Supplier Sustainability Handbook 2006 1

Supplier Sustainability Handbook 2006 1

Supplier Sustainability Handbook 2006 2 This handbook was developed by the Federation of Tour Operators (FTO) through a multi-stakeholder consultation process involving a broad range of European participants, including Tour Operators, Trade Associations, Non-Governmental Organisations, Research Institutions and Consultants. It was co-financed through money made available by the Travelife initiative (www.travelife.eu), a European Union Life Project. The information and advice contained within this document is designed to assist tour operators and their suppliers to develop their own sustainable solutions. It should not be regarded as a definitive statement of the law or technical standards. Users of this handbook should seek independent expert advice before carrying out remedial work, bearing in mind that changes and new innovations can often occur quite rapidly in all areas to which this document refers. Nothing contained in this document can be relied upon to exclude any civil or criminal liability, and whilst the information contained in this document has been provided in good faith, no liability can be attached to the Federation of Tour Operators nor to any of its member companies for anything contained in the text of this handbook. All rights reserved. No part of this handbook may be reproduced in any form or by any means without the written permission of the Federation of Tour Operators. Federation of Tour Operators 2006 Photo(s) by courtesy of www.bigfoto.com

İçindekiler GİRİŞ Tur Operatörleri Federasyonundan bir açıklama 4 Sürdürülebilir (ya da Sorumlu) Turizm Nedir? 6 SATIN ALMADA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLE İLGİLİ İLKELER BÖLÜM 1 ORGANİZASYON, RAPORLAMA VE YÖNETİM 9 BÖLÜM 2 ÇEVRESEL ETKİLERİN AZALTILMASI 15 BÖLÜM 3 İNSANLARA EŞİT DAVRANMA 35 BÖLÜM 4 SOSYAL VE TOPLUMSAL SORUNLAR 44 EKLER EK 1 Örnek politika bildirimleri 51 EK 2 Raporlama basit bir rehber 53 EK 3 ÇEVRE ETİKETLERİ 54 EK 4 TURİZMDE ÇOCUKLARI CİNSEL İSTİSMARDAN KORUMA KANUNU 57 EK 5 Konu ile ilgili Uluslararası Standartlar 58 EK 6 Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Önceden Bildirimli İzin (PIC) 59 Sıkça sorulan sorular 63 REFERANS VE KAYNAKÇA 65 SÖZLÜK 67 Photo(s) by courtesy of www.bigfoto.com.

Supplier Sustainability Handbook 2006 4 Tur Operatörleri Federasyonundan Uluslararasý bir açıklama. Tüm sektörlerin daha fazla sosyal sorumluluk ve geliştirilmiş çevre performansı konusunda hareket ettikleri gözlemlenmektedir. Turizmin konusu insan ile yer ve bu ikisi arasındaki ilişkidir; bu da, faaliyetlerimizin özünü teşkil etmektedir. Turizm işinde elde edilecek uzun vadeli başarı ile insanları ve yerleri yönetme şekli arasında bulunan kuvvetli bağı göz ardı etmemiz imkansızdır. Tur Operatörleri Federasyonu uluslararasý (IFTO) üyesi olarak toplum ve çevre konusunda faaliyetleri sürdürme biçimimizi geliştirmek için taahhütte bulunduk. Amacımız, bizim ve sizin, performansımızı geliştirmek. Amacımız salt kesin riskleri yönetmek değildir, zira bu, iyi bir iş sağduyusu demektir. Böyle bir taahhüdü yerine getirmek için ise, iki alanda ilerleme sağlamayı düşünüyoruz: 1. Operasyonlarımızın doğrudan etkilerinin işletme bünyesinde yönetimi. (Bu, enerji miktarının ve su tüketiminin veya üretilen atıkların azaltılması, istihdama ilişkin politikaların geliştirilmesi ve personel ve müşteri bilincinin geliştirilmesi gibi konuları içermektedir.) 2. Tedarikçilerimiz ile çalışma; destinasyonlardaki konaklama yerleri, ulaştırma operatörleri, araba kiralama noktaları, turistik yerler, geziler ve yer operatörleri. Tedarik zincirimizde sizin, bir kilit ortak olarak, üstlendiğiniz görev büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda Sağlık ve Güvenlik standartları konusunda çalışmak suretiyle beraber geliştirdiğimiz iyi iş ilişkilerinin, bu yeni Satın Almada Sürdürülebilirlik Kuralları (bundan böyle Kurallar olarak anılacaktır) Tercihli Çevre ve Sosyal Uygulama Kuralları (Kod) hakkında yapacağımız giriş için sağlam bir temel olacağından eminiz. Biz de, sizler gibi, işletmemizi yeşilci hale getirme sürecinin farklı aşamalarında bulunuyor ve iş biçimimizde yapacağımız gerçek bir değişimin, zaman alacağını ve gerçek bir sorumluluk gerektirdiğini kabul ediyoruz.

Üç işlev olduğunu düşünüyoruz: 1. Bu uzun vadede iş anlamına gelir. Kurallarda yer alan istatistiklerden de göreceğiniz gibi, çevre ve sosyal sorunlar, müşterilerimizin tatil kararlarında daha da önemli hale gelmeye başladı. Rekabetçi bir ortamda ayakta durabilmemiz için bu sorunlara yanıt vermemiz gerekir. 2. Doğru dengeyi kurmak için birlikte çalışmalıyız. Tedarikçimiz olarak siz tatil deneyiminin en keskin ucunda yer alıyorsunuz. Destinasyon ile ilgili konularda en çok sıcak bir karşılamadan ve yerel ortamın kalitesinden tutun, verilen hizmetlere kadar hususlar ön plandadır. Diğer bir deyişle, yerel ekonomi, doğa ve toplum arasındaki dengeden bahsediyoruz. 3. IFTO yalnız değil. Son zamanlarda dünya genelinde yapılan bir araştırma göstermiştir ki; tur operatörlerinin %70 i, sürdürülebilir turizmin, müşterilerine sunabildikleri deneyimin kalitesi açısından önemli olduğunu düşünmektedir. Biz çalışmaları eş zamanlı hale getirmek için diğer AB Tur Operatörleri ile işbirliği yapıyoruz. Sürdürülebilir Turizm konusunda yol gösteren bu rehber, bu üç işlevi yerine getirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bizim buradaki amacımız, işletmemiz ile ilgili bir çok kritik sorunu ortaya çıkarmak ve size yararlı bir kaynak sağlamaktır. Umarız bu rehber gelecekte müşterilerimizin ve diğer ilgili grupların artmakta olan beklentilerini karşılayacak bir işbirliği ortamı sağlayacaktır. Saygılarımla Andrew Cooper Genel Müdür Supplier Sustainability Handbook 2006 5

Supplier Sustainability Handbook 2006 6 Sürdürülebilir (ya da Sorumlu) Turizm Nedir? Turizm: Örneğin, enerji, atık ve su tüketimimizi azaltarak, çevre üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirir. İstihdam imkanı ve, örneğin, yerel olarak satın alınan mal ve hizmetler sayesinde destinasyon için ekonomik fayda sağlar. Örneğin, yerel bölgede bulunan insanlara sağlanan istihdam sayesinde, yerel toplulukların elde ettiği sosyal faydaların artmasını sağlar. Müşteri Beklentileri İngiliz Turistlerinin %87 si, tatillerinin çevreye zarar vermemesinin önemli olduğunu düşünüyor ve %70 i de, seyahat firmalarının çevre sorunları konusundaki ününün çok önemli ya da oldukça önemli olduğuna inanıyor. 1 Bu düşüncenin, daha da yaygınlaşacağını düşünüyoruz. Sürdürülebilir Turizm Sürdürülebilir Satın Alma demektir. Biz, Tur Operatörleri olarak, müşterilerimize daha çok sürdürülebilir tatil ürünü sunma konusunda karşılaştığımız sorunlara karşılık tüm çözümleri verebileceğimizi söylemiyoruz. Çoğumuz bu sürecin daha çok başındayız ve işletmelerimiz için önemli ilk adımları atıyoruz. İçinde çalıştığımız çevre ve topluma karşı özenli olmamız ve fiilen çalıştığımız tedarikçileri de sosyal sorumluluk ve iyi çevre performansı konusunda yönlendirmemiz gerekir. 1 ABTA (İngiliz Seyahat Acenteleri Birliği), 2002

Tek ölçü herkese uymayacak, peki o zaman bu Kod nasıl işleyecek? Şu anda ne yaptığınızı bilmeniz önemlidir. Kodu kullanmaya başladığınızda, salt şu anda işin ne kadarını yaptığınızı anlayacaksınız ve ayrıca söz konusu kodun, performans ile standartların geliştirilmesi için izlenecek sonraki adımlar konusunda fikir vereceğini de umuyoruz. Çevresel ve Sosyal öncelikler, bazı sektörlere göre farklılık gösterir ve destinasyon bazında değişir. Sadece işletmeniz ile ilgili öncelikleri değerlendirebilirsiniz ve bu yüzden bu Kodun, bu önceliklerin tespit edilmesinde size yardımcı olacağını umarız. Biz bu süreci bir ortaklık şeklinde görüyoruz. İçinde bulunduğunuz bölge ile ilgili turizm sorunları hakkında bilinçleneceksiniz. Biz de bu sorunlar konusunda sizinle çalışmak istiyoruz ve bulunacağınız geri bildirim, bu sürecin önemli bir parçasını oluşturacaktır. Bu kodda yer alan çeşitli sorunlar, tüm tedarikçileri ilgilendirmeyecektir çünkü: Sadece bir ya da iki odanın verildiği çok küçük operasyonlardan tutun, yüzlerce odanın verildiği büyük otel gelişimlerine kadar bir çok tedarikçiyi hedeflemektedir. Tedarikçilerimiz, bir çok ülkede faaliyet göstermekte ve öncelikler, destinasyon bazında farklılık arz etmektedir. Bu rehberde belirtilen tavsiyelerin çoğunu gerçekleştirmek basittir. Yerel altyapı ya da bununla ilgili teknoloji maliyetinden dolayı bazı bölgelerde bazı faaliyetler, diğer bölgelerin aksine, uygunluk arz edebilir. Destinasyon ile işletmenin hacmine göre esnek bir yaklaşımı benimseyebilirsiniz. Bu bilgiler sadece yol göstermek amacıyla verilmektedir. Söz konusu bilgilerin, basıma gönderildiği esnada doğru olduğuna inanılmakla beraber, FTO, salt bu bilgilerin içerisinde yer alan öneriler doğrultusunda alınan önlemlerden dolayı sorumlu tutulamaz. Uygulamayı kolaylaştırmak için Kodu üç sütun şeklinde bölümlere ayırdık. Temel Konular: Turizm ile ilgili eylem gerektiren temel konular En İyi Uygulama: Yapabilecekleriniz en iyi uygulama örnekleri Diğer önlemler ve özel uygulama: Bu sorunun üstesinden gelmek için alınabilecek diğer önlemler Supplier Sustainability Handbook 2006 7

Supplier Sustainability Handbook 2006 8 Sonraki aşama nedir? Rehberi okuduğunuzda, bilginizi en iyi şekilde nasıl kullanabileceğinize karar vereceksiniz. Biz size şunları tavsiye ediyoruz: Gerçekleştirdiğiniz önlemleri açıklamak ve gelişmeler ile ilgili bir taban çizgisi belirlemek amacıyla doğru ve güncel kayıtlar tutmalısınız. Müşterilerinize ne yapacakları konusunda bilgi vermelisiniz; örneğin: bir günden fazla bir süreyle havlu kullanımı, yerel kültüre uygun bir şekilde giyinme ve su tasarrufu. Sertifikasyon Projeleri Çok sayıda sürdürülebilir ya da sorumlu turizm sertifikasyon programından birini seçtiğiniz takdirde, işletmeniz ulusal ya da uluslararası bir isim haline dönüşebilir. EK 1 de bu programların bir kısmı gösterilmiştir. Ve girişiminizin bir sonucu olarak şunları unutmayınız Liderliğinizi ve yaratıcılığınızı gösterecek ve işletmenizin görünümünü daha da güçlendirecek ve böylece zaman ve paradan tasarruf edeceksiniz. Doğrudan bulunacağınız geri bildirimler önemlidir: Lütfen e-postalarınızı feedback@fto.co.uk adresine gönderin. Unutmayın: Bu Kodun geliştirilmesinde bir çok kaynak kullanılmıştır. Kodun arkasında bu kaynakların bulunduğu tam bir liste yer almaktadır. Bu rehberde belirtilmiş olan önlemler, işletmenizin çevre ve sosyal performansının gelişmesini sağlayacak ve destinasyonun kalitesine katkıda bulunarak, sunduğunuz hizmetin genel kalitesini geliştirecektir. FTO, önemli değişiklikleri uygularken konu ile ilgisi olan uzmanlar (ve gerekli durumlarda kalite standartları kurumu ile sağlık ve güvenlik danışmanları) ile uyum içinde olmanızı önerir.

BÖLÜM 1 ORGANİZASYON, RAPORLAMA VE YÖNETİM Organizasyon, raporlama ve yönetim niçin önemlidir? Odaklı ve etkin olabilmek ve önemli ve ölçülebilir sonuçlar etmek isteyen şirketler hedefler belirler. Başarının yolu, kesin amaçlar belirleme, personelin tam desteğini kazanma, performansı izleme ve geri bildirimde bulunma gibi süreçlerden geçer. Hedefler, ilerlemenin gerçekleşmesini ve elde edilen başarıların da müşteriler, medya ve diğer kişi ya da kurumlarca tanınmasını sağlar. Kodda hangi organizasyon, raporlama ve yönetim konuları yer almaktadır? Resmi çevresel yönetim sistemlerini kabul etmenizi beklemiyoruz sadece üç temel unsuru uygulamanızı istiyoruz Çevresel ve sosyal politikasının ya da sorumlu şirket bildirisinin hazırlanması Kodda önerilen iyileştirmelerin gerçekleştirilmesi için personelin eğitilmesi Sonuçların ölçülmesi. Bunlar size kaynakları etkin bir şekilde kullanmanızı, yaptığınız işi yönetmenizi ve izlemenizi ve işinize hakim olmanızı ve yaptığınız işe değer katmanızı sağlar. İşletmem bir turizm sertifikasyon ya da diğer resmi çevre yönetim sistemine katılmalı mıdır? Turizm sertifikasyon programları ve çevre yönetim sistemleri bazı işletmelere fayda sağlayabilir. Bu rehberde tanımlanan adımlar, aynı zamanda gelecekte resmi bir çevre yönetim sistemine dahil olmak isteyen bir işletmeye de yarar sağlayacaktır. Supplier Sustainability Handbook 2006 9

Supplier Sustainability Handbook 2006 10 Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama Politika Bildirimi RT01.01.01 Bir işletmenin yazılı bir politika bildirimi bulunmalı ve bu bildirimde aşağıdaki hususlar yer almalıdır: (örneğin, çevreye verdiği zararları aza indirmek için) çevre konusunda belirlediği hedefler çalıştırdığı kişilere karşı davranış biçimi (örneğin, çalışanlara Sağlık ve Güvenliğin, eşit imkanların ve diğer temel insan haklarının sağlanması) (örneğin, çocuk koruma ya da uyuşturucu gibi müşteri bilincinden yararlanan girişimleri desteklemek amacıyla) içinde yer aldığı topluluk ile entegre olma ve işletmeyi etkileyen önemli yerel sorunlar konusunda işbirliğine girme şekli. Tek bir politika bildiriminde tüm bu konular yer alabilir ya da her bir hususta farklı bir politika bildirimi çıkarabilirsiniz. Örnek olarak verilen politika bildirimleri Ek 3 te yer almaktadır. Politika Bildirimleri: işletmenin arka bölümünde (personel duyuru panosunda, personel eğitim malzemelerinde ve personel bültenlerinde) yayınlanabilir ve (personel maaş bordroları ile de bildirilebilir). Otelin resepsiyon kısmında yayınlanabilir ve ayrıca odalarda talep edilmesi durumunda misafirlerin kullanacağı malzemeler, Internet ve broşürler aracılığıyla da talep halinde misafirlere sunulabilir Çevre, istihdam ve toplumsal sorunlar konusunda sürdürülebilir turizm ile ilgili bir politika bildirimini geliştirmek ve bu bildirimi hayata geçirmek için turist kurulu ya da yerel makamlar ile işbirliğine girilmesi. RT01.01.02 Çalışanların, aşağıda belirtilen araçlar ile bu politikalar hakkında bilgi sahibi olması sağlanmalıdır: a. Çalışmaya başladıklarında görevleri ile ilgili bir eğitim programı verilmesi b. Personelin, bu politikaların işletme bünyesinde entegre edilmesini sağlayacak şekilde eğitilmesi c. Personele yönelik ilanlar, personele gönderilecek genel e- postalar ve daha az resmi özellik taşıyan araçlar. Personel, politikaya ilişkin amaçların başarılması konusunda üstlendiği sorumlulukları anladığı zaman, politikalar da verimli bir şekilde amacına ulaşmış olur. Kurumun ve personelin niteliğine göre eğitim resmi veya samimi bir ortamda yapılabilir. En ideali ise, eğitimde tatil yerine özgü sorunların da yer almasıdır ve bu sorunlar aşağıda belirtilmiştir: Suyun yönetimi ile ilgili standartları sürdürme biçimi çocuk koruma gibi yerel topluluk sorunlarının idaresi Personel ile misafirlerin, bir sahilin temizlenmesi gibi yerel bir projede gönüllü olarak çalışan personeli desteklemeleri amacıyla, bir politikanın belli bir özelliğinin vurgulandığı ve samimi ortamda düzenlenen etkinlik haftası kampanyaları.

Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama hırsızlık gibi güvenlik sorunlarının idaresi RT01.01.03 İşletme bünyesinde kişilere aşağıda Amaçların yerine getirilmesi için belirtilen sorunların yönetimi konusunda sorumluluk verilecek personel ve sorumluluk verilmelidir: bölümlerin seçimi. Başarılarınızı a. çevre sorunları raporlamak suretiyle kaydettiğiniz b. çalışanların refahı ilerlemeyi gösterebilirsiniz. Daha c. sosyal ve toplumsal sorunlar büyük işletmelerde bu görevler genellikle aşağıda belirtilen bölümlere verilir: tesis idare ve bakım bölümü insan kaynakları ve personel bölümü satın alma bölümü pazarlama bölümü Daha küçük işletmelerde ise, yönetici ya da işletme sahibi, genellikle bu girişimleri kendisi yönetir. Kayıt ve rapor sonuçları Yeşilci bir personel takımı ya da grubu ve/veya toplum üyesi oluşturma. Bilgi ve eğitim faaliyetlerini, işletme, üniversite ve okullar ile paylaşarak, bilincin artırılmasını sağlamak ve odak noktasını yakalamak Temel sorun ve yenilikleri yakından takip etmek için yayın ve Internet kaynaklarına abone olmak Yararlı olabileceğiniz topluluk ve koruma kuruluşlarını desteklemek RT01.01.04 Aşağıda belirtilen konularda işletmenin hacmine göre (en azından yılda bir kez) düzenli olarak ilerleme raporu hazırlanmalıdır: a. çevre sorunları b. çalışanlar arasındaki ilişkiler c. işletmenin toplulukla entegre olma biçimi Sonuçları kaydeden ve çevre programını izleyen bir çok işletmede, işletme giderlerinde %20 veya üzeri bir düşüş oranı kaydedilmiştir. Ulaşılan hedeflerin belirtildiği basit bir liste, personel ile müşterilere ilerlemeyi gösterecek etkin bir yöntem olabilir. Daha büyük işletmelerde sosyal ve çevre sorunları hakkında harici olarak bilgi verebilmenin en uygun şekilleri şunlardır: sürdürülebilirlik raporu işletmenin yıllık faaliyet raporu ve hesapları İlerlemeyi kaydetme ve sonuçları raporlama biçimi, şirket bünyesinde şu işlemleri içerir: Enerji, içme suyu ile atık su ve atıkların izlenmesi ve karşılaştırılması Personelin cinsiyeti, ırkı, yaşı, kurumsal statüsü, maaşı ve ortalama hizmet süresi açısından eşit imkanların izlenmesi ve karşılaştırılması. Sponsor, staj, daha çok becerinin sağlanmasına yönelik eğitim ve personel girişimleri vs. hakkında elde edilen bilgilerin yayınlanması. Yerel tedarikçiler ile yapılan sözleşme, yerel etkinliklerin sponsorları ve vakıflara yapılan bağışların sayısı hakkında bilgi verilmesi Supplier Sustainability Handbook 2006 11

Supplier Sustainability Handbook 2006 12 Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama şirket web sitesi İşletme içi/daha az resmi alternatifler için sağda yer alan sütuna bakınız Personel eğitim toplantılarının sayısı/sıklığı Ayrıca; Daha fazla başarı elde etmek için hedef belirleyerek işletmenizi iyi sonuçlar üzerine inşa edebilirsiniz. Performansa ilişkin faaliyet raporlarında, alınan dersler ve daha az başarı sağlanan girişimler hakkında bilgi verilmesini sağlayabilirsiniz. Yerel basında ve/veya misafirlere verilen yayınlarda girişimlere daha çok yer verebilirsiniz. Bölgede yer alan diğer turizm işletmelerine yol gösterebilir ve onların daha iyi işletme uygulamaları gerçekleştirmelerini sağlayabilirsiniz. Topluluğun/çevreci işletme gruplarının içerisinde yer alma. RT01.01.05 İşletmelerin, aşağıda belirtilmiş olan topluluklarda yer alması ya da bu topluluklara katılmaları istenir: a. bir yeşilci işletme ya da atık azaltma kulübü gibi çevre ile ilgili bir açık oturum b. yerel bir otel derneği gibi iş dernekleri c. bir yerel kuruluş gibi toplum oturumları d. sürdürülebilir bir turizm programı (bkz. ek 3) İşletme ağları, yeni fikirlere ve ortaklıklara açıktır, böylece destinasyon kalitesi konusunda temel sorunları değerlendirmeniz mümkündür. İşletmeler, bir forumda yer aldıklarında turizme karşı daha fazla sürdürülebilir bir yaklaşım gösterilmesini sağlayabilirler. İş forumlarının olmadığı ya da coğrafi konum açıdan izole durumda bulunan bölgelerde, topluluk grupları, koruma kuruluşları ve Internet forumları da yararlı olabilir. İşletmenin sürdürülebilirlik politikasının, topluluk bilincini uyandırmasını sağlamak için iletişim kurulması. Yerel sorunlar konusunda bilincin artırılması için tatil yeri ya da destinasyonda bulunan ortaklar ile işbirliğine girme. Diğer tatil yerleri ya da destinasyonlar ile girilecek işbirliği, turizme karşı çok daha fazla sürdürülebilir bir yaklaşım sağlar.

Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama RT01.01.06 Son beş yılda üstlenilen ya da gelecekte gerçekleşmesi düşünülen (yenileme, yeni bina vs. gibi) yeni kalkınma projeleri için yerel plan işlemlerinin izlenmesi gerekir. Planlama ile ilgili düzenlemeler, genellikle bir destinasyonun genel kalitesini ve cazibesini korur. Bu düzenlemelerde enerji ve suyun verimi ve diğer konular daha çok yer almaya başlamıştır. Tüm kalkınma projelerinin, inşaatlar sırasında mevcut düzenleyici standartları yerine getirmesi gerekir. Planlamaya ilişkin düzenlemelerin, uygulanmadığı ya da iyi bir şekilde geliştirilmediği durumlarda, işletmelerin, destinasyonun genel kalitesini yükseltecek şekilde yeni plan ve gelişmelerin tasarlanmasını sağlamak amacıyla sorumluluklar üstlenmelidir. Yeni kalkınma projelerine başlamadan önce, çevre ve/veya sosyal etkiler konusunda yapılacak değerlendirmelerin tamamlanması, yükleniciler tarafından yerine getirilmesi gereken kilit gerekliliklerin ana hatları ile belirlenmesi ve etkilerin aza indirilmesi konusunda alınacak uygun önlemler ile gelişmenin olumsuz etkilerinin kesin bir şekilde saptanması. Yerel topluluk üyelerinin, planları incelemek ve yorumlamak üzere davet edilmesi. Düzenli toplantılar düzenleyerek geri bildirimin ve eylemlerin izlenmesi. Geri dönüştürülmüş ya da geri verilmiş malzemelerin, mümkün ise, destinasyonun karakteristiğini bozmadan inşaatta kullanılması. Çevresel anlamda yararlı ve elverişli olabilecek yerel malzemelerin kullanılması. İnşaat ve operasyon sırasında o bölgenin insanlarının ve hizmetlerinin kullanılması. Tüm inşaat işçileri için iyi bir şantiye güvenliğinin sağlanması. Planlama, dizayn, inşaat ve operasyon sırasında enerji, su verimi, atık ve diğer çevre yönetimi ile ilgili konuların göz önünde bulundurulması. Şantiye işçileri/yapı kullanıcıları ya da inşaat ile operasyon sırasında bölgeyi etkileyecek çevre kirliliğini ve etkilerini azaltacak malzemelerin seçilmesi. Supplier Sustainability Handbook 2006 13

Supplier Sustainability Handbook 2006 14 Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama Yenileme çalışmalarından sonra mobilyaların sosyal vakıflara verilmesi. Yerel mobilya ve sanat ve el işi eserlerinin satın alınması. Su tüketiminin, yerel bölgenin kullanılabilir su rezervleri üstündeki etkisinin değerlendirilmesi ve eşit kullanımı sağlayacak önlemlerin alınması.

BÖLÜM 2 ÇEVRESEL ETKİLERİN AZALTILMASI Çevre ile ilgili sorunlar niçin önemlidir? Yapılan Pazar araştırması, sürekli olarak müşterilerimizin, çevreyi etkilemeyen konaklama yerlerinde kalmak istediklerini göstermiştir. Otelin etrafındaki ve tatil yerindeki çevrenin kalitesi de, kesinlikle sunabileceğimiz tatilin kalitesi için temel bir özellik taşımaktadır. 2002 yılında İngiltere de yapılan anketlere cevap veren turistlerin %87 si, tatillerinin çevreye zarar vermesinin çok ya da oldukça önemli olduğunu ifade etmiştir. Çevre ile ilgili kaynakların kullanımı ve suiistimalinin, yerel topluluğun yaşam kalitesi üzerinde bir etki yaratabileceğini de unutmamak gerekir. İngiltere de İngiliz müşterilerin %83 ü, kirlenmiş sahillerin ve pis bir denizin, kendilerini seyahat destinasyonu seçimi ya da tavsiyesi konusunda temkinli davranmaya iteceğini ifade etmiştir. (Goodwin 2001. Goodwin and Francis 2003) Kodda hangi çevresel sorunlar yer almaktadır? İşletmenizin enerji tüketimini ele alma ve yenilenebilir enerjiyi kullanmaya çalışma yöntemleri İşletmenizin, su tüketimini aza indirmek için benimsediği yaklaşım İşletmenizin, atık suyun arıtılması için kullandığı yöntemler İşletmenizin, atık üretimini aza indirmek ve uygun tesislerin bulunduğu ülkelerde atıkları geri dönüştürmek için izleyeceği adımlar İşletmenizin, destinasyondaki doğayı ve biyoçeşitliliği korumak adına alacağı önlemler Neden Kodda özellikle bu sorunlar konusunda sorular bulunmaktadır? Çünkü herhangi bir turizm işletmesinin yaratabileceği ve doğrudan etkileyebileceği çevresel etkiler bulunmaktadır. Tüm dünyada yüzlerce işletmeden alınan raporlara göre işletmeler, 1. Kısımda açıklanan uygun yönetim süreçlerini hayata geçirdiklerinde şunu görmüşlerdir: Enerji ve su tüketimi maliyetleri %20 in üzerinde bir oranda azalmıştır Katı atık ve su atık boşaltım giderleri ise, %15 in üzerinde bir oranda azalmıştır Çalıştıkları çevrenin kalitesi yükselmiştir Personelin motivasyonu artmıştır Toplulukta ilişkiler gelişmiştir Supplier Sustainability Handbook 2006 15

Supplier Sustainability Handbook 2006 16 İşletmem belirtilen teknolojilere yatırım yapmalı mıdır? Sadece çok iyi bir şekilde araştırma yaptıysanız ve sunduğunuz hizmetin kalitesini düşürmeyecek şekilde maliyet tasarrufu sağlayacağından eminseniz yatırım yapmalısınız. Yatırım yapmadan önce işletmenizin en iyi uygulama veya diğer önlemler ve özel uygulama başlıklı tablolarda yer alan önlemlerin birini ya da çoğunu zaten uygulayıp uygulamadığını kontrol ediniz. Bu önlemlerin bir kaçını uygulamak, belirtilen teknolojiden daha ucuza mal olabilir. Belirtilen teknolojilerin çoğu, gerçekçi olmak gerekirse, sadece bir yenileme çalışması sırasında kurulabilir ve bu yüzden, sağ sütunda önerilen önlemler, yenileme çalışması başlayana değin işletme giderlerinde tasarruf sağlamanıza yardımcı olacaktır.

Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama Enerji Yönetimi RT01.02.01 Enerji Tüketimi ve Maliyeti İşletmenizin çevre ile ilgili diğer yönlerini karşılaştırarak enerji yönetiminin önemini vurgulayın. Güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan yüksek miktarda enerji temin ettiğiniz durumlarda dahi, enerji tüketimini azaltmak için izleyeceğiniz bir çok yöntem mevcuttur. Önleyici bakım, maliyeti ve enerji kullanımını aza indirecektir. Personel duyuru panolarına bilincin artırılmasına yönelik bilgiler asın. Personel eğitim malzemeleri içerisinde yer alan önleyici bakım prosedürleri ve bakım talep formları, örnek olarak kullanılabilir. RT01.02.02 Enerji Verimli Aydınlatma Enerji verimli lambalar, filaman (lamba teli) eşdeğerlerinden maksimum %80 daha verimli olabilir ve 20 katı daha fazla ömrü olabilir. Enerji verimli lambalar, uzun süre yakıldığı alanlarda sadece birkaç ay içerisinde ödenen paranın karşılığını verebilir. Enerji verimli aydınlatma aşağıdakilerden oluşur: Tercihen yüksek frekanslı direnci (balast) olan flüoresan lambaları Kompakt flüoresan lambaları Gıda üretim alanları yakınında kullanılan trifosfor lambaları Dış ortamlar için yüksek basınçlı sodyum ya da metal halid lambaları Gerekli durumlarda spot aydınlatmada kullanılan halojen lambalar Tesis önünde yer alan alanlarda, enerji verimli ampullerin, ehliyetli bir aydınlatma uzmanı ya da mühendisine danışılarak takılması iyi olacaktır. Bazı çeşitler, karartma ayarlı anahtarlarda ya da hareket algılayıcılarında verimli bir şekilde çalışmaz. Enerji verimli lambalar, her yerde bulunmaz. Aşağıdakiler bunlara alternatif olabilir: Mümkün olduğunca yapay ışık yerine doğal ışık kullanılması. Örneğin, uygun donanımlarda fotosel kurulumu (bazı enerji verimli lamba çeşitlerinde fotosel kullanılamaz), içeriye maksimum miktarda ışık girmesini sağlamak için camları ve ışık donanımlarını en azından haftada bir kez temizlenmesi. Kimsenin bulunmadığı alanlarda ışıkların kapatılması. Örneğin, umuma açık alanlarda tuvalet gibi personel ve insanlar tarafından sık kullanılmayan alanlarda kurulu hareket algılayıcıları (zamanlayıcı cihazları ve hareket algılayıcılar, bazı enerji verimli lambalar ile çalışmaz) ve işletmenin ön ve arka tarafında bulunan ve personel ile misafirleri, bir alandan ayrılırken ışıkları kapatması yönünde uyaran işaretler. Tuvalet gibi umuma açık alanlarda bir hareket algılayıcısına tek bir ışık bağlı olmamalıdır. Supplier Sustainability Handbook 2006 17

Supplier Sustainability Handbook 2006 18 Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama Özel balasta ihtiyaç olabilir ve daha çok yenileme çalışmaları sırasında elektrik tesisatının akım devreleri üzerinde çalışılması gerekebilir. Kompakt flüoresan lambaları, işletmelerin ön tarafında en fazla kullanılan enerji verimli lambalardır. Bu lambaların kurulumu için genellikle kullanılan akkor ampullerde neredeyse hiçbir değişiklik yapılmaz. Örneğin, (lambanın altına entegre edilmiş balastı bulunan) vidalı Kompakt Flüoresan Lambaları, akkor ampullerde doğrudan yerleştirilir. RT01.02.03 Misafir odalarında otomatik ısıtma ve iklimleme kontrolü Pencereler ya da dış kapılar açıldığı zaman, otomatik aygıtlarda, iklimleme ve/veya ısıtma devre dışı kalır. Genellikle önemli miktarda tasarruf sağlanabilen misafir odalarına takılır, ancak bazen umuma açık diğer alanlarda da kullanılır. İklimleme ya da ısıtma sistemi açık iken, kapı ve pencereleri açma ihtiyacını aza indirmek için oda termostatının, misafirin konforunu sağlayacak şekilde doğru konumda ayarlanmasını sağlamak yararlı olacaktır. Genellikle otomatik aygıtlar, yenileme çalışmaları sırasında takılabilir, ancak etkili alternatifler de mevcuttur: Belli bir süre için boş kalan odalarda enerji harcayan teçhizatın kısmen kapatılması için fotosel, kızılötesi hareket algılayıcılar ya da eşdeğer teknolojilerin kurulması Otel genelinde enerji tüketiminin yönetimi için akıllı bina yönetim sistemlerinin kullanılması. Bunlar kurulduğunda bir mühendisin kullanımı konusunda bir eğitim alması gerekir. Misafirler odadan ayrılırken, ışıkların, bağımsız iklimleme birimlerinin ve hareketli algılayıcılar ile çalışmayan teçhizatın kapatılması konusunda uyarıda bulunan görünür işaretler Personelin, en az yoğun dönemlerde özellikle işletmenin özel alanlarında yatak sayısının düştüğü zamanlarda tesisin bazı bölümlerini (misafir odalarının bulunduğu kanat veya katlar) kapatmak suretiyle

Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama enerji tüketimini azaltmasını sağlayacak bölgeler oluşturmak Televizyonların ve enerji tüketen diğer teçhizatın, rutin temizlik sırasında personel tarafından kapatılmasını sağlamak için eğitim verilmesi. Televizyon sistemi, televizyon kapandığı zaman hata verecek şekilde dizayn edilmiş ise, bu işlem yapılmamalıdır. En azından aylık olarak enerji tüketiminin kaydedilmesi, detayların, yerel olarak ya da genel müdürlük tarafından tablo haline getirilmesi ve yıllık bazda performansın karşılaştırılması, açıklama yapılamayan ve tüketimde gözlenen değişikliklerin araştırılması ve yıl boyunca sağlanacak gelişme ile ilgili hedeflerin belirlenmesi. Gerek mülkün toplam enerji tüketimi, gerekse enerji tüketim indeksi (yani misafir-gece başına ya da oda-gece başına tüketilen enerjinin miktarı) hesaplanarak performans izlenmelidir. Yeni tesis ve ekipman seçimi konusunda enerji verim kriterlerinin uygulanması. İşletmeler, büyük tesislerin en güncel satın alımları ve enerji tasarrufu kriterleri konusunda şartname ile işe uygunluğu gösterebilirler. İklimlemenin standart olduğu iklimlerde, Venturi, solar baca, çapraz havalandırma ya da termal bağlantısı gibi doğal metotların kullanıldığı ve yerel rüzgar koşullarından yararlanacak şekilde dizayn edilen yeni otel tesisleri ya da yeni ekler inşa edilmelidir. Supplier Sustainability Handbook 2006 19

Supplier Sustainability Handbook 2006 20 Referans Temel Konu En İyi Uygulama Diğer Önlemler + Özel Uygulama Otel tarafından kullanılan dahili suyu önceden ısıtmak amacıyla iklimleme sistemlerinden elde edilen atık ısıyı değerlendirerek başka bir durumda sıcak ya da soğuk atıklardan yararlanmak için kullanılan cihazların kurulumu ve bakımı. RT01.02.04 Misafir odaları boş iken elektriğin kapatılması için kullanılan ve kontrol anahtarı olarak anahtar görevi gören kartlar ya da diğer cihazlar. Anahtar görevi gören kartlar, misafirler odalarına girdiklerinde elektriği açar ve çıktıklarında da kapatır ve önemli miktarda tasarruf sağlar. Misafir odası boş iken ısıtma/iklimleme sistemlerini ve ışıkları kapamak için kullanılan başka sistemler de mevcuttur. Örneğin müşterinin müdahalesine gerek olmadan kullanılabilen kızılötesi ve kapı sensörleri ile çalışan sistemler bulunmaktadır. Bu sistemler, anahtar görevi gören klasik kart sistemlerinden daha etkilidir, çünkü misafirler tarafından (günün 24 saati iklimleme sistemini çalıştıracak anahtar görevi gören kart düğmesine telefon kartı yerleştirmek gibi) başka amaçlarla kullanılamayacaktır. Yenilenebilir Enerji RT01.03.01 Enerji tedariki ve kaynakları Yenilenebilir kaynaklardan enerji satın alan veya bu kaynaklardan enerji üreten o bölgedeki turizm işletmeleri, kullanılan fosil yakıtlardan ya da güç santrallerinden yayılan sera gazı emisyonlarının etkisinin azaltılmasına önemli bir katkıda bulunmaktadır. Bazı ülkelerde düzenlemelerde işletmelerin kendi enerjisini belli bir tedarikçiden satın almaları gerektiği ve yenilenebilir enerjinin kullanımı ile ilgili sorunun, bu ülkelerde