KÖY VE ŞEHİR YERLEŞİM YERLERİNDEKİ AİLELERİN MATEMATİK ÖĞRETİMİNE KATILIMI

Transkript

1 KÖY VE ŞEHİR YERLEŞİM YERLERİNDEKİ AİLELERİN MATEMATİK ÖĞRETİMİNE KATILIMI Denizhan KARACA, Hülya GÜR Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi OFMAE Bölümü, BALIKESİR ÖZET: Okulda verilen eğitim kadar, ailenin çocuk üzerinde çok önemli bir rol oynadığı çoğu araştırma tarafından kanıtlanmış bir geçektir. Okulda başarılı olamayan çocuklar genelde okul aktiviteleri ve okulun amaçlarına ilgi duymayan ailelerden gelmektedir. Birçok nedenle aileler çocuklarına yardımcı olmamakta ya da olamamaktadırlar.diğer derslerde olduğu gibi matematik dersinde de aile katılımı büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada Balıkesir ilindeki köy ve şehir olmak üzere farklı yerleşim yerlerindeki velilerin matematik öğretimine katılıp katılmadıkları belirlenmeye çalışılmış, veli katılımının geliştirilmesi ile ilgili önerilerde bulunulmuştur. Anahtar kelimeler: matematik öğretimi, veli katılımı,köy ve şehir yerleşim yerinde eğitim. 1.GİRİŞ Ailenin çocuk üzerinde çok önemli bir rol oynadığı pek çok araştırma tarafından kanıtlanmış bir gerçektir. Çocuğun ailesinden nasıl bir temel aldığı ve ailenin sosyo-ekonomik statüsü çocuğun okul performansının en önemli faktörünü oluşturmaktadır. Okulda başarılı olamayan çocuklar genelde okul aktiviteleri ve okulun amaçlarına ilgi duymayan ailelerden gelmektedir. Çocuğun kendine güveni olup olmaması da aile ilişkileri ile açıklanmaktadır(1). Akkök ün de belirttiği gibi ailelerin eğitim- öğretim sürecine etkili şekilde katılmalarının önemli ve temel gerekçeleri vardır: Bunlardan en önemlisi, anne ve babaların çocuklarıyla en yoğun iletişim içinde olan bireyler olmalarıdır. Toplumumuzda, genel olarak bakıldığında, özellikle annelerin eğitim düzeylerinin alt düzeyde olması onların çocuklarına gerek ve ortamında çeşitli becerileri kazandırmalarına gerekse okuldan beklenen akademik katkılara yeterince cevap verememelerine yol açmaktadır. Ailelerin okulu tanıması, kendilerini bir parçası olarak hissetmesi, onların okul ve öğrenciler için kaynaklar araması için de fırsatlar sağlamaktadır. Sınıf ve okul ortamı içinde ortak bir kültür ün oluşması için ailelerin eğitim sürecine ilişkin bazı etkinlikleri ev ortamına taşımalarına ve bunları geliştirmelerine de çok yararlı olmaktadır. Çocukların akademik başarılarının arttığı görülmektedir. Ailelerin okula ve eğitim sürecine olumlu tutumlar geliştirmesine yardımcı olmaktadır. Bu temel gerekçelere bakıldığında ailelerin eğitim sürecine katılımının etkisi daha açık olarak dikkat çekmekte ve belirginleşmektedir(2). Literatüre göre genelde pek çok ülkede ailelerin okul üzerinde çok az etkili olduğu görülmektedir. Öğretmenler ailelerden destek beklemekte ancak aileler bunu yapmamaktadırlar. Casonova, aileler için aşağıdaki ilgi seviyelerinin belirlendiğini ve ailelerin bunlardan birkaçını ya da tamamına katıldıklarını ifade etmiştir: Aile çocuk için temel ihtiyaçları karşılamakta, okula göndermekte, disiplin vermekte ve okuldaki öğrenmesi destekleyici ev ortamı sağlamakta, Okuldaki aktiviteler katılmakta, Öğretmene yardım etmek amacı ile çocuklara verilen öğrenme aktivitelerinde rol almakta, Okuldaki karara katılmakta, Toplumsal kaynak olarak okula destek vermektedir(1). İngiltere de öğretmenler Amerika ya göre veli baskısından daha az etkilenmekte, Almanya da ise ikinci derecede kalmakta, öğretime katılmamaktadırlar(4). Ancak günümüzde İngiltere de, okulların çoğu ailelerin öğretmenlere yardım etmesini kararlaştırmış durumdadır(3). Okuldaki birçok ders gibi matematik dersinde de öğrenciler ev ortamında çoğu zaman ailelerinin yardımına ihtiyaç duymaktadırlar. Bu, birlikte çalışma isteği olduğu gibi ev ödevleri hazırlamada yardım ya da soru sorma şeklinde olabilmektedir. Birçok araştırma ailelerin matematik dersine karşı tutum ve davranışlarının, çocuklarının matematik dersine karşı tutum ve davranışlarının etkilediğini göstermektedir(hartog, Martin D., Brosnan, Patricia A.,1994).Ancak bazı aileler çeşitli

2 nedenlerle rol modelleri olarak evde ve okulda çocuğa yardımcı olamamaktadırlar. Bu nedenlerin ortaya konması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi önemlidir(1). 2.AMAÇ Balıkesir ilinde köy ve şehir olmak üzere farklı yerleşim yerlerinde bulunan ilköğretim okulu öğrenci velilerinin matematik dersine okul dışında ne kadar katıldıklarını belirlemek, buna dayanarak eksiklikleri tespit etmek, daha iyi bir veli katılımı için önerilerde bulunmak, böylece matematik dersinde etkili bir veli katılımı sağlamak amaçlanmıştır. 3.YÖNTEM Bu amaçla, Balıkesir ilinde farklı yerleşim yerlerinde bulunan iki ilköğretim okulundan yine rastgele seçilen iki 6.sınıfın 55 öğrenci velisine matematik öğretimine katılımı,ile ilgili araştırmacı tarafından hazırlanan 29 soruluk veli katılımı anketi uygulanmış ve velilerin matematik öğretimine katılımı hakkındaki görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. 4.SINIRLILIKLAR Bu çalışma bir pilot çalışma olup, Balıkesir ili iki ilköğretim okulunun iki 6.sınıf öğrencilerinin veli örnekleme ile sınırlı kalmıştır. 5.BULGULAR Velilerin Matematiğe Karşı Tutumu (%) Köy Matematiğe Karşı Tutum katılıyorum kararsızım katılmıyorum Şehir Matematiğe Karşı Tutum katılıyorum kararsızım katılmıyorum Şekil 1 1 Matematik öğrenmesi zor bir derstir. 3 Matematik eskiden beri sevmediğim bir derstir. 4 Matematik çocuğumun öğrenmesi gereken bir derstir. 6 Matematik öğrenciliğimde zorlandığım bir derstir. 7 Matematik ile ilgili sorularına cevap vermekten zevk alırım. Tablo 1 Tablo incelenirse her iki yerleşim yerindeki velilerin, matematik dersine zor bir ders olarak yaklaştıkları (%48,%69),çoğu velinin bu dersi sevmedikleri (%44,%44) ve öğrenciliklerinde matematik dersinde zorlandıkları görülmektedir. Buna rağmen çoğu veli matematik sorularına cevap vermekten zevk almaktadır.

3 Velilerin Matematik Dersine İlgisi (%) Matematik Dersine İlgisi Matematik Dersine İlgisi katılıyorum kararsızım katılmıyorum katılıyorum kararsızım katılmıyorum Şekil 2 5 Matematik dersi ile ilgili ödevlerinde yeterli bilgim olmadığından yardımcı olamam. 8 Matematik dersindeki bazı konularla ilgili sorularına cevap vermekte zorlanırım. 12 Çocuğumun matematikten geçer not alması benim için yeterlidir. 2 Çocuğumun matematik öğretmeninden memnun değilim. 22 Matematik öğretmeni ile görüşerek çocuğumun durumu hakkında sık bilgi alırım. 23 Okulda çözdükleri problemler dışında evde de farklı kaynaklardan problemler çözmesini sağlarım. 27 Çözemediğimiz problemlerde öğretmenine danışırım. 28 Öğretmenin verdiği ödevleri yeterli bulmam. Tablo 2 Köy yerleşim yerinde bulunan velilerin çoğu (%56) çocuklarına ödevlerinde bilgi eksikliklerinden dolayı yardımcı olamadıklarını belirtmişlerdir. Köydeki velilerin çoğunluğu (%65) çocuğunun matematikten gedmesini yeterli görürken şehirde bulunan veliler bunu yeterli görmemektedir(%53). Köydeki veliler çocuklarının ders durumunu hakkında sık bilgi almadıklarını belirtirken şehirdeki veliler aksini belirtmişlerdir. Şehirdeki veliler okulda yapılanlar dışında evde de farklı problemler çözülmesini gerekli gördüklerini ve öğretmenlerin verdiği ödevleri yeterli bulmadıklarını belirtmişlerdir. Velilerin Katılım İsteği (%) Katılım İsteği katılıyorum kararsızım katılmıyorum

4 Katılım İsteği katılıyorum kararsızım katılmıyorum Şekil 3 2 Çocuğum matematik öğrenmekte zorlanmaz. 9 Matematik dersinde gördüğü konuyu günü gününe çocuğumla beraber tekrar ederiz. 1 Öğretmenin öğrettiklerini yeterli bulurum. 11 Yorgun olduğum için sorularını cevaplayamam, kendisi yapar 13 Çocuğumun matematikte zorlandığı konu/konular vardır. 14 Çocuğum matematikte zorlandığı konuları bana sormaya gerek duymaz. 15 Çocuğumun ders kitaplarındaki soruları çözmekte zorlanırım. 16 Çocuğuma matematik problemlerinin çözümünü anlatırken zorlanırım. 17 Çocuğum, matematik ödevleri için matematik ile ilgilenen birilerine danışır. 18 Matematik ödevlerini arkadaşları ile birlikte yapar. 19 Çocuğum ile birlikte çalışmaya vaktim yok. 21 Evde yararlanacağı yeterli kaynak var, bana sormasına gerek kalmaz. 24 Çocuğum için ders kitabı dışında farklı kaynaklar (test kitabı,yardımcı ders kitabı, sınav kitapçıkları,vb.) bulmakta zorlanırım. 25 Çocuğuma yardım etmekte istekliyim ancak nasıl yardımcı olacağımı bilmiyorum. Tablo 3 Her iki yerleşim yerinde bulunan veliler çocuklarına zaman ayıramadıklarını vurgulamışlardır. Farklı kaynaklar bulmakta köydeki veliler sıkıntı çektiklerini belirtmişlerdir.her iki kesimdeki veli yardıma istekli olduğunu ama nasıl yardımcı olacağını bilemediklerini belirtmekle beraber köydeki veliler öğretmenin öğrettiklerini yeterli görmektedir. Her kesimdeki veli özellikle köydeki veliler, matematik sorularını çözmekte ve çocuklarına anlatmakta zorlandıklarını belirtmişlerdir. 4.SONUÇ VE ÖNERİLER Ailenin okul aktivitelerine katılımı istenilen bir davranıştır. Ancak aile öğretmen ilişkisinin rekabete dayanmaması, birinin diğerinden daha yeterli olduğu durumuna girilmemesi gerekir. Yapılan çalışmalara da bakıldığında, çocukların etkili öğrenmelerinde aile katılımının etkili olduğu ve okul ve ev ortamındaki becerilerin tutarlı gelişmesi yönünde yarar sağladığı görülmektedir. Ayrıca ailelerin kaynaşması ve anne babaların çocuklarını ve gelişimlerini de gözlemeleri açısından da aile katılım programlarının önemli bir yeri olduğu düşünülmektedir.(griffth,1996) Matematik öğretimi değişip geliştikçe, çocuklar okul dışında evde de aileden daha fazla yardım istemektedirler. Ancak ailelerin

5 bazen müfredat değişikliklerinden haberdar olmamaları, matematiğe ilgi duymamaları, imkan ve vakit yaratamamaları,vb sebeplerle bu yardımdan kaçtığı bilinen bir gerçektir. Bu durumda Türk Eğitim sisteminde ailelerin katılımını artırabilmek için şu öneriler getirilebilir: Okul çalışmaları,özel olarak matematik dersi için ailelere çocuğun durumu hakkında küçük notlar gönderilmelidir. Okulda ne tür aktiviteler yapıldığı ve yapılacağı konusunda aileler bilgilendirilmelidir. Ailelerin de özel olarak matematik dersi ile ilgili aktivitelere ev ya da okul ortamında katılmaları sağlanmalıdır. Gerekirse okul bunun için aile katılım programı düzenleyebilir. Okullarda her ders için etkin aile katılımı programları düzenlenmesi aileleri okula çekmek ve ilişki içinde olmalarını sağlamak açısından yararlı olacaktır. Ülkemizde aile katılım programları henüz çok yeni olup, ailenin eğitim sürecinin içinde yer alması anlayışı henüz yerleşmemiştir. Çoğu aile çocuğunu okula göndermekle görevinin bittiğini düşünmektedir. Bu gibi programlarla bu düşünce önlenebilir. KAYNAKÇA 1. Ataklı A. (1998). Niçin Bazı Aileler Okula Hiç Uğramıyorlar?.Öğretmen Dünyası, Sayı 227, Akkök, F. (1997). Ailelerin Eğitim Sürecine Katılımı. İlköğretimde Rehberlik, Sayfa Güçlü N. (1996). Mesleğe Yeni Başlayan Öğretmenlerin Sosyalleşmesinde Yapısal ve Kişisel Etkiler.Milli Eğitim Dergisi,Sayı Casonova, U. (1996). Parent Involment:A Call for Predence.Educational Researcher.vol:25, :8.