AKTOB BÜLTEN OCAK 2014 / SAYI: 1 30 YIL 1984-2014 AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN İmtiyaz Sahibi AKTOB Adına Yusuf Hacısüleyman Yayın Kurulu Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu, Erol Karabulut Editör /Araştırma Erol Karabulut AKTOB Ar-ge AKTOB YÖNETİM KURULU Yusuf Hacısüleyman Erkan Yağcı Erdal Tontu Tolga Cömertoğlu Kaan Kaşif Kavaloğlu Ece Tonbul Kilit Aslı Ulukapı Yeliz Gül Ege Nihat Vural Adnan Soyaslan Mehmet Tümbül Zafer Alkaya Emir Demirci Selçuk Akıltopu Ahmet Çevik İLETİŞİM Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr info@aktob.org.tr İÇİNDEKİLER Türkiye 2013 ü % 9,5 Artışla Tamamladı 3 Ekonomi Bakanlığı, Prestijli Fuar Desteği uygulamasına başlıyor Akdeniz de Büyüme Şampiyonları: Türkiye Ve Yunanistan 3 Yeni Projelerle Sektöre 61 Bin Yeni Yatak Geliyor 4 Belgeli Konaklama Tesisi Sayısı 3 Bine Yaklaştı 4 İstihdam Artışının % 16 sı Turizmden Sağlandı 4 2013 te Otellerdeki Maliyetler % 10,3 Arttı 5 Konaklamada Ciro Artışı Maliyetlerin Gerisinde Kaldı 5 2013 te Dolar Ve Avro da Reel Getiri Oluştu 5 2013 te Yabancıların Kartlı Harcamaları % 17 Arttı 6 Türkiye Sağlık Turizmi nde Hedef Büyüttü 6 E-Vize Sistemine Geçiliyor 6 Yurtiçi Mal Ve Hizmet Üretiminde En Hızlı Büyüme Turizmde Yaşandı Enflasyon Maliyetler Makası 2008 den Sonra Hızla Açıldı Türkiye, İngiltere de Cazibesini Koruyor 8 Pound TL Karşısında Değerlendi 8 Almanlar 69 milyon seyahatte 64 milyar Avro harcadı 8 Antalya ya Gelen Yabancı Ziyaretçiler 9 Antalya da Büyümenin Kaynağı BDT Pazarları 9 3 7 7
BDT pazarlarından gelen hızlı büyümenin etkisinde Türkiye 2013 ü % 9,5 artışla tamamladı Türkiye turizmi, yabancı ziyaretçi sayısı bakımından 2013 yılını % 9,5 artışla 35 milyona yakın bir seviyede kapattı. Yurtdışında yaşayan ve ülkemize ziyarete gelen vatandaşlar da eklendiğinde, toplam ziyaretçi sayısında % 9 dolayında artış yakalanarak 39 milyon sınırına ulaşıldı. Turistik merkezlere gelen yabancı ziyaretçi sayısı bakımından ilk sırayı 11,1 milyon ile yine Antalya aldı. 2013 ü % 8 büyüme ile kapatan Antalya, İstanbul dan aktarmalı turistler ile vatandaş ziyaretçiler de dahil edildiğinde 12 milyon dolayında ziyaretçi ağırladı. Öte yandan, % 11 dolayında büyüme yakalayan İstanbul ise 2013 ü 10,5 milyon ziyaretçi ile tamamladı. Muğla ve İzmir bölgeleri de geçen yılı % 2 nin üzerinde artışla tamamladı. Yabancı ziyaretçi sayısı bakımından, Muğla 3 milyonu aşarken, İzmir de 1,5 milyona yaklaştı. Turistik Merkezlere Gelen Yabancı Ziyaretçi sayısı (Milyon Kişi) 2012 2013 Değişim Antalya 10.29 11.12 7,9 İstanbul 9.38 10.47 11,6 Muğla 3.00 3.07 2,3 İzmir 1.36 1.40 2,8 Türkiye 31.78 34.8 9,5 2013 yılını % 8 büyüme ile 12 milyona yakın bir ziyaretçi ile tamamlayan Antalya da, gelişmeyi yüksek oranda BDT pazarları sağladı. Öyle ki, büyümenin % 75 ini bu pazarlar sağlarken, Rusya gelişmede tek başına % 60 paya sahip oldu. 2013 yılında ilk sırayı % 21 artışla 3,3 milyona ulaşan Rusya pazarı aldı. Yüzde 1,7 gerileme yaşayan Alman pazarında ise ziyaretçi sayısı 2 milyon 884 binden 2 milyon 834 bine düştü. İstanbul, Gezi Parkı Eylemleri haftaları dışarıda bırakıldığında 2013 yılının tamamında büyüme gösterdi. 10,5 milyonu yakalayan İstanbul da gerçekleşen büyümenin % 30 una yakını, Körfez ve Arap ülkeleri ile komşu ülkelerden sağlandı. Avrupa pazarlarının % 26 pay aldığı büyümeye, BDT pazarlarının katkısı ise % 18 dolayında gerçekleşti. Bu 3 bölgenin toplam artıştaki payı da % 75 e yaklaştı. İzmir, 2013 te yakaladığı yükselişin % 35 ini Avrupa pazarlarından elde ederken, bunun % 18 ini tek başına İtalya sağladı. Diğer katkılar ise Belçika ve İsviçre den geldi. Bu dönemde, BDT pazarının büyümeye katkısı da % 30 dolayında gerçekleşti. Bu gelişimin en büyük kısmı ise Rusya, Belarus ve Ukrayna pazarlarında elde edildi. 2013 yılını % 2,3 artışla 3 milyonun biraz üzerinde ziyaretçi ile tamamlayan Muğla da ana pazar olan İngiltere gerilemeye devam ediyor. 2013 verilerine göre, Muğla da sağlanan artışın % 48 i BDT pazarlarından elde edilirken, Rusya tek başına büyümenin % 27 sini sağladı. Ukrayna ve Azerbaycan da gelişmeye % 17 dolayında katkı verdi. İldeki gelişmenin % 40 ını ise Avrupa pazarları sağladı. Bunun % 22 sini tek başına İsveç pazarı gerçekleştirdi. Bu yıl yeniden canlanan İsrail pazarının aldığı pay ise % 4 dolayında. Akdeniz de büyüme şampiyonları: Türkiye ve Yunanistan.. 2013 te Türkiye ve Yunanistan % 10 dolayında büyüdü. İspanya nın % 5, İtalya nın % 1 geliştiği geçen yıl Mısır % 12 dolayında geriledi. Ekonomi Bakanlığı, Prestijli Fuar Desteği uygulamasına başlıyor Şirketlere, fuar başına 15 bin Dolar'a kadar verilen destek, her yıl sektörlerin seçeceği bir fuar için 50 bin Dolar'a kadar çıkarılacak. Ayrıca 20 puanlık ilave destek sağlanan 15 hedef ülkeye, 2014 yılı için Singapur çıkarılarak Tayland eklenecek. Ekonomi Bakanlığı'na geçtiğimiz yıl 243 yurt dışı fuar için başvuru geldi ve toplam 165.6 milyon Dolar lık destek sağlandı. Ayrıca yurtdışına açılan bir firmaya; kira, tanıtım ve marka tescili konularında, 4 yıl boyunca destek veriliyor. 3
3, 4 ve 5 yıldızlı projelerin liderliğinde, Sektöre 61 Bin Yeni Yatak Geliyor Turizm sektörü 11 aylık dönemde; yeni yatırımlar için 3,7 milyar TL yatırım teşviği aldı. Sektör, 278 yeni proje ile 61 binden fazla yeni yatak yapacak. Faaliyete geçmesi beklenen 278 işletmede 15 bin dolayında kişiye iş imkanı da yaratılmış olacak. 11 ayda verilen teşviklerde, 59 ilde devam eden veya projelendirilen 278 yeni projede; 3 ve 4 yıldızlı oteller % 70 dolayındaki pay ile öne çıkarken, 5 yıldızlı oteller de teşviklerin % 14,7 sini oluşturdu. Onu % 12,5 ile butik ve özel belgeli tesisler izledi. 11 aylık dönemde alınan yatırım teşviklerinde ilk sıraları Antalya ve İstanbul aldı. Yapılacak olan yeni yatakların; % 26 sı Antalya, % 22 si de İstanbul da yer alacak. Öte yandan bu yatırımlara sağlanacak olan iş imkanlarının; % 27 si Antalya, % 21 i de İstanbul da olacak. Yeni projelerle yaratılacak yatak ve istihdamda illeri payı, & Yatak payı Yeni Yatırımların Tesislere Dağılımı, % Tesisler Pay,% 3* 35,8 4* 33,0 5* 14,7 BUTİK-ÖB 12,5 Diğer 3,9 İstihdam payı Antalya 26,0 27,2 İstanbul 22,1 21,2 Muğla 3,2 4,1 Aydın 2,7 4,9 İzmir 2,7 2,5 Hatay 2,7 2,5 Mersin 2,5 1,3 Balıkesir 2,5 2,8 Konya 2,2 2,2 Kayseri 2,1 2,3 İstihdam Artışının % 16 sı Turizmden sağlandı Turizmde sigortalı çalışan sayısı % 12 artışla 919 bine çıktı. SGK tarafından açıklanan verilere göre, turizm sektöründe sigortalı olarak çalışanların sayısı % 12 artarak 919 bin 302 kişiye yükseldi. Turizmde çalışan sigortalıların Türkiye içindeki payı da % 6,8 den % 7,3 e yükseldi. Türkiye genelinde 4a kapsamında çalışan sigortalıların sayısı da 12 milyondan 12,6 milyona yükseldi. 610 bin kişiyi aşan bu artışın % 16 sı turizm sektöründen sağlandı. Yüzde 16 lık bu payın, % 8 i yiyecek içecek hizmetlerinde, % 6 sı da konaklama kesiminde gerçekleşti. Eylül ayı verilerine göre; en fazla istihdam artışı % 12 ortalama ile konaklama, yiyecek içecek ve spor, eğlence, dinlence faaliyetleri alanlarında gerçekleşti. Belgeli konaklama tesisi sayısı 3 bine yaklaştı 2013 yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı ndan belgeli tesis sayısı 2972 adede ulaştı. Bu tesislerde bulunan yatak sayısı da 780 bin dolayına yükseldi. 2013 te tesis sayısı artışında ilk sıraları 5 yıldızlı oteller alırken, ülke genelinde Bakanlık tan belgeli 5 yıldızlı otel sayısı da 438 e yükseldi. Öte yandan 24 adet artan 4 yıldızlı otel sayısı 623 e, 39 adet artan 3 yıldızlı otel sayısı da 776 ya yükseldi. Geçen yıl, butik otel ve özel belgeli tesis sayısında da 23 adet artış gerçekleşti. Bu kategorideki tesis sayısı da 324 e çıktı. Termal tesislerin sayısı da 49 dan 58 e yükseldi. 2013 yılında tesis sayısı azalan sınıflar ise; 2 ve 1 yıldızlı oteller ile müstakil apart tesisler, motel ve pansiyonlar olarak sıralandı. 2013 yılında belgeli yatak sayısında 50 bin dolayında artış gerçekleşirken, bunun % 68 i 5 yıldızlı otellerden kaynaklandı. Arz artışından, 4 ve 3 yıldızlı oteller de % 37 pay aldı. termal oteller, arz artışının % 6 sını alırken, butik otellerle özel konaklama tesislerinin payı da % 3,7 oldu. 4
Enflasyonun % 7,4 olduğu 2013 yılında, Otellerdeki Maliyetler % 10,3 Arttı 2013 yılında ülke genelindeki fiyat artışı % 7,4 olurken, otellerde yaşanan maliyet yükselişleri ise % 10,3 oldu. AKTOB Araştırma Birimi tarafından hazırlanan verilere göre; 2013 yılında otellerin ana harcama gruplarındaki maliyet yükselişleri, ülke geneli enflasyonunun oldukça üzerinde gerçekleşti. Geçen yıl, en yüksek oranlı maliyet artışları; % 37 ile meyve ve sebzede, % 10 arlık ortalamalarla yiyecek, içecek ve enerjide ve % 17 ile temizlik malzemelerinde gerçekleşti. Diğer yandan, toplam masraflar içinde önemli payı olmayan birkaç birimde de maliyetlerin, enflasyonun gerisinde kaldığı görülüyor. Maliyet Sıra* Otellerde fiyat ve maliyet artışları, %** Gider Ana Grup / Alt grup Fiyat Artışı Ciro Artışı, Maliyetlerin Gerisinde Kaldı Maliyet Artışı 1 YİYECEK 10,57 9,07 2 İÇECEK 7,76 10,70 3 ENERJİ-YAKIT 4,80 10,29 4 MEYVE-SEBZE 33,48 37,73 5 ÇAY-ŞEKER VB 5,71 5,53 6 TEMİZLİK MLZ. 14,11 16,99 7 SÜT GRUBU 8,62 7,84 8 ET GRUBU 4,36 3,76 9 BAKLİYAT-UN 9,09 9,68 10 YAĞ GRUBU 2,18 2,33 *12 aylık ortalamalarla **Otellerin toplam harcamaları /tüketimleri içindeki ağırlığına göre Türkiye, 2013 yılını yabancı ziyaretçi açısından % 10 dolayında büyüme ile kapatıyor. Ancak özellikle konaklama kesiminde, diğer iktisadi göstergeler de ele alındığında, sağlanan ciro artışının, yükselen maliyetler ve artan ücret harcamalarının gerisinde kaldığı gözleniyor. Konaklama sektöründe, Ocak-Eylül arasındaki 9 aylık dönem verileri ele alındığında, cironun % 11,4 arttığı gözleniyor. Buna karşılık; satın alma maliyetlerinde % 11,65 dolayında, işçilik maliyetlerinde de % 13 civarında yükselişlerin olduğu da ortaya çıkıyor. Konaklama tesislerinin gelirleri açısından bakıldığında, Dolar ve Avro daki reel kazançlar ise; yalnızca bu yıl, uluslararası ve iç pazar eğilimlerinden kaynaklı olmak üzere, % 2,5-3 bandında seyrediyor. Konaklama sektörü göstergeleri* (Ocak-Eylül değişimleri %) - (2012/2013) Göstergeler Değişim Ciro (İndirimler, KDV, kampanyalar vb hariç) 11,4 Maliyetler-(Satın almalar)* 11,6 Brüt Ücret (İşverene maliyeti) 13,1 Enflasyon (TÜFE) 7,5 İstihdam seviyesi 3,2 Reel kur artışı, ortalama (Dolar,Avro) 2,5 Çalışılan ortalama saat 1,6 *TÜİK ve AKTOB verilerinden derlenmiştir. Dolar Ve Avro da Reel Getiri Oluştu 2012 de yatırımcısına reel olarak kaybettiren Dolar ve Avro, 2013 ün ikinci yarısından itibaren yaşanan yukarı yönlü sıçramalarla, pozitif reel getiri sundu. Geçen yıl itibariyle, TÜFE ile indirgenen reel artışlarda; Dolar yatırımcısı % 7-8 dolayında, Avro yatırımcısı ise % 12-13 dolayında kazandı. Dolar da yıllık nominal kazanç % 15-16 bandında gerçekleşti. Avro daki nominal yükseliş ise % 21-22 oldu. Reel Getiriler,% Yıl Dolar Avro 1997-4,2-16,3 1998-9,4-3,7 1999 1,6-12,1 2000-7,2-18,2 2001 26,8 26,4 2002-15,2-2,4 2003-24,3-9,1 2004-7,8-3,9 2005-10,14 2,95 2006-3,42 7,52 2007-24,07-16,23 2008 19,21 11,30 2009-8,38-1,81 2010-5,07-14,03 2011 11,23 10,78 2012-9,95-10,30 2013 7,97 12,72 5
Sınırda bandrol veya kaşeyle VİZE uygulaması 10 Nisan da sona eriyor E-vize sistemine GEÇİLİYOR 2013 te yabancıların kartlı harcamaları % 17 arttı Sınırda bandrol veya kaşeyle vize uygulaması 10 Nisan da sona eriyor Sınır kapılarımızda bandrol veya kaşeyle vize verilmesi 10 Nisan 2014 tarihinde kaldırılacak ve bu sebeple e-vize uygulaması daha da yaygınlaştırılacak. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun yürürlüğe gireceği 10 Nisan 2014 tarihinden sonra sınırda bandrol/kaşe vize uygulaması kaldırılıyor. Bu tarihten sonra, bandrol/kaşe vize yerine, sadece e-vize uygulaması geçerli olacak. Konu ile ilgili olarak İngiliz Seyahat Acenteşleri ve Turoperatörleri Briliği ABTA'dan da uyarı yapıldı. ABTA, seyahat camiasına ve tüketicilere, seyahat öncesinde, e-vize yaptırmaları konusunda hatırlatmada bulundu. Ülkemizi ziyaret edenlerin yaklaşık % 62'si vizesiz, % 32 de vizeyle giriş yapmakta. Vizeye tabi tutulan yaklaşık 12 milyon dolayında turistin yüzde 5 i büyükelçiliklerden veya başkonsolosluklardan vize alırken, geri kalan % 95 lik kesim de ülkemize varışlarında havaalanlarından bandrol veya kaşeyle vize alıyor. Türkiye Sağlık Turizmi nde hedef büyüttü Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, Türkiye'nin sağlık turizminde 2014 yılı itibariyle önümüzdeki 5 yıllık dilim ve ikinci 5 yıllık dilim şeklinde bir süreci planladıklarını söyledi. Türkiye'nin yakın coğrafyasında 1 milyarı aşkın bir nüfus olduğuna işaret eden Müezzinoğlu, "Rusya ve Türki Cumhuriyetler, Afrika ve Kuzey Afrika, Ortadoğu, onun dışında Avrupa için Türkiye artık sağlıkta önemli bir merkez" dedi. Göz gibi belirli alanlar için de Avrupa'dan Almanya'dan Hollanda'dan sağlık turisti geldiğine dikkati çeken Müezzinoğlu, İran ve Irak'tan da ciddi düzeyde turist geldiğini söyledi. Müezzinoğlu, "Ama en öndeki ülke Rusya ve Türki Cumhuriyetleri, şu anda yaklaşık 2,5 milyar dolarlık bir gelir var, biz 2014'te bunu 5 milyar Dolar'ın üzerine çıkarmayı hedefliyoruz. Biz şimdi Eğitim Araştırma hastanelerimizin bazılarının bu anlamda stratejik alanlar olarak kurguluyoruz" şeklinde konuştu. 2013 yılında Türkiye'ye gelen yabancıların kartlı harcamaları % 17 artışla 2 milyar 620 milyon Avro oldu. Harcamaların yaklaşık % 90'ı tüketici harcamalarından oluştu. Yüzde 10'luk kısmı da ticari kartlar ile gerçekleşti. Visa Europe Türkiye verilerine göre 2012 de kartlı harcamalarda birinci sırada İngilizler yer alırken 2013 te liderliğe Amerikalı lar yerleşti. Ruslar ise 2013 yılında Türkiye'de en çok kartlı harcama yapan 2 inci ülke oldu. Türkiye'de yabancı Visa kartlarıyla harcamalarda ilk beşi oluşturan ABD, Rusya, İngiltere, Almanya ve Fransa vatandaşlarının harcamaları, Türkiye'de yabancı kartlarla yapılan harcamaların % 45 ini oluşturdu. Sektörlere göre dağılıma bakıldığında ise harcamaların ağırlıklı olarak otel, havayolu, seyahat ve eğlence sektörlerinde gerçekleştiği dikkat çekti. Perakendede ise kuyumculuk, gümrüksüz (duty free) mağazalar, deri ve halı ile küçük hediyelik mağazalar ön sıralarda yer aldı. 6
Enflasyon maliyetler makası, 2008 DEN SONRA HIZLA AÇILDI Yurtiçi Mal Ve Hizmet Üretiminde En Hızlı Büyüme Turizmde Türkiye genelinde, son 10 yılda, enflasyonda belirgin bir düşüş yaşandı. Ancak, otellerdeki toplam satın alma maliyetleri enflasyonun üzerinde bir eğilim gösterdi. Bu eğilim özellikle 2008 den sonra belirginleşti. 2008 yılına kadar iç pazarda, her yıl ortalama % 7 dolayında artan dana eti fiyatları, 2008-2010 aralığında % 20 ortalama ile büyüdü. Artan ithalat ile birlikte son 2-3 yılda ise fiyat artışları % dolayına çekilebildi. Yurtiçinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değeri olan Gayrisafi Yurtiçi Hasıla nın (GSYİH) 9 aylık verileri açıklandı. Otellerin esas maliyet kalemlerinden biri olan dana etinin 10 yıllık iç Pazar ortalama fiyatları ele alındığında görülüyor ki, 2008 den önce ülke geneli fiyat artışlarına yakın (hatta altında kalan) bir yükseliş gösteren dana eti fiyatları, 2009-2013 döneminde enflasyonun ötesinde gerçekleşti. İç pazar perakende birim fiyatlar, TL Otellerdeki et grubu ürünlerinin 2003-2013 döneminde iç pazar ortalama fiyatları % 124 artarken, bu grubun otellerdeki TL maliyetler ise % 120 yükseliş gösterdi. Et grubunun otellerin maliyetleri içinde % 25 lik payı dikkate alındığında, maliyet yükselişinin TL bazında oldukça yüksek olduğu söylenebilir. Ürünler 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Dana Eti 10,9 11,2 12,1 13,7 14,3 16,2 20,4 24,7 24,3 24,0 26,0 Sucuk 19,1 20,6 21,9 24,2 23,5 25,7 29,0 34,2 34,1 36,5 39,4 Salam 17,8 19,0 19,6 20,1 18,9 20,5 23,1 27,4 28,1 28,6 31,1 Sosis 16,6 17,6 18,4 20,0 18,6 20,1 21,1 24,0 26,6 29,4 30,2 Balık 6,0 6,6 7,2 7,7 7,3 8,0 9,3 10,4 11,5 11,2 13,9 Tavuk Eti 2,9 2,8 2,8 3,3 3,3 4,1 5,7 5,0 5,7 6,4 6,5 Yumurta 0,11 0,14 0,11 0,19 0,21 0,25 0,25 0,21 0,30 0,31 0,36 Dana eti fiyatları ve enflasyon (2003=100) Dana Eti TÜFE Buna göre; 9 aylık dönemde, yurtiçinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değeri % 4 artarken, turizm sektöründe görülen büyüme % 10,5 oldu. Türkiye GSYİH sı, bu dönemde 584 milyar Dolar dan 620 milyar Dolar a yükselirken, turizmde üretim değeri de 14 milyar Dolar dan 16,2 milyar a çıktı. Turizmin, Türkiye üretimindeki payı da % 2 den % 2,5 e yaklaştı. Sektörler itibariyle gelişme hızı ele alındığında, turizmin % 10,5 gelişme ile en yüksek oranı yakaladığı ortaya çıkıyor. Turizmi, % 8,7 ile Mali aracı kuruluşların faaliyetleri, % 7,4 ile inşaat izledi. 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 Yumurta fiyatları ve enflasyon (2003=100) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Yumurta TÜFE En Hızlı Büyüyen Sektörler Sektörler Büyüme Hızı, % Turizm 10,5 Mali kuruluşlar 8,7 İnşaat 7,4 Gayrimenkul 6,5 Balıkçılık 5,7 GSYIH 4,0 7
Pound, TL karşısında değerlenirken, TÜRKİYE İngİlİzler İçİn cazibesini koruyor Post Office tarafından yapılan Holiday Money Report çalışmasına göre; Pound un yeniden değer kazanması ile birlikte, dünya genelindeki pek çok tatil destinasyonunda yapılacak seyahat harcamaları % 32 dolayında gerileyecek. Türkiye de harcama yapacak tatilciler ise % 22 daha az ödeyecek. Çalışmaya göre 44 destinasyonun % 70 inde tüketim malzemelerinin fiyatları geriledi. Pound un, Avro karşısında halen zayıf olmasına rağmen, fiyatların % 18 gerilediği, Portekiz in Algarve bölgesi Avrupa nın en ucuzu oldu. G.Kıbrıs ta Paphos, Yunanistan da Korfu ve İtalya da Sorrento da İngilizler için ekonomik destinasyonlar olarak öne çıkıyor. Öte yandan İspanya, Avrupa içinde % 22 artışla fiyatların yükseldiği tek ülke oldu. İtalya ise hala en pahalı ülke konumunda. Hesaplara göre; Türkiye de harcama yapacak tatilciler, % 22 daha az ödeyecek. Mısır ise % 29 daha pahalı olacak. Bulgaristan ın kıyıları ise en ucuz 5 destinasyon içine girerken TL nin değer kaybıona bağlı olarak Türkiye nin cazibesi artıyor. Marmaris, Algevre den sonra en büyük fiyat gerilemesinin olduğu bölge oldu. Türkiye de tüketim maliyeti, (Pound) /Marmaris Tüketim Malları 2013 Sezon başı 2014 Sezon başı Kahve(fincan) 1,92 1,51 Bira (şişe) 2,68 2,41 Kola (kutu) 1,92 1,51 Şarap (şişe) 3,83 3,02 Su (1,5 Lt) 0,77 0,75 Güneş kremi (15 faktör) 5,75 6,03 Sigara (paket) 3,45 3,02 Yemek (3 öğün-2 yetişkin-şarap dahil) 32,57 22,62 Toplam maliyet 52,89 40,87 Bazı destinasyonlarda toplam maliyetler (Pound) Destinasyonlar 2013 2014 Değişim İTALYA-Sorrento 87,06 80,89-7,1 MISIR-Sharm el Sheikh 56,02 72,42 29,3 YUNANİSTAN-Korfu 57,5 48,37-15,9 TÜRKİYE-Marmaris 52,89 40,87-22,7 İSPANYA-Cota del Sol 36,14 39,14 8,3 BULGARİSTAN-Suny Beach 45,1 38,46-14,7 PORTEKİZ-Algevre 45,54 35,37-22,3 Almanlar, 69 milyon seyahatte 64 milyar Avro harcadı FUR un hazırladığı Reiseanalyse (RA) raporuna göre 2014 te tatil yapma eğilimi artacak. Almanların % 75'inden fazlası bu yıl tatil planı yapıyor. 2013'te tatil yapan Almanlar, 69 milyon seyahat gerçekleştiriken, 64 milyar Avro harcama yaptı. Almanların gerçekleştirdiği seyahatlerin sayısı geçen yıl 69 milyon olurken 2012 seviyesi ile paralel bir eğilim oluştu. Diğer yandan, 2012 nin tersine 2013 te Avrupa içinde yapılan seyahatler arttı. 2013 te tatil yapan Almanların % 29 u memnun, % 69 u ise çok memnun oldu. Raporuna göre; Almanların % 25 i bu yıl daha çok seyahat edecek. Yüzde 17 si 2013 e göre daha az seyahat yapacak. Tatilcilerin % 30'u bu yıl seyahat için daha fazla para harcayacak. Yüzde 18 i ise daha az para harcayacak. Almanların % 34 ü ekonomik durumun kötüleşeceğini belirtti. Yüzde 20 si ise ekonomide iyileşme bekliyor. Tatilcilerin % 21 i kişisel ekonomik durumunun daha kötü olacağını, % 26 sı ise iyiye gideceğini söyledi. Öte yandan tatile çıkma istekliliği ise % 53'e çıktı. Yüzde 20 lik bir kesimin tatile çıkmak için zaman ya da parası yok. Almanların yüzde 36 sı ise 2014 te kesinlikle tatil seyahatine çıkacak. 8
Antalya ya gelen yabancı ziyaretçiler 2012 2013 Değişim RUSYA 2.761.145 3.338.166 20,9 ALMANYA 2.884.277 2.834.413-1,7 HOLLANDA 528.612 547.370 3,5 İNGİLTERE 408.960 443.851 8,5 UKRAYNA 326.985 384.778 17,7 İSVEÇ 348.096 380.540 9,3 NORVEÇ 300.432 300.872 0,1 BELÇİKA 238.848 267.941 12,2 KAZAKİSTAN 224.296 260.408 16,1 AVUSTURYA 232.652 230.008-1,1 FRANSA 252.219 222.145-11,9 DANİMARKA 202.270 217.734 7,6 POLONYA 213.544 206.484-3,3 İSVİÇRE 159.395 168.103 5,5 ÇEK CUM. 157.992 147.265-6,8 FİNLANDİYA 117.818 133.365 13,2 BELARUS 80.242 125.837 56,8 SLOVAKYA 97.490 99.538 2,1 İSRAİL 27.335 80.092 193,0 ROMANYA 83.085 78.038-6,1 LİTVANYA 41.258 55.214 33,8 MOLDOVA 45.949 47.072 2,4 MACARİSTAN 42.738 40.863-4,4 SIRBİSTAN 39.887 39.954 0,2 İTALYA 40.048 39.088-2,4 İRAN 70.400 36.902-47,6 ESTONYA 26.591 35.881 34,9 LETONYA 27.400 32.087 17,1 KOSOVA 22.593 23.850 5,6 AZERBEYCAN 20.126 23.486 16,7 BOSNA - HERSEK 15.714 16.966 8,0 KUZEY K.T.C. 14.495 16.459 13,5 ABD 16.747 15.619-6,7 FİLİPİNLER 15.762 14.752-6,4 SLOVENYA 18.464 13.875-24,9 ARNAVUTLUK 15.446 13.568-12,2 BULGARİSTAN 14.532 11.955-17,7 MAKEDONYA 11.468 11.794 2,8 ÜRDÜN 10.132 10.425 2,9 ÖZBEKİSTAN 7.882 10.059 27,6 DİĞER 136.041 145.693 7,1 TOPLAM 10.299.366 11.122.510 8,0 * Antalya, İstanbul aktarmalı yolcularla birlikte 11 milyoın 652 bin yabancı ziyaretçi ağırladı. Antalya da büyümenin kaynağı BDT pazarları 2013 yılını % 8 büyüme ile 12 milyona yakın bir ziyaretçi ile tamamlayan Antalya da, gelişmeyi yüksek oranda BDT pazarları sağladı. Öyle ki, büyümenin % 75 ini bu pazarlar sağlarken, Rusya gelişmede tek başına % 60 paya sahip oldu. 2013 yılında ilk sırayı % 21 artışla 3,3 milyona ulaşan Rusya pazarı aldı. Yüzde 1,7 gerileme yaşayan Alman pazarında ise ziyaretçi sayısı 2 milyon 884 binden 2 milyon 834 bine düştü. Antalya, Rusya nın ardından en güçlü büyümeyi % 17,7 ile Ukrayna da yaşarken, Kazakistan, Beyaz Rusya, Belçika ve Finlandiya gibi bazı pazarlarda da çift haneli büyümeler elde etti. 2013 te yeniden toparlanan İsrail den gelenlerin sayısı da 2 kar atış gösterdi. Antalya, alman pazarının yanında; Avusturya, Fransa, Polonya, Çek, Romanya, Macaristan ve İran pazarlarında da gerileme yaşadı. 9
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN 30 YIL 1984-2014 A K T O B AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLER VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT