VAHŞİ DEPOLAMA SAHALARININ ISLAHI
Vahşi mi? Atıkların gelişigüzel tabiata dökülmesiyle Koku kirliliği Yüzey suyu kirliliği Yeraltı suyu kirliliği Atıkların çevreye dağılması Kirliliğin, atıklardan beslenen canlılar tarafından yerleşim bölgelerine taşınması vb. oluşur
Vahşi depolama sahalarında Yer seçimine özen gösterilmemiştir Şehre uzak noktalar seçilmiştir Zemin etütleri yapılmamıştır Geçirimsizlik tabakası inşa edilmemiştir Atıklar kontrolsüz olarak dökülmektedir. Sahada yangın ve kesif kokular mevcuttur.
Kontrolsüz Depolamaya Gelen Atık Türleri Evsel ve atıklar ve sokak süprüntüleri Endüstriyel atıklar (evsel nitelikli) Tehlikeli ve Zararlı atıklar İnhibe edicidir ve sızıntı suyuyla taşınarak ciddi risk oluşturur. Moloz ve Hafriyat atıkları Biyogaz oluşumunu ve aynı zamanda patlama riskini azaltmaktadır
REHABİLİTASYON Saha mevcut durumunun tespiti Şev tanzimi planlarının hazırlanması Yüzey suyu kontrolü Sızıntı suyu kontrolü Çevre sularının kontrolü Yer altı suyu kirliliği kontrolü Biyogaz yönetimi Saha çevresi ve giriş kontrolü Nihai kullanım ve kontroller
Saha mevcut durumunun tespiti Siyah kotların belirlenmesi Depolanmış atık miktarının tespiti Depolanmış atık türlerinin tespiti Mevcut topoğrafik yapının haritalanması Jeolojik, hidrolojik durum
Şev tanzimi planlarının hazırlanması Sev stabilitesinin ve eğimlerin tanzimi Kenar eğimler ¼ Üst yüzey eğimler %5 15
Yüzey suyu kontrolü Üst örtü Toprak tabakasıyla kapatmak: Yapılan incelemeler depo sahası altındaki toprağın veya sızıntı suyunun hiç kirlenmediğini veya çok az kirlendiğini gösteriyorsa ve gelecekte kirlilik beklenmiyorsa depo yüzeyi bir toprak tabakasıyla örtülebilir. Çok miktarda moloz ve hafriyat atığı depolanmış yerlerde bu durum görülebilir.
Üst örtü Nihai örtü oluşturmak: Düzenli depolama sahaları tabanında teşkil edilen geçirimsiz tabaka gibi bir tabakanın oluşturulmasıdır. Geçirimsiz izolasyon tabakası temel tabakanın üzerine yerleştirilmek zorundadır. Bu tabaka, gaz ve suya karşı geçirimsiz özellik taşıyan, esnek malzeme veya malzemeler kombinasyonundan yapılmalıdır.
Geçirimsiz tabaka malzemeleri Plastik örtüler (membran vb) Mineral bileşenler (bentonit/kum karışımları (yaklaşık % 5-10 bentonit gibi) Kil çeşitleri veya düşük geçirgenliğe sahip killi topraklar
Yüzey suyu kontrolü Drenaj tabaksı Üst toprak tabakasından fazla suyu uzaklaştırabilmek ve fazla yağış olduğu zamanlarda bu tabakayı koruyabilmek için geçirimsiz izolasyon tabakasının üzerine inşa edilir.
Drenaj tabakası Humus içeriği düşük, geçirgenliği yüksek kumdan inşa edilmelidir Bu tabakanın içine bir drenaj altyapısı yerleştirilmelidir. (HDPE gibi bir malzemeden oluşan drenaj borularından oluşmalıdır.) Tabakanın toplam kalınlığı 30 cm olmalıdır. Fazla suyun tasfiyesini sağlamasının dışında drenaj tabakası, yeraltında yaşayan hayvanların ve bitki köklerinin geçirimsiz tabakaya ulaşıp zarar vermesini engelleyen bir güvenlik tabakası olarak ta görev yapmaktadır
Alman TASI-I, TASI-II NEBATİ TPRAK DENGELEME TABAKASI ÇÖP NEBATİ TPRAK KİL TABAKASI DENGELEME TABAKASI ÇÖP Klasik üst örtü sistemi İlave güvenlik sistemi NEBATİ TPRAK NEBATİ TPRAK DRENAJ TABAKASI DRENAJ TABAKASI Geomembran-Geotekstil KİL TABAKASI KİL TABAKASI DENGELEME TABAKASI DENGELEME TABAKASI ÇÖP ÇÖP İlave güvenlik sistemi İlave güvenlik sistemi
HASDAL
HASDAL
HASDAL
Sızıntı suyu kontrolü Kanalizasyona verme: Sızıntı suları çıkış noktalarından toplanarak, uygun arıtmayla sonlanan bir kanalizasyon sistemine verilir Yerinde Arıtma: Toplanan sızıntı suları uygun bir metotla arıtılır. Bu durumda sızıntı suyunun miktarı ve ne kadar süreyle çıkacağının hesabı önemlidir. Hiçbiri:...?
Çevre sularının kontrolü Depo sahasına çevreden yüzeysel akışla gelen suların girişinin engellenmesi ve depo yüzeyinden gelen yağmur sularının tahliyesi için çevre hendekleri oluşturulur. Bu hendekler yol kenarlarında inşa edilen su drenaj hendekleri gibidir.
Yeraltı suyu kirliliği kontrolü Vahşi depolama sahalarından yer altı suyuna çöp suyu sızmasını engellemek neredeyse imkansızdır. Dolayısıyla kirlenen yer altı suyunun arıtılması yöntemi kullanılır.
Biyogaz yönetimi Gaz bacalarının yerleştirilmesi Gaz bacaları değişik teknikler kullanılarak depo gövdesine çakılır. Baca aralıkları 50x50 m karelaj şeklindedir. Gaz miktarı ve kalitesi tespiti (pompaj testleri) Depolama gazı yaklaşık olarak; %50-60 metan %35-40 karbon dioksit % 3-10 azot gibi bileşenlerden oluşur
Gaz kontrolü Pasif kontrol Aktif kontrol
Pasif kontrol HDPE gaz toplama bacası İçerisi çakılla doldrulmuş hasır çelik Çim Bitki yetiştirmeye uygun toprak katmanı 60 cm sıkıştırılmış kil Ara toprak tabakası 3-5 m sıkıştırılmış çöp 15 20 cm sıkıştırılmış kil 3-5 m sıkıştırılmış çöp 15 20 cm sıkıştırılmış kil 3-5 m sıkıştırılmış çöp 30 cm Çakıl 4-5 cm Geotekstil (800 gr/m2) 2 mm HDPE membran 30 cm sıkıştırılmış kil 30 cm sıkıştırılmış kil Çakıl Geotekstil Yeraltı suyu dren borusu
Aktif kontrol Depo gazı miktarı hesap modelleri: Özgül gaz yöntemi Tabasaran modeli Scholl Canyon modeli SCS mühendislik modeli
Saha çevresi ve giriş kontrolü Rehabilite edilen sahanın çevresi tel çit vb uygun bir malzemeyle çevrilerek giriş kontrol altına alınır.
Nihai kullanım ve kontroller Bitkilendirme Yağmur sularının sızmasını engeller Yangın tehlikesini azaltır Atmosfere gaz çıkışını engeller (aerobik ortam oluşturur) Alanın başka amaçlı kullanımına müsaade eder. Üst örtü bitkilendirmesinde en önemli faktör bitki köklerine suyun uzun süre su temini için uygun örtü malzemesi temini Kontrol: Sahadaki sistemler (sızıntı suyu, biyogaz sistemi vb. periyodik olarak kontrol edilerek bakımları yapılır)