.. TÜRK DILI. VE EDEBIYATI



Benzer belgeler
SÖZCÜKTE ANLAM. Gerçek Anlam Yan Anlam Mecaz Anlam Terim Anlam Sözcükler Arasý Anlam Ýliþkileri Anlam Olaylarý Söz Öbeklerinde Anlam

3. Eðitim - Öðrenim ve Saðlýk Kýrsal yörelerde (köylerde) eðitim ve saðlýk

ÝÇÝNDEKÝLER. Diyalog Tamamlama Haftanýn Testi...25

Sami Paþazade Sezai Kedi Öykülerinin En Güzelini Yazdý

þimdi sana iþim düþtü. Uzat bana elini de birlikte çocuklara güzel öyküler yazalým.

Soðaným da kar gibi Elma gibi, nar gibi Kim demiþ acý diye, Cücüðü var bal gibi

SOSYAL BÝLÝMLER 1 TESTÝ (Sos 1)

KÜLTÜR SANAT-MAVÝ KARANFÝL-127

============================================================================

Ali Çolak. Bir Bahçe Düþü

Dersler, ödevler, sýnavlar, kurslar... Dinlence günlerinde bile boþ durmak yoktu. Hafta sonu gelmiþti; ama ona sormalýydý.

Bazen tam da yeni keþfettiðiniz, yeni tanýdýðýnýz zamanda yitirirsiniz güzellikleri.

Eze meze Yýllar geçti geze geze. Neler gördüm neler! Daðlar gördüm yerden biter, gökte yiter. Daðlar gördüm kayalý, kayalarý oyalý.

Rafet El Roman. Amerika. Rafet El Roman. A memo. Burasý New York Amerika. Evler karýþtý bulutlara. Nasýl bir zaman. Nasýl bir yaþam.

ÝÇÝNDEKÝLER TEMA 1. Anlam Bilgisi. Yazým Bilgisi. Dil Bilgisi. SÖZCÜK ANLAMI...15 Gerçek, Yan ve Mecaz Anlam...15 Deyim...15

ÝÇÝNDEKÝLER ANLAM BÝLGÝSÝ...13 YAZIM BÝLGÝSÝ...23 DÝL BÝLGÝSÝ...25 ANLAM BÝLGÝSÝ...27 YAZIM BÝLGÝSÝ...37 DÝL BÝLGÝSÝ...39 ANLAM BÝLGÝSÝ...

BURDURLU HOCA DAN YURT SÖYLENCELERÝ

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

Sezen Aksu 2. Çok Ayýp. Söz - Müzik: Sezen Aksu. Kulaðýma geliyor, atýp tutuyorsun, ileri geri konuþuyorsun aleyhimde. Çok ayýp, çok ayýp.


FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

Örgüt Kültürü. da öðrenmek isteyecektir.

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

Bâlî Paþa Camii. Âbideler Þehri Ýstanbul

AKIL OYUNLARI ŞAMPİYONASI DENİZLİ İLKÖĞRETİM OKULLAR ARASI. Yarı Final 13 Nisan 2010 Final 21 Mayıs 2010

Olmak ya da Olmamak. Cumhuriyetin temel niteliklerine

1. BÖLÜM. 2. Aþaðýdaki þekillerden hangisinin d doðrusuna göre simetriði çizildiðinde, bir düzgün çokgen elde edilir? DD

Taþ fýrýnýn sultaný...

135 yýlý geride býrakan köklü bir mizah dergisi geleneðine sahibiz, ama mizah dergilerimiz

ÝNTES ÝN AYLIK GELENEKSEL TOPLANTISI 01 HAZÝRAN 2001 TARÝHÝNDE ÝSTANBUL DA YAPILDI

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

ve AHLAK BÝLGÝSÝ TESTÝ

BÖLÜM 1. İLETİŞİM, ANLAMA VE DEĞERLENDİRME (30 puan) Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. MUTLULUK HİKAYESİ


interview INTERVIEW Ernst WELTEKE Haziran 99

RAKAM ÇALIŞMASI 1 İÇİN SOL SERÇE PARMAĞIMIZI KULLANALIM. AŞAĞIDAKİ SATIRLARI 10'AR DEFA YAZALIM.

Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan

Ferit Edgü YARALI ZAMAN BÝR DOÐU YOLCULUÐUNDAN NOTLAR

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ

TARSUS DA BİR GÜN...BELKİ DE İKİ... Adanalılar...Mersinliler...Gaziantep, Hatay ve Osmaniyeliler...Türkiye nin gezmeyi sever insanları...

A t t i l â Þ e n k o n

ÝÇÝNDEKÝLER. 1. ÜNÝTE Vücudumuzdaki Sistemler SÝNDÝRÝM SÝSTEMÝ Ölçme ve Deðerlendirme Kazaným Deðerlendirme Testi

ÖYKÜLERİ Yayın no: 170 ADALET VE CESARET ÖYKÜLERİ

2005/2006 Sezonu Yeþeren Kabare Türk Tiyatrosu 7.Türk Dünyasý Tiyatro Ödülleri

OSMANLICA öğrenmek isteyenlere kaynaklar

Yücel Terkanlýoðlu. HTML clipboard. Yaþamadýklarýndýr Dünyan! Uykuyla geçirdiðim her an, Benim için yitik bir zaman. Rüyayla devirdiðim kazan,


Motivated SİZE İLHAM VERECEK BİR DERGİ

Kimler aptal olarak kabul edilir? Sanki bunu herkes biliyormuþ gibi ama bundan ne

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

> > ADAM - Yalnız... Şeyi anlamadım : ADAMIN ismi Ahmet değil ama biz şimdilik

T.C. İSTANBUL 13. AĞIR CEZA MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI (T.M.K. 10. MADDE İLE YETKİLİ) TUTANAK

EKONOMÝDE GELÝÞMELER

MERAKLI KİTAPLAR Kavramlar

Batı Karadeniz Gezi Programı Safranbolu, Kastamonu, Amasya, Samsun Kasım 2013

FOTOÐRAFLAR VE TAZÝYE DEFTERÝ

Dr. Ercan YAVUZ Türk Tabipleri Birliði SSK Kolu Çalýþaný Ýþyeri Hekimi

Her þeyin azý karar çoðu zarar derler. Ahmet Arif'in dizelerindeki gibi "Zemheri de uzadýkça uzadý"

TMMOB DANIÞMA KURULU 2. TOPLANTISI YAPILDI

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

Kullanım kılavuzunuz AEG-ELECTROLUX EOB3612X EU R05

Hazırlayan: Saide Nur Dikmen

Haberler / News. Dizin / Index. Hayýrsever iþ adamýndan

Kraliçe Lob'un maiyetiyle birlikte yaptýðý geçit törenini izlemek için çýkýn dýþarýya!

5. SINIF 1. BÖLÜM: HER BÝR DOÐRU CEVAP 1 PUAN DEÐERÝNDEDÝR.

Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı

4. 4,25 ondalýk sayýsý aþaðýdakilerden hangisine

============================================================================

Yýllarca Yollarca Þampiyon

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2006

Yaz l Bas n n Gelece i

Ýstanbul hastanelerinde GREV!

ali hikmet ÞEYTAN UÇURTMASI

1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?


A NADOLU I SUZU Y ILLIK R APOR. isuzu ANADOLU GRUBU

ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΙΓΡΤΜΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΠΟΓΔΤΜΑΣΙΝΩΝ ΚΑΙ ΒΡΑΓΙΝΩΝ ΔΠΙΜΟΡΦΩΣΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΩΝ ΚΡΑΣΙΚΑ ΙΝΣΙΣΟΤΣΑ ΔΠΙΜΟΡΦΩΗ

ABD'DE ÝÞ SAÐLIÐININ YÜKSELÝÞ VE DÜÞÜÞÜ*

Saðlýk çalýþanlarý GöREV'de

haber TMMOB ESKÝÞEHÝR KENT SEMPOZYUMU GERÇEKLEÞTÝRÝLDÝ Türk Mühendis ve Mimar Odalarý Birliði Eskiþehir Ýl

ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάθηµα : ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ II ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΝ

mmo bülteni þubat 2005/sayý 81 doðalgaz temin ve tüketim politikalarý raporu da basýn mensuplarýna daðýtýlmýþtýr.

FEN BÝLÝMLERÝ DERSHANESÝ

Bettina Knab Tel: / Þu anda çocuðunuzla tedavi için hastanede bulunuyorsunuz. Bu elbette sizin ve aileniz için kolay bir durum deðil.

ANKARA ÜNİVERSİTESİ GELİŞTİRME VAKFI OKULLARI ÖZEL LİSESİ ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM 11-A SINIFI MF GRUBU DİL VE ANLATIM DERSİ I

Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat Kültür - Sanat

Ýmece Evi. Ziyaret-2016

Şimdi noktalama işaretlerinin neler olduğunu ayrıntılarıyla görelim. Anlamca tamamlanmış cümlelerin sonunda kullanılır.

KLÜ DEN SAGLIK OKURYAZARLIGI EGITIM SEMINERI

ŞİİR, HİKÂYE, MAKALE. Ekim 2013 Sayı 1. Yazar; HARUN ŞEN

AHIRIN İÇİNDEKİ SARAY 300 Ispartalı filmini hatırladınız mı?

HALFETİ Yİ GEZDİĞİNİZDE SAŞIRACAKSINIZ! Şaşırarak gezdim Halfeti yi. Abdullah Öcalan ın doğduğu yer olan Halfeti ye, Acaba güvenli mi?

BAÐCILAR BELEDÝYESÝ KÜLTÜR YAYINLARI DÝZÝSÝ NO:90

Yahya Kemal Beyatlı 100. Yıl İlkokulu Gazetesi. Okulumuzdan Haberler

Çocuklar için Kutsal Kitap. sunar. Pavlus un. Seyahatleri

ΣΔΛΙΚΔ ΔΝΙΑΙΔ ΓΡΑΠΣΔ ΔΞΔΣΑΔΙ. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 ώρες ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24 Μαΐοσ 2011 ΣΟ ΔΞΔΣΑΣΙΚΟ ΓΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΣΔΛΔΙΣΑΙ ΑΠΟ 8 (ΟΚΣΩ) ΔΛΙΓΔ. Τπογραφή καθηγητή:

TATÍLDE. Biz, Ísveç`in Stockholm kentinde oturuyoruz. Yılın bir ayını Türkiye`de izin yaparak geçiririz.

İSTİKLÂL MARŞI'MIZ. Her milletin bir milli marşı var fakat bizimkisi ayrı. Bizimkisi İstiklal Marşıdır, başka yazılamaz gayrı.

ÜCRETLÝ EMEK VE SERMAYE ÜCRET, ÝYAT VE KÂR

Transkript:

EK-DEVLET OLGUNLUK SINAVI Deðerlendirme Bölumü.. TÜRK DILI. VE EDEBIYATI Adayýn Adý ve Soyadý Testin Çözme Süresi: 240 dakika 19 Nisan, 2006 yýlý KAZANILAN PUAN SAYISI ADAY ÝÇÝN AÇIKLAMALAR - YÖNERGE Eðitimi Geliþtirme Dairesi DEÐERLENDIRME BÖLÜMU Önergeyi dikkatlýca oku! Gözden hiçbir þey kaçýrma! Test görevlisi izin vermeden önce sayfalarý çevirme ve testin çözümüne baþlama. Testte çözülmesi gereken ödevler vardýr. Ödevlerin cevaplandýrma biçimi: - Çoktan seçmeli ödevlerdei önüdendeki doðru olan harfýn çevrelenmesi; - Sorularda tamamlanmasý gereken yerlerin tamamlanmasý, doldurulmasý; - Metinlerden alýnmýþ bölümlerin altlarýnýn çizilmesi (kelime, kelime gruplerý; cimleler, paragraflar). Sorularý cevaplarker kullanacaðýn dil ve imlâya dikkat etmelisin! Okunaklý yaz. Okunaklý olmayan cevaplar, düzeltmeler ve gerekeninden fazla seçenek cevaplardan çevrelemiþ olursan eðer sýfýr (0) puanla deðerlendirilecektir. Yalnýz tükkenmez kalem kullanmalýsýn (yazmalýsýn). Kurþunkalemle yazýlan cevaplar sýfýr (0) puanla deðerlendirilecektir. Her ödevin yanýnda tam cevaplarýn puanlarý verilmiþtir. Baþarýlar diliyoruz! BRO 2006

BOÞ SAYFA 3

1 Aþaðýda bir deneme yazýsý yazýnýz. Konu: Affetmek bir erdemliktir (büyüklüktür) (Konu ile ilgili kulanacaðýnýz kelime sayýsý 200-250 olmalýdýr). 11 puan 4

dil metnin kompozisyonu konunun kavranmasý sunma Ödev için toplam puan 1: 5

2 Konkurla ilgili belirlenmiþ þartlarý okuduktan sonra 80-100 kelimelik biyografini yaz. 8 puan Biyografinde ad ve soyadýn dýþýnda kendinle ilgili bütün bilgileri belirt. Makedonya Cumhuriyeti Eðitim ve Bilim Bakanlýðý Ortaokul ve üniversitelerde okuyan üstün yetenekli öðrencilere burs verilir KONKUR Eðitim ve Bilim Bakanlýðý 2004/2005 okuma yýlý için ortaokul ve üniversitelerde okuyan üstün yetenekli öðrencilere burs vermektedir. Konkura katýlmak için gereken þartlar: - En az 2 okuma yýlýnda pek iyi baþarý göstermiþ olmasý; - Cumhuriyet yarýþmalarýnda ilk üç yerden birini kazanmýþ olmasý; - Okuduðu okulda devamlý öðrenci olmasý; Gereken Evraklar: - Þahadetname (onaylanmýþ kopyalarý) veya üniversite karnesi (indeks); - Biyografya - Dilekçe / Baþvuru formu - Doðum kâðýdý - Uyrukluk belgesi Konkur, yazýlý basýnda yayýmlandýktan sonra 9 gün sürecek. Ýrtibat içi telefon No. 02 3115790 6

dil metnin kompozisyonu konunun kavranmasý Ödev için toplam puan 2: 7

3 Okulunuzda etkin bir ekoloji kolu (seksiyonu) faaliyet göstermektedir. Yýllýk programýnýzda en önemli etkinliklerin tanýtýmý yapýlacaðýna dair etkinlikler öngörmüþsünüz. Bu tanýtým ile ilgili bir davetiye yaz. Davetiye 30-40 kelimelik olmalýdýr. 6 puan dil metnin kompozisyonu Ödev için toplam puan 3: 8

4 Aþaðýdaki kelimelerden hangisi çekim eki almýþtýr? A. verimli B. bardaða C. atýþ D. üzgün 1 puan 5 "Arkadaþým hala dediði Nur tezye, hala gurbetten dönmedi" 1 puan 3 4 5 6 7 8 Yukarýdaki tümcenin hangi kelimesinde imlâ hatasý vardýr? - ci kelimede. 6 Aþaðýdaki kelimelerden hangisi, yapý bakýmýndan diðerlerinden farklýdýr? A. fýrça B. boyacý C. renkli D. kireçsiz 1 puan 7 "Yolcu otobüsü durakta durdu." Tümcesinde kaç kelime yapým eki almýþtýr? A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 1 puan 8 Aþaðýda verilen boþ yerde yapýlarýna göre tümce türlerini yaz: a) b) 1 puan c) 9 Aþaðýdaki tümcelerden hangisi ünlem tümcesidir? A. Çok zevksiz!.. B. Öyle yoruldum ki!.. C. Ne güzel!.. D. Hepsi 1 puan 9

10 Aþaðýdaki þýklardan hangisi olumsuz tümcedir? A. Ýki gündür sular akmýyor. B. Ýki gündür durmadan aðlýyor. C. Ýki gündür durmadan yolculuk yapýyor. D. Hepsi 1 puan 11 Arkadaþýn Güney Amerika kýtasýnda Patagonya diye bir yerin olduðunu söyledi. Bununla ilgili daha fazla bilgi edinmek için hangi kaynaða baþvurmalýsýn? A. Açýklamalý sözlük B. Antropoloji sözlük C. Ansiklopedi 1 puan 12 "Etekleri zil çalýmak" veya "Küplere binmek" kelime ya da kelime gruplarý birer deyimdir. Bilmediðimiz ya da anlamadýðýmýz bu gibi sözlerin anlamýný bulmak için, hangi sözlüðe baþvururuz? 1 puan 13 Sanatçýsý bilinen Halk Edebiyatý iki bölümde toplanabilir (adlarýný yaz!). 1 puan a) b) 14 Koçaklama (bir bölüm) Ok atýlýr kalasýndan Hak saklanýr belasýndan Köroðlu'nun nârasýndan Daðlar gümbür gümbürlerin 1 puan Yukarýdaki okuduðunuz koçaklama örneðinde, vezini tanýmla (hangi vezin kullanýlmýþtýr)? A. Aruz B. Serbest C. Hece 15 Þairler kendi ya da takma adlarýný hangi dörtlükte yazarlar? 1 puan 10

16 Ölülerin ardýndan söylenen þiirlere aðýt denir. 3 puan Alp Er Tunga öldü mü Issýz ajun kaldý mý Ödlek öçin aldý mý Emdi yürek yýrtýlýr. (1) Okuduðunuz aðýt kime adanmýþtýr? (2) Ýslam Öncesi Türk Edebiyatý'nda bu tür eserlere ne denilmiþtir? (3) Okuduðunuz bu dörtlük, "Divan-ý Lügat-it Türk" adlý eserden alýnmýþtýr. Bu eseri kim yazmýþtýr? A. Yusuf Has Hacib B. Kâþgarlý Mahmud C. Ali Þir Nevai Ödev için toplam puan 16: 11

17 Divan Edebiyatýnýn baþlýca 4 özelliði var - Onlar hangileridir? 3 puan (1) Klasik þiirimizde aþaðýdakilerden hangi nazým þekli dörtlüklerle yazýlmaz? A. Tuyug B. Þarký C. Rubai D. Mesnevi (2) Divan Edebiyatýnýn en yaygýn eser türü gazeldir. Gazellerde þairler genellikle doða ve konularýný iþlemiþlerdir? (3) Gazel kaç beyitten oluþabilir? A. En az 5 en çok 15 beyitten B. En az 10 en çok 15 beyitten C. En az 15 en çok 20 beyitten D. Böyle bir kural yoktur Ödev için toplam puan 17: 12

18 Okuyacaðýnýz gazel, Divan Edebiyatinin en büyük þairlerinden biri olan Nedim'den alýnmýþtýr. 6 puan GAZEL Haddeden geçmiþ nezaket yâl ü hâl olmuþ sana Mey süzülmüþ þiþeden nuhsâr- ý al olmuþ sana...... Son ne caným mestisin âyâ kimin hayrânýsýn Kendin aldýrdýn gönül n'oldun ne hâl etmiþ sana.... Yok bu þehr içre senin vasfettiðin diller Nedim Bir peri- sûret görünmüþ bir hayâl olmuþ sana. (1) Ýki dizeden oluþan bu nazým birimlerine ne denir? A. Mýsra B. Beyit C. Kýta (2) Kafiyeler, mýsra sonlarýndaki "olmuþ sana" redifinden önce yer almaktadýr. Gazeldeki kafiye örgüsünü, kafiyeyi bulduktan sonra açýklayalým. (Parantez içinde gereken harfý yaz) hâl ( ) al ( ) x ( ) hâl ( ) x ( ) hayal ( ) (3) Þiirin birinci beytine ne denir? (4) Þiirin son bölümünde þair adýný yazmýþtýr. Bu bölüme ne ad veririlir? (5) Nedim, hangi devrin þairi olarak bilinir? (6) Divan edebi eserleri aruz vezni ile yazýlmýþtýr. Aruz vezni neye denir? A. Mýsralardaki kelimelerin uzunluk ve kýsalýðýna dayanan ölçü birimi B. Mýsralardaki hecelerin uzunluk ve kýsalýðýna dayanan ölçü birimi C. Her ikiside doðru Ödev için toplam puan 18: 13

19 Aþaðýdaki parça "Yaban" romanýndan alýnmýþtýr. Parçayý iyice okuduktan sonra istenilen sorulara cevap ver! 6 puan YABAN Ve tepeler... Ve tepeler, birer urdur. Ve bütün ufkun çevrelediði âlem, ancak, bu ýztýrap manzarasý ile canlý görünür. Boþ ve lüzumsuz fezâ içinde, hiçbir kuþun geçtiðini görmedim. (...) Bazý, çayýn kýyýsýnda tek baþýma otururken, etrafýmýz bitmez tükenmez boþluðu beni o kdar ürkütüyordu ki, "Ýmdat! Ýmdat!" diye baðýrmaktan kendimi güç zaptediyorum. Ve deniz tutmuþ bir adam gibi, gözlerimi kapayýp, sendelye sendeleye köye dönüyorum. Lâkin, bu köy, bir çöl ortasýnda bir konak kadar bile yüreðime emniyet vermiyor. Bir konak, mesafe içinde bir hareket gösterir. Bugün burada iseniz, yarýn bir vâhanýn kenarýna eriþeceksinizdir, öbür gün bir büyük nehrin sularý sizi karþýlayacaktýr. Halbuki, Orta- Anadolu'da bir köy, donmuþ bir konaktýr. Burada mesafe sizi yutmuþtur. Siz, mesafe içinde, dehþetten donmuþsunuzdur. Hakikaten, bir eski "Hitit" harabesine benzeyen bu köyde insanlarýn, toprak altýndan henüz çýkarýlmýþ kýrýk dökük heykellerden farký ne?(...) Salih Aða, köyün en zengin adamlarýndan biridir. Lâkin, kýlýk kýyafeti itibariyle bir dilenciden hiç farký yoktur. Kýþýn en soðuk günlerinde bile onun çorap giydiðini hatýrlamýyorum. Ökçesi basýk bir yemenin içinde, kara ve çatlak topuklu ayaklarý, ellerinden ziyade ortadadýr,... Rahat mýdýr? Sinirli midir? Bir arazi meselesinde, köylülerden birine bir oyun oynamak üzere midir? Bir iþde kazanmýþ mýdýr? Kaybý var mýdýr? Sizin hakkýnýzda ne düþünüyor? Bunlarý anlamak için hemen ayaklarýna bakýnýz. Eðer bunlardan birinin baþparmaðý ovulmakta ise, Salih Aða'nýn caný mutlaka bir þeye sýkýlmýþ demektir. Eðer bunlardan biri, ayakkabýyý, parmaklarýnýn ucunda hafif hafif oynatmakta ise, biliniz ki, keyfi yerindedir. Çýplak tabanlarýný sizin yüzünüze doðru uzatýyor ve hareketsiz duruyorsa, emin olunuz ki, yeni gasp ettiði bir lokmanýn hazým devresini geçirmektedir. Fakat, sizin hakkýnýzda bir fesat kurmakla meþgulse, bu ayaklar, iki büklüm, onun altýnda saklýdýr. (...) Buraya geldiðimin bilmem kaçýncý haftasý idi, Mehmet Ali'ye sordum: - Kadýnlarýnýz niçin yalnýz benden kaçýyorlar? - Yabansýn da ondan, beyim. Bu "yaban" sýfatý beni önce çok kýzdýrdý. Fakat sonra anladým ki, Anadolu'lular, Anadolu köylüleri, týpký kadîm Yunanlýlarýn kendilerinden baþkasýna "barbar" lâkabýn vermesi gibi, her yabancýya "yaban" diyorlar. Bir gün... bir gün onlara ispat edebilecek miyim ki, ben bir "yaban" deðilim; benim damarlarýmdaki kan onlarýn damarlarýnda iþleyen kandýr; ayný dili söylemekteyiz, ayný tarihi ve coðrafi yollardan hep birlikte gelmiþizdir. ispat edebilecek miyim ki, ayný Allahýn kuluyuz; ayný siyasi mukadderât, ayný içtimaî baðlar, bizi kardeþlik, evlâtlýk, analýk, babalýk fevkinde bir yaknlýkla birbirimize baðlamýþtýr.(...) Gün geçtikçe daha iyi anlýyorum: Türk "intellektüel"i, Türk okumuþu, Türk ülkesi denilen bu engin ve ýssýz dünya içinde bir garip münzevidir. (...) Her memleketin köylüsüyle okumuþ yazmýþ zümresi arasýnda ayný derin uçurum mevcut mudur? Bilmiyorum. Fakat, mektep görmüþ bir Ýstanbul çocuðu ile bir Anadolu köylüsü arasýndaki fark, bir Londra'lý Ýngiliz'le bir Pençap Hintli arasýndaki farktan daha büyüktür. Bunu yazarken elim titriyor. (...) 14

(1) Bu romanýn içeriðine bakýlýrsa, roman hangi döneme aittir? A. Türk Kurtuluþ Savaþý yýllarýný anlatan dönem B. Cumhuriyet dönemi C. Osmanlý saltanatý dönemi (2) Romanda kullanýlan dil nasýldýr? A. Sade B. Yabancý kelimelerle yüklü C. Halk dili (3) Roman kahramaný olan Ahmet Celal'e köylüler neden ona "Yaban" diyorlarlarmýþ? (4) "Yaban" romanýn yazarý hangi edebiyat topluluðuna aittir? A. Servet-i Fünun B. Tanzimat C. Fecr-i Âti (5) "Yaban" kelimesini, Yunanlýlar hangi kelime ile ifade ederlermiþ? (6) Ýþlenilen kunusuna göre bu roman ne tür bir romandýr? A. Macera romaný B. Köy romaný C. Aþk romaný Ödev için toplam puan 19: 15

20 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 6 puan YEL DEÐÝRMENLERÝ (Don Kiþot'un eserinden bir alýntý) "Don Kiþot otuz, kýrk kadar yel deðirmeni gördü ve silahþörüne bakarak: - Dostum, dedi, talih tahminlerimizi gerçekleþtiriyor. Þu karþýdaki müthiþ devleri görüyor musun? Otuzdan fazladýr. Ne olursa olsun bu maðrur düþmanlara hücum edeceðim. Býrakacaklarý þeyler bizim ilk servetimiz olacaktýr. Sanço: - Hangi devler? Dedi. - Belki iki fersah uzaklýkta, kocaman kollarý olan þu gördüðün devler. - Fakat efendim, dikkat buyurunuz; onlar yel deðirmeni. Sizin kol dediðiniz þeyler de kanatlarý. - Ah, zavallý dostum, ki sen macera hususunda henüz tecrübe sahibi deðilsin. Bunlar devdir, ben bilirim. Korkuyorsun uzaklaþ. Ben bu gayrimüsevi ve tehlikeli mücadeleye giriþtiðim sýrada sen bir tarafa çekil, dua et. Þövalye böyle söyleyerek beygirini sürdü. Bunlarýn dev deðil, yel deðirmeni olduklarýný haykýrmaktan helâk olan zavallý Sanço'yu dinlemiyordu. Deðirmenlere yaklaþtýðý halde fikrini de deðiþtirmiyordu. - Bekleyin beni, bekleyin alçak haydutlar, diyordu. Size tek baþýna bir þövalye hücum ediyor. Tam o sýrada biraz rüzgâr çýktý ve kanatlar dönmeye baþladý. Don Kiþot devam etti. - Ne yapsanýz nafile, dev Briaree'den (Briare) fazla kol sallasanýz, canýnýz yine hafifleyemez. Bunu söyledikten sonra kalkanýný öptü ve canýný Dülsine'ye emanet ederek, mýzrak elde, ilk deðirmenin kanadýna saldýrdý. Kanat, onu da, beygirini de havaya kaldýrýp birbirinden yirmi adým mesafe ile uzaklara fýrlattý. Sanço, eþeðini alabildiðine sürüp imdada koþuyordu. Þövalye öyle þiddetle düþmüþtü ki, Sanço, efendisini yerden kaldýrmakta güçlük çekti. - Allah yardýmcýn olsun! Dedi Bunlar yel deðirmenleridir diye bir saattir haykýrýp duruyorum. Ýnsanýn kafasýnda baþka yel deðirmenleri de bulunmalýdýr ki, bunu görür görmez anlamalýsýn. Kahramanýmýz: Kâfi! Kâfi! Dedi. Ýnsan, talihin cilvelerine esir olduðunu en ziyade harp mesleðinden anlar. Bilhassa düþman, kütüphanemi çalan o korkunç sihirbaz Freston olursa. Þimdi yaptýðý marifeti pekâlâ anlýyorsun. Elimden devleri yenmek þerefini gasbetmek için onlarý deðirmene tahvil (transver) etti. Ya sabýr! Sonunda, elbette kýlýcým onun desisesini (numara, hile) altedecek. Sanço: - Ýnþallah dedikten sonra þövalyeyi ayaða kaldýrdý koþtu, omzu yayý yarýya yerinden oynayan Rossinante'yi (Rosinant) de kaldýrdý." 16

(1) Bu alýntý ne ifade etmektedir? A. Bir olayýn tasviri B. Bir kiþinin tasviri C. Bir yerin tasviri (2) Servantes, Don Kiþot kiþiliðine neyi katmaktadýr? A. Dalgýnlýk, kendini beðenmiþlik B. Korkaklýk, suskunluk C. Aþýk olmak, çaresizlik (3) Don Kiþot eserde ne arzulamaktadýr? A. Zenginlere karþý savaþmak ve zengin olmak B. Toplumdaki haksýzlýklarý ortadan kaldýrmak ve tanýnmýþ biri olmak C. Doðaya karþý gelmek (4) Eserdeki yel deðirmenleri neyi sembolize etmektedir? (5) Romandaki Don Kiþot kiþiliðinin antipotlarý (tersi) hangi kahramanlardýr? (6) Avrupanýn en önemli romanlarý arasýnda yer almasýnýn temel düþüncesi nedir? A. Dalgýnlýk, kendini beðenmiþlik B. Korkaklýk, suskunluk C. Aþýk olmak, çaresizlik Ödev için toplam puan 20: 17

21 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 5 puan HAMLET (William Shakespeare'nin eserinden bir alýntý) Laertes: Hamlet: Horatio: Hamlet: Osrik: Hamlet: Horatio: (Kral ölür) Cezasýný hak etti. Kendi hazýrladýðý zehirdi. Gel birbirimizi affedelim, soylu Hamlet: Ne benimle babamýn ölümü senin baþýna uðrasýn ne de seninki benim baþýma! Tanrý o günah iþlemediðini bilsin!ben de ardýndan geliyorum. Artýk bittim Horatio. Talihsiz kraliçe, elveda! Bu felaket karþýsýnda rengi atýp titreyen, bu oyunun dilsiz oyuncularý seyircileri olan sizler: zaman olsaydý Bu korkunç zaptiye bir tuttu mu aman vermyor. Ah, size öyle þeyler anlatýrdým ki Ama zararý yok, kalsýn. Bittim artýk Horatýo. Sen sað kalýyorsun. Kuþkusu olanlara beni de davamý da olduðu gibi anlat. Aklýnýza böyle bir þey getirmeyin. Ben Danimarkalý olmaktan çok eski Romalýlardaným. Bakýn burada o içkiden biraz daha var. Yiðit olduðunu göster, o kupayý bana ver. Býrak, alacaðým diyorum. Ah, iyi yürekli Horatio, her þey böyle bilinmeden kalýrsa düþünsene arkamdan adýmý ne kötü anlarlar! Eðer beni biraz sevdinse cennete kavuþmakta biraz geç kal; bu mihnet (sýkýntý, üzüntü) dünyasýnda acý çekmeye devam edip yaþa ki hikâyemi anlatasýn. (Uzaktan uzaða askerlerin geçtiði duyulur. Ýçeriden top atýlýr.) Bu savaþ gürültüsü de ne oluyor? Lehistan'dan zaferle dönen genç Fortinbaras bu asker selamýný Ýngiliz elçisine veriyor. Ah ölüyorum Horatio; zehrin kuvveti can býrakmadý bende. Ömrüm, Ýngiltere'den gelen haberleri duymaya yetmeyecek. Seçimin Fortinbras üzerinde kalacaðý içime doðuyor. Ölürken oyumu ona veriyorum. Bunu kendisine söyle. Beni böyle davranmaya zorlayan irili faklý bütün olaylarý da anlat. Geriye söz kalmýyor. (Ölür.) Soylu bir yürek atmaz oldu! Sevgili hükümdar oðlu, gecen hayýr olsun. Sürü sürü melekler, dnleneceðin yere ilâhiler söyleyerek götürsün seni. Davullar neden bu tarafa doðru geliyor?) (Ýçeriden askerlerin ayak sesleri duyulur. Davullar, bayraklarla Fortinbras ve Ýngliz elçileri, arkalarýndan da hizmetkârlar girerler.) Fortinbras: Nerede bu manzara? Horatio: Fortinbras: Görmek istediðiniz nedir? Eðer üzüntü ya da þaþkýnlýk duyulacak bir þeyse daha fazla aramayýn. Bu ölü yýðýný aman nedir bilmemiþ. Ey gururlu ölüm, sonsuz hücrende ne türlü bir þölen hazýrlýyorsun ki böyle bir vuruþta kanlýcasýna bunca soyluyu yerle bir ettin? Birinci elçi: Manzara acýklý. Ýngiltere' den aldýðýmýz görevi yerine getirmek için geç kaldýk. Bizi dinlemesi gereken kulaklar duymaz olmuþ. Emrinin yerine getirildiðini, Rosencrantz ile Guildenstern'in öldüðünü söyleyecektik. Þimdi artýk kimin aðzýndan teþekkür bekleyeceðiz? 18

(1) Eserdeki olaylar nerede olagelmektedir? A. Danimarka da B. Ýspanya da C. Ýngiltere de (2) Hamlet ile Horatio arasýndaki diyalogun konusu (temasý) nedir? A. Hamlet'in son sözleri B. Horatio'nun kahramanlýðý C. Birinci elçiye gösterilen minnetarlýk (3) Metinden Hamlet'in üç özelliðini belirt: (4) Shakespeare hangi edebî akýmýna düþmektedir? A. Realizm B. Hümanizm ve rönesans C. Romantizm (5) Bu yazarýn ait olduðu edebî akýmýnýn en önemli özellikleri nelerdir? En az üç tanesini yaz: Ödev için toplam puan 21: 19

22 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 6 puan 10 YIL 1. Geçen hafta ünlü Web sitesi (sayfasý) olan Yahoo kuruluþunun 10- cu yýldönümünü kutladý. Kurucusu olan Ceri Yang ve Deyvid Filo daha talebe yýllarýnda iken bilgilerin bir listesini yapma tutkusu kazanç getiren bir iþ haline geldi. Bu sitenin (sayfanýn) aþlamasýndan hemen sonra dot.com iþinin ilerleyiþinden iyice yararlandýlar ve kýsa bir süre içinde milyarder oldular. 2. Þirketin temelleri her zaman kârlý temeller üzerine inþa edilmiþtir (oturtulmuþtur). Yang'ýn Associated Press haber ajansýna verdiði demeçte, þirketin kârý olmadýðý zaman "felaket" diyor. Bu 10 yýl zarfýnda kazanýlan bu paralarýn büyük bir kýsmý þirketin çalýþma yerlerinin güzelleþtirilmesi yerine þirketin geliþmesi için harcanmaktadýr. Yahoo, 50 kiþilik küçük bir þirketten bugün 600 kiþilik dev bir þirket haline gelmiþ bulunduðu halde, bu þartlar altýnda bile, burada çalýþanlarýn her biri þirkete ve iþine adamalýdýr. Þirketin yemekhanesinde rakip þirketi olan Google'da olduðu gibi bedava yemek servis yapýlmamaktadýr. 3. Filo, Yahoo'un 2.8 milyar dolarlýk sermayesinin halen %6.4 hissesine sahiptir.yang, bu yýl kendi hissesinin bir kýsmýný satarak þimdi yalnýz 2.1 miyar dolar ya da %4.8 ' lik kýsmýna sahiptir. 4. Yahoo, her gün bu Web sitesinin e-postasýndan, ticaret, haber, eðlence, iþ arama, hava raporu veya internete girip de bir þeyler arama amacýyla giren 345 milyon sýralý kullanýcýsý yanýnda 165 milyon kayýtlý kullanýcýsý vardýr. 5. Filo, "10 yýl önce baþladýðýmýz zaman, hayatta kalabilme mücadelemizi yaparken insanlar bize hiç bir türlü yardým sunmadýlar." dedi ve sözüne devam ederek "Çok büyük rekabet vardý, her zaman olduðu gibi, fakat þimdi zirveye ulaþtýk ve bundan sonraki baþarý bizlere baðlýdýr. 6. Yang ve Filo, Stenford Üniversitesi nde daha talebe iken bilgi katalogunu hazýrlarken bir çok bilgilerin baðlama ve aramasý ile baþlayan bu iþe baþlamýþ oldular. Bu bir tutkuydu taa ki listeler büyüyünceye kadar. Bundan sonra geliþenler tarihe geçmiþ bulunmaktadýr. 20

(1) Hayatýn hangi döneminde Web sitesini (sayfasýný) kurdular? (2) Yang ve Filo ne gibi iþ yapmaktadýrlar? (3) Yang Associated press haber ajansýna verdiði demeçte neden bahsetmektedir? A. Kayýplardan B. Üretimden C. Kârdan (4) Kârýn en büyük bölümünü ne için kullanmaktadýrlar? A. Yeni ürünlerin geliþtirilmesi için B. Birolarýn dekorasyonlarý için C. Yeni ürünlerin geliþtirilmesi ve birolarýn dekorasyonlarý için (5) Yang, Yahoo'nun bir dev olduðunu söylemektedir. Niye böyle düþünmektedir? A. Çok sayýda çalýþanlarýn olduðu için B. Çok sayýda sayfalarýn olduðu için C. Çok sayýda hizmetin olduðu için (6) Yahoo, Google'dan neye göre farklýlýk göstermektedir? A. Daha az mesai ve ücretsiz (parasýz, para vermeden) yemek yok B. Daha çok ödenir ve ücretsiz yemek var C. Ücretsiz yemek yok ve daha fazla mesai yapýlýr Ödev için toplam puan 22: 21

23 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 6 puan MAKEDONYA ELMASI Makedonya nýn mikro iklim þartlarý ki burada Akdeniz ve kýtasal iklimlerinin karýþtýðý yer ve topraðýn pedolojik yapýsý ile optimal nem oraný, elma üretiminde en iyi kaliteyi elde etmeyi saðlamaktadýr. Herkesce bilinmektedir ki Makedonya da meyve yetiþtirilmektedir. Bunlar arasýnda özellikle elma kendi tadý besleyici özelliði, tadý ve kalitesi bakýmýndan Avrupa da en iyisidir. Ülkemizi ziyaret eden turist ve diðer ziyaretçilerin dediklerine göre Makedonya elmasý meyvelerin en lezzetlisi olma özelliðine sahiptir. Makedonya nýnýn elmasýnýn besin deðeri çok yüksetir, çünkü 100 gram elma yalýnýz 58 kilo kalorisi var ve diðer taraftan da insan organizmasý için vazgelemez olan organik biçiminde zengin minerallerle ve oligoelementlerle de çok zengindir. Minerallerler ve oligoelementlerin yanýsýra elma þu vitaminleri içermektedir: betakaroten, B grubu vitaminleri ve vitamin C. Dünyaca ünlü nutrisionistler (beslenme uzmanlarý), elmanýn her gün yenilmesinin faydalarýndan bahsederken þunu vurgulamaktadýrlar, elmayý yediðimiz zaman her zaman yemekten sonra deðil, yemekten önce yemeliyiz. Onun organizmamýzda yaptýðý tepkime (reaksiyon) asit-baz dengesinin düzenlenmesini saðlamakta ki bu saðlýklý bir yaþamý devam etmemiz demektir. Elmadaki minerallerin yapýsý ayný zamanda insandaki minerallerin dengesini korumakta ki bu da saðlýklý yaþam için bir koþul sayýlmaktadýr. Son olarak, elmanýn ya da elmadan yapýlmýþ meyve suyunun her gün içilmesi ya da yenilmesi, gereken var olan bütün bileþenleriyle (komponentleriyle) ve sindirim enzimlerinin vücuttaki hormonal dengeyi saðlamaktadýr. Nutrisisionistler boþuna demiyorlar, eðer hergün yatmadan önce birer elma yemiþ olursak saðlýmýzý korur ve kendi kendimize doktor olmuþ oluruz. Eðer her yetiþkin veya çocuk günde birer elma yemiþ olsa, Makedonyada insan baþýna elmanýn yýllýk tüketimi 60 kg. olacaktý. Ne yazýk ki Makedonyada insan baþýna yýllýk üretim ancak 17 kg. dolayýndadýr. Makedonya da herkesin damaðýna göre elma yetiþtirimektedir. Ve çevremizdeki doðanýn hediye ettiði bu doðal ekolojik gýdalardan olan Makedonya elmasýný devamlý kullanmadýðýmýzý düþündüðümde diyorum ki vücudumuza ne kadar da zarar vermekteyiz. Elmanýn tadýna bugün hatta bu Tanýtým programýmýzda sizin damak tadýnýza uygun seçeceðiniz "Makedonyanýn Damak Tadý" elmamýzdan tadacak ve Makedonya nýn en iyisinden tattýðýnýza dair karar vereceksiniz. 22

(1) Makedonyada üretilen en iyi kaliteli elmanýn üretilmesi için gerektiren üç iklim þartýný yaz: (2) Elma yemenin faydalarý ile ilgili hangi paragrafta bahsedilmektedir? (3) Elma ile ilgili olan sloganý yazýnýz: (4) Vücutta, 100 gr. elmadan kaç kilokalori çýkar? (5) Elma hangi vitaminleri içermektedir (vardýr)? (6) Neden enzimlerin insanýn beslenmesinde önemlidir? Ödev için toplam puan 23: 23

24 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 6 puan SOFRALARIN DEÐÝÞMEZ YÝYECEÐÝ "EKMEK" 1. 1. Soframýzda, her öðünde yer alan, olmazsa olmaz bir tek yiyecek vardýr ki, o da çok yakýndan tanýyýp bildiðimiz ve tadýndan asla vazgeçemediðimiz ekmeðimizdir. Onun güzel tadý dilimize öylesine yer etmiþtir ki, atasözlerinde, benzetmelerde, günlük yaþamda bir an bile býrakmaz peþimizi. Ekmek üzerine yemin ederiz. Direnmek, zorluklarla mücadele, hem ekmek içindir, hem de bu mücadeleyi sürdürebilmek için gerekli gücü ekmekten alýrýz. Alnýmýzýn teriyle "ekmek parasý" kazanýrýz ama "ekmek arslanýn aðzýndadýr". 2. Bu güzel ve deðerli besin yalnýz ülkemizde deðil dünyanýn dört bir yanýnda da en çok üretilen ve tüketilen temel besin kaynaðýdýr. Yapýlýþ biçimleri, türleri, kullanýlan malzemeler, ülkenin coðrafi ve kültürel yapýsýna göre farklýlýklar arzeder. Ortadoðu, Asya ve Afrika'nýn birçok bölgesinde hâlâ, geçmiþi oldukça eskilere dayanan mayalanmýþ yassý ekmek kullanýlýr. Ayný þekilde Hindistan'da Hint darýsý, Orta ve Güney Amerika'da "Tortilla" denilen yassý ekmek kullanýlýr. Brezilya'da manyoktan yapýlan küçük ekmekler sofralara lezzet katar. Uzakdoðu ülkeleri geleneksel yiyecekleri pirinçten vazgeçemeseler bile, ekmek onlarýn yaþamýnda da pirinçle birlikte yerini korumaktadýr. Almanya, Rusya ve Kuzey Avrupa'da çavdardan kara ekmek de tüketilir. 3. Ekmek, baþta buðday, mýsýr, çavdar, arpa, soya, darý gibi tahýllar olmak üzere çok çeþitli bitkilerden elde edilen unla yapýlýr. Unun suyla yoðrularak hamur haline dönüþtürülüp mayalanmasýyla ve daha sonra ateþte piþirilmesiyle gerçekleþtirilir. Yoðrulmuþ hamur, kabarmasý için yaklaþýk 4 saat beklemeye býrakýlýr. Mayalanma sýrasýnda ortaya çýkan karbondioksit gazýyla hacmi büyüyen hamur parçasý birer ekmeklik eþit parçalara ayrýlýr. Son iþlem ise bu parçalarýn fýrýna sürülmesidir. 4. Ekmeðin geçmiþi insanýn geçmiþiyle paraleldir. Ýlk çaðlarda, soðuk iklimin hüküm sürdüðü topraklarda et için avcýlýk yapýlýrdý. Avrupa ile Asya'nýn güney bölgelerinde ise, avcýlýk yapýlmakla birlikte, sýcak iklimin etkisiyle etlerin uzun süre korunamamasý, bu bereketli topraklarda tarýmýn geliþmesine sebep oldu. Buralarda ürünler genelde tahýla dayalýydý. Tahýla dayalý ürünleri tüketmeye baþlayan insanlarýn yaþadýðý ilk bölgelerden biri de Anadolu'dur. Anadolu'da yaþamýþ Asur, Hitit ve Sümer medeniyetlerinden kalan tarihi eserlerde, tarýmla uðraþan insan figürlerine rastlanmaktadýr. Bu buluntulara dayanarak ekmeðin ilk kez 12 bin yýl önce yapýldýðý ve kabaca ezilen tahýlýn suyla yoðrularak hamurun sýcak taþlar üzerinde sýcak külle piþirildiði sonucuna varýlýyor. Ýlk mayalý ekmek ise tesadüf sonucu kendi kendine mayalanma olayýnýn oluþmasýndan sonra keþfediliyor. 5. Bu insanlýk tarihi kadar eski gýdayý üreten ekmekçilerin kökeninin, Hz. Adem'e, yani ilk insana kadar dayandýðý rivayet edilir. Evliya Çelebi gezi yazýlarýný topladýðý ünlü eseri Seyahatnamesi'nde, 17. yüzyýlda Ýstanbul'da 999 fýrýn ve 10. 000 ekmekçi olduðundan söz ediyor. Evliya Çelebi, ekmekçi esnafýnýn, buðdayý Cebrail'in emriyle un haline getiren Hz. Adem'i kendilerine pir kabul ettikleri, Hz. Muhammed döneminde yaþamýþ olan Amr bin Umran'ý da çok önemli gördüklerini anlatýyor. Osmanlý'da ekmek, fýrýnlarda, tezgahta, sokak aralarý ve semt pazarlarda, binek arabalarý ve küfelerde satýlýrdý. Sanayileþmeyle çabuk ve seri üretim, geleneksel ekmek yapýmýný daha kolay hale getirse bile, kökeninin insanlýðýn varoluþuna dek uzandýðýný, þu atasözümüz ne güzel de betimliyor: "Aðacýn kökü toprak, insanýn kökü ekmektir. " 24

(1) Aþaðýdaki ekmek çeþitlerinden hangisi Avrupa'da yapýlýr? A. çavdardan B. küçük ekmek C. mayalanmýþ yassý ekmek D. pirinç ekmeði (2) Metinde hangi tahýl türleri geçmektedir? A. buðday, mýsýr, ayçiçeði B. mýsýr, buðday, yulaf C. çavdar, mýsýr, buðday (3) Mayanýn keþvi ile ilgili hangi paragrafta sözedilmektedir? A. 1, 2 B. 2, 3 C. 3, 4 D. 4, 5 (4) Hamurun mayalanmasýndan sonra ortaya çýkan gazýn adý nedir? (5) Eski milletler ekmek üretiminde hangi tahýl türlerini kullanýyormuþ? (6) Metinde, ekmeðin geçmiþi insanýn geçmiþiyle paraleldir diye denilmektedir. Bu yazýyý yazan kiþi neye dayanarak yazmaktadýr? A. Tarihi bilgilere dayanarak B. Efsanelere dayanarak C. Kendi yaptýðý analizlere dayanarak D. Eski yazýlý kaynaklara dayanarak Ödev için toplam puan 24: 25

25 Okuyacaðýn metnin sonunda verilen kelimelerin hangileri Arap sayýlarýn yerlerine kullanýlmalýdýr? 9 puan KIZ KULESÝ EFSANELERÝ Kýz Kulesi Üsküdar'da, Salacak'ýn 150-200 metre kadar açýðýnda, küçücük bir ada üzerinde þirin, beyaz bir yapý olarak inþa edilmiþ olan Kýz Kulesi, Ýstanbul'un güzelliðine güzellik katan baþlýca mimari unsurlardan biri. Tarihi yarýmadayý Üsküdar kýyýlarýndan seyretmeyi sevenler, Ýstanbul panoramasýnýn Kýz Kulesi'yle nasýl bir renk ve canlýlýk kazandýðýný bilirler. Tarihin eski dönemlerinden beri bilinen bir mevki olan Kýz Kulesi, sadece estetik zerafetiyle deðil, efsaneleri ve anýlarýyla da Ýstanbul'u zenginleþtiriyor. Kýz Kulesi ile ilgili söylentilerin en eskilerinden biri, Ýstanbul'un, ya da o zamanki adýyla Byzantiun'un Atina'nýn hükümranlýðý altýnda olduðu döneme dayanýyor. Bu 32 göre, Makedonya Kralý Filip'in Ýstanbul'a saldýrma ihtimaline karþý, Atina krallýðý, Ýstanbul'u korumak üzere Amiral Hares komutasýnda 40 pare gemi gönderiyor. Hares'in çok sevdiði eþi Damalys öldüðünde, amiral, eþini buradaki kayalýktan içine oydurduðu bir mezara defnediyor. Bir baþka efsaneye göre ise, Leandra adlý bir genç burada bir genç kýza aþýk oluyor. Her gece, sevgilisiyle buluþmak için karþý kýyýdan yüzerek buraya gelen Leandra'ya yol göstermek için, sevgili Kýz Kulesi'nin bulunduðu kayalýklarýn üstünde ateþ yakýyor. Bir fýrtýnalý gecede genç kýzýn yaktýðý ateþ sönüyor. Leandra, kayalýklarý bulamýyor ve yolunu 33. Boðazýn serin ve karanlýk sularýnda boðulup gidiyor. Leandra'nýn ölümüne dayanamayan sevgilisi de intihar ediyor. Bizans dönemiyle ilgili efsane de, eski Yunan hikayesindeki gibi 'acý son'la bitiyor. Falcýlar, Bizans kralýna, 'sevgili kýzýn, yýlan sokmasýndan ölecek' diye, kötü bir haber veriyor. Kral, kýzýný yýlan sokmasýn diye, Kýz Kulesi'nin bulunduðu kayalýklara bir ev yaptýrýp, kýzýný buraya yerleþtiriyor. 34 genç bir subay, kralýn kýzýna aþýk oluyor. Günlerden bir gün, genç subay, prensese sunmak için demet çiçek hazýrlýyor. Çiçek demetinin içinde gizlenen bir yýlan, talihsiz prensesi sokup öldürüyor. Selçuklu dönemiyle irtibatlandýrabileceðimiz Battal Gazi efsanesinde ise 'mutlu son' var. Battal Gazi, Üsküdar Tekfuru'nun kýzýna aþýk olunca, Tekfur, kýzýný burada yaptýrdýðý kuleye hapsediyor. Bunu öðrenen Battal Gazi, 35 basarak Tekfur'un kýzýný kaçýrýyor. Evliya Çelebi'nin hikayesi ise Osmanlý döneminde geçiyor. Çelebi, Sultan Beyazid- i Veli zamanýnda, Kýz Kulesi'nde yaþayan bir velinin, her gün cübbesinin eteklerini toplayýp denizin üstüne oturarak Sarayburnu'na gittiðini ve Sarayda Padiþah'a ders verdiðini anlatýyor. Üsküdar açýklarýndaki Kýz Kulesi'nin bulunduðu kayalýklarda 'insan yapýsý' bir bina bulunduðuna dair ilk kesin bilgiler 12. yüzyýla dayanýyor. Bizans Ýmparatoru I. Manuel Komnenos'un, Boðaz'ýn Marmara'ya bakan tarafýna iki tane savunma kulesi yaptýrdýðý kaydediliyor. 36 Kýz Kulesi'nin bulunduðu yerde, diðeri de Sarayburnu kýyýlarýnda olan bu kulelerin arasýna Ýstanbul'a yönelik saldýrýlarý önlemek ve ticari gemilerin vergi kaçýrmasýný önlemek için zincir geriliyor. Bizans vakanüvisleri de, Osmanlý Sultaný Orhan Bey'in Üsküdar'a 37 geldiðini, Sultan Orhan'ýn kayýnpederi Kantakuzenos'un ise karþý kýyýdan Kýz Kulesi'ne kadar gelerek buradan Sultan Orhan'a elçiler gönderdiðini kaydediyor. Fetih sýrasýnda da Venedik 38 bir deniz birliðinin burayý üs olarak kullandýðýna dair bilgiler var. Fetih'ten sonra, Fatih Sultan Mehmet Kýz Kulesi'nin bulunduðu yere bir kale yaptýrmýþ. Kýz Kulesi, Fetih'ten sonra çeþitli zamanlarda onarýlýyor ve bazý deðiþikliklere uðruyor. Kulenin Osmanlý dönemindeki son büyük onarýmý 2. Mahmut döneminde (1808-1839) yapýlýyor. Hattat Rakým'ým kitabesiyle belgelenen bu onarým (H. 1248/M. 1832-33), Kýz Kulesi'ne bugünkü 39 veriliyor. Kule daha sonra 1943 yýlýnda içeriden betona çevriliyor. Baþlangýçta, savunma amacýyla inþa edilen Kýz Kulesi bu özelliðini Osmanlý döneminde de bir süre muhafaza ediyor. Ancak, Ýmparatorluðun sýnýrlarý geniþledikçe savunma amacý önemini kaybediyor. Bunun yerine, denizcilere yol gösteren bir fener olma 40 öne çýkýyor. 26

(1) 32 (2) 33 (3) 34 (4) 35 (5) 36 (6) 37 (7) 38 (8) 39 (9) 40 A. fýmraya B. habere C. soruya D. söylentiye A. buluyor B. çiziyor C. gözlüyor D. kaybediyor A. Ancak B. Çünkü C. Öylece D. Sadece A. kaleyi B. konaðý C. köþkü D. kuleyi A. Biri B. Diðeri C. Ýkisi D. Öbürü A. gibi B. göre C. kadar D. yakýn A. ait B. bakan C. kalan D. sahip A. adýný B. önemini C. þeklini D. yerini A. esrarý B. özelliði C. güzelliði D. þansý Ödev için toplam puan 25: 27

26 Aþaðýdaki metni dikkatlice okuyun ve verilen sorulara cevap veriniz. 7 puan ANTÝK ÇAÐ'DA ÝZMÝR DÜNYANIN GÖZBEBEÐÝYDÝ 1. Çarpýk kentleþmeyle görünümünü bozduðumuz, yetersiz alt yapýyla kokuttuðumuz, dere yataklarýnda bile gecekondulaþmaya izin verdiðimiz Ýzmir, antik çaðlarda da güzelliðiyle ünlüydü. Dönemin ünlü seyyahý Strabon, eski ismi Smyrna olan Ýzmir için, "Gezdiðim tüm kentlerden daha güzel" demiþtir. Anadolu'yu katýr sýrtýnda dolaþarak, birçok antik kenti dünyaya tanýtan E. Bean de Ýzmir için, "Dünyanýn en güzel köþelerinden biri" demiþtir. Ancak bazý konulardaki kötü kederinden olsa gerek, Antik Çað'da da mimarlarýn kanalizasyon sistemini tam olarak oturtamamalarý yüzünden Ýzmir'in, kýþ aylarý boyunca sular altýnda kaldýðý bilinmektedir. 2. Ýzmir'in ilk yerleþim birimi Bayraklý'dýr. "Tepekule" adlý tepecik üzerindeki Antik Ýzmir kenti M. Ö. 3000-300 tarihleri arasýndaki yerleþme katlarýndan oluþmaktadýr. Bayraklý Höyüðündeki ilk bilimsel kazý, Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal tarafýndan, Ýngiliz ve Türk üyelerden oluþan bir heyetle, 1948 ve 1951 yýllarý arasýnda gerçekleþtirildi. Akurgal Bayraklý kazýlarýný 1966'dan 1993'e kadar kesintisiz sürdürdü. 1993'ten bu yana da, çalýþmalar eþi Doç. Dr. Meral Akurgal tarafýndan yapýlýyor. Eski Ýzmir'i gün ýþýðýna çýkarmaya devam eden Kazý Baþkaný Doç. Dr. Akurgal, 52 yýllýk çalýþmayla ilgili olarak bize þu bilgileri aktardý: "Belirli bir sistem içinde, yýllardýr devam ettirilen özverili ve baþarýlý kazýlar boyunca, eski Ýzmir kentinin 20 dönümlük bir bölümü gün ýþýðýna çýkarýlmýþtýr. Bu çalýþmalarla, ontr kentin ana yapýsý olan (Athena Tapýnaðý), Ýzmir'in batýsýndaki limandan tapýnaða ulaþan anayol (Athena Caddesi) ve bu anayola dik olarak ulaþan yan sokaklar, evler ortaya çýkarýlmýþtýr. " 3. Batý Uygarlýðý'nýn günümüze deðin bilinen en eski taþ çeþmesi 1948-51 yýllarý arasýndaki çalýþmalarda ortaya çýkarýlmýþtýr. 1997-98 yýllarýnda çeþmenin güneybatýsýnda çalýþmalar yapýlýrken kent duvarý dýþýnda kireçtaþý lahit ve piþmiþ toprak pithoslardan oluþan mezarlara rastlanmýþtýr. Bu mezarlar M. Ö. 7. Yüzyýlýn sonu ve 6. yüzyýlýn ilk yarýsýna aittir. Tarihçi Herodotos'tan öðrendiðimize göre, M. Ö. 600 yýllarýnda Lidya Kralý Alyattes, Ýzmir'i yakýp yýktýktan sonra terk etmiþtir. Bu saldýrýnýn ardýndan Ýzmirliler kentlerini, evlerini, dükkanlarýný ve özellikle Athena Tapýnaðý'ný daha güzel ve daha görkemli bir þekilde yeniden yapmýþlardýr. 4. Antik Çað'dan günümüze kadar geçen yüzyýllar boyunca Ýzmir, seyyahlarýn gözbebeðidir. 19. yüzyýlda Ýzmir'e gelen ve þehre hayran kalan Alman Seyyah Paul Von Lindau, Ýzmir için, "Günbatýmýnýn dünyada en keyfle izlendiði yer" demiþti. Seyyah, ayrýca Ýzmir'i "Batýnýn modern kenti" olarak nitelemiþtir. Acaba "seyyahlarýn gözbebeði" Ýzmir'den geriye neler kaldý? Hem yakýn geçmiþimizi hem de kazýlarýn büyük bir gayretle sürdüðü Antik Çað'ýn Ýzmir'ini yeterinde koruyabildik mi? Ýzmir'e ismini veren Antik kent Smyrna'yý gezerken hemen kuzeyimizde yükselen çarpýk binalarý, gecekondular ve güzelim baðlarýn arasýnda, korunmaya alýnmýþ Antik kentin içine girerek, "kafa çekenlere" ne demeli? Doç. Dr. Meral Akurgal'ýn bu konudaki üzüntüsünü fark ediyor ve hassasiyetine katýlýyoruz! 28

(1) Birinci paragrafta iki gezginin görüþlerine yer veriliyor. Aþaðýdakilerden hangisi gezginlerin düþünceleri ile ilgili olarak en doðru bilgiyi veriyor? A. Gezginler Ýzmir hakkýnda farklý düþünüyorlar. B. Ýzmir'e dengesiz geliþmiþ bir þehir diyorlar. C. Ýzmir'i çok beðendiklerini dile getiriyorlar. D. Ýzmir'i sýradan bir þehir olarak nitelendiriyorlar. (2) Birinci paragrafa antik Ýzmir'in eksik yaný nedir? A. Belediyenin kötü çalýþmasý B. Denizin kirli olmasý C. Düzensiz kanalizasyon D. Yetersiz yerleþim yerleri (3) Anadolu nun antik kentlerini tanýtan gezginlerden E. Bean adlý gezgin Anadolu yu ne ile gezmiþtir? (4) Ýzmir antik kentinin ilk yerleþim birimi hangisidir? (5) Lidya Kralý Alyattes, hangý yüzyýlda Ýzmir'i yakýp yýktýrmýþtýr? A. M. Ö. 7000-600 yýllarýnda B. M. Ö. 5000-300 yýllarýnda C. M. S. 3000-200 yýllarýnda D. M. S. 1000-400 yýllarýnda (6) Athena Tapýnaðý neden yeniden yapýlmýþtýr? A. Bir saldýrý sonucu yaðmalanýp yakýldýðý için B. Depremde yýkýlýp kullanýlmaz hale geldiði için C. Sellerin binaya büyük zarar verdiði için D. Tapýnak çok eski ve yetersiz olduðu için (7) Alman gezgin Ýzmir için ne demiþtir? Ödev için toplam puan 26: 29

BOÞ SAYFA 30

BOÞ SAYFA 31

BOÞ SAYFA 32