MOBİLYA SEKTÖRÜN TANIMI

MOBİLYA SEKTÖRÜN TANIMI Ticarete konu olan tüm ürünler için iki temel sınıflandırma sistemi kullanılmaktadır. Detaylı veriler için Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi (The Harmonized Commodity Description and Coding Systems) kısaca Armonize Sistem kullanılırken, toplulaştırılmış veriler için ise Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması (SITC Rev.3, Standart International Trade Classification) kullanılmaktadır. Mobilya, Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırmaya (SITC) göre 821. ve 872.4. bölümlerde sınıflandırılmıştır. Mobilyanın SITC-Standart Uluslararası Ticari Sınıflandırılması aşağıda verilmektedir. SITC Kodu - Ürün Tanımı 821.1 Oturmaya mahsus (yatak haline getirilebilen türden olsun olmasın), bunların aksam ve parçaları 821.2 Yatak takımı eşyası ve benzeri eşya 821.3 Metalden (başka yerde sınıflandırılmayan) 821.5 Ahşap (başka yerde sınıflandırılmayan) 821.7 Diğer maddelerden (başka yerde sınıflandırılmayan) 821.8 821.3, 821.5 ve 821.7 grubundaki ın aksam ve parçaları 872.8 Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan, bunların aksam ve parçaları Kısa anlamda Armonize Sistem, geniş anlamda ise Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P.) esas alınarak oluşturulan Mobilya ürün tanımları aşağıda verilmektedir. GTİP Kodu Ürün Tanımı 9401 - Oturmaya mahsus, bunların aksam ve parçaları 9402 - Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan, bunların aksam ve parçaları 9403 - Diğer, bunların aksam ve parçaları 9404 - Somyalar, yatak takımı eşyası ve benzeri eşya Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 1

TÜRKİYEDE ÜRETİM Yıllar İtibariyle Türkiye Mobilya Üretimi (Değer: Milyon TL) Ürünler 2006 2007 2008 2009 Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan ; berber koltukları ve benzeri 62,3 71,8 84,3 85,9 koltuk ve bunların parçaları Metal aksamlı oturmaya özgü 1.133,3 1.315,5 1.286,7 1.179,5 Ahşap aksamlı oturmaya özgü 709,1 645,9 636,0 607,0 Başka yerde sınıflandırılmamış diğer oturmaya özgü (*) 128,8 148,7 220,0 Oturmaya özgü ın parçaları 142,6 141,1 144,8 140,7 Bürolarda kullanılan metal 357,8 414,3 477,1 436,1 Bürolarda kullanılan ahşap 176,4 182,7 236,5 241,4 Mağazalarda kullanılan ağaç 17,8 29,3 15,2 34,7 Mutfak ı 138,3 169,8 223,3 250,5 Başka yerde sınıflandırılmamış metal 115,0 132,6 176,2 141,3 Yatak, yemek ve oturma odasında kullanılan türden ahşap 1.001,1 1.172,5 1.261,5 1.496,7 Başka yerde sınıflandırılmamış ahşap 161,6 204,1 268,0 249,7 Plastik ya da diğer materyallerden (örneğin kamış, sepetçi söğüdü ya da bambu) 80,6 100,2 90,1 97,3 Evde, büroda veya mağazada kullanılan ın (koltuklar hariç) parçaları 493,1 539,4 678,7 572,4 Yatak destekleri 89,3 101,4 116,2 251,8 Yataklar (yatak destekleri hariç) 479,3 364,9 362,7 355,6 Toplam 5.157,6 5.714,5 6.206,1 6.360,8 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, www.tuik.gov.tr (*) 5429 Sayılı Türkiye İstatistik Kanununun gizli verilerle ilgili maddesi uyarınca bilgiler verilmemiştir. Türkiye İstatistik Kurumunun verilerine göre ISIC-REV.3 No: 331020, 3611-3614, 361511 ve 361512 numaralı alanlarda tanımlanan mobilya grubu ürünlerde 2009 yılı üretimimiz 6 milyar 360 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Türk mobilya endüstrisi, genelde çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir. Buna karşın özellikle son 15-20 yıllık süreçte küçük ölçekli işletmelerin yanı sıra orta ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı artmaya başlamıştır. TÜİK Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı verilerine göre sektör 150.427 kişiyi istihdam etmektedir. Bu alanda faaliyet gösteren işletme sayısı ise 34.438 dir. Fabrikasyon üretim yapan firmaların, istihdam düzeyi ile paralel olarak büyük firmalardan oluştuğu düşünülmektedir. Fabrikasyon üretim yapan firmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Mobilya ve orman ürünlerinde, sektörde önemli bir yer tutmamakla beraber, faaliyet gösteren yabancı sermayeli firma sayısı, mutfak mobilyası başta olmak üzere artmaktadır. Dünya devi IKEA nın İstanbul, İzmir, Bursa ve Ankara da açtığı ve açmakta olduğu perakende mağazaları da sektöre dinamizm getirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 2

Türkiye de mobilya sektörü, pazarın yoğunlaştığı ve/veya orman ürünlerinin yoğun olduğu belirli bölgelerde toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgeleri toplam üretimdeki paylarına göre; İstanbul, Ankara, Bursa (İnegöl), Kayseri, İzmir ve Adana olarak sıralanmaktadır. TÜİK İşyeri Sayımı verilerine göre ISIC-REV.3 No:3611-3614 numaralı alanlarda tanımlanan mobilya grubu ürünlerde hem işyeri hem de istihdam düzeyi itibari ile İstanbul önde gelmektedir. İstihdam düzeyi sıralamasında İstanbul u sırası ile Ankara, Bursa, Kayseri ve İzmir takip etmektedir. İstanbul da mobilya sektörü muhtelif yerlere dağılmış olmakla beraber en önemli iki merkez İkitelli Organize Sanayi bölgesindeki Masko ve küçük sanayi sitesi Modoko dur. İstanbul mobilya sektörü işletme başına ortalama 3,7 kişilik istihdam düzeyi ile 3,2 kişi/işletme olan Türkiye ortalamasının üzerinde bir istihdam yapısına sahiptir. Ankara mobilya üretiminde her zaman için önemli bir merkez olmuştur. TÜİK verilerine göre toplam istihdam düzeyi ve işletme sayısı itibari ile İstanbul un ardından gelmektedir. Ankara da mobilya sektörü Siteler semtiyle özdeşleşmiştir. Siteler 1960lı yıllarda Marangozlar Odasının önderliğinde kurulmuş olup, bugün 5.000 dönüm arazi üzerinde faaliyet gösteren büyük bir organize sanayi bölgesidir. Bölge küçük ve orta ölçekli mobilya üretimi yapan birçok işletmeyi barındırmaktadır. Sitelerdeki kayıtlı firma sayısının 10.000i aştığı sanılmaktadır. Ancak bu işletmeler emek yoğun işletmeler olup, büyük ölçekli üretim yapan firma sayısı azdır. TÜİK istatistiklerine göre işletme başına düşen 2,7 kişilik istihdamı ile Ankara, sektörde Türkiye ortalamasının altında eleman çalıştırmaktadır. Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bunun sonucu olarak ağaç sanayiinin hızlı bir gelişme gösterdiği Bursa-İnegöl Bölgesi de gelişme dinamiği yüksek bir bölgedir. Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunmasının getirdiği ticari hareketliliği ve hammadde kaynaklarına yakın olmasının avantajını iyi değerlendiren İnegöl bugün bir mobilya merkezidir. Bursa- İnegöl mobilya sektörü istihdam düzeyi itibari ile Ankara dan sonra gelmektedir. Ancak sektörde yapılan ihracatın bölgelerimize göre dağılımında Kayseri ve İstanbul un ardından üçüncü sıradadır. Bölgenin ihracatta yakaladığı bu başarı, Bursa-İnegöl ün mobilyada önemli bir uluslararası merkez olma yolunda olduğunu göstermektedir. Kayseri de mobilya sektörünün yükselişi kanepe, koltuk ve yatakla başlamıştır. Teknolojik gelişmeler ve yeni yatırımlarla bugün mobilyanın her dalında üretim yapan firmaları ile Kayseri, Türkiye nin önemli bir mobilya merkezi haline gelmiştir. TOBB verileri ve TÜİK ihracat rakamlarına göre Kayseri, sektörün en büyüklerini içerisinde barındırmaktadır. Kayseri Marangozlar Mobilyacılar ve Döşemeciler Odası verilerine göre sektörde faaliyet gösteren firma sayısı 3.500ü geçmektedir. Bunlardan yaklaşık 400 tanesi fabrikasyon seri üretim yapabilen ihracata dönük çalışan firmalardır. TÜİK verilerine göre, firma başına düşen 11,5 kişilik istihdam düzeyi ile, bölgede Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir oranla eleman istihdam edilmektedir. Firma başına düşen eleman sayısının yüksekliği Kayserinin, büyük ölçekli firmaların yoğunlaştığı bir bölgemiz olduğunu göstermektedir. 2011 yılında 322 milyon dolarlık ihracatı ile Türkiye nin mobilya ihracatının yaklaşık % 20 sini tek başına yapan Kayseri, ülkemizin en önemli mobilya üretim ve ihracat merkezi durumundadır. İzmir bölgesi istihdam düzeyine göre Kayserinin ardından 5. sırada gelmektedir. Karabağlar ve Kısıkköy mobilya şehri sektörün yoğunlaştığı mekanlar olup, şehir sahip olunan liman, ulaşım kolaylığı ile de ihracatta önemli atılımlar içerisindedir. Firma başına düşen çalışan sayısı açısından 2,66 kişi ile Türkiye ortalamasının altında istihdam düzeyine sahip olan bölgede daha çok küçük firmalar bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 3

Mobilya talebi büyük ölçüde yeni konut inşaatlarına ve gelir artışına paralel bir seyir izlemektedir. Ofis ı için ise talep büyük ölçüde işyeri açılması ve inşaatlarına, ofis otomasyon sistemlerinin kullanımına ve doğal olarak istihdamın artmasına bağlıdır. Bu nedenle talep esnekliği yüksek bir tüketim malı olan mobilyaya olan talep ve kapasite kullanım oranları ekonomik dalgalanmalara paralel olarak inişli çıkışlı bir seyir izlemektedir. Kapasite kullanımının artırılamamasındaki en önemli etken iç pazardaki talep daralmasıdır. Sektörün tam kapasite ile çalışamamasının nedenlerinin başında iç talep, ikinci sırada dış talep yetersizliği gelmektedir. Talep yetersizliğini finansman, çalışanlarla ilgili sorunlar, yerli ve yabancı hammadde yetersizliği ve diğer nedenler izlemektedir. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ Türk mobilya sanayii 2001 yılından itibaren dış ticarette sürekli olarak artı vermeye başlamıştır. Geçen dönemde yaşanan krizlerle birlikte iç talepte görülen daralma firmalarca ihracata yönelinerek atlatılmaya çalışılmış olup, yaşanan süreç bu durumun geçici bir yöneliş olmayıp firmalarımızın tercihi haline geldiğini göstermektedir. İhracat artık can havli ile girilen bir süreç olmaktan çıkıp gelişimin ardındaki en önemli güç haline gelmiştir. Sektörce yapılan ihracatın üçte biri AB ye ve ithalatın yarıdan fazlası AB den yapılmaktadır. Sektördeki bu bölgesel yoğunlaşma, AB pazarı ve tüketicisinin nitelikleri düşünüldüğünde olumlu olmakla beraber, sektörün uzun dönemli hedefleri açısından pazar çeşitlendirilmesine (ABD gibi alternatif pazarlar ile) gidilmesi ihtiyacını da ortaya koymaktadır. 2001 yılı itibari ile ihracatta yakalanan olumlu sürecin devam ederek, önemli miktarlarda açık verilen ülke dış ticaretinde, sektörün artı dış ticaret geleneğini sürdürmesi ve ülke ekonomisine katkısını devam ettirmesi beklenmektedir. Daha sağlıklı makro-ekonomik koşullarda ve edinilen dış pazar deneyimleri ile birlikte mobilya sanayii daha büyük artışlara müsait bir dinamizme ve potansiyele sahiptir. İhracat Mobilya sektörü, işyeri sayısı ve yarattığı istihdam ile önemli bir sektör olmasına karşın ihracatımız içindeki payı düşüktür. Sektörün toplam ihracat içindeki payı 2011 de %1,19 olarak gerçekleşmiştir. Mobilya sektörünün gelişmesi mobilya ihracatının gelişmesine bağlıdır. Türkiye nin mobilya ihracatı 2001 yılında 192 milyon dolar olarak gerçekleşirken, 2010 yılında önemli oranda artarak 1 milyar 363 milyon dolara, 2011 yılında ise 1 milyar 607 milyon dolara ulaşmıştır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 4

Türkiyenin Ürünler Bazında Mobilya İhracatı (Değer: 1000 ABD $) GTİP No. Ürünler 2009 2010 2011 940110 940120 940130 940140 940151 940159 940161 940169 940171 940179 940180 Hava Taşıtlarında Kullanılan Türde Oturmaya Mahsus Mobilyalar Motorlu Taşıtlarda Kullanılan Oturmaya Mahsus Mobilyalar Yüksekliği Ayarlanabilen Döner Koltuk-Sandalyeler Yatak Haline Getirilebilen Oturma Mobilyası (Kamp Ve Bahçe İçin Hariç) Hint Kamışı/Bambudan Oturmaya Mahsus Mobilyalar Roten Kamışı, Sepetçi Söğüdü Vb. Maddelerden Oturmaya Mahsus Mobilyalar Ahşap İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus Ahşap İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus Metal İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus Metal İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus Oturmaya Mahsus 660 427 701 72.013 113.989 143.119 40.058 46.662 29.976 133.515 125.507 141.489 91 97 145 844 1.263 446 61.349 75.813 88.052 25.086 25.568 28.688 6.517 6.881 8.289 10.045 13.343 16.272 64.103 76.268 88.545 2011 Ülke Payları (%) Fransa(35) Irak(17) İrlanda(14) Almanya(9) Gürcistan(6) Almanya(29) Fransa(11) Rusya Fed.(9) Avusturya(8) Hollanda(6) Irak(23) Türkmenistan(22) Azerbaycan(8) Rusya Fed.(5) Almanya(4) Irak(22) Almanya(14) İtalya(8) İran(7) A.B.D.(7) Irak(33) Türkmenistan(22) Ukrayna(12) Suudi Arabistan(8) K.K.T.C.(6) Irak(44) İran(12) A.B.D.(7) Azerbaycan(7) K.K.T.C. (6) Irak(29) İran(12) Hollanda(9) Azerbaycan(7) Almanya(4) Irak(29) İran(9) Suudi Arabistan(9) Türkmenistan(7) Azerbaycan(6) Azerbaycan(11) Türkmenistan(10) Gürcistan(6) Irak(6) Hollanda(6) Irak(9) Almanya(9) İtalya(7) Belçika(7) Türkmenistan(6) Irak(20) Almanya(9) İran(8) Hollanda(7) Fransa(4) Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 5

940190 940210 940290 940310 940320 940330 940340 940350 940360 940370 940381 940389 Oturmaya Mahsus Mobilyaların Aksam, Parçaları Dişçi/Berber Koltukları Vb. Koltuklar Ve Aksam, Parçaları Tıp, Cerrahi, Dişçilikte Kullanılan Mobilya, Masa, Karyola Vb. Aksam/Parçalar Yazıhanelerde Kullanılan Türde Metal Mobilyalar Diğer Metal Mobilyalar Yazıhanelerde Kullanılan Türde Ağaç Mobilyalar Mutfaklarda Kullanılan Türde Ahşap Mobilyalar Yatak Odalarında Kullanılan Türden Ahşap Mobilyalar Diğer Ahşap Mobilyalar Plastik Maddelerden Hint Kamışı/Bambudan Diğer Maddelerden 44.828 55.946 86.483 2.369 3.165 2.868 15.310 18.305 23.757 50.338 46.930 56.311 57.320 71.151 74.427 43.694 46.423 52.642 22.373 22.092 21.261 142.840 191.208 247.655 192.943 240.065 283.990 20.570 25.283 30.988 35 127 53 19.316 19.839 14.901 İran(21) Almanya(20) Fransa(9) Güney Afrika Cum.(6) Brezilya(6) Almanya(20) Güney Afr. Cum.(15) Azerbaycan(10) İran(10) İngiltere(7) Irak(9) Gürcistan(7) Almanya(7) Ukrayna(6) Nijerya(5) Fransa(20) Almanya(15) Hollanda(10) Irak(10) Belçika(6) Almanya(12) Irak(11) Fransa(10) Türkmenistan(7) Azerbaycan(5) Irak(14) Türkmenistan(13) Almanya(6) Azerbaycan(6) Suudi Arabistan(6) Irak(29) Türkmenistan(12) İngiltere(8) Azerbaycan(7) Katar(5) Irak(31) Azerbaycan(12) Almanya(6) İran(5) Hollanda(4) Irak(22) Azerbaycan(12) Türkmenistan(8) Suudi Arabistan(7) İran(6) Irak(9) İtalya(7) Gürcistan(4) Azerbaycan(4) İspanya(4) Irak(53) K.K.T.C.(18) Kuveyt(4) Umman(4) Özbekistan(3) Azerbaycan(11) Irak(10) İran(10) Fransa(10) İngiltere(9) Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 6

940390 a Ait Aksam, Parçalar 80.324 87.173 112.604 940410 Somyalar 3.237 5.164 3.296 940421 940429 Kaynak:TÜİK Gözenekli Kauçuk/Plastikten Yataklar Diğer Maddelerden Yataklar 3.728 4.838 4.949 40.013 39.535 45.479 Toplam 1.153.520 1.363.062 1.607.384 Almanya(13) Irak(9) İran(9) Rusya Fed.(8) Fransa(6) Irak(16) Almanya(11) Türkmenistan(11) Gürcistan(5) A.B.D.(5) Fransa(37) Irak(11) İsviçre(10) Almanya(6) Belçika(6) İtalya(19) Irak(14) Almanya(6) Hollanda(6) İran(5) Irak(18) Almanya(10) Azerbaycan(7) İran(6) Fransa(5) Sektördeki firmaların bir kısmı doğrudan ihracat yaparken, büyük bir kısmı, diğer firmalar ve özellikle yurtdışı taahhüt işleri yapan müteahhitlik firmaları aracılığıyla ürünlerini ihraç etmektedir. Diğer yandan, son yıllarda yurtdışı pazarlara doğrudan kendi dağıtım kanalları ile açılan firmalarımızın sayısında önemli bir artış olmuştur. 1980 li yıllara kadar ihracatın büyük çoğunluğu Orta Doğu ülkelerine yönelmiş durumda iken 1990 sonrası AB ülkeleri, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Rusya Federasyonuna yönelmiştir. Rusya Federasyonu ve Türk Cumhuriyetlerine gerçekleştirilen mobilya ihracatında, bu ülkelerde alınan müteahhitlik işlerine paralel olarak bir artış yaşanmıştır. Ancak 1997 yılından itibaren ekonomik krizlerle birlikte Rusya Federasyonuna gerçekleştirilen mobilya ihracatı eski seviyesini yakalayamamıştır. 27 AB ülkesinin mobilya ihracatımızdaki payı 2005 yılında %55 iken devamlı olarak düşüş göstermiş 2011 yılında %34 olmuştur. Son yıllarda komşu ve çevre ülkelere yapılan ihracat artarken AB ülkelerine yapılan ihracatın toplam mobilya ihracatına oranı azalmaktadır. Bu eğilimin pazar çeşitlenmesi açısından olumlu bir süreç olduğu söylenebilir. Mobilya ihracatımız incelendiğinde 2011 yılında en büyük pazarın Irak olduğu görülmektedir. Bu ülkeye 2011 de 284,2 milyon dolar değerinde mobilya ihraç edilmiştir. Mobilya ihraç ettiğimiz diğer önemli pazarlar ise Almanya, Azerbaycan, İran, Fransa, Türkmenistan, Hollanda, Rusya, Suudi Arabistan, İngiltere, İtalya ve Yunanistan dır. 2011 yılı içerisinde 170 ten fazla ülkeye ihracat yapılmasına karşın ihracatın istenilen düzeylere ulaşamamasında sektörün iç piyasaya dönük yapılanması kadar modern ve tasarım odaklı üretimin yeterince kullanılmayışı da önemli bir etkendir. Finansman sorunları, özellikle orta ve küçük ölçekli firmaların dış pazarlar konusunda bilgi eksikliği ise ihracatta karşılaşılan diğer önemli problemlerdir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 7

Ülkelere Göre Mobilya İhracatımız (Değer: 1000 ABD $) Ülke Adı 2009 2010 2011 Irak 136.623 207.794 284.183 Almanya 114.889 128.564 160.818 Azerbaycan 69.240 81.033 106.619 İran 70.618 84.502 103.463 Fransa 63.871 70.697 87.684 Türkmenistan 38.172 46.590 75.714 Hollanda 48.509 45.757 55.570 Rusya Federasyonu 17.118 34.961 47.667 Suudi Arabistan 22.736 28.891 41.521 İngiltere 41.715 39.111 39.003 İtalya 25.169 29.959 32.814 Yunanistan 46.611 41.372 31.984 Gürcistan 14.293 16.413 27.991 A.B.D. 18.740 22.233 26.141 Avusturya 20.508 19.422 24.353 İsrail 16.394 19.173 23.069 Belçika 17.570 18.336 22.263 K.K.Tc. 19.661 26.207 21.686 Romanya 23.168 21.170 18.797 Kazakistan 17.013 20.619 17.821 B.A.E. 30.725 16.296 17.638 Libya 41.216 73.686 17.059 İspanya 8.762 11.756 14.744 Mısır 9.712 10.654 13.955 Lübnan 7.188 9.212 13.473 Cezayir 6.850 10.509 12.882 Bulgaristan 13.710 12.267 12.702 Ukrayna 3.527 5.665 11.950 Makedonya 9.274 8.698 11.451 Suriye 10.663 16.814 11.094 Güney Afrika Cum. 3.485 6.265 10.962 Brezilya 1.501 4.159 10.726 Liste Toplamı 989.229 1.188.784 1.407.797 Genel Toplam 1.153.520 1.363.062 1.607.384 Kaynak: TÜİK Türkiye de mobilya üretiminde kullanılan teknoloji, artan ihraç imkanları ve ihracatçı firma sayısı ile birlikte her geçen gün gelişmekte ve dünya ile rekabet edebilmektedir. Diğer yandan zanaat geleneğinin devam ettirildiği KOBİ nitelikli firmalarımız ile de el yapımı mobilya üretimi ağırlığını/önemini korumaktadır. Sektörde ürün tasarımının öneminin anlaşılması, marka bilincinin oluşması/oluşturulması çabaları ile bu konulara ayrılan bütçe imkanları da artırılmaktadır. Mobilya tasarımcılarının yetiştirilmesine gereken ilginin gösterilmesi (gerek sektör örgütleri ve gerekse İhracatçı Birliklerince sektöre yönelik düzenlenmekte olan tasarım yarışmaları bu yönelimi gösteren önemli organizasyonlardır) ve istihdamlarının sağlanması, sektörün gelişimi açısından büyük önem arz etmektedir. AB ile süre gelen yoğun ticari alışveriş, sektörle ilgili olarak AB de var olan kalite ve sağlığa ilişkin standartlara uyumu kolaylaştırmaktadır. Fabrikasyon üretimin yaygınlaşması, tüketicinin bilinçlendirilmesi ve artan ihracat da bu ve benzeri gelişmeleri, zorunlu kılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 8

İthalat 1986 yılında mobilya ithalatının daha fazla serbestleştirilmesi ve daha sonra 1996 yılında AB ile Gümrük Birliğine girmemiz ile mobilya ithalatında artış görülmüştür. 1994 te mobilya ithalatı 38 milyon dolar civarında gerçekleşirken bir sonraki yıl %79,1lik bir artışla 68 milyon dolar civarında gerçekleşmiştir. İthalattaki bu hızlı yükseliş daha sonraki yıllarda da devam etmiş ancak 2001 yılında, yaşanan krizin de etkisiyle mobilya ithalatı bir önceki yıla göre % 40 oranında azalarak 120 milyon dolara düşmüştür. Kriz sonrası dönemde mobilya ithalatında yaşanan gerileme 2002 yılı ile birlikte küçük bir artışla 128 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Sektör ithalatı sonraki yıllarda da, ekonomik iyileşmeye paralel olarak, artışını sürdürmüş ancak 2009 yılında küresel krize bağlı olarak bir önceki yıla oranla % 27 azalışla 535 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Krizin etkilerinin iyice azaldığı 2011 yılında ise sektör ithalatı, 2008 yılı değerlerini aşarak 857 milyon dolar olmuştur. Türkiye nin Ürünler Bazında Mobilya İthalatı (Değer: 1000 ABD $) GTİP No. Ürünler 2009 2010 2011 940110 940120 940130 940140 940151 940159 940161 940169 940171 940179 Hava Taşıtlarında Kullanılan Türde Oturmaya Mahsus Mobilyalar Motorlu Taşıtlarda Kullanılan Oturmaya Mahsus Mobilyalar Yüksekliği Ayarlanabilen Döner Koltuk- Sandalyeler Yatak Haline Getirilebilen Oturma Mobilyası (Kamp Ve Bahçe İçin Hariç) Hint Kamışı/Bambudan Oturmaya Mahsus Mobilyalar Roten Kamışı, Sepetçi Söğüdü Vb. Maddelerden Oturmaya Mahsus Mobilyalar Ahşap İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus Ahşap İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus Metal İskeletli İçi Doldurulmuş Oturmaya Mahsus Metal İskeletli İçi Doldurulmamış Oturmaya Mahsus 1.053 1.012 3.501 11.078 14.604 17.931 21.940 27.728 32.016 8.526 8.293 11.247 2.118 2.912 3.481 3.212 3.045 2.426 42.747 45.469 65.064 22.665 24.053 24.239 36.000 48.523 69.079 26.975 38.125 51.762 940180 Oturmaya Mahsus 11.790 38.274 21.888 940190 Oturmaya Mahsus Mobilyaların Aksam, Parçaları 115.719 153.333 162.788 940210 940290 Dişçi/Berber Koltukları Vb. Koltuklar Ve Aksam, Parçaları Tıp, Cerrahi, Dişçilikte Kullanılan Mobilya, Masa, Karyola Vb. Aksam/Parçalar 2.238 2.376 3.505 17.252 24.842 28.791 940310 Yazıhanelerde Kullanılan Türde Metal Mobilyalar 3.069 4.843 6.581 940320 Diğer Metal Mobilyalar 33.742 44.692 72.439 940330 Yazıhanelerde Kullanılan Türde Ağaç Mobilyalar 4.626 5.157 7.266 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 9

940340 Mutfaklarda Kullanılan Türde Ahşap Mobilyalar 17.894 21.241 19.987 940350 Yatak Odalarında Kullanılan Türden Ahşap Mobilyalar 19.411 18.766 31.507 940360 Diğer Ahşap Mobilyalar 77.559 85.026 119.676 940370 Plastik Maddelerden 6.088 7.917 10.006 940381 Hint Kamışı/Bambudan 1.208 796 962 940389 Diğer Maddelerden 22.677 26.033 37.167 940390 a Ait Aksam, Parçalar 22.004 27.614 43.133 940410 Somyalar 559 658 1.092 940421 Gözenekli Kauçuk/Plastikten Yataklar 2.624 2.636 5.593 940429 Diğer Maddelerden Yataklar 2.607 3.753 3.880 Kaynak: TÜİK Toplam 537.383 681.719 857.007 Türkiye nin mobilya ithalatı yaptığı ülkelerin başında AB ülkeleri gelmekle beraber, 2006 yılı itibariyle Çin, ülke bazında, en fazla mal alımı yapılan ülkedir. Çin sahip olduğu maliyet avantajını kullanarak toplam ithalatın % 34 ünü karşılar hale gelmiştir. Diğer yandan AB mobilya ithalatımızdaki ağırlıklı yerini, 440 milyon dolarlık değer ve %51,3 lük payı ile, 2011 yılı içerisinde de korumuştur. AB ülkeleri içerisinde 2011 yılı itibariyle en fazla ithalat yapılan ülke 92,4 milyon dolar ile İtalya olup, İtalya yı 87,5 milyon dolarlık mobilya ithalatı ile Almanya takip etmektedir. Dünyanın en büyük üreticisi ve ihracatçısı konumunda olan bu ülkelerin Türk pazarında kabul görmesi, Türkiye de de kaliteli ve gösterişli mobilya tüketebilecek geniş bir kesimin varlığını ortaya koymaktadır. İthal ettiğimiz başlıca ürün grupları; oturmaya mahsus ın aksam-parçaları, diğer ahşap, diğer metal, metal iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer, ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer, metal iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus diğer şeklinde sıralanabilir. İthalatta dikkati çeken önemli iki husus; mobilya ithalatımızın %51,3 ünün AB ülkelerinden yapılıyor olması ile Çin in, mobilya ithalatımızda %34 pay ile en fazla alım yaptığımız ülke haline gelmesidir. 2011 yılı itibariyle mobilya ithalatı yaptığımız ülkeler arasında ise Çin, İtalya ve Almanya nın ardından, Polonya, Fransa, İspanya, Romanya, İngiltere, Endonezya Vietnam, Japonya ve ABD gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 10

Ülkelere Göre Mobilya İthalatı (Değer: 1000 ABD $) Ülke Adı 2009 2010 2011 Çin 162.477 237.881 292.961 İtalya 65.957 68.235 92.425 Almanya 60.345 75.027 87.539 Polonya 40.132 38.437 50.118 Fransa 26.037 35.837 42.244 İspanya 26.831 29.294 39.585 Romanya 9.988 14.215 26.531 İngiltere 4.828 7.059 21.796 Endonezya 16.507 18.601 21.337 Vietnam 18.507 18.167 20.558 Japonya 14.843 17.769 16.904 A.B.D. 10.197 12.525 15.170 Slovak Cumhur. 5.077 9.015 10.387 İsveç 5.447 6.650 10.251 Hindistan 1.719 7.775 9.288 Çek Cumhuriyeti 3.610 5.890 8.417 Güney Kore 6.141 9.878 8.046 Avusturya 4.448 7.457 7.720 Tayvan 4.890 6.071 7.172 Litvanya 5.272 6.662 7.063 Bulgaristan 3.072 5.163 7.062 Macaristan 5.529 5.006 5.688 Danimarka 6.380 5.299 4.940 Hollanda 3.627 3.906 4.704 Portekiz 4.578 2.873 4.619 Kayseri Ser.Böl. 2.579 2.798 4.295 Malezya 1.783 2.624 3.678 Slovenya 3.040 2.929 3.623 Tayland 2.340 3.703 3.048 Belçika 1.401 1.976 2.211 Liste Toplamı 527.581 668.721 839.382 Genel Toplam 537.383 681.719 857.007 Kaynak: TÜİK DÜNYA TİCARETİ Mobilya dış ticaretinde son yıllarda göze çarpan başlıca gelişim mobilya pazarının dışa açılma oranındaki artıştır. 27 milyar dolara yaklaşan mobilya dış ticaret açığı ile ABD, 55 milyar dolarlık ihracatı ile AB ve 32 milyar doları aşan mobilya dış ticaret fazlası ile Çin sektörün önemli aktörleri olarak dünya mobilya piyasalarını yönlendirmektedirler. İhracat Dünya mobilya ihracatı, 2002 yılında 63,9 milyar dolar iken, 2008 yılında 132,3 milyar dolara ulaşmış ancak, küresel ekonomik krizin etkisiyle 2009 yılında 108,2 milyar dolara düşmüştür. Son sekiz yıllık dönemde yaklaşık olarak yıllık ortalama % 8 civarında bir büyümeyi ifade eden rakamlardaki bu artışın kriz sonrası dönemde bu orana yakın bir şekilde devam edeceği düşünülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 11

Dünya mobilya ihracatında büyük ölçüde AB ülkeleri söz sahibidir. Birçok AB ülkesinde mobilya imalatı temel bir endüstridir ve dünyada rekabetçi bir konuma sahiptir. Almanya ve İtalya Birliğin en büyük üretici ve ihracatçılarıdır. Polonya, Fransa, Danimarka, Belçika, İsveç, Danimarka, Avusturya, İngiltere ve Hollanda ise diğer önemli mobilya ihracatçısı ülkelerdir. AB mobilya endüstrisi son derece uzmanlaşmış olup, pek çok alt sektörden oluşmaktadır. Döşenmiş/kaplanmış ile mutfak ı en büyük iki üretim grubudur. AB ülkeleri aynı zamanda ahşap mobilya transit ticaretinde de önemli bir konuma sahiptir. AB ülkelerinden Almanya 11,0 milyar dolarlık ihracat rakamı ile ilk sırada yer almaktadır İtalya ise 2010 da 10,6 milyar dolarlık ihracatıyla, dünya mobilya ihracatının % 8,4 lük kısmını gerçekleştirmiş ve AB ülkeleri arasında ikinci sırada yer almıştır. İtalyan ürünlerinin dünyada tercih edilmesinin nedeni tarz, tasarım, teknoloji ve etkin servis olarak sıralanmaktadır. Çin mobilya ihracatında hızla büyüyerek İtalya yı geride bırakmıştır. Çinin 2010 daki ihracatı 34,1 milyar dolar olup, dünya mobilya ihracatının %27,3 lük dilimini oluşturmaktadır. Çin, Dünya mobilya ihracatının dörtte birinden fazlasını gerçekleştirmektedir. 2010 yılı mobilya ihracatında söz sahibi diğer ülkeler ve payları ise sırasıyla şöyledir: Almanya %8,8, Polonya %6,2, ABD %5,0, Meksika %3,4 ve Vietnam %3,3. Türkiye nin dünya mobilya ihracatındaki 2010 yılı payı %1,1 olup, 2010 yılı içerisinde 1,363 milyar dolar değerinde mobilya ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 12

Ülkeler İtibariyle Dünya Mobilya İhracatı (Değer: Milyon ABD $) Sıra Ülke Adı 2007 2008 2009 2010 2010 Ülke Payları (%) 1 Çin 23.001 27.973 26.246 34.134 27,3 2 Almanya 11.360 12.739 10.611 11.039 8,8 3 İtalya 13.477 14.027 10.484 10.560 8,4 4 Polonya 7.473 8.580 6.943 7.797 6,2 5 A.B.D. 6.360 6.626 5.091 6.198 5,0 6 Meksika 4.422 3.991 3.087 4.304 3,4 7 Vietnam 2.337 2.652 2.390 4.067 3,3 8 Kanada 5.391 4.675 2.993 3.590 2,9 9 Fransa 3.736 4.089 3.163 2.752 2,2 10 Malezya 2.460 2.679 2.230 2.551 2,0 11 Çek Cumhuriyeti 2.306 2.604 2.046 2.347 1,9 12 İsveç 2.405 2.599 2.054 2.202 1,8 13 Belçika 2.389 2.598 2.066 1.962 1,6 14 Endonezya 1.928 1.915 1.651 1.949 1,6 15 Danimarka 2.900 2.671 2.072 1.932 1,5 16 İngiltere 2.456 2.230 1.555 1.761 1,4 17 İspanya 2.281 2.343 1.823 1.747 1,4 18 Avusturya 2.220 2.311 1.871 1.721 1,4 19 Hollanda 1.649 1.737 1.439 1.598 1,3 20 Romanya 1.514 1.598 1.378 1.500 1,2 21 Japonya 1.060 1.335 1.028 1.442 1,2 22 Türkiye 1.033 1.333 1.153 1.363 1,1 23 Tayvan 1.343 1.342 1.073 1.326 1,1 24 Portekiz 1.202 1.278 1.100 1.298 1,0 25 Tayland 1.248 1.184 965 1.138 0,9 26 Slovakya 1.005 1.118 1.046 1.060 0,8 27 Macaristan 1.086 1.166 899 957 0,8 28 Litvanya 849 923 818 927 0,7 29 Brezilya 1.014 993 711 783 0,6 30 İsviçre 869 952 720 705 0,6 Liste Toplamı 112.772 122.262 100.707 116.714 93,3 Genel Toplam 122.604 132.278 108.160 125.135 100,0 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 13

Alt Ürünler İtibariyle Dünya Mobilya İhracatı (Değer: Milyon ABD $) GTİP Ürünler 2007 2008 2009 2010 No. 940110 940120 940130 940140 940151 940159 940161 940169 940171 940179 Hava taşıtlarında kullanılan türde oturmaya mahsus Motorlu taşıtlarda kullanılan oturmaya mahsus Yüksekliği ayarlanabilen döner koltuk-sandalyeler Yatak haline getirilebilen oturma mobilyası (kamp ve bahçe için hariç) Hint kamışı/bambudan oturmaya mahsus Roten kamışı, sepetçi söğüdü vb. maddelerden oturmaya mahsus Ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer Ahşap iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus diğer Metal iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer Metal iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus diğer 1.034 1.094 608 542 1.926 1.996 1.613 2.140 2.663 3.033 2.315 2.852 1.137 1.241 1.164 1.282 78 85 76 71 37 48 36 44 11.681 11.923 10.695 12.232 2.965 2.763 2.464 2.505 3.238 3.899 3.338 4.187 3.550 4.178 3.424 3.996 940180 Oturmaya mahsus diğer 1.858 2.270 1.801 2.303 940190 940210 940290 940310 Oturmaya mahsus ın aksam, parçaları Dişçi/berber koltukları vb. koltuklar ve aksam, parçaları Tıp, cerrahi, dişçilikte kullanılan mobilya, masa, karyola vb. aksam/parçalar Yazıhanelerde kullanılan türde metal 20.259 21.105 15.689 20.023 363 396 314 328 2.052 2.522 2.349 2.554 2.511 2.836 1.999 2.123 940320 Diğer metal 8.938 10.456 7.994 9.490 940330 940340 940350 Yazıhanelerde kullanılan türde ağaç Mutfaklarda kullanılan türde ahşap Yatak odalarında kullanılan türden ahşap 3.891 4.253 2.905 2.962 5.872 6.004 4.961 5.076 7.857 8.373 7.200 8.588 940360 Diğer ahşap 22.165 23.177 19.707 23.048 940370 Plastik maddelerden diğer 1.398 1.584 1.419 1.583 940381 Hint kamışı/bambudan diğer 180 162 119 127 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 14

940389 Diğer maddelerden diğer 1.279 1.732 1.865 1.993 940390 Diğer a ait aksam, parçalar 11.323 12.540 10.205 10.781 940410 Somyalar 790 863 764 825 940421 Gözenekli kauçuk/plastikten yataklar 1.470 1.651 1.503 1.661 940429 Diğer maddelerden yataklar 1.353 1.534 1.247 1.438 Toplam 122.604 132.278 108.160 125.135 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap Dünya mobilya ihracatı incelendiğinde değer itibariyle toplam ihracatın %18,4 ünü oluşturan diğer ahşap bölümü 23,0 milyar dolar değerindeki ihracat ile başta gelmektedir. %16 lık pay ve 20,0 milyar dolar ihracat rakamı ile oturmaya mahsus ın aksam ve parçaları ikinci sırada ve %9,8 lik pay ve 12,2 milyar dolar ile ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer üçüncü sırada yer almaktadır. İthalat Ülkeler İtibariyle Dünya Mobilya İthalatı (Değer: Milyon ABD $) Sıra Ülke Adı 2007 2008 2009 2010 2010 Ülke Payları (%) 1 A.B.D. 35.589 33.133 25.454 32.555 25,9 2 Almanya 10.805 11.987 10.956 11.968 9,5 3 Fransa 8.109 8.981 7.497 8.180 6,5 4 İngiltere 9.299 8.867 6.528 7.194 5,7 5 Kanada 5.771 5.870 4.663 5.677 4,5 6 Japonya 4.582 4.803 4.154 4.700 3,7 7 İspanya 4.027 4.079 2.785 3.192 2,5 8 Hollanda 3.347 3.724 2.995 3.139 2,5 9 Belçika 3.610 3.864 3.089 2.991 2,4 10 İsviçre 2.899 3.173 2.772 2.920 2,3 11 İtalya 2.779 2.846 2.297 2.516 2,0 12 Avusturya 2.465 2.629 2.375 2.287 1,8 13 Avustralya 1.951 2.295 2.001 2.266 1,8 14 Rusya Federasyonu 1.496 2.069 1.500 2.049 1,6 15 İsveç 2.273 2.405 1.669 1.908 1,5 16 Norveç 1.855 2.036 1.625 1.714 1,4 17 Çin 1.082 1.195 1.264 1.698 1,3 18 Meksika 1.858 1.853 1.220 1.641 1,3 19 Güney Kore 1.441 1.388 1.056 1.394 1,1 20 Danimarka 1.620 1.715 1.301 1.384 1,1 21 Polonya 1.305 1.684 1.252 1.267 1,0 22 B.A.E. 1.046 1.394 1.298 1.227 1,0 23 Çek Cumhuriyeti 1.231 1.484 1.217 1.155 0,9 24 Suudi Arabistan 676 52 121 947 0,8 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 15

25 Portekiz 816 880 706 795 0,6 26 Singapur 625 721 620 762 0,6 27 Slovakya 886 773 645 748 0,6 28 Hong Kong 753 752 656 712 0,6 29 Türkiye 680 738 537 682 0,5 30 Yunanistan 895 1.012 744 601 0,5 Liste Toplamı 115.774 118.402 94.998 110.267 87,6 Genel Toplam 131.040 136.159 108.457 125.881 100,0 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap Dünya mobilya ithalatı yıllar itibariyle artış göstermiş olup, 2002 de 68,0 milyar dolardan 2010 da 125,8 milyar dolara yükselmiştir. İthalatta en büyük pay, ihracatta olduğu gibi AB ye aittir. Dünyanın en büyük mobilya ithalatçısı konumundaki ülke ise ABD dir. ABD 2010 da 32,6 milyar dolar değerindeki ithalatı ile tek başına, dünya mobilya ithalatının ¼ lük kısmını gerçekleştirmiştir. ABD den sonra en büyük ithalatçı ülke Almanya dır. 2010 da 12 milyar dolarlık ithalatı ile toplam dünya mobilya ithalatının %9,5 lik kısmını gerçekleştirmiştir. Diğer önemli ithalatçı ülkeler ise şöyledir: Fransa, İngiltere, Kanada, Japonya ve İspanya. Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa, İspanya ve Hollanda AB nin en büyük mobilya tüketicileridir. Söz konusu ülkeler nüfus yapısı itibariyle dışa açık, çok fazla seyahat eden, çok-kültürlü insanları ile de mobilya tüketiminde değişik kültürlerin özelliklerinden etkilenmektedir. Döşenmiş/kaplanmış oturma grupları (kanepe ve berjerler) ve mutfak mobilyası AB mobilya piyasasında en fazla talep edilen ürün gruplarıdır. Yatak odası, yemek odası ve diğer (salon mobilyası) AB mobilya tüketiminin yaklaşık %40 ını oluşturmaktadır. Gelecek yıllarda AB mobilya pazarındaki büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. Bununla birlikte geleneksel mobilyadan modern mobilyaya doğru olan yönelimin devam etmesi ve mobilya tasarım ve tarzındaki çeşitliliğin de artması öngörülmektedir. Ayrıca AB tüketim kalıbında öne çıkan bir diğer önemli husus da var olan mobilya gruplarına uyum sağlayabilen bağımsız mobilya parçalarının takım/set şeklinde mobilya alımlarına göre pazar paylarını artırıyor olmasıdır. Bu ürün grubunun tüketimdeki ve ithalattaki oranı yaklaşık %17 dir. Tüketici grubu açısından da 45 yaş üzeri, tek başına yaşayan kesimin modern mobilya tercihinde artış beklenmektedir. Mobilyada düşük kalitedüşük fiyat ve yüksek kalite-yüksek fiyat şeklinde oluşan ürün yapılanmasının da artacağı düşünülmektedir. AB ahşap mobilya piyasasındaki eğilimler, bu pazara girmeye çalışan ve kendine yeni bir pazar bölümü arayan firmaların yatak odası ve diğer ev mobilyası üzerinde yoğunlaşmaları gerektiği yönündedir. Kiraz, tik ve diğer koyu tonlu ahşaplar rağbet görmekle birlikte, tüketici tercihleri ahşap malzemede daha açık tonlara, kayın, akçaağaç ve huş ağacına kaymaktadır. Yeni eğilimler, nostalji ve sıcaklık veren tonlar ile modern mobilyada yerel unsurların öne çıktığı tasarımlardır. Lamine ve kaplamadan masif mobilyaya dönüş vardır. Mobilyaların çok amaçlı/fonksiyonlu, konforlu/rahat ve esnek olması önem kazanmaktadır. AB nin artan yaşlı nüfusu ile birlikte mobilyada ergonominin önemi artmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 16

Alt Ürünler İtibariyle Dünya Mobilya İthalatı (Değer: Milyon ABD $) GTİP No. Ürünler 2007 2008 2009 2010 940110 940120 940130 940140 940151 940159 940161 940169 940171 940179 Hava taşıtlarında kullanılan türde oturmaya mahsus Motorlu taşıtlarda kullanılan oturmaya mahsus Yüksekliği ayarlanabilen döner koltuksandalyeler Yatak haline getirilebilen oturma mobilyası (kamp ve bahçe için hariç) Hint kamışı/bambudan oturmaya mahsus Roten kamışı, sepetçi söğüdü vb. maddelerden oturmaya mahsus Ahşap iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer Ahşap iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus diğer Metal iskeletli içi doldurulmuş oturmaya mahsus diğer Metal iskeletli içi doldurulmamış oturmaya mahsus diğer 849 917 714 831 2.265 2.217 1.480 2.194 2.924 3.129 2.411 2.924 1.046 1.175 993 1.093 19 21 4 3 314 275 207 207 108 108 82 91 13.016 13.401 11.217 12.851 3.212 3.095 2.489 2.669 3.135 3.412 2.919 3.558 940180 Oturmaya mahsus diğer 4.231 4.718 4.022 4.717 940190 940210 940290 940310 Oturmaya mahsus ın aksam, parçaları Dişçi/berber koltukları vb. koltuklar ve aksam, parçaları Tıp, cerrahi, dişçilikte kullanılan mobilya, masa, karyola vb. Aksam/parçalar Yazıhanelerde kullanılan türde metal 2.195 2.589 2.220 2.801 22.358 21.796 16.499 21.875 398 435 344 370 2.113 2.600 2.408 2.769 940320 Diğer metal 2.613 2.842 1.902 2.060 940330 940340 940350 Yazıhanelerde kullanılan türde ahşap Mutfaklarda kullanılan türde ahşap Yatak odalarında kullanılan türden ahşap 10.475 11.330 8.881 10.372 3.784 3.880 2.590 2.733 4.994 5.119 4.042 4.034 940360 Diğer ahşap 9.148 9.075 7.672 8.606 940370 Plastik maddelerden diğer 23.797 24.578 19.838 21.898 940381 Hint kamışı/bambudan diğer 1.927 1.992 1.632 1.930 940389 Diğer maddelerden diğer 239 132 36 44 940390 Diğer a ait aksam, parçalar 335 325 210 198 940410 Somyalar 1.274 1.423 1.388 1.637 940421 Gözenekli kauçuk/plastikten yataklar 11.318 12.258 9.303 10.135 940429 Diğer maddelerden yataklar 549 579 476 553 Toplam 131.040 136.159 108.457 125.881 Kaynak: ITC-International Trade Center (Uluslararası Ticaret Merkezi)-Trademap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 17