HOŞGELDĐNĐZ
YALIN ÜRETĐMDE KATMA DEĞER VE FOPM ANALĐZĐ Birol KAYRAK Üretim Uzmanı / Proje Ofis Sorumlusu Arçelik BuzdolabıĐşletmesi / Eskişehir Tel: (222) 213 44 80 birol.kayrak@arcelik.com
Tanımlar Lead Time : Ürün için hammadde temininden başlayarak müşteriye teslime kadar geçen zaman dilimidir. Üretim Lead Time : Üretim için ilk hareketin başlangıcından üretimin tamamlanmasına kadar geçen zaman dilimidir. Lead Time Üretim Lead Time Hammadde Temini Hammadde Stok Ürün Stok Müşteriye Teslim Üretim Zaman
Tanımlar Katma Değer : Ürünün müşteri tarafından algılanan ve ürünün değerini artıran faaliyetlerdir. -Đşleme - Boyama - Montaj vb.
Tanımlar Đsraf : Ürüne değer katmayan, müşterinin algılamayacağı ve fazladan bedel ödemeyeceği faaliyetlerdir. - Stoklar - Beklemeler - Aşırı üretim - Gereksiz taşımalar - Hatalı üretimler ve tamirler - vb.
Tanımlar Üretim Lead Time Katma Değer Analizi : Üretim süreci boyunca tüm proses adımlarının ; - Katma değerinin sorgulandığı - Matematiksel boyuta dönüştürüldüğü ve -Đyileştirme faaliyetlerini tetikleyen bir analiz aracıdır. Mevcut tekniklerin üzerine Arçelik Buzdolabı Đşletmesi deneyimleri eklenerek türetilmiştir.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Üretim sürecinin proses adımları : A Katma değer yaratan aktiviteler B Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler (Set-up, taşımalar, ölçümler vb.) C Katma değer yaratmayan aktiviteler olarak sınıflandırılır. ÜRETĐM LEAD TĐME (sn) 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 A B C
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Katma Değer Analizi Mesafe (m) Maniplasyo n (Adet) Lead Time (sn) No Proses 1 Boyanmış ön üst sacın askıdan alınması B 1 2 2 Görünüş kontrol B 1 2 3 Arabada stoklama B 1 250 4 Çıkış ambarına taşıma C 175 1 60 5 Ambarda bekleme C 5.400 6 Đrsaliye işlemleri C 45 7 Rampaya taşıma C 45 1 30 8 Kamyona yükleme C 1 30 9 YS Transfer C 11.250 1 900 10 Kamyondan indirme C 1 30 11 Prosedürel işlemler C 45 12 Ambarda bekleme C 7.200 13 Montaj sahasına transfer C 125 1 90 14 Görünüş kontrol B 1 5 15 Elektrik Kutusunun Ön Üst Saca Yerleştirilmesi A 7 16 Hot Melt Sıkılması A 15 17 Hot Melt'in Kuruması A 1 900 18 Işıklı Gösterge Kablolarının Bağlanması A 1 8 19 Işıklı Göstergenin yerine Oturtulması A 7 20 Test B 1 12 21 Kablonun toplanması A 1 10 22 Kasaya yerleştirme C 1 4 23 Ambarda bekleme C 10.800 24 Çıkış ambarına taşıma C 55 1 60 25 Đrsaliye işlemleri C 45 26 Çıkış rampasına taşıma C 25 1 30 27 Kamyona yükleme C 1 30 28 Arçelik'e transfer C 11.250 1 900 29 Kamyondan indirme C 1 60 30 Giriş işlemleri C 45 31 GKK B 1 1.200 32 Dağıtım alanında stoklama C 1 1.800 33 Montaj noktasına taşıma B 25 1 25 34 Görünüş kontrol B 1 4 35 Montaj A 1 5 22.950 25 30.056 sn 334 dk A B C Her bir proses adımı için - Taşıma mesafesi (varsa) - Manüplasyon sayısı (varsa) - Süre bilgileri toplanır. Katma değer yaratan aktiviteler Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler Katma değer yaratmayan aktiviteler
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Maniplas yon (Adet) AKTĐVĐTE TÜRÜ Aktivite Analizi Mesafe (m) A Katma değer yaratan aktiviteler 7 0 4 15,9 B Katma değer yaratmayan ancak kaçınılamaz aktiviteler 8 25 8 25,0 C Katma değer yaratmayan aktiviteler 20 22.925 13 460,1 35 22.950 25 500,9 Lead Time (dk) AKTĐVĐTE SAYISI TAŞIMA 57% 20% 23% 100% MANUPLASYON SAYISI LEAD TIME 3,2% 5,0% 16% 52% 32% 91,8%
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Amaç : -Katma değer yaratan aktivitelerde süre, maliyet gibi unsurları azaltmak -Kaçınılamayan katma değersiz işleri mümkün olduğunca verimli hale getirerek maliyet ve süre etkisini azaltmak -Katma değer yaratmayan işlerden kurtulmak ya da etkisini azaltmaktır
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Her bir proses adımı için ; - Ne yaparsak operasyonu yok edebiliriz? - Ne yaparsak mesafeyi kısaltabiliriz? - Ne yaparsak süreyi azaltabiliriz? Sorularının kök nedenine inebilmek için Neden-Neden analizi yapılır.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Ambarda bekleme süreleri fazla Neden? Yardımcı Neden? sanayiye gidip geliyor Gruplama YS'de yapılıyor Neden? Gruplama süresi bant çevrimine sığmıyor Neden? Hot melt kürlenme süresi uzun Çözüm Hızlı kürlenen yapıştırıcı bulunması Önce Gösterge yuvasının bantla yapıştırılması Bant yüzeyi için pabuçların genişletilmesi 1 Hot melt 5 mm Önce 5 mm Kablo bağlantılarının soketli hale getirilmesi 2 Sonra 10 mm 10 mm Sonra Çift taraflı bant
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Bulunan faaliyetler: - PQCD filtresinden geçirilir - Yapılabilirliği / Uygunluğu sorgulanır - Hayata geçirilir. KRĐTERLER P Q C D Önerilen yeni çözümün üretilebilir olması gereklidir Önerilen yeni çözüm en az önceki durum kalitesini sağlamalıdır. Önerilen yeni çözüm maliyeti azaltmalıdır. Kalite için maliyetten taviz verilebilir. Önerilen yeni çözüm çevrim süresini azaltmalıdır. Kalite için süreden taviz verilebilir.
Üretim Lead Time Katma Değer Analizi - Yöntem Operasyon Sayısı (Adet) Taşıma Mesafesi (m) 35 32 25000 22950 30 25 20 15 10 5 12 22 0 5 3 7 7 C B A 20000 15000 10000 5000 22925 120 C B A 0 önce sonra 0 önce sonra Manüplasyon Sayısı (Adet) Lead Time (dk) 30 25 120,0 110.9 25 100,0 20 15 10 18 6 C B A 80,0 60,0 40,0 90,5 C B A 5 0 3 4 önce 0 5 1 sonra 20,0 0,0 4,6 15,9 önce 5.6 0,4 5,3 0,0 sonra
FOPM Analizi - Proseslerin yalınlaştırılması - Maliyet azaltma potansiyellerinin yakalanması Çalışmalarında kullanılacak bir araç olarak Arçelik Buzdolabı Đşletmesi tarafından geliştirilmiştir. Yöntemin esası, kritik sorular sorarak potansiyellerin belirlenmesi için bir sistematiğin uygulanmasına dayanmaktadır.
FOPM Analizi Function Operation Production Material : Parçanın yerine getirdiği işlev, görev : Operasyonda yapılan işler : Parçanın üretim yöntemi : Parçanın malzemesi Prosesin kendisi ya da proseste kullanılan parça için fonksiyon, operasyon adımları, üretim yöntemi ve malzemeye yönelik 16 adet soru sorularak yok etme, sadeleştirme ve maliyet azaltma potansiyelleri aranmaktadır Cost Before After
FOPM Analizi Fonksiyon : -O fonksiyon gerekli mi, olmasa olur mu? -O fonksiyonu gören başka parçalar, sistemler var mı? -Fonksiyonu yerine getirebilmek için boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı? -Yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi? Operasyon Adımları : -Otomasyon yapılabilir mi? -Hızlandırılabilir mi? -Gereksiz hareketler var mı? -Operasyonun yeri değiştirilebilir mi? -Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi? -Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı?
FOPM Analizi Üretim Yöntemi : -Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi? -Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi? -Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi? -Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir mi? Malzeme : -Başka bir hammadde kullanılabilir mi? -Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu?
FOPM Analizi Filtre : P : Önerilen yeni çözüm üretilebilir olmalıdır Q : Önerilen yeni çözümün kalite seviyesi en az önceki durum seviyesinde olmalıdır C : Önerilen yeni çözüm maliyeti azaltmalıdır D : Önerilen yeni çözüm işin süresini uzatmamalıdır POTENTIALS Producubility Quality Cost Delivery KAIZENS
FOPM Analizi Potansiyel FĐLTRE No SORU YANIT Var Yok Potansiyel öneri P Q C D SONUÇ 1 O Fonksiyon Gerekli mi? FONKSĐYON 2 3 4 O fonksiyonu gören benzer parçalar var mı? Fonksiyon için boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı? Fonksiyon için yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi? 5 Otomasyon yapılabilir mi? 6 Hızlandırılabilir mi? OPERASYON ÜRETĐM YÖNTEMĐ MALZEM E 7 Gereksiz hareket var mı? 8 Operasyonun yeri değişebilir mi? 9 10 Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi? Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı? 11 Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi? 12 Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi? 13 Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi? 14 Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir mi? 15 Başka bir hammadde kullanılabilir mi? 16 Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu?
FOPM Analizi 48 50 a 50 b 52 a 52 b 52 c Đstasyon 48 : 5 sn Đstasyon 50 : 24 sn Đstasyon 52 : 24 sn 48 Arka duvar delme 50 a Eva hazırlama 50 b Eva takma 52 a Eşanjör boruya sünger geçirme 52 b Đzolasyon yapma (permagumla) 52 c Kapak takma 5 8 16 17 3 4 5 sn Machine 48 sn Man
FOPM Analizi Analizi yapan : Karani ALKAN Takım : ÜH-1 Đstasyon No : 48 Model : Freezer modeller OPERASYO Arka Duvar Delme ve eva N : izolasyonları Alt Operasyon : Arka Duvar Delme Malzeme : Teçhizat : Çevrim Süresi : Punch Delme robotu 5 sn Önerilen yeni çözümün üretilebilir olması gereklidir Önerilen yeni çözüm en az önceki durum kalitesini sağlamalıdır. Uygun Araştırılması gerekli Uygulanamaz Önerilen yeni çözüm maliyeti azaltmalıdır. Kalite için maliyetten taviz verilebilir. Önerilen yeni çözüm çevrim süresini azaltmalıdır. Kalite için süreden taviz verilebilir. FONKSĐYON Đnceleme No SORU YANIT Var Yok Potansiyel öneri 1 Gerekli mi? Gerekli 2 3 4 O fonksiyonu gören benzer parçalar var mı? Boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı? Yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi? Var. ATK borusu arka duvarın içinden geçiyor. Yok Gerekli Potansiyel 5 Otomasyon yapılabilir mi? Zaten otomasyon var Pü öncesinde arka duvara boru döşenebilir. P : PRODUCTION Q : QUALITY C : COST D : DELIVERY ÜRETĐLEBĐLĐR KALĐTE MALĐYET SÜRE SONUÇ FAALĐYET 1 FAALĐYET 2 LĐK Benzer uygulama var, üretilebilir Benzer uygulama var, sorunsuz çalışıyor. Maliyet Dengelenebilir karşılaştırılmalı ATK borusu ile deneme yapılacak. Termoform kalıbına tadilat Arka duvar plastiğine tadilat gerekli 1 gerekli 2 ÜRETĐM YÖNTEMĐ OPERASYON MALZEM E 6 Hızlandırılabilir mi? Dengeleme süresi içinde 7 Gereksiz hareket var mı? Yok 8 Operasyonun yeri değişebilir mi? Robot değişemez 9 10 11 12 13 14 15 16 Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi? Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı? Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi? Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi? Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi? Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir mi? Başka bir hammadde kullanılabilir mi? Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu? Amacımız teçhizatı yok etmek Yok Parça yok Hayır Hayır Hayır Hayır Hayır
FOPM Analizi
FOPM Analizi Analizi yapan : Takım : Đstasyon No : Model : Karani ALKAN ÜH-1 Freezer modeller 52 c Önerilen yeni çözümün üretilebilir olması gereklidir Önerilen yeni çözüm en az önceki durum kalitesini sağlamalıdır. Önerilen Önerilen yeni çözüm yeni çözüm maliyeti çevrim azaltmalıdır. süresini Kalite için azaltmalıdır. maliyetten Kalite için taviz süreden verilebilir. taviz verilebilir. OPERASYON : Arka Duvar Delme ve eva izolasyonları Alt Operasyon : Malzeme : Teçhizat : Çevrim Süresi : Kapak Takma Körtücü kapak El ile 3 sn Uygun Araştırılması gerekli Uygulanamaz Potansiyel Đnceleme No SORU YANIT Var Yok Potansiyel öneri P : PRODUCTION ÜRETĐLEBĐLĐR LĐK Q : QUALITY C : COST D : DELIVERY KALĐTE MALĐYET SÜRE SONUÇ FAALĐYET 1 1 Gerekli mi? Gerekli FONKSĐYON 2 3 O fonksiyonu gören benzer parçalar var Var, bant yapılabilir mı? Boyutta, şekilde gereksiz kısımlar var mı? Yok Kapak yerine mevcut dairesel bant kullanılması Parça mevcut, operasyon mümkün Kirliliği gizliyor Maliyet azalır Etkilenmez Direkt uygulamaya geçilebilir Kapak yerine bant denemesi yapılacak 5 4 Yüzey ve görünüm kalitesi gerekli mi? Değil, kondanser altında kalıyor 5 Otomasyon yapılabilir mi? Hayır 6 Hızlandırılabilir mi? Dengeleme süresi içinde OPERASYON 7 Gereksiz hareket var mı? Yok 8 Operasyonun yeri değişebilir mi? Dengeleme içinde değişebilir 9 Kullanılan aparat, teçhizat geliştirilebilir mi? El ile takılıyor 10 Ürün üzerinde gitmeyen işçilik var mı? Yok ÜRETĐM YÖNTEMĐ 11 12 13 14 Parçanın üretim yöntemi değişebilir mi? Hayır Parçanın üretiminde artıklar değerlendirilebilir mi? Artık çıkmıyor Mühendislik fireleri başka yerlerde değerlendirilebilir mi? Fire yok Başka bir parça o parçadan çıkartılabilir Hayır mi? MALZEME 15 Başka bir hammadde kullanılabilir mi? Hayır 16 Renk gibi görsel etkiler zorunlu mu? Hayır Örtü kullanılmaya devam ederse renksiz temin edilebilir Mümkün Etkilenmez Maliyet azalır Etkilenmez Örtü kullanılmaya devam ederse renksiz parça istenecek Renksiz parça kullanılacak 6
FOPM Analizi
FOPM Analizi 15 a 15 b 15 c 15 d 15 e 50.a 50.b Đstasyon 15 : 24 sn Đstasyon 50 : 24 sn 15 a Termostat mili takma 15 b Termostat milini üst flanşa sabitleme 15 c Arka duvar pls üst köşe katlama ve bantlama 15 d Boru takma 15 e Arka duvar plastiğini boruyu geçirme 50.a Eva hazırlama 50.b Eva takma 30 Adam sn
TEŞEKKÜRLER Birol Kayrak Üretim Uzmanı / Proje Ofis Sorumlusu Arçelik BuzdolabıĐşletmesi / Eskişehir Tel: (222) 213 44 80 birol.kayrak@arcelik.com