MALİYET TAHMİN YÖNTEMLERİ MİM332 YAPIM YÖNETİMİ VE EKONOMİSİ Prof.Dr. Şule ÖZÜEKREN Öğr.Gör.Dr. Gülfer T. ORAZ 8/04/2011 DERSI ANLATAN: PROF. DR: ATTİLA DİKBAŞ 1
Maliyet tahmini bir araç, maliyet yönetimi ise tüm proje yönetimi strüktürü içinde bu aracın kullanımıdır. 8/04/2011 2
Maliyet Yönetimi Süreci; Uygun bütçenin oluşturulması, Maliyet planının bütçeyi ana bileşenlere ve disiplinlere paylaştırmakta kullanılması, Tasarımın ilerleme sürecinde verilen teknik kararların proje maliyeti üzerindeki etkilerinin izlenmesi, Süreç devam ederken, proje maliyetini bütçe sınırları içinde tutabilmek için kapsam, kalite ve performans kabulleri arasında rasyonel dengelemeler yapılabilmesi, 8/04/2011 3
Maliyet Yönetimi Süreci; Yeni yapılmış benzer projelerle kıyaslama yapılması, Uzun dönem maliyetlerini saptamak için yaşam dönemi maliyet analizlerinin kullanılması, Değer Yönetimi yaklaşımının kullanılması, İnşaat sürecinde oluşan değişikliklerin incelenmesi ve değerlendirilmesi, İnşaat tamamlandığında beklentilere karşın gerçekleşen maliyetler göz önüne alınarak performansın değerlendirilmesi, Maliyet verilerinin depolanması işlemlerini ve süreçlerini içerir. 8/04/2011 4
Maliyet niçin tahmin edilir? Tasarım öncesi yatırım tutarının gerçekçi olarak saptanabilmesi için, Tasarım kararlarının daha rasyonel verilebilmesi için, Yüklenici firmanın teklif fiyatını doğru olarak saptayabilmesi ve rekabet edebilir bir fiyat belirleyebilmesi için, Maliyetleri yapım sırasında kontrol edebilmek ve ileriye yönelik düzenlemeler yapabilmek için, 8/04/2011 5
Maliyet niçin tahmin edilir? (Devam) Hesap kesim işlemleri ve anlaşmazlıkların çözümlenmesinde kullanmak için, Kredi sağlayan kuruluşların destekleyecekleri projeleri ekonomik ve finansal açıdan denetleyebilmesi için, Pazarda rekabet edebilmek için, Tasarım ücretlerinin hesaplanabilmesi için. 8/04/2011 6
Projenin farklı evrelerinde kullanılan farklı tahmin tipleri olmasına rağmen maliyet tahminleri fonksiyonlarına göre 3 ana grupta incelenebilir: Tasarım Teklif Kontrol 8/04/2011 7
Tasarım Tahminleri Tasarım evrelerine paralel olarak mal sahibi için yapılır. Ön Tahmin Ara Tahmin Son Tahmin Bu farklı tahminlerin her biri için farklı düzeyde veri gereksinimi vardır. 8/04/2011 8
Proje süreci ilerledikçe üretilen enformasyon miktarı artar. Dolayısı ile tahminin doğruluğu artar, ama daha fazla zaman alır. 8/04/2011 9
Ön Tahmin Girişim ve Ön Proje evrelerinde kullanılır. Mal sahibi ve tasarımcı için yaklaşık olarak maliyet belirtir. Bir taslak proje geliştirilmiş olabilir veya hiç proje bile olmayabilir. Amaç: Yaklaşık maliyet belirlemek ve alternatif tasarımlar arasından seçim yapmaktır. Yanılma payı %20 - % 30 8/04/2011 10
Ara Tahmin Projenin bitmişlik düzeyi % 10 ile % 60 arasında olmalıdır. Amaç: Ön tahmin evresinde belirlenen maliyeti veya mal sahibinin bütçesini geçip geçmediğinin belirlenmesidir. Yanılma payı % 10 8/04/2011 11
Son Tahmin Projenin bitmişlik düzeyi % 100 olmalıdır. Amaç (mal sahibi): Proje ihale yolu ile gerçekleştirilecekse, keşif çıkarılması işlemi için yapılır. İhaleye katılan firmalar ile mal sahibi arasında pazarlık yapma olanağını sağlar. Yanılma payı % 5 8/04/2011 12
Teklif Tahminleri Yüklenicilerin işin yapımını üstlenmek için oluşturdukları tahminlerdir. Genel giderler ve kar da dahildir. Bu tahminler, Alt yüklenici kullanımı Metrajlar Yapım yöntemleri göz önüne alınarak yapılır. 8/04/2011 13
Kontrol Tahminleri Yapım sırasında projeyi izlemek için yapılır. Bütçe verilerinden, Sözleşmeden sonra, yapımdan önce yapılan bütçeden, İnşaat sürecinde tamamlanmış olan kısmın maliyetlerinden çıkarılır. 8/04/2011 14
Yüklenici adına Teklif vermek amacı ile maliyetleri saptar Detaylı- firmaya özel işçilik ve ekipman maliyetlerine sahiptir. Uygulamada hangi yöntemlerin kullanılacağını bilir. Mal sahibi adına Bütçe oluşturmak amacı ile, değişiklik olasılıklarını da göz önüne alan beklenen maliyeti saptar. İhaleyi kimin kazanacağını, dolayısı ile yüklenicinin kaynak maliyetlerini bilemez. Genellikle gerçek işçilik maliyetlerine ulaşamaz. Kullanılabilecek olası inşaat yöntemlerini tahmin eder. Malzeme tedarikçileri ile bağlantısı vardır.(fiyat, miktara bağlı olarak değişir.) Yerel fiyatları kullanmak durumundadır. 8/04/2011 15
Maliyet Tahmin ve Hesaplama Tekniklerinin Sınıflandırılması Geleneksel Maliyet Tahmin Teknikleri (Deterministik Yöntemler) Ön Tahmin Teknikleri Fonksiyonel Birim Yöntemi Alan Yöntemi Hacim/Küp Yöntemi Kat Kabuğu Yöntemi Ara Tahmin Teknikleri Fonksiyonel Elemanlara Dayalı Yöntem m2 Eleman Başına Maliyet Yöntemi Son Tahmin Teknikleri Yapım İşlemlerine Dayalı Yöntemler Kaynaklara Dayalı Yöntemler Maliyet Modelleme İstatistik Modeller Simülasyon Modelleri Bilgisayar Destekli Modeller 8/04/2011 16
8/04/2011 17
Geleneksel Maliyet Tahmin ve Hesaplama Yöntemleri Ön Tahmin Teknikleri / Tek Birim Oranlı Yöntemler Fonksiyonel Birim Yöntemi Alan Yöntemi Hacim/Küp Yöntemi Kat Kabuğu Yöntemi 8/04/2011 18
Fonksiyonel Birim Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) Konsept üzerinde çalışılırken ya da henüz avan projeye geçilmemişken Kullanılan birim başına düşen maliyetin istenilen birim sayısı ile çarpılması Hastane : hasta başına maliyet Otopark : araba başına maliyet Sinema : koltuk başına maliyet Okul : öğrenci başına maliyet Maliyet verileri benzer, gerçekleştirilmiş bir projeden alınabilir... 8/04/2011 19
Fonksiyonel Birim Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) Örnek: 700 araçlık bir katlı otoparkın inşaatının toplam 210 000 YTL ye mal olduğu bilgisine ulaşılmıştır. Aynı özellikleri taşıyan fakat 500 araçlık bir otopark inşa edilmek istendiğinde maliyet; 210000 700 2 300 YTL/m 500 X 300 YTL/m²=150 000 YTL 8/04/2011 20
Alan Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) En fazla kullanılan yöntem; brüt alanın her katta hesaplanması ve toplamın benzer bir binadan elde edilen m2 maliyet verisi ile çarpılması - Müşteri brüt alan kavramına alışık değildir - Bina farklı işlevleri içeriyorsa, farklı bölümlerin ayrı ayrı maliyet tahminlerinin yapılması gerekir (Fonksiyonel Alan Yöntemi) - Maliyet bina formuna, kat sayısı ve yüksekliği gibi faktörlere göre farklılaşacağından verinin benzer binadan gelmesi gerekir 8/04/2011 21
Alan Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca yaptırılan yarışma projelerinin şartnamelerinde, işin özelliklerine göre değişik olabilmekle beraber, alanın nasıl hesaplanacağı hususu düzenlenmektedir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nca genellikle aşağıda (a,b,c,d) bentlerinde belirtilen emsal sayıları kullanılmaktadır. a) Alan ölçüleri, teklif edilen yapının dış ölçüleri esas alınarak hesaplanacaktır. b) Normal kat yükseklikteki hacimler 1 emsal ile 4.5 metreden fazla yükseklikteki hacimler l,5 emsal ile 9.00 metreden fazla yükseklikteki hacimler, 2,25 emsal ile çarpılarak alan hesaplarına dahil edilecektir. c) Balkon ve üstü örtülü teras alanlarının yarısı hesaba dahil edilecektir. d) Bina dışında (giriş saçakları hariç) açık teraslar ile üstü kapalı yanları açık geçitler 0,25 olarak hesaba dahil edilecektir. 8/04/2011 22
Küp Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) Tarihi bir yöntem binanın hacminin belirli ölçüm kurallarına bağlı olarak bulunması ve m3 maliyet verisi ile çarpılması Örnek: Proje 16,000 m 3 m 3 başına maliyet= $325 Tahmini maliyet= 16,000 x $325 = $5,200,000 8/04/2011 23
Küp Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması) Sakıncaları var: m 3 maliyet kavramsal olarak anlamlı değil maliyeti etkilediğini bildiğimiz plan biçimi, kat sayısı artışını göz önüne almıyor Maliyet verisindeki olası bir hata sonucu alan yönteminden daha olumsuz etkiliyor 8/04/2011 24
Kat-Kabuk Yöntemi (Konsept- Girişim Aşaması, Ön Tasarım) Tarihi bir yöntem- Küp yönteminin sakıncalarını ortadan kaldırmak için geliştirilmiş... Şu özellikleri dikkate alıyor: -Bina formu (dış duvar alanını hesaba katarak) -Ölçülen her kat alanını bina içindeki konumuna göre farklı bir katsayı ile çarpıp ağırlıklandırarak (her katta +0.15 ekleyerek; 2.15, 2.30... bodrum katta: 3) -Dış duvar alanlarını eğer toprağın altında kalıyorsa yine ağırlıklandırak (3 ile çarparak) Ancak uygulamada çok az kullanılmış bir yöntem çünkü ağırlıklar sübjektif... 8/04/2011 25
Geleneksel Maliyet Tahmin ve Hesaplama Yöntemleri Ara Tahmin Teknikleri Fonksiyonel Elemanlara Dayalı Yöntem m2 Döşeme Başına Tahmin Yöntemi 8/04/2011 26
Elemanlara Dayalı Yöntem (Konsept- Girişim Aşaması, Ön Tasarım) Amaçlar: 1. Binanın her elemanına ne kadar harcama yapılacağının belirlenmesi 2. Dengeli bir maliyet dağılımının sağlanması 3. Farklı binalarda yer alan benzer elemanların maliyetlerinin karşılaştırılması 4.Daha sonra alınabilecek projeler için maliyet verilerinin elde edilmesi 8/04/2011 27
Elemanlara Dayalı Yöntem (Konsept- Girişim Aşaması, Ön Tasarım) Ön tasarım aşamasında ayrıntılı eleman tanımı yapılması güç olacağından, tanımlama eleman grupları düzeyinde yapılır. Örneğin; a) Zemin kat döşeme alanı b)toplam döşeme alanı c) Kapı ve pencereler dahil olmak üzere dış duvar alanı d) Kapılar dahil olmak üzere iç duvar alanı 8/04/2011 28
Subsystems Percentage of total m2 Döşeme Başına Tahmin Yöntemi- Örnek Foundation 6.00% Substructure 1.50% Superstructure 19.00% Roofing System 2.50% Exterior wall system 16.00% Partition system 7.50% Wall finishes system 5.50% Floor finishes system 3.00% Ceiling finishes system 2.50% Conveying system 2.00% Specialties system 1.50% Fixed equipment system 1.50% HVAC system 17.00% Plumbing system 6.50% Electrical system 8.00% 8/04/2011 Overall Building Cost 100.00% 29
8/04/2011 30
8/04/2011 31
8/04/2011 32
8/04/2011 33
8/04/2011 34
8/04/2011 35
8/04/2011 36
Geleneksel Maliyet Tahmin ve Hesaplama Yöntemleri Son Tahmin Teknikleri Yapım İşlemlerine Dayalı Yöntemler Kaynaklara Dayalı Yöntemler 8/04/2011 37
Yapım İşlemlerine (Birimlerine) Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi (Detaylı Tasarım, İhale, Yapım) Yapım birimleri, bina maliyetinin kesin olarak belirlenebilmesine olanak sağlayan bina bileşenleridir. Teknik şartnameler, tarifler ve yapım birimleri analizleri aracılığı ile belirlenirler. 8/04/2011 38
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bir yapının oluşturulabilmesi/yapılabilmesi için bir dizi imalatın gerçekleştirilmesi gerekir. Bunlar; imalat ya da yapım birimleri olarak adlandırılıyor. İmalat/yapım birimleri iki türlü; Yapının fiziksel bünyesini oluşturmaya yönelik eylemler (duvar örülmesi, seramik kaplanması vb) Yapının fiziksel bünyesine girmeyen, ancak yapılmaları ürünün imalatı için zorunlu eylemler ve işler kalıp ve iş iskelelerinin kurulması, toprak kazılması, çalılıkların temizlenmesi vb Yöntem, imalatların hazırlıkları olacağı gerçeğini göz ardı etmiyor ve bu tür hazırlıklara genel olarak ihzarat adını veriyor. 8/04/2011 39
Yapım /İmalat Birimlerinde Maliyet Oluşumu m 3 kum...tl/m 3 harç hazırlama 1 harç ve tuğla taşıma 2 kg çimento...tl/kg lt su...tl/lt saat usta...tl/saat saat düz işçi...tl/saat saat düz işçi...tl/saat duvar örme 3 adet tuğla...tl/adet saat usta...tl/saat saat düz işçi...tl/saat 1 m 3 tuğla dış duvar Toplam TL/1 m 3 duvar
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi Bina kendisini oluşturan elemanlara ayrılabilir ve bu elemanların nasıl imal edilecekleri analiz edilebilir. (örneğin Tubitak YAE çalışması) 8/04/2011 41
Bina Maliyet Analizi Düzeyleri 1 Alt Strüktür Üst Strüktür İnce Yapı 2 İskelet Döşeme Duvar Çatı 3 Kolon Kiriş Beton Donatı Kalıp İşgücü Malzeme Araç Bayındırlık Bakanlığı Sistemi 4 5 Düz İşçi Usta Kalfa 6 Yevmiye Sigorta vb 7
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi uygulanırken yapılması gereken işler: 1. Tüm imalat birimlerinin eksiksiz bir listesinin hazırlanması, 2. Bu imalatların miktarlarının saptanması 3. Bu imalatların maliyetlerinin bulunması adımlarından oluşuyor. 4. Bu miktarlara karşılık gelen maliyetlerin toplanması Miktarların saptanmasına; metraj, bu miktarlara karşılık gelen maliyetlerin toplamına da keşif adı veriliyor. 8/04/2011 43
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi 5 elemandan oluşmakta 1. Genel Teknik Şartname 2. İşçilik,araç gereç rayiç cetvelleri 3. Birim Fiyat tarifleri 4. Birim Fiyat Listesi 5. Birim Fiyat Analizi 8/04/2011 44
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Elemanları 1.Genel Teknik Şartname: Bir yapının gerçekleştirilmesi sırasında gerekli olan tüm eylemlerin nasıl yapılması gerektiğini tarif eder. Örneğin, beton şantiyede imal ediliyor ise, kum çakıl ve çimentonun kuru olarak nasıl bir zemin üzerinde (tahta veya sac), nasıl karıştırılacağı, suyun nasıl konacağı, nasıl tekrar karıştırılarak harmanlanacağı anlatılır. Karıştırmanın betoniyer ile yapılması durumunda, betoniyerin nasıl kullanılacağı, nasıl temizleneceği açıklanır. 8/04/2011 45
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Elemanları 2. İşçilik, araç gereç rayiç cetvelleri: imalat birimlerinde yer alan eylemlerin yapılabilmesi için gerekli imalat makinaları (araç), yapı malzemeleri (gereç) ve işgücü çeşitlerinin sıralandığı ve o yılki birim fiyatlarının yer aldığı listelerdir. Herşeyin yine bir kodu vardır (poz numarası) ve ülkedeki duruma göre bir yıl sona ermeden de yeni listeler yayınlanabilir. Ya da artış oranları belirlenebilir. 8/04/2011 46
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Elemanları 3. Birim Fiyat Tarifleri: Paranın neye karşılık ödeneceğini herhangi bir tereddüde yer vermeden tanımlar. Nasıl ölçülecek, hangi işler hangi sıra ile yapılacak, bu para hangi işleri kapsayacak gibi 4. Birim fiyat Listesi: Birim fiyat tariflerinin ekidir. Her bir imalatın birimine karşılık gelen o yılki fiyatı gösterir. 8/04/2011 47
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Elemanları 5. Birim Fiyat Analizi: Tüm elemanları bir araya getiren, geçmişte TUBİTAK YAPI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ tarafından her yıl geliştirilerek hazırlanan bir çalışmaydı. Artık özelleşmiş durumda 8/04/2011 48
İşçilik araç gereç rayiç cetvelleri Genel Teknik Şartname Birim Fiyat Tarifleri m 3 kum...tl/m 3 harç hazırlama 1 harç ve tuğla taşıma 2 kg çimento...tl/kg lt su...tl/lt saat usta...tl/saat saat düz işçi...tl/saat saat düz işçi...tl/saat duvar örme 3 adet tuğla...tl/adet saat usta...tl/saat saat düz işçi...tl/saat 1 m 3 tuğla dış duvar Birim Fiyat Listesi Toplam TL/1 m 3 duvar
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Kullanım Amaçları Gerçekleştirme Hazırlığı evresinde: ihale bedelinin belirlenmesi/teklif fiyatının belirlenmesi Gerçekleştirme Evresi: - gerçekleşen/yapılan işlerin maliyetlerinin bulunması - buna dayanarak yüklenicilere ödeme/hakediş yapılabilmesi, - kalan işlerin maliyetlerinin yeniden gözden geçirilebilmesi, - yapımın teknik yönden denetlenebilmesi 8/04/2011 50
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Kullanım Amaçları Gerçekleştirme/yapım sonrası: -tüm işlerin yapılıp yapılmadıklarının tesbiti -yapılan işlerin niteliklerinin tesbiti, -tüm işin maliyetinin saptanması, -ve yüklenici ile hesabın kapatılması 8/04/2011 51
Yapım İşlemlerine Dayalı Maliyet Tahmin Yöntemi Bayındırlık Bakanlığı Sistemi nin Yetersizlikleri Fiyatların güvenilirliği Analizlerin doğruluğu Güncelleşme (yeni malzeme, yeni teknik sorunları...) 8/04/2011 52
MALİYET VERİLERİ Türkiye de elde edilebilecek maliyet verileri; Maliyet / Fiyat İndeksleri, Bina İnşaatı Girdi Maliyeti, Bina İnşaatı Birim Maliyeti, Bina İnşaatı İşlemleri Birim Maliyeti, Araştırmalar / Firma İçi Verilerle oluşturulan Maliyet 8/04/2011 53
MALİYET VERİLERİ Maliyet / Fiyat İndeksleri Devlet istatistik Enstitüsü (D.İ.E.) Toptan Eşya ve Tüketici Fiyatları Aylık İndeks Bülteni, İstanbul Ticaret Odası (İ.T.O.) Toptan Eşya Fiyatları İndeksi 8/04/2011 54
MALİYET VERİLERİ Bina İnşaatı Girdi Maliyeti T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı İnşaat Birim fiyatlarına Esas İşçilik-Araç ve Gereç Rayiçleri İnşaat Tesisat Birim Fiyat ve Tarifleri Vakıflar Genel Müdürlüğü Birim Fiyat Eki ve Listesi Dergiler İnşaat Dergisi 8/04/2011 55
MALİYET VERİLERİ Bina İnşaatı Birim Maliyeti T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu Başkanlığı m2 İnşaat Maliyetleri Maliye ve Gümrük-Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Emlak Vergisi Uygulamalarına Esas Olan m2 Normal İnşaat Maliyetlerini Gösteren Cetvel Ünal Akçalı Bina İnşaatları İçin Aktarmasız Birim Fiyat Analizleri, 8/04/2011 56
MALİYET VERİLERİ Araştırmalar / Firma İçi Veriler TÜBİTAK YAE Yayınları, Üniversiteler, Firma İçi Araştırmalar, Veri Bankası Uygulamaları 8/04/2011 57
Maliyet tahmin yöntemi nasıl seçilir? Maliyet tahmininin amacı Tahminde kullanılacak bilginin miktarı ve niteliği Tahmin için ayrılacak zaman İşin niteliği Maliyet tahmininin mal olma bedeli 8/04/2011 58
Maliyet Tahmininin Doğruluğunu Etkileyen Faktörler Projenin tipi ve büyüklüğü Kullanılan teknolojinin-formun yeniliği Tahmincinin becerisi Kullanılan tahmin modeli Kullanılan verinin doğruluğu Kullanılan sözleşme biçimi Firmalar arası rekabet 8/04/2011 59
Kullanılan teknolojinin-formun yeniliği Tahmin ( m.) Gerçekleşen ( m.) Sydney Opera House 2.5 87 Thames Barrier 23 400 Barbican Art Center 17 80 8/04/2011 60
Maliyete Göre Tasarlama (Designing to a cost) Tasarım Evresinde Maliyet Planlama ve Kontrol Tasarımı Maliyetlendirme (Costing to a Design) 8/04/2011 61 Tasarım Yönetimine Temel Yaklaşımlar
Maliyete Göre Tasarlama Tasarım Evresinde Maliyet Planlama ve Kontrol parasal kısıtlamaların olması kamu sektörünün aynı miktar kaynakla daha çok kişiye hizmet götürebilmesi rekabet açısından elverişli koşulların yaratılması 8/04/2011 62
Tasarım Evresinde Maliyet Planlama ve Kontrol 8/04/2011 63 Maliyete Göre Tasarlama
8/04/2011 64
Tasarım Evresinde Maliyet Planlama ve Kontrol Maliyete Göre Tasarlama Elemanlara dayalı maliyet planlaması Bu maliyet projeyi oluşturan elemanlar arasında nasıl dağılacak? Avan Proje- 1. Ön Maliyet Planı Kesin Proje- 2. Ön Maliyet Planı (alt fonksiyonlar) 1. ve 2. maliyet planı karşılaştırılır. 2.Maliyet planının sonucu 1.nin altında ise maliyet kontrolu bu aşamada tamamlanmış demektir.yüksekse geri dönülür. Yükselmeye neden olan elemanlar maliyeti düşürücü tedbirler alınarak tekrar tasarlanır. 3. maliyet planı oluşturulur. Maliyet hedefinin belirlenmesi Ön Tasarım ve Maliyet Planı Yapılması Tasarım Tasarımın maliyet planına uyumu Kesin Proje 8/04/2011 65
Tasarım Evresinde Maliyet Planlama ve Kontrol Tasarımı Maliyetlendirme Herhangi bir eleman için daha önceki deneyimlere dayanarak maliyet ayırımı yapılmaz. Dolayısı ile daha önce gerçekleştirilmiş projelerin verilerine ihtiyaç yoktur. Benzer uygulaması olmayan projeler için uygundur. 8/04/2011 66