırım önündeki en büyük risk olarak gözükmektedir. III.4.Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri Proje alanına ulaşım mevcut yollarla sağlanacaktır. Projenin inşaat aşamasında malzemelerin, makine ekipmanın getirilmesi, oluşan atıkların alandan uzaklaştırılması sırasında yolların yetersiz kalması durumunda bağlantı yolları yapılacaktır. Projenin tamamlanmasını müteakip, gerekli çevre düzenlenmesi, aydınlatma, yangın ikaz ve koruma sistemi, kapalı devre görüntüleme güvenlik sistemi kurulumu yapılacaktır. III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için ihtiyaç duyulan ve yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi beklenen diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri. Proje alanında hali hazırda kullanılan doğalgaz RMS-A istasyonları 180.000m 3 /saat+300.000m 3 /saat olmak üzere toplamda 480.000m 3 /saat kapasitelidir. Söz konusu bu kapasite Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. 2. ve 3. Üniteleri için yeterli değildir. Doğal gaza dönüştürülecek fuel oil 1, 2 ve 3 no.lu ünitelerin nominal ihtiyacı yaklaşık 270.000 m 3 /saat olarak düşünüldüğünde toplam doğal gaz ihtiyacı mevcut Ambarlı doğal gaz ve doğal gaza dönüşümü yapılan fuel oil 4. ve 5. üniteler dahil yaklaşık 750.000 m 3 /saattir. BOTAŞ mevcut hattı kapasitesi uygundur. 9

Proje kapsamında soğutma suyu, kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine techizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Proje kapsamında Azatlı mevkii nden temin edilen suyun yetersiz olması durumunda proje alanına sınır olan kuzey batı yönündeki İSKİ atıksu arıtma tesisinin çıkış suyu bağlantısından 300 ton/saat su temin edilmesi planlanmaktadır. Bu şekilde temin edilecek su ters osmoz sistemiyle arıtılarak kullanılacaktır. Proje kapsamında üretilen elektrik, mevcut durumda bulunan 154 kv lık şalt sahasından iletim sistemine bağlanacaktır. Şalt sahası ihtiyacı konusunda TEİAŞ ın görüşleri doğrultusunda hareket edilecektir. III.6. Kamulaştırma ve/veya yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı, Proje kapsamında mevcut durumda 1. 2. ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağı için, ilave bir arazi ihtiyacı bulunmamaktadır. Mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam 126.239,91 m 2 lik alanda çalışma yapılacaktır. Projeye ait vaziyet planı Ek-2A da sunulmuştur. III.7. Diğer hususlar. Proje kapsamında bahsedilmesi gereken başka bir husus bulunmamaktadır. Bölüm IV: Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçerisindeki Çevresel Özelliklerin Açıklanması (*) IV.I Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, Etkilenecek Alanın Harita Üzerinde Gösterimi Projenin etki alanının belirlenmesinde, tesis faaliyetlerinden kaynaklı baca gazı emisyonu, Marmara Denizi'nden soğutma suyu kullanımı etkin olacaktır. Tesis belirli bir altyapısı olan kurulu vaziyette çalışan bir tesistir. Etki alanının tayininde geniş alanlara yayılan hava emisyonları ön plana çıkmaktadır. Baca gazı emisyonuna bağlı tesis etki mesafesi; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek- 2 de Tesisten açık havaya verilen emisyonların Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin (HKKD) hesaplanmasında veya hava kalitesi ölçümlerinin yapılmasında tesis etki alanı, inceleme alanı ve tepe noktaları dikkate alınır. 1) Tesis Etki Alanı: Emisyonların merkezinden itibaren bu yönetmelikte Ek-4 de verilen esaslara göre tespit edilmiş baca yüksekliklerinin 50 (elli) katı yarı çapa sahip alan, tesis etki alanıdır. Tesiste baca yüksekliğinin 50 m olması planlanmaktadır. Buna göre etki mesafesi; 50 m x 50 kat = 2,5 km olmaktadır. Proje kapsamında fuel-oil yakıtlı 1. 2. ve 3. Üniteleri yerine toplam 1400 MWe kurulu gücünde ana yakıt olarak doğal gaz, yardımcı yakıt olarak motorin kullanacak çift yakıtlı 10

kombine çevrim santrali (DGKÇS) planlanmaktadır. DGKÇS net veriminin %60 olması planlanmaktadır. Tesisin ısıl gücü 2333 MWt dir. Ambarlı Termik Santral Sahası içerisinde bulunan 4. ve 5. Ünitelerin doğal gaza dönüşüm işlemleri tamamlanmış olup 21 Kasım 2013 tarihi itibariyle işletmeye alınmıştır. Sualma ve deşarj hatları kara kısmı bu alan üzerinden döşenecek bir boru sistemi ile denizdeki sualma ve deşarj hatlarına bağlanacaktır. Proje kapsamında, genel toplam 63.000m 3 /saat denizden soğutma suyu alımı ve 63.000m 3 /saat santral soğutma suyunun denize deşarjı planlanmaktadır. Hali hazırda mevcut olan sistemin genel özellikleri şöyledir; 1-2 nolu üniteler soğutma suyu hattı bilgileri: Denizden kıyıya kadar uzunluk: Basma hattı (Denizden santrala) 430 m, dönüş hattı:(santraldan denize) 225 m Boru çapı : 2000 mm (2 ünite için deniz tarafında tek bir boru kullanılıyor.) Derinlik basma hattı 8m ve dönüş hattı 5,3m Deniz suyu kara tarafında önce ortak bir havuza alınıyor buradan 2'şer adet pompa ile (2ünite için 2*2) ünitelere basılıyor. Pompa Debileri : 4x9000 m 3 /h Sıcaklık farkı: 8 C 3-4-5 nolu ünitelerin soğutma suyu hattı bilgileri: Kıyıya kadar uzunluğu: Basma hattı 470 m, dönüş hattı: 275 m Serinlik: basma 9 m ve dönüş 5,3 m Pompa Debisi : 2x30.000 m 3 /h 4 ve 5 nolu üniteler için 2*9500m 3 /h 3 nolu ünite için 3 ünite için karada ortak bir pompa emiş havuzu kullanılıyor. Boru çapı : 3500 mm Sıcaklık farkı: 10 C Yukarıda açıklandığı üzere toplam 63.000 m 3 /h saat için soğutma suyu deşarj modellemesi çalışması yapılmıştır. Yapılan soğutma suyu modelleme çalışması Ek-17'de sunulmuştur. 11

2,5 Km ETKİ MESAFESİ Şekil 2:Etki Mesafesi Uydu Görüntüsü IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler (Bölgenin genel ve yerel iklim koşulları, projenin bulunduğu mevkiinin topoğrafik yapısı, aylık, mevsimlik ve yıllık sıcaklık, yağış, bağıl nem, basınç ve buharlaşma rejimleri ve bunların grafikleri, enverziyonlu gün sayıları, kararlılık durumu, rüzgar yönü ve hızı, yıllık ve mevsimlik rüzgar gülü, fırtınalı günler sayısı, vb. ) İstanbul ili kışları ılık ve yağışlı, yazları ise sıcak geçen ılıman iklim kuşağındadır. Kuzeyi Karadeniz iklimi, diğer kesimleri Akdeniz iklim özelliği gösterir. Jeomorfolojik özelliklerinden dolayı, İstanbul İli iki ayrı doğal ekosistem olarak düşünülebilir. İklimsel özellikler açısından metropoliten alanın kuzey bölümünde kuzey rüzgârlarının hâkim olduğu ıslak ve nemli iklim özellikleri hâkimken, güney bölgelerde sıcak ve kuru iklim özellikleri gözlenmektedir. İstanbul ilinde, deniz sevisinden 100-300 m arasında değişen irtifadaki Çatalca ve Kocaeli platoları bulunmaktadır. Platolar, paralel vadilerle ayrılmıştır. Bölgenin coğrafi konumu ve dolayısıyla hakim olan makro iklim özellikleri, doğal bitki örtüsünün oluşumunda ve ekolojik yapının şekillenmesinde büyük önem taşır. 12

Hakim olan iklim özellikleri göz önünde bulundurulduğunda İstanbul ve yakın çevresinin doğal vejetasyonu yazın yeşil, kışın yaprağını döken ağaç ve çalıların hakim olduğu bir vejetasyon tipidir. Sıcaklık: 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre en yüksek sıcaklık 38,5 0 C ile Ağustos ayında, en düşük sıcaklık ise -10,0 0 C ile Şubat ayında görülmektedir. Tablo 7:Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri AYLAR Ortalama Sıcaklık( o C) Maksimum Sıcaklık( o C) Minimum Sıcaklık( o C) Ocak 5.8 19.4-9.5 Şubat 5.7 21.0-10.0 Mart 7.5 26.0-6.6 Nisan 11.8 30.5-1.4 Mayıs 16.5 33.5 1.4 Haziran 21.3 36.2 8.4 Temmuz 23.9 37.4 11.0 Ağustos 23.8 38.5 13.4 Eylül 20.2 34.2 6.7 Ekim 15.8 31.5 1.8 Kasım 11.2 26.4-1.3 Aralık 7.9 20.0-5.6 Yıllık 14.2 38.5-10 80 70 60 50 40 30 20 Minimum Sıcaklık(oC) Maksimum Sıcaklık(oC) Ortalama Sıcaklık(oC) 10 0 Grafik 1: Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri 13

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yağış : 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama yıllık toplam yağış miktarı 643,2 mm dir. Bugüne kadar gözlemlenen günlük maksimum yağış miktarı 111 mm ile Ekim ayında görülmektedir. Tablo 8:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları Ortalama Toplam Günlük Maksimum AYLAR Yağış Miktarı (mm) Yağış Miktarı (mm) Ocak 78.8 49.9 Şubat 66.7 44.8 Mart 58.7 45.1 Nisan 49.0 50.5 Mayıs 28.9 48.8 Haziran 29.5 41.8 Temmuz 21.9 57.9 Ağustos 24.6 76.5 Eylül 33.9 62.7 Ekim 75.7 111.0 Kasım 82.0 58.4 Aralık 93.5 65.4 Yıllık 643.2 111.0 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Günlük Maksimum Yağış Miktarı (mm) Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) Grafik 2: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları 14

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ortalama Nisbi Nem: 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre ölçülen ortalama nispi nem değişimleri aşağıdaki tabloda sayısal olarak verilmiştir. Tablo 9: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri AYLAR Ortalama Nisbi Nem (%) 76.9 75.7 74.8 72.6 72 68.7 67.3 69.1 70.7 74.8 75.8 76.3 72.8 78 76 74 72 70 68 66 64 62 Ortalama Nisbi Nem (%) Ortalama Nispi Nem (%) Grafik 3: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri 15

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Basınç: 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre en yüksek yerel basınç 1038.8 hpa ile Ocak ayında, en düşük yerel basınç ise 986.1 hpa ile Aralık ayında görülmüştür. Tablo 10:Florya Meteoroloji İstasyonu basınç değerleri AYLAR Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ocak 1015.3 1038.8 986.5 Şubat 1013.6 1033.4 988.5 Mart 1012.5 1037.6 988.2 Nisan 1009.7 1027.7 990.9 Mayıs 1010.1 1021.1 996.5 Haziran 1009.0 1019.8 993.9 Temmuz 1007.9 1017.4 996.7 Ağustos 1008.7 1018.0 997.6 Eylül 1011.6 1023.9 995.2 Ekim 1014.2 1027.1 996.5 Kasım 1014.7 1030.7 987.8 Aralık 1015.0 1037.3 986.1 Yıllık 1011.8 1038.8 986.1 1050 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 950 Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Grafik 4 : Florya İstasyonu Basınç Grafiği 16

Sayılı Günler 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre kar yağışlı gün sayısının, kar örtülü gün sayısının, sisli gün sayısının, dolulu gün sayısının, kırağılı gün sayısının, orajlı gün sayısının ortalama değerleri aşağıdaki tabloda sayısal olarak verilmiştir. Tablo 11:Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri AYLAR Ortalama Kar Yağışlı Gün Sayısı Ortalama Kar Örtülü Gün Sayısı Ortalama Sisli Gün Sayısı Ortalama Dolulu Gün Sayısı Ortalama Kırağılı Gün Sayısı Ortalama Orajlı Gün Sayısı Ocak 3.8 2.0 2.6 0.0 3.2 0.2 Şubat 4.0 2.8 1.8 0.1 3.0 0.3 Mart 2.0 0.7 2.0 0.1 2.7 0.4 Nisan 0.0 1.3 0.3 0.7 Mayıs 0.5 0.0 1.5 Haziran 0.4 0.0 2.0 Temmuz 0.1 0.0 1.7 Ağustos 0.2 0.0 1.9 Eylül 0.5 1.7 Ekim 1.3 0.0 1.2 Kasım 0.3 2.5 0.0 1.0 0.8 Aralık 2.2 0.8 2.5 0.0 2.0 0.5 YILLIK TOPLAM 12.3 6.3 15.7 0.2 12.2 12.9 14 12 10 8 6 4 2 Ortalama Orajlı Gün Sayısı Ortalama Kırağılı Gün Sayısı Ortalama Dolulu Gün Sayısı Ortalama Sisli Gün Sayısı Ortalama Kar Örtülü Gün Sayısı Ortalama Kar Yağışlı Gün Sayısı 0 Grafik 5: Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri 17

AYLAR / YÖNLER Yıllık, Mevsimlik Rüzgar Yönü: 1970 2011 yılları Florya Meteoroloji İstasyonları gözlem kayıtları yönlere göre rüzgarın esme sayısı toplamları yıllık, mevsimlik ve aylık olarak aşağıdaki tablolarda sayısal olarak verilmiştir. Verilere göre yıllık 1. Etkin yön NNE, 2. Etkin yön NE, 3. Etkin yön ENE dir. Tablo 12:Florya Meteoroloji İstasyonu rüzgarların esme sayıları toplamı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık TOPLAM İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N 2748 2316 2084 2051 2309 2509 2748 2648 2639 2393 2399 2651 29495 6444 7905 7431 7715 NNE 6414 5764 6531 5339 6466 6130 8145 8564 7813 7186 5441 6299 80092 18336 22839 20440 18477 NE 3066 3474 3764 3789 4301 4766 7231 7635 5771 5167 3246 3056 55266 11854 19632 14184 9596 ENE 2034 2203 2621 2172 2279 2676 3247 3820 2984 3210 2624 2315 32185 7072 9743 8818 6552 E 1122 999 1249 965 924 1023 936 842 926 952 1269 1313 12520 3138 2801 3147 3434 ESE 862 828 853 919 760 668 483 384 592 676 1074 1065 9164 2532 1535 2342 2755 SE 437 536 594 651 594 546 388 275 360 417 509 447 5754 1839 1209 1286 1420 SSE 862 1044 1021 1228 1269 1118 690 504 731 909 870 769 11015 3518 2312 2510 2675 S 976 802 875 1121 1122 1112 679 582 791 978 1408 1104 11550 3118 2373 3177 2882 SSW 2734 2360 2451 2535 2536 2399 1233 986 1393 2084 2944 3331 26986 7522 4618 6421 8425 SW 1832 1373 1718 1760 1880 1540 969 687 820 1066 1575 1946 17166 5358 3196 3461 5151 WSW 1606 1518 1989 2132 1790 1142 632 496 658 1106 1302 1468 15839 5911 2270 3066 4592 W 740 685 975 1116 938 580 450 326 399 574 676 661 8120 3029 1356 1649 2086 WNW 762 698 846 966 782 592 484 309 697 563 727 711 8137 2594 1385 1987 2171 NW 1198 738 1036 1092 1010 813 809 777 978 1249 1155 865 11720 3138 2399 3382 2801 NNW 3553 2535 2319 1964 2082 1953 1869 1907 2235 2401 2742 2992 28552 6365 5729 7378 9080 Hakim Rüzgar Yönü N NNW 100000 NW 80000 60000 WNW 40000 20000 W 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SSW S SSE SE Grafik 6: Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği 18

İlkbahar Yaz NNW 20000 NW 15000 10000 WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E WNW W NW NNW 25000 20000 15000 10000 5000 0 N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Sonbahar Kış WNW W NW NNW 25000 20000 15000 10000 5000 0 N NNE NE ENE E NNW 20000 NW 15000 10000 WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Yönlere Göre Rüzgar Hızı : Grafik 7:Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği Tablo 13:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı YÖNLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW ORTALAMA RÜZGAR HIZI 1.99 2.35 2.49 2.3 1.98 1.74 1.63 1.75 1.92 2.27 2.3 2.16 2.06 1.81 1.74 1.97 19

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yönlere Göre Rüzgar Hızı WNW W NW NNW 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NE ENE E WSW ESE SW SSW S SSE SE Ortalama Rüzgar Hızı: Grafik 8:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı grafiği Tablo 14:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı (m/s) AYLAR Ortalama Rüzgar Hızı 2.9 2.9 2.7 2.3 2.3 2.3 2.7 2.7 2.4 2.5 2.6 2.9 2.6 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Ortalama Rüzgar Hızı Ortalama Rüzgar Hızı Grafik 9: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı grafiği 20

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Toplam Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü: Tablo 15:Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü AYLAR Maksimum Rüzgar Yönü SSW SSW SSW N NE N WSW NNW WSW SSW SSW SSW SSW Maksimum Rüzgar Hızı 27,6 22,3 19,3 19,8 18,3 16,0 17,1 19,1 18,5 21,1 28,1 21,7 28,1 Maksimum Rüzgar Hızı 30 25 20 15 10 5 0 SSW SSW SSW N NE N WSW NNW WSW SSW SSW SSW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 10: Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü grafiği Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı: Tablo 16:Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı AYLAR Rasat Son 41 Yıl 0.6 0.1 0.3 0.1 0.1 0 0 0 0.1 0.1 0.3 0.3 2.0 21

0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı Grafik 11: Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı grafiği IV.2.2. Jeolojik özellikler (Bölgesel Jeoloji ve Faaliyet Alanı Jeolojisi) jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik hareketler ve depremsellik, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi, su baskını v.s. başlıkları altında incelenmesi, proje sahasının 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası ve inceleme alanına ait 1/1000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejantı, stratigrafik kolon kesiti, Jeoteknik Etüt Raporu) Proje alanı Trakya bölgesinin doğu kesiminde Küçükçekmece-Silivri sahası içindedir. Bölgede görülen kayaçlar Paleozoik Tersiyer ve Kuvarterner yaşlıdır. Sahanın doğu ve batısındaki, yüksek yerlerde hakim olan Bakırköy formasyonunun üst seviyeleri kireçtaşı, alt seviyeleri ise kil, marn ve kumdan oluşmaktadır. Yüksek tepelerde yer alan kireçtaşlarının Haramidere vadisine doğru aşınmasıyla, zeminde yüzey sularının alt seviyelere geçmesine olanak verecek çatlaklar oluşmuştur. Alt seviyelerde bulunan kil ve kiltaşları genellikle yeşil renkli olup yer yer kum ve şilt bandları içermektedir. Bakırköy formasyonu yaklaşık 30 metre kalınlığındadır. Proje alanı bölgesi çakıl, kum, şilt ve kil çekellerinden oluşmuştur. Kalınlığı yaklaşık 40 m olan bu formasyonda yapılan sondajlardan elde edilen numunelerin incelenmesiyle rengi açık yeşilden kahverengi kiremit rengine değişen açık yeşil, yeşil, bej, sarı kahverengi, kiremit renkli kil çökeltisinde yer yer mika pulları içeren kum, ince çakıl ve iri çakıl parçaları görülmüştür. Çakıllar genellikle daha yaşlı formasyonlara ait kireçtaşı mermer kuvarsit magmatik kayaçlardan oluşmuştur. Haramidere vadisinde dar bir alan içinde görülen alüvyon çökellerinin kalınlıkları ise bir kaç metreyi geçmemektedir. Çakıl kum, çakıllı kum, siltli killi kum ve kil bandları şeklinde oluşmuş bu çökelde özellikle killerde organik malzeme miktarı oldukça yüksek bulunmuştur. Pliosen çökelleri olarak tanımlanan çakıl kum şilt ve kil çökelleri ile Bakırköy formasyonu arasında eski bir fay bulunduğu sanılmaktadır. Muhtemelen Haramidere grabenini oluşturan bu eski fayın bir bölümü inceleme alanına girmektedir. Grabeni dolduran 22

Pliosen çökelleri ile alüvyon çökelleri fayı örtmüştür. Bununla beraber yakından bir inceleme yapıldığında faya ait bulgular görülmektedir. Ayrıca fayın iki tarafında yapılan sondajlar bu eski olduğu düşünülen fayı doğrular niteliktedir. Fay hattı proje alanının güneyinden 10 km mesafeden geçmektedir. Zemin kesitinin genellikle yüksek ve orta plastisiteli siltli killerden oluştuğu görülmektedir. Bu kil tabakasının kalınlığı 2.0-27.0 m arasında değişmektedir. Genel olarak zemin yüzeyinde yer alan ve kalınlığı 1-2 m arasında değişen bitkisel toprak altında, kahverengi kumlu yer yer çakıllı bir siltli kil tabakası bulunmaktadır. Yüksek plastisiteli bir kil özelliği gösteren bu tabaka genelde katı bir kıvamda olup yer yer orta ve yumuşak kıvamda cepler içermektedir. Bu kahverengi siltli kil tabakasının altında yüksek orta plastisiteli bir gri yeşil kireçli siltli kil tabakası yer almaktadır. Sondaj kuyularının tabanlarına kadar görülen bu tabakanın derinde bulunan ana kayaya kadar devam ettiği tahmin olunmaktadır. Bu tabaka yer yer kalınlıkları, 4-5 m olan kum ve şilt cepleri, marn ve kireçtaşı damarları içermektedir. Ayrıca inceleme alanının, orta kısmında ve Haramidere'ye yakın bölgelerde yapılan sondajlarda kalınlıkları 3-4 m arasında değişen koyu gri-siyah organik siltli kil cepleri bulunmaktadır. Bölgenin depremselliğini belirlemek amacıyla yapılan çalışmada, 28 E ve 30 E boylamları ile 40 N ve 42 N enlemleri arasında kalan alan sismotektonik bölge olarak ele alınmıştır. Bu bölge içinde hem tarihsel, hem de aletsel dönemler ayrı ayrı ve birlikte değerlendirilerek sismik olasılık hesapları yapılmıştır. Genel olarak bütün çalışmalarda 1894 yılından beri sakin bir dönem geçirmiş olan bölgenin gerçekte sismik olarak çok aktif olduğu belirtilmekte ve buna uygun olarak tasarım depremi için önerilen magnitüd ve en büyük yer ivmesi değerlerinin oldukça büyük değerlerde olduğu görülmektedir. Bilindiği üzere Ambarlı'yıda içine alan sahil şeridinde düşük veya yüksek şiddette aktif heyelan alanları, heyelan tehlikesi az olan bölgeler ve yeterli stabiliteye sahip bölgeler görülmektedir. Santral sahası I. derece Deprem bölgesinde yer almakta olup, projenin uygulanması sırasında bu konu özenle dikkate alınacaktır. Proje kapsamında yapılacak her türlü yapılarda mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik" hükümlerine ve "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik " hükümlerine titizlikle uyulacaktır. Proje alanının içinde bulunduğu bölgede, deniz ve atmosfer tesiriyle meydana gelen erozyonun yamaç eğimlerini arttırması, dikkatsiz kazılar sonucu aşırı konsolide serilerde iç ve dış etkenlerle kayma mukavemetinin azalması, killi siltli seriler arasında bulunan su taşıyan geçirimli tabakalar ile merceklerde, bilhassa yağışlı mevsimlerde, oluşan boşluk basınçları gibi sebeplerle, sahil şeridinde arazi hareketleri (heyelanlar) düşük veya yüksek şiddette oluşa gelmiştir. 23

Proje alanında ve yakın çevresinde tabii şev eğimleri düşük olup yerleşim sahası heyelan alanları dışında kalmaktadır. Yapılacak tesviye ve temel kazıları sebebiyle oluşacak yeni şevlerle, mevcut stabilitenin bozulmaması gerekmektedir. Tesviye kazısına başlamadan evvel hazırlanacak bir drenaj projesi, tesviye kazısı ile beraber uygulamaya konularak kazı ile ortaya çıkacak yeraltı suları ile yerüstü suları süratle şevden uzaklaştırılmalıdır. Aksi hesapla gösterilmedikçe kazı şev eğimleri daimi olarak kalacak şevlerde 1 (düşey) / 3 (yatay) değerinden fazla olmamalıdır. Kazı derinliğinin 5 m değerini geçmesi halinde kademeler teşkil olunmalıdır. Şev yüzleri ve topukları suya karşı korunmalıdır. İnşaat sahası çevresinde şev hareketlerinin mevcut olduğu, yapıların önemi göz önüne alınarak şev topuklarında istinat yapıkları teşkili tavsiye olunur. Bu istinat yapılarının yüksekliklerinin arttırılması şev stabilitesine müspet yönde etkiyecektir. (Kaynak: Ambarlı Jeoteknik Raporu,2009). Şekil 3:Stratigrafik kesit Proje alanını gösterir jeoloji haritası Ek-6 da sunulmuştur. 24

Şekil 4:Proje Alanının Fay Hatlarına Olan Mesafesi IV.2.3. Hidrojeolojik Özellikler (Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı), Jeolojik Etütlerde sondaj çalışmaları sırasında sondaj kuyularında yeraltı suyu seviyesi ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümlere göre yeraltı su seviyesinin yaklaşık olarak +7 ile +8 m kotları arasında bulunmaktadır. Ayrıca yeraltı su seviyesinin Haramidere'ye dik doğrultularda, eğimli zemin yüzünü yaklaşık olarak takip etmesi, bu bölgede yeraltı suyu akışı olduğunu göstermektedir. Eosen in kalker ve konglomeraları su taşırlar ve marnlı seviyelerde bu suyun daha aşağıya sızmalarına engel olurlar. Bu bakımdan Eosen içinde yeraltı suyu bulmak mümkündür. Fakat sahada Eosene kaç metrede girilebileceği kati olarak bilinmediğinden, bu seviyelerden alınacak sular belki de ekonomik olmayacaktır. Sarmasiyen içindeki kumlu, kalkerli ve konglomeralı seviyeler de su vermekte ve marnlar bu akiferlerin, Eosen içine sızmasına mani olmaktadır, bununla birlikte eğer Sarmasiyen konglomeralarını ekonomik derinliklerde yakalamak mümkün olursa bu seviyelerden de tesisler ihtiyacı karşılanabilir. Alüvyonlar çok az yeraltı suyu taşırlar. 25

Tesis sahası civarında az derin bir çok kuyu mevcuttur. Bunlar ekseriya alüvyon içindeki kumlu ve çakıllı seviyelerin ya da Sarmasiyen'in en üstünde bulunan marnlar içindeki kumlu adeselerden beslenmektedir. Bu bakımdan verimleri düşüktür. Haramidere yakınlarında birçok kaynak mevcut olmasına rağmen bunların içinde yalnız iki tanesi önemlidir. Birincisi Haramidere'ye inen asfaltın kuzeyinde bulunandır ki bunun 3,2 l/s debisi vardır. Diğeri de Büyük Reşit Paşa Çiftliği'ndeki kaynaktır. Bu kaynağın verimi daha yüksek olup, debisi 4 l/s'dir. Her iki kaynak da fay kontağından çıkmaktadırlar. Bu bakımdan mevsim değişikliklerinden diğerleri kadar etkilenmezler. Bu iki kaynaktan başka debisi 1 l/s'nin altında bulunan pek çok kaynak mevcuttur. Bunların çoğu yazın kurur. Beslenme sahaları dardır ve ince kumlu adeselerden çıkmaktadır. Tesislere su temini için aşağıdaki üç alternatif düşünülebilir. 1-Mevcut kaynaklardan faydalanmak 2-Haramidereden faydalanmak 3-Yeraltı suyu imkanlarını aramak, Mevcut kaynaklar sahipli olmakla beraber yukarıda adı geçen iki kaynağın toplam debisi 7 l/s civarındadır ve bu verimlilikle tesislerin ihtiyacını karşılayabilir. Tesislere su temin etmek için en kolay yol bu kaynakların satın alınması seçeneği olabilir. Haramidere'nin geniş bir beslenme havzası mevcut olup, yapılan incelemelere göre yazın bu dere kurumamaktadır. Tasfiye tesisleri sayesinde bu sudan faydalanmak uygun gözükse de su temini için bu seçeneğin tercih edilmesi durumunda birkaç senelik ölçülerden yararlanılmalıdır. Yeraltı suyundan faydalanma durumunda 150-200 metre derinliğinde bir araştırma kuyusu açmadan bu hususta bir yorum yapmak mümkün değildir. Sarmasiyen de kumlu, konglomeralı seviyeler mevcut bulunduğuna göre takriben 200 metrelik bir sondaj ile bu seviyeleri kat etmek ve buralardan su almak uygun olacaktır. Fakat oldukça faylı bulunan bu bölgede akifer daha üst seviyelerde çıkacağı gibi, daha derinlerde de bulunabilir. (Kaynak: Ambarlı Jeoteknik Raporu, 2009) Santralin ihtiyacı olan kondense soğutma suyu Marmara Denizinden alınmaktadır. Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su Altınşehir deki Azatlı mevkiinde bulunan kaynak suyundan karşılanmaktadır. Buradan 15 km lik boru hattıyla 3x60 m 3 /saat kapasiteli pompalarla basılan su, 800 m 3 lük beton tankta toplanmakta ve 2 adet 50 m 3 /saat kapasiteli demineralizasyon grubunu beslemektedir. Ayrıca su 6x5000 m 3 lük tanklarda da depolanabilmektedir. Bu kaynaklardan yazın 50 m 3 /saat, kışın 100 120 m 3 /saat su tedarik edilebilmektedir. Proje kapsamında soğutma suyu, kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine techizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Proje kapsamında Azatlı mevkii nden temin edilen suyun yetersiz olması durumunda proje alanına sınır olan kuzey batı yönündeki İSKİ atıksu arıtma tesisinin çıkış suyu bağlantısından 300 ton/saat su temin edilmesi planlanmaktadır. Bu şekilde temin edilecek su 26

ters osmoz sistemiyle arıtılarak kullanılacaktır. Konuyla ilgili İSKİ ye yapılan başvuru Ek- 12 de sunulmuştur. IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi, erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım durumları, alınacak izinler vb.), İstanbul ve çevresinde kahverengi orman, kireçsiz kahverengi orman ve kireçsiz orman toprakları yaygındır. Bunlar sığ olup, A ve C horizonlarına sahiptir. B horizonları çoğu zaman yoktur. Aşınmanın fazla olduğu yerlerde bu topraklarda ana kayanın yüzeye yaklaşması nedeniyle taşlılık görülmektedir. İstanbul İli'ndeki topraklarda erozyon, toprağın sığlığı, taşlılık, kayalık, drenaj ve tuzluluk gibi etkinlikleri değişen bitki yetişmesini ve tarımsal faaliyetleri sınırlayan bazı problemler bulunmaktadır. Yörenin kuzeyi ve platoları ile güney kıyı şeridinde oldukça kuvvetli bir podzolizasyon hakimdir ve bu durum gerek Belgrad Ormanında, gerek Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanan ve yer yer platoyu da örten gevşek Neojen depoları üzerinde meydana gelen toprak profillerinde açıkça görülmektedir. Buna karşılık yörenin Kocaeli kıyılarında Akdeniz Bölgesinin karakteristik toprak tipi olan Kırmızı Akdeniz Toprakları (Alfisoller), Trakya'nın Marmara kıyılarında ise daha çok killi ve marnlı ana kaya etkilerini yansıtan rendzina (Mollisol) toprak tipleri yaygındır. Kaynak:İstanbul Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü Avcılar ilçesinde erozyon, erozyon-toprak yetersizliği, toprak yetersizliği, toprak yetersizliği-erozyon ve drenaj sorunu olan topraklar mevcuttur. Toprak yetmezliği olan alanlar en büyük oran ile % 29 dur. Sırası ile % 24 oran ile erozyon, % 21 oran ile erozyon-toprak yetersizliği, % 14 oran ile toprak yetersizliği-erozyon ve % 12 oran ile drenaj sorunu olan alanlar yer almaktadır Avcılar ilçesi Avrupa yakasındaki tek toprak yetersizliğinin en fazla oranda olduğu ilçedir. Toprak yetersizliği olan alanlar, ilçenin orta kesiminde yer almaktadır. Erozyona ve erozyon-toprak yetersizliğine maruz kalan alanlar ilçenin kuzeyinde görülmektedir. Toprak yetersizliği-erozyon ve drenaj sorunu olan topraklar ilçenin iç kesimlerinde yer almaktadır. Bölgesel bazdaki özellikleri, barındırdığı uygarlıklar ve iklimsel özellikleri nedeni ile İstanbul ve çevresindeki tarımsal faaliyetler geçmişte çeşitlilik göstermiştir. Yağış rejimi açısından Karadeniz kıyıları ve Boğaz şeridi, orta ve iç kesimler ve Marmara kıyı kesimi olmak üzere kabaca üç bölgeye ayırabildiğimiz İl bütününde geçmişte meyve ve sebze yetiştiriciliği yoğun olarak görülürken, günümüzde daha çok tarla tarımı ağırlık kazanmıştır. İstanbul İl bütünündeki araziler dalgalı bir topoğrafik yapıya sahiptir. Bu nedenle arazi kullanım yeteneklerini sınırlandıran eğim, erozyon ve toprak sığlığı etmenleri yaygın olarak görülmektedir. İstanbul İlinin toplam arazi varlığının yaklaşık % 50 si arazi kullanım kabiliyet sınıfı VI, VII ve VIII olan arazilerden oluşmuştur. Buna karşılık, İstanbul İli toplam arazi varlığının sadece % 1,3 lük bir bölümünde I. Sınıf araziler mevcuttur. Diğer taraftan, tarım arazileri bazında ise kabaca % 3 e karşılık gelen I. Sınıf arazilerin, yeterince verimli kullanılmadığı görülmektedir. Bu arazilerin % 54 ü kuru tarım amaçlı, % 8,8 i sulu tarım amaçlı, %12 si ise dikili tarım (fındık) amaçlı kullanılmaktadır. Örneğin Ağva yöresinde eğimli arazilerde de yetişebilen fındık bitkisi daha çok düz ve düze yakın eğimli I. Sınıf arazilerde de yetiştirilmektedir. İl bütünündeki arazilerin dalgalı ve kısmen engebeli oluşu ve eğim yüksek 27

yerlerde tarla tarımına bağlı arazi işleme biçimi erozyonu hızlandırmıştır. Kuru tarım arazilerinin ise % 30 u orta ve yüksek eğimli IV. ve VI. sınıf arazilerdir. Bu nedenle toprak özellikleri, iklim ve sulama şartlarına bağlı olarak arazi kullanım planlaması yapılmakta ve bu planlama alanlarında dikili tarım uygulamalarına öncelik verilmektedir. Potansiyeller dikkate alındığında Şile ve Çatalca nın köyleri öne çıkmaktadır. Özellikle Şile de oluşturulacak üç baraj gölü mevcutta zaten az olan tarım arazilerini sınırlayacağından yöre insanının geliri daha yüksek olan organik tarıma ve bağıntılı olarak ekolojik turizme yönlendirilmektedir. Tablo 17: Arazi kullanım kabiliyeti sınıflarına göre İstanbul ili arazilerinin kullanım şekilleri ARAZİ KULLANIM ŞEKİLLERİ I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf IV. Sınıf V. Sınıf VI. Sınıf VII. Sınıf VIII. Sınıf TOPLAM Sulu Tarım 482,3 2727,5 28,7 3238,5 Kuru Tarım 2982,5 45609,1 36622,8 24916 475,5 12082,7 935,8 123624,4 Yetersiz Sulu Tarım 735,3 844,4 101,9 26,5 1708,1 Dikili Tarım 659,4 235,1 88,8 79,2 1097,6 45,5 2205,6 Özel Ürün 78,6 1774 45,5 611,3 2509,4 Çayır 261,3 274,4 83,9 619,6 Mera 38,2 635,1 1389,9 394,3 634,9 638,4 3730,8 Funda 24,7 1187,8 2510,7 2534,4 18,9 3129,4 2004,2 11410,1 Orman 424,27 20851,075 26474,695 34265,17 0 84473,63 81311,355 247800,2 5 Sazlık Bataklık 135,5 135,5 Sahil Kumulu 907,8 907,8 Çıplak Kayalık 87,1 87,1 Taş ve Maden Ocağı 8278,3 8278,3 TOPLAM 5447,6 75222,8 68930,8 64603,8 578,3 107141,5 89241,3 9408,7 420574,8 28

PROJE ALANI Şekil 5:İstanbul İli Arazi Kullanım Haritası Şekil 6:Arazi sınıflarının dağılımı Kaynak:İstanbul İl Çevre Durum raporu 2010-2011 Proje alanı 126.239,91 m 2 olup Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara Denizi kıyısındadır. 1967 1970 yılları arasında işletmeye açılan fueloil yakıtlı 1, 2 ve 3. Üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Proje kapsamında mevcutta 1. 2. ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi kullanılmayacaktır. 29

(*) Bu bölümde proje için seçilen yerin çevresel özellikleri verilirken etki alanı dikkate alınmalıdır. Bu bölümde sıralanan hususlar itibarı ile açıklanırken, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, araştırma kurumlarından, üniversitelerden veya benzeri diğer kurumlardan temin edilen bilgilerin hangi kurumdan ve kaynaktan alındığı raporun notlar bölümünde belirtilir veya ilgili harita, doküman vb. belgeye işlenir. Proje sahibince kendi araştırmalarına dayalı bilgiler verilmek istenirse, bunlardan kamu kurum ve kuruluşların yetkileri altında olanlar için ilgili kurum ve kuruluşlardan bu bilgilerin doğruluğunu belirten birer belge alınarak rapora eklenir. IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları ile birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım ilaçları), İstanbul ili arazi varlığı ve dağılımına bakıldığında; tarım alanlarının 142.015,661 ha, çayır mera alanının 7.936,2594 ha orman ve fundalık alanların 273.931,254 ha, sanayi ve yerleşim alanları yüzölçümünün de 128.945,929 ha olduğu görülmektedir. Tablo 18: İstanbul ili arazi varlığı dağılımı CİNS Mutlak tarım arazisi ALAN 86.125,808 ha Kuru marjinal tarım arazisi Çayır mera alanı T O P L A M 55.889,853 ha 7.936,2594 ha 141.642,169 ha Kaynak: İstanbul Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2008 yılı Verileri İstanbul ilinde buğday, arpa, yulaf, çeltik, mısır, bakla, nohut, fasulye, fiğ, şekerpancarı, ayçiçeği, patates ve yonca üretimi yapılmakta olup, buğday, ayçiçeği ve arpa en önemli bitkisel ürünlerdir. 30

Tablo 19:2008 Yılı Tarla Bitkileri Üretim Alanları ve Üretim ve Miktarları ÜRÜNLER ALAN (da) VERİM ÜRETİM (ton) Buğday(Durum) 3600 200-350 790 Buğday (Diğer) 410877 575-620 243379,74 Arpa(Biralık) 14000 500-600 8560 Arpa(Diğer) 45749 150-590 25974,22 Yulaf(Dane) 20895 320-530 8417,75 Mısır(Dane) 1890 300-850 1169 Çeltik 2050 700 1435 Triticale(Dane) 2250 530-600 1251,5 Nohut 260 120-260 45,2 Fasulye(Kuru) 1260 80-200 144,4 Fiğ(Dane) 816 150-450 250,7 Ayçiçeği(Yağlık) 152528 270-300 43648,56 Aspir 100 250 25 Kolza 47300 350 16555 Soğan(Kuru) 620 1250-1500 900 Sarımsak(Kuru) 160 550 88 Patates 240 1500 360 Hayvan Pancarı 85 1100-4000 311 Yonca 720 2420 Mısır(Hasıl) 1300 1500-1700 2190 Fiğ(ot) 10876 27070 Mısır(Slaj) 10338 1500-4000 32623 Yulaf(ot) 38245 100690,4 Sorgum(ot) 60 1810 Triticale(Ot) 970 1560 Korunga 63 40 Tarımsal savaşımda pestisit dendiği zaman akla, hastalık, zararlı ve yabancı otlar gibi bitkilere olumsuz etkileri olan canlıları önlemek için kullanılan kimyasal maddeler gelir. Bu kimyasallar, etkili oldukları canlı gruplarına göre de isimlendirilirler. Böcek öldürücülere insektisid, akar öldürücülere akarisid, nemotod öldürücülere nematosid, fungus öldürücülere fungusid, bakteri öldürücülere bakterisid, ot öldürücülere herbisid, kemirgen öldürücülere rodentisid, yumuşakçı öldürücülere mollusisid adı verilir. Ayrıca böcek larvalarını öldürenlere larvasid, zararlı yumurtalarını etkileyenlere de ovisid adı verilir. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı İstanbul İl Kontrol Laboratuar Müdürlüğünce satışı yapılmakta olan pestisitlerin listesi aşağıda verilmektedir. 31

Tablo 20:Kullanılan Tarım İlaçları S. NO PESTİSİT ADI S.NO PESTİSİT ADI 1 2,4 -DDD 46 Ethiofencarb 2 2,4 -DDE 47 Ethiofencarb sulfone 3 2,4 -DDT 48 Ethion 4 4,4 -DDD 49 Ethoprophos 5 4,4 -DDE 50 Fenamiphos 6 4,4 -DDT 51 Fenarimol 7 Alachlor 52 Fenchlorphos(Ronnel) 8 Aldicarb 53 Fenitrothion 9 Aldicarb sulfone 54 Fenprophathrin 10 Aldicarb sulfoxide 55 Fenthion 11 Aldrin 56 Fenvalerate 12 Benomyl 57 HCH-alpha 13 Bifenthrin 58 HCH-beta 14 Bromopropylate 59 HCH-delta 15 Bupirimate 60 HCH-gamma(Lindane) 16 Buprofezin 61 Heptachlor 17 Butocarboxim 62 Heptachlor endo epoxide 18 Carbendazim 63 (isomer Heptachlor A) exo epoxide 19 Carbofuran 3-64 (isomer Iprodione B) 20 hydroxy Carbosulfan 65 Leptophos 21 Chlorothalonil 66 Malathion 22 Chlorpyrifos-Ethyl 67 Mecarbam 23 Clorpyriphos-Methyl 68 Methamidophos 24 Coumaphos 69 Methidathion 25 Cyfluthrin 70 Mevinphos 26 Cyfluthrin-beta 71 Oxamyl 27 Cyhalothrin-Lambda 72 Parathion-ethyl 28 Cypermethrin-alpha 73 Parathion-methyl 29 Cypermethrin-beta 74 Permethrin 30 Cypermethrin-theta 75 Phorate 31 Cypermethrin-zeta 76 Phosalone 32 Deltamethrin 77 Pirimiphos-ethyl 33 Diazinon 78 Pirimiphos-Methyl 34 Dichlorvos 79 Procymidone 35 Dicofol 80 Propargite 36 Dieldrin 81 Prothiofos (Tukuthion) 37 Dimethoate 82 Quinalphos 38 Diphenylamine 83 Quintozene 39 Disulfoton 84 Sulfotep 40 Endosulfan alpha 85 Sulprofos(Bolstar) 41 Endosulfan beta 86 Terbufos 42 Endosulfan-sulphate 87 Tetrachlorvinphos(Stirofos 43 Endrin 88 ) Tetradifon 44 Endrin aldehyde 89 Trichloronat 45 Endrin ketone 90 Vinclozolin Kaynak: İstanbul İl Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğü 32

IV.2.6. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar), Santralin ihtiyacı olan kondense soğutma suyu Marmara Denizi'nden alınmaktadır. Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su Altınşehir deki Azatlı mevkiinde bulunan kaynak suyundan karşılanmaktadır. Halen fuel oil 1. ve 2. ünitelere denizden ortak bir hat ile soğutma suyu alınmakta, 3. üniteye ise ayrı bir hattan 4. ve 5. ünite ile birlikte denizden soğutma suyu temin edilmektedir. Her bir ünitenin denizden aldığı soğutma suyu miktarı 10.800m 3 /saat olup toplam 32.400 m 3 /saat debisindedir. Denizden alınan soğutma suyu herhangi bir kirlenme olmaksızın tekrar denize verilmektedir. 1. 2. ve 3. ünite mevcut soğutma suyu hatları kapasitesi 1200-1400 MW aralığındaki bir santral için toplam ~70.000 m 3 /saate yükseltilecektir. Proje kapsamında soğutma suyu, Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine teçhizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Soğutma suyu kıyıdan ortalama 450 m. mesafeden 8 m. derinlikten alınıp, kıyıdan 250 m. mesafeden 5 m. derinlikten Marmara Denizi'ne tekrar verilmektedir. IV.2.7. Hidrolojik Özellikler, (Yüzeysel su kaynaklarından akarsu, göl ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri), Söz konusu proje alanına en yakın yüzeysel sulak alanlar; Büyükçekmece Gölü ile Küçükçekmece Gölü dür. Büyükçekmece Gölü Sulak Alanı proje alanın kuzeybatısında ve yaklaşık 10 km uzaklıkta, Küçükçekmece Gölü Sulak Alanı ise proje alanının kuzeydoğusunda ve yaklaşık 4 km uzaklıkta yer almaktadır. Büyükçekmece Gölü Büyükçekmece Gölü, İstanbul un batısında, kuzey ve batı kesimleri sazlık olan ve Marmara Denizi ne bağlanan hafif tuzlu bir lagündür. 1989 yılında inşa edilen barajla birlikte bir içme suyu rezervuarı haline dönüştürülen ve su seviyesi yapay olarak yüksek tutulan, dolayısıyla alanı da genişletilen bu tatlı su gölü, önemli bir kuş alanıdır. Büyükçekmece Gölü 631,6 km 2 lik su toplama havzasıyla ve yaklaşık 27,5 km 2 lik göl alanıyla İstanbul a su sağlarken aynı zamanda yerel ve göçmen kuşlara yaşam ortamı sunmaktadır. Büyükçekmece Gölü, içme ve kullanma suyu koruma sahası statüsünde olup, havzanın tümü kirliliğe karşı koruma altına alınmıştır. Ancak göl ekolojisini olumsuz yönde etkileyebilecek demografik ve ekonomik faaliyetler kapsamında çeşitli tehlikeli gelişmelerin önüne geçilememiştir. Ramsar Sözleşmesi kriterlerine göre kuş türleri bakımından Büyükçekmece Gölü ve çevresi uluslararası öneme sahip bir sulak alan olarak belirlenmiştir. Kışı bu gölde geçiren çok sayıda kuş bulunmaktadır. Elmabaş patka su kuşu sözü edilen kuşlardan biridir. Ayrıca bu alanda özellikle kışın önemli sayılarda gümüşi martı, baharda ise küçük martı ve Akdeniz martısı görülür. Nesli tüm dünyada tehlike altında olan Sibirya kazı da burada kışı geçiren kuş türlerinden biridir. 33

Küçükçekmece Gölü Su toplama alanı 179 km 2 olan Küçükçekmece Gölü, kuzey ucunu sazlıkların kapladığı 20 metre derinliğinde hafif tuzlu bir lagündür. Gölün gelgitleri ile oluşan bataklık alan kuşların göç yolu üzerinde çok önemli bir dinlenme ve üreme bölgesi durumundadır. Toplam alanı 15 km 2 olup, koruma statüsüne sahip değildir. DSİ den elde edilen verilere göre Küçükçekmece Gölü nün Sazlıdere Baraj kretine kadar olan bölümü sulak ve bataklık alanları oluşturmaktadır.küçükçekmece Gölü Ramsar Sözleşmesi kriterlerine uygun uluslararası öneme sahip bir sulak alandır. Alan, kışın bahri, karabatak ve gümüşi martı dahil olmak üzere, önemli sayıda (en yüksek 21.273) su kuşu barındırır. Göl aynı zamanda Doğal Hayatı Koruma Derneği ve Birdlife International tarafından Türkiye de belirlenmiş 97 Önemli Kuş Alanı ndan birisidir. Karasu Deresi ve Çakıl Deresi Büyükçekmece Baraj Gölü ne, Sazlıdere, Nazlıdere, Nakkaş Deresi Küçükçekmece Gölü ne; dökülmektedir. IV.2.8. Soğutma suyunun temin edileceği sulardaki Canlı Türleri ve diğer özellikler (Bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları, dalga hareketleri, sıcaklık, derinlik, tuzluluk vb), Ambarlı proje alanı ve yakın çevresinde bulunan ve proje faaliyetlerinden etkilenebilecek olan deniz türlerinden algler, zooplanktonik organizmalar, bentik canlılar ve balıklar hakkında, Prof. Dr. Aydın AKBULUT tarafından hazırlanan ve Ek-19'da verilen "Projenin Deniz Ekosistemine Etkileri ve Hidrobiyoloji Raporu içerisinde detaylı bilgi verilmiştir. Proje alanı, Marmara Denizi'nin kuzey kıyısında bulunmaktadır. İki boğaz ile Karadeniz ve Ege ye açılan bir iç deniz olan Marmara Denizi, su akıntısı açısından oldukça hareketli bir bölge olup, içerdiği canlı türlerinin çoğu neredeyse tüm denizlerimizde bulunabilecek bitki ve hayvanlardan meydana gelmiştir. Tuzluluk ve sıcaklık değişimlerine rahatlıkla adapte olabilen türlerin yer aldığı bu iç deniz, aynı zamanda balık türlerinin göç yolunu oluşturur. Yüzey suları az tuzlu olup, tuzluluk oranı ortalama 20-22 dir. Deniz yüzey sıcaklığı yaz aylarında 24-28ºC arasında değişmektedir. Proje bölgesinde yapılan örnekleme çalışmalarında sucul sistem canlılarının bol ve Türkiye denizlerinde geniş yayılış gösteren taksonlar oldukları görülmüştür. Bununla birlikte planlanan faaliyetin işletme aşamasında sucul sistem üzerinde bir takım etkileri de söz konusudur. Yapımı planlanan faaliyet alanının deniz sahasındaki fiziksel ölçüm değerleri ve genel gözlemlere göre ortamın temiz su özelliğinde olduğu ve biyolojik çeşitliliğinin yüksek olduğunu görülmektedir. Özellikle deniz algleri önemli sayılarda ve bollukta bulunmuşlardır. Teşhisleri gerçekleştirilen algler, zooplanktonik organizmalar, bentik organizmalar ve balıkların tamamı Marmara denizinin yaygın ve bol bulunan türleridir. 34

IV.2.9. Termal ve Jeotermal Su Kaynakları (Bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, debileri, mevcut ve planlanan kullanımları), Söz konusu proje alanına yakın Küçükçekmece fayı, Haramidere fayı ve Büyükçekmece fayı bulunmaktadır. Küçükçekmece fayı, Küçükçekmece gölünün oluşumu ile ilgili bir faydır. Bu fayın kara tarafındaki devamında İstanbul Üniversitesi Avcılar kampüs arazisinin göle bakan yamaçlarında çizgisel yapı izlenmekte, KB ya devamında alüvyon birimler içerisinde kalmaktadır. Haramidere fayının belirteçleri, bina temelleri için açılan temel kazılarında gözlenmektedir. Diğer bir fay ise Büyükçekmece gölünü oluşturan Büyükçekmece fayıdır. Bu fay inceleme alanının güney batısından başlayarak KB yönüne doğru Büyükçekmece gölünün içinden geçerek karaya çıkmakta ve Çatalca ya doğru uzanmaktadır. Bu fayın Çatalca ya doğru olan devamında Paleozoik yaşlı metamorfik birimler ile Oligosene ait birimler yan yana gelmektedir. Bu fayın diğer verisi, Büyükçekmece yerleşim yerinde yapılan su sondajında alüvyon kalınlığı 100 metreye ulaşmış ve sondajda yoğun olarak gaz çıkışı izlenmiştir. Bölgede yapılan su sondajlarında da bu fayların verilerini görmek mümkündür. Su sondajlarında Kırklareli formasyonu Küçükçekmece fayının doğusundaki Yeşilköy dolayında yüzeyden 250-300 m dolayında kesilirken, Küçükçekmece fayı ile Haramidere fayı arasında kalan kesimde Kırklareli formasyonu 700 metreden daha derindedir. Bu kesimden batıya doğru, tekrar Kırklareli formasyonu Haramidere fayı ile Büyükçekmece fayı arasında yüzeyden 300-350 m derinliğe ulaşmaktadır. Büyükçekmece fayının daha batısında ise Kırklareli formasyonu yüzeyde mostra vermektedir. Haramidere ve Kıraç dolayında açılan derin kuyularda sıcak su ile karşılaşılmaktadır. Bu kuyularda yaklaşık 450 metreden sonra sıcaklığı 37 o olan jeotermal sular bulunmaktadır. İstanbul un diğer bölgelerinde görülmeyen bu yüksek jeotermal gradyan, Göller arası bölgede etkin genç tektonizmanın sonucu olarak yorumlanmıştır (Gözübol, 2009). IV.2.10. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ), Proje alanı ve yakın çevresinde ÇED Yönetmeliği Ek-5 te verilen; -09/08/1983 tarihli ve 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3. maddesi uyarınca belirlenen "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları bulunmamaktadır. -04/04/2014 Tarih ve 28962 Sayılı Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği Madde 4'te tanımlanan Sulak Alanlar (Tabii veya suni, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler: Proje alanının batısından Haramidere geçmektedir. 35

-01/07/2003 tarihli ve 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca mülga Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. -Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. - 21/07/1983 tarihli ve 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 Sayılı Kanunun (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. Proje alanında 644Sayılı KHK'nin 13/A maddesi kapsamında doğal sit statüsünde tanımlı alanlar bulunmamaktadır. Ancak; tescilli veya tescile değer tabiat varlığı olması durumunda İstanbul V nolu Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna intikali sağlanacaktır. Proje kapsamında İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü görüşü Ek-22'de sunulmuştur. - 09/08/1983 tarihli ve 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. -23/10/1988 tarihli ve 19968 Sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır. - 3621 Sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlardan değildir. Proje alanı ve yakın çevresinde Turizm Alan ve Merkezleri yer almamaktadır. Proje alanı içerisinde 2863 sayılı yasa kapsamına giren herhangi bir korunması gerekli tescilli kültür varlığı, sit alanı veya koruma alanı bulunmamaktadır. Proje alanında yapılacak çalışmalarda herhangi bir kültür varlığına rastlanılması halinde 2863 sayılı yasanın 4. maddesi gereğince İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne bilgi verilecektir. Proje alanı ve yakın çevresinin Korunan Alanlar haritası Ek-5 de verilmiştir. Proje sahası herhangi bir koruma alanı sınırları içerisinde veya yakınında yer almamaktadır. Bununla birlikte ÇED süreci kapsamında ilgili resmi kurum ve kuruluşlarca belirlenen, güncel veri tabanına işlenen veya onaylanan duyarlı yöreler olması durumunda, gerekli bilgi ve açıklamalar yapılacaktır. 36

IV.2.11. Orman Alanları (Orman alanı miktarları, bu alanlardaki ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri, kapalılığı ve özellikleri, mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, proje alanı orman alanı değil ise proje ve ünitelerinin en yakın orman alanına mesafesi, 1/25.000 ölçekli meşcere haritası), Proje alanı İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde yer almaktadır. Proje alanı orman alanı olmayıp, sahanın tüm mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş ye aittir. Proje alanına en yakın orman mesafesi kuzey yönünde kuş uçuşu 18 km mesafededir. Proje alanı işaretli mescere haritası Ek-7 de sunulmuştur. Proje alanı İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca İşletme Müdürlüğü, Durusu İşletme Şefliği sınırları içerisinde 370 nolu bölmede, mescere tipi Z (tarım arazisi) olarak tanımlanmaktadır. 18 km PROJE ALANI Şekil 7:En Yakın Orman Alanı 37