Karar No : 6 Karar Tarihi : 05/01/2015 Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 05/01/2015 tarihli yazıda aynen; 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun "Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler" başlıklı 18. maddesinde; Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. hükmü yer almaktadır. Bu nedenle; 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde milletvekili adayı olabilmek için kanun gereği çekilmesi veya görevlerinden ayrılması gerekenlerin çekilme veya görevlerinden ayrılma isteğinde bulunma tarihlerinin belirlenmesi amacıyla gerekli Kurul kararının alınması hususu takdirlerinize arz olunur. denilmiş olmakla konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 77. maddesinin birinci fıkrasında ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 6. maddesinin birinci fıkrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin dört yılda bir yapılacağı öngörülmüş; aynı Kanun'un 6. maddesinin ikinci fıkrasında ise; "Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren dört yılın dolmasından önceki son Pazar günü oy verilir. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak doksan günlük sürenin ilk günü seçimin başlangıç tarihidir." hükmüne yer verilmiştir. Bir önceki 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi 12 Haziran 2011 Pazar günü yapıldığından, 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminin 2839 sayılı Kanun'un 6. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 7 Haziran 2015 Pazar günü yapılması gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası nın 76. maddesinin son fıkrasında; hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde; Hâkimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. hükmüne yer verilmiş olup, bu hüküm uyarınca 7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak milletvekili genel seçiminde;
Aday olmak isteyen; Hâkimler ve savcılar, Yüksek yargı organları mensupları, Yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, Belediye başkanları, Subaylar ile astsubaylar, Siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri, Belediye meclisi üyeleri, İl genel meclisi üyeleri, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların seçimin başlangıç tarihinden bir ay önce görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiği sonucuna varılmıştır. 2839 sayılı Kanun'un 18. maddesinde; aday adayı olabilmek için belirli bir tarihte görevden ayrılma isteğinde bulunma koşulu getirilmiş, bu koşulun istifa şeklinde ayrılma ile sınırlı olduğu, emeklilik suretiyle daha sonra vaki olacak ayrılmalarda bu tarihin aranamayacağı yolunda bir hükme yer verilmemiştir. Başka bir anlatımla, istifa veya emeklilik suretiyle ayrılma arasında fark aranmadan, görevden ayrılma biçiminde kapsayıcı bir ifade kullanılmıştır. Bu nedenle; 2839 sayılı Kanun'un 18. maddesi kapsamına giren kamu görevlileri, siyasi parti il ve ilçe teşkilatı yöneticileri, Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları (subay ve astsubaylar) ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların 7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak olan Milletvekili Genel Seçiminde aday olabilmeleri için, istifa veya emeklilik yoluyla ayrılanlar arasında ayrım yapılmaksızın istifa veya emeklilik dilekçelerini yukarıda öngörülen sürede vermiş olmaları gerekir. Aksi halde, öngörülen tarihten sonra emeklilik veya istifa isteminde bulunanların 7 Haziran 2015 tarihinde yapılacak seçimde aday olmalarına kanunen imkân bulunmamaktadır. S O N U Ç: Açıklanan nedenlerle; 1- Aday olmak isteyen; a) Hâkimler ve savcılar, b) Yüksek yargı organları mensupları, c) Yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, d) Yükseköğretim Kurulu üyeleri, e) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, f) Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, g) Belediye başkanları, h) Subaylar ile astsubaylar, i) Siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri, j) Belediye meclisi üyeleri, k) İl genel meclisi üyeleri, l) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların
en geç 10 Şubat 2015 Salı günü saat 17.00'ye kadar 2839 sayılı Kanun'un 18. maddesi uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine ve ayrıca bunlar için aynı Kanun'un 19. maddesinde yer alan görevden ayrılmaya ilişkin hükümlerin uygulanmasına, 2- Kamu görevlilerinden emeklilik dilekçesi verip aday olacakların en geç 10 Şubat 2015 Salı gününden geçerli olmak üzere emeklilik isteğini belirten dilekçelerini en geç 10 Şubat 2015 Salı günü saat 17.00 ye kadar vermeleri gerektiğine, 3- Karar örneğinin; a) Resmî Gazete de yayımlanmasına, b) Siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine, c) Karar özetinin duyuru halinde Türkiye Radyo Televizyon Kurumu nda ilânına, d) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce, Kurulumuzun www.ysk.gov.tr internet adresinde yayınlanmasına, 05/01/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Mehmet KÜRTÜL Nilgün İPEK Üye Üye Üye Üye Ünal DEMİRCİ Ali KAYA İbrahim ZENGİN İlhan HANAĞASI Üye Üye Üye Zeki YİĞİT Şakir AKTI Ahmet TUNCAY Not: Konu ile ilgili Yüksek Seçim Kurulunun, 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimine yönelik almış olduğu 2013/ 395, 404, 429, 440, 453, 500, 504, 512, 514 ve 2015/39, 50, 96, 120 sayılı emsal kararları aşağıdadır.
Karar No : 395 Karar Tarihi : 28/09/2013 Düzce Baro Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 24/09/2013 tarihli ve 622 sayılı yazıda; Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçiminde aday olmayı düşünen Barolarına ait yönetim, disiplin ve denetim kurullarında görev yapan üyelerin görevlerinden istifa etme zorunluluğu olup olmadığı hususunda görüş istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun; 17. maddesinde; Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar. hükmü mevcuttur. Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesinin uygulanması gerekmektedir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. 1136 sayılı Avukatlık Kanununun; 76. maddesinin birinci fıkrasında; Barolar; avukatlık mesleğini geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlâkını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını savunmak ve korumak, avukatların ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla tüm çalışmaları yürüten, tüzel kişiliği bulunan, çalışmalarını demokratik ilkelere göre sürdüren kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. hükümlerine yer verilmiştir.
1136 sayılı Kanunun 76. maddesinde Barolar, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olarak değerlendirilmiş olduğundan, 2839 sayılı Kanunun Adaylık için Görevden çekilmesi başlıklı 18. maddesinde de kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına yer verildiğinden 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde aday olmak isteyen Baroların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların istifa etmeleri gerektiği yönünde görüş bildirilmesine karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç : Açıklanan nedenlerle; 1-1136 sayılı Kanunun 76. maddesinde Barolar, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olarak değerlendirilmiş olduğundan, 2839 sayılı Kanunun Adaylık için Görevden çekilmesi başlıklı 18. maddesinde de kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına yer verildiğinden 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde aday olmak isteyen Baroların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların istifa etmeleri gerektiği yönünde görüş bildirilmesine, 2- Karar örneğinin Düzce Baro Başkanlığına gönderilmesine, 28/9/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Mehmet KÜRTÜL Üye Üye Üye Nilgün İPEK Ünal DEMİRCİ Ali KAYA
Karar No : 404 Karar Tarihi : 04/10/2013 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 27/9/2013 tarihli ve 20206(022/642) yazıda; Birlikleri ve üst kuruluşu oldukları oda ve borsalar 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu uyarınca faaliyet gösterdiklerini, oda ve borsaların organları meslek komiteleri, meclis, yönetim kurulu ve disiplin kurulu, Birlikleri organları olan Genel Kurul, Oda ve Borsa Konseyleri, Yönetim Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu üyelerinden Mahalli İdareler seçimlerinde aday olacakların oda, borsa ve Birliklerindeki görevlerinden istifa edip etmeyecekleri, edecekler ise hangi organ üyelerinin istifa etmesi gerektiği hususunda açıklık bulunmadığını, Seçimlerde uygulama da birliğin sağlanması açısından konu hakkında görüş istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun; 17. maddesinde; Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar. hükmü mevcuttur. Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesinin uygulanması gerekmektedir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanununun; 4. maddesinde; Odalar; üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslekî disiplin,
ahlâk ve dayanışmayı korumak ve bu Kanunda yazılı hizmetler ile mevzuatla odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. 28. maddesinin birinci fıkrasında; Ticaret borsaları, bu Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dahil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır. 54. maddesinin birinci fıkrasında; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, odalar ve borsalar arasındaki birlik ve dayanışmayı temin etmek, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, oda ve borsa mensuplarının meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, bunların birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere, meslek disiplinini ve ahlâkını korumak, ülkenin kalkınması, ekonominin gelişmesi için gerekli çalışmaları yapmak ve bu Kanunda belirtilen hizmetleri yerine getirmek amacıyla kurulan, tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu niteliğinde meslek üst kuruluşudur. Aynı Kanunun 3/2/2005 tarihli, 5290 sayılı Kanunun 1. maddesiyle değişik 81. maddesinin son fıkrasında; Milletvekili veya belediye başkanı olarak seçilenlerin oda, borsa ve birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer. hükümlerine yer verilmiştir. Her ne kadar 5174 sayılı Kanun un 3/2/2005 tarihli, 5290 sayılı Kanunun 1. maddesiyle değişik 81. maddesinin son fıkrasında Milletvekili veya belediye başkanı olarak seçilenlerin oda, borsa ve birlik organlarındaki görevleri kendiliğinden sona erer. hükmü getirilmiş ise de; bu düzenleme seçim öncesi iş ve işlemlere ilişkin olmayıp, seçildikten sonra borsa ve birlik organlarındaki görevlerine geri dönemeyeceklerine ilişkindir. Zira, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun da hüküm bulunmadığından, 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde de kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar ın genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiği yönündeki hüküm karşısında, seçimlerde adaylık usulü konusunda hükümler içeren daha özel nitelikteki 2972 sayılı Kanuna önem ve öncelik verilmesinin zorunluluğu nedeniyle, 5174 sayılı Kanun un 81. maddesinin son fıkrasındaki düzenlemenin dikkate alınmaması gerekir. Açıklanan nedenlerle; 5174 sayılı Kanunun 4., 28. ve 54. maddelerinde odaların, ticaret odaları ve borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları oldukları belirtilmiş olup, 2839 sayılı Kanun un Adaylık için Görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde de kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına yer verilmiş olması karşısında, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde aday olmak isteyen Odalar ve Ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin yönetim ve denetim kurullarında görev alanların görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiği, Ticaret odaları ve ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin diğer organlarında görev alanların görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmalarının zorunlu olmadığı, yönünde görüş bildirilmesine karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç : Açıklanan nedenlerle; 1-5174 sayılı Kanunun 4., 28. ve 54. maddelerinde odaların, ticaret odaları ve borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları oldukları belirtilmiş olup, 2839 sayılı Kanun un Adaylık için Görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde de kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarına yer verilmiş olması karşısında, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde aday olmak isteyen Ticaret odaları ve ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin yönetim ve denetim kurullarında görev alanların görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiği,
Ticaret odaları ve ticaret borsaları ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin diğer organlarında görev alanların görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmalarının zorunlu olmadığı, yönünde görüş bildirilmesine, 2- Karar örneğinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine gönderilmesine, 4/10/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Mehmet KÜRTÜL Üye Üye Üye Nilgün İPEK Ünal DEMİRCİ Ali KAYA
Karar No : 429 Karar Tarihi : 09/10/2013 Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 3/10/2013 tarihli ve 2194 sayılı yazıda; 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu na tabi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev yapan yöneticilerin, 2014 yılı Mart ayında yapılacak Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde, aday olmak istemeleri halinde istifa etmek zorunda olup olmadıkları, istifa ederek seçimlere katılan ve seçilemeyenlerin tekrar görevlerine dönüp dönemeyecekleri ve bir önceki mahalli idareler seçimlerinde belediye başkanı, il genel meclisi üyesi, belediye meclis üyesi ile muhtar seçilenlerin, bu sıfatları halen taşıdıkları ve aynı zamanda halen 5362 sayılı Kanuna tabi kuruluşların organlarında görevli olduklarının dikkate alınarak, bu durumda olanların da istifa etmek zorunda olup olmadıkları konularında tereddüt oluştuğu belirtilerek, konu hakkında görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun; 17. maddesinde; Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar. hükmü mevcuttur. Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesinin uygulanması gerekmektedir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. şeklinde düzenlenmiştir.
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu nun 1. maddesinde; esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları oldukları belirtilmiş olup, 2839 sayılı Kanun un Adaylık için Görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde de, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yer verilmiş olması karşısında, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde, 5362 sayılı Kanuna tabi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları olan esnaf odaları organlarında yönetim ve denetim kurulunda görev alan yöneticilerin aday olabilmeleri için 2839 sayılı Kanun un 18. maddesi uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine, ayrıca Resmi Gazetenin 04/10/2013 tarihli, 28785 sayılı nüshasında ve Kurulumuz resmi internet sitesi (www.ysk.gov.tr) adresinde yayımlanarak kamuoyunun bilgisine sunulan Yüksek Seçim Kurulunun 28/9/2013 tarihli ve 2013/400 sayılı kararında da bu durum vurgulanmıştır. Diğer taraftan, seçimlerde adaylık için görevinden ayrılan ve sonrasında seçilemeyen kamu görevlilerinin tekrar görevlerine dönmelerine ilişkin hüküm 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun un Ek 7. maddesinde düzenlenmiş olup, madde hükmünden de anlaşılacağı üzere konunun kurumlarınca değerlendirilmesi gerektiği ve Kurumumuzu ilgilendiren bir husus olmadığından görüş verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç : Açıklanan nedenlerle; 1-5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu nun 1. maddesinde; esnaf ve sanatkârlar odaları ile bu odaların üst kuruluşu olan birlik, federasyon ve Konfederasyonun kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları oldukları belirtilmiş olup, 2839 sayılı Kanun un Adaylık için Görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde de, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yer verilmiş olması karşısında, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde, 5362 sayılı Kanuna tabi kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları olan esnaf odaları organlarında yönetim ve denetim kurulunda görev alan yöneticilerin aday olabilmeleri için 2839 sayılı Kanun un 18. maddesi uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine, 2- Seçimlerde adaylık için görevinden ayrılan ve sonrasında seçilemeyen kamu görevlilerinin tekrar görevlerine dönmelerine ilişkin hüküm 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun un Ek 7. maddesinde düzenlenmiş olup, madde hükmünden de anlaşılacağı üzere konunun kurumlarınca değerlendirilmesi gerektiği ve Kurumumuzu ilgilendiren bir husus olmadığından görüş verilmesine yer olmadığına, 3- Karar örneğinin Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu na gönderilmesine, 9/10/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Mehmet KÜRTÜL Üye Üye Üye Ali KAYA İlhan HANAĞASI Zeki YİĞİT
Karar No : 440 Karar Tarihi : 26/10/2013 Büyük Birlik Partisi Genel Sekreteri Üzeyir TUNÇ tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 23/10/2013 tarihli, 572 sayılı yazıda; 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimleri ile ilgili olarak; Kurulumuzun 28/9/2013 tarihli, 400 sayılı kararı gereğince, aday olmak için istifası gereken kamu görevlilerinin en geç 01 Aralık 2013 tarihine kadar görevlerinden istifa etmeleri gerektiğini, bu karar kapsamında köy korucularının görevlerinden istifalarının gerekip gerekmediği hususunda bilgi verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. hükmü yer almaktadır. 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde, aday olabilmek için kanun gereği çekilmesi veya görevlerinden ayrılması gerekenlerin çekilme veya görevlerinden ayrılma isteğinde bulunma tarihlerinin belirlendiği, Kurulumuzun 28/09/2013 tarih ve 2013/400 sayılı kararının SONUÇ bölümünün; 1. maddesinde; Aday olmak isteyen; Hâkimler ve savcılar, Yüksek yargı organları mensupları, Yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları (subay ve astsubaylar), Siyasi partilerin il, ilçe ve belde yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların,
en geç 1 Aralık 2013 Pazar günü saat: 17.00 ye kadar 2839 sayılı Kanun un 18. maddesi uyarınca görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine ve ayrıca bunlar için aynı Kanun un 19. maddesinde yer alan görevden ayrılmaya ilişkin hükümlerin uygulanmasına, karar verilmiştir. Bununla birlikte; 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 6. maddesinin (c) bendinde; Kamu görevlisi deyiminden; kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi, anlaşılır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu nun 4. maddesinin (A) fıkrasında; Memur: Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır. Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır. 442 sayılı Köy Kanunu nun; 70. maddesinin birinci fıkrasında; Korucular ihtiyar meclisi tarafından tutulur ve köy muhtarının vereceği haber üzerine kaymakamın buyurultusu ile işe başlar. 74. maddesinde; Köy muhtarı ve ihtiyar meclisi mahsul zamanlarında çapulcular ve eşkıya türemiş ise yağmadan köy halkını korumak için köylünün eli silah tutanlarından lüzumu kadarını gönüllü korucu ayırarak bunların isimlerini bir kağıda yazıp kaymakama götürür. Kaymakamın müsaadesi olursa bu gönüllü korucular asıl korucularla beraber yağmacılara ve eşkıyaya karşı köy ve köylüyü korurlar. Bakanlar Kurulunca tespit edilecek illerde; olağanüstü hal ilanını gerektiren sebeplere ve şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin köyde veya çevrede ortaya çıkması veya her ne sebeple olursa olsun köylünün canına ve malına tecavüz hareketlerinin artması hallerinde, valinin teklifi ve İçişleri Bakanının onayı ile yeteri kadar geçici köy korucusu görevlendirilmesi kararlaştırılabilir. Bu şekilde görevlendirilecek geçici köy korucusu sayısı 40.000 kişiyi geçemez. Bakanlar Kurulu bu sayıyı yüzde elliye kadar artırmaya yetkilidir. Görevlendirmeyi gerektiren hallerin ortadan kalkması durumunda veya idarî zaruret hallerinde görevlendirmeye ilişkin aynı usûl uygulanmak suretiyle geçici köy korucusu olarak yapılan görevlendirmelere son verilebilir. Ek 18. maddesinde; Geçici köy korucuları ile korucu başlarının; görevlendirme şekilleri, göreve alınmalarında aranacak şartlar, görevleri, uygulanacak disiplin cezaları ve görevlerine son verilmesini gerektiren haller, disiplin amirleri, yararlanacakları giyim eşyaları ile bunların şekli ve verilme zamanları, eğitim ve denetim usûl ve esasları, sicil ve izinleri, ilk müracaatlarında sahip olmaları gereken sağlık şartları, başka bir işte çalışma hakları ile bu Kanunda yer alan diğer hususlara ilişkin uygulamalar Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine İçişleri Bakanlığınca hazırlanacak ve bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir. Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği nin 3. maddesinin (a) fıkrasının 6. bendinde; Özel Kolluk: Devlet ve yetkili diğer kamu tüzel kişilerince, özel kanunlar çerçevesinde kurulup, teşkilatlandırılan; kendi hizmet alanında güvenliği sağlamak amacı taşıyan ve kendi kanunlarına göre silah taşıma ve kullanma yetkisine sahip; jandarma ve polis dışındaki (gümrük, orman, belediye zabıtası, köy korucusu vb.) kolluk kuvvetleridir. hükümleri yer almaktadır. Kanun gereğince adaylık için görevlerinden çekilmesi gerekenler kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, olarak belirtilmiş olup, köy korucularının ise, Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliği nin 3. maddesinin (a) fıkrasının 6. bendine göre, özel kolluk bölümünde yer alan kamu görevlileri oldukları anlaşılmaktadır.
Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; köy korucuları ile geçici köy korucularının seçim hukuku bakımından memur olmadıkları ancak, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri arasında yer almaları nedeniyle, 2014 yılında yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde aday olmak isteyen köy korucuları ile geçici köy korucularının istifa etmeleri gerektiğine karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç: Açıklanan nedenle; 1- Köy korucuları ile geçici köy korucularının seçim hukuku bakımından memur olmadıkları ancak, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri arasında yer almaları nedeniyle, 2014 yılında yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde aday olmak isteyen köy korucuları ile geçici köy korucularının istifa etmeleri gerektiğine, 2- Karar örneğinin Büyük Birlik Partisi Genel Başkanlığına gönderilmesine, 26/10/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Ünal DEMİRCİ Üye Üye Üye Üye Ali KAYA Halim AŞANER İlhan HANAĞASI İbrahim ZENGİN
Karar No : 453 Karar Tarihi : 02/11/2013 Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 31/10/2013 tarihli ve 22193 sayılı yazıda; Yüksek Seçim Kurulunun 4/10/2013 tarihli, 404 sayılı kararında; 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde aday olmak isteyen oda, borsa ve birliğin yönetim ve denetim kurullarında görev alanların, görevden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğinin bildirildiği ancak, 27/9/2013 tarihli, 20206 sayılı yazılarında belirttikleri oda ve borsaların denetim kurulu adı altında bir organları bulunmamakla birlikte, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 17. ve 39. maddelerinde oda ve borsa meclislerinin görevleri arasında denetim yetkilerinin de yer aldığını, Oda Muamelat Yönetmeliğinin 79. ve Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 74. maddelerinde oda ve borsa meclisleri ile ilgili olarak, odalarda ve borsalarda karar ve denetim organının meclis, yürütme organının ise yönetim kurulu olduğunun belirtildiğini, bu nedenle meclis üyelerinin belediye başkanlığına aday olmaları veya belediye meclis üyeliği için aday olmaları halinde (her iki durumu da ayrı ayrı değerlendirmek suretiyle) istifa etmelerinin gerekli olup olmadığı hususunda görüş istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanununun; Oda meclisinin görevleri başlıklı 17. maddesinde; "a) Oda yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurulu delegelerini seçmek. c) Yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Uyulması zorunlu meslekî kararlar almak. e) Çalışma alanları içindeki ticarî ve sınaî örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. f) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. g) Üyeleri arasında veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmek üzere tahkim müesseseleri kurmak, mahkemeler tarafından istenecek hakem ve bilirkişi listelerini onaylamak. h) Odaya kayıtlı üyeler hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezaları karara bağlamak. ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. j) Taşınmaz mal almaya, satmaya, inşa, ifraz, tevhit ve rehin etmeye, ödünç para almaya, kamulaştırma yapmaya, okul ve derslik yapmaya, bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirket ve vakıf kurmaya veya kurulu şirketlere ortak olmaya karar vermek.
k) Oda iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Yönetim kurulunca odaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. m) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları ve danışma kurulları kurmak. n) Yurt içi ve yurt dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. o) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve odaya olan aidat borçlarını, yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi, iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat borçlarının ve gecikme zamlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile oda veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. p) Oda çalışmalarına veya Türk ekonomik hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. r) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek. Aynı Kanununun Borsa meclisinin görevleri başlıklı 39. maddesinde; a) Borsa yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyelerini seçmek. b) Kendi üyeleri arasından Birlik genel kurul delegelerini seçmek. c) Yönetim kurulu tarafından yapılacak teklifleri inceleyip karara bağlamak. d) Çalışma alanları içindeki örf, adet ve teamülleri tespit ve ilân etmek. e) Aylık mizanı ve aktarma taleplerini incelemek ve onaylamak. f) Borsada gerçekleştirilen işlemlerden veya üyelerin yapmış oldukları sözleşmede yer alması halinde bu sözleşmelerle ilgili olarak çıkan ihtilafları çözmekle görevli tahkim müesseseleri oluşturmak. g) Borsa dışında yapılan işlemlerden doğabilecek ihtilafların çözümü için, mahkemeler tarafından istenecek bilirkişi listesini onaylamak. h) Borsa üyeleri hakkında disiplin kurulu tarafından teklif edilecek cezalara karar vermek. ı) Yıllık bütçe ve kesin hesapları onaylamak ve yönetim kurulunu ibra etmek, sorumluluğu görülenler hakkında takibat işlemlerini başlatmak. j) Taşınmaz alımına, satımına, inşa, ifraz, tevhit ve rehnine ve ödünç para alınmasına, kamulaştırma yapılmasına ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde şirketlere ortak olmaya karar vermek. k) Borsa iç yönergesini kabul etmek ve Birliğin onayına sunmak. l) Borsaya dahil maddelerden hangilerinin, daha sonra tescil ettirilmek şartıyla, borsa yerinin dışında alınıp satılabileceğini belirlemek ve bu şekilde alınıp satılacak maddelerin otuz günü geçmemek kaydıyla tescil edilmesine ilişkin süreyi belirlemek. m) Yönetim kurulunca borsaya kayıt zorunluluğuna veya üyelerin derecelerine ilişkin olarak verilecek kararlara karşı yapılan itirazları incelemek ve kesin karara bağlamak. n) Mesleklere ve sorunlara göre ihtisas komisyonları kurmak. o) Yurt içi ve dışı sınaî, ticarî ve ekonomik kuruluşlara üye olmak ve kongrelerine delege göndermek. p) Tahsili imkânsızlaşan alacakların takibinden vazgeçme veya ölen, ticareti terk eden ve borsaya olan aidat borçlarını yangın, sel, deprem ve benzeri tabiî afetler gibi iradesi dışında meydana gelen mücbir sebeplerden dolayı ödeme güçlüğü içinde olan üyelerin aidat anapara ve gecikme zammı borçlarının affı ve/veya yeniden yapılandırılmaları ile borsa veya üyeler adına açılacak davalar konusunda yönetim kurulundan gelen teklifleri inceleyip karara bağlamak ve gerekli gördüğünde bu yetkisini yönetim kuruluna devretmek. r) Borsaya veya Türk ekonomi hayatına önemli hizmetler vermiş kimselere meclisin üye tam sayısının üçte ikisinin kararıyla şeref üyeliği vermek. s) İlgili mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek. Oda Muamelat Yönetmeliğinin 79. maddesinin birinci fıkrasında; Odalarda karar ve denetim organı meclis, yürütme organı yönetim kuruludur. Meclis, soru veya meclis araştırması yoluyla denetleme yetkisini kullanır.
Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 74. maddesinin birinci fıkrasında da; Borsalarda karar ve denetim organı meclis, yürütme organı yönetim kuruludur. Meclis, soru veya meclis araştırması yoluyla denetleme yetkisini kullanır. hükümlerine yer verilmiştir. Açıklanan nedenlerle; 2839 sayılı Kanun un Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde denetim kurulu üyelerinin görevden çekilmesi gerektiği belirtilmiş ise de, 5174 sayılı Kanun un 17. ve 39. maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 79., Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 74. maddesinde de açıklandığı üzere, oda ve borsa meclisleri müstakil bir denetim organı olmayıp, üyelerince meclis çalışması içerisinde denetim görevi de yerine getirildiğinden, aday adayı olmak isteyen meclis üyelerinin görevden çekilmelerinin gerekmediği yönünde görüş bildirilmesine karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç : Açıklanan nedenlerle; 1-2839 sayılı Kanun un Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde denetim kurulu üyelerinin görevden çekilmesi gerektiği belirtilmiş ise de, 5174 sayılı Kanun un 17. ve 39. maddesi ile Oda Muamelat Yönetmeliğinin 79., Borsa Muamelat Yönetmeliğinin 74. maddesinde de açıklandığı üzere, oda ve borsa meclisleri müstakil bir denetim organı olmayıp, üyelerince meclis çalışması içerisinde denetim görevi de yerine getirildiğinden, aday adayı olmak isteyen meclis üyelerinin görevden çekilmelerinin gerekmediği yönünde görüş bildirilmesine, 2- Karar örneğinin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine gönderilmesine, 2/11/2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Mehmet KÜRTÜL Üye Üye Üye Nilgün İPEK Ünal DEMİRCİ Ali KAYA
Karar No : 500 Karar Tarihi : 23/11/2013 Baklan İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 12/11/2013 tarihli, 137 sayılı yazıda; Baklan Sol Sahil Sulama Birliği Başkanı Ayhan DEMİRDÖĞER tarafından verilen 11/11/2013 tarihli dilekçede; 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde belediye başkanlığı ve belediye meclis üyeliği adaylıkları için Sulama Birliği Meclis Üyelerinin, Birlik Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Birlik Başkanının görevlerinden istifa etmelerinin gerekip gerekmediği, aday olmaları halinde görevlerine devam etmelerinde bir engel bulunup bulunmadığı hususlarında bilgi verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun; 17. maddesinde; Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar. hükmü mevcuttur. Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesinin uygulanması gerekmektedir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, aday olmak isteyen belediye başkanları ve subaylar ile astsubaylar, aday olmak isteyen siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler. şeklinde düzenlenmiştir.
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun; 1. maddesinin ikinci fıkrasında; Sulama birlikleri kamu tüzel kişiliğine sahip olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir. 16. maddesinde ise ; Birlikler siyasetle uğraşamaz, siyasi partilere her ne suretle olursa olsun yardım yapamaz ve bunlardan yardım kabul edemez. hükümleri yer almaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 128. maddesinin ikinci fıkrası, Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. hükmünü içermektedir. Sulama Birlikleri; 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu nun 1. maddesindeki düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, kamu tüzel kişiliği statüsünde olup, 16. maddesi uyarınca da, siyasetle uğraşamayacaklar, siyasi partiler her ne suretle olursa olsun yardım yapamayacaklar ve bunlardan yardım kabul edemeyeceklerdir. Kanun koyucu, açıkça sulama birliklerinin siyaset yapmasını arzu etmediği gibi, siyasi partilere de mesafeli durmasını istemiştir. 6172 sayılı Kanunun 1. maddesi ve 16. maddesindeki düzenlemeler karşısında, sulama birliğinin kamu tüzel kişiliğine sahip olması nedeniyle, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtilen kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından sayılması gerektiği, hal böyle olunca birlik meclisinin yönetim ve denetim kurulunda görev yapan üyelerden aday olmak isteyenlerin görevlerinden ayrılmaları gerektiği yönünde görüş bildirilmesine karar verilmesi gerekmiştir. S O N U Ç : Açıklanan nedenlerle; 1-6172 sayılı Kanunun 1. maddesi ve 16. maddesindeki düzenlemeler karşısında, sulama birliğinin kamu tüzel kişiliğine sahip olması nedeniyle, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesinde belirtilen kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından sayılması gerektiği, hal böyle olunca birlik meclisinin yönetim ve denetim kurulunda görev yapan üyelerden aday olmak isteyenlerin görevlerinden ayrılmaları gerektiği yönünde görüş bildirilmesine, 2- Karar örneğinin Baklan İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Kurulumuz resmî internet sitesi www.ysk.gov.tr adresinde yayımlanması için Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine, 23/11/2013 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi. Başkan Başkanvekili Üye Üye Sadi GÜVEN Turan KARAKAYA Muharrem COŞKUN Mehmet KÜRTÜL (M) Üye Üye Üye Nilgün İPEK Ünal DEMİRCİ Ali KAYA
T.C. YÜKSEK SEÇİM KURULU Karar No : 500 - K A R ŞI OY - İtirazın özü; Baklan Sol Sahil Sulama Birliği tarafından, 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak olan Mahalli İdareler Seçimlerinde belediye başkanlığı ve belediye meclis üyeliği adaylıkları için Sulama Birliği Meclis Üyelerinin, Birlik Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Birlik Başkanının görevlerinden istifa etmelerinin gerekip gerekmediği, aday olmaları halinde görevlerine devam etmelerinde bir engel bulunup bulunmadığı hususlarında bilgi verilmesi istemine ilişkindir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesinde, Kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlilerinin ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamayacakları ve aday gösterilemeyecekleri belirlenmiştir. 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununun; 1. maddesinin ikinci fıkrasında; Sulama birlikleri kamu tüzel kişiliğine sahip olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir. hükmü yer almaktadır. Sulama birlikleri her ne kadar kamu tüzel kişiliğine sahip ise de, bunları kamu kurum ve kuruluşları kapsamına dahil etmek mümkün olmadığı gibi, kanunla kurulan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu kapsamında kabul edilemez. Bu durumda, 2839 sayılı Kanunun 18. maddesi içerisinde değerlendirilmesi mümkün olmayan sulama birliklerinde görev yapanların, adaylık için görevden çekilmelerine gerek olmadığı görüşü ile karara karşıyım. Başkanvekili Turan KARAKAYA
Karar No : 504 Karar Tarihi : 23/11/2013 Türkiye Sosyal Sigortalar, Eğitim, Büro, Ticaret, Kooperatif ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikası (SOSYAL-İŞ SENDİKASI) tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 20/11/2013 tarihli, Huk.D.202/1256 sayılı yazıda özetle; Yüksek Seçim Kurulu nun 28/9/2013 tarihli, 400 sayılı kararı ile, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs ve ortaklarının yönetim ve denetim kurullarında görev alanların en geç 1 Aralık 2013 Pazar günü saat: 17.00 a kadar 2839 sayılı Kanun un 18. maddesi gereğince görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerektiğine karar verildiğini, Yüksek Seçim Kurulunun Mahalli İdareler Seçimlerinde aday olacak sendika yönetim ve denetim kurullarında görev alan sendikacıların 1/12/2013 tarihine kadar istifa etmelerine ilişkin kararının, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu nun 9. maddesinin altıncı fıkrasının getirdiği düzenlemeye ters olduğunu, 6356 sayılı Kanun un 9. maddesinin altıncı fıkrasında, Kuruluş ve şube yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyelerinin görevleri, milletvekili veya belediye başkanı seçilmeleri hâlinde kendiliğinden son bulur. düzenlemesinin yer aldığını, 2972 sayılı Kanun un uygulaması bakımından atıfta bulunduğu 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesindeki düzenleme ile 6356 sayılı Kanun un 9. maddesinin altıncı fıkrasındaki düzenlemenin, önceki özel kanunun aynı konudaki bir hükmünün sonraki özel konunun aynı konudaki bir hükmü ilişkisine tabi olduğunu, 6356 sayılı Kanunu 9 maddesinin altıncı fıkrasının önceki özel kanun olan 2839 sayılı Kanun un 18. maddesindeki aynı nitelikteki düzenlemeyi ortadan kaldırdığını, Yüksek Seçim Kurulunun 6356 sayılı Kanunun 9/6 maddesinde daha önce mülga 2821 sayılı Kanun daki düzenlemelere gelen itirazlar doğrultusundaki gelişimi göz önüne almadan, kanunun tarihi, gai ve lafzi yorumunu göz önünde bulundurulmadan, 23/9/2013 tarihli ve 2013/400 sayılı kararında 6356 sayılı Kanun un 9/6 maddesinin getirdiği düzenlemeleri, önceki özel kanunda yer alan hüküm/sonraki özel kanunda yer alan hüküm doğrultusunda göz önüne alınarak getirdiği düzenlemenin bir daha gözden geçirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek; GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. maddesinde; Hakimler ve Savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensuplarının görevlerinden çekilmedikçe aday olamayacakları ve milletvekili seçilemeyecekleri belirtilmiştir. Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun; 17. maddesinde; Milletvekilleri, belediye başkanları, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile muhtarlar mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda değildirler. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliği ile muhtarlık bir şahıs uhdesinde birleşemez. Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar seçildikleri yeni görevi reddetmiş sayılırlar. hükmü mevcuttur. Görüleceği üzere anılan maddede, aday olabilmek için görevlerinden ayrılmak zorunda olmayan kamu görevlilerinin hangileri olduğu ayrıntılı biçimde düzenlendiği halde, istifaları zorunlu bulunan kamu görevlilerinin kimler olduğu hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, sendikaların organlarında görev alan yöneticilerin adaylığı konusunda 2972 sayılı Kanun un 36. maddesi ile atıf yapılan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu nun 18. maddesinin uygulanması gerekmektedir. 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun; Adaylık için görevden çekilmesi gerekenler başlıklı 18. maddesi; Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları,