DOC022.94.00720 DR 2800. KULLANIM KILAVUZU 08/2013 Yayın 6A. HACH LANGE, 2007 2009, 2013. Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır.

DOC022.94.00720 DR 2800 KULLANIM KILAVUZU 08/2013 Yayın 6A HACH LANGE, 2007 2009, 2013. Tüm hakları saklıdır. Almanya'da basılmıştır.

2

İçindekiler Bölüm 1 Teknik Özellikler... 7 Bölüm 2 Genel Bilgiler... 9 2.1 Güvenlik bilgisi... 9 2.1.1 Tehlike bilgilerini kullanma... 9 2.1.2 Önlem etiketleri... 9 2.1.3 Sınıf 1 lazer ürünü... 9 2.1.4 Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik... 10 2.2 Ürüne Genel Bakış... 10 Bölüm 3 Kurulum... 11 3.1 Cihazı ambalajından çıkarma...11 3.2 Çalışma ortamı... 11 3.3 Güç bağlantıları... 12 3.4 Bağlantı... 12 3.5 Hücre Bölmeleri, Hücre Adaptörleri, Işık Kalkanı ve Koruyucu Kapak... 14 3.5.1 Hücre bölmeleri ve adaptörler... 14 3.5.2 Küvet/numune hücresi adaptörlerinin takılması... 15 3.5.3 Işık kalkanının ölçümler için kullanılması... 16 3.5.4 Koruyucu Kapak... 18 3.6 Saha analizi için DR 2800'in mobil kullanımı... 19 3.6.1 Koruyucu Kapağın Konumlandırılması... 20 3.7 Işın yolu... 21 Bölüm 4 Başlatma... 23 4.1 Cihazı açma ve kapatma... 23 4.2 Dil seçimi... 23 4.3 Öz Sınama... 23 Bölüm 5 Standart İşlemler... 25 5.1 Genel bakış... 25 5.1.1 Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları... 25 5.1.2 Alfanümerik tuş takımının kullanılması... 25 5.1.3 Ana Menü... 26 5.2 Cihaz Ayarları modu... 27 5.2.1 Kullanıcı İsmi... 27 5.2.2 Numune İsmi... 28 5.2.3 Tarih ve saat... 29 5.2.4 Görüntü ve Ses Tercihleri... 29 5.2.5 Güç Yönetimi... 29 5.2.6 PC ve yazıcı... 31 5.2.6.1 Yazıcı kurulumu... 31 5.2.6.2 Verileri yazdırma... 33 5.2.6.3 HACH Data Trans... 33 5.2.7 Şifre... 34 5.2.7.1 Şifrenin devre dışı bırakılması... 35 3

Table of Contents 5.3 Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme... 36 5.3.1 Veri günlüğü... 36 5.3.1.1 Otomatik/manuel veri saklama... 36 5.3.1.2 Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma... 36 5.3.1.3 Verileri Veri Günlüğünden Gönderme... 37 5.3.1.4 Saklanan verileri veri günlüğünden silme... 37 5.3.2 Süre... 38 5.3.2.1 Süre Ekranından Verilerin Saklanması... 38 5.3.2.2 Süre Ekranından Saklanan Verilerin Geri Çağrılması... 38 5.3.2.3 Süre İçinden Veri Gönderme... 39 5.3.2.4 Süre Ekranından Saklanan Verilerin Silinmesi... 40 5.4 Yüklenmiş Programlar... 41 5.4.1 Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntemi seçin... 41 5.4.2 Yüklenmiş program seçenekleri... 41 5.4.3 Program zamanlayıcılarının kullanımı... 43 5.4.4 Seyreltme faktörünü ayarlama... 44 5.4.5 Standart ayarlamayı çalıştırma... 44 5.4.6 Kimyasal formül ayarlama... 45 5.4.6.1 Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme... 46 5.4.7 Reaktif şahidi çalıştırma... 46 5.4.8 Numune analizi... 47 5.4.9 Testleri güncelleme/düzenleme... 48 5.4.9.1 Test verilerini manuel güncelleme... 48 5.4.9.2 Yeni test programlama... 49 5.4.10 Saklanan programları sık kullanılan programlar listesine ekleme... 49 5.5 Barkod Programları... 50 5.5.1 13 mm test/şişe barkodu tamamlama... 50 5.5.2 Ölçme aralığını seçme... 51 5.5.3 Kimyasal değerlendirme formülünü seçme... 51 5.5.3.1 Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme... 52 5.5.4 Temel teste özel ve numuneye özel veri ayarları... 52 5.5.5 Numune şahidi... 53 5.5.6 Barkod testlerini güncelleme/düzenleme... 54 5.5.6.1 Barkod testini manuel güncelleme... 54 5.5.6.2 Varolan barkod testini güncelleme... 57 5.5.6.3 Yeni test programlama... 58 5.5.7 Cihaz yazılımının güncellenmesi... 58 5.5.8 LCW 906 ile, barkodla okunabilir kendi uygulamanızı programlama... 59 5.5.8.1 Barkodla okunabilir uygulamanın LCW 906 ile değerlendirilmesi... 59 5.5.8.2 Barkodla okunabilir uygulamayı düzenleme/silme... 60 4

Table of Contents Bölüm 6 Gelişmiş İşlemler... 61 6.1 Kullanıcı Programları... 61 6.1.1 Kullanıcı yöntemi programlama... 61 6.1.1.1 Tek dalgaboyu ayarları... 63 6.1.1.2 Çoklu dalgaboyu ayarları... 64 6.1.1.3 Tek ve çoklu dalgaboyu modu kalibrasyon ayarları... 66 6.1.1.4 Kullanıcı programını saklama... 70 6.1.1.5 Ek kullanıcı tanımlı parametreler ve fonksiyonlar... 70 6.1.2 Serbest programlama program tipi... 72 6.1.2.1 Ölçüm süreci... 72 6.1.2.2 Ölçme sırasına ait yeni öğe girme... 73 6.1.2.3 Kalibrasyon formülünü girme (değerlendirme formülü)... 75 6.1.2.4 Değişkenleri girme... 78 6.1.2.5 Serbest programlama kullanıcı programını kaydetme... 78 6.1.3 Kullanıcı programı seçme... 78 6.1.4 Sık kullanılanlar listesinde kullanıcı programlarını ekleme, düzenleme ve silme... 79 6.1.4.1 Sık kullanılanlara Ekleme... 79 6.1.4.2 Düzenleme... 80 6.1.4.3 Silme... 80 6.2 Sık Kullanılanlar... 81 6.2.1 Sık kullanılan programı geri çağırma... 81 6.2.2 Bir sık kullanılan programı silme... 81 6.3 Standart Ekleme sonuçları izleme/kontrol etme... 82 6.3.1 Standart eklemeyi tamamlama... 83 6.4 Tek Dalgaboyu (absorbans, konsantrasyon ve transmitans ölçümleri)... 86 6.4.1 Tek dalgaboyu modunu ayarlama... 86 6.4.2 Tekli dalgaboyu ölçümlerini alın... 87 6.5 Çoklu Dalgaboyu modu birden çok dalgaboyundaki ölçümler... 88 6.5.1 Farklı dalgaboylarında okuma modu ayarlama... 88 6.5.2 Çoklu dalgaboyu modunda ölçüm tamamlama... 91 6.6 Absorbans/transmitans süresi... 92 6.6.1 Süre ayar parametreleri... 92 6.6.2 Süre taraması okuma... 93 6.6.3 Süre verileri analizi... 94 6.6.3.1 Süre taraması veya süre tarama analizine ait navigasyon... 95 6.7 Sistem kontrolleri... 95 6.7.1 Cihaz Bilgisi... 96 6.7.2 Cihaz yazılımını güncelleme... 96 6.7.3 Optik Kontroller... 97 6.7.3.1 Dalgaboyu kontrolü... 97 6.7.3.2 Kaçak ışık kontrolü...98 6.7.3.3 Absorbans kontrolü... 99 6.7.3.4 Doğrulama seti... 100 6.7.4 Çıkış kontrolleri... 102 6.7.5 Lamba geçmişi... 102 6.7.6 Fabrika Servisi... 102 6.7.7 Servis zamanı... 103 6.7.8 Cihaz Yedekleme... 104 5

Table of Contents Bölüm 7 Bakım... 107 7.1 Temizleme gereksinimleri... 107 7.1.1 Spektrofotometre... 107 7.1.2 Ekran... 107 7.1.3 Küvetler/numune hücreleri... 107 7.2 Bataryayı takın veya değiştirin... 108 7.2.1 Batarya kullanımı hakkında bilgiler... 109 7.2.1.1 Lityum bataryanın geri dönüşümü... 109 7.2.1.2 Optimum batarya kullanımı... 110 7.2.1.3 Bataryanın kullanım ömrü... 110 7.2.1.4 Batarya/Çalışma süresinin yüklenmesi... 111 7.3 Lamba değiştirme... 112 Bölüm 8 Sorun Giderme... 115 Bölüm 9 Yedek Parçalar... 117 Bölüm 10 İrtibat Bilgileri... 119 Bölüm 11 Garanti, yükümlülük ve şikayetler... 121 Index... 123 6

Bölüm 1 Teknik Özellikler Teknik özellikler haber verilmeksizin değiştirilebilir. Performans Özellikleri Çalışma Modu Kaynak Lamba Dalgaboyu Aralığı Dalgaboyu Doğruluğu Dalgaboyu Tekrarlanabilirliği Dalgaboyu Çözünürlüğü Dalgaboyu Kalibrasyonu Dalgaboyu Seçimi Spektral Bant Genişliği: Fotometrik ölçüm aralığı Fotometrik Doğruluk Fotometrik Doğrusallık Kaçak Işık Veri saklama Transmitans (%), Absorbans ve Konsantrasyon Gazlı Tungsten (görünür) 340 900 nm ± 1,5 nm < 0,1 nm 1 nm Otomatik Seçilen yönteme bağlı olarak otomatik 5 nm 340 900 nm Dalgaboyu Aralığında ± 3,0 Abs 0,0 5 Abs arasında 0,5 mabs 0,50 2,0 Abs arasında %1 < %0,5 2 Abs > 2 Abs'de < = %1 546 nm'de doğal camla KV450/3 ile 340 nm'de < %0,2 T NaNO 2 ile 340 nm de < %0,1 T 500 ölçülmüş değer (sonuç, tarih, saat, numune no, kullanıcı ismi) Kullanıcı programları 50 Fiziksel ve Çevresel Özellikler Genişlik Yükseklik Derinlik Ağırlık Çalışma Şartları Saklama Şartları 220 mm (8,6 inç) 135 mm (5,3 inç) 330 mm (12,9 inç) 4,06 kg (8,95 Ibs) batarya olmadan 4,38 kg (9,66 Ibs) batarya ile 10 40 C (50 104 F), maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) -40 60 C (-40 140 F), maks. %80 bağıl nem (yoğunlaşmayan) Ek teknik veriler Şebeke bağlantısı Arayüzler Muhafaza Derecesi Güvenlik sınıfı 15 VDC/ 30VA Soketli güç kaynağı ünitesi: (100 240 V/50 60 Hz) Sadece aşağıdaki uzunluklardaki blendajlı kablo kullanın 3 m uzunluk. 1 x USB tip A 1 x USB tip B IP 41, kapak kapalıyken IP 42, Koruyucu Kapak yerindeyken Güvenlik sınıfı II 7

Teknik Özellikler 8

Bölüm 2 Genel Bilgiler 2.1 Güvenlik bilgisi Bu cihazı paketinden çıkarmadan, kurmadan veya çalıştırmadan önce lütfen bu kılavuzun tümünü okuyun. Tüm tehlike, uyarı ve dikkat ifadelerine özellikle dikkat edin. Bunların yapılmaması kullanıcının ciddi şekilde yaralanmasına veya cihazın hasar görmesine neden olabilir. Bu cihazın korumasının bozulmadığından emin olun, cihazı bu kılavuzda belirtilenden başka bir şekilde kullanmayın veya kurmayın. 2.1.1 Tehlike bilgilerini kullanma TEHLİKE Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. UYARI Potansiyel olarak veya yakın bir zamanda olmasından korkulan, engellenmediği taktirde ölüm veya ciddi yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. DİKKAT Potansiyel olarak küçük veya orta dereceli bir yaralanmaya neden olabilecek tehlikeli bir durumu belirtir. Önemli Not: Engellenmediği takdirde cihazda hasara neden olabilecek bir durumu belirtir. Kullanıcının cihazı kullanırken özellikle dikkate alması gereken bilgi. Not: Ana metine ilave olarak verilen çalışma bilgileri. 2.1.2 Önlem etiketleri Bu cihaza takılmış tüm etiketleri okuyun. Dikkat edilmemesi durumunda, kişisel yaralanma veya cihazda hasar meydana gelebilir. Bir sembol cihazda belirtiliyorsa, kılavuzda tehlike veya dikkat ifadesiyle bulunur. Bu simge cihaz üzerinde bulunduğunda çalışma ve/veya güvenlik bilgileri için talimat kılavuzunu kaynak olarak göstermektedir. Bu sembolle işaretlenen elektrik cihazlarının 12 Ağustos 2005 tarihinden itibaren Avrupa ülkelerinde kamusal atık sistemlerinde imha edilmesi mümkün olmayacaktır. Yerel ve ulusal yasal düzenlemelere (AB direktifi 2002/96/EC) uygunluk çerçevesinde, üretici eski cihazların ücretsiz olarak imha edilmesi sorumluluğunu üzerine almaktadır. Not: Ýmha iţlemi ile ilgili sorunlarýnýz için lütfen üreticiniz veya tedarikçiniz ile irtibata geçin. 1. SINIF LAZER Bu sembol, cihazda1. Sınıf LAZER cihazı bulunduğunu belirtir. Veri: 0,3 mw; λ = 650 nm 2.1.3 Sınıf 1 lazer ürünü YARALANMA TEHLİKESİ. Cihazın kapaklarını asla çıkarmayın. Bu cihaz lazer kullanır ve kullanıcı lazere maruz kalırsa yaralanabilir. 9

Genel Bilgiler 2.1.4 Kimyasal ve Biyolojik Güvenlik Bu cihaz, SINIF 1 LAZER ÜRÜNÜ, CDRH Erişim No. 0510555'e dahildir. Açıldığında gözle görülmeyen lazer radyasyonu yayar. Işına doğrudan maruz kalmaktan kaçının. Dahili bileşenlerin servisi yalnızca yetkili fabrika personeli tarafından yapılmalıdır. Cihaz, EN 61010-1 "Ölçüm, Kontrol ve Laboratuvar Kullanımı için Elektrikli Cihaz Güvenlik Gereksinimleri" ve EN 60825-1, "Lazer Ürün Güvenliği" uyarınca değerlendirilmiş ve test edilmiştir. Veri: 0,3 mw; dalgaboyu = 650 nm TEHLİKE Olası Kimyasal/ Biyolojik Temas Tehlikeleri. Kimyasal numunelerin, standartların ve reaktiflerle temas etmek tehlikeli olabilir. Bu ürünün kullanıcılarının, kimyasallar hakkında güvenlik prosedürleri ve doğru kullanım konularında bilgilenmeleri, ilgili tüm Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını dikkatle okumaları önerilir. Bu cihazın normal çalışması tehlikeli kimyasalların veya biyolojik olarak zararlı numunelerin kullanımını içerebilir. Kullanıcı, kullanmadan önce orijinal çözelti kapları üzerinde bulunan yazılı tüm uyarıcı bilgileri ve güvenlik bilgi formunu incelemelidir. Tüm atık çözeltiler yerel ve ulusal yasalara uygun olarak atılmalıdır. Koruyucu ekipman tipi, çalışma alanında bulunan tehlikeli madde konsantrasyonu ve miktarına göre seçilmelidir. 2.2 Ürüne Genel Bakış DR 2800 spektrofotometre, dalgaboyu aralığı 340-900 nm arasında olan bir VIS spektrofotometredir. Cihaz, uygulama programlarının tam seti ve birden fazla dil desteğiyle birlikte verilmektedir. DR 2800 spektrofotometre aşağıdaki uygulama modlarını içermektedir: Yüklenmiş Programlar (önceden yüklenmiş testler), Barkod Programları, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tek Dalgaboyu Modu, Çoklu Dalgaboyu Modu ve Süreli Mod. DR 2800 spektrofotometre, konsantrasyon birimlerinde, absorbans veya yüzde transmitans olarak doğrudan dijital okumalar sağlar. Kullanıcının oluşturduğu veya programlanmış yöntemler seçildiğinde, ekran menüsü ve sorgular kullanıcıya test boyunca kılavuzluk eder. Bu menü sistemi aynı zamanda raporların, oluşturulan kalibrasyon eğrileri ile ilgili istatistiksel değerlendirmelerin oluşturulması ve cihazın sistem kontrollerinin raporlanması için de kullanılabilir. 10

Bölüm 3 Kurulum 3.1 Cihazı ambalajından çıkarma UYARI Elektrik Çarpması ve Yangın Tehlikesi. Yalnızca verilen güç kaynağını kullanın. Kılavuzun bu bölümünde açıklanan çalışmalar yalnızca eğitimli personel tarafından yapılmalıdır. DR 2800 spektrofotometre paketi içinde aşağıdakiler bulunmaktadır: DR 2800 spektrofotometre Soketli güç kaynağı, AB, BK, ABD, AUS/Çin için 4 adaptör dahil Toz örtüsü 3 farklı küvet/hücre adaptörü (A, B ve C) Işık Kalkanı, DR 2800 standart konfigürasyonunda bulunmaktadır Koruyucu Kapak Hızlı başlangıç kılavuzu Daha fazla bilgi için detaylı kullanım kılavuzlarını ve belgeleri üreticinin web sitesinde bulabilirsiniz. Not: Herhangi bir parça kayıp veya hasarlıysa, üretici veya satış temsilcisiyle hemen görüşün. 3.2 Çalışma ortamı Cihazın sorunsuz çalışması ve doğru sonuçlar alınması için aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir: Cihazı düz bir yüzeye sabit bir şekilde yerleştirin. Cihazın altına hiçbir nesne sokmayın. Cihazın uygun çalışması için ortam sıcaklığını 10 ile 40ºC(50 104ºF) arasında tutun. Bağıl nem %80'den az olmalıdır; nem cihaz üzerinde yoğunlaşmamalıdır. Hava sirkülasyonu için üst kısım ve tüm kenarlarda en az 15 cm'lik (6 inçlik) bir açıklık bırakın böylece hava akımı elektrikli parçalarının aşırı ısınmasını engelleyebilir. Cihazı çok tozlu, nemli veya ıslak ortamlarda çalıştırmayın, tutmayın. Cihaz yüzeyini, hücre bölmesini ve tüm aksesuarları her zaman kuru ve temiz bir ortamda tutun. Cihazın içine veya üzerine damlayan maddelerin hemen temizlenmesi gerekir (bkz. bölüm 7.1, sayfa 107). Önemli Not: Cihazı ısıtıcılar, doğrudan güneş ışığı ve diğer ısı kaynakları gibi aşırı sıcaklıklardan koruyun. 11

Kurulum 3.3 Güç bağlantıları 3.4 Bağlantı Yalnızca birlikte verilen harici güç kaynağı LZV798 kullanılmalıdır. Yerine oturup "klik" sesi verene kadar adaptörü kaydırarak verilen harici güç kaynağına (Şekil 1) doğru adaptör fişini takın. Güç kaynağı yuvası ve fiş aynı hizada olduğunda doğru takılır. Verilen güç kablosunu cihazın arka kısmındaki konektöre ve ana şebeke prizine (100 240 V~ / 50 60 Hz) takın. Güç vermeye başlamak için cihazın arkasındaki açma/kapama düğmesine basın. DR 2800'da standart olarak cihazın arka kısmında bulunan iki adet USB arayüzü vardır. Şekil 1 USB Tip A arayüz; yazıcıyla, USB hafıza çubuğuyla, barkod tarayıcı veya klavyeyle iletişim için kullanılır. USB hafıza çubuğu cihaz yazılımının güncellenmesinde kullanılır. USB Tip B arayüz bilgisayarla iletişim için kullanılır. Kullanılabilmesi için isteğe bağlı Hach Data Trans yazılımının (bölüm 5.2.6.3, sayfa 33) bilgisayarda yüklü olması gerekir Aynı anda birçok aksesuarları bağlamak için USB hub kullanılabilir. Not: USB kabloları 3 metreden (10 ft) uzun olmamalıdırlar! Bu USB arayüzleri veri ve grafiklerin bir Yazıcı ve bir Bilgisayara gönderilmesini ve cihaz yazılımının yükseltilmesini sağlar (bkz. bölüm 6.7.2, sayfa 96). 12

Kurulum Şekil 1 Arayüzler 1 Açma/Kapatma düğmesi 4 Kapak 2 USB tip B 5 USB tip A 3 Güç kaynağının takılması 13

Kurulum 3.5 Hücre Bölmeleri, Hücre Adaptörleri, Işık Kalkanı ve Koruyucu Kapak 3.5.1 Hücre bölmeleri ve adaptörler DR 2800 cihazında iki hücre bölmesi vardır (Şekil 2). Ölçüm için her seferinde yalnızca bir tip küvet/numune hücresi kullanılabilir. Hücre bölmesi (#1) 13 mm yuvarlak küvet/şişeler Not: Hücre bölmesi #1, küvetler/şişeler için bir barkod okuyucu içermektedir. Hücre bölmesi (#2) Hücre bölmesi (#2) farklı tipte küvetleri/numune hücrelerini uyumlu hale getirmek için adaptörler kullanır. 1 inç kare veya 50 mm dikdörtgen küvetler/hücreler (adaptör kullanılmadan doğrudan hücre bölmesine takılabilir). Adaptör A: 10 mm kare küvetler/hücreler Adaptör B: Pour-Thru hücreleri (Pour-Thru hücrelerle sağlanan talimatnameye başvurun) ve çok yollu küvetler/hücreler Not: Pour-Thru Hücresinin Adaptör C değil, Adaptör B ile kullanılması gerekir. Adaptör C: Bir inç yuvarlak küvetler/hücreler ve AccuVac Ampuller Not: Bir inç yuvarlak küvetlerin/hücrelerin ve AccuVac Ampullerin Adaptör B ile değil, Adaptör C ile kullanılması gerekmektedir. Şekil 2 Hücre bölmeleri 1 Hücre bölmesi (#1) 2 Hücre bölmesi (#2) 14

Kurulum Şekil 3 Küvet/Numune hücre adaptörleri 1 10 mm kare küvet/numune hücre adaptörü (A) 3 1 inç yuvarlak küvet/numune hücresi adaptörü (C) 2 1 inç Pour-Thru adaptör (B) 3.5.2 Küvet/numune hücresi adaptörlerinin takılması 1. Hücre bölmesini açın. 2. Küvet/numune hücre tipi için doğru adaptörü seçin. 3. Adaptör üzerindeki ok sol (Şekil 4, sayfa 16) tarafa bakacak ve küvet/hücre adaptörü üzerindeki küvet tipi yazısını okuyabileceğiniz şekilde adaptörü takın. Küvet/numune hücre tipi baskısının adaptöre (Şekil 3) uygun olması gerekir. Not: Adaptör üzerindeki ok ışın yolunun yönünü gösterir. 15

Kurulum Şekil 4 Küvet/numune hücresi adaptörünün takılması 3.5.3 Işık kalkanının ölçümler için kullanılması Işık kalkanı (Şekil 5, sayfa 17) 13 mm barkod testleri kullanıldığında ışık etkileşiminden koruma sağlar; ölçümler hücre bölmesinden (#1) alınmadan önce bunun yapılması gerekir. Işık kalkanı yalnızca 13 mm barkod testleri kullanıldığında gerekir.. 16

Kurulum DR 2800 ışık kalkanı takılı olarak teslim edilir. Hücre bölmesini (#2) kullanmadan önce ışık kalkanını çıkarın. Işık kalkanı, Koruyucu Kapak içinde saklanabilir (Şekil 7, sayfa 18). Şekil 5 Işık Kalkanı Işık kalkanının takılması 1. Hücre bölmesini açın. 2. Işık kalkanı üzerindeki ok sol tarafa bakacak ve küvet/hücre adaptörü üzerindeki küvet tipi yazısını okuyabileceğiniz şekilde adaptörü takın (Şekil 6). 1 Işık Kalkanı Şekil 6 Kalkan, yerinde 17

Kurulum 3.5.4 Koruyucu Kapak Şekil 7 Koruyucu Kapak 1 Koruyucu Kapak 3 Küvet/numune hücre adaptörü A, A konumunda takılı 2 Koruyucu Kapak (iç görünüm) Koruyucu Kapağın iç kısmı, küvet/numune hücresi adaptörlerini muhafaza etmek amacıyla tasarlanmıştır. Küvet/numune hücre adaptörlerini tutma çukurları, uygun harflerle işaretlenmiştir. şekilde Koruyucu Kapak. 18

3.6 Saha analizi için DR 2800'in mobil kullanımı DR 2800 spektrofotometre, saha analizleri gerçekleştirmek amacıyla kullanılırken değişken ortam aydınlatma koşullarını dengelemek için bir dizi ölçüm yapmak gerekebilir. Kurulum Bir ölçüm sonrasında aşağıdaki uyarının görüntülenmesi durumunda aşağıda açıklanan önlemleri almanız gerekir: Hata: Ortam çok aydınlık! Cihazı, karanlık bir konuma getirin veya kapağı kapatın! Genel önlem: Kendi gölgeniz cihaz üzerine düşecek şekilde durun ve ölçümleri tekrarlayın. Uyarının tekrar görüntülenmesi durumunda aşağıdaki önlemleri alın. Önlemler: 10 ml yuvarlak küvet/hücre, dikdörtgen küvet/hücre veya AccuVac Ampullerle ölçüm Küvet bölmesinin kapağını kapatın ve ölçümü gerçekleştirin. 13 mm yuvarlak bir küvet/şişe veya 25 ml kare küvet/hücre ile ölçüm Tüm hava şartlarında tutarlı ölçüm koşullarının sağlanması için açık küvet/hücre bölmesi üzerine Koruyucu Kapağı yerleştirin (bkz. Şekil 8 Koruyucu Kapağın Konumlandırılması,sayfa 20) ve ölçümü gerçekleştirin. Önemli Not: Ölçümü, 25 ml kare küvetler/hücrelerde gerçekleştirdiğinizde Koruyucu Kapakta adaptör bulunmadığından emin olun. Koruyucu Kapak takılıyken fotometrenin muhafaza derecesi IP41'den IP42'ye yükselir. 19

Kurulum 3.6.1 Koruyucu Kapağın Konumlandırılması Şekil 8 Koruyucu Kapağın Konumlandırılması 1. Sıfır çözelti küveti veya numune küvetini taktıktan sonra Koruyucu Kapağı, açık küvet bölmesinin üzerine yerleştirin. "Protective Cover" (Koruyucu Kapak) yazısı cihazın ekranının bulunduğu taraftan bakıldığında okunabilir olmalıdır. 2. Hücre bölmesi tamamen kapanana ve kapak kaymayacak duruma gelene dek Koruyucu Kapağı doğru konumda yavaşça bastırın. 3. Ölçümü gerçekleştirin. Not: Koruyucu Kapak, farklı küvet adaptörleri için eş zamanlı olarak kullanılabilir. Koruyucu Kapakta bulunan küvet adaptörü çukurları, adaptörün ilgili harfleri ve okları ile işaretlidir. Koruyucu Kapak ve adaptörler üzerindeki oklar takma yönünü gösterir. 20

Kurulum 3.7 Işın yolu Şekil 9, DR 2800 ışın yolunu gösterir: Şekil 9 Işın yolu 1 Tungsten lamba 8 Ayırıcı ayna 2 Giriş kesiti 9 Referans öğe 3 Isıdan koruma camı 10 Hücre bölmesi #2 4 Izgara 11 Lens 5 Çıkış kesiti 12 Ölçüm öğesi 6 Lens 13 Hücre bölmesi #1 7 Filtre tekeri 14 LED 21

Kurulum 22

Bölüm 4 Başlatma 4.1 Cihazı açma ve kapatma 1. Güç kaynağına bağlayın (laboratuar analizi) veya bataryayı takın (saha analizi). 2. Cihazın arkasındaki düğme, cihazın açılmasını (1 saniye boyunca basılı tutun) ve kapanmasını (3-5 saniye boyunca basılı tutun) sağlar. Bir sinyal sesi cihazın kapatıldığını onaylar. Not: Cihazı hızlı bir şekilde arka arkaya kapatıp açmayın. Cihazı tekrar açmadan önce yaklaşık 20 saniye bekleyin, aksi takdirde elektronik ve mekanik sistemlere hasar verebilirsiniz. 4.2 Dil seçimi Spektrofotometre yazılımında birçok dil seçeneği bulunmaktadır. Cihaz ilk açıldığında, dil seçimi ekranı görünecektir. 1. İstediğiniz dili seçin. 2. Dil seçimini onaylamak için OK tuşuna basın. Öz sınama otomatik olarak başlayacaktır. Dil ayarının değiştirilmesi Seçenek değiştirilene kadar cihaz seçili dilde çalışır. 1. Cihaz açılırken, dil seçimi listesi görüntülenene kadar ekranın herhangi bir yerine dokunun (yaklaşık 30 saniye). 2. Gereken dili seçin. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Test programı hemen ardından otomatik olarak başlayacaktır. 4.3 Öz Sınama Cihaz her açıldığında, başlıca sistem bileşenlerinin çalıştığından emin olunması için bir seri sistem kontrol testi otomatik olarak gerçekleştirilir. Yaklaşık iki dakika süren bu prosedür sistem, lamba, filtre ayarı, dalgaboyu kalibrasyonu ve voltajı kontrol eder. Doğru şekilde çalışan her bir test bir kontrol işareti ile onaylanır. Sistem açılış kontrolleri tamamlandığında Ana Menü görüntülenir. 23

Başlatma Eğer cihaz, son kalibrasyona göre herhangi bir sapma tespit ederse, bir sistem kontrolü yapılmalıdır. 1. Hücre bölmesindeki küveti çıkarın ve kapağı kapatın. 2. Başlat tuşuna basın. Sistem kontrolü gerçekleştirilir (yaklaşık süresi 6 dakika). Not: Öz sınama sırasında başka hata mesajları için bkz. Bölüm 8, sayfa 115. 24

Bölüm 5 Standart İşlemler 5.1 Genel bakış 5.1.1 Dokunmatik ekranı kullanma ipuçları 5.1.2 Alfanümerik tuş takımının kullanılması Tüm ekran dokunmatiktir. Bir seçim yapmak için, tırnağınız, parmak ucunuz, kalem silgisi veya bir stylus ile ekrana basın. Tükenmez kalem ucu gibi sivri nesnelerle ekrana dokunmayın! Ekran üzerine herhangi bir şey koymayın; ekran çizilebilir veya zarar görebilir! Seçim yapmak için tuşlara, kelimelere veya simgelere dokunun. Uzun listelerde çok hızlı şekilde yukarı çıkmak ve aşağı inmek için kaydırma çubuklarını kullanın. Kaydırma çubuğunu basılı tutarak listede yukarı aşağı hareket edin. Listede bir öğeyi vurgulamak için öğeye bir kez dokunun. Öğe başarılı bir şekilde seçildiğinde, renkleri tersine çevrilmiş metin olarak görüntülenecektir (koyu renkli arka plan üzerinde açık renkli metin). Bu ekran, cihaz programlanırken gerektiğinde harf, rakam ve sembol girmek için kullanılır. Kullanılamayan seçenekler devre dışıdır (gri). Ekranın sağında ve solunda bulunan simgelerin açıklamaları için. Tablo 1. Tuş takımının ortasındaki alan seçilen giriş modunu göstermek için değişir. İstenen karakter ekranda görünene kadar bir tuşa art arda basın. Boşluk, YZ_ tuşundaki alt çizgi kullanılarak bırakılabilir. Not: USB klavye (ABD klavye düzeniyle) veya USB Barkod taşınabilir tarayıcı giriş için kullanılabilir (bkz. Bölüm 9, sayfa 117). Simge / tuş Açıklama Fonksiyon ABC/abc Alfabetik Tablo 1 Alfanümerik tuş takımı Bu tuş, alfabetik karakterler girilirken (ör. kullanıcının girdiği birimler), küçük harf ve büyük harf arasında geçiş yapabilmenizi sağlar. # % Semboller Noktalama işaretleri, semboller ve sayısal alt ve üst simgeler girilebilir. 123 Nümerik Normal rakamların girilmesi için. CE Girişi Sil Girişi siler. Sol Ok Geri al Bir pozisyon geri gider. Bu, yeni pozisyona daha önceden girilmiş karakteri siler. Sağ Ok İlerleme Giriş yapılırken iki peşpeşe karakter aynı tuş üzerinde olduğunda sonraki karaktere ilerler. 25

Standart İşlemler 5.1.3 Ana Menü "Ana Menü"den farklı modlar seçilebilir. Aşağıdaki tabloda her menü seçeneği kısaca açıklanmıştır. Tablo 2 Ana Menü Seçenekleri DR 2800 Seçenek Yüklenmiş Programlar / Barkod Programları (HACH LANGE Programları) Kullanıcı Programları Sık Kullanılan Programlar Tek Dalgaboyu Çoklu Dalgaboyu Süre Sistem Kontrolleri Veri Geri Çağırma Cihaz Ayarları Fonksiyon Yüklenmiş programlar, HACH reaktifleri, LANGE küvet testleri ve pipet testlerinin kullanıldığı önceden programlanmış yöntemlerdir. DR 2800 Prosedürleri Kılavuzu'nda, HACH programları kullanılarak gerçekleştirilen analizler için resimli adım adım prosedürler bulunmaktadır. LANGE testlerinin çalışma prosedürleri test paketlerinde yer alır. Kullanıcı programları "analizlerin isteğe göre yapılmasını" mümkün kılar: - Kullanıcılar kendi geliştirdikleri yöntemlerini programlayabilirler. Mevcut HACH ve LANGE yöntemleri kullanıcı programları olarak saklanabilir. Kullanıcının gereksinimlerine göre LANGE testlerinde daha sonra değişiklik yapılabilir. Kullanıcının kendi gereksinimlerini karşılamak üzere oluşturduğu yöntemler/testler listesi. Tek dalgaboyu ölçümleri şunlardır: Absorbans ölçümleri: Numunenin absorbe ettiği ışık absorbans birimlerinde ölçülür. Transmitans ölçümleri (%): Numunenin içinden geçip dedektöre ulaşan ışığın yüzdesi ölçülür. Konsantrasyon ölçümleri: Ölçülmüş absorbans değerlerinin konsantrasyon değerlerine çevrilebilmesi için bir konsantrasyon faktörü girilebilir. Çoklu dalgaboyu modunda, absorbans (Abs) veya transmitans yüzdesi (%T) dört dalgaboyuna kadar ölçülür ve absorbans farklılıkları ile absorbans bağlantıları hesaplanır. Konsantrasyonları basit çevirme işlemleri de gerçekleştirilebilir. Süre taraması tanımlanmış bir zaman içerisinde belirlenmiş dalgaboyunda absorbans veya transmitans yüzdesini kaydeder. Sistem kontrolleri menüsü optik kontroller, çıkış kontrolleri, lamba geçmişi, cihaz güncellemesi, servis zamanı ve cihaz yedeklemesi gibi bir dizi seçenek sunar. Saklanan veri geri çağrılabilir, filtreden geçirilebilir, aktarılabilir ve silinebilir. Bu modda kullanıcıya özel veya yönteme özel ayarlar girilebilir: Kullanıcı İsmi, Numune İsmi, Tarih ve Saat, Görüntü ve Ses, Güç Yönetimi, PC ve Yazıcı ve Şifre. 26

Standart İşlemler 5.2 Cihaz Ayarları modu 1. "Ana Menü"de Cihazın Ayarlanması seçeneğini seçin. Cihaz fonksiyonlarını yapılandırmak için fonksiyon seçimi görüntülenir. 5.2.1 Kullanıcı İsmi Bu seçeneği, 30 kişiye kadar kullanıcı isminin baş harflerini (her biri için en fazla 5 karakter) cihaza girmek için kullanın. Bu özellik numuneleri hangi kullanıcıların ölçtüğünü kaydetmeye yardımcı olur. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Kullanıcı İsmi tuşuna basın. 2. Yeni bir "Kullanıcı İsmi" girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Ekranda seçilen Kullanıcı İsmi görülecektir. 6. OK tuşuna basın. Cihaz, Cihaz Ayarları ekranına dönecek ve seçilen kullanıcı ismini gösterecektir. 7. Seçilen Kullanıcı İsmi etkinleştirilmiştir. Not: Listeden Kullanıcı İsmini kaldırmak için Sil tuşuna basın. Not: Kullanıcı İsmini ölçüm modunda da girebilir veya değiştirebilirsiniz. Sonuçlar ekranında, Seçenekler>Daha fazla...>cihaz Ayarları tuşuna basın veya Kullanıcı İsmi zaten atanmış durumdaysa sonuçlar ekranında Kullanıcı İsmi sembolünü hemen seçebilirsiniz. 27

Standart İşlemler 5.2.2 Numune İsmi Bu seçeneği, cihaza en fazla 100 Numune Tanımlama etiketi (her biri için en fazla 13 karakter) girmek için kullanın. Numune İsimlerini, numunenin konumunu veya numuneye özel başka bilgileri belirtmek için kullanabilirsiniz. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Numune İsmi tuşuna basın. 2. Yeni Numune İsmi girmek için Yeni tuşuna basın. 3. Yeni bir Kullanıcı İsmi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. Not: USB Barkod taşınabilir tarayıcı (bkz. Bölüm 9, sayfa 117) bağlıysa Numune İsmi de taranabilir. Numune isimleri ayrıca USB klavye kullanılarak da girilebilir. 4. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Numune İsim'leri sıralı olarak (örn. Debi (01 vb.)) numaralandırmak isterseniz, Numara Ekleyi seçin. Sıranın ilk rakamını belirtmek için ok tuşlarını kullanın. Sıranın ilk rakamını girmek için alfanümerik tuş takımı aracılığıyla ok tuşları arasındaki tuşu kullanın. 6. "Cihaz Ayarları" ekranına dönmek için OK tuşuna basın. 7. Numune İsmi etkinleştirilmiştir. Ölçümden sonra her bir Numune İsmi otomatik olarak artan sırada numaralandırılır. Rakam Numune İsmi arkasında parantez içinde gösterilir. Not: Numune İsmi silmek için ismi vurgulayın ve Sil tuşuna basın. Not: Numune İsmi ölçüm modundan girilebilir veya değiştirilebilir. Sonuçlar ekranında, Seçenekler, Daha fazla... ve ardından Cihaz Ayarları tuşuna basın. Numune İsmi zaten atanmışsa, sonuçlar ekranında "Numune İsmi" sembolünü hemen seçebilirsiniz. 28

Standart İşlemler 5.2.3 Tarih ve saat 1. Cihaz Ayarları menüsünde Tarih ve Saat tuşuna basın. 2. Tarih ve saat bir dizi alanda alt bölümlere ayrılmıştır. Uygun alana basın ve değeri değiştirmek için ok tuşlarını kullanın. 3. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihazın Ayarlanması" ekranına geri dönecektir. 5.2.4 Görüntü ve Ses Tercihleri 1. Cihaz Ayarları menüsünde Görüntü ve Ses tuşuna basın. Şu seçenekler görüntülenecektir: Görüntü Kontrastı Aydınlatma koşulları ve görüş açısına uyması için ekran parlaklığını ayarlar. Ekrana dokunulması Ekrana her dokunulduğunda kısa bir uyarı sesini etkinleştirir//devre dışı bırakır (varsayılan:kapalı). Okuma bitimi Okuma tamamlandığında sesi etkinleştirir//devre dışı bırakır (Varsayılan: okumanın her tamamlanışında kısa uyarı sesi). Zamanlayıcı Zamanlayıcı sesinin uzunluğunu ayarlar. Uzun veya Kısa seçimini yapın. Uzun uyarı sesleri gürültülü ortamlar için önerilmektedir. 2. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Cihaz, "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönecektir. 5.2.5 Güç Yönetimi DR 2800, şebeke elektriği veya batarya gücüyle çalışabilir. Not: Batarya, standart ürün paketinin bir parçası değildir. 1. "Cihazın Ayarlanması" menüsünde Güç Yönetimi seçeneğini seçin. Batarya simgesi bataryanın şarj durumunu % olarak gösterir. Not: Güç Yönetimi menüsündeki zamanlayıcı ayarları sadece cihaz batarya gücüyle çalışırken aktiftir. 29

Standart İşlemler 2. Cihaz, batarya gücüyle çalışırken Bekleme moduna geçmeden önce geçecek sürenin uzunluğunu ayarlamak için Bekleme modu altındaki seçeneklerden birini seçin. Not: Bekleme modunda, ekranın arka aydınlatması kapatılır. Ekrana dokunulduğuna aydınlatma tekrar açılacaktır. 3. Cihaz, batarya gücüyle çalışırken otomatik olarak kapanmadan önce geçecek sürenin uzunluğunu ayarlamak için Otomatik Kapatma altındaki seçeneklerden birini seçin. Not: Cihaz otomatik olarak kapandıktan sonra cihazı tekrar başlatmak için arka kısımdaki düğmeye basmanız gerekir. 30

Standart İşlemler 5.2.6 PC ve yazıcı Cihazın arka kısımda 2 USB arayüzü bulunmaktadır (bkz. Şekil 1, sayfa 13). Bu ara birimler verilerin ve grafiklerin yazıcıya aktarılmasında, verilerin güncellenmesinde ve kişisel bilgisayarla veri iletişimi kurulmasında kullanılır. Arayüzler USB hafıza çubuğuyla, harici USB klavyeyle veya USB Barkod taşınabilir tarayıcısıyla bağlantı için kullanılabilir. Not: Aynı anda birçok aksesuarla bağlamak için USB hub kullanılabilir. USB hafıza çubuğu veri ve yazılımların güncellenmesi için kullanılır; bkz. bölüm 6.7.2, sayfa 96. Önemli Not: Blendajlı USB kablosunun 3 m'den daha uzun olmaması gerekir! Tablo 3 USB konektörü USB Arayüzleri USB (Tip B) USB (Tip A) Açıklama Bu USB arayüzü Cihazı PC'ye bağlamak (HACH Data Trans Software'in kurulmasıyla) için tasarlanmıştır. Bu USB portu yazıcı, USB hafıza çubuğu, barkod tarayıcı veya klavye bağlamak için kullanılabilir. 1. Cihaz Ayarları menüsünde PC ve Yazıcı tuşuna basın. Bağlantılar hakkında bilgilerin bulunduğu liste açılır. 5.2.6.1 Yazıcı kurulumu Uyumluluk nedeniyle yazıcı dilinin HP PCL 3 olması gerekir. 2. Yazıcı tuşuna basın. 3. Yazıcı Kurulumu ekranını görüntülemek için Kurulum tuşuna basın. 31

Standart İşlemler Yazıcı Kurulumu: Çözünürlük: Baskı kalitesi Kağıt: Kağıt boyutu Not: İsteğe bağlı bir Termal Yazıcı bağlıysa "Otomatik Gönder" fonksiyonu açık/kapalı olarak bulunur. 4. Ölçülen tüm verileri otomatik olarak termal yazıcıya göndermek için Otomatik Gönder: Açık seçeneğini belirleyin. Not: Otomatik Gönder seçeneği diğer yazıcılar için kullanılamaz (ör. mürekkep püskürtmeli yazıcılar). 5. Baskı kalitesini seçmek için Çözünürlük tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: 100 dpi 150 dpi ve 300 dpi 6. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: PC ve Yazıcı menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın. 32

Standart İşlemler 7. Kağıt boyutunu seçmek için Kağıt tuşuna basın. Şunlar arasından seçim yapabilirsiniz: Letter Legal Executive A4 8. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. Not: PC ve Yazıcı menüsüne dönmek için bir kez daha OK tuşuna basın. 5.2.6.2 Verileri yazdırma 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Yazdırılacak verilerin saklandığı veri kaynağını seçin. 3. Bir liste görüntülenir. Verilere filtre uygulanabilir. Daha fazla bilgi için bkz. bölüm 5.3.1.2, sayfa 36. 4. Verilerin (tablo, eğri) hemen yazıcıya gönderilmesi için PC ve Yazıcı simgesine basın. 5. Tek nokta veya Filtreli veriler veya Tüm verileri vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Veriler yazdırılana dek Veri Gönderiyor... mesajı görüntülenir. 5.2.6.3 HACH Data Trans Ölçüm verilerinin işlenmesi için isteğe bağlı HACH Data Trans yazılımının bilgisayarda kurulu olması gerekir. 1. Cihaz Ayarları menüsünde PC ve Yazıcı tuşuna basın. 2. PC seçeneğini seçin. 3. PC Kurulumu ekranını görüntülemek için Kurulum tuşuna basın. Kurulum hakkında daha fazla bilgi için HACH Data Trans kullanıcı kılavuzuna başvurun. 33

Standart İşlemler 4. Ölçülen tüm verileri otomatik olarak bilgisayara göndermek için Otomatik Gönder: Açık seçeneğini seçin. Not: Otomatik Gönder: Kapalı seçiliyse bilgisayara veri göndermek için PC ve Yazıcı tuşuna basılması gerekir. Not: Uzak fonksiyonu yalnızca veri aktarımını izlemek içindir. 5.2.7 Şifre Şifre menüsü, çeşitli fonksiyonlara erişimin kontrol edilmesi için bir takım güvenlik ayarları içerir. Örneğin, saklanan programlarda veya cihaz yapılandırmasında yetkisiz değişikliklerden korunma. 1. Cihaz Ayarları menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Güvenlik Listesi seçeneğini vurgulamak için şifre atayın. Şifreyi Belirle tuşuna basın. 3. Yeni bir Şifre (her biri en fazla 10 karakter) girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. Güvenlik Listesi erişimi etkinleştirilmiştir. 34

Standart İşlemler 4. Yetkisiz kullanıcılara karşı çeşitli fonksiyonları kilitlemek için Güvenlik Listesi tuşuna basın. 5. Kontrol etmek istediğiniz fonksiyonları vurgulayın. 6. Şifre menüsüne dönmek için Güvenlik Listesini onaylayıp OK tuşuna basın. 7. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını vurgulamak için Açık tuşuna basın. 8. Onaylamak için yeni Şifreyi tekrar girin. 9. "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. 5.2.7.1 Şifrenin devre dışı bırakılması Not: Bir kullanıcı kilitli bir ayara ulaşmaya çalıştığında Şifre sorgulaması için alfanümerik tuş takımı görünecektir. 1. Cihazın Ayarlanması menüsünde Şifre tuşuna basın. 2. Önceki Şifreyi girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve onaylamak için OK tuşuna basın. 3. Güvenlik Listesinin yeni ayarlarını devre dışı bırakmak için Kapalı tuşuna basın. 4. "Cihaz Ayarları" ekranına geri dönmek için OK tuşuna basın. Not: Eski Şifreyi silmek veya yeni bir şifre girmek için bu fonksiyonu kullanın. 35

Standart İşlemler 5.3 Verileri saklama, geri çağırma, gönderme ve silme 5.3.1 Veri günlüğü 5.3.1.1 Otomatik/manuel veri saklama Veri Günlüğü aşağıdaki modlarda alınan 500 okuma değerini saklayacaktır: Yüklenmiş Programlar, Barkod Programları, Kullanıcı Programları, Sık Kullanılan Programlar, Tekli Dalga Boyu ve Çoklu Dalga Boyu. Tarih, Saat, Sonuçlar, Numune İsmi ve Kullanıcı İsmi dahil olmak üzere analizin tam bir kaydı saklanır. Veri saklama parametresi, verilerin otomatik olarak mı yoksa manuel olarak mı saklanacağını belirtir (kullanıcı hangi veriyi saklayacağına karar vermelidir). 5.3.1.2 Saklanan verileri veri günlüğünden geri çağırma 1. Seçenekler menüsünde Yükle: Açık/Kapalı tuşuna basın. Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. Bununla birlikte, bu ayar sonuç ekranından Konfigürasyon seçeneğiyle Yükle: Açık konumuna değiştirilebilir. Daha sonra o an için ekranda gösterilen okuma değeri saklanır. Not: Cihazın belleği (veri günlüğü) dolduğunda, yeni verilerin saklanmasına izin vermek için en eski veriler otomatik olarak silinir. 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü tuşuna basın. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 3. Filtre: Açık/Kapalı tuşuna basın. 4. Filtre Ayarları fonksiyonu belirli öğelerin aranması için kullanılır. 5. Filtreleri çalıştırmak için Açık seçeneğini vurgulayın; verileri seçme ölçütü: Numune İsmi Kullanıcı İsmi Başlangıç Tarihi Parametre veya bu dört seçeneğe ait herhangi bir kombinasyon. 36

Standart İşlemler 6. Seçimi onaylamak için OK tuşuna basın. Seçilen öğeler listelenir. 7. Daha fazla bilgi almak için Ayrıntıları İncele tuşuna basın. 5.3.1.3 Verileri Veri Günlüğünden Gönderme Dosyalar, USB hafıza çubuğu "DATALOG" isimli CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) şeklinde otomatik olarak gönderilir. Artık dosya bir elektronik tablo programı kullanılarak işlenebilir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: DLYear_Month_Day_Hour_Minute_Second. CSV. Yazıcıya veri göndermek için bkz. bölüm 5.2.6.2, sayfa 33. 5.3.1.4 Saklanan verileri veri günlüğünden silme 1. USB aygıtını takın (Şekil 1, sayfa 13). 2. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. Sırasıyla Seçenekler ve PC ve Yazıcı simgesine basın. 3. Hafıza çubuğuna gönderilecek verileri seçip OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. Bilgisayara ölçüm verileri göndermek için : Kullanılabilmesi için, isteğe bağlı HACH Data Trans yazılımının bilgisayarda kurulu olması gerekir, bkz. bölüm 5.2.6.3, sayfa 33. 1. Ana Menü'de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. 2. Veri Günlüğü>Seçenekler>Sil tuşuna basın. 3. Tek Nokta, Filtreli veriler veya Tüm verileri vurgulayıp onaylamak için OK tuşuna basın. Not: Parantez içindeki sayı bu seçime atanan veri kümelerinin toplam sayısıdır. 37

Standart İşlemler 5.3.2 Süre Cihaz 20 adet Süreli Veri seti saklayabilir. Veriler, incelendikten sonra kullanıcının kararına göre manuel olarak saklanabilir. 5.3.2.1 Süre Ekranından Verilerin Saklanması 1. Okuma yapıldıktan sonra Süre modundaki "Seçenekler" menüsünde Sakla simgesine basın. Veri Saklama listesi açılır. 2. O anki taramayı vurgulanan numaralı satıra kaydetmek için Sakla tuşuna basın. Bir taramanın üzerine de yazdırılabilir. 5.3.2.2 Süre Ekranından Saklanan Verilerin Geri Çağrılması 1. "Ana Menü"de Veri Geri Çağırma tuşuna basın. a. Gereken verileri çağırmak için Süre seçimini yapın. b. Zaten bu programda çalışıyorsanız Seçenekler, Daha fazla... ve sonra da Veri Geri Çağır tuşlarına basın. 38

Standart İşlemler 2. Ayrıntılara bakmak için Grafik tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın. 3. Ayrıntılara bakmak için Tablo tuşuna basın. Not: Veri Geri Çağırma listesine geri dönmek için Özet İnceleme tuşuna basın. 5.3.2.3 Süre İçinden Veri Gönderme Seçenek 1: 1. Verileri bir USB hafıza çubuğuna veya yazıcıya göndermek için "Ana Menu" içinde Veri Geri Çağır ve sonra da Süre tuşlarına basın. Dosyalar otomatik olarak "TCdata" (Süre Verileri) adında bir dosyaya CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) olarak gönderilecektir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: TCData_X.csv X = tarama sayısı (1 20) Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. 39

Standart İşlemler Seçenek 2: 5.3.2.4 Süre Ekranından Saklanan Verilerin Silinmesi 1. Verileri USB hafıza çubuğuna ya da yazıcıya göndermek için önce Süre tuşuna, ardından da Seçenekler, Daha fazla ve Veri Gönder tuşlarına basın. Dosyalar otomatik olarak "TCdata" (Süre Verileri) adında bir dosyaya CSV dosyaları (Virgülle Ayrılmış Değer) olarak gönderilecektir. Dosya ismi şu şekilde olacaktır: TCYıl_Ay_Gün_Saat_Dakika_Saniye.CSV (Süre Verileri) Daha fazla işlem yapmak için bir elektronik tablo programı kullanın. 1. "Ana Menü"den Verileri Geri Çağırma tuşuna, ardından da Süre veya "Seçenekler" menüsünden Daha Fazla..., Verileri Geri Çağır tuşuna basabilirsiniz. Saklanan verilerin bir listesi görüntülenir. 2. Silmek istediğiniz verileri vurgulayın. 3. "Seçenekler" menüsünde Sil tuşuna, onaylamak için de OK tuşuna basın. 40

Standart İşlemler 5.4 Yüklenmiş Programlar Cihazda 200'den fazla programlanmış prosedür vardır. Bunlara Kayıtlı Programlar menüsünden erişilebilir. 5.4.1 Kullanıcıya özel temel veriler girilirken kaydedilmiş test/yöntemi seçin 5.4.2 Yüklenmiş program seçenekleri 1. Program numaralı saklanan programların alfabetik listesini görüntülemek için Ana Menü'de Kayıtlı Programlar tuşuna basın. Kayıtlı Programlar listesi görüntülenir. 2. Gereken testi vurgulayın. Not: Program numarasını ada göre bulun veya ok tuşlarını kullanarak listede hızlı bir şekilde dolaşıp programı vurgulayın veya belirli bir program numarasını aramak için de Numara ile Seç tuşuna basın. Test numarası girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın ve OK tuşuna basın. 3. Programı çalıştırmak için Başlat tuşuna basın. Program seçildikten sonra bu parametreyle ilgili ekran görüntülenir. Not: İlgili tüm veriler (dalgaboyu, faktörler ve sabitler) zaten önceden ayarlanmıştır. 4. İlgili Prosedürler Kılavuzu'nda açıklanan kimyasal prosedürleri uygulayın. 1. Ana menüden Saklanan Programlar seçeneğini belirleyin. Gereken yöntemi seçip Başlat.tuşuna basın. 2. Parametre Ayarı için Seçenekler tuşuna basın. Saklanan program açıklamaları için bkz. Tablo 4. Tablo 4 Saklanan program seçenekleri Seçenekler Daha fazla Yükle: Kapalı/Açık Açıklama Diğer Seçenekler için Yükle: Açık ayarında, tüm ölçüm verileri otomatik olarak saklanır. Yükle: Kapalı ayarında, hiçbir ölçüm verisi otomatik olarak saklanmaz. 41

Standart İşlemler Tablo 4 Saklanan program seçenekleri (devam) Seçenekler % Trans/Kons/Abs Veri Gönder simgesi / Veri Gönder Zamanlayıcı simgesi Seyreltme Faktörü: Kapalı/Açık Standart Ekleme Standart Ayarlama Kimyasal Formül Reaktif şahidi Kullanıcı Programı olarak kaydet Açıklama Transmitans yüzdesi, konsantrasyon veya absorbans okuma değerleri arasında geçiş yapmak için Verileri yazıcı, bilgisayar veya USB hafıza çubuğu (Tip A) göndermek için Kronometre gibi çalışır. Analiz adım sürelerinin doğru ayarlanmasına yardımcı olur (örn. tepki süreleri, bekleme süreleri vb. tam olarak belirtilebilir). Belirtilen sürenin sonuna gelindiğinde sesli bir sinyal verilir. Zamanlayıcı kullanılmasının ölçüm programına etkisi yoktur. Belirli özelliklerin dikkate alınması için bir düzeltici seyreltme faktörü girilebilir. Ayarlamada seyreltme faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Seyreltme faktörünün varsayılan ayarı kapanır. Not: Seyreltme etkin olduğunda, seyreltme simgesi ekranda görünecektir. Bu seçenek kontrol edilecek ölçümlerin doğruluğunu sağlar.. Bir test parametresinin (çalışma) prosedüründe, bu fonksiyonun nasıl kullanılacağına dair ayrıntılı bir açıklama bulunur. Test parametresiyle ilgili (çalışma) prosedürde standart ayarlamanın gerekli olup olmadığı, gerekliyse nasıl yapılacağı belirtilir. Saklanan bazı testler/yöntemler kimyasal formülün ve ölçme aralığının seçilmesine izin verir. Saklanan testlerin/yöntemlerin bazılarında "Reaktif şahidi" fonksiyonu vardır. Bu özellik, reaktif şahit değerinin sonraki okuma değerlerinden çıkartılması veya okuma değerleriyle toplanmasını sağlar.. Reaktif şahit değeri kalibrasyon eğrisini, eğrinin şekli veya eğimi değiştirilmeden y-ekseni boyunca kaydırır. Etki, kalibrasyon doğrusunun y-ekseni kesme noktasına karşılık gelir. Aşağıdaki denklem bu konuya açıklık getirir: Konsantrasyon = [(Kons.. faktörü) * Abs] (kör reaktif değeri). Seçili parametreleri Kullanıcı Programı olarak saklamak için, bkz. bölüm 6.1, sayfa 61. Veri Geri Çağırma Kaydedilen ölçüm verilerini veya süreyi hatırlar; bkz. bölüm 5.3, sayfa 36. Cihaz Ayarları Cihazla ilgili temel veriler, bkz. bölüm 5.2, sayfa 27. 42

5.4.3 Program zamanlayıcılarının kullanımı Standart İşlemler Bazı prosedürler için zamanlayıcı kullanımı gerekli değildir. Diğer prosedürlerde birden fazla zamanlayıcılar gerekir. Bu zamanlayıcılar ayarlanan zaman içerisinde gerçekleştirilecek etkinliğin tanımıyla birlikte her Kayıtlı Program konumunda önceden ayarlanmıştır. 1. Ekranda Zamanlayıcı simgesine basın. 2. İlk zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Zamanlayıcı ekranda geri sayacaktır. 3. Kayıtlı Programla ilgili zamanlanmış sonraki etkinliği başlatmak için Zamanlayıcı simgesine ve OK tuşuna basın. Not: Zamanlayıcı çalışırken ölçüm ekranını görüntülemek için Kapat tuşuna basın. Saat sol alt bölümde, tarih yerine görüntülenir. Not: Geri sayımın ortasında İptal tuşuna basarak zamanlayıcıyı durdurabilirsiniz. Not: Çalışma süresi sona erdiğinde Zamanlayıcı uyarı sesi verir. Birçok programda genel amaçlı bir zamanlayıcı da kullanılabilir. Zamanlayıcı simgesini göründüğünde, simgeye basıp Genel Zamanlayıcı seçeneğini belirleyin. Yeni bir ekran görüntülenir. İstenilen zaman aralığını girip, zamanlayıcıyı başlatmak için OK tuşuna basın. Ayarlanan zaman sona erdiğinde zamanlayıcı uyarı sesi verir. 43

Standart İşlemler 5.4.4 Seyreltme faktörünü ayarlama Bilinen bir oranda seyreltilmiş numunenin ilk konsantrasyonunu hesaplamak için Seyreltme Faktörü fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Örneğin, seyreltme faktörü analiz edilen konsantrasyonu test aralığına sokabilir. 1. Seçenekler>Daha fazla...>dilüsyon Faktörü tuşuna basın. Ayarlamanın karşılanması için seyreltme faktörü komutunda girilen sayı sonuçla çarpılacaktır. Örneğin, numune 2 kat seyreltilecekse, 2 girin. Seyreltme faktörünün varsayılan ayarı kapanır. 2. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. OK tuşuna bir kez daha basın. 3. Sonuç ekranına dönmek için Geri Dön tuşuna basın. 4. Gerekirse geçerli ölçülen değeri kaydetmek için Günçel ölçüm değeri yeniden kaydedilsin mı? uyarısını onaylayın. Not: Seyreltme etkin olduğunda, seyreltme simgesi ekranda görünecektir. Not: Seyreltilmemiş numuneler kullanılıyorsa, seyreltme faktörünü yeniden kapatın. 5.4.5 Standart ayarlamayı çalıştırma Standart Ayarlama fonksiyonu, bilinen standart çözeltiye ait analize istinaden yüklenmiş bir programın kalibrasyon eğrisinin ayarlanmasına izin verir. Yazılı prosedürlerin Doğruluk Kontrolü bölümü çoğunlukla bu amaç için standart çözelti konsantrasyonu önerir. 44

Standart İşlemler Standart Ayarlama seçeneğini Açık olarak ayarlamadan önce bir standardı okuyun. 1. Numuneyle ilgili bilinen standardı kullanarak prosedürün tamamını uygulayın. 2. Konsantrasyonu okuduktan sonra Seçenekler>Daha fazla...>standart Ayarlama tuşuna basın 3. Standart Ayarlama Kapalı olarak ayarlanmışsa Açık olarak değiştirin. Okunan Değer konsantrasyonu gösterir. Sağdaki kutu test için prosedürde sözü edilen varsayılan standart değeri gösterir. 4. Ölçümünüzde kutuda gösterilenden farklı bir standart konsantrasyon kullanılmışsa, farklı standart değeri girmek için sağ taraftaki kutuya basıp yeni değeri girin. Seçiminizi onaylamak için OK tuşuna basın. 5. Standart Ayarlamayı etkinleştirmek için Ayarla tuşuna basın. Standart Ayarlama simgesi görüntülenir. Not: Ayarlamanın, her program için değişen belli sınırlar içinde olması gerekir. Kullanılabilen yüzde oranı "Ayarlama arkasında gösterilir. Not: Standart Ayarlama etkin olduğunda, Standart Ayarlama simgesi ekranda görünecektir. 5.4.6 Kimyasal formül ayarlama Bazı Kayıtlı Programlar bir dizi kimyasal formül arasından seçim yapmanızı sağlar. Birime (örn. mg/l) veya değerlendirme formülünün kimyasal gösterimine (örn. Al 3+ ) basın. Kullanılabilir değerlendirme formüllerinin listesi görüntülenir. Gereken formülü listeden ilgili girişe basarak seçin. Not: Programdan çıkıldığında değerlendirme formülü, standart ayarına döner. Standart ayarı değiştirmenin farklı bir yolu: 45

Standart İşlemler 1. Seçenekler>Daha fazla>kimyasal Formül tuşuna basın. 2. Kimyasal Formül seçeneğini belirleyin. Not: Ölçüm sonucunun stokiyometrik dönüştürülmesi otomatik olarak gerçekleştirilir. Not: Seçili Kimyasal Formül ekranda görüntülenir. Test sonuçları bu kimyasal formülde hesaplanıp görüntülenir. 5.4.6.1 Kimyasal formülün varsayılan ayarını değiştirme 1. Numune küvetini veya şahidi (çalışma prosedürüne göre) hücre bölmesine takın. 2. Sonuç ekranında Seçenekler>Daha fazla...>kimyasal Formül tuşuna basın. 3. Kullanılabilir değerlendirme formüllerinin listesi görüntülenir. Varsayılan yeni ayarı seçin. 4. Varsayılan olarak Farklı Kaydet tuşuna basın. Geçerli sonuç ve diğer tüm ölçümler yeni kimyasal formülde görüntülenecektir. 5.4.7 Reaktif şahidi çalıştırma Saklanan testlerin/yöntemlerin bazılarında "Reaktif şahidi" fonksiyonu vardır. Böylece reaktif şahit değerinin ölçülmesi, ardından da ölçüm sonuçları hesaplanırken hesaba katılması sağlanır. Reaktif şahit ölçümü/analizi: 1. Testi/yöntemi (çalışma) prosedüre uygun olarak hazırlayın. Kör Reaktif değerinin saptanması için numune yerine deiyonize su kullanılır. 2. Testi seçin. Eğer (çalışma) prosedürde gerekiyorsa hücre bölmesine reaktif şahidi koyun. Sıfırla tuşuna basın. 3. Hazırlanan numune küvetini hücre taşıyıcısına takın. Oku tuşuna basın. Sonuç görüntülenir. 46

Standart İşlemler 4. Seçenekler>Daha fazla...>reaktif şahit tuşuna basın. 5. Reaktif şahit fonksiyonunu vurgulamak içir Açık tuşuna basın. 6. Tuşta gösterilen konsantrasyon reaktif şahit ölçülen değeridir. Bu değeri söz konusu parametrenin daha fazla analizinde kullanmak için OK tuşuna basın. 7. Ölçülen değerin saklanması gerekiyorsa tuşa basın ve önceden kayıt edilmiş reaktif şahit değerini girmek için alfanümerik tuş takımını kullanın. 8. OK tuşuna basın. Not: Reaktif şahit fonksiyonu ölçüm programı bırakıldığında devre dışı kalır. Aynı şahit değeri daha sonra başka testler için aynı ayırıcı lotunu kullanarak kullanmak amacıyla her adım için değer girin 7. Not: Reaktif şahit değeri kullanılarak hesaplanan sonuçlar test/yöntemin ölçüm aralığı sınırları içerisinde olmalıdır. Not: Fonksiyon etkin olduğunda ekranda reaktif şahit simgesi gösterilir (bkz. ok). 5.4.8 Numune analizi 1. Kayıtlı Programlar tuşuna basıp program seçin. 2. Kör küvet/hücreyi, küvet/numune hücre tutucusuna takın. 3. Sıfırla tuşuna basın. 47