GÜVENLİ VE BİLİNÇLİ İNTERNET KULLANIM PROJESİ 2013

GÜVENLİ VE BİLİNÇLİ İNTERNET KULLANIM PROJESİ 2013 İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ FETHİYE İLÇE EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ FETHİYE

2 12/12/2012 31/01/2013 TARİHLERİ ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN GÜVENLİ VE BİLİNÇLİ İNTERNET KULLANIM PROJESİ RAPORUDUR Bugün internet kullanımının yaygınlaşması internete girme yaşını okul öncesi dönemine kadar düşürmüştür. Çocukların yetişkin bir insandan daha hızlı öğreniyor olmaları diğer bir gerçektir. Bizler acemice bilgisayar tuşlarına basmaya çalışırken onlar kendilerine web sitesi bile kurabilmektedir. İnternet dediğimiz deryada, artık sınırlar kaldırılmıştır. Gerçek hayatta çocuklarımızı koruyoruz, üzerlerine titriyoruz yalnız başlarına sokağa çıkmalarına bile izin vermiyoruz, ama internette serbestçe dolaşmalarına izin veriyoruz. Bu nedenle çocuklarımızın Güvenli bir şekilde interneti kullanmaları için de, internetteki tehlikeleri ve tuzakları göstermemiz ve öğretmemiz gerekmektedir. Çünkü gelişim döneminde olmalarından dolayı çocukların böylesi saldırılara maruz kalmaları, yetişkinlere göre çok daha ağır hasarlarla sonuçlanabilmektedir. Bu proje çalışmasıyla internet kullanımının ortaokul ve lise kademesindeki öğrenciler arasındaki yaygınlığının, aile denetim durumunun ve internet kullanım güvenliğinin ne oranda sağlandığının incelendiği bir anket çalışması yapılmış ve anket sonuçlarına göre de ilgili konularda sunu, seminer ve pano çalışmaları hazırlanmıştır. Projemiz, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ve İlçe Emniyet Müdürlüğü ortak çalışmasıyla gerçekleştirilmiştir. Projedeki asıl hedefimiz tüm velilerimize ulaşabilmektir ve bu nedenle okul rehber öğretmelerimizin ve Okul Aile Birliği Yöneticilerinin de yapılan seminere katılımı sağlanmıştır. Rehber öğretmenlerimizden okullarımızda veli toplantıları düzenlemeleri istenmiştir. Projemiz beş adımda gerçekleştirilmiştir. I. Adım : I. Anket Uygulaması II. Adım : Öğretmenlere seminer III. Adım : Ortaokul ve liselerde pano oluşturulması, öğrencilere ve velilere seminer IV. Adım : II. Anket uygulaması V. Adım : Proje sonu raporunun hazırlanması ve kurumlarla paylaşımı I. ADIM İlçe merkezinde anket uygulaması için 4 Ortaokul ve 3 Lise olmak üzere 7 okulumuz pilot okul olarak seçilmiş ve bu okullarımızdaki öğrencilerimize anket uygulaması yapılmıştır. Bu okullarımız seçilirken okulun BT sınıfı ve Bilişim Teknolojileri Öğretmeni olmasına dikkat edilmiştir. Anket uygulaması kağıt ve zaman israfını önlemek amacıyla Google Drive üzerinde çevrimiçi elektronik form olarak hazırlanmış ve öğrencilerimizin BT sınıflarında ankete katılımları sağlanmıştır. (I. Anketimiz için: http://docs.google.com/spreadsheet/viewform?formkey=ddd4vvfpyjh4m3exthzyetzkvg5fmnc6mq) Anket Uygulamasında yer alan sorularla, öğrencilerimizin interneti nerede ve ne amaçla kullandıkları, internette karşılaştıkları sorunları kimlerle paylaştıkları, internet kullanımındaki güvenlik önlemlerini bilip bilmedikleri ölçülmek istenmiştir. Anketimize katılan 3136 öğrencimizin (922 Lise + 2214 Ortaokul) anket sorularını vermiş oldukları cevaplar şöyledir: A. Evinizde bilgisayar var mı? Öğrencilerimizin %89 unun evinde kendi bilgisayarı bulunmaktadır. Bu da ailelerin bilgisayar konusunda kendi çocuklarına verdikleri desteği ve teknolojiye açık olduklarının göstergesidir. 11% 89% Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 2

3 2 DEN FAZLA 11% İki 25% bir 64% KENDİ ODAMD A 78% OTURMA ODASI 22% B. Evinizde kaç bilgisayar var? C. Evde bilgisayarınız nerede? Katılımcıların evlerinde 2 ve 2 den fazla bilgisayar Öğrencilerimizin %78 i bilgisayarı kendi olanların yüzdesi %36 olması oldukça yüksek bir odalarında kullanmaktadır. Çocuklarımızı internet rakam. Bu da aile bireylerin aynı anda bilgisayar ve interneti kullanabileceklerini göstermektedir. ortamındaki tehlikelerden korumanın en önemli yöntemlerinden bir tanesi bilgisayarı evin ortak kullanım alanlarında bulundurmak, özellikle de en çok vakit geçirilen ortamları seçmektir. Onların hangi sitelerde dolaştıklarını ve ne kadar süre internet kullandıklarını ebeveynlerin gözlemlemesi gerekmektedir. OLSA DA OLUR OLMASA DA 25% OLMALI 36% MUTLAK A OLMALI 39% 3-5 SAAT 7% 1-3 SAAT 38% 5 SAATTEN FAZLA 7% 1 SAATTEN AZ 48% D. İnternetin sizin yaşamınızdaki önemi nedir? İnternetin öğrencilerimizin hayatında ne kadar önemli olduğu bu grafikten çok net olarak anlaşılmaktadır. İnternet artık hayatımızın bir vazgeçilmezi, evimizin bir bireyi olmuştur. Kaldı ki FATİH projesi kapsamında öğrencilerimize dağıtılacak olan tablet PC ler ile internet ve bilgisayar bir ders aracı olacak, her aile evine internet bağlantısı yaptırmak zorunda kalacaktır. Bu sonuçlar aslında onların internete olan bağımlılıklarını ve düşkünlüklerini göstermektedir. Yapılan araştırmalar internet kullanıcılarının tıpkı ilaç, alkol ya da kumar gibi diğer bağımlılıklara benzeyen davranışları internet kullanımı için de göstermeye başladığına ilişkin bulgular ortaya koymaktadır. E. Günlük internet kullanım süreniz kaç saat? Öğrencilerimizin yüzde %52 si 1 saatten fazla zamanını internet ortamında geçirmektedir. Bu grafik şu anki durumu yansıtsa da; FATİH Projesinin tüm okullarımızda uygulanmasından sonra bu oran %100 e yakın bir rakam olacağı beklenmektedir. İnternet başında çok uzun zaman geçirmek çocuklar üzerinde sadece belirtilen ruhsal bozulmaların dışında oturma pozisyonundaki yanlışlıklar ve bu yüzden kas ve iskelet sistemindeki hasarlara, görme ve konuşma problemlerine, beyin gelişimlerinde problemler gibi fiziksel sorunlara da neden olabilmektedir. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 3

4 BAHİS SİTELERİ 143 MÜZİK DİNLEMEK 1924 VİDEO İZLEMEK 1253 ALIŞVERİŞ 426 ÖDEV YAPMAK 2438 İLETİŞİM (MSN, Skype, Facebook, Twitter.. vb) 2600 ARAŞTIRMA YAPMAK 2375 OYUN 1715 F. İnterneti ne amaçla kullanıyorsunuz? Tablomuza baktığımızda; öğrencilerimiz internette en çok yaptığı üç işlemin iletişim, Ödev ve Araştırma yapmak olduğu görülmektedir. Bahis Siteleri diyen 143 öğrencimizin yaşları 18 yaşından küçük olduğu halde bu sitelerde nasıl oyun oynadıkları sorgulanması gereken diğer bir konudur. Asayiş ve Çocuk Büro Amirliğine gelen şikâyetlerden diğer bir konu da bahis siteleridir. Gelen bir şikâyete göre; öğrenci, babasının TC Kimlik numarası ile babasının adına açtığı hesaplar üzerinden bahis oynanmış, yine babasının kartından çekilen parayla ödeme yapılmıştır. Baba durumu fark etmesiyle, Asayiş Şube ye şikâyette bulunmuştur. HİÇ KİMSEYLE 580 POLİSLE 349 ÖĞRETMENİMLE 211 ARKADAŞIMLA 1109 KARDEŞİMLE 522 ANNEM-BABAM 1688 G. Yaşadığınız olumsuz bir durumu (hacklenme, cinsel taciz.. vb) en rahat kimle paylaşırsınız? Öğrencilerimizden beklentimiz, internette yaşadıkları bir olumsuzluğu derhal aileleriyle paylaşmaları ve haberdar etmeleridir. Tabloya baktığımız zaman anne ve babasıyla böyle bir durumu rahat bir şekilde paylaşabilecek öğrenci yüzdemiz %50 civarındadır. Diyaloglar paylaşmaya yönelik değilse hiçbir anlam ifade etmemektedir. Onlara sürekli müdahale etmek, her işlerine karışmak bizleri onların gözünde sevimsiz bir hale getirir ve genellikle ters teper. Arkadaşça yaklaşarak hangi sitelere girdiklerini, hangi kişilerle ne gibi konular konuştuklarını öğrenmek gerekir. Ama bunu yaparken amacımız sadece onları internetin karanlık yüzünden korumak olmalıdır. Onları suçlamak, aşağılamak, dersleriyle ilgili internete bağlı yorumlar getirmek onları bizden uzaklaştırmaya yetecektir. İkinci sıradaki Arkadaşımla seçeneğini seçen öğrencilerin sayısı da beklenenden çok fazla olduğu görülmektedir. İnternette yaşadığı bir olumsuzluğu hiç kimseyle paylaşmak istemeyen öğrencilerimizin yüzdesi %18 dir. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 4

5 43% 40% 57% 60% H. Hiç şifrelerinizi (Facebook, MSN, e-posta vb) biriyle paylaştınız mı? Güvenli internet projesinde en önemli konulardan biri de hiç şüphesiz öğrencinin şifrelerini paylaşmamaları gerektiğinin farkında olmasıdır. Yukarıdaki grafikten de anlaşılacağı üzere öğrencilerin %43 ü şifrelerini bir başka birisiyle paylaşabilmektedir. İ. Arkadaşınızın, yakınınızın ya da sizin herhangi bir hesabı çalındı mı? Şifrelerinin paylaşılmasıyla doğru orantılı olarak, kendilerine ait bir hesabın çalınma (hacklenme) yüzdesinin arttığı da açıkça görülmektedir. HERHANGİ BİRİYLE PAYLAŞMAMDA BİR SAKINCA YOK ÖĞRETMENİMLE 79 108 ARKADAŞIMLA 1251 BİR AKRABAMLA 426 AİLE BİREYLERİMLE 1774 J. Şifrelerinizi kimle rahatlıkla paylaşırsınız? Yukarıdaki grafiğe bakıldığı zaman 108 kişi şifrelerini paylaşmakta bir sakınca görmemektedir. 3136 katılımcıdan toplam 108 kişi %3,4 lük bir oranı oluşturmaktadır. Yine arkadaşlarıyla şifrelerini paylaşan öğrenci sayısı 1251 kişiyi ve %39,7 lik bir oranı oluşturmaktadır. İki oranın toplamı %43 lük bir orana ulaşmaktadır. Sonuç olarak, bir hesabın şifrelerinin paylaşılması, hesabını çalınmasıyla doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu nedenle öğrencilerimizin kesinlikle şifrelerini bir arkadaşıyla paylaşmamaları gerektiği ve paylaşıldığı zaman da hangi problemlerin ortaya çıkabileceği konusunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 5

6 FAKE CAM 1292 KEYLOGGER 1949 SOSYAL MÜHENDİSLİK SPAMWARE MALVARE PHISHING CYBER BULLYING 2502 2167 2331 2278 2473 TRUVA ATI SOLUCAN 662 676 VİRÜS 169 K. Hangilerini İLK defa duyuyorsunuz? Öğrencilerimizin internet üzerinden gelebilecek tehlikelere karşı ne kadar bilinçli olduklarını anlamak için bazı terimler sorduk. Çoğunluğunun bu terimlerin anlamlarını bilmedikleri açıkça yukarıda görülmektedir. Virüs kelimesi en çok bildikleri bir tehlike olmasına karşın, Siber Zorbalık, Sosyal Mühendislik, Oltalama ve Keylogger terimlerini duymayanların sayısının çok yüksek olması projenin ne kadar gerekli olduğunu ortaya koymaktadır. Şifrelerin çalınmasında en çok kullanılan tekniklerden birisi de Keylogger programlarıdır. İnternet kafelerde ya da başkasına ait bir bilgisayarda hesaplarına giriş yaparken sanal klavye kullanmaları gerektiği özellikle vurgulanmalıdır. Seminerde keylogger programıyla nasıl şifrelerin çalındığı örnek olarak gösterilmiştir. Bir diğer saldırı da, bilişim dünyasına yeni giren bir terim olan Cyber Bulling yani Siber Zorbalıktır. Özellikle Asayiş ve Çocuk Bürosuna gelen bir ihbarda, kız öğrenci kandırılarak kamera karşısında soyundurulmuş daha sonra aileden videoya karşılık para vermeleri konusunda şantaj yapılmıştır. ÖYLE BİR HİZMET AVRUPADA VAR AMA ÜLKEMİZDE YOK 4% 21%, HİÇ DUYMADIM 75% L. Dolandırıcılık, cinsel taciz, müstehcen, zorbalık gibi bir durumu internetten nereye ihbar edeceğinizi biliyor musunuz? Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 6

7 14% 86% M. İnternet sitelerini ihbar edeceğiniz ALO İHBAR hattını biliyor musunuz? Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı tarafından 4/5/2007 Tarihli ve 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanununun 8. maddesinde yer alan suçlarla ilgili içeriklerin web üzerinden ihbar edilebilmesi amacıyla 23 Kasım 2007 den bu yana yayında olan www.ihbarweb.gov.tr sitesini ve Alo İhbar Hattını - 0312 582 82 82 nolu telefon- bilen öğrencilerimizin sayısının oldukça düşük olması yukarıdaki grafiklerden de anlaşılmaktadır. Kapalı ve tutucu bir aile yapısına sahip ülkemizde bu iki ihbar hattının olması, özellikle internete üzerinden gelen saldırılardan Siber Zorbalık ile karşı karşıya kalan, polise ve savcıya başvurmaya çekinen ailelerin çok işine yarayacağı okullarımızda yapılacak veli bilgilendirme toplantılarından öğretmenlerden vurgulanması istenmiştir. Ayrıca okullarda oluşturulacak panolarda bu iki ihbar hattı ile ilgili afişlere de yer verilmiştir. 17% 41% 83% 59% N. Facebook Kullanıyor musunuz? O. Facebook arkadaş listesinde hiç tanımadığınız birisi ekli mi? Öğrenciler arasında Facebook sosyal ağlar içinde en Hiç tanımadığı kişileri hesaplarına ekleyen çok kullanılan sitelerden birisi. Bilindiği üzere öğrencilerimizin oranı %41 dir. Tanımadığı ve Facebook üyeliği için 13 yaş sınırı bulunmaktadır. Anketimize Katılan öğrencilerin 2214 kişinin ortaokul öğrencileri oluşturmaktadır. Ancak 8. sınıftaki bir öğrencinin yasal olarak Facebook üyeliği açma yaşı tutarken, ankete katılan 5nci, 6ncı niyetini bilmediği bir kişiyi arkadaş listesine eklemenin, tüm resimleri, videoları, kişisel bilgileri, okulu ve e-postası gibi bilgileri de bu kişiyle paylaştığı konusunda öğrencilerimizin bilinçsiz olduğu yukarıdaki grafikten anlaşılmaktadır. ve 7nci sınıf öğrencilerin nasıl bu hesapları açtığı da ortadadır. Yaşı tutmayan öğrenciler kayıt sırasında yaşlarını büyük göstererek üyeliklerini aktif hale getirmektedirler. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 7

8 TELEFON NUMARAM 346 YAŞADIĞIM YER 1267 İLGİ ALANLARIM 1624 SEVDİĞİM SANATÇILAR/DİZİLER/FİLMLER/KİTAPLAR/MÜZİKLER 1891 ÖĞRETMENLERİMİN RESİMLERİ 657 ARKADAŞLARIMIN RESİMLERİ 1135 KİŞİSEL RESİMLERİM 949 AİLE RESİMLERİ 820 OKULUM DOĞUM TARİHİM 1756 1737 E-POSTA 714 P. Facebook hesabınızda hangilerinin paylaşılmasında bir sakınca bulmuyorsunuz? Öğrencilerimiz tanımadığı kişileri hesaplarına rahatlıkla eklerken, hangi bilgileri hesaplarında paylaştıklarını öğrenmek istedik. Yukarıdaki grafiklerden de anlaşılabileceği gibi kötü niyetli bir kişi sahte isim ve profille bir öğrencinin hesabına arkadaş olarak katıldıktan sonra rahatlıkla o öğrenci hakkında tüm bilgiye ulaşabilecektir. Özellikle öğretmenlere vermiş olduğumuz seminerde, Facebook gizlilik ayarlarının nasıl yapılacağı, nelerin paylaşılıp nelerin paylaşılmaması gerektiği konularını sunularımızda önemle vurguladık. Yurtdışında lise çağındaki genç kızların Facebook hesaplarında yayınladıkları kişisel fotoğrafları toplayarak müstehcen sitelere para karşılığı satılmakta ve bu işin ticareti yapılmaktadır. Bu nedenle genç kızların plajda veya havuzda mayolu resimlerini sosyal ağlarda paylaşırken bir daha düşünmeleri gerekmektedir. Çünkü internette yayımlamak kolay, daha sonra silmek çok zordur. Seminere katılan öğretmenlerimize, öğrencilerine şu sloganı vermelerini istedik: Evinizin duvarına asamayacağınız resimlerinizi internet ortamında paylaşmayın! II. ADIM 1nci anketimizi değerlendirdikten sonra öğrencilerimizin ihtiyaçlarını ve eksikliklerini belirledik. Tüm öğrencilerimize ve velilerimize ulaşabilmemiz için öğretmenlerimize bir bilgilendirme semineri verdik. Yapmış olduğumuz bu seminere tüm ortaokul ve liselerden; bir müdür yardımcısı, velileri temsilen Okul Aile Birliğinden bir yönetici, öğrencileri temsilen Okul Öğrenci Meclisi Başkanları, okullarda öğrencilerimize ve velilerimize seminer bilgilerini aktaracak olan Rehber Öğretmenler, Bilişim Teknolojileri Öğretmenleri, İnternet ve Bilişim Teknolojileri Kulübü Rehber Öğretmeni ve Kulüp Başkanı, BT Öğretmeni olmayan ortaokullardan bir Sosyal Bilgiler Öğretmeni, liselerden bir Tarih Öğretmeni katılmıştır. Öğrencilerimize internet üzerinden en çok araştırma ödevi veren ve internette onları araştırmaya yönlendiren öğretmenlerimizin Sosyal Bilgiler ve Tarih öğretmenleri olması, bu branştan öğretmenleri seçmemizde etkin rol oynamıştır. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 8

350 civarında bir katılımcıyla Fethiye Kültür Merkezinde gerçekleştirdiğimiz bilgilendirme seminerimiz anket sonuçları, videolar ve sunu ile desteklenmiştir. Katılımcıları sıkmamak için seminerin süresi 1 saat ile sınırlandırılmıştır. Sunu içeriğinde Proje adımları, BT ve Rehber Öğretmenlerimizin yapmaları gerekenler, güvenli internet için ailelerin ve öğrencilerin yapmaları gerekenler, güvenlik önlemleri alınmadığı ve bilinçli kullanılmadığı takdirde doğabilecek sonuçlar, çeşitli videolar ile katılımcılara aktarıldı. Ayrıca bir katılımcının Facebook hesabını açması istenerek yapabileceği gizlilik ayarları gösterildi. Bilgisayara kurulan keylogger aracılığıyla bir kullanıcının hesabının nasıl ele geçirileceği, aynı katılımcının tekrar hesabına girmesi istenerek uygulamalı olarak gösterildi. Özellikle MSN kullanıcıların video sohbetleri sırasında karşısındakinin videosunun Fakecam programı aracılığıyla nasıl değiştirileceği örnek bir MSN bağlantısıyla gösterildi. Seminer sonunda tüm okullara daha önceden Fethiye İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından 10 bin adet bastırılan, güvenli ve bilinçli internet ile ilgili veli-öğrenci broşürü ve afişler dağıtıldı. Ayrıca projenin 3ncü adımında yer alan Pano Oluşturulması için tarafımızdan hazırlanan CD ler dağıtıldı. CD içeriğinde, ortaokul ve lise seviyesinde sunular, velilere gösterilecek sunular, bilgilendirme seminerinde kullandığımız sunu, anket sonuçları ve analizi, panoya asacakları tüm bilgi sayfaları hazır olarak yer almıştır. Böylelikle öğretmenlerimiz okullarına döndüklerinde hiç materyal hazırlamadan dağıtılan CD içeriğini kullanmaları yeterli olmuştur. 9 III. ADIM Okullarımıza dağıtılan CD, broşür ve afişlerle öğretmenlerimizden, öğrencilerimize ve velilerimize bilgilendirme semineri düzenlenmesi istenmiştir. İlgili seminerleri; seminere katılan Rehber Öğretmenleri, BT Öğretmenleri, Sosyal Bilgiler, Tarih ve İnternet ve BT Kulübü Rehber Öğretmenleri vermiştir. Ayrıca okullarımızda projeye ait bir pano oluşturulması ve öğrencilerin pano aracılığıyla bilgilendirilmesi sağlanmıştır. Pano içeriğinde, Facebook hesabında yapılacak gizlilik ayarları, Hotmail ve Facebook hesap kurtarma yolları, Keylogger, Truva atı ve Phishing gibi casus yazılımlardan korunma yöntemleri, sanal klavye kullanmanın önemi, aileler ve öğrenciler için tavsiyeleri içeren dokümanlara yer verilmiştir. Tüm dokümanlar CD ortamında öğretmenlere sunulduğundan, tüm okullarımızda standart bir pano oluşturulması sağlanmaya çalışılmıştır. IV. ADIM Okullarımızın 3ncü adımda öğrenci ve veli bilgilendirme seminerleri yapmasından sonra, projemizin hedeflerine ne kadar ulaştığının değerlendirilmesi amacıyla 2nci anket uygulamamızı gerçekleştirdik. 2. Anketimiz yine kağıt ve zaman israfını önlemek amacıyla Google Drive üzerinde oluşturulan elektronik form aracılığıyla gerçekleştirildi. Anketimize yine 7 pilot okulumuzun öğrencileri katıldı. Anketin sağlıklı sonuçlar vermesi için de uygulamayı rastgele seçilen (random) 580 öğrencinin katılmasını sağladık. 2. Anketimizin kısayolu aşağıdadır: Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 9

(http://docs.google.com/spreadsheet/viewform?formkey=de92dm5hv3ryexrptfkwbknsohhfb3c6ma ) 2nci Anketimizin değerlendirmesi aşağıdaki gibidir: 6%, ÖYLE BİR PANO GÖRMEDİ M. 13% 10 94% 87% A. Okulunuzda öğretmenleriniz tarafından "güvenli ve bilinçli internet kullanımı" adında bir bilgilendirme semineri verildi mi? Okullarımızda öğretmenlerimiz tarafından öğrencilerimizin çoğunluğuna bilgilendirme semineri yapılmış, fakat okul seminerlerinin 1nci dönemin son 3 haftasına denk gelmesi ve yazılı sınavlarından dolayı tüm öğrencilerin katılımı sağlanamamıştır. Sonraki yıllarda aynı proje uygulanacak olursa, en uygun dönem eğitim öğretim ya da sömestr başı olacaktır. FİKRİM YOK 18% 22% B. Okulunuzda "güvenli ve bilinçli internet kullanımı" adı altında bir pano oluşturulmuş mu? Okullarımızda panolar oluşturulmasına rağmen %13 lük öğrencinin dikkatini çekmemesi, okuldaki panoların birden fazla kurulması gerektiğini göstermektedir. GİZLİLİK AYARLARININ NASIL YAPILACAĞINI BİLMİYORUM 7% 23% 60% 70% C. Sizce internet ortamı güvenli mi? D. Facebook hesabınızdaki gizlilik ayarlarını yaptınız mı? 1nci anketten sonra internet ortamının güvenli Okul seminerlerinden sonra Facebook üzerinde olmadığı konusunda bilinçlenen öğrencilerin paylaşılanların başkaları tarafından görünmemesi sayısının %38 den %60 a çıkması, projenin hedeflerine yaklaştığının göstergesidir. için gizlilik ayarlarının öğrenci sayısının %70 i tarafından yapılması olumlu bir artıştır. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 10

11 23%, HİÇ DUYMADI M 15% 77% 85% E. Ülkemizde internet siteleri için bir Alo İhbar hattı var. Telefonunu biliyor musunuz? 1nci anketimizde Alo İhbar hattının telefonunu bilen öğrencilerimizi sayısı %14 iken, bilgilendirme seminerinden sonra bu sayının 5 kat artarak %77 olması sevindirici bir gelişmedir. OKULUMUZ DA BİLGİLENDİ RME SEMİNERİ DÜZENLEN MEDİ 3% 19% F. Ülkemizde internet sitelerini ihbar edeceğiniz bir web adresi var. Bu ihbar sitesini biliyor musunuz? 1nci anketimizde www.ihbarweb.gov.tr adresini bilen öğrencilerimizin sayısı %21 iken, bilgilendirme seminerinden sonra bu sayının 5 kat artarak %85 olması diğer olumlu bir gelişmedir. 52% 48% 78% G. Facebook arkadaş listenizde hiç tanımadığınız bir kişi ekli ise, okulunuzdaki seminerden sonra bu kişi/kişileri arkadaş listenizden sildiniz mi? Facebook arkadaş listelerinde tanımadığımız kişiler bizim tüm bilgilerimizi görebildiği gibi, niyetlerini bilmediğimiz için de paylaşımlarımızı istedikleri gibi kullanabilmektedirler. Okullarımızdaki bilgilendirme seminerinden sonra öğrencilerimizin %78 i arkadaş listelerini tekrar gözden geçirerek, tanımadığı kişileri silmesi olumlu bir gelişmedir. H. Facebook yada e-posta hesabınız çalındığında (hacklendiğinde) hesap kurtarma işlem basamaklarını biliyor musunuz? Okullarımızda hazırlanan panolarımızda hesap kurtarma işlem basamaklarını anlatan materyallere de yer verilmiştir. Öğrencilerimizin %48 i hesaplarının çalınması durumunda hesap kurtarma basamaklarını bilmelerine karşın, çoğunluğun bu işlem basamaklarını hala dikkate almaları üzücüdür. Fakat, öğrencilere rehberlik edecek bir materyalin panolarda bulunması, problem yaşandığı zaman başvurabilecekleri bir kaynak olacaktır. Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 11

12 V. SONUÇ Ülkemizde internet kullanımı çok hızlı bir şekilde yayılırken bir yandan da internetin insanların yaşamında az ya da çok, hem olumlu hem de olumsuz etkileri bulunduğu bir gerçektir. Dünyanın en büyük projelerinden bir olan FATİH projesi ile bilgisayar ve internet artık bir eğitim aracı olmuş, evimizden sınıflarımıza kadar girmiştir. İnternetin çocuklarımız üzerinde pek çok fayda sağlayacağı da açıktır. Fakat güvenlik açıklarının çok olduğu diğer bir değişle güvenli olmayan bu ağı, çok küçük yaşlarından itibaren kullanmaya başlayan çocuklarımızı korumak ilk başta ailelerin görevidir. İnternet ortamının denetlenmesinin zor olması ve herkese açık bir ağ oluşu kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabilen bir boşluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum tüm internet kullanıcıları için olduğu kadar özellikle de gelişim çağındaki çocuklar için çok büyük riskler taşımaktadır. Ancak buna rağmen, gelişim çağındaki öğrenciler gittikçe interneti en çok kullanan grup olmaya başlamıştır. Bu yaygın ve uzun süreli kullanım ergenlerde çeşitli psikolojik değişmelere yol açabilmektedir. Bunların en başında bağımlılık gelmektedir. Henüz psikolojik bir olgunluğa erişmemiş olan ergenler bağımlılığın gelişimi açısından potansiyel bir grup oluşturmaktadır. İnternet kullanımındaki bu büyük artış risklerin farkında olabilen ebeveynleri ancak kendi denetim mekanizmalarını oluşturmaya yöneltmektedir. Ama bu risklerin farkında olamayan aileler de yok değildir. Toplumdaki her ailenin öz eleştiri yaparak bu farkındalığın neresinde olduğunu düşünmesi gerekmektedir. Bunun için ailelerin öncelikle çocuklarını çok iyi tanıması, onların duygu ve düşüncelerine önem vermesi gerekmektedir. Tabi ki ailenin günün her saatinde çocuğunun nerede ve ne yapıyor olduğunu bilmesi imkânsızdır. Ancak ailenin bu noktada yapabileceği en iyi şey çeşitli kontrol mekanizmaları geliştirerek yapabileceği kadar çocuğunu kontrol edebilmesi gereklidir. Muhakkak ki bu kontroller sevgi ile yapılmalıdır. Bunun için en azından çocuklarımız aile tarafından internet kullanımı sırasında başlarına gelebilecek durumlar hakkında bilgilendirilmelidir. Aslında en önemlisi çocuklara ne yaparlarsa yapsınlar ya da ne yaşarlarsa yaşasınlar bütün bu yaptığı ve yaşadığı şeyleri aile ile korkmadan paylaşabilecekleri öğretilmelidir. Bu projenin asıl amaçlarından biri de, okullarımızda ailelerin de eğitilmesi ve bilinçlendirilmesidir. 34 binden fazla öğrencinin bulunduğu ilçemizde amacımız, geleceğimizin güvencesi olan çocuklarımızın doğru bir şekilde interneti kullanmalarını sağlamak, internetteki tuzaklara karşı hazırlıklı olmaları ve gerekli önlemleri zamanında almaları konusunda onları bilinçlendirmektir. Proje hedefleri doğrultusunda tüm öğrencilerimize ve ailelerimize ulaşmaya çalıştık. Sahile vuran denizyıldızı hikâyesinde olduğu gibi, birçok öğrencimizi ve velimizi bilinçlendirdiğimizi bilmek bizi mutlu eden bir sonuçtur. VI. PROJEDE GÖREV ALANLAR Projemizin hazırlık aşamasında, anketlerin hazırlanıp değerlendirilmesinde, pano materyallerinin hazırlanmasında ve proje sonu raporunun yazılmasında İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Eğitici BT Formatör Öğretmeni Cem KARA ve Ölüdeniz İlkokulu Sınıf Öğretmeni Bengü BÜYÜKTEKE görev almıştır. VII. KAYNAKÇA 1. http://guvenlinet.org.tr/ 2. http://www.guvenliweb.org.tr/ 3. http://www.tib.gov.tr 4. İlköğretim Öğrencileri Arasında İnternet Kullanımının İncelenmesine Yönelik Anket Çalışması, Arif Günel, Ü. Çiğdem Turhal, Nazım İmal Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 12

13 VIII. BASINDA PROJEMİZ Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 13

Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 14 14

15 GÜVENLİ VE BİLİNÇLİ İNTERNET KULLANIM PROJESİ 2013 Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 15

16 İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ FETHİYE İLÇE EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ FETHİYE Fethiye İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli ve Bilinçli İnternet Kullanım Projesi 2013 Sayfa 16