KURULUM KILAVUZU ED460 Yayın 1.1 03/2014

KURULUM KILAVUZU ED460 Yayın 1.1 03/2014 ELETTRONDATA s.r.l. Via del Canaletto, 77/79-41042 Spezzano di Fiorano (MO) Tel. 0536.1840500 - fax 0536.1840501 Web Site: www.elettrondata.it E-MAIL: genel edata@elettrondata.it teknik technicalinfo@elettrondata.it ticari salesinfo@elettrondata.it say 1 / 19

İÇİNDEKİLER ELETTRONDATA S.r.l. 1 GİRİŞ... 3 1.1... 3 2 KURULUM... 4 2.1 SİLO İÇİNE KURULUM... 4 2.2 ÇIKIŞ AĞZI ALTINDAKURULUM... 7 2.3 BİRDEN FAZLA AĞIZLI SİLO İÇİNE KURULUM... 8 2.4 TAŞIYICI BANT ÜZERİNE KURULUM... 9 2.5 SONDA AÇISI... 10 3 BAĞLANTILAR... 11 3.1 TERMİNAL ED291... 11 3.2 BESLEME... 11 3.3 ANALOG ÇIKIŞ 0-10 V BAĞLANTISI... 12 3.4 ORTALAMADEĞER FONKSİYONU... 12 3.5 VERİ BAĞLANTISI... 13 3.5.1 Bağlantı RS485... 13 3.5.2 Bağlantı RS232... 14 4 KALİBRASYON... 15 4.1 ARAÇ GEREÇ:... 15 4.2 HAZIRLAMA:... 15 4.3 MALZEMEDEN ÖRNEK ALINMASI VE NEMİNİN ÖLÇÜLMESİ... 15 4.4 SONDADA HAFIZAYA ALMA... 17 5 ARIZA ARAMA... 19 say 2 / 19

1 Giriş 1.1 ED460 mikrodalga sonda kum, çakıllı kum ve diğer malzemelerin içerdiği nemi ölçer. Özenli bir okuma sağlamak için sensörün kesinlikle silonun açılma ağızlığının mümkün olduğunca yakınına monte edilmiş olmalıdır ve seramik plaka malzemenin genel akışına takılmış olmalıdır (bakınız Şekil 1.1-1 ). Koruyucu /yönlendirici perde Çakıllı kum vibratörü Şekil 1.1-1 Sondanın silodaki doğru pozisyonu Sensör takıldıktan sonra kalibre edilmelidir (bakınız bölüm 4 ). Kalibrasyon en az altı ayda bir tekrar yapılmalıdır. Malzemede (örneğin içeriğinde, jeolojik yapısında veya ebatında) önemli değişiklikler tespit edilmesi halinde komple bir kalibrasyon yapmak gerekir. say 3 / 19

2 Kurulum 2.1 SİLO İÇİNE KURULUM Sonda koruyucu yönlendirme barası Sondanın pozisyonu Şekil 2.1-1 Silo içinde pozisyonlandırma Sondayı açma kolunun karşısına ve ağızlığın ortasına yerleştiriniz. Sondanın açılmayı engellemediğini kontrol ediniz. Malzemenin gireceği veya birikeceği bir yere yerleştirilmemelidir (bakınız Şekil 2.1-2 ). Sert tabakalı malzemeye çok yakın Şekil 2.1-2 Pozisyonu çok yanda Vibratöre çok yakın Ağızlığın açılma mesafesi içinde Şekil 2.1-3 Pozisyon tarafı yanlış say 4 / 19

Büyük ebatlardaki bir silo içine takılması durumunda malzeme akışının ortasına ulaşmaması halinde montajı bir uzatma borusu kullanarak yapınız. Şekil 2.1-4 Uzatma ile yapılan montaj Seramik levha her ne kadar aşınmaya dayanıklı olsa da, kırılabilir ve bu yüzden darbelerden korunmalıdır. Silo 12 mm'den daha büyük boyda çakıllı kum ile kullanıldığında seramik plaka malzemenin çarpması sonucu kırılmaya maruz kalabilir. Bunu önlemek için bir yönlendirme barası öngörülmelidir (bakınız Şekil 2.1-1 ). Vibratörler olması durumunda sondayı silonun karşı tarafına monte ediniz (bakınız Şekil 2.1-1 ve Şekil 2.1-3 ). Seramik plakanın malzemenin genel akışına, uygun olarak ağızlığın ortasına takılmış olduğunu kontrol ediniz. En iyi pozisyonu belirlemek için malzemenin akışını gözlemleyiniz. say 5 / 19

En uzun çeperin ortasına yerleştiriniz. Tespit plakası tüm metal nesnelerden (örn. silo çeperi veya sac, bakınız Şekil 2.1-5 ) veya malzeme akışı ile karışan nesnelerden en az 150 mm uzak mesafeye yerleştirilmelidir. > 150 mm > 150 mm > 150 mm > 150 mm Şekil 2.1-5 Ağızlığın en uzun çeperin ortasındaki pozisyonu say 6 / 19

2.2 ÇIKIŞ AĞZI ALTINDAKURULUM Şekil 2.2-1 Ağızlığın altına yerleştirme Çok pislikli (toprak, kök, vb.) çakıl olması veya sonda üzerinde tabaka oluşturma eğimi olan çakıl olması durumunda montaj tercihen ağızlığın altına yapılır. Bu montaj gözlemleme ve temizlik avantajı sağlar. Ayrıca, sondanın kendiliğinden temizliği yeterli derecede yapılamaması durumunda plaka temizleme sistemi (örn: kompres hava temizliği) kurulmasına (opsiyonel) olanak tanır. Erişimi olmayan veya çok küçük silolar olması durumunda sonda kurulumu için de bu yol izlenebilir. Kurulum için silo içine montaj yöntemi ile ilgili kurallar geçerlidir: Ağızlığın açılma yönünün karşı tarafına yerleştirilmelidir (bakınız Şekil 2.2-1 ve Şekil 2.1-3 ). Vibratörlerden mümkün olduğunca uzak yere yerleştirilmelidir (sadece destek braketleri ile çakışıyorsa). Malzeme akışının ortasına ve ağızlığın en uzun tarafının ortasına yerleştirilmelidir (bakınız Şekil 2.1-5 ). Metal nesnelerden en az 150 mm uzak mesafeye yerleştirilmeldir. say 7 / 19

2.3 BİRDEN FAZLA AĞIZLI SİLO İÇİNE KURULUM Şekil 2.3-1 Birden fazla ağızlı silo içine montaj Birden fazla ağızlıklı siloya kurulumda her ağızlık için bir sonda montajı yapılması tavsiye edilir, aynı malzemenin birden fazla ağızlıktan çıkması nem oranının da aynı olacağı anlamına gelmez. Yerleştirilmesi ile ilgili olarak tek ağızlıklı montajındaki kurallar geçerlidir (bakınız paragraf 2.1 ). say 8 / 19

2.4 TAŞIYICI BANT ÜZERİNE KURULUM Taşıyıcı bantlar üzerine montajda sonda ile bant arasında en az 25 mm mesafe bırakınız. Plakayı en az 30 'lik bir açıyla yerleştiriniz. En az 150 mm kalınlığa sahip bir malzeme ile minimum dolgu sağlayınız. say 9 / 19

2.5 SONDA AÇISI Sonda, iyi bir okumaya ve aynı zamanda seramik plakanın temizliğine olanak sağlayan malzemenin genel akışına 30 'lik başlangıç açısıyla takılmalıdır (bakınız Şekil 2.5-1 ). Şekil 2.5-1 En iyi okuma açısı Malzemenin birikmesini önlemek için açı çok düz olmamalıdır ( Şekil 2.5-2 ) ve çok az malzemenin "okumasını" önlemek için çok eğik olmamalıdır ( Şekil 2.5-3 ). Şekil 2.5-2 Çok düz pozisyon Şekil 2.5-3 Çok eğik pozisyon Sensör malzeme akışını engellememelidir. say 10 / 19

3 Bağlantılar 3.1 TERMİNAL ED291 Bağlantılar ED291 arayüz terminali kullanılarak yapılır (bakınız Şekil 3.1-1 ). Şekil 3.1-1 Terminal ED291 3.2 BESLEME Sondanın beslemesi 1 (+) ve 2 (-) terminallerinden 24 Vdc ile yapılmalıdır (min. 18V maks. 30V). Kablo iletken örgüsü 7 no.lu klemense bağlanmalıdır (aşağıdaki şekile bakınız). 500mA gücünde bir sigorta ve besleme olduğunu gösteren kırmızı bir LED bulunur. Sigorta maks. 500mA Kırmızı besleme LED ışığı say 11 / 19

3.3 ANALOG ÇIKIŞ 0-10 V BAĞLANTISI Eğer nem sinyal transmisyonu için 0 10 V gerilimindeki analog bağlantısı kullanımı gerekiyorsa pozitif (+) sinyali ED291 bağlantı kutusu üzerindeki 3 no.lu klemense ve negatif sinyali (-) 4 no.lu klemense bağlayınız. 3.4 ORTALAMADEĞER FONKSİYONU Nem değerinin alınması için tavsiye edilen fonksiyondur. Ortalama Start/Stop sinyali seri veri bağlantısı ile veya dijital giriş kullanılarak sağlanabilir. Bu dijital sinyal ED291 bağlantı kutusunun 12 no.lu klemensi ile sonda besleme negatifi arasında NO (normalde açık) temiz kontak ile uygulanmalıdır. Sinyalin seri veriler bağlantısı ile yönetilmesi durumunda 12 no.lu klemese dijital sinyal bağlantısı yapılması gerekmez (start/stop doğrudan otomasyonla yönetilir). say 12 / 19

3.5 VERİ BAĞLANTISI 3.5.1 Bağlantı RS485 RS485 veri bağlantısı aynı zamanda kontrol sisteminin bağlanacağı aynı şebeke kablosu üzerine seri halde 16 sondaya kadar bağlantı yapılmasına olanak sağlar. Birden fazla cihazın seri halde bağlantısı her bir cihaza paralel hat bağlanarak yapılır (sayfa sonundaki örneğe bakınız). İki iç iletkenli bükülmüş minimum 2 x 0,35 mm² iletken örgülü seri hat kablosu güç ve çalıştırma hatlarında mümkün olduğunca uzak mesafeye döşenmelidir. RS485 (ED291 üzerindeki atlama teli, bakınız Şekil 3.5-1 ) ağının ilk ve son cihazlarındaki sonlandırma rezistanslarını özellikle de mesafeler 100 metreyi geçiyorsa her zaman etkinleştiriniz. Bağlantı 6 (+B) klemensi ve 8 (-A) klemensi kullanılarak yapılmalıdır (bakınız Şekil 3.5-1 ). ÖNEMLİ NOT Bu haberleşmenin kullanılması durumunda iki bağlantı arasındaki tutarsızlıkları önlemek için RS232 konektörünün sökülmüş olduğundan emin olunuz (D-SUB 9pinli konektör, bakınız Şekil 3.5-2 ). Sonlandırma etkinleştirme atlama teli Şekil 3.5-1 RS485 Bağlantısı Aşağıdaki örnek birden fazla sonda bağlantısı ile ilgilidir RS232 Dönüştürücü RXTX RXTX Hat RS485 a PC +B -A +B -A Terminal Terminal ED460 1 no.lu cihaz ED460 2 no.lu cihaz say 13 / 19

3.5.2 Bağlantı RS232 Sondayla doğrudan yerel haberleşme sağlamak için RS232'de (PC üzerindeki standart deri) yardımcı veri bağlantısı öngörülmüştür. RS485 veri bağlantısı hatalarını bulmak gerektiğinde yararlıdır. Bağlantı 9 pinli D- SUB konektörü aracılığıyla yapılır (bakınız Şekil 3.5-2 ). ÖNEMLİ NOT: Bu haberleşmenin kullanılması durumunda iki bağlantı arasındaki tutarsızlıkları önlemek için RS485 klemeslerinin sökülmüş olduğundan emin olunuz (6 ve 8 no.lu klemensler, bakınız Şekil 3.5-1 ). Konektör RS232 Şekil 3.5-2 Haberleşme konektörü RS232 say 14 / 19

4 Kalibrasyon Sistemin kalibrasyonunu doğru bir şekilde gerçekleştirmek için aralarında minimum %3-4 nem farkı olan en az iki ayrı malzeme örneği gerekmektedir. 4.1 ARAÇ GEREÇ: Malzeme örneklerini almak için kürek. Örnekleri koymak için kapanabilir kaplar. Örnekleri kurutmadan önce saklanacak sıkıca kapatılabilir dayanıklı plastik torba. Minimum 0,1 g (gramın onda biri) hassasiyeti olan 5 Kg'lik terazi. Kurutma sistemi (elektrik veya mikrodalga tip fırın). Sondaya girilecek kalibrasyon değerlerinin tespit edileceği ve ayarlanacağı TrWin yazılımı. 4.2 HAZIRLAMA: Malzemenin kurutmadan elle alınması sırasında oluşabilecek olası kazaları önlemek koruyucu (yüz ve beden) giysiler giyiniz. Normal kullanım koşullarında denemeler yapınız (örn. otomatik çevrim). Aşırı ıslak (suya doymuş) veya tamamen kuru örnekler kullanmayınız. İsteyerek ıslatılmış veya kurutulmuş örnekleri kullanmayınız. Denemeleri, okunan sonuç gerçek çalışma durumunu yansıtmayacağı için malzemeyi plaka üzerine elle koyarak yapmayınız (bakınız bir önceki madde). Birden fazla ağızlıklı silo olması durumunda her iki ağızdan da malzeme alıp bir ortalama almayınız. Aynı malzemenin birden fazla ağızlıktan çıkması nem oranının da aynı olacağı anlamına gelmeyeceği için her zaman sonda ile doğrudan temas ederek geçen malzemeyi alınız. Nem hesaplamasında, kontrol edilen örnek malzeme miktarı yeterli olmayacağından dolayı özellikle de büyük granülometriye sahip malzemelerin kalibrasyonu için az miktarda malzeme kullanılan araçları (Speedy tipi) kullanmaktan kaçınınız. 4.3 MALZEMEDEN ÖRNEK ALINMASI VE NEMİNİN ÖLÇÜLMESİ 1) Kayıt yazılımını başlatınız (örn. Monitör sayfasında dosya üzerine kaydetme ile TrWin, bakınız kılavuz "ED460 Kullanım Kılavuzu" paragraf 7.4 ). Malzeme akışını başlatınız (mümkün olduğunca normal çalışma sırasında). Kürekle, kaba 3-5 Kg. kadar küçük örnekler alınız. 2) Kayıt yazılımında sonda tarafından algılanan izi kaydediniz. ÖNEMLİ NOT: Grafikten düşen malzemenin homojen bir şekilde gerçekleştiğini (boş değil veya aşırı farklı okuma) kontrol ediniz, aksi halde prosedürü 1. adımdan itibaren tekrarlayınız. 3) Kapta toplanan malzemeyi karıştırınız ve yaklaşık 1 Kg.ını alınız (her işlemden sonra kabı kapatınız). Malzemenin nemini kurutunuz ve hesaplayınız. ÖNEMLİ NOT: Kurutma işlemi sırasında malzemenin kaybolmamasına dikkat ediniz. 4) 3. adımı yaklaşık 1 kg.lık bir başka örnekle tekrarlayınız. say 15 / 19

5) İki örnek arasındaki nem farkı %0,3'den fazla ise iki örnekten birinin kurutma aşaması doğru bir şekilde gerçekleştirilmemiş demektir ve testin tekrar edilmesi gerekmektedir. 3. ve 4. adımları tekrarlayınız. 6) İki örneğin okunan neminin ortalama değerini hafızaya alınız. Nem hesaplaması: %UR= nem içeriği = 100 * ıslak ve kurutulmuş arasındaki ağırlık farkı kurutulmuş malzemenin net ağırlığı (kurutulmuş ağırlık - kap darası) say 16 / 19

4.4 SONDADA HAFIZAYA ALMA Aşağıdaki prosedür kalibrasyon değerlerinin sonda içinde ayarlanmasına olanak sağlar. 1) Monitörden TrWin sayfasından (bakınız kılavuz "ED460 Kullanım Kılavuzu" paragraf 7.4 ) ölçülen "Ortalama Ham" değerini alınız. Sondanın Ortalama Start/Stop sinyali ile yönetilmediğinde malzemenin boşaltılması esnasında ölçülen "Ham" değeri alınız. Sondanın seri olarak bağlanması durumunda (örn. sonda Beton Sisteme bağlı ve TrWin otomatik çevrim sırasında etkin değil) bir sonraki maddeye geçiniz. 2) Sondanın algılanmasını görüntülemek mümkün olmadığında (örn. sonda seri bağlanmış ise) TrWin'nin "Log" sayfasından "Ham" ve "Ortalama Ham" değerlerini almak mümkündür (bakınız kılavuz "ED460 Kullanım Kılavuzu" paragraf 7.5 ). 3) 4.2 ve 4.3 parafında açıklandığı gibi örneklerin içerdiği nemi hesaplayınız. 4) TrWin'in "Kalibrasyon" sayfasından "Malzeme Kalibrasyonu" sayfasına giriniz (bakınız Şekil 4.4-1, Şekil 4.4-2 ve "ED460 Kullanım Kılavuzu" bölüm 7 ). 5) "Tarih" sütununa alınma tarihini, "Ham" sütununa ölçülen ham değeri ve "Nem %" sütununa okunan nem değerini yazınız. "Etkinleştirildi" kutucuğunu seçerek grafikteki değeri etkinleştiriniz. ÖNEMLİ NOT: Puanları her zaman yukarıdan aşağıya en küçükten büyüğe doğru artarak girmeyi hatırlayınız (ham ve nem bir önceki noktadan her zaman daha yüksek olmalıdır). Son olarak sonda içine kalibrasyon verilerinin yazılması için "YAZ" tuşunu kullanınız. Şekil 4.4-1 Kalibrasyon say 17 / 19

Şekil 4.4-2 Malzeme Kalibrasyonu say 18 / 19

5 Arıza arama Aşağıda sondanın kullanımı esnasında meydana gelebilecek bazı problemler sıralanmıştır. Yine de sorun tespit edilemezse ElettronData teknik servisine başvurunuz. Nem okumaları hep aynı veya sıfırda. Malzeme sonda üzerinde bir tabak oluşturmuş olabilir. Sondanın temizliğini kontrol ediniz, gerekirse eğimini arttırınız (maksimum 45 ye getiriniz). Aksi durumda pozisyonunu tekrar ayarlayınız (örn. ağızlığın altındaysa 2.2 paragrafında açıklandığı gibi). Silo boş veya sonda malzeme ile kaplı değil. Sonda üzerinde en az 0,5 m malzeme olup olmadığını kontrol ediniz. Ortalama Start/Stop sinyalinin doğru olarak oluştuğunu kontrol ediniz. Manüel olarak sinyal oluşumunu deneyiniz. Sondanın analog çıkışı veya otomasyon sisteminin analog girişi doğru konfigüre edilmemiş veya arızalı. Konfigürasyonu kontrol ediniz. Otomasyon tarafından nem sinyali çıkışının gerilimini ölçünüz. ED291 terminali ve otomasyon arasındaki kabloları kontrol ediniz. Besleme yok veya doğru değil. Besleme geriliminin doğru olduğunu kontrol ediniz (+18 Vdc'den +30 Vdc'ye). Kabloları kontrol ediniz. Sigortayı ve ED291 terminali üzerindeki kırmızı LED'in doğru bir şekilde yandığını kontrol ediniz (bakınız paragraf 3.2 ). Sonda arızalı. Okuma yüzeyinin üzerine elinizi veya ıslak bir bez koyarak okumayı kontrol ediniz. Sondanın (ham) okuması yaklaşık havada 30'dan el ile veya ıslak bezle kapatıldığında 100'e kadar değişiklik göstermelidir. Çakışan veya düzensiz nem okumaları Malzeme akışı homojen değil. Sondanın algılama yaptığı yüzeyinde yabancı cisimlerin olup olmadığını kontrol ediniz. Kalibrasyonun doğruluğunu kontrol ediniz. Eğer yoksa, ölçülen mevcut neme ilişkin kalibrasyon noktası giriniz. Sonda üzerinde ve malzemenin içinde buzlanma oluşup oluşmadığını kontrol ediniz. Olması halinde yapılan okumalara güvenmeyiniz. Sondanın okuma işlemini malzemenin sürekli akışı sırasında yaptığını ve aralıklı akışı (örn. dökme) sırasında yapmadığını kontrol ediniz. Sondanın hemen yakınlarında radyo frekans kaynaklarının (örn. cep telefonu veya radyolink) olmadığını kontrol ediniz. Olması durumunda en az 5 m uzak mesafeye yerleştiriniz. Sinyal kablolarının (analog, dijital ve serial) iletken örgüsünün topraklamasının doğru yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz. say 19 / 19