Koroner Arter Hastalık Tedavisi Rehberi

Benzer belgeler
KALP KRİZİNDE İLK MÜDAHALE VE STENTLİ HASTANIN YAŞAMI. Uzm.Dr. Selahattin TÜREN Kardiyoloji Bölümü

Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı

KALP DAMAR SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI RİSKLERİNDEN KORUNMA

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atımı

İNME. Yayın Yönetmeni. TND Beyin Yılı Aktiviteleri Koordinatörü. Prof. Dr. Rana Karabudak

KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU

Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Kalp Hastalıklarından Korunma

Koroner Arter Hastalıkları ve Tedavisi

HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ PERKUTAN KORONER GİRİŞİMLER (KORONER BALON VE STENT TEDAVİSİ) İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ

Hipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

Antianjinal ilaçlar. Prof. Dr. Öner Süzer

DAMAR HASTALIKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Diyabet ve kalp-damar hastalıkları TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU

Sağlıklı Kan Basıncı Sağlıklı Kalp Atışı. Initiated by the World Hypertension League

AKUT KORONER SENDROMLARDA OLASILIK SKORLARI VE STRES TESTLERİNİN KULLANIMI

KALP VE DAMAR SAĞLIĞI

Göğüs Ağrısı Olan Hasta. Dr. Ö.Faruk AYDIN /

YÜKSEK KOLESTEROL. Hiperkolesterolemi; Yüksek kolesterol sebepleri nelerdir?


KADIN KALBİ. Dr.Işıl Uzunhasan İ.Ü.Kardiyoloji Enstitüsü

Kalbinizi sevin. Iyilesmeyi ve iyi kalp sagligini desteklemek icin bir kılavuz. Hastaneden taburcu olmak. Turkish

Kolesterol yaşam için gerekli olan mum kıvamında yağımsı bir maddedir.

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Nörovasküler Cerrahi Öğretim ve Eğitim Grubu KAROTİS ARTER HASTALIĞI. Hasta Bilgilendirme Formu

Akut Koroner Sendromlar

Koroner Arter Bypass BR.HLİ.90

KALP SAĞLI. Prof. Dr. Dilek Ural. Kardiyoloji Anabilim Dalı

Hisar Intercontinental Hospital

Prof. Dr. Ferit Çiçekçioğlu, Yrd. Doç. Ertan Demirdaş, Yrd. Doç. Dr. Kıvanç Atılgan

hasta EĞİTİMİ Bel fıtığını anlamak ve Anüler Kapama için Barricaid Protezi

1. VASTAREL 2. VASTAREL 3. VASTAREL VASTAREL

Tansiyon Günlüğü Sadece kaydedin

PIHTIÖNLER (KAN SULANDIRICI) İLAÇ KULLANIM KILAVUZLARI }EDOKSABAN (LİXİANA)

Vaka II. Vaka I. Vaka III. Vaka IV

KULLANMA TALİMATI. VENDİOS 600 mg tablet Ağızdan alınır.

Prof. Dr. Lale TOKGÖZOĞLU

Beyin Omurlik Damarlarının Cerrahi Tedavisi

Basın bülteni sanofi-aventis

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı

YÜKSEK KOLESTEROL VE İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Tekin AKPOLAT

MULTİPL MYELOM VE BÖBREK YETMEZLİĞİ. Dr. Mehmet Gündüz Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji B.D.

KALP KRİZİ GEÇİREN, FATİH BOZOĞLU NUN DURUMU İYİ

MEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler

ST YÜKSELMESİZ AKUT KORONER SENDROMDA GİRİŞİMSEL TEDAVİ STRATEJİSİ

FİZİKSEL AKTİVİTE RİSKLER & YARARLAR. Prof.Dr.Gülfem ERSÖZ

Kilo tablosu Sadece kaydedin

DOLAŞIM SİSTEMİ TERİMLERİ. Müge BULAKBAŞI Yüksek Hemşire

Kronik böbrek yetmezliğine sahip olan her hasta böbrek nakli için aday olabilmektedir.

BAZAL INSÜLIN TEDAVISI IÇIN. başlangıç yardımı

KAPAK HASTALIKLARINDA TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?

GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)

KULLANMA TALĐMATI. MEGACE 160 mg tablet Ağız yoluyla alınır.

Aort Anevrizması Kılavuzu

KULLANMA TALİMATI. VASOFİX 20 mg film tablet Ağızdan alınır.

KULLANMA TALİMATI. CASODEX film tablet 28 tablet içeren ambalajda sunulmaktadır.

Amaç: Egzersiz programına katılmak üzere gelen bireylerin başlangıçta var olan hastalıklarını ve hastalık risk sınıflamasını öğrenmek

Anestezi Uygulama II Bahar / Ders:9. Anestezi ve Emboliler

İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı

1. VASTAREL MR 2. VASTAREL MR 3. VASTAREL MR VASTAREL MR

HİPERTANSİYON TEDAVİ KILAVUZU VE YAŞAM TARZI ÖNERİLERİ

Göğüs Hastalıkları. Bronkoskopi

Periodontoloji nedir?

KULLANMA TALİMATI. PROCTO-GLYVENOL supozituvar Rektal yoldan uygulanır.

HİZMETE ÖZEL. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu DOSYA

Tip 2 Diyabetlilerde Kardiyovasküler Hastalık Riskini Azaltma: Eğitimin Etkinliği

VAKA SUNUMU. Dr. Arif Alper KIRKPANTUR Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Nefroloji Ünitesi

Endometriozis. (Çikolata kisti)

YAŞLILIKTA SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR. Prof. Dr. Mehmet Ersoy

KULLANMA TALĐMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALĐMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

29 EYLÜL DÜNYA KALP GÜNÜ FAALİYET RAPORU TEKİRDAĞ HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

KULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.

GEBELİK VE LOHUSALIK

BARİATRİK AMELİYATLARIN KİLO VERMENİN ÖTESİNDE 7 ÖNEMLİ YARARI

HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ

KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ

Kalp krizi. Miyokard enfarktüsü veya koroner tromboz olarak da bilinen kalp krizi, kalp kasının bir kısmı oksijensiz kalarak öldüğünde meydana gelir.

Güven Platformu, Pıhtı Atmasına Bağlı Ölümlere DUR Diyor!

HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ

HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ GEÇİCİ KALP PİLİ TAKILMASI İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ

KAN BASINCI (TANSĐYON) Prof. Dr. Erdal ZORBA

TİP 2 DİYABET HASTALARI İÇİN RAMAZAN SÜRESİNCE ORUÇ TUTMANIN ESASLARI HAKKINDA BİLGİ KİTİ

Bakteriler, virüsler, parazitler, mantarlar gibi pek çok patojen hastalığın oluşmasına neden olur.

KORONER ARTER HASTALIĞI EĞİTİM ANKETİ-2

Dr. Bekir KESKİNKILIÇ

KULLANMA TALİMATI. SIRDALUD 2 mg tablet Ağız yoluyla alınır.

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

ULUSAL KALP SAĞLIĞI POLİTİKASI ANA İLKELERİ

Diyabet ve diş-dişeti sorunları TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU

İnme, beynin çalışmasını geçici ya da kalıcı olarak engelleyen ani bir olaydır.

DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße Bad Homburg

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: 10 meq (1080 mg) potasyum sitrat Yardımcı maddeler: Karnauba mumu ve magnezyum stearat.

Kan basıncının normalden fazla olmasıdır. Büyük tansiyon 140 mm Hg veya küçük tansiyon 90 mm Hg dan fazla ise yüksek tansiyon olarak kabul edilir.

Çene Eklemi (TME) ve Yüz Ağrıları Merkezi

DİYABET NEDİR? Özel Klinik ve Merkezler

Toujeo verilen kişi olarak siz

Diyabet ve egzersiz TÜRKİYE ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA DERNEĞİ DİABETES MELLİTUS ÇALIŞMA VE EĞİTİM GRUBU

KULLANMA TALİMATI. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 25 mg urapidil e eşdeğer 27,35 mg urapidil hidroklorür içerir.

Transkript:

Koroner Arter Hastalık Tedavisi Rehberi

KORONER ARTER HASTALIK TEDAVİSİ REHBERİ Kalbiniz, vücudunuza her gün 3.000 galon kan taşımaktan sorumlu, güçlü kaslı bir pompadır. Diğer kaslar gibi kalbinizin de gerektiği gibi çalışabilmesi için sürekli kan akışı gerekir. Kalp kasınız işini yapması için ihtiyacı olan kanı koroner arterlerden (taçdamar) alır. sol koroner arter Koroner arter hastalığı nedir? Koroner arter hastalığı, koroner arterlerin genellikle ateroskleroz (damar sertliği) nedeniyle daralması veya tıkanmasıdır. Ateroskleroz (diğer adıyla arterlerin (atardamarların) «sertleşmesi» veya «tıkanması»), arterlerin iç duvarlarında kolesterol ve yağ birikintilerinin (plak) meydana gelmesidir. Bu plaklar arteri fiziksel olarak tıkayarak veya anormal arter tonu ve fonksiyonuna neden olarak kalp kasına kan akışını sınırlandırabilir. sağ koroner arter sirkonfleks arter marjinal dal Yeterli kan akışı olmadan kalp, oksijene ve gerektiği gibi çalışmak için ihtiyaç duyduğu arka inen yaşamsal besinlere aç hale gelir. Bu durum arter anjin adı verilen göğüs ağrısına neden olabilir. Kalp kasının bir kısmına akan kan tamamen kesilir veya kalbin enerji ihtiyaçları kan akışının miktarını aşarsa bir kalp krizi (kalp kasının hasar görmesi) meydana gelebilir. sol inen arter Koroner arterlerin daralmasına ne sebep olur? Koroner arterlerinizin şekli kanın içerisinden serbestçe akabildiği boş borulara benzer. Koroner arterlerin kas duvarları normalde düz ve elastik olup endotelyum adı verilen hücre katmanıyla kaplıdır. Endotelyum, çeşitli uyarıcılara yanıt olarak kimyasal sinyaller verip arterin fonksiyonunu düzenlerken, kan akışıyla koroner arter duvarlar arasında fiziksel bir bariyer oluşturur.

Plak Oluşumu koroner arter zarı yağlı madde oluşumunun başlangıcı koroner arter duvarı plak oluşumu ilerlemesi trombositler pıhtı Koroner arterlerin daralmasına ne sebep olur? (devamı) Koroner arter hastalığı genç yaşınızda başlar. Ergenlik çağı yıllarınızdan önce kan damarı duvarlarında yağ çizgileri görünmeye başlar. Siz yaşlandıkça, yağ oluşarak kan damarı duvarlarınıza küçük zararlar verir. İltihaplı hücreler, hücresel atık ürünleri, proteinler ve kalsiyum gibi kan akışınız içerisinde yolculuk eden diğer maddeler de damar duvarlarına yapışmaya başlar. Yağ ve diğer maddeler bir araya gelerek plak adı verilen bir maddeyi oluşturur. Zamanla, arterlerin içerisinde farklı büyüklüklerde plaklar gelişir. Çoğu plak tortusunun içi yumuşak olup, dışı sert lifli bir «örtü» ile kaplıdır. Sert yüzey kırılır veya yırtılırsa yumuşak, yağlı iç kısım açığa çıkar. Trombositler (kanın içerisinde pıhtılaşmaya yardımcı olan disk şeklindeki parçacıklar) bölgeye gelir ve plağın çevresinde kan pıhtıları oluşur. Endotelyum da tahriş olup gereken şekilde çalışamayabilir ve kas arterinin uygunsuz zamanlarda sıkışmasına neden olabilir. Bu durum arterin daha da daralmasına sebep olur. Bazen kan pıhtısı parçalanır ve kan akışı yeniden sağlanır. Diğer durumlarda ise kan pıhtısı (koroner trombus) kalp kasına kan akışını aniden keserek (koroner oklüzyon), akut koroner sendromlar olarak adlandırılan üç ciddi sorundan birine neden olabilir (aşağıya bakın). Akut koroner sendromlar hangileridir? Kararsız anjin: Yeni bir semptom veya kararlı anjinden dönüşen bir durum olabilir. Anjin daha sık meydana gelir, hareketsiz durumda daha kolay gelişir, daha şiddetli hissedilir veya daha uzun sürer. Çoğu zaman ağız yoluyla alınan ilaçlarla iyileştirilebilmesine rağmen kararsızdır ve kalp krizine kadar ilerleyebilir. Kararsız anjinin tedavisi için genellikle daha yoğun bir tıbbi tedavi veya işlem gereklidir. ST segmenti elevasyonu olmayan miyokardiyal enfarktüs (NSTEMI): Bu kalp krizi tipi veya MI, elektrokardiyogramda (EKG) önemli değişikliklere neden olmaz. Ancak kandaki kimyasal işaretler kalp kasının zarar gördüğünü göstermektedir. NSTEMI durumunda tıkanma kısmi veya geçici olabilir; dolayısıyla hasarın boyutu göreceli olarak küçüktür. ST segment elevasyonlu miyokardiyal enfarktüs (STEMI): Bu kalp krizi tipi veya MI, kan akışının uzun bir süre boyunca engellenmesinden kaynaklanır. Kalp kasının geniş bir bölgesini etkiler ve EKG nin yanı sıra önemli kimyasal işaretlerin kan düzeylerinde değişikliklere neden olur. Bazı kişiler kısa süre sonra bir akut koroner sendrom geliştirebileceklerine dair belirtiler gösterirken, bazıları bir şey meydana gelene kadar akut koroner sendromun hiçbir belirtisine sahip olmazlar. Tüm akut koroner sendromlar acil değerlendirme ve tedavi gerektirir. 3

4 Kollateral Dolaşım Bir koroner arterdeki tıkanma büyüdükçe daralan koroner arter «kollateral dolaşım» geliştirebilir. Kollateral dolaşım, kan akışını tıkanıklığın etrafında yeniden yönlendiren yeni kan damarlarının oluşmasıdır. Ancak yüksek efor veya stres zamanlarında bu yeni arterler kalp kasına yeterince oksijen zengini kan sağlayamayabilir. İskemi nedir? kollateral dolaşım İskemi «kalp kasının kasılması» olarak tanımlanan bir durumdur. İskemi, daralan arterler kalbin ihtiyacı olan oksijen zengini kanı yeterince sağlayamayacak noktaya ulaştığında meydana gelir. Kalp kası oksijene «aç» hale gelir. Kalbin iskemisi bacaktaki bir krampa benzetilebilir. Bir kimse uzun süre egzersiz yaptığında bacaktaki kaslar oksijensiz ve besinsiz kaldığından kasılır. Aynı zamanda bir kas olan kalbiniz çalışmaya devam edebilmek için oksijen ve besinlere ihtiyaç duyar. Kalp kasının kan akışı, ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiyorsa iskemi meydana gelir ve göğüs ağrısı veya başka belirtiler hissedebilirsiniz. Kalp fazladan oksijene ihtiyaç duyduğunda iskeminin meydana gelme ihtimali en yüksektir. Bu durum en yaygın olarak efor (aktivite), yemek yeme, heyecan veya stres zamanlarında veya soğuğa maruz kalındığında görülür. İskemi dinlenerek veya ilaçlarla 10 dakikadan az bir sürede iyileştirildiğinde, size «stabil koroner arter hastalığı» veya «stabil anjin» geçirdiğiniz söylenebilir. Koroner arter hastalığı, iskeminin dinlenirken bile meydana geldiği bir noktaya kadar varabilir. İskemi ve hatta bir kalp krizi herhangi bir uyarıcı işaret olmadan meydana gelebilir ve buna «sessiz» iskemi adı verilir. Sessiz iskemi kalp rahatsızlığı olan her kişide meydana gelebilirken, diyabet hastaları arasında daha yaygındır. Koroner arter hastalığının belirtileri nelerdir? Koroner arter hastalığının en yaygın belirtisi anjindir (diğer adıyla anjina pektoris). Anjin çoğu zaman göğüs ağrısı olarak tanımlanır. Aynı zamanda göğüs rahatsızlığı, ağırlık, darlık, baskı, ağrı, yanma, uyuşma, doluluk veya sıkıştırmayla tarif edilir. Hazımsızlık veya mide yanmasıyla karıştırılabilir. Anjin genellikle göğüste hissedilirken sol omuz, kollar, boyun, sırt veya çenede de hissedilebilir. Koroner arter hastalığıyla birlikte meydana gelebilecek diğer belirtiler şunlardır: Nefes darlığı Palpitasyonlar (düzensiz kalp atışları, atlanan atışlar veya göğüste bir «takla atma» hissi) Daha hızlı kalp atışı Baş dönmesi Bulantı Aşırı halsizlik Terleme Bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, özellikle de bunlar yeni belirtilerse veya daha sık veya şiddetli hissedilmeye başladıysa doktorunuzu aramanız gerekir. Kadınlardaki Belirtiler: Koroner arter hastalığının kadınlardaki belirtileri çoğu zaman erkeklerdeki belirtilerden farklıdır. Örneğin, kadınlarda bir kalp krizi şu belirtilere sahiptir: Göğüste, sol kolda veya sırtta ağrı ya da rahatsızlık Olağandışı hızda kalp atışı Nefes darlığı Bulantı veya yorgunluk Bu belirtilerden herhangi biri meydana gelirse vakit geçirmeden tıbbi yardım almak gerekir - 9-1-1 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) arayın veya birinden sizi en yakın acil servise götürmesini isteyin.

Belirtileriniz varsa yapmanız gerekenler: Sizde veya yanında bulunduğunuz bir kimsede 5 dakikadan uzun süredir daha önce sayılan belirtilerden bir veya daha fazlasıyla birlikte göğüs, sol kol veya sırt ağrısı olursa acil yardım almak için 911 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) arayın. BEKLEMEYİN. Bir kalp krizinin çabuk tedavi edilmesi, kalbinize verilecek hasarın miktarını azaltmak için son derece önemlidir. Aspirin: Aspirin alerjisi veya kanama geçmişiniz yoksa 911 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) aradıktan sonra, acil servis görevlisi sizden bir tam (325 mg) aspirini yavaşça çiğnemenizi isteyebilir. Aspirin özellikle belirtilerin başlamasından sonraki 30 dakika içerisinde alındığında etkili olur. Bir inmenin belirtileri için aspirin ALMAYIN. Belirtileriniz 5 dakika içinde tamamen kesilse dahi belirtilerinizi bildirmek üzere yine doktorunuzu arayın. Bu belirtileri ilk kez yaşıyorsanız değerlendirilebilmeniz için doktorunuzu arayın. Belirtilerinizi ve bunlara neden olan durumları nasıl tanıyacağınızı öğrenin. Yeni belirtileriniz ortaya çıkar veya belirtiler daha sık ya da şiddetli hissedilmeye başlarsa doktorunuzu arayın. Anjin ile bir kalp krizi arasındaki fark nedir? Anjin, kalp hastalığının uyarıcı bir belirtisidir - fakat kalp krizi değildir. Bir kalp krizinin (diğer adıyla miyokardiyal infarktüs veya «MI») belirtileri anjininkilere benzer. Anjin Kalp kasına akan kanın kısa bir süre azalmasından kaynaklanır Kalbe kalıcı hasar vermez Belirtileri yalnızca birkaç dakika sürer ve genellikle dinlenerek ve/veya ilaçlarla giderilir. Belirtileri göğüs ağrısı veya rahatsızlığı, nefes darlığı, çarpıntılar, hızlı kalp atışı, baş dönmesi, bulantı, aşırı halsizlik ve terlemedir. Belirtileri birkaç dakika içerisinde dinlenerek ve/veya ilaçlarla giderilir Acil tıbbi müdahale gerektirmez; ancak ilk kez anjin geçiriyorsanız, yeni belirtileriniz varsa veya belirtiler daha sık ya da şiddetli hissediliyorsa doktorunuzu aramanız gerekir Kalp Krizi Kalp kasına akan kan uzun bir süre boyunca engellendiğinde (çoğunlukla kısmen tıkanmış bir koroner arterdeki pıhtı oluşumu nedeniyle) meydana gelir Kalp kasına kalıcı hasar verir Belirtiler genellikle birkaç dakikadan fazla sürer ve birkaç dakikadan daha fazla süren ya da gidip gelen göğüs ağrısı veya rahatsızlığı, vücudun üst bölgesindeki diğer bölümlerde ağrı veya rahatsızlık, nefes almada güçlük ya da nefes darlığı, terleme veya «soğuk» terleme, doygunluk hissi, hazımsızlık veya boğulma hissi, bulantı veya kusma, bayılacak gibi olma, aşırı halsizlik, kaygı, hızlı veya düzensiz kalp atışları şeklinde görülür Belirtileri dinlenerek veya ağız yoluyla alınan ilaçlarla giderilmez Belirtiler 5 dakikadan uzun sürerse acil tıbbi müdahale gerektirir 5

6 Doktor Reçetesiyle Nitrogliserin Kullanıyorsanız Doktor reçetesiyle nitrogliserin kullanıyor ve anjin geçiriyorsanız yapmakta olduğunuz işi bırakın ve dinlenin. Bir nitrogliserin tableti alın ve dilinizin altında eritin ya da sprey halini kullanıyorsanız dilinizin altına püskürtün. 5 dakika bekleyin. 5 dakika sonunda hâlâ anjininiz varsa acil yardım almak üzere 911 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) arayın. Kronik kararlı anjin tanısı konmuş hastalar için: Anjin geçirirseniz bir nitrogliserin tableti alarak dilinizin altında eritin ve bunu 3 tableti 15 dakikaya yayacak şekilde 5 dakikada bir tekrar edin. 3 doz nitrogliserin aldıktan sonra hâlâ anjininiz varsa acil yardım almak için 911 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) arayın. Referans: Kararsız Anjin/ST Elevasyonu Olmayan Miyokardiyal İnfarktüsü Hastalarının Tedavisine Yönelik ACC/AHA 2007 Kuralları. American College of Cardiology Dergisi, 2007. 50(7):1-157. Kararsız göğüs ağrısıyla aspirin kullanımı: Aspirin alerjisi veya kanama geçmişiniz yoksa 911 i (Türkiye için 112 Hızır Acil) aradıktan sonra acil servis görevlisi sizden bir tam aspirini (325 mg) yavaşça çiğnemenizi isteyebilir. Aspirin özellikle belirtilerin başlamasından sonraki 30 dakika içerisinde alındığında etkili olur. İnmenin belirtileri için aspirin ALMAYIN. Nitrogliserininizi doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde kullanmaya devam edin. Yardım almak için beklemeyin Bir kalp krizinin ilk işaretlerini aldığınızda acil tedavi isteyin (911) (Türkiye için 112 Hızır Acil). Belirtilerinizin «kendiliğinden geçmesini» beklemeyin. Kalp krizinin erken tanı ve tedavisi kalbe hasar verme riskini azaltabilir ve vakit geçirmeden tedaviye başlanmasını sağlayabilir. Belirtilerinizin bir kalp krizine ait olup olmadığından emin değilseniz bile muayene olmalısınız. Koroner arter hastalığı nasıl teşhis edilir? Doktorunuz belirtileriniz hakkında sizinle konuşarak, sağlık geçmişinizi ve risk faktörlerinizi değerlendirerek ve fiziksel bir muayene gerçekleştirerek koroner arter hastalığını teşhis edebilir. Koroner arter hastalığının uygun şekilde teşhis ve tedavi edilebilmesi için kan testleri, elektrokardiyogram (ECG veya EKG), egzersiz stres testleri veya kalp anjiyosu gibi tanı testleri gerekebilir. Bu testler doktorunuza koroner kalp hastalığınızın boyutunu, hastalığın kalbinizin işleyişi üzerindeki etkisini ve sizin için en iyi tedavi şeklini değerlendirmede yardımcı olur. Koroner bilgisayarlı tomografi anjiyografisi (CTA) gibi yeni test yöntemlerinin araştırılması, gelecekte koroner arter hastalığının teşhis edilme şeklini değiştirebilir. Koroner arter hastalığının risk faktörleri nelerdir? Değiştirilebilir olmayan risk faktörleri (değiştirilemez olanlar) şunlardır: Erkek cinsiyeti. Erkeklerde kalp krizi riski kadınlardakinden daha yüksektir ve erkekler kalp krizini kadınlardan daha erken yaşta geçirirler. Ancak 70 yaş ve üzerinde, erkekler ve kadınlar eşit risk taşırlar. İleri yaş. Koroner arter hastalığının gerçekleşme ihtimali yaşlandıkça, özellikle de 65 yaşından sonra, artar. Ailede kalp hastalığı geçmişinin olması. Ebeveynleriniz kalp hastalığı geçirdiyse (bilhassa 50 yaşından önce kalp hastalığı tanısı konmuşsa) sizin de kalp hastası olma riskiniz yüksektir. Erken teşhis ve tedavi için kalp hastalığı taramalarına başlamanız gereken zamanı doktorunuza sorun. Irk. Afrika kökenli Amerikalılar Kafkas ırkına göre daha ciddi yüksek tansiyon sorunlarına sahiptir ve dolayısıyla kalp hastalığı riski daha yüksektir. Kalp hastalığı riski Meksika kökenli Amerikalılar, Amerikan yerlileri, Hawaii yerlileri ve bazı Asya kökenli Amerikalılar arasında da yüksektir. Bunun bir nedeni, bu popülasyonlarda obezlik ve şeker hastalığı oranlarının yüksek olmasıdır. Değiştirilebilir risk faktörleri (tedavi veya kontrol edebilecekleriniz) şunlardır: Sigara kullanmak ve sigara dumanına maruz kalmak Kan kolesterolü ve trigliseritlerin yüksek olması --özellikle yüksek LDL veya «kötü» kolesterolün 100 mg/dl den fazla olması ve düşük HDL veya «iyi» kolesterolün 40 mg/dl den düşük olması. Kalp veya kan damarı rahatsızlıkları olan bazı hastalar ve oldukça yüksek bir risk taşıyan diğer hastalar 70 mg/dl den düşük bir LDL seviyesi hedeflemelidir. Doktorunuz belirli talimatlar verebilir.

Değiştirilebilir risk faktörleri (devamı) Yüksek tansiyon (140/90 mm/hg veya üzeri) Kontrolsüz diyabet Fiziksel hareketsizlik Fazla kilolu olmak (beden kütle endeksi veya BMI 25-29 kg/m 2 ) veya obez olmak (BMI en az 30 kg/m 2 ) NOT: Kilonuzun dağılımı önemlidir. Bel ölçünüz, yağ dağılımını belirlemenin bir yoludur. Bel çevreniz, belinizin göbeğin hemen üzerinden ölçülmesiyle elde edilir. Kadınlarda 89 cm., erkeklerde ise 101,6 cm. üzerindeki bir bel ölçüsüyle kardiyovasküler hastalık riski artar. Kontrolsüz stres veya sinir Doymuş yağ ve kolesterol oranı yüksek bir diyet Çok fazla alkol almak Risk faktörleriniz ne kadar fazlaysa koroner arter hastalık riskiniz o kadar büyüktür. Koroner arter hastalığı nasıl tedavi edilir? Koroner arter hastalığının tedavisi risk faktörlerinizi azaltmayı, ilaçları reçete edilen şekilde almayı, muhtemelen invazif ve/veya cerrahi işlemlerden geçmeyi ve doktorunuzu düzenli olarak görmeyi içerir. Koroner arter hastalığının tedavisi, bir kalp krizi veya inme geçirme riskinizi azaltmak için önemlidir. RİSK FAKTÖRLERİNİZİ AZALTIN Risk faktörlerinizi azaltmak yaşam tarzında değişiklikler yapmayı gerektirir. Doktorunuz size bu değişiklikleri yapmada yardımcı olacaktır. Sigara içiyorsanız bırakmalısınız. Kolesterolünüzü düşürmek, tansiyonunuzu kontrol altına almak ve diyabetiniz varsa kan şekerinizi yönetmek üzere yeme alışkanlıklarınızı değiştirin. Yağ, tuz ve kolesterol oranı düşük gıdalar tavsiye edilir. Alkolü günde en fazla bir tane ile sınırlandırmak da önemlidir. Lisanslı bir diyetisyen, beslenmeyle ilgili doğru değişiklikleri yapmada size yardımcı olabilir. Cleveland Clinic size amaçlarınıza ulaşmanızda yardımcı olan beslenme programları ve sınıfları sunar. Egzersiz/aktivite düzeyinizi sağlıklı bir kiloya kavuşmaya, kilonuzu korumaya ve stresi azaltmaya yardımcı olacak şekilde arttırın. Diğer yandan, bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuza danışın. Bir kardiyak rehabilitasyon programına katılma hakkında doktorunuza danışın. REÇETE EDİLEN İLAÇLARI KULLANIN Yaşam tarzında değişiklik yapmak kalp rahatsızlığınızı kontrol altına almaya yetmezse yüksek kolesterol veya yüksek tansiyon gibi bazı risk faktörlerini tedavi etmek için ilaç yazılabilir. Reçete edilen ilaçlar kişisel ihtiyaçlarınıza, başka sağlık sorunlarının varlığına ve kalbinizin durumuna bağlıdır. KORONER ARTER HASTALIĞIN TEDAVİSİ İÇİN TAVSİYE EDİLEN İŞLEMLERİ YAPTIRIN Girişimsel işlemler Balon anjiyoplasti (PTCA) ve stent veya ilaç salgılayan stent yerleştirilmesi, koroner arter hastalığın tedavisine yönelik yaygın girişimsel işlemlerdendir. Bunlar bir cerrah tarafından yapılan kesme ile değil, kardiyolog tarafından kan damarına sokulan bir boru veya kateter ile yapıldığından, cerrahi olmayan işlemler olarak görülür. Damar duvarı içerisindeki plağın tedavisi için çok sayıda balon ve/veya kateter tipi bulunur. İşlem tipi, hastanın ihtiyaçlarına göre hekim tarafından seçilir. 7

Tedavi İşlemleri (devamı) Koroner arter bypass greftleme (CABG) cerrahisi Kalbe normal kan akışını yeniden sağlamak için bir kan damarı grefti ile bir veya daha fazla tıkanmış koroner artere bypass yapılır. Bu greftler genellikle hastanın göğüs, kol veya bacağındaki kendi arter ve toplardamarlarından gelir. Greft, tıkanan arterin (veya arterlerin) etrafından dolaşarak kalbe oksijen zengini kanın akması için yeni yollar yaratır. Bu geleneksel tedaviler sizin için seçenek değilse doktorunuz TMR veya EECP gibi daha az geleneksel olan başka tedaviler önerebilir. Transmiyokardiyal lazer revaskülerizasyonu (TMR) TMR, kalbin anjiyoplasti veya ameliyatla tedavi edilmemiş bölgelerine kan akışını arttırmayı amaçlayan bir tedavidir. Kalp kasında kalbe kan akışını arttıran küçük kanallar oluşturmak için özel bir karbondiyoksit (CO 2 ) lazeri kullanılır. TMR en sıklıkla koroner arter bypass greftleme ameliyatını (KABG) tamamlayıcı bir işlem olarak uygulanır. Bağımsız bir işlem olarak uygulanması nadirdir. Güçlendirilmiş eksternal kontrpulsasyon (EECP) Sürekli anjin belirtileri gösteren ve standart tedavilerden başarılı sonuçlar alamayan hastalar için, EECP daralmış veya tıkanmış arterlerin etrafında doğal bir bypass sağlamak üzere kollaterallerin (kan damarlarının küçük dalları) açılmasını veya oluşmasını harekete geçirebilir. EECP, kronik ve kararsiz anjini olan, nitrat ilaçları alarak anjinini yeterince tedavi edemeyen ve bypass ameliyatı, anjiyoplasti veya stent takma gibi bir işlem için uygun olmayan kişilere yönelik girişimsel olmayan (noninvaziv) bir tedavidir. Önemli Not: Bu işlemler, kalbinize akan kanı arttırmasına rağmen, koroner kalp hastalığını iyileştirmez. Yine yaşam tarzınızda değişiklikler yaparak, reçete edilen ilaçları kullanarak ve doktorunuzun gelecekte gelişecek hastalıklara ilişkin riskleri azaltma konusundaki tavsiyelerine uyarak risk faktörlerinizi azaltmanız gerekecektir. Takip Bakımı Kardiyoloğunuz (kalp doktorunuz) sizi fiziksel bir muayene için düzenli olarak görmek isteyebilir ve tanılayıcı testler yapabilir. Doktorunuz bu muayenelerde elde edilen bilgileri tedavinizin ilerleyişini izlemek için kullanacaktır. Bir sonraki randevunuzun zamanını doktorunuzla birlikte belirleyin. Koroner arter hastalığı kimleri etkiler? Kalp hastalığı, Amerika Birleşik Devletleri nde bir numaralı ölüm nedenidir. Koroner arter hastalığı 16,8 milyon Amerikalı yı etkilemektedir. Amerikan Kalp Derneği, her 34 saniyede bir Amerikalı nın kalp krizi geçirdiğini tahmin etmektedir. Bunun yanında, bir insanın yaşamında 40 yaşından sonra kardiyovasküler hastalık geçirme riski kadınlarda 2 de 1 in üzerinde, erkeklerde ise 3 te 2 dir. Referans: Kalp Hastalığı ve İnme İstatistikleri 2009 Güncellemesi: Amerikan Kalp Derneği İstatistik Komitesi ve İnme İstatistikleri Alt Komitesinin Raporu. Yayım, 27 Ocak 2009. 8

İleri İskemik Kalp Hastalığı Merkezi İleri İskemik Kalp Hastalığı Merkezi, ciddi iskemik koroner kalp rahatsızlığı olan ve lokal tedavi seçenekleri sınırlı olan hastalar için tanı ve tedaviye çok disiplinli bir yaklaşım sunmaktadır. Merkez bünyesinde girişimsel kardiyoloji, göğüs kalp damar cerrahisi, kalp görüntüleme, elektrofizyoloji, önleme ve beslenme, ağrı yönetimi, kök hücre tedavisi, eczacılık ve hasta bakıcılık hizmeti sunan uzmanlar bulunmaktadır. Sağladığımız hizmetler: Son teknoloji tanı testleri kullanılarak hastaların etraflı bir değerlendirmesi İleri iskemik rahatsızlıkları olan hastalar için kapsamlı bakıma çok disiplinli yaklaşım Hastalara kaliteli ve yenilikçi tedaviler sağlamak üzere kesintisiz araştırma ve eğitim Ayrıntılı Bilgi İçin Koroner arter hastalığı ve tedavisi için lütfen adresindeki web sitemizi ziyaret edin, bir hemşireyle çevrimiçi sohbete katılın veya Bize Ulaşın formunu kullanarak e-posta gönderin. Koroner arter hastalığı ve mevcut tedavi seçenekleri hakkında bir hemşireyle konuşmak için lütfen 866.289.6911 numaralı telefondan Kalp ve Damar Kaynakları Merkezi Hemşiresiyle ücretsiz iletişim kurun. Sorularınıza yanıt vermekten memnuniyet duyarız. Randevu Almak Bir randevu almak için lütfen 800.223.2273 (dahili 46697) veya 216.444.6697 numaralı telefonu arayın. Uluslararası hastalarımız, randevu almak için lütfen 001.216.444.8184 numaralı telefonu arayın veya www.clevelandclinic.org/appointments adresinden bizi ziyaret edin. Sydell and Arnold Miller Family Kalp ve Damar Enstitüsü hakkında Cleveland Clinic te hastalara uzman tıbbi hizmetleri ve her türlü tedaviyi sağlayan Sydell and Arnold Miller Family Kalp ve Damar Enstitüsü, dünyanın en büyük kardiyovasküler uzmanlık gruplarından biridir. Kardiyak bakım programımız, US News & World Report listesinde 1995 yılından beri 1 numarada yer almaktadır. Uzmanlık alanlarımızda araştırma, eğitim ve klinik pratik biraraya getirilerek, kardiyovasküler hastalık için yenilikçi ve bilimsel tabanlı tedaviler sağlanmaktadır. Doktor ve bilimadamlarımızın kardiyovasküler hastalığın önlenmesi ve şifasına gösterdikleri bağlılık, kardiyovasküler hastalığı olanlarda daha iyi bir yaşam kalitesine, yenilikçi bakımlara ve daha iyi sonuçlara yol açmıştır. Bu bilgiler doktorunuzun veya sağlık uzmanınızın tıbbi görüşlerinin yerine geçme amacını taşımaz. Belirli bir tıbbi durum hakkında görüş almak için lütfen sağlık uzmanınıza danışın. NOTLAR 9

Notlar 10

Notlar 11

9500 Euclid Avenue, Cleveland, OH 44195 Kalp ve Damar Enstitüsü, Cleveland Clinic'te işbirliğine dayalı ve hasta merkezli bakım sunmak üzere birden fazla uzmanlık alanını bir araya getiren 26 enstitüden biridir. Enstitü, 1995 yılından bu yana her yıl U.S. News & World Report listesinde kalp bakımı konusunda ülkenin en iyisi olarak yer almakta ve her yıl birinci sınıf tesislerinde 234.000'den fazla hastayı ağırlamaktadır. Cleveland Clinic, kâr amacı gütmeyen ve birçok alan üzerinde uzmanlaşmış olan akademik bir tıp merkezidir. 1921'de kurulan kurum kendini kaliteli uzman sağlık hizmetleri sunmaya adamıştır. İçinde ayakta hastalar için bir klinik, 1000'den fazla personelli yatak, bir eğitim kurumu ve bir araştırma enstitüsü bulunmaktadır. The Cleveland Clinic Foundation 2009 Rev. 9/09