GİRİŞ 888.556 % 75 % 25 18, 4.817 Km2 184 % 1,1 33. 14.064 $ 2.011.691.000 1.368.287.000 % 147



Benzer belgeler
AKŞEHİR İLÇESİ TARIMSAL VERİLERİ

RAKAMLARLA ANTALYA EKONOMİSİ ANTALYA ECONOMY IN FIGURES 2007 ANTALYA EKONOMİSİNİN GELİŞİMİ 1. NÜFUS GÖSTERGELERİ

T.C. KONYA VALİLİĞİ KONYA İLİNİN EKONOMİK VE SOSYAL YAPISINA İLİŞKİN GÖSTERGELER

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER 2014

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

TRB2 BÖLGESİ KARŞILAŞTIRMALI İSTATİSTİKLER

BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 07 Mayıs 2013 ESKİŞEHİR

BÖLGE PLANI SÜRECİ Bilecik Tarım, Tarıma Dayalı Sanayi ve Ormancılık İhtisas Komisyonu Çalışmaları 25 Nisan 2013 BİLECİK

EKONOMİK RAPOR. Yayın Tarihi : / Yayın No: Sayfa 1 / 8

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI EKİM 2015

ESKİŞEHİR TİCARET ODASI Aylık Ekonomi Bülteni Haziran 2009

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI HAZİRAN 2015

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI TEMMUZ 2015

2015 YILINDA ADANA İLİNE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-ÖZET

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

İLİN ADI ADANA GENEL BİLGİLER ULAŞIM BİLGİLERİ ADANA İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR

SİVAS İLİ TARIM VE HAYVANCILIK RAPORU

TARIMSAL DESTEKLER DEVLET DESTEKLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

İL HAKKINDA SAYISAL BİLGİLER... 3 GİRİŞ... 7 SOSYAL DURUM...

DOĞU MARMARA BÖLGESİ NDE DÖNEMİNDE YATIRIM TEŞVİKLERİNDEN YARARLANMA DURUMU DEĞERLENDİRMESİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

A R A Z İ V A R L I Ğ I ALAN(Ha) PAYI(%) Tarım Arazisi (Kullanılmayan hali Araziler Dahil) (*) ,7. Çayır Mera Alanı (*) 65.

TR41 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BÖLGE PLANI HAZIRLIK ÇALIŞMALARI BURSA TARIM, TARIMA DAYALI SANAYİ VE ORMANCILIK ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU BİLGİ NOTU

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI

SAKARYA TİCARET VE SANAYİ ODASI

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Temmuz 2010 ANKARA

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

aylık ekonomi bülteni

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI MART 2016

TR62 ADANA-MERSİN BÖLGESİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER BÜLTENİ-2

KAHRAMANMARAŞ SEMPOZYUMU 1239 KAHRAMANMARAŞ'TA SEBZE TARIMININ MEVCUT DURUMU, PROJEKSİYONLAR VE ÖNERİLER

KAHRAMANMARAŞ TİCARET VE SANAYİ ODASI

(Bin ha) Ekilen Alan , , , , , ,

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE DİYARBAKIR

BOLVADİN TİCARET VE SANAYİ ODASI NACE KODLARINA GÖRE ÜYE SAYILARI

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU

NİSAN-MAYIS VAN İLİ İSTATİSTİKLERİ 2014

YATIRIM TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR

SUSURLUK TİCARET BORSASI 2014 YILI İSTATİSLİK RAPORU

Temel Ekonomik Göstergeler. İzmir

TÜRKİYE 81 İL SANAYİ DURUM RAPORU

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR YARIYILI MERKEZİ YERLEŞTİRME PUANINA GÖRE YATAY GEÇİŞ KONTENJAN TABLOSU

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 04/10/2018

/ Ocak Sayı : YÖNETMELİK. Tarımsal Üretici Birliklerinin Kuruluş. Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

DIŞ TİCARET KASIM Dış Ticaret Göstergeleri* Mersin Firmaları Tarafından Gerçekleştirilen İhracatın Dağılımı*

ESKİŞEHİR TİCARET ODASI Aylık Ekonomi Bülteni Temmuz 2009

SAKARYA DA TARIM VE HAYVANCILIK SEKTÖR ANALİZİ VE ÖNERİLER RAPORU PROJESİ SAHA ARAŞTIRMA ÇALIŞMASI SONUÇLARI

Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi

aylık ekonomi bülteni

Yönetmelik. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

MURADİYE Nüfus Erkek Kadın Toplam Gürpınar Oran %52 % Kaynak: Tüik

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

2013 Yılı Devam Eden Projeler. Eğitim Yükseköğretim Sektörü

1 KURULUŞ TARİHİ ARSANIN TOPLAM YÜZÖLÇÜMÜ 79,5 Hektar Hektar 75 hektar 34 Sanayi Parseli.

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 07/08/2014

YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

YOZGAT YATIRIM ORTAMI

AR&GE BÜLTEN. İl nüfusunun % 17 si aile olarak ifade edildiğinde ise 151 bin aile geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır.

TR62 ADANA-MERSİN BÖLGESİ TEMEL SOSYAL VE EKONOMİK GÖSTERGELER

TÜİK BURSA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/09/2015

ESKİŞEHİR TİCARET ODASI Aylık Ekonomi Bülteni Mayıs 2009

SUNGURLU. Sungurlu OSB

Ekonomik Rapor Tablo 57. Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla. Yıllar Nüfus (1) (000 Kişi) Türk Lirası ( )

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

4. Ünite ÜRETTİKLERİMİZ

ÇELTİK İLÇE RAPORU 2014

SİVAS İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ EKİM-2015 BORSA


YALOVA İŞ DÜNYASI EKONOMİK DURUM ANALİZİ

KAVAK - SÖĞÜT MEYVE DİĞER TARLA Tablo 2

Trakya Kalkınma Ajansı. Edirne İlinde Yem Bitkileri Ekilişi Kaba Yem Üretiminin İhtiyacı Karşılama Oranı

MAYIS-HAZİRAN VAN İLİ İSTATİSTİKLERİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

EKONOMİK GÖRÜNÜM RAPORU

T.C. BARTIN ÜNİVERSİTESİ

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI ŞUBAT 2015

2011 yılı Doğrudan Faaliyet Desteği Programı kapsamında YERKÖY

Neden Malatya ya yatırım yapmalı

TEMMUZ-AĞUSTOS VAN İLİ İSTATİSTİKLERİ 2014

TÜİK İZMİR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ 09/07/2015

GIDA ARZI GÜVENLİĞİ VE RİSK YÖNETİMİ

aylık ekonomi bülteni

T.C. Dicle Kalkınma Ajansı RAKAMLARLA MARDİN

DEVLETİN ADI: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı BAŞŞEHRİ: Londra YÜZÖLÇÜMÜ: km2 NÜFUSU: RESMİ DİLİ: İngilizce

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI YENİ TEŞVİK SİSTEMİ YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI. 15 Kasım 2012 İSTANBUL. Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü

2008/2009 MALİ HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI FİNANSMAN MÜDÜRLÜĞÜ

SAKARYA UYGUN YATIRIM ALANLARI

TARIMIN GELECEĞİ ALATA 2014I. F r a n k f u r t S c h o o l. d e. F r a n k f u r t S c h o o l. d e

Transkript:

GİRİŞ Sakarya ili; tarihsel zenginliği, coğrafi konumu, ulaşım olanakları, tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde ülke ekonomisindeki payı ve uygun yatırım koşulları ile ülkemizin en önemli illerinden biridir. M.Ö. XII. yüzyıldan beri insan yerleşimine açık olan il, 1071de Selçukluların, 1291 yılında da Osmanlıların egemenliğine girmiş; 26 Mart 1921 de Yunan işgaline uğramış, 21 Haziran 1921 de düşman işgalinden kurtarılmıştır. Eski adıyla Adapazarı olan bu bölgede 1868 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda Kocaeli iline bağlı bir ilçe iken 22 Haziran 1954 tarihinde Sakarya adıyla il olmuştur. İl belediyesi 06.03.2000 tarihinde Büyükşehir statüsüne kavuşturulmuştur. İl; Marmara Bölgesinde, İstanbul iline 164 km uzaklıkta, İstanbul-Ankara yolu üzerinde ve İstanbul- Antalya yolu kavşak noktasında bulunması itibariyle önemli bir coğrafi konum avantajına sahiptir. Sakarya ili tarıma elverişli alanları, yağışlı iklimi, bol içme suyu kaynakları, ovaları, akarsuları ve gölleri ve çeşitli doğal çekicilikleri ile yerleşim için son derece uygun ve avantajlı bir konumdadır. İl, geniş bir alana yayılan ormanlık arazisi ile bu sektörde önemli bir paya sahiptir. Sakarya ili; mısır ve fındık üretimi, büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ile tarım alanında, ulusal ölçekteki kuruluşları ve organize bölgeleriyle sanayi alanında ve çok sayıdaki turistik ilgi noktası ile de hizmet sektöründe yüksek bir potansiyele sahiptir. Sakarya ilinin nüfusu 888.556 dir.il nüfusunun % 75 i (664.813) şehirlerde, % 25 i (223.743) köylerde yaşamaktadır. Yıllık nüfus artış hızı binde 18, İlin yüzölçümü 4.817 Km 2 olup, Km 2 ye il genelinde 184 kişi düşmektedir. İlimiz sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre 18. sıradadır. Sakarya Türkiye GSYİH içerisinde % 1,1 lik bir paya sahip olup, kişi başına düşen GSYİH sıralamasında 33. sırada yer almaktadır. İlde kişi başına düşen milli gelir 14.064 $ dır. İlimiz dış ticarette ülkemizin önde gelen illeri arasındadır. 2011 yılı ihracatı 2.011.691.000 Dolar, ithalatımız ise 1.368.287.000 Dolardır. 2011 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 147 olmuştur. 2012 yılı Aralık ayında ilimiz ihracat oranı 143.799,43 dolar, Kasım ayı ithalat 1.050.792 dolar olarak gerçekleşmiştir. Mevcut avantajların yanında, Sakarya da başta eğitim ve sağlık olmak üzere, ulaşım, sanayi alt yapısı ve benzeri tüm hizmet alanlarında önemli gelişmeler sağlanmış, bu da ilin çekiciliğini arttırmıştır. Bu durum bir yandan insanların bu ilde yaşama isteğini artırmakta diğer yandan artan nüfusun hizmet taleplerinin karşılanması ile ilgili olarak yeni ihtiyaçlar ve sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır. Gelecek on yıllık dönemde tüm gelişmişlik ve büyüklük kriterlerine göre Sakarya nın ülkemiz illeri arasında ilk on sıra içinde yer alacağı değerlendirilmekte ve tüm çalışmalar bu stratejik hedefler doğrultusunda sürdürülmektedir. 1

İL HAKKINDA SAYISAL BİLGİLER Nüfusu 888.556 Şehir Nüfusu Oranı % 75 Köy Nüfusu Oranı % 25 Yüzölçümü (km 2 ) 4.817 Yüzölçümü Bakımından Sırası 66 Nüfus Yoğunluğu (km 2 ) 184 İlçe Sayısı 16 Belediye Sayısı 29 Köy Sayısı 430 Kişi Başına GSYİH Miktarı 14.064 $ Kişi Başına GSYİH Bakımından Sırası 33 İlin GSYİH içindeki Payı % 1.1 Gelişme Hızı % 37.7 Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması 18 Genel Bütçe Gelirleri Toplam Tahakkuk (2012 (Ocak-Mayıs) 1.362.661.238 TL Genel Bütçe Gelirleri Toplam Tahsilat(2012 (Ocak-Mayıs) 531.748.860 TL Tahsilat Oranı -2012(Ocak-Mayıs) % 39,02 Genel Bütçe Giderleri -2012 (Ocak-Haziran) 538.733.378 TL Vergi Gelirleri Tahakkuk Tutarı (2011) 1.939.975.447,77 TL Vergi Gelirleri Tahsilat Tutarı (2011) 1.211.136.824,12 TL İhracat -2011 (Türkiye) 134.906.869.000USD İthalat -2011 (Türkiye) 240.841. 676.000USD Dış Ticaret Hacmi 2011 375.748.545.000USD İhracatın İthalatı Karşılama 2011 % 56 İhracat -2011(Sakarya) 2.011.778.000USD İthalat 2011(Sakarya) 1.368.469.000USD Dış Ticaret Hacmi 2011 3.380.247.000 USD İhracatın İthalatı Karşılama 2011 % 40 İhracat -2012 ( Ekim ayı) 114.011,91 USD İthalat-2012 (Eylül ayı) 1.001.773 USD Aktif Çalışan İşgücü (Kamu+ Özel) 208.434 Yeşil Kartlı Sayısı 61.192 2

Kayıtlı İşsiz Sayısı 31.635 İşsizlik Oranı 10,2 SYDV Yardım Alan Kişi Sayısı 57.360 SYDV Yardım Tutarı 4.331.665 İL HAKKINDA SAYISAL BİLGİLER Okuma Yazma Oranı %95,26 Toplam Okul Sayısı 541 Toplam Derslik Sayısı 6.022 Toplam Öğrenci Sayısı (176.658 Örgün+20.906 Açık) 197.564 Toplam Öğretmen Sayısı (8.237 Resmi+759 Özel) 8.996 Okul öncesi Okullaşma Oranı %81,36 İlköğretimde Okullaşma Oranı %99,09 Orta Öğretimde Okullaşma Oranı % 74,37 Derslik Başına Öğrenci Sayıları (Okul Öncesi) 24 Derslik Başına Öğrenci Sayıları (İlköğretim) 26 Derslik Başına Öğrenci Sayıları (Ortaöğretim) 32 OYP (ilköğretim ) il sırası-2011 39 YGS (Ortaöğretim) İl Sıralaması-2011 49 LYS (Ortaöğretim) İl Sıralaması-2011 46 Halk Eğitim Merkezlerinde Açılan Kurs Sayısı 4.462 Halk Eğitim Merkezleri Kursiyer Sayısı 78.082 Mesleki Eğitim Merkezlerinde Açılan Kurs Sayısı 109 Mesleki Eğitim Merkezi Kursiyer Sayısı 2.943 Sakarya Üniversitesi Fakülte Sayısı 12 Yüksek Okul Sayısı 4 Meslek Yüksek Okulu Sayısı 14 Konservatuar Sayısı 1 Enstitü Sayısı 3 Bölüm Sayısı 152 Program Sayısı 264 Sakarya Üniversitesi Öğrenci Sayısı 58.534 Sakarya Üniversitesi Toplam Mezun Sayısı (Y.lisans+Doktora) dahil) 95.123 3

Sakarya Üniversitesi Akademik Personel Sayısı 1.562 Hastane Sayısı ( Kamu:13,, Özel: 6) 19 Uzman Doktor Sayısı (Kamu:331+Özel Hastane:120+Özel Pol. :50) 501 Pratisyen Doktor (Kamu:422(Has+A.H.+Diğer)+Özel:22 ;Hastane:15+Özel 444 Diş Doktoru Sayısı (Kamu: 75, Özel:91) 166 Hemşire Sayısı (Kamu 967+ Özel Hastane:81+ Özel Poliklinik:10) 1058 Ebe Sayısı (Kamu 570 + Özel Hastane:41+Özel Poliklinik:6) 617 Yatak Sayısı ( Kamu:1247, Özel: 236) 1483 Yatak İşgal Oranı 64 Aile Sağlığı Merkezi 83 Toplum Sağlığı Merkezi 16 Aile Hekimliliği Birimi 246 Verem Savaş Dispanser Sayısı 5 Halk Sağlığı Laboratuarı 1 AÇSAP Merkezi 1 Bebek Ölüm Hızı (Binde) 7,67 4

SOSYAL DURUM 1) NÜFUS VE YÖNETİM DURUMU: Sakarya nın ilinin nüfus durumu Tabloda gösterilmiştir: Sıra No İlçeler 2011 Yılı Nüfusu Şehir Nüfusu Şehir Nüfus Oranı% Köyler Nüfusu Köy Nüfus Oranı% Belediye Sayısı Köy Sayısı TOPLAM 888.556 664.813 75 223.743 25 28 430 1 Adapazarı 251.680 239.284 95 12.396 5 1 26 2 Akyazı 83.497 41.738 50 41.759 50 4 42 3 Arifiye 37.889 32.527 86 5.362 14 1 6 4 Erenler 75.682 68.509 91 7.173 9 1 6 5 Ferizli 23.654 13.058 55 10.596 45 3 15 6 Geyve 46.892 21.317 45 25.575 55 2 66 7 Hendek 73.918 44.680 60 29.238 40 2 70 8 Karapürçek 12.311 7.388 60 4.923 40 1 8 9 Karasu 53.928 29.615 55 24.313 45 5 30 10 Kaynarca 23.290 5.244 22 18.046 78 1 41 11 Kocaali 22.203 11.841 53 10.362 47 2 27 12 Pamukova 26.978 16.566 61 10.412 39 1 30 13 Sapanca 38.089 32.732 86 5.357 14 1 16 14 Serdivan 97.044 89.011 92 8.033 8 1 10 15 Söğütlü 14.229 8.306 58 5.923 42 1 15 16 Taraklı 7.272 2.997 41 4.275 59 1 22 Sakarya ilinin nüfusu TUİK in açıkladığı rakamlara göre 2011 yılı sonu itibari ile 888.556 dır. İl nüfusunun %75 i (664.813) şehirlerde, %25 i(223.743) köylerde yaşamaktadır. Yıllık nüfus artış hızı % 0 18, İlin yüzölçümü 4.817Km 2 olup, Km 2 ye il genelinde 184 kişi düşmektedir. 1954 yılına kadar Kocaeli ye bağlı bir ilçe durumunda olan Adapazarı, 22 Haziran 1954 tarihinde İl olarak Sakarya adını almıştır. 06.03.2000 tarihinde de Büyükşehir Belediyesi statüsüne kavuşturulmuştur. Sakarya İlinde; 16 ilçe, Büyükşehirle beraber 29 belediye ve 430 köy mevcuttur. 22 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 5747 Sayılı Kanunla; Adapazarı, Erenler, Serdivan ve Arifiye adında 4 yeni ilçe kurulmuştur. 5

2) EMNİYET VE ASAYİŞ HİZMETLERİ İlimizde meydana gelen asayiş ve güvenlik olayları, trafik kazaları, kazalar neticesinde meydana gelen ölüm, yaralanma olayları ve trafik denetleme işlemleri ile ilgili bilgiler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. KAZA SAYISI Yıllar Toplam Ölümlü Yaralanmalı Asayiş ve Güvenlik- İl Emniyet Müdürlüğü Maddi hasarlı ÖLÜ SAYISI YARALI SAYISI TRAFİK DENETLEME İŞLEMLERİ Ceza Yazılan Kesilen Sürücü Ceza Tutar Sayısı Tutarı ( ) 2010 651 21 350 280 22 700 14.974 3.275.200 2011 684 17 376 291 19 750 11.765 2.910.841 2012(İlk 6 Ay) 363 2 193 168 2 365 4.096 1.245.951 ASAYİŞ OLAYLARI 2010 YILI 2011 YILI 2012 ( İLK 6 AYLIK ) Şahsa Karşı İşlenenler 9.765 11.996 7.481 Mala Karşı İşlenenler 3.355 3.848 2.710 Toplam 13.120 15.844 10.191 Asayiş ve Güvenlik İl Jandarma Komutanlığı ASAYİŞ OLAYLARI 2010 YILI 2011 YILI 2012 ( İLK 6 AYLIK ) Şahsa Karşı İşlenenler 1.361 1.367 957 Mala Karşı İşlenenler 893 924 426 Toplam 2.254 2.291 1.383 Trafik Kazaları ve Denetleme-İl Emniyet Müdürlüğü KAZA SAYISI Yıllar Toplam Ölümlü Yaralamalı Maddi hasarlı ÖLÜ SAYISI YARALI SAYISI TRAFİK DENETLEME İŞLEMLERİ Ceza Yazılan Sürücü Sayısı Kesilen Ceza Tutar Tutarı ( ) 2010 2.592 30 1.235 1.327 45 2237 121.588 16.656.454 2011 2.807 32 1.426 1.349 47 2.567 144.833 20.181.816 2012 (İLK 6 AY) 1483 6 733 744 7 1273 75.530 11.198.150 Trafik Kazaları ve Denetleme-İl Jandarma Komutanlığı 6

3) EĞİTİM DURUMU Sakarya il geneli okuma yazma oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. OKURYAZARLIK (6+ YAŞ) TOPLAM % 95,26 ERKEK % 98,46 KADIN % 92,09 SAKARYA İLİNDE EĞİTİMİN KADEMELERE GÖRE DURUMU OKUL / KURUM SAYISI OKUL KURUM TOPLAM 541 128 669 DERSLİK SAYISI 6.022 ÖĞRENCİ SAYISI ÖRGÜN AÇIK TOPLAM 176.658 20.906 197.564 ÖĞRETMEN SAYISI(Eğitim-Öğretim) RESMİ ÖZEL TOPLAM 8.237 759 8.996 EĞİTİM KADEMELERİ EĞİTİM KADEMESİ OKUL-ÖĞRENCİ-ÖĞRETMEN DURUMU OKUL DERSLİK (Bazı anaokulları 2 yerde birden gösterilmiştir.) ÖĞRENCİ ÖĞRETMEN (İdareciler dâhil) OKUL ÖNCESİ 29 640 14.696 607 İLKÖĞRETİM 370 4.373 115.032 5.884 ORTAÖĞRETİM 142 1.451 46.930 2896 TOPLAM 6.464 176.658 9.387 7

OKULLAŞMA ORANLARI OKUL ÖNCESİ 3-5 YAŞ % 35,91 4-5 YAŞ % 51,70 5 YAŞ % 81,36 İLKÖĞRETİM 6-13 YAŞ % 99,09 ORTAÖĞRETİM 14-17 YAŞ % 74,37 OYP (İLKÖĞRETİM) BİLGİLERİ İL SIRASI PUAN ORTALAMASI 39 LAMASI 305,105 YGS (ORTAÖĞRETİM) BİLGİLERİ İL SIRASI PUAN ORTALAMASI 49 222,413 LYS (ORTAÖĞRETİM) BİLGİLERİ(TM) İL SIRASI PUAN ORTALAMASI 46 258,625 DERSLİK ve ÖĞRETMEN BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI OKUL TÜRÜ DERSLİK BAŞINA ÖĞRETMEN BAŞINA * OKUL ÖNCESİ 24 24 * İLKÖĞRETİM 26 20 * ORTAÖĞRETİM 32 16 ORTAÖĞRETİMDE MESLEKİ EĞİTİMİN PAYI % 61 8

EĞİTİM KADEMELERİ EĞİTİM KADEMESİ OKUL-ÖĞRENCİ-ÖĞRETMEN DURUMU OKUL DERSLİK (Bazı anaokulları 2 yerde birden gösterilmiştir.) ÖĞRENCİ ÖĞRETMEN (İdareciler dâhil) OKUL ÖNCESİ 29 640 14.696 607 İLKÖĞRETİM 370 4.373 115.032 5.884 ORTAÖĞRETİM 142 1.451 46.930 2896 TOPLAM 6.464 176.658 9.387 OKULLAŞMA ORANLARI OKUL ÖNCESİ 3-5 YAŞ % 35,91 4-5 YAŞ % 51,70 5 YAŞ % 81,36 İLKÖĞRETİM 6-13 YAŞ % 99,09 ORTAÖĞRETİM 14-17 YAŞ % 74,37 YAYGIN EĞİTİM ALANINDA; Halk Eğitim KURS TÜRLERİ MESLEKİ- TEKNİK KURSLARI SOSYAL- KÜLTÜREL KURSLAR 2009 2010 2011 KURS KURSİYER KURS KURSİYER KURS KURSİYER 847 15.092 488 8793 540 10.083 1.207 21.636 2.652 46.884 3.430 63.922 HALK EĞİTİM OKUMA- YAZMA KURSLARI 410 6693 286 2843 492 4077 TOPLAM 2.464 43.321 3.426 58.520 4.462 78.082 9

Mesleki Eğitim KURS TÜRLERİ 2009 2010 2011 KURSİYER KURSİYER KURSİYER MESLEKİ EĞİTİM ÇIRAKLIK 1905 1512 1287 KALFALIK 781 411 683 DİĞER KURSLAR 482 391 973 TOPLAM 3168 2314 2943 Halk Eğitim Merkezleri: İlimizde bulunan 17 Halk Eğitim Merkezi2011itibariyle toplam 1.194 öğretmenle, 4.462kursta,78.082kursiyere eğitim vermiştir. Mesleki Eğitim Merkezleri: 7(3 ü okul bünyesinde) Mesleki Eğitim Merkezinde 109 kursta,2.943kursiyereeğitim verilmiştir. Kurs Sayıları ve Kursiyerler yıllara göre artış göstermiş olup, ilimizin göç alması, nüfus artışı ve istihdam olaylarına bağlı olarak kurslarımızda artış görülmüştür. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İlin tek yüksek öğretim kurumu Sakarya Üniversitesidir. Bu üniversitede 12 fakülte, 4yüksek okul, 14 meslek yüksek okulu, 1 konservatuar ve 3enstitü bulunmaktadır. Sakarya Üniversitesi Personel Sayısı; Sakarya Üniversitesi Akademik Personel Sayısı;(Profesör 171 + Doçent 131 + Yrd. Doç. 476 + Öğr. Gör. 234 + Okutman 103 + Uzman 52 + Arş. Gör. 393 + Çevirici 1 + Eğt. Öğr. Plan. 1)olmak üzere 1.562 Akademik personel görev yapmaktadır. Sakarya Üniversitesi 2010-2011 Öğretim Yılı Öğrenci Sayısı; Sakarya Üniversitesinde 2011-2012 yılı itibariyle 58.534 öğrenci bulunmaktadır. İlimizde Kredi Yurtlar Kurumuna bağlı 3 yurt bulunmaktadır;bu yurtlardan; Sakarya Öğrenci Yurdunun kapasitesi 1.730 (1.000 erkek, 730 kız) öğrencidir. Bu yurda 2012-2013 öğretim yılında (özel yetenek, yüksek lisans, doktora ve artık yıl öğrencileri hariç) 2.457 kız, 2.452 erkek öğrenci başvurmuş olup, hâlihazırda 34 kız, 48 erkek öğrenci kayıt yaptırmıştır. Eylül 2012 tarihi itibariyle kayıtlı 533 kız, 785 erkek öğrenci vardır. İlimizde Sakarya Üniversitesine bağlı Esentepe Öğrenci Yurtları bulunmaktadır; Bu yurtlardaki toplam öğrenci sayısı 446 dır ( 186 erkek, 260 kız öğrenci). 10

4) SAĞLIK: İL GENELİ PERSONEL DURUMU KAMU ÇALIŞANI ÖZEL HASTANELER ÖZEL POLİKLİNİKLER GENEL TOPLAM 2009 2010 2011 UZMAN HEKİM 281 319 331 PR.HEKİM SAYISI 376 371 422 HEMŞİRE 822 826 967 EBE 506 502 570 UZMAN HEKİM 120 121 120 PR.HEKİM SAYISI 12 15 17 HEMŞİRE 109 58 81 EBE 60 54 41 UZMAN HEKİM 39 40 50 PR.HEKİM SAYISI 14 16 5 HEMŞİRE 11 6 10 EBE 7 9 6 UZMAN HEKİM 440 480 501 PR.HEKİM SAYISI 402 402 444 HEMŞİRE 942 890 1 058 EBE 573 565 617 İlde bulunan Toplum Sağlığı Merkezleri ve Aile Sağlığı Merkezlerine ilişkin sayısal bilgiler Tabloda gösterilmiştir: BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARI DAĞILIMI VE PERSONEL BİLGİLERİ 11

İLÇE ADI TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ AİLE SAĞLIĞI MERKEZİ AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMİ SAĞLIK EVİ VEREM SAVAŞ PİSPANSER AÇSAP HALK SAĞLIĞI LAB. ADAPAZARI 1 20 72 2 1 1 AKYAZI 1 9 24 7 1 ARİFİYE 1 5 10 0 ERENLER 1 9 22 1 FERİZLİ 1 4 7 3 GEYVE 1 2 13 10 1 HENDEK 1 6 19 8 1 KARAPÜRÇEK 1 2 3 1 KARASU 1 6 16 11 1 KAYNARCA 1 1 7 4 KOCAALİ 1 2 7 5 SAPANCA 1 4 10 1 PAMUKOVA 1 3 8 3 SERDİVAN 1 8 22 1 1 SÖĞÜTLÜ 1 1 4 1 TARAKLI 1 1 2 2 TOPLAM 16 83 246 60 5 1 1 AİLE HEKİMLİĞİ, 12

İLÇE ADI GRUPLARINA GÖRE AİLE HEKİMLİĞİ BİRİMLERİ TOPLUM AİLE AİLE SAĞLIĞI SAĞLIĞI HEKİMLİĞİ A GRUBU B GRUBU C GRUBU D GRUBU MERKEZİ MERKEZİ BİRİMİ ADAPAZARI 1 20 72 11 9 12 21 AKYAZI 1 9 24 6 4 2 ARİFİYE 1 5 10 6 ERENLER 1 9 22 5 5 FERİZLİ 1 4 7 GEYVE 1 2 13 9 4 HENDEK 1 6 19 8 4 1 KARAPÜRÇEK 1 2 3 2 KARASU 1 6 16 2 9 KAYNARCA 1 1 7 KOCAALİ 1 2 7 SAPANCA 1 4 10 8 PAMUKOVA 1 3 8 5 SERDİVAN 1 8 22 1 20 SÖĞÜTLÜ 1 1 4 TARAKLI 1 1 2 TOPLAM 16 83 246 26 32 54 42 GENEL BİLGİLER ( Kamu + Özel + Serbest ) 13

Yatak Say. Kamu Özel Muayene Sayısı Uzman Hekim Sayısı Pratisyen Hekim Sayısı Yatak İşgal Oranı On Bin Kişiye Düşen Yatak Sayısı Doktor Başına Düşen Nüfus 2003 904 130 1.034 2.438.529 318 334 52.3 13.6 1.165 2004 906 148 1.054 2.808.092 307 309 56.1 13.7 1.252 2005 948 145 1.129 3.682.430 322 297 60.4 14.4 1.264 2006 1196 157 1353 4.159.002 347 379 52,9 17,1 1.079 2007 1.401 157 1.558 4.934.313 372 364 46,9 19,5 1.083 2008 1.280 195 1.475 5.521.900 418 383 54,2 18,2 1.006 2009 1225 220 1445 6.093.809 440 402 56,8 17,6 973 2010 1199 236 1435 6.445.681 480 402 62,1 16,4 990 2011 1247 236 1483 7.617.531 501 444 64 16,62 944 SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ 14

TÜRKİYE* SAKARYA Uzman hekim sayısı ( kamu ) 31.386 331 Yüzbin kişiye düşen Uzman hekim sayısı* ( kamu ve özel ) 86 56 Pratisyen hekim sayısı 22.073 422 Yüzbin kişiye düşen Pratisyen hekim sayısı** ( kamu ) 30 48 Diş hekimi sayısı 7.093 205 Yüzbin kişiye düşen Diş hekim sayısı** 10 23 Mevcut yatak sayıları 122.000 1.483 Onbin kişiye düşen yatak sayısı** 16,3 16,7 112 Acil vaka sayıları 2.700.000 38.546 Ambulans sayıları 2.782 30 Ambulans başına düşen nüfus** 26.860 29.619 Anne ölüm hızı ( yüzbinde ) 14,5 23,7 Bebek ölüm hızı ( binde ) 9,1 7,67 Özel Hastaneler: 2012 yılı ilk 6 ay, Özel Hastanelerde 137 uzman doktor, 19 pratisyen doktor,1 diş tabibi ve 279da yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır. İl de bulunan özel hastaneler aşağıda gösterilmiştir: SAKARYA İLİ ÖZEL HASTANELERİ VE PERSONEL DURUMU 15

Sıra No 1 2 3 4 5 6 HastaneAdı ÖZEL İNCİ GÖZ HASTANESİ ÖZEL VATAN HASTANESİ ÖZEL BEYHEKİM HASTANESİ ÖZEL BİLGE HASTANESİ ÖZEL ADA TIP HASTANESİ ÖZEL ALTINOVA HASTANESİ Uzm. Dr. Prt. Dr. Diş Dr. Hem. Eb e Sağ. Mem. Anes. Tek. Rönt. Tek. Diğer Tek. Diğer Personel 7 2 0 2 2 0 2 0 2 20 37 17 1 0 6 3 0 1 1 5 35 69 19 4 0 5 2 0 2 1 12 85 130 18 3 0 6 2 4 1 2 6 42 84 45 5 1 14 12 3 19 6 46 232 383 31 4 0 30 17 3 16 2 44 131 278 TOPLAM 137 19 1 63 38 10 41 12 115 545 981 TOPL AM Yataklı Sağlık Kurumlarının Çalışmalarına İlişkin Sayısal Bilgiler: YATAK SAYISI POLİKLİNİK SAYISI AMELİYAT SAYISI DOĞUM SAYISI YATAK İŞGAL ORANI ( % ) KAMU ÖZEL KAMU ÖZEL KAMU ÖZEL KAMU ÖZEL KAMU ÖZEL 2012 1.273 236 1.779.052 304.597 67.921 11.870 4.449 1.872 67,1 57,6 1.509 2.083.649 79.791 6.321 65,5 2012 yılı ilk 6 ay itibariyle Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi hariç olmak üzere Kamu Hastaneleri muayene sayısı 1.779.052, ameliyat sayısı 67.921olarak gerçekleşmiştir. 2012 Yılı Bakanlıkça tescilli yatak sayısı 1.273 dür. Yatak işgal oranı ise % 67,1 dir.2012 yılı ilk 6 ay itibariyle, Özel Hastanelerdeki poliklinik sayısı304.597, ameliyat sayısı11.870, toplam yatak sayısı 236 olup yatak işgal oranı %57,6 dır, il geneli yatak işgal oranı ise % 65,5 dir. 2012 Poliklinik Sayısı Doğum Sayısı Yatak İşgal Oranı (%) Yatak Sayısı (Tescilli) Ameliyat Sayısı GENEL TOPLAM 2.083.649 6.321 65,5 1.509 79.791 Sakarya Eğt. ve Arş. Hst 441.521 493 83 410 42.569 Yenikent Devlet Hst 222.836-56,5 250 5.416 Toyotasa Hastanesi 127.603-96 86 4.943 Doğum Evi 239.422 3.565 74,2 201 5.294 Akyazı Devlet Hst. 167.616 113 45,6 100 5.865 Gevye Devlet Hst 80.223 12 37,9 42 650 Hendek Devlet Hst 154.874 233 82 50 2.446 Karasu Devlet Hst 113.220 33 46,1 58 738 Pamukova Devl. Hst 34.376-21,7 30 - Sapanca İlçe Hst 73.656-129 4-16

Kocaali İlçe Hst 40.681-3,3 15 - Kaynarca İlçe Hst 35.592 - - 15 - Ferizli İlçe Hst 47.432 - - 12 - KAMU TOPLAM 1.779.052 4.449 67,1 1.273 67.921 Özel İnci Göz Hastanesi 38.616 0 94,8 10 2.251 Özel Vatan Hastanesi 10.634 95 11,9 21 258 Özel Beyhekim Hastanesi 45.772 442 32,6 36 1.400 Özel Bilge Hastanesi 22.887 154 20,3 49 365 Özel Ada Tıp Hastanesi 87.296 508 56,2 60 3.165 Özl Altınova Hastanesi 99.392 673 111,9 60 4.431 5) KÜLTÜR VE TURİZM: Sakarya ili kültür ve turizm bakımından önemli bir potansiyele ve çeşitliliğe sahiptir. İlde Taraklı Evleri gibi zengin kültürel değerler ve ilgi noktaları; orman, yayla, göl, deniz ve kaplıca gibi çeşitlilikleri içine alan doğa turizmi olanakları, bunlardan kaynak bulan diğer alternatif turizm olanakları ve bu olanakların ortaya çıkardığı turistik hizmet altyapısı mevcuttur. Müze Müdürlüğü: SAKARYA MÜZESİ'NDEKİ ESER ÇEŞİDİ VE SAYISI Müzedeki Eser Çeşidi Eser Sayısı Arkeolojik 191 Etnografik 188 Sikke 1433 Mühür ve mühür baskısı 13 El yazması 4 Toplam 1829 SAKARYA MÜZESİ ZİYARETÇİ SAYISI 17

YIL TOPLAM YERLİ ÜCRETLİ ÜCRETSİZ 2007 3.946 202 3.744 2008 5.822 468 5.354 2009 4.364 362 4002 2010 4.980-4.980 2011 6.023-6.023 2012 (Ocak-Nisan) 1687-1687 SAKARYA İLİNDEKİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI-Tek Yapılar Yapıların Çeşidi Yapıların Sayısı Askeri Yapılar 13 Dinsel ve Kültürel Yapılar 82 İdari Yapılar 5 Sivil Mimari Örnekleri 269 Endüstriyel Yapılar Doğal Anıtlar Toplam 369 Sit Alanları: YERİ : ARKEOLOJİK SİT ALANLARI TES. KARARI TARİH VE SAYISI: DERECESİ 1 A-1 Merkez-Beşköprü-Jüstinyanus Köprüsü 14.02.1986/1900 1 2 A-2 Söğütlü-Akarca Köyü(Roma Nekropolu) 01.09.1989/668 1 3 A-3 Hendek YağbasanTümülüsüÜçtepeler Mevki 20.01.2006/1237 1 4 A-4 Merkez-İkizce Köyü (Roma Nekropolu) 17.07.1990/1183 2 5 A-5 Geyve-Kulfalar Köyü (Ortaköy Mevkii) 24.02.1991/1611 2 6 A-6 Pamukova-Akçakaya Köyü 24.02.1991/1612 2 7 A-7 Taraklı-Merkez 25.09.1992/2675 3 8 A-8 Pamukova-Hayrettin Köyü(MeneteMev.) 18.04.1992/2402 3 9 A-9 Adapazarı-Merkez BeşköprüHakikatvakfı Kop. 17.09.1998/6666 2 10 A-10 Serdivan İlçesi İstiklal Mah. Altınışık Cad. 11.09.2007/117 3 11 A-11 Adapazarı,Alandüzü Köyü (Nekropol) 05.08.2009/1009 2 12 A-12 Pamukova ilçesi, Hayrettin Köyü Su Deposu Mevkii(Nekropol) 02.03.2011/1857 2 13 A-13 Adapazarı ilçesi, Kayrancık Köyü Kırktepeler Mevkii(Nekropol) 28.12.2011/184 2 14 A-14Adapazarı ilçesi, Elmalı Köyü, (Nekropol) 08.02.2012/238 2 15 A-1514Adapazarı ilçesi, Salmanlı Köyü, (Nekropol) 08.02.2012/239 2 18

KENTSEL SİT ALANLARI 1 K-1 Taraklı-Merkez 01.09.1989/675 2 K-2 Merkez Uzun Çarşı 23.12.1991/3855 Kütüphaneler: 2011 YILI İL HALK VE İLÇE HALK KÜTÜPHANELERİ GENEL BİLGİLERİ Sıra No Kütüphane Adı Kitap Sayısı Okuyucu Sayısı Üye Sayısı Ödünç Materyal S Personel Sayısı 1 Sakarya İl Halk Kütüphanesi Müd. 39742 71129 5650 30046 8 2 Kemalettin Sami Paşa Halk Ktp.si 7488 10319 359 2620 1 3 Akyazı İlçe Halk Kütüphanesi 9386 1328 103 395 1 4 Geyve İlçe Halk Kütüphanesi 9923 9949 853 6274 1 5 Hendek İlçe Halk Kütüphanesi Müd. 15569 31487 925 17571 1 6 Karasu İlçe Halk Kütüphanesi 11858 28269 1066 3074 1 7 Kocaali İlçe Halk Kütüphanesi 5365 544 52 248 1 8 Pamukova İlçe Halk Kütüphanesi 7795 3313 135 3080 1 9 Sapanca İlçe Halk Kütüphanesi Md. 17560 7604 797 6474 1 10 Söğütlü İlçe Halk Kütüphanesi 4356 4514 155 1525 1 Genel Toplam 129.042 168.456 10.095 71.307 17 Turizm: GELEN TURİST SAYISI Giriş Yapan Turist 2007 2008 2009 2010 2011 Yerli Turist 57.645 61.211 8.561 111 240 112 785 Yabancı Turist 5.032 6.885 615 6.093 8.260 Toplam 62.677 68.096 9.176 117.333 121.045 GECELEYEN TURİST SAYISI Geceleyen 2007 2008 2009 2010 2011 Yerli Turist 86.068 87.757 90.052 176.166 177.644 Yabancı Turist 13.449 22.842 12.396 17.331 29.945 Toplam 99.517 110.599 102.448 193.299 207.589 19

Turizm İşletme ve Yatırım Belgeli Tesisler İşletme Belgeli TURİSTİK TESİSLER Deneme İşletme Yatırım Belgeli Belgeli Toplam Tesis Yatak Tesis Yatak Tesis Yatak Yatak Tesis Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı 5 Yıldızlı Otel 2 848 - - 2 516 4 1364 4 Yıldızlı Otel 1 98 - - 3 852 4 950 3 Yıldızlı Otel 6 561 - - 2 171 8 732 2 Yıldızlı Otel 1 146 - - - - 1 146 Apart Otel - - - - 1 100 1 100 Butik Otel - - - - 2 102 2 102 Özel Belgeli 1 8 - - - - 1 8 Toplam 11 1661 - - 10 1741 21 3.402 Kültür İşletme ve Yatırım Belgeli Tesisler İşletme Belgeli Tesis Sayıs ı Kapasite KÜLTÜR TESİSLERİ Deneme İşletme Belgeli Yatırım Belgeli Tesi s Say ısı Kapasite Tesis Sayısı Kapasite 8 Salon 1077 Koltuk 8 Salon 1077 Koltuk Özel Tesis - - - - 1 Toplam - - - - 1 Tesis Sayısı 1 1 Toplam Kapasite 8 Salon 1077 Koltuk 8 Salon 1077 Koltuk 6) MALİYE: Vergi Gelirleri: Sakarya ili bütçe gelirlerinde; 2010 yılı sonu itibariyle bütçe gelirlerinde tahakkuk 1 Milyar 495 Milyon TL, tahsilât 927 MilyonTL olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı bütçe gelirlerinde tahakkuk 1 Milyar 939 Milyon TL, tahsilat1 Milyar 211 MilyonTL olarak gerçekleşmiştir. SAKARYA VERGİ GELİRLERİ 2010 2011 TAHAKKUK TUTARI (TL) 1.495.959.163,81 1.939.975.447,77 TAHSİLAT TUTARI (TL) 927.237.978,02 1.211.136.824,12 20

Birimi Tahakkuk Tahsilat 2010 2011 Tahsilat oranı(% ) Tahakkuk Tahsilat Tahsilat oranı(% ) Akyazı vergi dairesi 81.158.631,68 40.589.246,80 50,01 96.946.943,79 52.872.004,16 54,54 Ali Fuat Cebesoy V.D 622.553.413,45 357.853.901,30 57,48 825.705.769,41 456.674.987,69 55,31 Geyve Vergi Dairesi 36.603.680,65 17.748.749,47 48,49 44.584.003,50 21.097.133,90 47,32 Gümrükönü Vergi D. 430.346.162,94 296.714.725,37 68,95 562.985.629,39 409.176.598,71 72,68 Hendek Vergi Dairesi 69.807.651,82 34.054.354,86 48,78 93.319.651,56 46.026.558,40 49,32 Karasu Vergi Dairesi 43.532.727,85 24.552.175,78 56,4 54.962.464,96 32.205.146,58 58,59 Kaynarca Malmüdürlüğü 15.896.842,13 8.362.561,98 52,61 19.164.257,01 10.736.761,06 56,02 Sapanca Malmüdürlüğü 45.077.184,67 20.501.476,68 45,48 52.603.207,08 25.039.265,38 47,6 Pamukova Malmüdürlüğü 21.218.468,30 10.011.555,84 47,18 27.934.725,91 11.872.629,37 42,5 Kocaeli Malmüdürlüğü 15.444.370,11 7.758.790,25 50,24 18.612.021,23 8.929.784,46 47,98 Taraklı Malmüdürlüğü 3.441.318,40 1.831.559,64 53,22 4.279.781,06 2.509.542,25 58,64 Karapürçek Malmüdürlü. 5.490.782,71 1.870.950,95 34,07 6.982.364,23 2.102.246,52 30,110 Muhasebe Müdürlüğü 74.353.702,63 74.353.702,63 100 62.172.882,68 62.172.882,68 100 Akyazı Malmüdürlüğü 4.508.505,90 4.508.505,90 100 4.763.053,28 4.763.053,28 100 Hendek Malmüdürlüğü 4.012.311,73 4.012.311,73 100 4.539.887,87 4.539.887,87 100 Geyve Malmüdürlüğü 2.942.474,87 2.942.474,87 100 3.608.817,17 3.608.817,17 100 Karasu Malmüdürlüğü 427.405,35 427.405,35 100 5.025.397,97 5.025.397,97 100 Ferizli Malmüdürlüğü 1.526.316,34 1.526.316,34 100 1.718.371,76 1.718.371,76 100 Söğütlü Malmüdürlüğü 633.937,32 633.937,32 100 661.675,16 661.675,16 100 Adapazarı Malmüdürlüğü 9.991.250,49 9.991.250,49 100 11.347.561,10 11.347.561,10 100 Erenler Malmüdürlüğü 2.142.044,33 2.142.044,33 100 2.560.978,06 2.560.978,06 100 SerdivanMalmüdürlüğü 2.324.532,01 2.324.532,01 100 2.690.174,63 2.690.174,63 100 Arifiye Malmüdürlüğü 2.525.448,13 2.252.448,13 100 32.805.765,96 32.805.765,96 100 TOPLAM 1.495.959.163,81 927.237.978,02 61,98 1.939.975.447,77 1.211.136.824,12 62,43 21

BİRİMLER İTİBARİYLE BÜTÇE GELİRİ 2012 ilk Altı Ay Tahakkuk Tahsilat Tahsilat oranı (%) Genel bütçe geliri 1.455.166.158,74 613.262.240,28 42,14 VERGİ GELİRLERİ TAHAKKUK-TAHSİLAT BİLGİLERİ 2010 2011 VERGİ TÜRLERİ TAHAKKUK TAHSİLAT TAHSİLAT ORANI (%) TAHAKKUK TAHSİLAT TAHSİ LAT ORANI (%) 438.411.383,65 319.723.770,22 72,93 531.381.789,51 395.450.354,03 74,42 Gelir Vergisi 49.610.263,94 17.402.463,34 35,08 68.340.720,09 25.279.308,03 50,75 Beyana Dayanan Gelir Vergisi Basit Usulde Gelir Vergisi Gelir Vergisi Tevkifatı GVK na Göre Alınan Geçiçi Vergi 7.288.304,52 2.886.248,10 39,60 8.505746,06 4.316.528,23 50,75 3568.594.144,58 284.553.623,21 79,35 428.099.034,52 346.797.354,10 81,01 22.918.670,61 14.881.435,57 64,93 26.436.288,84 19.057.163,67 72,09 98.306.212,84 65.210.772,61 66,33 175.767.010,20 125.404.438,84 71,35 Kurumlar Vergisi 28.769.676,03 4.891.951.64 17,00 60.896.688,81 18.820.547,44 30,91 Beyana Day. Kurumlar Vergisi Kurumlar Vergisi Tevkifatı KVK ya Göre Alınan Geçiçi Vergi Katma Değer Vergisi 512.819,40 4,04 0,00 31.0 23,33 396,88 1,28 69.023.717,41 60.318.820,93 87,39 114.839.298,06 106.583.494,52 92,81 324.752.931,12 192.657.679,90 59,32 431.408.656,88 261.043.004,15 60,51 312.705.829,92 186.887.887,70 59,76 417.010.183,84 253.145.697,39 60,70 22

Beyana KDV Basit KDV Dayanan Usulda 12.198,17 12.082,18 9905 41.143,08 40. 630,10 98,75 12.034.903,03 5.757.710,02 47,84 14.357.329,96 7.856.676,66 54,72 KDV Tevkifatı 47.244.794,40 46.316.543,4, 98,04 58.950.092,97 57.353.615,22 97,29 Özel Tüketim Vergisi Petrol Ve D.Gaz Ürün İlişkin ÖTV Motorlu Taşıt Araçlarına İlişkin ÖTV Kolalı Gzz.Alk.İç Ve Tüt. Mal İlişkin ÖTV Dayanıklı Tük. Ve Diğ. Mal İlişkin Ötv Motorlu Taşıtlar Vergisi Diğer Vergiler Toplamı Vergi Gelirinin Toplamı Vergi Dışı Gelirler 1.160.969,94 790.242,67 68,07 1.263.735,58 357.519,55 28,29 46.079.342,11 45.524.988,49 98,80 57.657.138,28 56.968.816,66 98,81 - - 0,00 25.506,81 25.506,81 0,00 4.482,35 1.312,26 29,28 3.712,30 1.772,20 47,74 78.597.623,22 47.804.639,23 60,82 86.425.078,86 60.145.055,60 69,59 131.777.884,90 97.740.320,18 74,17 155.986.249,44 117.715.572,68 75,47 1.119.090.830,13 769.453.725,56 68,76 1.439.918.877,86 1.017.112.040,52 70,64 367.528.088,44 151.080.692,89 41,11 487.952.844,34 184.025.090,72 37,71 9.340.245,24 6.703.559,57 71,77 12.103.725,57 9.999.692,88 82,62 Sermaye Gelirleri 1.495.959.163,81 927.237.978,02 61,98 1.939.975.447,77 1.211.136.824,12 62,43 23

VERGİ GELİRLERİ TAHAKKUK-TAHSİLAT BİLGİLERİ 2010 2011 BİRİMİ Tahsilat Tahsilat Tahakkuk Tahsilat Tahakkuk Tahsilat oranı(%) oranı(%) 518.454.974,66 344.943.252,18 66,53 660.450.093,93 441.372.578,66 66,83 Ali fuatcebesoy V.D 345.967.340,40 275.508.926,85 79,63 462.122.296,94 383.126.910,94 82,91 Gümrükönü vergi D. 58.625.405,53 36.740.162,03 62,67 72.361.950,82 48.764.052,49 67,39 Akyazı vergi dairesi 52.921.440,05 30.750.142,53 58,11 68.283.088,57 41.810.597,17 61,23 Hendek vergi dairesi 34.525.086,25 22.203.270,61 64,31 45.227.503,06 29.625.476,11 65,50 Karasu vergi dairesi 26.177.157,44 15.7569.436,02 60,24 31.268.366,23 18.748.767,79 59,96 Geyve vergi dairesi 33.910.511,57 17.956.889,11 52,95 40.294.146,32 22.305.993,53 12,75 Sapanca malmüdürlüğü 17.077.607,07 8.032.289,78 47,03 22.308.152,12 9.789.713,12 38,40 Pamukova malmüdürlüğü 12.655.136,94 6.897.850,97 54,51 14.280.907,49 7.635.994,71 15,42 Kocaeli malmüdürlüğü 13.285.196,09 7.447.177,46 56,06 16.425.425,75 9.820.634,10 13,13 Kaynarca malmüdürlüğü Karapürçek malmüdürlüğü 2.976.494,15 1.625.182,31 54,60 3.646.022,81 1.805.390,77 36,21 2.514.479,98 1.579.145,71 62,80 3.250.896,82 2.305.931,13 1,03 Taraklı malmüdürlüğü 1.119.090,830 769.453.726 68,76 1.439.918.878 1.017.112.041 70,64 Yıllar İtibariyle Bütçe Gelir Ve Giderleri: 2011 yılı sonu itibariyle Sakarya ilinin bütçe gelirleri toplamı 1.548.501.000 olarak tahakkuk etmiş olup, tahsilat oranı %52,93 dür. Sakarya ilinin 2011 yılı sonu itibariyle bütçe giderleri toplamı 1.084.914.962 dir. Milli Emlak Varlığı ve Gelirleri: Sakarya ilinde Devlete ait toplam;2011 yılısonu itibariyle 51.270 adet taşınmazdan 7.436.829 bütçe geliri tahakkuk edilmiş olup, bunun 5.630.380 si tahsil edilmiştir. 24

7) GENÇLİK VE SPOR: Spor Kulüpleri ve Spor Tesisleri Sakarya ilinde 2012 yılı Haziran ayı itibariyle; 183 spor kulübü, 11 gençlik spor kulübü, 11 okul spor kulübü ve 11 ihtisas spor kulübü olmak üzere toplam 216 spor kulübü bulunmaktadır. Sakarya ilinde 2012 yılı Ocak-Mayıs ayları arasında okul sporları da dahil olmak üzere il genelinde yapılan spor faaliyetleri ve spor tesislerinin ilçelere göre dağılımı aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. 2012 YILINDA (OCAK-MAYIS) İLİMİZDE YAPILAN OKUL SPORLARI FAALİYETLERİ S.N. BRANŞI KATILAN OKUL KATILAN SPORCU MÜSABAKASAYISI SAYISI SAYISI 1 BADMİNTON 150 605 95 2 BASKETBOL 65 650 120 3 VOLEYBOL 118 1416 187 4 HENTBOL 44 616 75 5 SATRANÇ 116 389 3 6 ATLETİZM 142 1341 13 7 GÜREŞ 96 280 6 8 KARATE 111 222 10 9 TAEKWONDO 40 76 4 10 FUTBOL 201 3618 343 11 FUTSAL 41 396 77 12 CİMNASTİK 27 36 5 13 YÜZME FERDİ KATILIM 601 6 14 TENİS 9 36 3 15 JUDO 56 117 4 TOPLAM 1216 10399 951 2012 YILINDA (OCAK-MAYIS) İLİMİZDE YAPILAN SPOR FAALİYETLERİ S.N. BRANŞI KATILAN TAKIM SAY. KATILAN SPORCU SAY. MÜSABAKA SAYISI 1 BASKETBOL 59 602 123 2 VOLEYBOL 71 852 138 3 KÜREK 27 375 2 4 KANO 12 180 1 5 ATICILIK FERDİ KATILIM 163 2 6 WUSHU FERDİ KATILIM 195 1 7 HENTBOL 52 728 84 8 SATRANÇ FERDİ KATILIM 269 3 9 M.TENİSİ FERDİ KATILIM 150 2 10 BİLARDO FERDİ KATILIM 160 3 11 ATLETİZM FERDİ KATILIM 1185 10 12 GÜREŞ 52 592 5 13 BOKS FERDİ KATILIM 80 1 14 KARATE FERDİ KATILIM 535 3 15 YÜZME FERDİ KATILIM 320 1 16 JUDO FERDİ KATILIM 40 1 17 CİMNASTİK 19 167 1 TOPLAM 292 6593 381 25

TESİSLERİN GENEL DAĞILIMI Stadyum Spor Salonu Yüzme Havuzu Kapalı Tenis Kortu Sentetik Zeminli Futbol Sahası Bireysel Çalışma Spor Salonu Çim Zeminli Stat Toprak Zeminli Futbol Sahası Semt Futbol Sahası Trap Skeet Atış Poligonu Havalı Silahlar Atış Poligonu Kürek ve Kano Tesisleri Kamp Eğitim Merkezi Gençlik Merkezi Gençlik ve Kültür Merkezi İl Hizmet Binası Lojman Binası (4 Daireli) TOPLAM Adapazarı 1 4 1 5 9 1 1 22 Serdivan 1* 1 1 3 1 1 2 1 1 1 13 Erenler 1 1 6 8 Arifiye 1 1 1 1 1 1 6 Akyazı 1 1 1 13 16 Ferizli 1 9 10 Geyve 1 1 1 6 9 Hendek 2* 1 1 8 12 Karapürçek 1 1 2 4 Karasu 1 1 1 19 22 Kaynarca 1 1 6 8 Kocaali 1 1 6 8 Pamukova 1 1 1 8 11 Sapanca 1 2 2 5 Söğütlü 1 6 7 Taraklı 1 1 2 4 TOPLAM 1 15 1 1 2 11 15 2 10 6 1 1 2 2 2 1 1 1 165 8) SOSYAL GÜVENLİK: 2012 yılının Şubat ayı itibariyle, Sakarya İlinin Sosyal Güvenlik ve Aktif Çalışan İşgücüne ait istatistikleri aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir. 2012-Şubat Gelir Testi Yaptıranlar 108.202 Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Nüfus 762.389 2022 Sayılı Yasa Kapsamındaki Nüfus 11.124 Sosyal Güvenlik Kapsamı Dışında Kalan Nüfus 6.841 Toplam 888.556 26

YILLAR İl Nüfusu Sosyal Güvenlik kapsamında aktif çalışan kişi sayısı Sosyal Güvenlik kapsamında aktif çalışanların il nüfusuna oranı Sosyal Güvenlik kapsamında emekli kişi sayısı Sosyal Güvenlik kapsamında emeklilerin il nüfusuna oranı Sosyal Güvenlik kapsamındaki nüfus (Gelir Testi hariç ) Sosyal Güvenlik kapsamındaki nüfusun il nüfusuna oranı 2012-Şubat 888.556 208.434 % 23,46 131.686 % 14,82 762.389 % 85,80 AKTİF ÇALIŞAN İŞGÜCÜ ( KAMU VE ÖZEL ) 5510 SAYILI KANUNA TABİ SİGORTALI TÜRÜ KAMU ÖZEL TOPLAM 4/a Kapsamında sigortalı sayısı 8.741 128.673 137.414 4/b Kapsamında sigortalı sayısı - 45.487 45.487 4/c Kapsamında sigortalı sayısı 25.533-25.533 TOPLAM 34.274 174.160 208.434 Not: 4/a kapsamında sigortalı sayısına Çıraklar, 2925 S.K ( mülga ) Tarım sigortalılar, 4/b kapsamında sigortalı sayısına da İsteğe Bağlı, 2926 S:K ( mülga ) Tarım sigortalılar dahil edilmiştir. EKONOMİ Sakarya ilinde sektörlerin ağırlık durumları tabloda gösterilmiştir: Sakarya ili ekonomisinde sektörlerin ağırlık durumları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SAKARYA İLİ EKONOMİSİNDE SEKTÖRLERİN AĞIRLIK DURUMU SEKTÖRLER 2011 TARIM 19 SANAYİ 25 HİZMETLER 56 Ticaret 21 Ulaştırma-Haberleşme 14 İnşaat 6 Diğer 15 Tabloda görüldüğü üzere İl ekonomisinde en güçlü sektörünhizmetler sektörü alt birimleri ile hesaba katıldığında % 25ile sanayiolduğu görülmektedir. 27

1) TARIM Ülkemiz ve Bölgemiz ekonomisinin temel taşlarından birini oluşturan tarım, İlimizde de ekonomik ve sosyal hayattaki yeri ile önemli bir sektördür. Sanayi ve hizmet sektöründe son yıllarda yaşanan gelişmeye rağmen tarım, ekonomide önemli pay almayı sürdürmektedir. Arazi Yapısı : Sakarya İlinde tarım yapılan topraklar 245.356 hektar genişlikle ilin yaklaşık %50 sini kaplamaktadır. Sulanabilme kabiliyetine haiz 93.000 hektarlık alanın yaklaşık 20 bin hektarlık (toplam alanın % 8 i) bölümünde sulama ünitelerinden fiilen yararlanılarak sulu tarım yapılmaktadır.il toprakları içinden geçen en önemli akarsu Sakarya Nehri dir. TARIM ARAZİLERİNİN DAĞILIMI Tarım Alanlarının Dağılımı Hektar 2010 % Hektar 2011 % Tarla Arazisi Sebze Arazisi Meyve Arazisi Fındık Bağ Zeytin Kavak Diğer Kullanım Amaçlı Arazi Toplam 105.476 43 103.077 42 7.999 3,3 8.436 3,4 7.055 2,9 6.850 2,8 69.192 28,2 69.084 28,2 3.609 1,5 3.935 1,6 438 0,2 477 0,2 9.500 3,9 10.450 4,3 42.087 17,2 43.047 17,5 245.356 100 245.356 100 Tarımın İl Ekonomisindeki Yeri: Ülke genelinde tarım sektörü GSMH içinde %8,1 lik payla hizmetler ve sanayi sektörlerinin ardından üçüncü sırada yer almakta iken, diğer sektörler karşısında sanayinin tartışılmaz üstünlüğü görülen Marmara 28

bölgesinin bir ili olan Sakarya da ise %19 luk pay ile tarım sektörü, ilk sırada yer alan sanayiye kaynak aktaran itici bir güç konumundadır. Üretim Üretim Değeri ( ) 2010 % Oranı Üretim Değeri ( ) 2011 % Oranı Hayvansal Üretim 934.748.785 44,3 327.054.350 14,0 Meyve Üretimi 689.310.800 32,7 134.706.400 5,8 Tarla Bitkileri Üretim 340.700.280 16,2 666.250.000 28,5 Sebze Üretimi 136.328.400 6,5 1.205.983.642 51,5 Su Ürünleri Üretimi 6.697.120 0,3 7.701.688 0,3 Toplam 2.107.785.385 100,0 2.341.696.080 100,0 2010 yılında bir işletme başına düşen GSH 39.342 dir. İşletmelerdeki ortalama fert sayısının 5,5 olduğu varsayıldığında fert başına düşen GSH 7.153 olmaktadır.tarımsal üretim değeri bu yılın cari fiyatlarına göre 2 milyar 341 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu değerin sektörlere göre dağılımına baktığımızda %51,5 lük bir payla hayvansal üretim ilk sırada yer almaktadır. Bunu %28,5 lik oranla meyve üretimi, %14 lük oranla tarla bitkileri üretimi ve %5,8 lik oranla sebze üretimi izlemektedir. Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere tarımsal üretim değerinde 2010 yılına göre %11 lik bir artış olmuştur. İlin güneyinde yer alan ilçelerimizde sebzecilik ve çeşitli meyveler, orta kesimde başta mısır olmak üzere tarla ziraatı ve sebzecilik, kuzeye gidildikçe fındığın öne çıktığı görülmekle birlikte il genelinde hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. İlimizde Önemli Tarla Bitkileri Ekiliş ve Üretim Miktarları, dekar, ton, kg/dekar 2010 2011 Ürünler Ekim Alanı Ekim Alanı Üretim (ton) Verim (da) (da.) Üretim(ton) Verim Mısır 492.331 507.111 1.030 484.164 508.008 1050 Buğday 186.402 56.732 304 183.504 64.423 351 Arpa 43.688 12.250 280 47.420 14.823 313 Ş.pancarı 39.751 209.763 5.277 11.344 66.000 5818 Fiğ 51.308 26.680 520 52.678 36.022 684 Yonca 32.955 45.132 1.369 36.605 47.832 1341 Ayçiçeği 32.050 5.640 176 34.344 6.081 177 Patates 1.805 4.913 2.722 2.005 5.982 2983 Kuru fas. 1.650 430 261 1.545 420 272 Tütün 1.695 331 195 719 149 207 Korunga 620 600 967 930 927 995 29

Yem Bitkileri 2010 2011 Alan (ha) Üretim (ton) Alan (ha) Üretim (ton) Silajlık Mısır 12.955 528.970 13.955 586.361 Yonca 3.295 45.132 3.661 47.832 Fiğ 5.131 26.680 5.268 36.022 Korunga 62 600 93 927 Diğerleri 3.049 79.540 2.717 68.955 Toplam 24.492 680.922 25.694 740.097 Ürünler Önemli Sebze Ekiliş ve Üretim Miktarları, dekar, ton, kg/dekar 2010 2011 Ekim Alanı Üretim(ton) Verim Ekim Alanı Üretim (ton) Verim Sivri Biber 3094 4209 1360 3039 4128 1358 Salçalık Biber 3220 4860 1509 3310 4940 1492 Domates 11045 49690 4499 11325 50948 4499 Taze Fasulye 2421 1784 737 2391 1805 755 Hıyar 846 2361 2791 902 2491 2762 Balkabağı 2138 7102 3337 2831 8639 3052 Sakız Kabağı 2892 10194 3525 2787 9688 3476 Kabak (çerezlik) 3835 966 165 6035 837 139 Ispanak 5945 5321 895 6420 5955 928 Karnabahar 5830 13160 2257 5832 13200 2263 Karpuz 4395 27570 6273 4380 27490 6276 Kavun 975 2350 2410 875 2150 2457 Başlahana 10307 37937 3681 10250 38830 3788 Kıvırcık Marul 9115 11149 1223 8687 10718 1234 Önemli Meyve Ağaçlarının Sayısı ve Üretimi, ton, 2010 2011 Meyveler Meyve Veren Ağaç Meyve Veren Ağaç Üretim (Ton) Üretim (Ton) Sayısı Sayısı Armut 164.532 12.185 151.732 8.321 Ayva 572.980 40.725 624.780 33.332 Elma 431.340 31.076 427.630 31.366 T. Hurması 14.538 691 15.938 635 Erik 177.067 8.644 176.597 8939 Kiraz 398.131 13.011 400.741 4.215 Şeftali 269.535 11.246 274.785 8.211 Vişne 78.315 3.437 75.815 2.871 Ceviz 123.753 4.121 113.023 4.563 Fındık ocağı 34.216.770 108.150 33.902.320 56.866 Bağ * 36.106 57.070 39.345 51.970 Çilek* 2.468 8.052 2593 10.766 30

Hayvan Varlığı ve Hayvansal Üretim: İlimizde 144.036 adet büyük baş, 47.292 adet küçükbaş ve 19.286.338 adet kanatlı varlığı bulunmaktadır. İlimiz genelinde kayıt altına alınan 899 adet bal üreticisi mevcuttur. Kayıtlı üreticilerde 56.658 adet kovan bulunmaktadır. 2011 yılında ipekböcekçiliği yaş koza desteğinde toplam 3.508kg.yaş koza için ise 186.000 destek yapılmıştır. Büyük baş hayvan varlığının % 92 si saf kültür ırkı ve kültür melezidir. İlimizde yapılmakta olan tavukçuluk faaliyetlerinin büyük bir kısmı Broiller (etçi) tavuk üretimi üzerinedir. Bu işletmeler genellikle Kaynarca, Akyazı, Adapazarı ve Hendek ilçelerinde yoğunlaşmış olup gerek kapasite gerekse teknoloji bakımından son derece gelişmiştir. Bunun yanı sıra İlimizde yumurta tavukçuluğu işletmeleri de mevcuttur.bu hayvan varlığı ile 2011 yılında 233.609 ton süt, 16.856 ton kırmızı et, 186.295 ton beyaz et ve 210.300.000 adet yumurta üretimi gerçekleşmiştir. İlimizde hayvan başına verim ortalaması ülke ortalamasından yüksek olmasına rağmen, bu verimin katma değerini elde etmede yeterli gelişme sağlanamamıştır. Irk ıslahı konusunda %92 oranında başarı sağlanmış olmakla birlikte kalan bölümün de ıslahı gerekmektedir.kaba yem açığını gidermede yem bitkileri üretimi ve silaj kullanımında sağlanan gelişme henüz yeterli değildir. Hayvan sağlığı konularında ciddi tedbirlere ihtiyaç vardır.karkas et verimi ülkemizde 180-200 kg. arasında iken, ilimiz 260 kg.dır. Ancak bu verim AB ülkelerinde 400 kg.dır.birlaktasyonda ortalama süt verimi Türkiye de 1700 1800kg. civarında iken ilimizde ortalama 3900 kg. verim alınabilmektedir. Soy kütüğüne kayıtlı işletmelerde ise 5000 kg.dır. Avrupa Birliği nde bir laktasyondaki verim ortalaması 6500 kg. iken Amerika Birleşik Devletlerinde 7500 kg.dır. Hayvan Varlığının Dağılımı Hayvan Türü Adet Koyun 35.332 Keçi 11.960 Kültür 74.563 Sığır K.Melezi 57.202 Yerli 11.440 Toplam 143.205 Manda 831 Tavuk Etçi (Adet/devre) 18.309.000 Tavuk Yumurtacı 701.000 Köy Tavuğu 265.000 Kanatlı Hindi 3.561 Ördek 5.648 Kaz 2.129 Toplam 19.286.338 Arılı Kovan 56.658 31

Hayvansal Üretim (Ton) Ürünler 2007 2008 2009 2010 2011 Kırmızı et 15.214 14.859 14.455 14.735 16.856 Beyaz et 175.772 175.683 186.518 177.116 186.295 Süt 210.941 206.363 200.768 204.946 233.609 Bal 920 1.147 1.107 819 523 Yumurta (Adet) 111.300.000 190.803.550 212.700.000 199.200.000 210.300.000 2012 Su Ürünleri Yetiştiricilik Tesisleri (Alabalık Üretim Çiftlikleri); 11.06.2012 tarihi itibarı ile yetiştiricilik belgesine sahip toplam 22 adet alabalık üretim çiftliği bulunmaktadır. Yıllık toplam üretim kapasitesi 737,5 ton/yıl dır. Bu çiftliklerin 2 sinde ruhsatlı kuluçkahane bulunmakta olup, toplam 2,6 milyon adet/yıl yavru kapasitesine sahiptirler. İlimizde su ürünleri istihsali Karadeniz sahili ile iç sularda yoğunluk göstermektedir. İlimizde 2007-2011 yıllarında elde edilen üretim tablosu aşağıda görülmektedir. Kum Midyesi üretim istasyonları 2009 sezonunda avcılığa kapalı olduğundan bu yılda üretim olmamıştır. 2010 yılı Eylül ayında ise tekrar üretim başlamıştır. Su Ürünleri Üretimi (Kg) Yıllar 2007 2008 2009 2010 2011 Tatlı Su Balıkları 85.000 83.000 82.000 55.000 42.750 Kültür Balıkları 250.000 280.000 500.000 650.000 680.000 Deniz Balıkları 894.000 536.000 265.000 119.640 150.520 Toplam Balık Üretimi 1.229.000 899.000 847.000 824.640 873.270 Kum Midyesi 14.213.650 8.442.920 0 10.462 11.600.000 Tarım Sektöründe Önemli İhracat ve İthalat Kalemleri: 2012 Yılı İlk 6 Ayında İhraç Edilen Ürünler SAKARYA Fındık Fide Fidan Yaş Sebze Meyve Bitkisel ürün Süs Bitkisi Orman ürünü Torf BSS Sayısı (Kg) (Adet) (Kg) ( Kg) (Adet) ( Kg) (Kg) Adet Toplam 29.250.249 17.800 681.281 2.729.582 463.258 1.582.498 8.000 1.789 32

2012 Yılı İlk 6 Ayında İthal Edilen Ürünler Mantar Süs Bitkisi Orman ürünü Torf İthalat SAKARYA Miseli (Adet) ( Kg) ( Adet) ( m3) (Kg) (Kg.) Adet Toplam 127.343 17.480 17.209 41.815 547.500 680 2012 Yılı İhracat Rakamları-Kanatlı Hayvan Ürünleri Cins Miktar Tutar($) Beyaz Et 60.788.398 kg Civciv/Yumurta 6.758.000 Adet 42.460.618 Toplam 42.460.618 2) SANAYİ Sakarya ili, sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında 18. ve kişi başına GSYİH bakımından ise 33. sırada yer almaktadır. Sakarya daki ihracat yapan KOBİ ve büyük sanayi kuruluşları ihracat açısından ilk10(10.sırada)il arasında girmiş bulunmaktadır. İlimiz dış ticarette ülkemizin önde gelen illeri arasındadır. 2011 yılı ihracatı 2.011.691.000 Dolar, ithalatımız ise 1.368.287.000 Dolardır. 2011 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 147 olmuştur. 2012 yılı Ekim ayında ihracat 114.011,91 Dolar,ithalat ise Eylül ayı1.001.773dolar olarak gerçekleşmiştir. İlin GSYİH içindeki Payı % 1,1 dir. İlde kişi başına düşen GSYİH Miktarı 14.064 $ dır. İlin işsizlik oranı ise % 10,2 dir. İl ekonomisi içinde sanayi sektörünün payı % 25olarak gerçekleşmiştir.2011 yılı itibariyle ilimizde sanayi işletmelerinin durumu; 4 Kamu, 4.225 Özel sektör olmak üzere toplam 4.229 işyeri bulunmakta ve 2.565 kişi Kamu, 76.338 kişi Özel sektör olmak üzere toplam 78.903 kişi istihdam edilmektedir. İl de Sakarya Üniversitesi Merkez Kampüsü sınırları içinde Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TEKNOPARK) kurulmuştur. 33

SAKARYA DASANAYİ SİCİLİNE KAYITLI KOBİLERİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI-2011 YILI SEKTÖR ADI FİRMA ADEDİ 7 METAL CEVHERLERİ MADENCİLİĞİ 4 45 8 DİĞER MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI 47 689 10 GIDA ÜRÜNLERİNİN İMALATI 142 7.210 11 İÇECEK İMALATI 26 1.552 13 TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI 57 6.307 14 GİYİM EŞYASI İMALATI 19 1.544 15 DERİ VE İLGİLİ ÜRÜNLERİN İMALATI 2 38 16 AĞAÇ VE MANTAR ÜRÜNLERİ İMALATI 65 1.321 17 KAĞIT VE KAĞIT ÜRÜNLERİNİN İMALATI 11 538 ÜRÜN KODU TOPLAM İSTİHDAM 19 KOK KÖMÜRÜ VE RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ İMALATI 7 74 20 KİMYASALLARIN VE KİMYASAL ÜRÜNLERİN İMALATI 24 1.955 21 TEMEL ECZACILIK ÜRÜNLERİNİN VE ECZACILARA İLİŞKİN MALZEMELERİN İMALATI 2 280 22 KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİN İMALATI 61 3.903 23 DİĞER METALİK OLMAYAN MİNERAL ÜRÜNLERİN İMALATI 42 1.500 24 ANA METAL SANAYİ 50 1.806 25 FABRİKASYON METAL ÜRÜNLERİ İMALATI (MAKİNE VE TECHİZATI HARİÇ) 72 2.635 26 BİLGİSAYARLARIN, ELEKTRONİK VE OPTİK ÜRÜNLERİN İMALATI 8 494 27 ELEKTRİKLİ TECHİZAT İMALATI 15 625 28 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ MAKİNE VE EKİPMAN İMALATI 86 3.156 29 MOTORLU KARA TAŞITI, TREYLER(RÖMORK) VE YARI TREYLER(YARI RÖMORK) İMALATI 48 7.073 30 DİĞER ULAŞIM ARAÇLARININ İMALATI 8 1.423 31 MOBİLYA İMALATI 40 2.318 32 DİĞER İMALATLAR 5 180 33 MAKİNE VE EKİPMANLARININ KURULUMU VE ONARIMI 6 243 35 ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE HAVALANDIRMA SİSTEMİ ÜRETİM VE DAĞITIMI 2 12 45 MOTORLU KARA TAŞITLARININ BAKIM VE ONARIMI 5 118 TOPLAM 854 47.039 SERMAYE ŞİRKETLERİ ŞAHIS ŞİRKETLERİ Anonim Şirketler SAKARYA İLİ ŞİRKET VE SAYILARI Ortak sayısı Birim 2010 2011 2010/2011 Artış oranı % 5-50 adet 973 1.374 41 50 Üzeri adet 0 0 0 Kooperatif adet 780 1.044 33 Limited Şirketler adet 6.262 8.025 28 Kollektif Şirketler adet 69 92 33 Komandit Şirketler adet 7 7 0 Gerçek Kişiler (Şahıs Firmaları) adet 5.043 7.307 45 34

SAKARYA I. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ Yüksek Planlama Kurulunun 7 Haziran 1993 tarih ve 93 / T-45 sayılı kararı ile, 121 hektarı sanayi alanı olmak üzere toplam 161 hektar alanda kurulan Sakarya I. Organize Sanayi Bölgesinde toplam 58 tahsisli sanayi parseli bulunmaktadır. Bu 59 sanayi parselinde toplam 53 sanayi kuruluşumuz üretime geçmiş olup 3 sanayi kuruluşumuz üretime hazır konumdadır, ayrıca 4 sanayi parselinde inşaat faaliyeti devam etmekle beraber 1 sanayi parselimiz arsa niteliğinde tahsislidir. Bölgemiz 1993 tarihinde başlayan kuruluş işlemlerinden 03.06.2003 tarihine kadar Müteşebbis Heyet tarafından yönetilmiştir. 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Yasası uyarınca o tarihte Genel Kurulunu yapmış olup o günden bu yana iki yılda bir yapılan Genel Kurullarında seçilen ve beş asıl beş yedek OSB Sanayicisi üyeden oluşan Yönetim Kurullarınca yönetilmektedir. Sakarya I.Organize Sanayi Bölgesi Ülkemizde bulunan 269 Sanayi Bölgesi içinde yasalara uyum, Çevre, Ucuz Enerji ve diğer alt yapı hizmetleri ile ülkemizdeki en iyi durumda olan OSB lerin başında gelmekte olup, gelişen teknoloji ve yeni talepler paralelinde yeni yatırım çalışmaları devam etmektedir. Bugün itibarı ile Sakarya I.Organize Sanayi Bölgesindeçalışan işçi sayısı 6500 olup, tüm sanayi tesislerinin tamamlanıp üretime geçmesi durumunda 8500 kişiye istihdam sağlanması hedeflenmektedir. ALTYAPI & HİZMETLER TAMAMLANAN ALT YAPILAR SAHA İÇİ YOLLAR YAĞMUR SUYU DRENAJ ŞEBEKESİ PİS SU DRENAJ ŞEBEKESİ İÇME VE KULLANMA SUYU ŞEBEKESİ ORTA GERİLİM ŞEBEKESİ TELEKOMÜNİKASYON ŞEBEKESİ FIBER OPTIK KABLOLAMA DOĞALGAZ ŞEBEKESİ ALTYAPI TESİSAT KANALLARI ÇEVRE ÇİTİ VE KORUMA DUVARI SAHA İÇİ YOLLARI ÜST YAPI İNŞAATI BÖLGE GİRİŞ KAPILARI MESLEK LİSESİ VE ATÖLYE 35

AĞAÇLANDIRMA HİZMETLER UCUZ ELEKTRİK DAĞITIMI İNSAN KAYNAKLARI YAPI RUHSATI YAPI KULLANMA İZİN BELGESİ GSM SERBEST TÜKETİCİ BELGESİ AMBALAJ ATIKLARI SERTİFİKASYONU ATM HİZMETLERİ 24 SAAT GÜVENLİK SOSYAL TESİS FIBER OPTIK KABLOLAMA ÇEVRE BİRİMİ ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ CAMİ BÜFE FUAR MERKEZİ KAMERA SİSTEMİ VE İZLEME MERKEZİ DEVAM EDEN VE PLANLANAN PROJELER SOSYAL TESİS ÇEVRE BİRİMİ CAMİ KAMERA SİSTEMİ VE İZLEME MERKEZİ İTFAİYE BİNASI OTO YIKAMA KADEME BİNASI SAKARYA 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 1) KONUMU : Sakarya İli, Hendek İlçesi sınırları içersinde İstanbul-Ankara D-100 Devlet Yolu ile TEM Otoyolu arasında kalan 350 hektarlık bir alan üzerinde kurulmuştur.(07 Mayıs 1997) ULAŞIM BİLGİLERİ : Sakarya İl Merkezine Hendek İlçe Merkezine İstanbul-Ankara D-100 Yoluna TEM Otoyolu Akyazı Gişelerine TEM Otoyolu Hendek Gişelerine : 29 Km : 10 Km : 1 Km : 13 Km : 10 Km 36

İstanbul a Ankara ya Sabiha Gökçen Havalimanı Karasu Limanı Derince Limanı Arifiye Tren İstasyonu Sakarya Gümrük Müdürlüğü :170 Km :285 Km :140 Km : 95 Km : 75 Km : 28 Km : 23 Km Mesafede bulunmaktadır. 2) SEKTÖREL DAĞILIM: Bölgemizin revize edilen İmar Planları sonrasında oluşan 93adet sanayi parselinden 92 adet sanayi parseli 80 adet katılımcıya tahsis edilmiş olup 1 adet sanayi parseli OSB uhdesinde bulunmaktadır. Son durum itibariyle mevcut sektörel dağılım (92 Parsel) ; Ana Metal Sanayi( Madeni Eşya Sanayi) : 47 Plastik Sanayi : 8 Dokuma ve Giyim Sanayi (Tekstil Sanayi) : 5 Diğer İmalatlar (Yapı Elemanları) : 15 Ağaç ve Ağaç Üretim (Orman Sanayi) : 6 Gıda Sanayi : 4 Elektrik Techizat İmalatı : 3 Kimya Sanayi : 4 3) YAPILAŞMA DURUMU : 23 Parsel Üretim Faaliyetinde; 23 Parsel Üretimde :DaikinIsı.Sis, Ak Pres, Ant Group, Aspen, Aydın Kuruyemiş, Çağla Gıda, Çamsan, Eksan, Hekim Yapı, Ico Plastik, Misket (SMS Ak Petrol), Oğuz Gıda, Rad Tek, Sarp İnş., WiegelGalveniz. Net Mak, Ormaksan, Çağmak, Lider inş(milford Gıda)Lohr, Ufuk Kimya, Öner Ev Aletleri, Sigma Müh., 61 Parsel İnşai Faaliyette ; 21Parsel Deneme Üretiminde :AkpaAlüm, Çakmak Vinç, Dengizekler, Gemak, Sakarya Cam, Scheidel, Yapıcan, Zeman, Gülmelet, Kütsert(Akrilsan),Atılgan,Cimtav,Ekosinerji,Yeğenoğulları,Marfom, Adatav, Tavsan(1parsel), Petek Boru(Umde), Dermokim Kimya, Karakaya 86, Gedik Döküm 13Parsel Üretim Aşamasında :Arma Filtre, Seçkin Mak, Şenol Kalıp, Aydın Kuruyemiş, Hekim Yapı (3 Parsel), Isılsan, Ak İnşaat, Alkur, Arif Pırıldar(RizzoAlm), Salt İnş.,Gizem Seramik, 27 Parsel Temel Üstü Seviyesinde :Atenaş,Reşat Çakıroğlu, Bircan mak., Do-Ka, Atasan Metal, AkpaAlüm, Küçük Çalık, BCS Metal, Elektrotek, Lita, Sintaş, Sorgüven, Tavsan (1 parsel) Ant 37

Group, Eryap Plastik,Kromel, Yazar, Gemak,Seyit Usta, Alp Plas, Tekma, Ünal Mak., Tepe Kimya, Sertatlı, Gedik Kaynak,Köksan(2), 8 Parsel Proje Aşamasında ; 8Parsel Proje Aşamasında :Hekim Yapı, Daikin, Gedik Holding, Çamsan,Atasan mak. Teknopanel,Donghee,Gün İnşaat, olup, bölgede üretime geçen firmalarda toplam 3.966kişi çalışmaktadır. Bölgedeki tüm sanayi tesislerinin tam kapasite ile üretime geçmesiyle yaklaşık 20.000 kişiye istihdam sağlanmış olacaktır. 4) YOL DURUMU : Bölgeyi D100 Devlet Yoluna bağlayan 800 m. uzunluğunda 25 m. genişliğindeki Bağlantı Yolu ve Kavşağı üst yapısıyla ve aydınlatmasıyla tamamlanmıştır. Bölge girişine Güvenlik Kapısı ve Binası yapımı işi tamamlanmıştır. Bölgenin 12550 m. uzunluğundaki saha içi yollarının kısmi asfaltlama işi ile bordür ve tretuar yapımı işi tamamlanmıştır. 5) SU DURUMU : Bölgenin istikbaldeki içme ve kullanma suyu ihtiyacının açılacak derin kuyulardan karşılanması planlanmıştır. Halihazırda üretimde bulunan tesisler içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarını parselleri içersinde açmış oldukları kuyular vasıtasıyla yeraltından elde etmektedirler.içme suyu ihtiyacının şehir şebekesinden karşılanması yönünde Sakarya Büyükşehir Belediyesi (SASKİ) tarafından gerekli çalışmalar tamamlanarak 20 litre/sndebilik su Bölgemiz girişine kadar getirilmiştir.bölge içi dağıtımı işi ihale aşamasındadır. 6) ENERJİ DURUMU : Bölgenin ihtiyacı olan 50 MVA lık enerji yaklaşık 4,5 km. mesafeden OSB ye yapılan 2x477 MCM hat ile karşılanmıştır. Bölge içi dağıtımı geçici havai Enerji Nakil Hatları ile yapılmış olup, E.N.Hatlarının yer altına alınacağı Betonarme Tesisat/ Kablo Kanalı Yapımı işi tamamlanmıştır. SAKARYA 3.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ KURULUŞ İlimiz, Söğütlü İlçesi, Soğucak,Yeniköy ve Hasanfakı Köyleri arazileri üzerinde toplam 254 hektarlık alanda kurulan Sakarya III.Organize Sanayi Bölgesinin Yer seçimi 18.08.1998, tüzel kişilik kazanması ise 22.04.1999 yılında gerçekleştirilmiştir. SANAYİ PARSELİ DURUMU Bölgemizde toplam 57 adet sanayi parseli mevcuttur. Bu parsellerden 56 adedi 48 yatırımcıya tahsis edilmiş, 1 parsel boş durumdadır. Bölgemiz sanayi parsellerinin tamamının tescili 28.12.2011tarihinde 38