İŞLEVSEL DÜZENLEMELERİN, ENGELLİ HASTA MEMNUNİYETİNE OLAN YANSIMASI ERCİYES TIP ÖRNEĞİ

Transkript

1 İŞLEVSEL DÜZENLEMELERİN, ENGELLİ HASTA MEMNUNİYETİNE OLAN YANSIMASI ERCİYES TIP ÖRNEĞİ Uzm. İbrahim BARIN Prof. Dr. Kudret DOĞRU Prof. Dr. Murat BORLU Başmüdür Özcan ÖZYURT Müdür Yard. Uzm. Murat YENİSU Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri

2 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİ Hacettepe Ünv. bağlı olarak 1975 yılında kurulmuştur. Gevher Nesibe Hastanesi haricindeki, branş hastaneleri hayırseverlerin katkılarıyla oluşturulmuştur yatak kapasitesi ile tam teşekküllü bölge hastanesi konumundadır. TS EN ISO Kalite Yönetim Sistemi Belgesine sahiptir.

3

4 GİRİŞ Sağlık hizmeti sunucularının hastalara yönelik yapmış olduğu düzenlemeler, hizmet kalitesi ve sunumunu artırarak, hasta tatminini olumlu yönde etkilemektedir. Hizmet sunum yelpazenin, tüm engel grubundaki hastalara da sağlanması, engelli hasta tatmininde önemlidir. Erciyes Üniversitesi Hastanelerinde engelli hastalara yönelik, Halkla İlişkiler Birimi bünyesinde oluşturulan Engelli Hasta Başvuru Noktaları ile engelli hastalara daha iyi hizmet sunulmaktadır.

5 GİRİŞ Engellilik (Disability); Sağlık alanında bir noksanlık sonucu meydana gelen ve normal sayılabilecek bir insana oranla bir işi yapabilme yeteneğinin kaybedilmesi ve kısıtlanması durumu. WHO (Dünya Sağlık Örgütü)

6 GİRİŞ Engelli; Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım veya rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi olarak tanımlanmaktadır (Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı 2008).

7 GİRİŞ Engelli; Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı topluma diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen kişi olarak tanımlanmaktadır (Resmi Gazete: Sayı, ).

8 GİRİŞ Engelli kişiler pratikte; 1- Zihinsel, 2- Görme, 3- İşitme ve konuşma, 4- Ortopedik, 5- Süreğen, şeklinde incelenir (Çakmak, 2006).

9 AMAÇ Bu çalışma, ERÜ Hastanelerinin Polikliniklerine başvuran engelli hastaların, daha kolay sağlık hizmeti almalarına yönelik, İşlevsel düzenlemeler ile tutum, bilgi ve görüşlerin memnuniyete olan yansımalarını ölçmek amacıyla yapılmıştır.

10 YÖNTEM Bu çalışma kesitsel tipte olup, Mart, Nisan ve Mayıs 2014 döneminde gerçekleştirilmiştir. Yüz yüze görüşme tekniği ile anket uygulanmıştır. Anket, tanımlayıcı bilgiler ile 27 soruluk formdan oluşmuştur. Elde edilen veriler SPSS 18.0 paket programında değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. İstatistiksel analizde; yüzde dağılımı, Ki-Kare ve Friedman Testleri uygulanmıştır.

11 BULGULAR Çalışmaya 214 kişi katılmıştır. Erkek %66.4, Kadın %33.6, Hastaların Evli %78.5, Bekar %18.2, Diğer %3.3, Hastaların yaş ortalamaları 37.69± Çalışmada yaş aralığında olanlar %60.5 Eğitim durumları açısından değerlendirildiğinde İlkokul/ortaokul grubunda olanlar %41.1, Engelli hastaların % 53.7 çalışan bireylerden oluşmuştur, Kayseri içinden gelenler %81.9, Hastaneye daha önceden gelenler %87.9

12 BULGULAR Engel durumları açısından; Süreğen % 50.0 Ortopedik % 44.9 Görme % 2.8 İşitme % 1.9 Zihinsel % 0.5

13 TANIMLAYICI BİLGİLER ENGEL DURUMU*DEĞİŞKENLER * p<0.05 Frekans Sayı % Cinsiyet Kadın Erkek Toplam Medeni Durumu Evli Bekâr Diğer Toplam Yaş yaş yaş yaş Toplam Eğitim Durumu Okuryazar değil Okuryazar İlkokul/ortaokul Lise ve dengi Üniversite ve üstü Toplam X 2 P *

14 TANIMLAYICI BİLGİLER ENGEL DURUMU*DEĞİŞKENLER * p<0.05 Sosyal Güvence SGK çalışan SGK emekli Yeşilkart Özel sağlık sigortası Diğer Toplam Frekans Sayı % X 2 P Hastaneye ilk kez mi geldiniz? Evet Hayır Toplam Geldiği yer Kayseri içi Kayseri dışı Toplam Engel durumu Ortopedik Görme İşitme Süreğen Zihinsel Toplam

15 İŞLEVSEL DÜZENLEMELER tarih ve Sayılı Engelli Kişilere Yönelik Sağlık Hizmetlerinin Sunumuna İlişkin 2010/ /79 Sayılı Genelgeler kapsamında düzenlemeler yapılmıştır. Hastane krokilerinden yararlanma, %86.0 Hayır, Hasta hakları tabelalarını kullanımı, %88.3 Hayır, Tuvaletler için yönlendirme tabelalarının kullanımı, %86.9 Hayır, Asansör kullanma talimatlardan faydalanma, %86.4 Hayır, Görme engelliler için oluşturulan sarı renkli takip çizgilerinden yararlanma; - Görme engelli hastalar %83.3 Evet, - Diğer engel grubundaki hastalar %93.9 u Hayır,

16

17 İŞLEVSEL DÜZENLEMELER Engelli otoparkından yararlanma %73.4, Engelli tuvaletlerini kullanma %81.3, Engelli kişiler için oluşturulan çıkış rampalarını kullanma %92.5, Asansörlerde engellilere yönelik yapılan düzenlemelerden yararlanma %92.5, Tuvaletlerde engelli kişiler için tutunma barlarının bulunması %88.8, Tekerlekli sandalye ve sedye transferi için mekânların uygunluğu %93.5, Poliklinik alanında öncelikli oturabilecek yerin bulunması %53.7, Polikliniklerde engelli kişiler için öncelikleri belirten tabelaların bulunması %86.0 Evet,

18

19 İŞLEVSEL DÜZENLEMELER İŞLEVSEL DÜZENLEMELER Evet % Hayır % Toplam % Engelliler için hazırlanmış hastane krokilerinden yararlandınız mı? Engelliler için hazırlanmış hasta hakları tabelalarını kullandınız mı? Engelliler için hazırlanmış tuvaletler için yönlendirme tabelalarını kullandınız mı? Engelliler için hazırlanmış asansör kullanma talimatlardan faydalandınız mı? Görme engelliler için oluşturulan sarı renkli takip çizgilerinden yararlandınız mı? Engelli otoparkından yararlandınız mı? Engelli tuvaletlerini kullandınız mı? Engelli kişiler için oluşturulan çıkış rampalarını kullandınız mı? Asansörlerde engellilere yönelik yapılan düzenlemeler yararlı mı? Tuvaletlerde engelli kişiler için tutunma barları var mı? Tekerlekli sandalye ve sedye transferi için mekânlar uygun mu? Poliklinik alanında öncelikli oturabileceğiniz yer var mı? Poliklinikte engelli kişiler için öncelikleri belirten tabelalar var mı?

20

21 TUTUM VE GÖRÜŞLER- ÖNCELİKLİ SAĞLIK HİZMETİ Tutum ve Görüşler Hastane girişlerindeki engelli başvuru noktalarının önemine inanma, %88.3 Evet, İşitme engelliler için işaret dili bilen personelin bulunması, %90.7 Evet, Engelli hastalar için sunulan hosteslik hizmetleri, %93.0 Evet, Öncelikli Sağlık Hizmeti Alma Öncelikli olarak kayıt yaptırabildiniz mi? %52.3 Hayır, Öncelikli olarak muayeneniz sağlandı mı? %54.7 Hayır,

22 HASTANE PERSONELİNİN ENGELLİ HASTALARA YARDIMCI OLMA DURUMLARI Evet % Biraz % Hayır % Hekim Hemşire Sekreter Danışma Görevlisi Diğer , ,3 6 2, , ,8 6 2, , ,8 10 4, , ,3 7 3, , ,2 8 3,7

23 ÇAPRAZ TABLOLAR Pearson Ki Kare X 2 df P<0.05 Cinsiyet * Sosyal Güvence Yaş * Sosyal Güvence Eğitim Durumu * Sosyal Güvence Medeni Durum *Sosyal Güvence Geldiği Yer * Sosyal Güvence Eğitim Durumu * Yaş Medeni Durumu* Yaş Engel Durumu * Yaş

24 ÇAPRAZ TABLOLAR Pearson Ki Kare X 2 df P<0.05 Engel Durumu*Hastane Krokilerinden Yararlanma Engel Durumu* Hasta Hakları Tabelaları Engel Durumu* Yön Tabelaları Engel Durumu* Asansör Kullanma Talimatları Engel Durumu* Görme Engelli Takip Yüzeyi Engel Durumu* Engelli Tuvaletlerinin Kullanımı

25 FRİEDMAN TESTİ İLE SONUÇLARIN DERECELENDİRİLMESİ X²= , df=26, P=0.00 Soru N Mean Std. Dev. Min x Max x Mean Rank S ,8598, ,00 2,00 20,33 S ,8832, ,00 2,00 20,64 S ,8692, ,00 2,00 20,45 S ,8645, ,00 2,00 20,40 S ,9393, ,00 2,00 21,37 S ,2664, ,00 2,00 12,73 S ,1869, ,00 2,00 11,70 S ,0748, ,00 2,00 10,27 S ,0748, ,00 2,00 10,22 S ,1121, ,00 2,00 10,74 S ,0654, ,00 2,00 10,14 S ,4626, ,00 2,00 15,25 S ,1402, ,00 2,00 11,07 S ,1262, ,00 3,00 10,87 S ,0935, ,00 2,00 10,54 S ,0701, ,00 2,00 10,21 S ,1355, ,00 3,00 19,83 S ,1729, ,00 3,00 20,11 S ,2523, ,00 3,00 12,35 S ,2336, ,00 3,00 12,14 S ,2757, ,00 3,00 12,62 S ,3411, ,00 3,00 13,27 S ,2290, ,00 3,00 11,99 S ,2336, ,00 3,00 12,06 S ,2617, ,00 3,00 12,28 S ,2383, ,00 3,00 12,10 S ,2570, ,00 3,00 12,33

26 SONUÇ Engelliler için yapılan işlevsel düzenlemelere yönelik olarak; Hazırlanmış hastane krokileri, Hasta hakları tabelaları, Tuvaletler için yönlendirme tabelaları, Asansör kullanma talimatlarından faydalanma oranları oldukça düşüktür. Engelli hastaların %89.3 ü hastaneye daha önceden gelmiştir. Bu yüzden tabela ve krokileri kullanma gereği duymadıklarını düşünmekteyiz.

27 SONUÇ Engelli hastaların; Engelli otoparkından yararlanması, Engelli tuvaletlerini kullanması, Engelli kişiler için oluşturulan çıkış rampalarını tercih etmeleri, Asansörlerde engellilere yönelik yapılan düzenlemelerden yararlanmaları, Tuvaletlerde engelli kişiler için tutunma barlarının bulunması, Tekerlekli sandalye ve sedye transferi için mekânların bulunması, Poliklinik alanlarında oluşturulması, öncelikli oturulabilecek yerlerin Polikliniklerde engelli kişiler için öncelikleri belirten tabelaların asılması oranları oldukça yüksek bulunmuştur.

28 SONUÇ Bu hastaneyi başkalarına öneririm. %76.6 Evet, Bir daha hastaneye gelmem gerekirse bu hastaneyi tercih ederim. %78.5 Evet, Hastane hizmetlerin genel kalitesi iyi mi? %74.8 Evet, Engellilere yönelik yapılan düzenlemelerden sizce yeterli mi? %70.6 Evet. T.C. Sağlık Bakanlığı, Memnuniyet Anketi Skorlama Tablosuna göre; 90 puan ve üzeri Çok iyi, puan İyi, puan Orta, 69 puan ve altı Kötü olarak belirlenmiştir ( _2012/marehber.pdf, ). Engelli hastaların diğer hastalara oranla memnuniyet göstergesi puanlamasında Orta puan aralığında olmasını normal bir olgu olarak değerlendirmekteyiz.

29 SONUÇ Sağlık personeli ve hekimlerin, hizmet içi eğitimlerde engelli hastalara yönelik işlem ve muayenelerde daha hassas bir yapı içerisinde olmaları yönünde eğitimler verilmelidir. Engelli hastaların ise engelli hakları konusunda bilinçlenmeleri gerekmektedir.

30 Teşekkür ederim.