KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI LİSANS ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI T.C. KİMLİK NUMARASI : ADI : SOYADI : TG 1 11 12 Mayıs 2013 DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Testleri size verilen sürelerde çözünüz. Zamanı iyi kullanmanız başarınızı olumlu yönde etkileyecektir. 2. Sınavda Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi için verilen toplam cevaplama süresi olan 75 dakikayı iyi kullanınız. 3. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 4. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 5. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
2013 KPSS / ÖABT ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ 1. XIII - XIV. yüzyıllarda Mısır, Suriye ve Altınordu çevresinde hâkim olan Türkçeye Kıpçak Türkçesi denir ve Codex Cumanicus, Hüsrev ü Şirin, Gülistan Tercümesi bu dönemin eserleridir. Fakat Çarhnâme, Eski Anadolu Türkçesine yani Batı Türkçesine ait bir eserdir. 4. Öncülde verilen parçada numaralanmış virgüllerden I. si sıralı cümleleri ayırmak için, II. si eş görevli kelimeleri (sıfatları) ayırmak için, III. sü özneyi belirlemek için, IV. sü, V. si, VI. sı eş görevli kelimeleri ayırmak için kullanılmıştır. Buna göre A seçeneğinde verilen (I. ve III.) virgüller birbirinden farklı işlevde kullanılmıştır. 7. A seçeneğindeki altı çizili söz yoğun bir biçimde sıfat-fiille kurulmuş yan cümlenin zarf tümlecidir. B seçeneğindeki zihinsel performansınızı sözü isim-fiille kurulmuş yan cümlenin nesnesidir. C seçeneğindeki sağlıklı sözü isim-fiille kurulmuş yan cümlenin zarf tümlecidir. E seçeneğindeki hafif tempoda sözü isim-fiille kurulmuş yan cümlenin zarf tümlecidir. D seçeneğindeki aklınızda sözü ise isim-fiille kurulmuş yan cümlenin dolaylı tümlecidir. 2. Bazı Anadolu ağızlarında hayva, yitmek gibi söyleyişler ayva, itmek sözlerinin başında konsonant (sessiz) türemesidir. Bu ses olayına protez denir. 5. Öncülde verilen cümlede numaralanmış sözcüklerden I. si şey ad olarak kullanılmıştır. II. si bu adın yerini tutup zamir olarak kullanılmıştır. III. sü sanki zarf, V. si gibi edattır. Buna göre A, B, C, E seçenekleri cevap değildir. Altı çizili sözcüklerden IV. sü gelmeyecek çekimli fiil değil, cümledeki bayram sözcüğünün sıfatıdır, -ecek sıfat-fiil ekini alarak sıfat olmuştur. 8. Öncülde verilen parçada numaralanmış cümlelerden I. sinde köreltiyor yüklemi olumlu bir fiildir, cümle olumlu fiil cümlesi olur. II. sinde... temsilcisi olmak yan cümlesi nesne görevindedir. III. sünde Dünyadaki edebî akımların hepsine katılmaya dolaylı tümleç, kalkıyor yüklemdir ve cümle kurallı cümledir. V. si Önemli bir sorun değil midir yüklem, bu öznedir, cümlenin yüklemi sonda olmadığı için cümle devriktir. Buna göre A, B, C, E seçenekleri cevap değildir. IV. sü ise birden çok yüklem içermez, cümle sıralı değildir. 3. Öncülde verilen parçadaki numaralanmış yerlerden Necip Fazıl ın, Senfoni, 22 Ocak 1939 da, başkaldırı sözlerinin yazımı doğrudur. Numaralanmış yerlerden III. deki Oluş Dergisi ndeki sözünün yazımı yanlıştır. Doğrusu Oluş dergisindeki şeklindedir. 6. Öncülde verilen parçada geçen vermek isim-fiil, başkaları belgisizlik sıfatı, yetişmiş sıfat-fiildir. Buna göre B, C, D, E seçenekleri cevap değildir. Parçada -ivermek sözcüğüyle kurulan tezlik fiili yoktur. 9. A, C, D, E seçeneklerindeki cümleler anlatım yönünden doğrudur. Fakat B seçeneğinde geçen kıvrılıyor sözü cümleye anlamca uygun değildir. Bu kelimenin yerine kıvranıyor sözü getirilmeli. 3
10. Öncülde verilen parçada geçen Eyitdi, inüp, idüp, dahı, irte sözleri Eski Anadolu Türkçesinde kullanılmış sözlerdir. Yine parçada geçen Seyyid Battal Gaazî adı, dönemde oluşmuş, kahramanlık temalı hikâyelerden Battalnâmelerin kahramanıdır. Buna göre öncüldeki parçanın alındığı metin Eski Anadolu Türkçesi Dönemi ne aittir. 13. Öncülde verilen şiirler imgeler içermek, bentlerle oluşturulmak, saf (öz) şiir özellikleri göstermek, kelimelerin çağrışım değerlerinden yararlanmak gibi ortak özelliklere sahiptir. Buna göre A, B, D, E seçenekleri cevap değildir. Yahya Kemal (Ok şiiri dışında) bütün şiirlerini aruzla, Ahmet Muhip heceyle yazmıştır. Hece vezniyle yazılmak, iki şiirin ortak yanı değildir. 16. A seçeneğinde geçen mah (ay) sözünde açık istiare görülür; şair, sevgilisini ay a benzetmiş fakat benzeyen unsuru kullanmamıştır. B seçeneğinde şair, sevgilisinin gölgesinin onun peşinde olmasını, sevgilisine tutkun olmasına bağlamıştır. Yani bir olayı gerçek nedeni dışında bir nedene bağlayarak hüsnütalil yapmıştır. C seçeneğinde Mızrak çuvala sığmaz. atasözü kullanılarak irsali mesel yapılmıştır. D seçeneğindeki şiirde geçen yüzündendir sözü hem sevgilinin yüzü hem de dolayısıyla anlamı taşır, her iki anlam da sözün gerçek anlamlarıdır, tevriye yapılmıştır. E seçeneğinde ise Herkesçe bilinen bir olay, durum ya da inanışın şiirde geçmesi demek olan telmih sanatı değil Bir söz sırasını ters çevirip bir önceki dizenin tersi şeklinde söylemek demek olan akis sanatı yapılmıştır. 11. A, B, D, E seçeneklerindeki mısralarda mecazlı, sanatlı şiirsel bir söyleyiş görülür. Fakat C seçeneğindeki dizelerde mecazlı söyleyiş görülmez, şiirsellik daha sınırlıdır. 14. Öncülde verilen beytin birinci dizesindeki yar sözcüğü ikinci dizedeki diyar sözcüğünün içinde aynen geçmektedir. Buna tunç kafiye denir. D seçeneğindeki beyitte gül sözü degül sözünün içinde geçmiş ve aynı tür kafiyeyi oluşturmuştur. 17. Öncülde verilen beyitte sevgilinin dudakları gül yaprağına (leb > berk-i gül) ve ağzı goncaya benzetilerek mazmun oluşturulmuştur. Buna göre A seçeneğinde geçen dü çeşm-i yâr (sevgilinin gözleri) nergise, bademe, sâhire (büyücü), âhuya (ceylan gözlerine) benzetilip mazmun oluşturulmuştur. 12. A, B, C, D seçeneklerinde verilenler öğretme, bilgi verme amaçlı metinlerden alınmış parçalardır, bunlarda yazınsal (edebî, kurmaca) bir söylem yoktur. E seçeneğindeki parçada görülen betimleyici ögeler ve mecazlı ifadeler, bu parçanın yazınsal bir söylemi olduğunu gösterir. 15. Öncülde verilen beytin aruz kalıbı / / / faûlün / faûlün / faûlün / faûlün şeklindedir. 18. A seçeneğindeki beyitte geçen Enelhak, C seçeneğindeki Âdem de tecelli kıldı Allah, D seçeneğinde Niçün izzet etmedin ki ol beyte kim Allah var, E seçeneğindeki Vücud-u mutlak ifadeleri bu dizelerin tasavvuf zihniyetine göre yazıldığını gösterir. B seçeneğindeki beyitte ise güzel sevmekten söz edilmiştir, tasavvuftan farklı bir zihniyet özelliklerini taşımaktadır. 4
19. Öncülde verilen şiirin dilinden, onun İslamiyet öncesi döneme ait olduğu anlaşılmaktadır ve bu dönemin bazı edebî verimleri Kaşgarlı Mahmut tarafından Divan-u Lugati t Türk adlı eserde yazıya geçirilmiştir. 22. Divan şiirinde tüm şiirlerinin ilhamını ilahî veya beşerî aşktan alan ve öncüldeki parçada geçen beytin şairi olan sanatçı Fuzulî dir. 25. Tanzimat tiyatrosundan söz edilen parçadaki I, II, III ve IV. cümlelerde verilen bilgiler doğrudur. V. cümlede geçen Vuslat adlı oyun A. Hamit e değil Recaizade ye aittir. 20. Öncüllerde numaralanmış ve Türk destanlarında geçen mitolojik ögelerden yada taşı, Göç Destanı nda; bozkurt, Oğuz Kağan ve Türeyiş destanlarında; altın yay, Oğuz Kağan Destanı nda; kutsal ağaç, Yaratılış Destanı nda geçer. Öncülde Alp Er Tunga Destanı yla ilgili bir mitolojik öge verilmemiştir. 23. Nâsir, nesir (düzyazı) yazan kişiye verilen addır. Sehi Bey (16. yy.), Sinan Paşa (15. yy.), Katip Çelebi (17. yy.), Kul Mesut (15. yy.) nesir türünde eser vermiştir. Ahmet Paşa ise 15. yy.da, Fatih Dönemi nde yaşamış bir şairdir. 26. Araba Sevdası, Recaizade ye ait bir romandır. Bihruz Bey adlı karakter üzerinden yanlış Batılılaşmanın doğurduğu olumsuz sonuçları işler. Felatun Beyle Rakım Efendi adlı roman A. Mithat a aittir, bu eserin de konusu yanlış Batılılaşmanın doğurduğu olumsuz sonuçlardır. 21. Dekor olarak Yeni Dünya adlı paravanın kullanıldığı geleneksel Türk tiyatrosu orta oyunu dur. 24. Tanzimat Dönemi şiirlerinde aruz vezni ve beyit nazım birimi görülür fakat hürriyet, kanun, vatan gibi konular işlenir. Buna göre C seçeneğinde geçen gavgâ-yı hürriyet ifadesi Tanzimat Dönemi ne özgü bir kavramdır. 27. Öncülde verilen dart tahtasında geçen Anjambman özelliği görülür. Tabiat manzaraları da işlenmiştir. Parnasizm etkisi vardır. Aruz vezni kullanılır. ifadeleri Servet-i Fünun şiirinin özellikleri arasındadır. Okları üç farklı yere denk getirerek oyunu kazanan Ela, sırasıyla 5, 7, 8 puan kazanarak toplamda en fazla 20 puan alabilir. 5
28. A seçeneğinde verilen Merdiven şiiri Ahmet Haşim e aittir, sembolizm etkisi görülür. B seçeneğindeki Kin şiiri Emin Bülent e aittir, Girit teki Türklere yapılan zulümle ilgilidir. D seçeneğindeki Ok şiiri Yahya Kemal e aittir, heceyle yazılmış bir manzumedir, E seçeneğindeki Küfe Mehmet Akif e ait, sosyal içerikli manzumedir. Bunlar Servet-i Fünun şiir özellikleri için kanıt olarak gösterilemez. C seçeneğindeki Elhan ı Şitâ ise C. Şahabettin e ait, aruzla yazılmış, tabiat görünümünü anlatan, parnasizm etkisi görülen şiirdir. 30. Servet-i Fünun Dönemi nde eser vermesine rağmen bu topluluğun dışında kalan H. Rahmi Gürpınar; Tesadüf, Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç gibi eserlerinde İstanbul un kenar mahalle insanlarının hayatlarını işlemiştir. Buna göre öncüldeki parçada numaralanmış yerlerden I, II, III ve IV. sü doğrudur. Fakat V. deki Şehir Mektupları H. Rahmi ye değil Ahmet Rasim e ait bir eserdir. 32. Cumhuriyet öncesinde yazmaya başlayan Faruk Nafiz Çamlıbel, Refik Halit Karay, Halide Edip Adıvar ve Orhan Seyfi Orhon Cumhuriyet Dönemi nde de yazmaya devam etmiştir. Fakat Ömer Seyfettin 1920 de ölmüştür, bu yüzden Cumhuriyet Dönemi nde sanata devam etmiş olamaz. 29. Öncülde verilen parça, Halit Ziya nın Mai ve Siyah adlı romanından alınmıştır, bu roman Servet-i Fünun Dönemi ne aittir. Bu dönem romanlarında kötümserlik, kaçış, aşk gibi temalar; başarılı bir anlatım tekniği; realizm etkisi, devrik, eksiltili cümleler görülür. Buna göre A, C, D, E seçenekleri cevap değildir. B seçeneğinde verilen iyi - kötü, güzel - çirkin çatışması dönem romanlarında görülmez. 31. Öncülde verilen şiirde İstanbul Türkçesinin bize ait olduğu, yabancı kökenli kelimelerden söz varlığımıza yerleşenlerin Türkçe sayılması gerektiği, uydurma söz yapılmayacağı anlatılmıştır. Ziya Göklap e ait bu şiirin içeriği, C seçeneğinde verilen, Ömer Seyfettin e ait Yeni Lisan makalesinin içeriğine benzemektedir. 33. Öncülde verilen parça, Ahmet Hamdi Tanpınar ın Huzur adlı romanından alınmıştır. Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler, Aydaki Kadın, Beş Şehir ona ait eserlerdir. Fakat D seçeneğinde verilen Ölmeye Yatmak Adalet Ağaoğlu na aittir. 6
34. Öncülde verilen parçada iç konuşmalara, bilinçaltı simgelere yönelen, zaman atlamaları görülen roman şeklinde bahsedilen roman tarzı Modernizmi esas alan, soyut roman anlayışıdır. Buna göre Tutunamayanlar (O. Atay), Anayurt Oteli (Y. Atılgan), Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı (B. Karasu), Otuzların Kadını (Tomris Uyar) bu tarz romanlardandır. D seçeneğinde verilen Kurt Kanunu Kemal Tahir e ait, toplumcu - gerçekçi roman geleneğine bağlı bir eserdir. 36. Kiralık Konak Yakup Kadri ye, Fatih - Harbiye Peyami Safa ya, Ölmez Otu Yaşar Kemal e, Kalpaklılar Samim Kocagöz e ait romanlardır. Buna göre A, B, C, D seçeneklerinde verilenler romandır. E seçeneğinde verilen Vazgeçemediğim Orhan Veli ye ait şiirdir. 38. Hilmi Yavuz, II. Yeni tarzı şiirler ve soyut şiirler yazmıştır. Behçet Necatigil kent insanına ve onun sorunlarına yönelmiştir. Attila İlhan, divan şiiri imgelerini de kullanmış, toplum ve dünya sorunlarına değinen şiirler yazmıştır. Cahit Zarifoğlu, belirli bir akımın etkisinde kalmamıştır. Buna göre A, B, C, D seçeneklerinde verilenler doğrudur. Ece Aylan, II. Yeni nin şiir diline aşırılıklar getirmiştir fakat hiç öykü yazmamıştır, seçenekteki bu bilgi yanlıştır. 35. Öncülde verilen şiirin vezinsiz yazılmış olması ve yoğun, anlaşılmaz imgeler içermesi bu şiirin II. Yeni tarzı bir şiir olduğunu gösterir. A seçeneğinde verilen Sezai Karakoç bu tarz şiirler yazmıştır. 37. Tarık Buğra, romanlarında Türk toplumunun belli dönemlerini yansıtmış, Osmancık adlı eserinde Osmanlıyı anlatmıştır. Haldun Taner, çoğunlukla kent yaşamını yergici bir dille işlemiş, Keşanlı Ali Destanı adlı oyunu yazmıştır. Halikarnas Balıkçısı (Cevat Şakir) eserlerinde Ege yi, Akdeniz i anlatmıştır. Füruzan; Parasız Yatılı, Kırk Yedililer adlı eserleriyle ödül almıştır. Buna göre A, C, D, E seçeneklerinde verilenler doğrudur. B seçeneğinde verilen Üç İstanbul romanı Peyami Safa ya değil, Abdülhak Şinasi Hisar a aittir. 39. Öncülde verilen parçada sözü edilen varoluşçuluk akımının etkisinde eser veren, Kayıp Hayaller Kitabı adlı romanın yazarı Hasan Ali Toptaş tır. 40. Öncüldeki parçada varoluş tan ve yine egzistansiyalizm (varoluşçuluk) akımının öncüsü J. P. Sartre ın bir kahramanının düşüncesinden söz edilmiştir. Buna göre öncüldeki parçada geçen düşünceleri ileri süren kişi egzistansiyalist olarak nitelenebilir. 7