DERİ VE DERİ MAMULLERİ SANAYİ

DERİ VE DERİ MAMULLERİ SANAYİ SITC No: 211-Deri kösele ve kırpıntıları, 61-Hazır deriler postlar ve mamulleri, 831-Deri seyahat ve el çantaları, 8481-Deri köseleden giyim eşyası ve aksesuarları, 851-Deri Ayakkabılar. G.T.İ.P. No: 41-Ham ve işlenmiş deri, 42-Deri eşya, 43-Postlar kürkler, 6403-Yüzü deri tabanı kauçuk sunii vb. kösele ayakkabı. ÜRETİM Deri sektörü, 1970 lerden beri Türk ekonomisinde giderek artan önemde bir rol oynamıştır. Özellikle son 15-20 yılda, sektör hızla gelişmesini sürdürmüş ve yurtiçi geniş ham deri kaynaklarının yanı sıra, önemli ölçüde ithal ham madde kaynaklarını da kullanarak yüksek tutarda deri ürünleri ihracatı gerçekleştirilmiştir. 1990 lı yıllarda ihracatın gelişmesindeki en büyük etken, Rusya Federasyonu ve Doğu Avrupa ülkelerine gerçekleştirilen ihracattaki artış ve bu ülkelerden gelen turistlere yönelik satışlar olmuştur. 90 lı yıllarda gerek yurtiçi gerek yurtdışı deri ve deri ürünleri talebindeki yüksek oranlı artışlar sayesinde, deri sektöründe büyük yatırımlar gerçekleştirilmiş, üretim kapasitesi önemli oranda artmıştır. 1998 yılında yaşanan Rusya krizi sonrasında, üretiminin yaklaşık yarısını bu pazara ihraç eden sektörde, tek pazara bağımlılık nedeniyle ciddi bir sarsıntı meydana gelmiştir. Bu kriz sonrasında sektördeki firmaların bir kısmı kapanmış veya kapanma noktasına gelmiştir. 1998 Rusya krizi sonucu azalan üretim, 2000 li yıllarda, sektörün alternatif pazarlara yönelmesi ve yurt içi talebin canlanmasının etkisiyle artmıştır. Ancak, 2001 yılında ülkemizde ortaya çıkan mali kriz sonucunda sektörün ihracatı artmasına rağmen, iç talebin daralmasıyla üretimde gerileme yaşanmıştır. Uygulanan ekonomik programın 2002 yılı başından itibaren olumlu etkileri gözlenmiş olsa da, deri üretimi 2003 den bu yana azalmaktadır. 2008 ve 2009 yıllarında küresel ekonomik krizin sektör üzerinde olumsuz etkileri görülmüştür. Ancak 2010 yılından itibaren sektör ihracatı yeniden ivme kazamış ve 2013 yılını 1,63 milyar dolarlık kayıtlı ihracat ile tamamlamıştır. Türk deri sanayi halen üretim değeri açısından ülkemizin sürükleyici sektörlerinden biri olup, sahip olduğu deneyim, rekabet gücü ve yüksek üretim kapasitesi ile sektör dünya devleri ile yarışmaktadır. Ayrıca, Türk deri sektörü teknolojik açıdan da gelişmiş, teknik bilgi ve donanım ihraç edebilecek düzeye erişmiştir. Türk deri sektörü üretimi; altyapısı, teknolojisi ve ihracata yönelik performansı dikkate alındığında belirli bir rekabet gücüne sahiptir. Ancak deri sektörünün temel girdisi olan ham derinin ülke içi üretiminin yeterli ve standart olmaması nedeniyle, ham ve yarı işlenmiş deri talebi ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Hammadde ihtiyacının büyük kısmını ithalat yoluyla karşılayan ve bunu katma değeri yüksek ürünler haline getirerek büyük bir kısmını bavul ticaretiyle kuzey ülkelerine ihraç eden deri sanayi, bu ticaretin giderek azalması ile kayıtlı ihracata ağırlık vermeye başlamıştır. Günümüzde deri işleme sanayi, İstanbul-Tuzla, İzmir-Menemen, Tekirdağ-Çorlu, Uşak, Bursa, Balıkesir-Gönen, Bolu-Gerede, Isparta, Hatay, Manisa-Kula da yoğunlaşmış bulunmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu nun 2013 yılı için açıkladığı verilere göre, deri ve deri mamulleri sektöründe irili ufaklı 6887 adet firma bulunmaktadır ve 65.813 çalışan istihdam edilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 1

Deri ve Çevre Avrupa da yayılan çevre baskısı nedeniyle Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkeler tabakhane işlentisinden kaçarken, Türkiye bir yandan bu boşluğu doldurmuş, bir yandan da yoğun bir çevre baskısı ile karşılaşmıştır. Türk deri sektörü çevreye duyarlı üretim tekniklerinin adapte edilmesi konusunda 90 lı yılların başından itibaren çalışmalarını yoğunlaştırmıştır. Bu çerçevede, çevresel konuların önemli olduğundan hareket eden deri sanayi, Çevre Bakanlığı ile 1994 yılında bir Çevre Protokolü imzalamıştır. Söz konusu protokol ile sektörde faaliyette bulunan işletmelerin en geç 1998 yılı sonuna kadar ya arıtma sistemine sahip herhangi bir organize sanayii bölgesinde yer almaları ya da kendi arıtma sistemlerini kurmalarını benimsenmiştir. Sektörün çevreye uyum çabaları sonucunda bugün üretilen malların % 70 i çevreye duyarlı yöntemlerle üretilmektedir. TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ İhracat Deri ve deri mamulleri sektörü ihracatı 2013 yılında % 17 oranında artarak 1,63 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Sektörün en önemli ihraç kalemini %44,5 lik pay ile ayakkabılar oluşturmaktadır. Deri eşya, postlar ve kürkler ile ham ve işlenmiş deri ürünlerinin ihracatımızdaki payları sırasıyla % 25,9, %17,4 ve %12,2 dir. Deri ve Deri Mamulleri Sanayi İhracatı (Milyon ABD $) Ürün 2009 2010 2011 2012 2013 41 Ham ve İşlenmiş Deri 93,63 115,73 138,61 161,32 198,69 42 Deri Eşya 349,51 370,85 419,90 410,37 421,32 43 Postlar Kürkler 104,88 174,59 261,90 273,94 283,02 64 Ayakkabı 289,47 395,62 441,25 545,92 723,28 Toplam 837,49 1.056,79 1.261,65 1.391,55 1.626,30 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi 2013 yılı deri ve deri mamulleri ihracatımızda en büyük pay %16,74 ile Rusya nındır. Rusya yı sırasıyla İtalya (% 8,10), Irak (% 6,99), Almanya (% 6,72) ve Çin (% 4,98) izlemektedir. Deri ve deri mamulleri ihracatımızda en büyük alt sektör 723,28 milyon dolar ve % 44,5 pay ile ayakkabı sektörüdür. Ayakkabı sektörü ülkemizin ihracat ve istihdam imkânları yüksek sektörlerinden biridir. Gerçekleştirilen ayakkabı ihracatındaki en önemli kalem deri ayakkabılardır. Deri ayakkabı ihracatı 2013 yılında bir önceki yıla göre %22,42 oranında artarak 308,36 milyon dolar olmuştur. Deri ayakkabı sektörünün en önemli ihraç pazarı %29,78 payla Rusya dır. Diğer önemli pazarlar Irak, İngiltere, Ukrayna ve Suudi Arabistan dır. Ayakkabı sektörünün özellikle İspanya, Portekiz gibi Avrupalı üreticilerle rekabet edebilecek büyük bir arz potansiyeli vardır. Ancak bu potansiyel dünyada bilinmemektedir. Söz konusu ülkelerle rekabet etmemiz için sektörün tanıtım faaliyetlerinin sürdürülmesi gerekmektedir. Türkiye ayakkabı sektöründe son yıllarda, dar gelirli gruba hitap eden ve deriden mamul olmayan düşük kaliteli üretime yönelme söz konusudur. Özellikle, Doğu Bloku ülkelerindeki değişimler sonucunda, Rusya Federasyonu ve BDT ülkelerinden gelen alıcılar, düşük maliyetli ayakkabıları aldıklarından bu türe yönelik üretimde yoğunlaşılmıştır. Ancak, Rus turistlerin alımlarının zamanla İtalya gibi pahalı ama kaliteli ayakkabı üreten pazarlara doğru kaydığı görülmektedir. Bu nedenle, üreticilerimiz yüksek kaliteli üretime de ağırlık vermeye başlamıştır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 2

Deri Ayakkabı İhracatında İlk 10 Ülke (Milyon ABD $) (GTİP: 6403) Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Rusya Fed. 37,10 65,59 59,41 77,98 91,84 Irak 9,49 11,37 12,22 16,36 23,26 İngiltere 11,17 10,40 10,63 13,89 19,94 Ukrayna 0,74 1,14 1,56 4,10 17,55 Suudi Arabistan 4,27 5,51 7,08 13,22 14,54 İtalya 4,18 6,40 6,53 6,44 11,14 Almanya 5,30 7,85 7,89 8,38 8,76 Kazakistan 1,23 3,83 3,83 7,51 8,74 Hollanda 10,28 9,15 6,58 6,46 8,02 Kirgizistan 1,74 1,31 3,39 3,85 6,25 Diğer 62,10 72,62 80,90 93,69 98,32 Genel Toplam 147,59 195,16 200,01 251,89 308,36 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Deri giyim eşyası en önemli alt sektörlerdendir. Sektörün ihracatı 2008 yılında en yüksek seviye olan 300,51 milyon dolara yükselmiş, sonrasında da kriz yılı olan 2009 yılında %24,0 oranında azalarak 228,38 milyon dolara düşmüştür. 2010 ve 2011 yıllarında da ihracat sırasıyla 220,81 ve 222,74 milyon dolarla sabit seyrini sürdürmüştür. 2012 yılında %9,94 lük daralma ile 200,60 milyon dolara gerileyen sektör ihracatı, 2013 yılında %8,64 lük artışla 217,93 milyon dolara yükselmiş olsa da, 2008 yılı seviyesinin gerisinde kalmıştır. Deri giyim eşyası ihracatımızda en büyük pay % 19,01 ile Almanya nındır. Almanya yı Fransa, Rusya, İtalya ve ABD takip etmektedir. Deri Giyim Eşyası İhracatında İlk 10 Ülke (dolar) (Milyon ABD $) (GTİP:4203) Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Almanya 44,21 42,65 43,05 35,68 41,44 Fransa 21,50 25,30 24,75 21,11 29,65 Rusya Federasyonu 22,79 29,02 35,55 34,26 29,07 İtalya 20,17 23,19 20,64 15,18 13,39 A.B.D. 6,13 5,50 4,65 9,05 12,29 İngiltere 10,09 12,15 6,17 4,64 11,17 B.A.E. 0,92 1,63 2,06 3,95 7,26 Avusturya 4,56 5,12 7,13 7,25 6,61 İsveç 0,79 1,05 2,77 4,13 6,21 Danimarka 12,79 11,54 13,36 7,70 5,72 Diğer 84,43 63,67 62,62 57,64 55,12 Genel Toplam 228,38 220,81 222,74 200,60 217,93 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Deri ve deri mamulleri ihracatımızın alt sektörlerinden olan deri ve köseleden seyahat eşyası ihracatı, 2011 yılında % 32,71 oranında artarak 186,31 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Sektörde en önemli ihraç pazarları Rusya, Irak, İngiltere, Ukrayna ve Suudi Arabistan dır. Ülkemizdeki başlıca saraciye üretim merkezleri İstanbul'un Eminönü ilçesinde bulunan Mercan, Gedikpaşa ve Laleli'dir. Bu bölgeler aynı zamanda önemli toptan satış merkezleridir. Deri eşya ve çanta sektörünün toptan ve perakende satış merkezi olarak kimlik kazanan Mercan ve Laleli-Beyazıt da çok sayıda fabrika satış mağazaları ve küçük mağazalar bulunmaktadır. Saraciye sektörü iç pazar talebini önemli ölçüde karşılamış, dış pazarlardaki payını da belli düzeylere getirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 3

Deri Kösele vb. den Seyahat Eşyası İhracatında İlk 10 Ülke (Milyon ABD $) (GTİP: 4202) Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Rusya Federasyonu 36,08 53,44 70,64 60,84 63,53 Irak 7,88 19,57 36,64 35,42 28,92 İngiltere 12,03 13,60 14,48 17,31 17,59 Ukrayna 4,20 6,46 12,21 15,96 9,57 Suudi Arabistan 5,46 5,04 5,68 6,31 6,67 İtalya 1,12 1,11 1,51 3,17 5,89 Almanya 2,17 2,48 2,28 7,05 5,77 Kazakistan 4,65 5,05 6,07 7,39 5,36 Hollanda 0,82 1,53 2,16 4,08 4,37 Kirgizistan 0,57 1,06 2,48 4,50 4,33 Diğer 35,87 31,06 32,18 35,05 38,94 Genel Toplam 110,86 140,39 186,31 197,10 190,94 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi Ülkemizin deri ve deri mamulleri sektörü, standart ham deri üretiminin yetersizliği sebebiyle ithalata bağımlı konumda ve ham deri fiyatlarından etklilenir durumdadır. Ham ve işlenmiş deri ihracatı ise, bu duruma paralel bir şekilde, 198,69 milyon dolar ile sektör ihracatından en düşük payı almaktadır (%12,22). Ham ve İşlenmiş Deri İhracatında ilk 10 Ülke (Milyon ABD $) (GTİP:41) Ülke 2009 2010 2011 2012 2013 Hong Kong 14,60 19,30 22,20 31,12 40,01 Çin 13,01 18,35 28,38 25,15 32,15 Ukrayna 2,49 3,43 8,69 17,41 24,10 Rusya Federasyonu 3,59 4,12 8,05 16,16 15,16 İtalya 3,32 5,40 5,43 10,41 13,65 Menemen Serbest B 8,68 4,39 5,15 4,10 7,93 Güney Kore 2,94 2,79 2,97 3,73 7,32 A.B.D. 1,77 2,66 3,68 4,92 6,63 Almanya 4,32 5,17 5,71 5,70 6,62 Bulgaristan 2,11 3,81 4,14 4,64 6,41 Diğer 36,81 46,32 44,21 37,97 38,71 Genel Toplam 93,63 115,73 138,61 161,32 198,69 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi İthalat Deri ve deri mamulleri sektöründe 2013 yılında 2,34 milyar dolar tutarında ithalat gerçekleştirilmiştir. İthalatın en önemli kısmını ayakkabılar oluşturmakta olup, bu ürün grubu toplam ithalatın % 42,47 sine karşılık gelmektedir. Ham ve işlenmiş deri ithalatı ise yıldan yıla artmaktadır. Ham ve işlenmiş deri ithalatının deri ve deri mamulleri sanayi ithalatımızdaki payı % 29,15 olup, 2012 yılına nazaran ithalatta (%0,45) oranında bir daralma söz konusudur. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 4

Deri ve Deri Mamulleri Sanayi İthalatı (Milyon ABD $) Ürünler 2009 2010 2011 2012 2013 41 Ham ve İşlenmiş Deri 296,79 473,30 722,18 684,59 681,49 42 Deri Eşya 366,09 408,84 479,33 484,43 547,52 43 Postlar Kürkler 51,47 81,91 105,35 108,81 115,78 64 Ayakkabı 539,47 659,67 871,46 863,68 992,95 Toplam 1.253,82 1.623,72 2.178,32 2.141,52 2.337,74 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi DÜNYA TİCARETİ Emek yoğun bir sanayi olan deri ve deri mamulleri sektöründe, emek maliyetlerinin yüksekliği ve çevre kirliliği gibi nedenlerin yanında kaynaklarını daha yüksek gelir sağlayan teknoloji ve bilgi yoğun sektörlere tahsis eden gelişmiş ülkeler, lider oldukları bu sektörü 1980 li yıllarda terk etmeye başlamışlardır. Ham deri işlemeciliği az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere doğru kaymıştır. Sovyetler Birliği nin ve Doğu Bloğu nun dağılması ve serbest piyasa ekonomisinin önem kazanarak yaygınlaşması, deri ticaret ve sanayinde de dengelerin değişmesine neden olmuştur. Daha önce Avrupa da olan deri üretiminin merkezi giderek doğuya kaymıştır. Bugün dünya deri üretiminin ağırlık noktası Asya dır. Emek yoğun bir niteliğe sahip bulunan deri sanayinin Asya ya ve göreceli olarak Kıta Amerika sına kaymasının üç ana nedeni bulunmaktadır. -Artan üretim ve işçilik maliyetleri -Gelişmiş ülkelerin düşük maliyetli mamul deri ithalatını artırmaları -Giderek sıklaşan çevre koruma önlemleri nedeniyle ortaya çıkan yüksek maliyetler Deri sanayi üretimi Asya ya kayarken, dünya deri ticaretini etkileyen bir diğer sonuç da, bu ülkelerde nüfus artış hızının dünya ortalamasının üzerinde olması, deri eşyaya yönelik tüketim eğilimi ve dolayısıyla harcamaların artış göstermesidir. Diğer bir gelişme ise Çin in dünyanın en büyük deri üreticilerinden biri konumuna gelmesidir. Çin de yabancı sermayeli teşebbüsler deri üretimini sürekli artırmaktadırlar. Bu ülkede kaliteli deri üretimi de hızla artmaktadır. Sektörde giderek önem kazanan Pakistan, Hindistan, Brezilya, Arjantin, Meksika gibi ülkelerin avantajı ham deri bolluğu, ucuz iş gücü, büyük bir iç pazarın varlığı ve geleneksel olarak sanayinin bilinmesidir. Güney Kore, Tayland, Tayvan gibi ülkelerde düşük iş gücü maliyetinin yanı sıra sanayiye sağlanan teşviklerle sektörde büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Bu gruptaki ülkeler sektörün gelişmekte olan ülkelere doğru ilk nesil göçünden yeterli hızda yararlanmış olup, Asya kıtasını dünyanın en büyük üretim merkezi haline getirmişlerdir. İleriki yıllarda Almanya da deri üretimin gerilemeye devam edeceği, ithalatın artarak süreceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle, bu büyük ve önemli pazarda payımızı kalıcı kılarak, istikrarlı bir şekilde artırmak sektörümüz açısından büyük önem arz etmektedir. Ayrıca ülkemizde potansiyeli olan ancak bazı teşebbüslere rağmen, bir türlü gelişemeyen kürk hayvancılığının, kürk işleme teknolojisinin ve kürk hazır giyiminin geliştirilmesi konusunda Almanya ile sıkı bir iş birliğine gidilmesinde fayda olduğu düşünülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 5

İngiltere de sektör üretiminin, özellikle nihai tüketime yönelik ürünlerdeki üretimin gerilemeye devam etmesi beklenmektedir. Bu durumda yurt içi talebin gittikçe artan oranda ithalat ile karşılanması gerekecektir. Bu çerçevede, ülkemizin karşısına İngiltere de daha geniş pazar fırsatlarının çıkacağı düşünülmekte ve bu fırsatların iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Sovyetler Birliği nin dağılması sonrası coğrafi yakınlık nedeniyle Rusya nın deri ürünleri talebi ilk etapta Türkiye den karşılanmıştır. 1990 lı yılların başında bu ülke ile yaptığımız gerek bavul ticaretimiz gerek ihracatımız sektörümüze önemli katkılar sağlamıştır. Bu dönemde, Rusya nın her tür ürüne olan yüksek talebi nedeniyle bu ülkeye kalitesiz, asgari standartları bile sağlamayan ürünler de satılmış; bu nedenle Türk malı imajı zedelenmiştir. Sonuç olarak, 1997 yılında bavul ticareti azalmaya yüz tutmuş ve 1998 yılındaki Rusya krizinden sonra da iyice gerileme eğilimine girmiştir. Son yıllarda Rus alıcıların daha uygun fiyat teklif eden Çin e büyük ölçüde yönelmeleri sonucunda bavul ticaretinin ülkemize olan katkısı azalmıştır. Ancak, Rusya da kaliteli ürünlerimiz için gittikçe genişleyen bir pazar bulunmaktadır. Yukarıda bahsedilen ithalatçı ülkelere ek olarak, önemli sayılabilecek diğer ithalatçı ülkeler Hollanda, Avustralya, Avusturya ve Meksika dır. Bunlardan Avusturya ve Meksika nın dış ticareti ithalat lehine bir fark verse de bu ülkelerin önemli birer üretici oldukları unutulmamalıdır. Dünya ham ve işlenmiş deri ihracatı 2012 yılında 32,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya ham ve işlenmiş deri ihracatında ilk sıralarda İtalya, A.B.D. ve Hong Kong bulunmaktadır. Bu ülkelerin dünya ham ve işlenmiş deri ihracatından aldıkları paylar sırasıyla % 15,4, % 10,1 ve % 7,7 dir. Dünya Ham ve İşlenmiş Deri İhracatı (Milyon ABD $) (GTİP: 41) İtalya 3.864,89 4.642,94 5.357,89 4.942,45 ABD 1.863,36 2.905,18 3.326,05 3.234,47 Hong Kong 1.770,92 2.300,34 2.546,53 2.477,55 Brezilya 1.160,77 1.742,44 2.045,75 2.079,02 Almanya 911,20 1.166,01 1.433,04 1.325,27 Nijerya 512,51 3.060,84 779,49 1.131,34 Hindistan 562,08 789,83 1.014,62 1.073,74 Avustralya 599,21 889,76 1.122,52 1.043,68 Güney Kore 685,55 804,03 859,19 929,98 İspanya 562,95 754,10 958,40 901,94 Genel Toplam 20.843,34 30.149,84 32.572,55 32.093,47 Kaynak: ITC TradeMap 2012 yılı dünya ham ve işlenmiş deri ithalatı 30,32 milyar dolardır. Dünya ithalatında ilk sıralardaki ülkeler Çin, İtalya ve Hong Kong dur. Bu ülkelerin dünya ham ve işlenmiş deri ithalatındaki payları ise sırasıyla % 23,50, % 12,64 ve % 10,75 dir. Türkiye 2012 yılındaki 684 milyon dolarlık ithalatıyla, dünyanın en büyük 11 inci ham ve işlenmiş deri ithalatçısı konumundadır. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 6

Dünya Ham ve İşlenmiş Deri İthalatı (Milyon ABD $) (GTİP: 41) Çin 4.462,40 5.939,14 6.845,26 7.124,99 Italya 2.198,49 3.351,59 4.325,81 3.834,29 Hong Kong 2.222,57 3.074,09 3.434,81 3.260,10 Vietnam 671,77 921,60 988,38 1.153,73 Almanya 927,77 1.118,10 1.325,19 1.148,83 Güney Kore 584,14 801,40 939,44 935,91 Meksika 407,80 538,04 736,59 885,55 Fransa 435,58 533,92 706,57 726,58 İspanya 486,02 586,95 818,07 724,07 ABD 475,16 619,15 637,95 704,21 Türkiye 296,00 473,30 722,18 684,59 Genel Toplam 19.671,98 26.301,49 31.561,553 30.322,96 Kaynak: ITC Trademap Dünya deri ve köseleden seyahat eşyası ihracatı 2012 yılında 55,92 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Sektörün ihracatı son yıllarda artmaktadır. 2010 yılında bir önceki yıla göre % 23,43, 2011 yılında ise %30,18 oranında bir artış kaydedilmiş olup, 2012 yılında artış hızı nispeten yavaşlayarak %5,87 oranında gerçekleşmiştir. İhracatta en önemli ülkeler Çin, Hong Kong, İtalya ve Fransa dır. Bu dört ülke toplam ihracatın %76,97 sini gerçekleştirmektedir. Dünya Deri- Kösele vb. den Seyahat Eşyası İhracatı (Milyon ABD $) (GTİP: 4202) Çin 12.790,69 18.014,06 23.940,99 25.309,63 Hong Kong 4.877,85 5.324,02 6.059,94 6.045,21 İtalya 3.316,03 3.861,74 5.396,41 5.976,76 Fransa 3.587,15 4.077,66 5.414,97 5.706,50 Vietnam 595,03 792,31 1.078,13 1.645,70 Almanya 996,21 1.057,64 1.383,56 1.302,92 Belçika 1.028,78 999,65 1.177,85 1.126,67 ABD 778,64 833,02 956,26 1.078,96 Hindistan 669,58 722,67 979,09 1.002,04 Hollanda 444,70 500,08 856,51 831,27 Genel Toplam 32.870,98 40.573,17 52.817,51 55.917,29 Kaynak: ITC Trademap Dünya deri ve köseleden seyahat eşyası ithalatı ise 2012 yılında bir önceki yıla göre %6,44 oranında artarak yaklaşık 55,51 milyar dolar düzeyine yükselmiştir. İthalatı gerçekleştiren ülkelerin başında % 18,89 luk pay ile ABD gelmektedir. Bu ülkeyi Japonya, Hong Kong ve Fransa sırasıyla % 10,34, %9,67 ve % 6,31 lik payları ile takip etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 7

Dünya Kösele vb. den Seyahat Eşyası İthalatı (Milyon ABD $) (4202) ABD 6.778,62 8.499,75 9.499,25 10.482,44 Japonya 4.302,66 4.613,44 5.149,99 5.740,98 Hong Kong 3.844,86 4.479,26 5.465,79 5.369,39 Fransa 2.217,77 2.482,87 3.125,63 3.501,90 İngiltere 1.952,07 2.233,48 2.564,51 2.746,31 Almanya 1.999,79 2.237,81 2.831,99 2.706,17 İtalya 1.985,59 2.251,44 2.639,81 2.479,85 Güney Kore 838,81 1.181,75 1.612,68 1.730,99 Çin 569,94 914,80 1.359,68 1.501,67 İspanya 1.048,42 1.188,12 1.331,78 1.224,23 Kaynak: ITC Trademap 36.527,74 43.314,72 52.147,31 55.506,67 Deri sanayi Asya ve Güney Amerika ya kaymaktadır. Bununla birlikte İtalya deri giyimde dünya modasına yön veren ülkelerden biri olmaya devam etmektedir. İtalya nın 2012 yılı deri giyim eşyası ihracatı 1,2 milyar dolardır. İtalya, çok gelişmiş tabaklama sektörü, modern aksesuar üreticileri ve yenilikçi tasarımları sayesinde kaliteli, markalaşmış, son modayı yansıtan ve yüksek fiyatlı ürünleri ile dünyadaki üst gelir gruplarına hitap etmektedir. Çin ise İtalya nın tam tersine, Hong Kong, Hindistan ve Pakistan la birlikte dünyanın en önemli ucuz deri giyim eşyası üreticilerindendir. Çin, 2012 yılında gerçekleştirmiş olduğu 2,14 milyar dolarlık ihracatı ile dünya deri giyim eşyası ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Çin, dünya deri giyim eşyası ihracatının yaklaşık % 24,52 sini karşılamaktadır. Çin de işçiliğin ucuz olması bu ülkenin düşük maliyetlerle üretim yapabilmesine olanak sağlamaktadır. Dünya Deri Giyim Eşyası İhracatı (Milyon ABD $) (GTİP: 4203) Çin 1.831,29 2.216,53 2.244,16 2.141,69 İtalya 883,40 1.002,51 1.240,48 1.202,61 Hindistan 621,20 593,49 877,04 878,14 Hong Kong 512,97 571,93 668,13 657,66 Pakistan 552,27 590,72 649,46 633,25 Fransa 321,93 381,25 484,76 485,97 Almanya 406,59 402,98 494,37 439,40 ABD 219,79 205,19 212,27 219,76 Hollanda 174,29 202,16 257,98 215,38 Türkiye 228,38 220,96 222,74 200,64 Genel Toplam 7.084,61 7.752,22 8.950,91 8.736,07 Kaynak: ITC TradeMap Genelde Avrupa ülkelerinde deri giyim eşyası tüketimi çok az artmaktadır. Deri eşya kullanımı İspanya ve İtalya da popülerdir. Avrupa ülkelerinde deri giyim sanayi, moda ile yakından ilişkilidir. Deri giysiler, uluslararası modanın çizgilerini taşımaktadır. Özellikle Belçika, Fransa, İtalya ve Almanya da imal edilen kaliteli ve pahalı deri giysiler, pazarın en Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 8

üst kesimine hitap etmekte olup, bütün giysilerin pazarı genişlerken, deri giyim eşyalarında üretim düşmektedir. Dünya deri giyim ve aksesuarları toplam ihracatı 2012 yılında 8,74 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin ve İtalya dışında dünya ihracatında pay sahibi olan ülkeler Hindistan, Hong Kong ve Pakistan dır. Ülkemiz % 2,30 luk payı ile dünya deri giyim ihracatında 10. sırada yer almaktadır. Dünya deri giyim eşyası piyasasının ithalat tarafı incelendiğinde; ABD %19,02 lik payla en önemli ithalatçı konumundadır. Almanya ise, AB içinde en büyük deri giysi ithalatçısıdır. Ancak, Almanya daki üretici firmalar, üretim teknolojilerini geliştirerek, rekabet güçlerini korumaya çalışmakta; en iyi hammaddeyi kullanarak pahalı ve kaliteli deri giysiler imal etmektedirler. Almanya aynı zamanda AB ülkeleri arasında İtalya dan sonra en önemli deri giyim ihracatçısıdır. Avrupa Birliği içinde en önemli deri giysi üreticisi ülkelerden biri de Fransa dır. Aynı zamanda önemli miktar deri giysi ithal eden Fransa nın ithalatı 2012 yılında 591,74 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya deri giyim eşyası ithalatı, 2012 yılında (%1,78) oranındaki daralmayla 8,58 milyar dolar seviyesine gerilemesine rağmen, son yıllarda artış göstermektedir. En önemli ithalatçılar ABD, Almanya, Fransa ve Hong Kong dur. Dünya Deri Giyim Eşyası İthalatı (Milyon ABD $) (GTİP: 4203) ABD 1.359,57 1.503,56 1.567,47 1.632,13 Almanya 732,45 786,64 955,34 764,53 Fransa 524,56 578,06 648,61 591,74 Hong Kong 390,31 482,26 616,74 579,97 Japonya 422,60 441,37 443,13 452,91 İtalya 371,28 381,75 444,81 360,19 İngiltere 343,35 343,38 379,08 351,85 Çin 92,93 139,91 239,13 285,39 İspanya 294,58 264,69 291,55 257,75 Kanada 201,75 228,60 253,76 255,66 Genel Toplam 7.108,10 7.717,47 8.737,82 8.582,49 Kaynak: ITC TradeMap Son elli yıl boyunca dünyada ayakkabı sanayi sürekli gelişme göstermiştir. Nüfus artışı ve yaşam standartlarındaki iyileşme ayakkabı talebini artırmıştır. Pazar ekonomisinin gelişmesi de ucuz ayakkabı üretimini ve satışını artırmış, Avrupalı ve Kuzey Amerikalı ayakkabı imalatçılarını zor durumda bırakmıştır. Pek çok firma, üretimlerini gelişmekte olan ülkelere transfer etmiş ya da bu ülkelerdeki üreticilerle işbirliği yapmıştır. Japonya, Amerika ve Avrupalı firmalar ve alıcılar, gelişmekte olan ülkelerdeki ayakkabı sanayinin farkına vararak, bu ülkelerdeki ucuz işgücü avantajından faydalanmak için gerekli teknik bilgiyi bu bölgelere aktarmıştır. Bugün, sanayileşmiş ülkelerde satılan ayakkabıların büyük çoğunluğu ithal edilmektedir. 2012 World Footwear Yearbook kaynağına göre, 2011 yılı itibariyle dünya ayakkabı üretimi 21 milyar çift civarındadır. %60,5 lik paya sahip olan Çin, 12 milyar 887 milyon çift üretim ile ilk sırada yer almakta olup, toplam üretimin miktar bazında yaklaşık %90 ının Asya ülkeleri tarafından gerçekleştirildiği belirtilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 9

Diğer taraftan, 2012 World Footwear Yearbook kaynağına göre, dünya ayakkabı üretiminin %38 inin Avrupa ve Kuzey Amerika da tüketilmektedir. Ülke bazında incelendiğinde ise büyük nüfusuyla Çin, ayakkabı dünya tüketiminden aldığı %15,9 luk payla ilk sırada yer almaktadır. Çin i %12,9 luk payla ABD, 12,7 lik payla Hindistan, %4,3 payla Brezilya ve %4 payla Japonya takip etmektedir. Ülkelere göre farklılık göstermekle birlikte bugün kişi başına yıllık ayakkabı tüketimi ortalama 3 çift düzeyindedir. İtalya, Almanya ve İspanya ayakkabı sektöründeki tasarım, pazarlama ve teknolojik güçleri sayesinde üretimlerine hala devam etmektedir; ancak İtalya da üretimi dışarı kaydırma eğilimi gittikçe güç kazanmaktadır. 2012 yılında dünya deri ayakkabı ihracatı (%0,47) azalarak yaklaşık 52,19 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya Deri Ayakkabı İhracatı (Milyon ABD $) (GTİP: 6403) Çin 8.305,87 10.369,42 10.854,12 10.822,84 İtalya 6.810,04 7.139,74 8.421,34 8.132,82 Vietnam 2.054,09 2.444,05 2.917,93 4.574,04 Hong Kong 3.062,31 3.664,04 3.750,20 3.443,49 Almanya 2.024,63 2.075,30 2.721,29 2.339,88 Endonezya 1.167,41 1.685,14 2.198,65 2.195,93 Belçika 1.809,20 1.848,28 2.049,24 2.132,73 Portekiz 1.359,39 1.507,62 1.822,54 1.828,88 Hollanda 1.331,64 1.432,56 1.882,28 1.727,26 İspanya 1.720,43 1.585,83 1.786,58 1.652,48 Genel Toplam 40.850,71 45.791,15 52.442,28 52.194,80 Kaynak: ITC TradeMap Dünya deri ayakkabı ithalatı ise, 2012 yılında yaklaşık 52,92 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. ABD ve Almanya dünyadaki en büyük deri ayakkabı ithalatçısı ülkelerdir. Diğer önemli deri ayakkabı ithalatçısı ülkeler ise Fransa, Hong Kong ve İtalya dır. Dünya Ayakkabı İthalatı (Milyon ABD $) (GTİP: 6403) ABD 9.921,12 11.492,09 11.797,57 12.220,25 Almanya 3.566,27 3.877,91 4.724,67 4.185,05 Fransa 3.247,88 3.314,07 3.641,98 3.549,59 Hong Kong 2.706,55 3.217,00 3.397,27 3.239,69 İtalya 2.937,55 3.144,72 3.547,98 3.105,42 İngiltere 2.801,15 3.071,88 3.228,84 3.056,69 Rusya Federasyonu 1.219,46 2.215,76 2.186,93 2.081,75 Hollanda 1.519,47 1.627,78 2.183,93 2.056,46 Belçika 1.534,63 1.393,26 1.301,32 1.688,41 Japonya 1.001,03 1.122,10 1.326,77 1.468,68 Genel Toplam 43.358,71 48.677,01 53.866,24 52.923,39 Kaynak: ITC TradeMap Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 10

DERİ FUARLARI VE YAYINLARI Türkiye de ve dünyada yılın farklı zamanlarında deri sektörüne ilişkin çeşitli fuarlar düzenlenmektedir. 2014 yılında, yurtiçinde düzenlenecek deri ve deri mamulleri fuarları aşağıda belirtilmiştir. 2014 Yılı Yurtiçi Deri ve Deri Ürünleri Fuarları Fuar Adı Şehir Internet Adresi Tarih Ayakkabı Yaz 35. Ayakkabı, Çanta Ve Aksesuarları Fuarı İzmir www.izfas.com.tr 9-12 Ocak 2014 Aysaf 12. Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayi Fuarı İstanbul http://www.pozitiffuarcilik.com 26 Şubat 1 Mart 2014 Aymod 12. Uluslararası Ayakkabı Moda Fuarı İstanbul http://www.pozitiffuarcilik.com 23-26 Nisan 2014 Gapshoes 19. Ayakkabı, Terlik, Saraciye ve Yan Sanayi Fuarı Gaziantep www.ofm.com.tr 18-21 Haziran 2014 Ayakkabı Kış 36. İzmir Ayakkabı, Çanta Ve Aksesuarları Fuarı İzmir www.izfas.com.tr 19-22 Haziran 2014 Aysaf 13. Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayi Fuarı İstanbul http://www.pozitiffuarcilik.com 17-19 Eylül 2014 Aymod 13. Uluslararası Ayakkabı Moda Fuarı İstanbul www.pozitiffuarcilik.com 5-8 Kasım 2014 İDF 2014 İstanbul 9. Deri Fuarı İstanbul http://www.tuyap.com.tr 18-20 Ekim 2014 CNR İstanbul Deri ve Kürk Fuarı İstanbul www.cnrderifuari.com 19-22 Kasım 2014 Gapshoes 20. Ayakkabı, Terlik, Saraciye Ve Yan Sanayi Fuarı Gaziantep www.ofm.com.tr 17-20 Aralık 2014 Kaynak:www.fuarrehberi.org.tr/ 2014 yılında yurtdışında düzenlenen deri ve deri ürünleri fuarları hakkında bilgi edinmek için Aşağıdaki internet adresleri ziyaret edilebilir. http://www.ufinet.org http://www.expodatabase.com http://www.auma.de http://www.jetro.go.jp http://www.fair-guide.com http://www.tsnn.com http://www.exhibitornet.com Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 11

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 12