Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fmrg) ile Beyin Tümörlü Hastalarda Konuşma Merkezinin SPM ve FSL ile Analizi Umur Çağın Aydın 1, Gökçe Hale Hatay 2, Zeynep Fırat 3, Nurten Ceren Aşkın 1, Uğur Türe 4, Esin Öztürk Işık 1 1 Yeditepe Üniversitesi, Biyomedikal Mühendisliği Bölümü, İstanbul 2 Yeditepe Üniversitesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü, İstanbul 3 Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Radyoloji Ana Bilim Dalı, İstanbul 4 Yeditepe Üniversitesi Hastanesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı, İstanbul AMAÇ: Bu çalışmada Statistical Parametric Mapping (SPM) ve FMRIB Software Library (FSL) yazılımlarının, beyin tümörlü hastaların fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fmrg) kullanılarak alınan konuşma verilerinden konuşma bölgesi haritasını oluşturmaktaki başarıları değerlendirilmiş ve rutin klinikte kullanılan bir yazılımla elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. METOD: 3T Philips Ingenia tarayıcısında eko planar görüntüleme (EPI) sekansı kullanılarak beyin tümörü olan dokuz hastanın fmrg verileri elde edilmiştir (tarama süresi=180s, FA= 90, FOV=23cmx23cm, TE/TR=35ms/3000ms, matrix=128x128, 24kesit*60 zaman noktası). Hastalardan tarama süresince sırasıyla 30s sessiz kalmaları sonraki 30s boyunca konuşmaları istenmiştir. Figür 1, alınan fmrg'nin veri düzenini göstermektedir. Analiz için Genel Lineer Model (GLM) tekniği kullanılmıştır. Figür 2, GLM örneğini ve istatistiksel formülleri göstermektedir. Bu formüllerde Y veriyi, X ise modeli temsil etmektedir. β ise skalerdir ve bu skaler değerinin artışı aktivasyon miktarında da artışı işaret eder. T değeri SPM analizlerinde kullanılan eşik değeri göstermektedir. Z değeri ise FSL analizlerinde kullanılan eşik değeridir. Bu çalışmada SPM ve FSL yazılımları ile beyindeki konuşmayı yöneten merkezler olarak bilinen ve alanlarının aktivasyonlarının en net şekilde gözlemlenebildiği eşik değerleri iteratif yöntemlerle saptanmış ve atanmıştır. SPM'de dokuz hastanın da verileri analiz edilebilirken, FSL'de dosyalar uyumlu olmadığından sadece altı hasta verisi analiz edilebilmiştir. BULGULAR: Figür 3,4, ve 5'te sırasıyla klinik yazılım, SPM, ve FSL ile analiz edilmiş alanı aktivasyonlarını göstermektedir. Tablo 1 ve 2'de SPM, FSL ve klinik yazılım ile ve bölgelerinde gözlemlenen aktivasyon alanları ve yazılımların karşılaştırılması gösterilmektedir. SONUÇ: Bu çalışmada, konuşma aktivasyonu saptanmış, hastaların afaziye sahip olup olmadığı belirlenmiş, elde edilen analiz sonuçları klinik verilerle karşılaştırılmıştır. SPM ve FSL yazılımlarının klinik verilere paralel ve klinik yazılım ile benzer sonuçlar verdikleri saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Beyin tümörü, FMRIB Software Library (FSL), Fonksiyonel Manyetik Rezonans Görüntüleme (fmrg), Statistical Parametric Mapping (SPM) Figür 1 fmrg'de veri düzeninin şematik gösterimi www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 1/6
Figür 2 Genel Lineer model oluşumu Figür 3 Bir hastanın klinik yazılım ile gözlemlenen Alanı www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 2/6
Figür 4 SPM sonuçlarında Alanı www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 3/6
Figür 5 FSL sonuçlarında alanı ve görsel korteks aktivasyonları www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 4/6
Tablo 1 ların alanı aktivasyonları için karşılaştırılması SPM SPM FSL FSL Hasta Numarası Tanı 1 Beyin Tümörü X X X 2 Beyin Tümörü X X X X 3 4 5, Konuşmada Zorluk X X X* X X X X X X X X 6 Beyin Tümörü X X X X X 7 8 X X X X 9, Kelime Bulmada Zorluk X X www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 5/6
X:Aktivasyon gözlenmiştir. *: Aktivasyon çok az miktarlarda gözlenmiştir. Tablo 2 ların alanı aktivasyonları için karşılaştırılması SPM SPM FSL FSL Hasta Numarası Tanı 1 Beyin Tümörü X X X X X X 2 Beyin Tümörü X X 3 4 5, Konuşmada Zorluk X X* X* X* X X X X 6 Beyin Tümörü X X X 7 8 X* X X 9, Kelime Bulmada Zorluk X:Aktivasyon gözlenmiştir. *: Aktivasyon çok az miktarlarda gözlenmiştir. X Detaylar Statü : Kaydedildi. Bilim Kuruluna Gönderilmedi Tercih Edilen Sunuş Şekli : Sözlü Sunum Bildiri Grubu : Nöroradyoloji Dili : Türkçe Saved: : 29.03.2013 15:21:19 Submit: : Yazar ve Editöre Özel Bilgiler Sunan Yazar : Umur Çağın Aydın (umurcaginaydin@live.com) Kapat Yazdır www.abstractagent.com/av2/readabstract.asp?pdir=2013mr&plng=tur&abstract_un=0129 6/6